แบบ นร.1

1

แบบ นร.๑

การนาเสนอผลงาน “หน่งึ โรงเรียน หนง่ึ นวตั กรรม” ประจาปี ๒๕๖๓
๑. หนา้ ปก

๑) ชื่อผลงานหน่งึ โรงเรยี น หน่ึงนวัตกรรม
นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียนสาธิต

มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ปทุมวนั

๒) การสง่ ผลงานหนึ่งโรงเรียนหนง่ึ นวัตกรรม (กรณุ าระบุ ✓ ลงใน ทตี่ รงกบั ผลงาน)

เปน็ ผลงานท่ไี มเ่ คยส่งเข้ารบั การคัดสรรกบั ครุ ุสภา

□ เป็นผลงานทเ่ี คยส่งเข้ารบั การคดั สรรกบั ครุ สุ ภา ปี ....... เรอ่ื ง ........... แตไ่ มไ่ ด้รบั รางวัล

□ เป็นผลงานที่เคยไดร้ บั รางวลั ของครุ สุ ภาพและมีการนามาพัฒนาเพ่มิ เติม หรือต่อยอดนวัตกรรม

๓) ประเภทผลงานหนึง่ โรงเรียน หนึง่ นวัตกรรม (กรุณาระบุ ✓ ลงใน ที่ตรงกับผลงาน)

□ การจดั การเรียนรู้ (A) □ ส่อื และเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้ (B)

□ การบรหิ ารและจัดการสถานศึกษา (C) การส่งเสริมและพฒั นาผูเ้ รยี นให้เต็มศักยภาพ (D)

□ การวดั และประเมินผล (E)

□ อืน่ ๆ โปรดระบุ..........................(I)

๔) ช่ือผู้บริหารสถานศกึ ษา

ชอื่ ผบู้ ริหารสถานศึกษา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ชยั ศักด์ิ นามสกุล ลลี าจรสั กลุ

เลขบตั รประชาชน ๓ ๑๐๒๐ ๐๑๑๖๓ ๕๐๒

ตาแหน่ง ผู้อานวยการโรงเรยี น

โทรศัพทเ์ คล่ือนที่ ๐๘๑ – ๘๒๙ - ๙๓๐๓

อเี มล [email protected]

๕) คณะผู้ร่วมพัฒนาผลงานนวัตกรรม

ชอื่ นางสมฤดี นามสกลุ แย้มขจร ชอื่ นางสาวกาญจนา นามสกุล ถาวร

เลขบัตรประชาชน ๓ ๑๐๐๕ ๐๔๐๙๕ ๗๙๓ เลขบตั รประชาชน ๓ ๑๐๑๕ ๐๒๒๖๓ ๕๑๗

ตาแหนง่ รองผอู้ านวยการฝ่ายแผนและ ตาแหน่ง รองผ้อู านวยการฝ่ายวิจยั

ประกันคุณภาพ นเิ ทศและฝกึ ประสบการณ์

โทรศัพท์เคลื่อนท่ี ๐๘๕ – ๖๖๙ - ๗๙๔๑ วชิ าชพี

อีเมล Botun๒๐๐๔@gmail.com โทรศพั ท์เคล่อื นท่ี ๐๘๑ - ๘๓๘ - ๐๖๐๕

อเี มล rpoo๑๘@hotmail.com

2

ชอ่ื นางสาวอนิ ทิรา นามสกุล บญุ ญานุวตั ร ช่อื นายร่งุ โรจน์ นามสกุล ภักดบี ารุง

เลขบัตรประชาชน ๓ ๑๐๐๕ ๐๒๙๕๓ ๘๙๔ เลขบตั รประชาชน ๓ ๑๐๐๒ ๐๐๒๐๗ ๕๖๗

ตาแหนง่ รองผอู้ านวยการฝ่ายบริหาร ตาแหนง่ ผชู้ ่วยผอู้ านวยการฝ่ายพฒั นา

โทรศพั ท์เคล่ือนท่ี ๐๙๑ – ๖๙๘ – ๑๘๖๗ กายภาพและสิ่งแวดลอ้ ม

อเี มล [email protected] โทรศัพทเ์ คลอ่ื นท่ี ๐๘๙ - ๒๒๙ - ๓๒๓๔

อเี มล roj๒๕๐๗@hotmail.com

ชื่อ นายโชติวิทย์ นามสกุล ธรรมสจุ ติ ร ชื่อ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดวงใจ นามสกุล จงธนากร

เลขบัตรประชาชน ๓ ๒๐๐๔ ๐๐๔๗๗ ๘๘๕ เลขบัตรประชาชน ๓ ๑๐๑๘ ๐๐๙๒๖ ๕๔๙

ตาแหน่ง รองผู้อานวยการฝ่ายกิจการ ตาแหน่ง รองผู้อานวยการฝ่ายวิชาการ

นักเรียนและอาจารย์กลุ่มสาระ และรกั ษาการผ้ชู ่วยผู้อานวยการ

การเรียนรสู้ ขุ ศึกษาและพลศึกษา ฝ่ายพฒั นานกั เรียนท่มี ี

โทรศัพท์เคลือ่ นที่ ๐๘๑ – ๘๒๖ – ๘๔๕๔ ความสามารถพิเศษ

อเี มล [email protected] ภาคภาษาองั กฤษ (EPTS)

โทรศัพท์เคล่ือนท่ี ๐๘๑ - ๖๑๔ - ๕๖๕๗

อเี มล [email protected]

ช่อื ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ชวี ัน นามสกุล เขียววจิ ิตร ชื่อ นายเสกสรรค์ นามสกุล หงษห์ ริ ญั พันธ์

เลขบัตรประชาชน ๓ ๑๐๐๑ ๐๑๑๙๘ ๔๗๑ เลขบตั รประชาชน ๓ ๒๐๐๑ ๐๐๕๙๔ ๐๘๘

ตาแหน่ง ผูช้ ่วยผู้อานวยการฝ่ายพฒั นา ตาแหน่ง ผู้ชว่ ยผูอ้ านวยการฝ่ายเทคโนโลยีและ

