pocketbook ตำบลทับกฤช (E-book)

เสน่ ห์ชุมชน วิถีคน วิถีถิ่น
กลิ่นศรัทธา วัฒนธรรม
ตำ บ ล ทั บ ก ฤ ช

คำนำ

หนังสือ (pocket book) เล่มนี้ เป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคม
รายตำบลแบบบูรณาการ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ) หรือ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย :
U2T มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ สังกัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย
มีวัตถุประสงค์ เพื่อค้นหาข้อมูลและรวบรวมศักยภาพทุนทางสังคม ทุนภูมิปัญญาและวัฒนธรรมประเพณี
รวมถึงทุนมนุษย์ และทุนสถาบันของตำบลทับกฤช ที่สามารถกระเพื่อมเชื่อมโยงมิติแห่งการใช้ประโยชน์
ในการขับเคลื่อนการท่องเที่ยวชุมชน ยกระดับคุณภาพชีวิตและคุณภาพทางสังคม รวมถึงการพัฒนา
ความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจชุมชนแบบใหม่บนพื้นฐานทรัพยากรท้องถิ่นได้อย่างเต็มที่

ทั้งนี้ ในกระบวนบริหารจัดการศักยภาพทุนต่าง ๆ ของตำบลให้มีประสิทธิภาพและเกิดความสมบูรณ์
สำเร็จได้นั้น ต้องอาศัยการบูรณาการฐานข้อมูลอย่างเป็นระบบร่วมกัน ทั้งด้านคนเด่น ด้านคนดี
ด้านภูมิปัญญา วัฒนธรรม ประเพณีวิถีถิ่น ด้านบริบทในพื้นที่ ด้านการประกอบอาชีพในท้องถิ่น ด้านการ
ท่องเที่ยว ฯลฯ และได้ถือว่าเป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่งที่สำคัญอย่างยิ่งที่จะทำให้เกิดการต่อยอดองค์
ความรู้และการสร้างความต่อเนื่องในการแก้ไขปัญหาสู่การพัฒนาศักยภาพตำบลตามความต้องการของ
ชุมชนอย่างเป็นรูปธรรมต่อไปได้

ขอขอบพระคุณองค์การบริหารส่วนตำบลทับกฤช กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำชุมชน แกนนำ กลุ่มอาชีพ
คณาจารย์และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่ได้ให้คำปรึกษา คำแนะนำและข้อคิดเห็น รวมถึงการสนับสนุนและ
อำนวยความสะดวกต่าง ๆ จนทำให้หนังสือเล่มนี้ได้ดำเนินการสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี

คณะทำงาน U2T ตำบลทับกฤช หวังอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจและหน่วย
งานเกี่ยวข้องในการนำข้อมูลไปใช้ในกำหนดแนวทางและวิธีการดำเนินงานให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
ในการยกระดับการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชนที่เหมาะสมกับชุมชน ในลักษณะจากชุมชน โดยชุมชนและ
เพื่อชุมชน ซึ่งจะเป็นการสร้างความเข้มแข็งและพึ่งตนเองอย่างยั่งยืน และหากหนังสือเล่มนี้มีข้อผิดพลาด
ประการใด คณะทำงานต้องขออภัยมา ณ โอกาสนี้

คณะทำงาน U2T ตำบลทับกฤช
ธันวาคม 2564

วัดทับกฤชเหนือ

ศาลเจ้าพ่อ-เจ้าแม่ทับกฤช วัดทับกฤชกลาง

กระยาสารทกลุ่มสตรีแม่บ้าน ผลิตภัณฑ์ สานเข่ง ปลาธรรมชาติในท้องถิ่น
เทศบาลตำบลทับกฤช

ตำบลทับกฤช

มีประวัติของชื่อ ที่ยังไม่เป็นที่แน่ชัด เล่ากันปากต่อปากบ้างก็ว่า
ตำบลทับกฤช เมื่อสมัยสร้างทางรถไฟสายเหนือเสร็จใหม่ ๆ รถไฟ
ทับคนที่ชื่อ “กฤช” เสียชีวิต ณ บริเวณนี้ จึงเรียกว่า “ทับอ้ายกฤช”
ต่อมาจึงเรียกเพี้ยนหรือเรียกสั้น ๆ ลงมาเป็น “ทับกฤช”

บางประวัติก็บอกว่ามีนกกระทุงเหวจำนวนมากอาศัยอยู่ ซึ่งมีรูป
ร่างสูงใหญ่มีสีขาวทั้งตัว มีลายดำพาดจาก 2 ไหล่ข้างปีกไปจนถึง
หว่างขา มองดูเหมือนกับทหารอังกฤษเมื่ออยู่รวมกันมากๆ จึงเรียก
ว่า “บ้านทับกฤษ” ต่อมาเรียกเพี้ยนเป็น ทับกฤช และอีกประวัติก็
อ้างสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 มีกองทัพญี่ปุ่นซึ่งจะเดินทางไปยัง
ประเทศอินโดจีน ได้ยกทัพมาติดอยู่บริเวณซึ่งเป็นที่ตั้งของตำบล
ทับกฤชในปัจจุบัน ซึ่งมีชื่อเรียกเป็นภาษาพูดว่า "ทัพติด" แล้ว
เพี้ยนเปลี่ยนกันมาจนเป็น "ทับกฤช" ในปัจจุบัน

