ประชากรมนุษย์ รายว ิ ชาชี วว ิ ทยา6 รหส ั ว ิ ชาว33246 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 6
ประชากรมนุษย์ ข้อมูลล่าสุด จ านวนประชากรโลกมีทั้งสิ้น 7,927,794,442 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 24 ก.พ. 2565) อัตราการเติบโตของประชากรมนุษย์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
ประชากรมนุษย์ ค.ศ. 1760 - 1850
ประชากรมนุษย์ ประชากรมนุษย์มีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็วแบบเอ็กโพแนนเชียล ตั้งแต่หลังจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม การเพิ่มขนาดประชากรมนุษย์อย่างรวดเร็วหลังยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ก่อให้เกิดผลกระทบต่อระบบนิเวศอย่างไร ??? การเพิ่มของขนาดประชากรมนุษย์ท าให้มนุษย์ใช้และบริโภคทรัพยากรธรรมชาติ มากขึ้นจน ทรัพยากรเสื่อมโทรมและไม่สามารถเกิดทดแทนได้ทัน รวมทั้งท าให้ เกิดมลพิษมากขึ้น และส่งผลกระทบต่อองค์ประกอบต่างๆ ในระบบนิเวศ เช่น ความหลากหลายทางชีวภาพลดลงท าให้เกิดน้ าเสีย พื้นที่ปาาลดลง
ข้อมูลประชากรคนไทย เมื่อวันที่ 19 ม.ค. 65 ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศส านัก ทะเบียนกลาง เรื่อง จ านวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร ตามหลักฐาน การทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564 ประเทศไทยมีจ านวนราษฎรรวมทั้งสิ้ น 66,171,439 คน แบ่งเป็ น ชาย 32,339,118 คน และ หญิง 33,832,321 คน
ข้อมูลประชากรคนไทย
ข้อมูลประชากรคนไทย
การเพิ่มของประชากรคนไทยมีแนวโน้มเป็นอย่างไร ช่วงใดมีการเพิ่ม จ านวนประชากรมากที่สุด เพราะเหตุใด ??? จากอดีตถึงปัจจุบันประชากรมีจ านวนเพิ่มมากขึ้น แต่ละช่วงมีการเพิ่มไม่เท่ากัน ช่วงที่เพิ่มมากที่สุดคือประมาณปีพ.ศ. 2490-2536 เพราะการแพทย์และ เทคโนโลยีต่าง ๆเจริญก้าวหน้ามากขึ้นกว่าในอดีต ในช่วงระยะปีพ.ศ. 2536 – 2544 การเพิ่มจ านวนประชากรเป็น อย่างไร เพราะเหตุใด ??? ระยะปีพ.ศ. 2536-2544 เป็นเวลา 8 ปีประชากรเพิ่มประมาณ 4 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 0.5 ต่อปีซึ่งถือว่าอัตราการเพิ่มไม่มาก เนื่องจากประเทศไทยมี การรณรงค์การวางแผนครอบครัว ซึ่งได้ผลดียิ่งในการควบคุมการเพิ่มจ านวน ประชากรคนไทย
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ การแบ่งกลุ่มประชากรมนุษย์ออกเป็นช่วงอายุตาม ความสามารถในการสืบพันธุ์ ซึ่งจะจ าแนกได้เป็น 3 กลุ่ม คือ 1.วัยก่อนเจริญพันธุ์ อายุ 0-14 ปี 2.วัยเจริญพันธุ์ อายุ 15-44 ปี 3.วัยหลังเจริญพันธุ์ อายุ 45 ปีขึ้นไป
ข้อมูลประชากรคนไทย การเพิ่มจ านวนประชากรมีผลต่อปริมาณความต้องการใช้ ทรัพยากรธรรมชาติอย่างไรและมีผลกระทบต่อสังคมและ สิ่งแวดล้อมใดบ้าง??? มีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างไม่มีขอบเขตและไม่มีการจัดการ ที่ดีจนท าให้เกิดปัญหามลพิษในสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงมากขึ้น
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ เมื่อน าข้อมูลอายุของประชากรมาพิจารณาร่วมกับอัตราส่วน ระหว่างเพศ (sex retio) จะแสดงโครงสร้างประชากรในรูปแบบ ของแผนภาพพีระมิดอายุ (age pyramid)
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ แผนภาพพีระมิดอายุ (age pyramid)
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ แผนภาพพีระมิดอายุ (age pyramid) มี 3 รูปแบบ คือ
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ พีระมิดฐานกว้างยอดแหลม หรือ พีระมิดแบบ ขยายตัว (Expansive Pyramid) แสดงถึงโครงสร้างประชากรที่มีอัตราเพิ่มขึ้น อย่างรวดเร็ว พบในประเทศกัวเตมาลา ซาอุดีอาระเบีย และประเทศในทวีปแอฟริกา เช่น เคนยา และไนจีเรีย เป็นต้น