ศกั ยภาพนกั เรียน นวตั กรรมการศึกษา

โทรศัพทเ์ คลื่อนท่ี ๐๘๑ – ๖๑๓ - ๓๘๕๖ โทรศพั ท์เคลอื่ นที่ ๐๘๑ – ๕๖๔ - ๒๒๙๒

อีเมล [email protected] อเี มล [email protected]

ชอ่ื นายสรศกั ดิ์ นามสกลุ สิงหฤกษ์ ชอ่ื นายสุนทร นามสกุล ภูรีปรีชาเลศิ

เลขบตั รประชาชน ๓ ๑๐๒๐ ๐๐๘๔๑ ๕๑ ๕ เลขบตั รประชาชน ๑ ๑๐๑๔ ๙๙๐๔๗ ๕๓ ๑

ตาแหน่ง ประธานทีป่ รึกษาพฒั นาโรงเรยี น ตาแหนง่ ท่ปี รกึ ษาพฒั นาโรงเรียนและ

และอาจารย์กลุ่มสาระการเรยี นรู้ หัวหนา้ กลมุ่ สาระการเรียนรู้

สขุ ศึกษาและพลศึกษา วทิ ยาศาสตร์

โทรศพั ทเ์ คลอ่ื นที่ ๐๘๑ – ๘๔๔ – ๑๖๔๙ โทรศัพทเ์ คล่อื นท่ี ๐๘๕ ๓๕๕ ๙๔๖๕

อเี มล [email protected] อีเมล [email protected]

ชอื่ นายชัยณรงค์ นามสกลุ แย้มขจร ช่อื นางสาวกญั จน์ณัฏฐ์ นามสกลุ ตะเภาพงษ์

เลขบตั รประชาชน ๓ ๑๐๐๙ ๐๐๒๖๒ ๕๕ ๒ เลขบัตรประชาชน ๓ ๒๕๐๙ ๐๐๑๒๗ ๓๙ ๕

ตาแหน่ง อดตี หัวหนา้ กลุม่ สาระการ ตาแหนง่ อาจารย์กล่มุ สาระการเรยี นรู้สขุ ศึกษา

เรยี นรู้สุขศกึ ษาและพลศึกษา และพลศึกษา

โทรศัพท์เคลอ่ื นที่ ๐๘๒ – ๒๐๑ – ๑๕๐๐ โทรศพั ทเ์ คล่ือนท่ี ๐๘๖ – ๑๔๕ – ๑๒๐๑

อีเมล [email protected] อีเมล kanchanat๑๙๗๑@gmail.com

3

ชื่อ นางนริ ณี นามสกลุ อุทโยชาติ ชอ่ื นายพหกุ ร นามสกุล ทศั นสวุ รรณ

เลขบัตรประชาชน ๓ ๔๑๐๑ ๐๐๒๕๘ ๘๘ ๔ เลขบัตรประชาชน ๓ ๒๑๙๘ ๐๐๐๐๕ ๙๐ ๓

ตาแหน่ง อาจารยก์ ล่มุ สาระการเรยี นรู้ ตาแหน่ง หวั หน้ากล่มุ สาระการเรียนรสู้ ขุ ศกึ ษา

สุขศกึ ษาและพลศึกษา และพลศึกษา

โทรศัพทเ์ คลอ่ื นที่ ๐๘๔ – ๒๓๕ – ๕๔๙๒ โทรศพั ท์เคลื่อนที่ ๐๙๖ – ๑๒๕ – ๙๓๔๖

อเี มล [email protected] อีเมล [email protected]

ชอ่ื นางสาวดวงกมล นามสกุล เจียมเงนิ ชอ่ื นายวิทวัส นามสกุล ปิงเมือง

เลขบัตรประชาชน ๑ ๑๒๐๑ ๐๐๐๓๘ ๙๗ ๐ เลขบตั รประชาชน ๑ ๑๐๑๔ ๐๐๖๒๑ ๖๔ ๗

ตาแหนง่ อาจารย์กลุม่ สาระการเรยี นรู้ ตาแหน่ง อาจารยก์ ล่มุ สาระการเรียนรู้

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา สุขศึกษาและพลศึกษา

โทรศัพท์เคลื่อนท่ี ๐๘๒ – ๒๙๒ – ๙๖๖๑ โทรศัพท์เคลื่อนที่ ๐๘๖ – ๓๑๓ – ๗๔๓๙

อเี มล [email protected] อเี มล [email protected]

ชอื่ นางสาวพิชญน์ ิตา นามสกุล สองสนู ช่ือ นางสาวรตาลลลิ ล์ นามสกุล แกว้ ปาน

เลขบัตรประชาชน ๑ ๙๐๙๘ ๐๐๑๗๖ ๖๑ ๖ เลขบตั รประชาชน ๑ ๙๐๙๘ ๐๐๓๑๕ ๘๐ ๒

ตาแหน่ง อาจารย์กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ ตาแหนง่ อาจารย์กลุ่มสาระการเรยี นรู้

สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา

โทรศพั ท์เคลื่อนที่ ๐๙๐ – ๙๘๐ – ๔๘๗๗ โทรศัพทเ์ คล่ือนที่ ๐๖๒ – ๕๔๙ – ๓๕๖๑

อเี มล [email protected] อเี มล [email protected]

ชอ่ื นายอธิพงษ์ นามสกุล โตทอง ชอ่ื นายศราวฒุ ิ นามสกลุ อนิ พวง

เลขบัตรประชาชน ๑ ๒๔๙๙ ๐๐๓๐๒ ๗๕ ๐ เลขบตั รประชาชน ๑ ๓๔๐๖ ๐๐๐๗๗ ๘๐ ๘

ตาแหน่ง อาจารยก์ ล่มุ สาระการเรยี นรู้ ตาแหน่ง อาจารยก์ ลมุ่ สาระการเรียนรู้

สุขศึกษาและพลศึกษา สุขศกึ ษาและพลศึกษา

โทรศพั ท์เคล่อื นที่ ๐๘๑ – ๔๕๕ – ๔๔๗๗ โทรศพั ท์เคลื่อนที่ ๐๘๒ – ๐๙๕ – ๘๕๔๕

อเี มล atipong๒๕๓๖@gmail.com อีเมล j_ds๑๙@gmail.com

๖) ข้อมลู สถานศึกษา
ช่ือสถานศึกษา โรงเรียนสาธติ มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ ปทมุ วัน เลขที่ ๒ ถนนองั รีดูนังต์

แขวง ปทุมวนั เขตปทุมวัน จังหวัด กรุงเทพมหานคร รหัสไปรษณยี ์ ๑๐๓๓๐ โทรศัพท์ ๐๒- ๒๕๑ - ๓๙๓๔
โทรสาร ๐๒ – ๒๕๑ - ๔๑๕๙

๗) สังกดั □ สพป. □ สพม. □ สอศ □ สช. □ กทม □ อปท □ กศน.
□ การศึกษาพเิ ศษ อ่ืนๆ ...อว....