ตำบลทับกฤชตั้งอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอชุมแสง
มีจำนวนหมู่บ้านทั้งสิ้น 14 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 1 บ้านคลองปลากด
หมู่ 2 บ้านหนองแม่พังงา หมู่ 3 บ้านทับกฤช หมู่ 4 บ้านย่านสวาย
หมู่ 5 บ้านทับกฤชเหนือ หมู่ 6 บ้านหนองไกร หมู่ 7 บ้านเนินทอง
หมู่ 8 บ้านทับกฤชพัฒนา หมู่ 9 บ้านท่าบัว หมู่ 10 บ้านหนองยาว
หมู่ 11 บ้านแหลมจันทร์ หมู่ 12 บ้านคลองปลากดใน
หมู่ 13 บ้านทุ่งแว่น หมู่ 14 บ้านสวนพัฒนา

ที่ตั้ง

ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอชุมแสง ตามเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข
225 เป็นระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากจังหวัด
นครสวรรค์ 21 กิโลเมตร ตำบลทับกฤช มีพื้นที่ทั้งหมด79,312.5 ไร่
หรือประมาณ 126.90 ตารางกิโลเมตร

คำขวัญประจำตำบลทับกฤช

ทับกฤชลือเลื่องเมืองเกษตรกรรม งามล้ำเจดีย์ขาว

นาข้าวอร่ามเรือง ปราชญ์เปรื่องเมืองวัฒนธรรม

สารบัญ

บริบทในตำบลทับกฤช 01

ภูมิปัญญาชาวบ้าน 02

วัฒนธรรม 03

ปราชญ์ตำบลทับกฤช 05

มาเที่ยว...ทับกฤชกัน 07
วัดทับกฤชกลาง 08
วัดทับกฤชเหนือ 09
ศาลเจ้าพ่อเจ้า-เจ้าแม่ทับกฤช 10
ศาลเจ้าพ่อกวนอู 11
ศาลเจ้าแม่ตะเคียนทอง 11
ประวัติเจดีย์ขาว 12
สถานีรถไฟทับกฤช 13

ผลิตภัณฑ์เด่นในตำบล 14

รากบัวแม่มะลิ 15
กระยาสารทกลุ่มสตรีแม่บ้านเทศบาล 19
ทอดมันปลาแม่น้ำ 22
ปลาเค็มแดดเดียว 25
ข้าวปลอดสารพิษ กข 43 28
ป้าแตนไม้มงคล 31
เกสรบัวตากแห้ง 34
ผลิตภัณฑ์สานเข่ง 35
ปลาร้าตาเลิศ 36
ผลิตภัณฑ์กะเทาะเม็ดบัว 37
ใบบัวตากแห้ง 38
ที่พักตำบลทับกฤช 39
สวรรค์บ้านนารีสอร์ท 40

6

8

57 9 10 12 13 14 15
12
11

34

1

2

1 2 34 5

แม่มะลิรากบัวเชื่อม กระยาสารทกลุ่มสตรี สถานีตำรวจตำบลทับกฤช สถานีรถไฟ ป้าแตนไม้มงคล
แม่บ้านเทศบาลทับกฤช

6 7 8 9 10

ศาลเจ้าพ่อ-เจ้าแม่ทับกฤช ทอดมันเจ๊ม่อน ตลาดสดตำบลทับกฤช ปลาเค็มแดดเดียวป้ายืน วัดทับกฤชกลางและ
เจ้าแม่ตะเคียนทอง

11 12 13 14 15

เทศบาลตำบลทับกฤช วัดทับกฤชเหนือและเจดีย์คู่ องค์การบริหารส่วนตำบล ข้าวปลอดสารพิษ ศาลเจ้าพ่อกวนอู
ทับกฤช ผักมุ้งลุงช้าง

บริบทใน
ตำบลทับกฤช

1

ภูมิปัญญาพื้นบ้านกลุ่มจักรสานจัดตั้งขึ้นโดย
นายบุญเลิศ ขำเสม วันที่ 1 มีนาคม 2549
จำนวนสมาชิก 15 คน จักรสานงานฝีมือจาก
ไม้ไผ่ประเภทของใช้ ของตกแต่ง ของที่ระลึก
ใช้ไผ่สีสุกในชุมชน ในการสร้างชิ้นงาน มีการ
สอนการทำงานฝีมือจักรสาน ให้คนในชุมชน
มีทักษะมีอาชีพและมีรายได้สามารถเลี้ยง
ตนเองและครอบครัวได้