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ พีระมิดทรงกรวยปากแคบ หรือ พีระมิดแบบ คงที่ (Stationary Pyramid) แสดงถึงโครงสร้างของประชากรที่มีอัตราเพิ่มขึ้น อย่างช้า ๆ หรือคงที่ มีรูปแบบของอัตราการ เกิดและอัตราการตายของประชากรที่ค่อนข้างต่ า พบในประเทศสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย แคนาดา และไทย เป็นต้น
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ พีระมิดทรงดอกบัวตูม หรือ พีระมิดแบบหดตัว (Constrictive Pyramid) แสดงถึงโครงสร้างของประชากรที่มีอัตราลดลง จากจ านวนการเกิดและการตายต่ า พบโครงสร้างอายุประชากรลักษณะนี้ได้ใน ประเทศเยอรมัน ญี่ปุาน บัลแกเรีย และสิงคโปร์ เป็นต้น
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ โครงสร้างอายุของประชากรใช้คาดคะเนขนาดของประชากรในอนาคตได้อย่างไร ?? โครงสร้างของประชากรมีความสัมพันธ์กับการเพิ่มจ านวนประชากรของสิ่งมีชีวิตและ การอยู่รอดของประชากร ถ้าโครงสร้างอายุของประชากรมีฐานกว้าง ปลายยอดแหลม เพราะประชากรในวัยก่อนเจริญพันธุ์มีจ านวนมาก สามารถเติบโตและจะเพิ่มจ านวน ประชากรได้มาก ขนาดของประชากรในอนาคตมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้น
โครงสร้างอายุประชากร และอัตราส่วนระหว่างเพศ เมื่อสมาชิกส่วนใหญ่ของประชากรในประเทศA มีอายุอยู่ในช่วงวัยก่อนเจริญพันธุ์ ในขณะที่สมาชิกส่วนใหญ่ของประชากรในประเทศ B มีอายุอยู่ในช่วงวัยหลังเจริญพันธุ์ พีระมิดอายุของประชากรในแต่ละประเทศควรเป็นแบบใด และขนาดของประชากรทั้งสอง ในอนาคตควรเป็นอย่างไร?? พีระมิดอายุของประชากรในประเทศ A ควรเป็นแบบประชากรเติบโตอย่าง รวดเร็วซึ่งมีลักษณะฐานกว้าง แสดงถึงขนาดประชากรมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นใน อนาคต ส่วนพีระมิดอายุของประชากรในประเทศ B ควรเป็นแบบประชากรไม่มี การเติบโตซึ่งมีลักษณะฐานแคบ แสดงถึงขนาดประชากรมีแนวโน้มที่จะลดลงใน อนาคต
สรุป เรื่อง ประชากรมนุษย์ 1. ประชากรมนุษย์มีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็วแบบเอ็กโพแนนเชียล 2. การเพิ่มจ านวนประชากรมีผลต่อปริมาณการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างไม่มี ขอบเขตและไม่มีการจัดการที่ดีจนท าให้เกิดปัญหามลพิษในสิ่งแวดล้อมที่รุนแรง มากขึ้น 3. โครงสร้างอายุของประชากรและอัตราส่วนระหว่างเพศ ส่งผลต่อการเติบโตของ ประชากรและสามารถใช้คาดคะเนขนาดของประชากรในอนาคตได้
นโยบายเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุ โครงสร้างประชากรของไทยที่มีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงในอนาคต โดยการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง ประชากรของไทยในอดีตจนถึงปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงดังภาพ
นโยบายเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุ จะสง ั เกตเห ็ นวา ่ ในปี 2493 พีระมิดมีลักษณะฐานกว้าง แสดงถึงโครงสร้างประชากรที่ เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ต ่ อมาในปี 2548 พีระมิดมีลักษณะเป็ นระฆังคว ่า แสดงถึงโครงสร้าง ประชากรที่คงที่ และในปี 2593 คาดว่าพีระมิดจะมีลักษณะฐานแคบ แสดงถึงโครงสร้าง ประชากรที่ลดลง หรือ มีอัตราการเกิดและอัตราการตายที่ต ่า ท ้ ง ั น ้ ี จะเห ็ นไดว ้ า ่ สด ั ส ่ วนของ ผส ู ้ ู งอายม ุ ี จา นวนเพ ิ่มข ้ึ นเรื่อยๆ หากน ั กเร ี ยนได ้ เข ้ าไปม ีส ่ วนรว ่ มในการบร ิ หารประเทศ น ั กเร ี ยน จะออกแบบนโยบายเพ ื ่ อการรองรบ ั สง ั คมผส ้ ู ง ู อายข ุ องไทยอย ่ างไร