4

๒. บทสรปุ
โรงเรียนสาธติ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นสถานศึกษาที่มุ่งเน้นผลิตนักเรยี นและนิสิต

ฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูท่ีมีคุณภาพสู่สังคม โดยมีพันธกิจหลักในการพัฒนาผู้เรียนให้มีความเป็นเลิศ
ด้านวิชาการ กิจกรรม และคุณธรรม สามารถเป็นผู้นาที่มีคุณภาพและมีความเป็นสากลบนพ้ืนฐานความเป็นไทย
อีกท้ังมีกระบวนการจัดการศึกษาที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ
ผ่านการจัดกิจกรรมที่ชัดเจนเป็นรูปธรรม ครอบคลุมผู้เรียนทุกคน โดยยึดหลักการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียน
สมาคมศษิ ย์เก่า สมาคมผู้ปกครองและครู ผปู้ กครอง และชุมชน เพ่อื ให้ผูเ้ รียนได้พฒั นาตนเองอย่างรอบด้าน
เต็มตามศักยภาพ ตามความสนใจ ความถนัด และความต้องการที่เหมาะสมกับวัย ตลอดจนเพ่ือให้ผู้เรียน
มพี ฒั นาการท้ังทางดา้ นรา่ งกาย อารมณ์ สงั คม และสตปิ ญั ญาอย่างสมดลุ

การจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน เป็นปัจจัยสาคัญอย่างหนึ่งในกระบวนการ
จัดการศึกษาที่โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ได้เล็งเห็นความสาคัญในการสร้างเสริม
สุขภาพในโรงเรียน เน่ืองจากภาวะสุขภาพของเด็กวัยเรยี นเป็นพ้ืนฐานสาคัญของการดารงชวี ิต อีกท้ังยงั เป็นวัย
ท่ีมีการเปลี่ยนแปลงท้ังทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สติปัญญาในลักษณะการเจริญเติบโตขึ้น และสามารถ
พัฒนาตนเองให้สมบูรณ์เต็มตามศักยภาพได้ แต่เนื่องด้วยสภาพสังคมในปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
ทั้งเทคโนโลยี วิถีชีวิตที่เร่งรีบ นักเรียนถูกคาดหวังและบีบคั้นให้แข่งขันด้านการศึกษา ทาให้นักเรียนส่วนใหญ่
ตอ้ งเรียนพิเศษเพิ่มเติมหรือการใชเ้ วลากับสื่อและติดหน้าจอโทรศัพท์เป็นเวลานาน จนไม่มเี วลาออกกาลังกาย
และเล่นกีฬา ส่งผลให้รูปแบบการดาเนินชีวิตของนักเรียนเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากและเปล่ียนไปในทางท่ีจะ
ก่อให้เกดิ อนั ตรายต่อสุขภาพ จึงจาเปน็ ต้องสง่ เสริมและพัฒนานวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนให้ยั่งยืน
จนเป็นส่วนหน่ึงของวิถีชีวิต เพ่ือส่งเสริมให้ภาวะสุขภาพของผู้เรียนอยู่ในระดับสูงสุดตามศักยภาพ
ภายใต้ “โครงการออกกาลงั กายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ปทุมวัน

การดาเนินโครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
เปน็ นวตั กรรมทสี่ ะท้อนการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน และโรงเรยี นไดใ้ ช้นวตั กรรมดงั กล่าวเป็นเครื่องมือสาคัญ
ในการส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้มีการสร้างเสริมสุขภาพและสมรรถภาพทางกายที่ดี รู้จักลดพฤติกรรมเสี่ยง
ทางดา้ นสขุ ภาพ อกี ท้ังกระตนุ้ ใหผ้ ูเ้ รียนได้แสดงออกถงึ ความสามารถอย่างเตม็ ศักยภาพ โดยมีองคป์ ระกอบสาคญั ดังนี้

๑. ผ้ดู าเนนิ การพฒั นานวตั กรรม
ผู้ดาเนินการที่เก่ียวข้องกับนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย

เพ่ือสุขภาพ” โรงเรียนสาธติ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒ ปทุมวนั ได้แก่
ผ้บู ริหาร มีบทบาทหลักในการกาหนดนโยบายดา้ นการสร้างเสริมสุขภาพโดยเน้นผูเ้ รียนเปน็ สาคัญ

และมีการถ่ายทอดนโยบายสู่การปฏิบัติผ่านการจัดกิจกรรมท่ีชัดเจนเป็นรูปธรรม ครอบคลุมผู้เรียนทุกคน
เพอื่ ให้ผู้เรยี นมภี าวะสุขภาพอยูใ่ นระดับสูงสุดตามศักยภาพ

บุคลากรในโรงเรียน เป็นผู้รับผิดชอบในการพัฒนาการจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับนโยบาย
การสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน

นักเรียน คือ กลุ่มเป้าหมายหลักของการดาเนินงานนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน
ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” และมีบทบาทในการดาเนนิ กจิ กรรมเพื่อสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน

5

ผมู้ สี ่วนร่วม ไดแ้ ก่ ผปู้ กครอง มีบทบาทในการส่งเสริมและสนับสนุนให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรม
เพื่อสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน รวมถึงการเฝ้าระวังพฤติกรรมเส่ียงทางด้านสุขภาพของนักเรียน และชุมชน
มีบทบาทในการสร้างเครือขา่ ยการเรียนร้รู ว่ มกันเกี่ยวกับการสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน

หน่วยงานสนับสนุน ได้แก่ สมาคมศิษย์เก่า สมาคมผู้ปกครองและครู สนับสนุนงบประมาณ
วัสดุ อุปกรณ์ในการดาเนินงาน และสานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สนับสนุนงานวิชาการ
ดา้ นการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน เป็นต้น

๒. การดาเนินงานของนวัตกรรม
กระบวนการดาเนินงานของนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย

เพ่ือสขุ ภาพ” โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ประกอบด้วยขน้ั ตอน ดงั นี้
๒.๑ การจดั ทาโครงการสรา้ งเสริมสขุ ภาพในโรงเรยี นอยา่ งเปน็ ระบบ
๒.๑.๑ การวิเคราะห์สภาพปัญหาและสถานการณ์ เพ่ือรวบรวมข้อมูลพื้นฐานเก่ียวกับ

ปัญหาสุขภาพในโรงเรียน ศักยภาพด้านการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน รวมท้ังผลการดาเนินงานท่ีผ่านมา
จากกระบวนการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน และการประเมิน “โครงการออกกาลังกาย
เพอ่ื สขุ ภาพ” ของโรงเรยี นสาธิตมหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวนั

๒.๑.๒ การระบุโครงการหรือกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน รวมทั้งการกาหนด
แนวทางการปฏิบตั ิกจิ กรรม และเกณฑก์ ารประเมนิ กิจกรรมท่ีชัดเจน

๒.๑.๓ การระบุการมีส่วนรว่ มของผู้ทเี่ ก่ยี วข้อง
๒.๑.๔ การระบุกจิ กรรมการสร้างเสริมสุขภาพท่ีสอดคล้องกับการเรียนการสอนในโรงเรยี น
๒.๒ การกาหนดแผนปฏบิ ตั ิงานและการดาเนินงาน
๒.๒.๑ การจัดทาแผนปฏิบัติงานเพื่อดาเนินการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน
ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” ตามสภาพปัญหาและความต้องการของนักเรียน บคุ ลากรในโรงเรียน
ผ้ปู กครอง และชุมชน
๒.๒.๒ การกาหนดเป้าหมายการดาเนินงาน บทบาทของผู้รับผิดชอบทเ่ี กี่ยวข้อง และ
รูปแบบของกจิ กรรม ซง่ึ ประกอบดว้ ยกจิ กรรม ดังนี้

(๑) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายและเล่นกีฬาเพ่ือสุขภาพ ประกอบด้วย
กจิ กรรมเสรมิ หลักสูตรรายวชิ าพลศึกษา กิจกรรมสาธติ ปทมุ วันเดิน-วง่ิ การกุศล และกิจกรรมแอโรบิค “สขุ ภาพดีเร่มิ ทตี่ วั เรา”

(๒) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายสาหรับนักเรียนท่ีมีภาวะนาหนักเกิน
ประกอบด้วย กจิ กรรมการพัฒนาต้นแบบโรงเรียนไร้พุง..สาธิตปทุมวัน กจิ กรรมการปรับเปล่ียนพฤติกรรมการออกกาลังกาย
และกจิ กรรมการบรู ณาการเกมกับกีฬาสาหรบั นักเรียนท่ีมีภาวะน้าหนักเกนิ

(๓) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพื่อพัฒนาศักยภาพทางการกีฬา
ประกอบด้วย กิจกรรมกีฬาสี กิจกรรมกีฬาสาธิตสามัคคี กิจกรรมการแข่งขันกีฬาภายนอก กิจกรรม “ไร้ควันบุหร่ี
สง่ิ แวดลอ้ มดี ชวี สี ดใส” กิจกรรม PDS Sport Dance และกจิ กรรมบาสเกตบอล PDS Street Bas 3x3

6

๒.๓ การตดิ ตามและประเมนิ ผล
๒.๓.๑ การติดตามและประเมินผลสมุดบันทึก “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ”

ของนักเรยี นช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๑ – ๖ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ ปทมุ วนั
๒.๓.๒ การทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกั เรยี น
๒.๓.๓ การรายงานผลโครงการหรือกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนสาธิต

มหาวิทยาลยั ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ ปทุมวนั
๒.๓.๔ การนาผลที่ได้จากการประเมินไปใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาการจัดกิจกรรม

การสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน และเผยแพร่ขยายผลให้กับ
สถานศึกษาและชุมชนต่อไป

๓. เคร่ืองมอื ในการดาเนนิ งานของนวตั กรรม
เครือ่ งมอื ในการดาเนินงานของนวตั กรรมสรา้ งเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย

เพ่ือสุขภาพ” โรงเรยี นสาธิตมหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวนั ประกอบดว้ ย
๓.๑ กระบวนการวิจยั
กระบวนการวจิ ยั ทีเ่ ก่ยี วข้องกับการสร้างเสริมสขุ ภาพในโรงเรยี น ประกอบด้วย การวเิ คราะห์

องค์ประกอบของคุณลักษณะต้นแบบโรงเรียนไร้พุง โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
การศึกษาผลของโปรแกรมการออกกาลังกายแบบแอโรบิคท่ีมีต่อสมรรถภาพทางกายของนักเรียนท่ีมีภาวะ
น้าหนักเกินในระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น การศึกษาสภาพและความต้องการกิจกรรมพลศึกษาของนักเรียน
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน และการประเมินโครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพของ
นักเรียนโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ ปทุมวัน เป็นเคร่ืองมือสาคัญในการวเิ คราะห์ปัญหาและค้นหา
แนวทางในการแก้ไขปัญหา นาไปส่กู ารสรา้ งสรรค์และพัฒนารปู แบบการจดั กจิ กรรมสรา้ งเพอ่ื เสริมสขุ ภาพในโรงเรยี น
ใหม้ ีประสทิ ธิภาพและเกดิ ประสิทธิผลอยา่ งยง่ั ยนื

๓.๒ สมุดบันทกึ
การใช้สมุดบันทึก “การออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” สมุดบันทึก “การบูรณาการเกมกับ