ภูมิปัญญา

ชาวบ้าน

ภูมิปัญญาพื้นบ้าน การทำปลาร้า เพิ่มมูลค่า
ของปลาในฤดูที่ปลามีมาก เป็นการถนอมอาหาร
ไว้รับประทานได้นานขึ้น ต่อยอดไปจนถึงการทำ
จำหน่าย ใช้วัตถุดิบในท้องถิ่น จนไปถึงการจ้าง
แรงงานในชุมชนสร้างอาชีพและรายได้ให้
กับคนในชุมชน

2

ขอขอบคุณ fb งานประเพณีแห่ เจ้าพ่อ เจ้าแม่ ทับกฤช วัฒนธรรม
ขอขอบคุณ fb งานประเพณีแห่ เจ้าพ่อ เจ้าแม่ ทับกฤช
ศาลเจ้าพ่อ-เจ้าแม่ทับกฤช แต่เดิมตั้งอยู่ที่
ปากคลอง(ที่น้ำไหลเข้าสะพานดำ)บางคน
ก็ว่าอยู่ที่เดิม(ที่ปัจจุบัน) สร้างครั้งแรกใน
ปีพ.ศ.2406 และในปี พ.ศ.2466 เป็นการ
สร้างศาลครั้งที่ 2 พ.ศ. 2512-2513 มีการ
สร้างองค์จำลอง เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ทับกฤช
เพื่อเป็นสิริมงคลต่อชาวทับกฤช และเป็น
ศูนย์รวมแห่งศรัทธาและความเชื่อ

งานแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ทับกฤช เป็นงาน
ประจำปีจัด ณ บริเวณตลาดทับกฤช ในช่วง
ประมาณ 29 ธ.ค - 2 ม.ค ของทุกปี
มีการแสดงต่างๆ เช่น ลิเก งิ้ว ตลอดถนน
ทางหลวง หมายเลข ๒๒๕ ช่วงตลาดสด
ทับกฤช มีการขายของของประชาชนในพื้นที่
มีการสอยดาวจับรางวัล และมีขบวนแห่สิงโต
ทอง โล่โก้ว มังกรทอง และขบวนนางฟ้า
การแสดงของโรงเรียนต่างๆ

ขอขอบคุณ fb งานประเพณีแห่ เจ้าพ่อ เจ้าแม่ ทับกฤช

3

วัฒนธรรม

บ ว ช น า ค ห มู่

บวชนาคหมู่ เป็นงานประจำปี ณ วัด
ทับกฤชกลาง จะจัดในช่วงประมาณ
วันที่ 21-23 เดือนมิถุนายน ของทุกปี
โดยมี เจ้าอาวาสพระมหาประเสริฐ
ปุณฺณสิริ เป็นผู้ดูแล พิธีบวชนาคหมู่
เป็นการสืบสานวัฒนธรรมประเพณี
ของคนไทยชาวพุทธ และลูกผู้ชาย
การบวช ถือเป็นการได้ตอบแทนบุญ
คุณพ่อกับแม่

4

ปราชญ์ตำบลทับกฤช

เรื่องการขุดรากบัว

นางสมใจ ท่าข้าม อายุ 80 ปี ประกอบอาชีพ ขุดรากบัวสด
ทำรากบัวเชื่อมแห้ง รากบัวเชื่อมน้ำและมีสูตรเฉพาะของตัวเอง
ในการผลิต และการหารากบัว มาเป็นวัตถุดิบ ป้าใจเป็นคนใจดี
คอยสอนการขุดและการหารากบัวยังคอยให้คำแนะนำในการหา
รากบัว กับคนรุ่นใหม่ที่มีความสนใจทางด้านนี้
ผลงาน : ออกรายการ ซี่รี่ส์วิถีคน ตอน วิถีบัวบึงบอระเพ็ด
วันที่ 2 ส.ค.2564

5

ปราชญ์ตำบลทับกฤช

ประกอบอาชีพแพทย์แผนโบราณ
สาขาเวชกรรม

นายวิรัตน์ ดิษฐศรี แพทย์แผนโบราณสาขา
เวชกรรม เกิดวันที่ 3 ตุลาคม 2502 ก่อตั้งร้านขาย
ยาแผนโบราณ มาตั้งแต่รุ่น คุณหมอจุน ดิษฐศรี
ซึ่งเป็นบิดามานานกว่า 70 ปี เป็นร้านเก่าแก่ขึ้นชื่อ
ในเรื่องของยาแผนโบราณยาสมุนไพรต่างๆ
ภายในร้านมียาสมุนไพรแผนโบราณรักษาโรค
บรรเทาอาการเจ็บป่วยอยู่จำนวนมาก ที่เด่นและ
เป็นที่รู้จักมากที่สุด ได้แก่ยาชุดอยู่ไฟสำหรับสตรี
ห ลั ง ค ล อ ด แ ล ะ ย า แ ก้ ป ว ด เ มื่ อ ย ก ษั ย เ ส้ น

6

มาเที่ยว...ทับกฤชกัน

7

วัดทับกฤชกลาง
วัดทับกฤชกลาง ก่อตั้งวัดเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๓ เริ่มสร้างวัดได้ขนานนามว่า

“วัดสังฆรังสฤติยาราม” โดยมีพระภิกษุ ๔ รูป ซึ่งเป็นพี่น้องกันอุปสมบทอยู่ที่
วัดทับกฤชใต้ และได้ร่วมกันสร้างวัดนี้ขึ้นในหมู่บ้าน ภิกษุทั้ง ๔ รูป มีนามว่า
พระสังวาล นนฺทโก พระสังวร คุณวนฺโต พระใหม่ และพระลำดวนตระกูลเกตุ
เดชา มีพระภิกษุอยู่จำพรรษาปีละประมาณ ๕๗ รูป ทางวัดได้ให้ทางราชการ
สร้างโรงเรียนประถมขึ้นภายในวัด เนื้อที่ ๕ ไร่ และให้ทางราชการสร้างถนน
ผ่านวัดประมาณ ๑ ไร่ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๒๓ สิงหาคม
พ.ศ. ๒๔๗๗ เขตวิสุงคามสีมากว้าง ๒๐ เมตรยาว ๔๐ เมตร

เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน
พระมหาประเสริฐ ปุณฺณสิริ (สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย)

8

วัดทับกฤชเหนือ

ตั้งอยู่บ้านทับกฤช หมู่ 4 ตำบลทับกฤช
อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสรรค์ สังกัดคณะ
สงฆ์มหานิกาย เดิมมีนามว่า "วัดย่านสวาย”
ตั้งอยู่ทางฝั่ งตะวันตกของแม่น้ำน่าน ต่อมา
ได้ย้ายมาจัดสร้างขึ้นใหม่ ณ ที่ตั้งปัจจุบัน
ในสมัยหลวงพ่อรอด โกสโล เป็นเจ้าอาวาส
ท่านได้เป็น "หมอยา" ที่มีชื่อเสียงดังมากใน
ด้านการรักษาในละแวกนั้น และรักษาชาว
บ้านด้วยยาต้มสมุนไพร รวมถึงยาลูกกลอน
และแบบการรักษาต่าง ๆ นา ๆ ที่เกี่ยวข้อง
กับสมุนไพร ทั้งฝาด อม พ่น ต่อ ไล่คุณไสย
และสร้างวัตถุมงคลไว้มากมาย

9

ศาลเจ้าพ่อ-เจ้าแม่ทับกฤช
แต่เดิมตั้งอยู่ที่ปากคลอง (ที่น้ำไหลเข้าสะพานดำ) บ้างก็ว่าอยู่ที่เดิม (ที่

ปัจจุบัน) และบางคนก็ว่าอยู่ริมตลิ่ง ต่อมาน้ำท่วมจึงย้ายขึ้นมาอยู่ ณ ที่ปัจจุบัน
พิธีแห่ขบวน เจ้าพ่อ – เจ้าแม่ จะมีถังน้ำมนต์ กระถางรูป และมีการแสดงของ
คณะต่าง ๆ ร่วมขบวนแห่มากขึ้น โดยเฉพาะนักเรียนอนุบาล ประถม และมัธยม
แต่ละโรงเรียนมาเข้าร่วม และยังมีขบวนของล่อโก๊ว คณะงิ้วมาร่วมขบวนบ้าง
ต่อมาโรงเรียนทับกฤชพัฒนาได้ฝึกนักเรียนในท้องถิ่นมาร่วมขบวนแทนคณะ
สิงโต แต่เดิมนั้นจะจ้างจากปากน้ำโพมาร่วมขบวน ต่อมาเด็กๆ ในทับกฤชก็
พยายามฝึกฝนจนสามารถแสดงเองได้ โดยได้รับการสนับสนุนจากเถ่านั้ง จน
กระทั่งปี พ.ศ. 2533 จึงเริ่มซื้อหัวสิงโตพร้อมชุดการแสดงเป็นของโรงเรียนเอง

10

ศาลเจ้าพ่อกวนอู

เริ่มก่อตั้งปี พ.ศ. 2539 เป็นศาลหลังเล็ก ๆ ใน
พื้นที่ของคุณสุวัฒน์ และคุณวิลาวรรณ จิตตรีขันธ์
ต่อมาคุณเฉลิมพล มีอาการเจ็บป่วยโดยไม่รู้สาเหตุ
จนกระทั่ง เจ้าพ่อกวนอูได้ลงมาประทับทรงและรักษา
อาการเจ็บป่วย และจะขอมาโปรดลูกหลาน จนกระทั่ง
หายจากอาการเจ็บป่วยนั้น ร่างทรงมี อายุ 18 ปี และ
ได้กระทำกิจตามเจตนาของเจ้าพ่อกวนอู และปฏิบัติ
ตัวอยู่ในศีลธรรม

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2549 เกิดน้ำท่วมทำให้ศาล
เจ้าทรุดโทรมเสียหาย ด้วยบารมีเจ้าพ่อกวนอู ทาง
คณะศิษย์จึงรวบรวมระดมทุนโดยคุณศิริวรรณ ชูสถิต
เสรียรโชค(เจ๊หย่ง แซ่ด่าน) ได้รวบรวมเงินและ
แรงงานก่อสร้างศาล หลังที่ 2 จนแล้วเสร็จ