กีฬาสาหรับนักเรียนที่มีภาวะน้าหนักเกิน” และสมุดบันทึก “การออกกาลังกายเพ่ือพัฒนาศักยภาพทางการกีฬา”
เป็นเคร่ืองมือสาคัญในการติดตามผลการปรับเปล่ียนพฤติกรรมทางสุขภาพ รวมถึงข้อมูลพัฒนาการและการสร้างเสริม
สุขภาพของนกั เรียน

๓.๓ แบบบันทึกการทดสอบสมรรถภาพทางกาย
การใช้แบบบันทึกข้อมูลการทดสอบสมรรถภทางกายของนักเรียน เป็นเคร่ืองมือใน

การประเมินผลสมรรถภาพทางกายของนักเรียนแต่ละด้านตามเกณฑ์มาตรฐานของแต่ละช่วงวัย เพ่ือให้ทราบข้อมูล
พ้ืนฐานดา้ นสมรรถภาพทางกาย และสามารถนาข้อมูลดังกล่าวไปใช้ในการวางแผนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพในโรงเรยี นต่อไป

๓.๔ แบบสอบถาม
แบบสอบถามเก่ียวกับการเข้าร่วมกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพของนักเรียนโรงเรียน

สาธิตมหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ ปทมุ วัน เป็นเคร่อื งมือในการประเมนิ ผลเก่ียวกับความรู้ เจตคติ และการปฏิบัติตน
ในการเข้ารว่ มกิจกรรมการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพของนักเรียนโรงเรยี นสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปทุมวัน
เพ่อื ให้ทราบผลการดาเนนิ งานโครงการออกกาลังกายเพอ่ื สุขภาพทม่ี ตี อ่ คุณภาพของผเู้ รยี นในโรงเรยี น

7

ผลลพั ธท์ ี่เกิดจากนวตั กรรม
นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียน

สาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นนวัตกรรมที่ผสานระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้น
ผู้เรยี นเป็นสาคัญควบคูก่ ับการสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรยี น โดยมเี ปา้ หมายร่วมกนั คือ การส่งเสรมิ และพัฒนา
ผู้เรียนให้เต็มศักยภาพด้วยการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย
เพื่อสุขภาพ” ประกอบด้วย กิจกรรมการออกกาลงั กายและเล่นกีฬาเพ่ือสขุ ภาพ กิจกรรมการออกกาลงั กายสาหรับ
นักเรยี น ทมี่ ภี าวะน้าหนักเกิน และกจิ กรรมการออกกาลงั กายเพอ่ื พัฒนาศกั ยภาพทางการกีฬา เพ่ือส่งเสรมิ ให้ผู้เรียน
เกิดการเรียนรู้การสร้างเสริมสุขภาพและสมรรถภาพทางกายท่ีดี รู้จักลดพฤติกรรมเสี่ยงทางด้านสุขภาพ
อีกทั้งกระตุ้นให้ผู้เรียนได้แสดงออกถึงความสามารถอย่างเต็มศักยภาพ สามารถสะท้อนให้เห็นถึงการใช้แนวคิด
การสร้างเสริมสุขภาพด้วยการกาหนดนโยบายด้านการสร้างเสริมสุขภาพโดยเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยมีบุคลากร
ในโรงเรียนเป็นกาลังสาคัญในการพัฒนาสภาพแวดล้อมและจัดกิจกรรมท่ีเอ้ือต่อการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน
และการสนับสนุนของผู้ปกครองในการผลักดันให้ผู้เรียนเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ผ่านความร่วมมือและการมีส่วนร่วมของ
สมาคมศษิ ย์เกา่ สมาคมผปู้ กครองและครู และชุมชน

นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียน
สาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน สะท้อนให้เห็นถึงภาวะสุขภาพของผู้เรียนด้านการเจริญเติบโต
อยู่ในเกณฑ์สมส่วนจานวนร้อยละ ๖๘.๑๓ ผู้เรียนส่วนใหญ่มีสมรรถภาพทางกายดีร้อยละ ๕๒.๐๒ และเห็นว่า
โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางสุขภาพของตนเองได้ร้อยละ ๖๑.๓๕ อีกท้ังผู้เรียน
ส่วนใหญ่มีความยินดีที่จะใชเ้ วลาว่างให้เกิดประโยชน์ด้วยการออกกาลังกายและเล่นกีฬารอ้ ยละ ๖๒.๑๓ นอกจากนี้
การจัดกิจกรรมในรูปแบบที่หลากหลาย ส่งผลให้นักเรียนสามารถเลือกเข้าร่วมกิจกรรมท่ีเหมาะสม ตามความชอบ
หรือความถนดั ของตนเองอย่างสม่าเสมอร้อยละ ๕๘.๘๓

นอกจากน้ีการดาเนินงานควบคู่กับกระบวนการวิจัยท่ีเก่ียวข้องกับการสร้างเสรมิ สขุ ภาพใรงเรยี น
สะท้อนให้เห็นถึงองค์ประกอบสาคัญในการเป็นต้นแบบการสร้างเสริมสุขภาพสาหรับนักเรีย นและแนวทาง
การส่งเสริมและแก้ไขปัญหาเก่ียวกับพฤติกรรมทางสุขภาพท่ีมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลอย่างย่ังยืน
นาไปสู่การสร้างสรรค์และพัฒนานวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย
เพ่ือสุขภาพ” และการพัฒนาหลักสูตรการเรียนรู้รายวิชาพลศึกษาของนักเรียนชันมัธยมศึกษาปีที่ ๑ และ ๒
ของโรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ ปทมุ วนั

ดังนั้นนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ”
โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ ปทุมวัน เป็นนวตั กรรมท่ผี สานระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ท่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาคญั ควบคกู่ ับการสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน โดยมีเป้าหมายร่วมกัน คือ การส่งเสริม
และพัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพด้วยการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ด้วยการถ่ายทอด
นโยบายสู่การปฏิบัติผ่านการจัดกิจกรรมท่ีชัดเจนเป็นรูปธรรม ผ่านการจัดสภาพแวดล้อมท่ีเอือต่อการสร้างเสริม
สุขภาพ การดาเนินการวิจัยและพัฒนาเก่ียวกับการสร้างเสริมสุขภาพ รวมถึงการจัดกิจกรรมท่ีตอบสนอง
ความสามารถ ความเหมาะสม และความสนใจของผู้เรียนตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ โดยการประสาน
ความร่วมมือระหว่างผู้ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้องกับโรงเรียน และการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ในชุมชน ซ่ึงผลลัพธ์
ท่ีเกิดขึนนับเป็นนวัตกรรมส่งเสริมและพัฒนาการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนให้ย่ังยืนจนเป็นส่วนหนึ่งของ

8

วิถีชวี ิต เพื่อสง่ เสริมให้ภาวะสุขภาพของผู้เรยี นอยู่ในระดับสูงสุดตามศักยภาพ และเพอ่ื ใหผ้ ้เู รียนเกิดการเรียนรู้
และมีการฝกึ ปฏิบัตทิ จ่ี ะนาไปสกู่ ารมีพฤติกรรมสุขภาพท่เี หมาะสมต่อการมีสุขภาพดีอยา่ งย่งั ยนื ตลอดจนเพอื่ ให้
นักเรียนมีสุขภาพทด่ี ที ังทางด้านรา่ งกาย จิตใจ สงั คม และปัญญา สามารถอยใู่ นสงั คมไดอ้ ยา่ งมีความสขุ

๓. ความเปน็ มาและความสาคญั
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ กาหนดแนวทางการจัดการศึกษาโดยยึดหลักว่า

ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสาคัญที่สุด กระบวนการจัด
การศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติ และเต็มตามศักยภาพ โดยจัดเนื้อหาสาระและ
กิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน คานึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ฝึกทักษะ
กระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์ และการประยุกต์ความรู้มาใชใ้ นการป้องกัน แก้ปัญหาและ
เรียนรู้จากประสบการณ์จริง รวมถึงการกาหนดแนวทางในการจัดการเรียนรู้ โรงเรียนต้องจัดการเรียนรู้ให้
ผู้เรียนมีความสามารถ ทักษะ และคุณลักษณะท่ีเป็นจุดเน้น ผลักดันและส่งเสริมให้เรียนรู้ตามความถนัด ความสนใจ
เต็มศักยภาพ เพื่อให้ผู้เรียนสนุกกับการเรียน จัดแหล่งเรียนรู้ให้เชื่อมโยงกับวิถีชีวิต เน้นการปฏิบัติจริงทั้งในและ
นอกหอ้ งเรียน (กระทรวงศกึ ษาธิการ. ๒๕๔๒: ๑ – ๓)

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ ปทุมวัน เป็นสถานศึกษาท่ีมุ่งเน้นผลิตนกั เรียนและนิสติ
ฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูที่มีคุณภาพสู่สังคม โดยมีกระบวนการจัดการศึกษาท่ีส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถ
พัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพผ่านการจัดกิจกรรมที่ชัดเจนเป็นรูปธรรม ครอบคลุมผู้เรียนทุกคน
โดยยึดหลักการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียน สมาคมศิษย์เก่า สมาคมผู้ปกครองและครู ผู้ปกครอง และชุมชน
เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาตนเองอย่างรอบด้านเต็มตามศักยภาพ ตามความสนใจ ความถนัด และความต้องการที่
เหมาะสมกับวยั ตลอดจนเพ่ือให้ผู้เรียนมีพฒั นาการท้ังทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาอย่างสมดุล

นอกจากน้ีการจัดการศึกษาเพ่ือสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน เป็นปัจจัยสาคัญอย่างหนึ่งในกระบวนการ
จัดการศึกษาที่โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ได้เล็งเห็นความสาคัญในการพัฒนา
สุขภาพควบคู่ไปกับการศึกษา เนื่องจากภาวะสุขภาพของเด็กวัยเรียนเป็นพื้นฐานสาคัญของการดารงชีวิต
อีกทั้งยังเปน็ วยั ทมี่ ีการเปล่ยี นแปลงทง้ั ทางดา้ นร่างกาย จติ ใจ อารมณ์ สติปญั ญาในลักษณะการเจรญิ เติบโตขึ้น
และสามารถพัฒนาตนเองใหส้ มบูรณ์เตม็ ตามศักยภาพได้

การขับเคล่ือนนโยบายการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนและส่งเสริมการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายภายใต้
“โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” ได้ดาเนินการอย่างต่อเน่ืองเป็นเวลา ๑๒ ปี มีวัตถุประสงค์เพื่อตอบสนอง
ปฏิญญากรุงเทพว่าด้วยการจัดหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาพลศึกษาในโรงเรียนอย่างน้อย ๑๒๐ นาทีต่อสัปดาห์
และส่งเสริมให้นักเรียนได้มีโอกาสออกกาลังกายนอกเหนือชั่วโมงเรียนพลศึกษาเพิ่มมากข้ึน อีกทั้งการจัดกิจกรรม
ส่งเสริมการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพในรูปแบบต่างๆ เช่น กิจกรรมสาธิตปทุมวันเดิน-วิ่งการกุศล กิจกรรมกอล์ฟ
การกุศล กิจกรรมกีฬาภายในโรงเรียน เป็นต้น ตลอดจนการได้รับเลือกจากเครือข่ายคนไทยไร้พุงราชวิทยาลยั อายรุ แพทย์
สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ และคณะวิทยาศาสตร์การกีฬา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ให้เป็นต้นแบบในการพัฒนาบุคลิกภาพของนักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนเพ่ือเป็นแบบอย่างของประเทศ
ซึ่งเป็นการสร้างรูปแบบการให้คาแนะนาด้านโภชนาการและการออกกาลังกาย เพื่อให้นักเรียนและบุคลากร

9

มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางสุขภาพ มีสมรรถภาพทางกายท่ีดี รู้จักดูแลเอาใจใส่สุขภาพของตนเอง
และยังสามารถลดอัตราเสยี่ งจากการเกิดโรครา้ ยอน่ื ๆ อันเกิดจากโรคอ้วน