ต่อมาในปี พ.ศ. 2554 เกิดน้ำท่วมใหญ่ ทำให้ข้าว
ของในศาลเจ้าเสียหายหมด ทำการบูรณะศาลเจ้าครั้ง
ใหญ่ โดยการยกศาลขึ้นและก่อสร้างเพิ่มเติมเสริม
คอนกรีตและเทปูนตามมาตรฐาน โดยคณะศิษย์ชาว
ตลาดชุมแสงและห้างจาก เง็กสโตร์ ญี่ปุ่น ร่วมสมทบ
ทุนในการก่อสร้างและแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2555 ใช้
งบประมาณในการก่อสร้างรวม 2,290,000 บาท
และในปี พ.ศ. 2556 เทพเจ้ากวนอูได้ลงประทับทรง
โดยมีดำริอยากให้ลูกหลาน คณะศิษย์ไปอันเชิญผง
รูปและรูปจำลองที่บ้านเกิด มณฑลซานซีประเทศจีน
เพื่อมาประดิษฐานในศาลเจ้าเพื่อความเป็นศิริมงคล
แก่ลูกหลานที่มากราบไหว้

11

ศาลเจ้าแม่ตะเคียนทอง
ตั้งอยู่บนเนื้อที่วัดทับกฤชกลาง เดิมมีต้นตะเคียนมากมาย พอทำพิธีล้างป่าช้า
สร้างเชิงตะกอนเผาศพก็พบต้นตะเคียนลักษณะพิเศษยืนต้นคู่ ชาวบ้านฝันเห็นพี่
น้องสองสาวปรากฏให้เห็น บางครั้งก็มาประทับร่างทรงให้เห็น ชาวบ้านเรียกว่าเจ้า
แม่จำปี จำปา และนายสังวาลย์ สุขถนอม ได้สร้างศาลพร้อมรูปปั้ นจำลองให้ประทับ
ใต้ต้นตะเคียนใกล้อุโบสถ ใครมีเรื่องเดือดร้อน มาบนบานขอความช่วยเหลือก็
ประสบความสำเร็จ แม้งานบวชนาคก็จะมีการวนรอบศาล ๓ รอบ ให้เจ้าแม่รับรู้ร่วม
งานบวช เครื่องเซ่นไหว้ เช่น ชุดไทย ชุดเสื้อผ้าโปร่ง โจงกระเบน รำไทย ขนมไทย
และหมากพลู

บุคคลอ้างอิง นางผ่องศรี อู่นาค

12

เจดีย์ฝั่ งในวัด เจดีย์ฝั่ งนอกวัด

ประวัติเจดีย์ขาว

( วัดทับกฤชเหนือ อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ )

เจดีย์ขาว ตั้งอยู่ ณ วัดทับกฤชเหนือ มีอยู่ 2 เจดีย์ เจดีย์ที่ 1 จะอยู่ฝั่ งวัดทับ
กฤชเหนือบริเวณข้างในวัด ก่อตั้งเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2527 ดำเนินการ
สร้างเจดีย์ โดย นายสิงห์โต และนางเกลื่อน พุมานนท์ (ภรรยา) มีวัตถุประสงค์เพื่อ
สร้างเป็นอนุสรณ์ระลึกถึงนายอำนวย พุมานนท์ (บุตรชาย) ที่เสียชีวิตจากอุบัติเหตุ
และเพื่อเก็บสมบัติและอัฐิของตระกูลพุมานนท์ ส่วนเจดีย์ที่2 จะตั้งอยู่บริเวณตรง
ข้ามวัดทับกฤชเหนือ มีลักษณะเด่นคือ มีขนาดสูงใหญ่ตั้งตระหง่าน มีประตูขนาด
ใหญ่สามารถเข้าไปข้างในได้ สร้างเมื่อวันที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2523 โดยผู้ดำเนิน
การสร้าง คือ นายสุเทพ กฤชกาญจนพันธ์ โดยได้ว่าจ้างช่างละเมียด มี
วัตถุประสงค์สร้างเพื่อเก็บอัฐิของคนในตระกูลกฤชกาญจนพันธ์ ซึ่งในเทศกาล
สงกรานต์ของทุกปีจะมีการทำบุญอัฐิสวดบังสุกุลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว

13

สถานีรถไฟทับกฤช เป็นสถานี
รถไฟที่ตั้งอยู่ที่ตำบลทับกฤช
อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์
สถานีนี้อยู่ห่างจากสถานีรถไฟ
กรุงเทพ 263.687 กม. และเป็น
สถานีรถไฟสายเหนือของการรถไฟ
แห่งประเทศไทย สถานีเปิดเมื่อ
วันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2451
เป็นส่วนหนึ่งของการต่อเติมสาย
เหนือจากปากน้ำโพถึงพิษณุโลก

14

ผลิตภัณฑ์เด่น

ทับกฤช

15

ร า ก บั ว
แ ม่ ม ะ ลิ

..............
............

ถึงทับกฤชแล้วต้องลอง

16

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ผลิตภัณฑ์จากรากบัว

จุดเริ่มต้น
นางมะลิ เอี่ยมสะอาด เริ่มจากแม่มะลิได้ตามไปขุดรากบัวกับพ่อแม่ตั้งแต่อายุ 12 ปี
ขุดรากบัวสดขายตามท้องตลาดมาประมาณ 20 ปี และได้ลองเชื่อมขายมีทั้งแบบเชื่อมน้ำ
และเชื่อมแห้ง ขายตามตลาดนัดในท้องถิ่น ซึ่งผลตอบรับดีมาก มีลูกค้าสนใจเป็นจำนวน
มาก และเริ่มขยับขยายให้มีช่องทางการขายทั้งหน้าร้านและมีการเปิดรับออเดอร์สั่งซื้อ
มากขึ้น จึงทำให้รากบัวแม่มะลิมีชื่อเสียงมากขึ้นและเป็นที่รู้จักกันในตำบลทับกฤช จึง
ทำให้หลายคนติดใจในรสชาติรากบัวแม่มะลิ ลูกค้าที่สัญจรผ่านไปหรือผ่านมาถนนเส้นนี้
ต้องนึกถึงรากบัวและแวะซื้อรากบัวแม่มะลิเป็นจำนวนมาก

จุดเด่น รสชาติ หวาน กรอบ อร่อย สด ใหม่ทุกวัน

ช่วงเวลาเปิดทำการ เปิดทำการขาย 07.30 น. ปิด 18.00น.

ราคาผลิตภัณฑ์ เชื่อมแห้งครึ่งกิโลกรัม 120 บาท/1 กก. 230 บาท
100 กรัม 3 ถุง 100 บาท

เชื่อมน้ำครึ่งกิโลกรัม 100 บาท/1 กก. 190 บาท
150 กรัม 3 ถุง 100 บาท

รากบัวสดครึ่งกิโลกรัม 60 บาท/1 กก. 100 บาท

สถานที่/โทรศัพท์ อยู่บริเวณใต้สะพานลอยวัดทับกฤชกลาง
ใกล้ศาลานั่งรอรถโดยสาร/0814743122

17

18

19

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ผลิตภัณฑ์กระยาสารท

จุดเริ่มต้น

นางบุญปลูก แจ่มดอน หรือคุณแม่บุญปลูก แรกเริ่มคุณแม่ได้ทำกระยาสารท
อยู่ที่จังหวัดกำแพงเพชร เป็นเวลา 12 ปีก่อน และได้ย้ายกลับมาบ้านเกิดที่ทับกฤช
โดยมาเป็นเกษตรกร ทำไร่ ทำนา ได้ช่วงระยะหนึ่ง คุณแม่บุญปลูกนึกถึงและ
ชื่นชอบการทำกระยาสารท จึงได้กลับมาทำอีกครั้งและได้ชักชวนผู้ที่สนใจในการทำ
กระยาสารท มารวมตัวกันก่อตั้งกลุ่มสตรีแม่บ้านเทศบาลทับกฤช และทำกระยาสารท
ขายในตำบลทับกฤชและพื้นที่ใกล้เคียงจนถึงปัจจุบัน เป็นเวลากว่า 20 ปี

จุดเด่น รสชาติ หวาน มัน กรอบ อร่อย

ช่วงเวลาเปิดทำการ เปิดขายทุกวัน

ราคาผลิตภัณฑ์ 140 กรัม 20 บาท
500 กรัม 60 บาท

สถานที่/โทรศัพท์ 353 ม.5 ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง
จ.นครสวรรค์/0948302936

20

21

ต้นตำรับแบบฉบับ คุณยายปรุง วันดี
สืบทอดความอร่อยโดย คุณปราณี วันดี

ทอดมัน

ปลาแม่น้ำ
ของดีตำบลทับกฤช
22

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ผลิตภัณฑ์ทอดมันปลาแม่น้ำ

จุดเริ่มต้น

นางปราณี วันดี เจ้าของร้านทอดมันปลาแม่น้ำ หนึ่งในอาหารพื้นบ้านที่
เป็นที่คุ้นเคยของชาวตำบลทับกฤช ขายมานานกว่า 30ปี ปัจจุบันจะหาทาน
ทอดมันที่ยังคงไว้ซึ่งรสชาติวัตถุดิบวิถีชีวิตริมฝั่ งแม่น้ำเช่นนี้ได้ยากมากแล้ว

จุดเด่น วัตถุดิบเนื้อปลาที่ใช้เป็นปลาแม่น้ำแท้ ๆ
ช่องทางการติดต่อ ไม่ผสมแป้ง ทำสดใหม่
ราคาผลิตภัณฑ์
087-6692008
สถานที่/โทรศัพท์
แบบทอดพร้อมทานชุดละ 20 ถึง 50 บาท
แบบดิบปรุงสำเร็จ ครึ่งกิโลกรัม 60 บาท
1 กิโลกรัม 120 บาท