การดาเนินงานการสร้างเสริมสุขภาพของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
มีแนวทางการพัฒนาสุขภาพของนักเรียนและมีความชัดเจนเป็นรูปธรรมมากขึ้น แต่การดาเนินงานดังกล่าว
ก็ยังไม่อาจให้การส่งเสริมสุขภาพได้อย่างครบถ้วน เน่ืองจากการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ
ที่ผ่านมามีรูปแบบของการจัดกิจกรรมท่ีจากัดตามสภาพแวดล้อมของโรงเรียน และรูปแบบของกิจกรรม
ยังไมส่ ามารถตอบสนองต่อความต้องการ ความสนใจ และความถนัดของนักเรียน อีกทั้งสภาพสงั คมในปจั จุบันที่
มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทั้งเทคโนโลยี วิถีชีวิตที่เร่งรีบ นักเรียนถูกคาดหวังให้แข่งขันด้านการศึกษา
ทาให้นักเรียนส่วนใหญ่ต้องเรียนพิเศษเพ่ิมเติมหรือการใช้เวลากับส่ือและติดหน้าจอโทรศัพท์เป็นเวลานาน
จนไม่มีเวลาออกกาลังกายและเล่นกีฬา ส่งผลให้รูปแบบการดาเนินชีวิตของนักเรียนเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก
และเปลี่ยนไปในทางท่ีจะก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
จึงจาเป็นต้องส่งเสริมและพัฒนานวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนให้ยั่งยืนจนเป็นส่วนหน่ึงของวิถีชีวิต
เพื่อส่งเสริมให้ภาวะสุขภาพของผู้เรียนอยู่ในระดับสูงสุดตามศักยภาพ ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ”
ด้วยการจัดกจิ กรรมการออกกาลงั กายและเลน่ กีฬาเพอ่ื สุขภาพ การจดั กิจกรรมการออกกาลงั กายสาหรับนกั เรียนที่มี
ภาวะน้าหนักเกิน และการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือพัฒนาศักยภาพทางการกีฬา เพ่ือส่งเสริมให้ผู้เรียนให้มี
การสร้างเสริมสุขภาพและสมรรถภาพทางกายที่ดี รู้จักลดพฤติกรรมเส่ียงทางด้านสุขภาพ อีกท้ังกระตุ้นให้ผเู้ รยี นได้
แสดงออกถึงความสามารถอย่างเต็มศักยภาพเพ่ือให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และมีการฝึกปฏิบัติที่จะนาไปสู่
การมีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมต่อการมีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน ตลอดจนเพ่ือให้นักเรียนมีสุขภาพท่ีดีทั้งทางด้าน
ร่างกาย จติ ใจ สงั คม และปัญญา สามารถอยใู่ นสังคมได้อยา่ งมคี วามสุข

๔. วัตถุประสงค์
๑. เพอ่ื ให้ผเู้ รยี นมีการสร้างเสรมิ สุขภาพและสมรรถภาพทางกายที่ดี ร้จู ักลดพฤติกรรมเส่ียงทางดา้ นสุขภาพ

อีกทัง้ กระตนุ้ ให้ผ้เู รียนไดแ้ สดงออกถงึ ความสามารถอย่างเตม็ ศักยภาพ
๒. เพ่ือให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และมีการฝึกปฏิบัติที่จะนาไปสู่การมีพฤติกรรมสุขภาพท่ีเหมาะสมต่อ

การมีสุขภาพดีอย่างย่ังยืน ตลอดจนเพ่ือให้นักเรียนมีสุขภาพท่ีดีทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และปัญญา
สามารถอยู่ในสงั คมไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข

๕. กระบวนการพฒั นาผลงานหนึง่ โรงเรียน หนึง่ นวัตกรรม
๑) สภาพปัญหาก่อนการพฒั นา
การดาเนินงานการสร้างเสริมสุขภาพของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน

มีแนวทางการพัฒนาสุขภาพของนักเรียนและมีความชัดเจนเป็นรูปธรรมมากข้ึน แต่การดาเนินงานดังกล่าว
ก็ยังไม่อาจให้การส่งเสริมสุขภาพได้อย่างครบถ้วน เนื่องจากการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ
ที่ผ่านมามีรูปแบบของการจัดกิจกรรมที่จากัดตามสภาพแวดล้อมของโรงเรียน และรูปแบบของกิจกรรมยัง
ไม่สามารถตอบสนองตอ่ ความต้องการ ความสนใจ และความถนัดของนกั เรยี น นอกจากนีย้ ังพบปัญหาเกี่ยวกับ
สุขภาพของนักเรียนที่ต้องได้รับการส่งเสริมและแก้ไข อีกทั้งรูปแบบการดาเนินชีวิตของนักเรียนในปัจจุบัน

10

เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก และเปลี่ยนไปในทางที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ เช่น การถูกคาดหวังและ
บีบค้ันให้แข่งขันด้านการศึกษา การใช้เวลาว่างส่วนใหญ่กับการเรียนพิเศษเพ่ิมเติม และการใช้เวลากับสื่อและ
ติดหน้าจอโทรศัพท์เป็นเวลานาน เป็นต้น ทาให้นักเรียนมีเวลาออกกาลังกายหรือเล่นกีฬาน้อยลงและอาจทาให้
เกดิ ผลเสียตามมา คอื ร่างกายไมแ่ ขง็ แรง มีความตา้ นทานโรคต่า และมสี มรรถภาพทางกายต่า

ด้วยเหตุน้ีโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน จึงจาเป็นต้องส่งเสริมและพัฒนา
นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนให้ยั่งยืนจนเป็นส่วนหน่ึงของวิถีชีวิต เพ่ือส่งเสริมให้ภาวะสุขภาพของ
ผู้เรียนอยู่ในระดับสูงสุดตามศักยภาพ ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” ซึ่งเป็นนวัตกรรมท่ีผสานระหว่าง
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ทเี่ นน้ ผู้เรียนเป็นสาคัญควบคูก่ ับการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน โดยมเี ปา้ หมายร่วมกัน
คือ การส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพด้วยการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ด้วยการถ่ายทอด
นโยบายสู่การปฏิบัตผิ ่านการจดั กจิ กรรมทช่ี ัดเจนเป็นรูปธรรม การจัดสภาพแวดล้อมท่ีเอื้อต่อการสร้างเสริมสุขภาพ
การจัดกิจกรรมท่ีตอบสนองความสามารถ ความเหมาะสม และความสนใจของผู้เรียนตามธรรมชาติและ
เต็มศักยภาพ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และมีการฝึกปฏิบัติที่จะนาไปสู่การมีพฤติกรรมสุขภาพท่ีเหมาะสมต่อ
การมีสุขภาพดีอย่างย่ังยืน ตลอดจนเพื่อให้นักเรียนมีสุขภาพที่ดีท้ังทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และปัญญา
สามารถอยใู่ นสงั คมได้อยา่ งมีความสขุ