241 หมู่ 14 ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง
จังหวัดนครสวรรค์/087-6692008

23

24

มาทับกฤช
ต้องลองทานปลาเค็มแดดเดียว

ปลาเค็มแดดเดียว

25

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ผลิตภัณฑ์ปลาเค็มแดดเดียว

จุดเริ่มต้น

นางบุญยืน บุญท้วม เนื่องจากตำบลทับกฤชเป็นที่ราบลุ่มติดแหล่งน้ำ จึงมี
ปลาอยู่มาก ชาวบ้านนิยมทำปลาเค็มแดดเดียวไว้รับประทานและขายเป็นอาชีพ ซึ่ง
ปลาเค็มร้านป้าเรือนเป็นร้านเล็ก ๆ เน้นทำสดใหม่ทุกวันรสชาติไม่เค็มเกินไปขาย
ราคาไม่แพง จึงเป็นร้านประจำที่ลูกค้ามักซื้อไว้รับประทานและเป็นของฝาก

จุดเด่น แม่ค้าอัธยาศัยดี รสชาติปลาเค็มพอดี
ทำใหม่ทุกวัน

ช่วงเวลาเปิดทำการ 08:00 – 17:30 น.

ราคาผลิตภัณฑ์ ปลานิล กิโลกรัมละ 100 บาท
ปลาสลิด กิโลกรัมละ 250 บาท
ปลาช่อน กิโลกรัมละ 250 บาท
ปลาแรด กิโลกรัมละ 150 บาท
ปลาสวาย กิโลกรัมละ 100 บาท
ปลาดุกย่างตามขนาด ตัวละ 20 ถึง 30 บาท

สถานที่/โทรศัพท์ ตลาดสดเทศบาลทับกฤช
เบอร์โทร 0877334682

26

27

ผักมุ้งลุงช้าง

ข้าว กข 43
แท้คัดพิเศษ

ดัชนีน้ำตาล

57.5%

28

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ข้าวปลอดสารพิษ กข 43

จุดเริ่มต้น

นายนิพนธ์ ไล้สมบูรณ์ หรือพี่ช้าง เกิดที่ตำบลทับกฤช มีพี่น้อง 2 คน เป็นคน
สุดท้อง ได้เรียนจบปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เมื่อเรียนจบก็ได้
ไปทำงานที่จังหวัดสมุทรปราการ พี่ช้างเริ่มประกอบกิจการโดยเริ่มแรก ปลูกผัก
ขายก่อน ต่อมาคุณแม่ก็แนะนำให้มีกาแฟด้วย และลูกค้ามาซื้อผักก็แนะนำว่าน่า
จะมีอาหารตามสั่งด้วย และก็ทำมาเรื่อย ๆ ส่วนข้าว กข 43 ได้ไปร่วมอบรม กับ
อาจารย์สุรัช และได้เล็งเห็นประโยชน์ของข้าวชนิดนี้ เพราะเห็นว่าเป็นข้าวที่ดีต่อ
สุขภาพ แถมยังดีกับคนที่เป็นโรคเบาหวานด้วยจึงได้ศึกษาเพิ่มเติม และปลูกข้าว
พันธุ์ กข 43 พร้อมจำหน่ายเรื่อยมาถึงปัจจุบัน

จุดเด่น ข้าวมีลักษณะนุ่ม น้ำตาลในข้าวต่ำ
ช่วงเวลาเปิดทำการ เหมาะสำหรับคนที่ดูแลเรื่องสุขภาพ
หรือป่วยเป็นเป็นเบาหวาน

เปิดขายทุกวัน 09.00 - 17.00 น.

ราคาผลิตภัณฑ์ 1000 กรัม 40 บาท

สถานที่/โทรศัพท์ 293 หมู่ 4 ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง
จังหวัดนครสวรรค์ /0817907757

29

30

ร้ า น นี้ ต้ น ไ ม้ ทุ ก ต้ น

ป ลู ก ด้ ว ย ใ จ




ป้าแตน
ไ ม้ ม ง ค ล

31

ผลิตภัณฑ์เด่นทับกฤช

ป้าแตนไม้มงคล

จุดเริ่มต้น

นางสุวิน หนูอิ่ม หรือป้าแตน เกิดที่ทับกฤชเหนือ มีพี่น้องมีทั้งหมด 9 คน
ป้าแตนเป็นบุตรคนที่ 5 จุดเริ่มต้นเกิดจากความชอบต้นไม้ก่อน อยากได้จึงซื้อ
พอเริ่มมีต้นไม้มากขึ้น ก็ไปขอแลกกับคนอื่นบ้าง แต่ส่วนใหญ่ที่ป้าแตนจะซื้อ
หรือแลก ป้าแตนจะเน้นต้นไม้ที่ชื่อเป็นมงคลก่อน และก็ศึกษาหาข้อมูล
ในอินเตอร์เน็ต สอบถามคนอื่นบ้าง จนมีความรู้ ความเข้าใจด้านไม้ประดับ
พอสมควร

จุดเด่น ต้นไม้ที่นิยมนำมาขายส่วนใหญ่ชื่อของ
ช่วงเวลาเปิดทำการ ต้นไม้จะเป็นชื่อที่มงคล และเป็นที่
ราคาผลิตภัณฑ์ ต้องการของตลาดเป็นส่วนใหญ่
เปิดขายทุกวัน 09.00 - 17.00 น.
สถานที่/โทรศัพท์
ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ของต้นไม้

42/1 หมู่ที่ 8 ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง
จังหวัดนครสวรรค์/0986651766

32

33

เกสรบัวตากแห้ง

ผู้ประกอบการ นายอุทัย งิ้วดี

สรรพคุณของเกสร ใช้บำรุงหัวใจ ทำให้ชุ่ม

ชื่น บำรุงปอด บำรุงตับ บำรุงกำลัง คุมธาตุ

แก้ล้ม แก้ไข้

34

ข้ อ มู ล ทั่ ว ไ ป

ผู้ประกอบการ นายบุญเลิศ ขำเสม

เป็นกลุ่มอาชีพ เกี่ยวกับเครื่องจักสาร ขนาด
เล็ก เช่น กระโล่ ตะแกง และทำงานฝีมือ
ที่ตั้งเลขที่ 11/1 หมู่ 11 ต.ทับกฤช
อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์

087-8481803 (เปิดขายทุกวัน)

35

ข้อมูลทั่วไป

ผู้ประกอบการ นางกชกร ขำเสม
เป็นการร่วมมือกันในชุมชน
ร่วมการหมักปลาร้า ค้าวปลา
เพื่อจำหน่าย
ที่ตั้งเลขที่ 14/1 หมู่ 4

ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
(รับออเดอร์ตลอดเวลา ออนไลน์)

095-4522867




36

กะเทาะ

เ ม็ ด บั ว

ข้อมูลทั่วไป
ผู้ประกอบการ นางสุนทร ตันวรา

ประโยชน์
เม็ดบัวแดงกะเทาะเปลือก สามารถนำไปประกอบอาหาร และทำขนม

หรือเข้าเครื่องยาได้ทันที รสชาติหวานหอม

3
7

ใ บ บั ว ต า ก แ ห้ ง

ข้อมูทั่วไป

ผู้ประกอบการ นางวรรณา เฟื่ องฟุ้ง

96/5 หมู่ 7 ต.ทับกฤช
อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์

089-7611254

ใบบัวตากแห้ง พืชเศรษฐกิจในพื้นที่ ที่เก็บตามฤดูกาล
ใบบัวเมื่อนำมากตากแห้งแล้ว สามารถนำมาห่ออาหาร ห่อขาย และทำเป็นห่อยา






38

ที่ พั ก ตำ บ ล ทั บ ก ฤ ช

39

รี ส อ ร์ ท

ส ว ร ร ค์ บ้ า น น า

นายทเนตร กองทรง
เปิด 24 ชั่วโมง 226 หมู่ 1 ต.ทับกฤช
อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์ 089-5635520

เป็นที่พัก ในตำบลทับกฤช ที่พักสงบเงียบไม่วุ่นวาย
เหมาะสำหรับคนที่ชอบบรรยากาศแบบธรรมชาติ รอบๆ
ติดกับท้องไร่ท้องนา เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ

ห้องแถวรวม 480 บ้านเดี่ยว 560

40

ผู้จัดทำ
U2T ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์
โ ค ร ง ก า ร ย ก ร ะ ดั บ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง ค ม ร า ย ตำ บ ล แ บ บ บู ร ณ า ก า ร

1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย

คำสงวนลิขสิทธิ์

U2T ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ จัดทำพ็อกเก็ตบุ๊คเล่มนี้
เพื่อบริการข้อมูลแก่ผู้ใช้งานและประชาชนทั่วไป เพื่ออำนวยความสะดวกในการ
ศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับตำบลทับกฤช อนึ่ง ข้อความ ภาพ เนื้อหา ตราสัญลักษณ์
ชื่อ วิธีการนำเสนอ และส่วนประกอบใดๆ ที่ปรากฏบนพ็อกเก็ตบุ๊คเล่มนี้ทั้งหมด
เป็นสมบัติของ U2T ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ โดยชอบ
ด้วยกฎหมายแต่เพียงผู้เดียว และได้รับความคุ้มครองตาม พรบ.ลิขสิทธิ์
พ.ศ.2537 การนำข้อความ ภาพ เนื้อหา ตราสัญลักษณ์ ที่อยู่ในพ็อกเก็ตบุ๊ค ส่วน
ใดส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดไปเผยแพร่ต่อสาธารณชนในลักษณะที่มิได้เป็นการ
แสวงหาประโยชน์ทางการค้า ผู้จัดทำจะต้องอธิบายถึงแหล่งที่มาของข้อมูล U2T
ตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ กำกับข้อมูลหรือเนื้อหาไว้ด้วย
ทุกครั้ง