๒) การออกแบบนวตั กรรมเพ่ือการพฒั นา
การออกแบบนวัตกรรมการสร้างเสริมสุขภาพภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียน

สาธติ มหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวิโรฒ ปทมุ วนั ไดศ้ ึกษาหลกั การ แนวคิด และทฤษฎที เี่ กีย่ วขอ้ งดงั น้ี
๑. หลกั การและแนวคดิ เก่ยี วกับกระบวนการจดั การศึกษา
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ กาหนดแนวทางการจัดการศึกษาโดยยึดหลักว่า

ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสาคัญท่ีสุด กระบวนการจัดการ
ศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติ และเต็มตามศักยภาพ โดยจัดเน้ือหาสาระและ
กิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน คานึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ฝึกทักษะ
กระบวนการคดิ การจัดการ การเผชิญสถานการณ์ และการประยุกตค์ วามรู้มาใช้ในการป้องกัน แกป้ ญั หาและ
เรียนรู้จากประสบการณ์จริง รวมถึงการกาหนดแนวทางในการจัดการเรียนรู้ โรงเรียนต้องจัดการเรียนรู้
ให้ผู้เรียนมีความสามารถ ทักษะ และคุณลักษณะท่ีเป็นจุดเน้น ผลักดันและส่งเสริมให้เรียนรู้ตามความถนัด
ความสนใจ เต็มศักยภาพ เพื่อให้ผู้เรียนสนุกกับการเรียน จัดแหล่งเรียนรู้ให้เช่ือมโยงกับวิถีชวี ิต เน้นการปฏิบัติจริง
ท้งั ในและนอกหอ้ งเรยี น (กระทรวงศึกษาธิการ. ๒๕๔๒: ๑ – ๓)

การพัฒนาการเรียนรู้และการพัฒนานักเรียนเป็นปัจจัยหลักท่ีสาคัญในการจัดกระบวนการ
ให้ผู้เรียนเข้าสู่มาตรฐานและได้รับการพัฒนาตนเอง กระบวนการจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่า ผู้เรียนทุกคน
มีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสาคัญท่ีสุด กระบวนการจัดการศึกษาต้อง
ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ ผู้สอนจึงจาเป็นต้องปรับเปล่ียนบทบาทของ
ตนเองจากการเป็นผู้บอกความรู้ให้จบไปในแต่ละคร้ังท่ีเข้าสอนมาเป็นผู้อานวยความสะดวก (Facilitator)
ในการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน กล่าวคือเป็นผู้กระตุ้นส่งเสริมสนับสนุนจัดสิ่งเร้าและจัดกิจกรรมให้ผู้เรยี นเกิดการพัฒนา
ให้เต็มตามศักยภาพ ความสามารถ ความถนัด และความสนใจของแต่ละบุคคล การจัดกิจกรรมจึงต้องเป็น
กิจกรรมที่ผู้เรียนได้คิดวิเคราะห์ วิจารณ์ สร้างสรรค์ศึกษาและค้นคว้าได้ลงมือปฏิบัติจนเกิดการเรียนรู้และ

11

ค้นพบความรู้ด้วยตนเองเป็นสาระ ความรู้ ด้วยตนเอง รักการอ่าน รักการเรียนรู้ อันจะนาไปสู่การเรียนรู้ตลอด
ชีวิต(Long-life Education) และเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้ (Learning Man ) ผู้สอนจึงต้องสอนวิธีการ
แสวงหาความรู้ (Learn how to learn ) มากกว่าสอนตัวความรู้ สอนการคิดมากกว่าสอนให้ท่องจา
สอนโดยเนน้ ผู้เรียนเป็นสาคญั มากกวา่ เนน้ ทีเ่ นือ้ หาวิชา (อาภรณ์ ใจเทย่ี ง. ๒๕๕๓)

วารี ชื่นชม (๒๕๕๗: ออนไลน์) ได้กล่าวถึงการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญไว้ว่า
ผู้เรียนจะต้องอาศัยกระบวนการเรียนรู้ท่ีหลากหลาย เป็นเครื่องมือที่จะนาพาตนเองไปสู่เป้าหมายของหลักสูตร
กระบวนการเรียนรู้ท่ีจาเป็นสาหรับผู้เรียน อาทิ กระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการ กระบวนการสร้างความรู้
กระบวนการคิด กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหา กระบวนการเรียนรู้
จากประสบการณ์จริง กระบวนการปฏิบัติ ลงมอื ทาจริง กระบวนการจัดการ กระบวนการวจิ ัย กระบวนการเรยี นรู้
ของตนเอง กระบวนการพัฒนาลักษณะนิสัย กระบวนการเหล่าน้ีเป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้ท่ีผู้เรียน
ควรได้รับการฝึกฝน พัฒนาเพราะจะสามารถช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี บรรลุเป้าหมายของหลักสูตร
ดังน้ันผู้สอนจึงจาเป็นต้องศึกษาทาความเข้าใจในกระบวนการเรียนรู้ต่าง ๆ เพื่อให้สามารถเลือกใช้ในการจัด
กระบวนการเรยี นรไู้ ด้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ

สรุปได้ว่า การจัดกิจกรรมท่ีส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ
สถานศึกษาต้องจัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจ และความถนัดของผูเ้ รยี นโดยคานึงถึง
ความแตกต่างระหวา่ งบุคคล นอกจากน้ีผู้สอนจาเป็นต้องเป็นผู้กระตุน้ ส่งเสรมิ สนับสนนุ การจัดกจิ กรรมให้ผเู้ รยี น
เกิดการพัฒนาให้เต็มตามศักยภาพ ความสามารถ ความถนัด และความสนใจของแต่ละบุคคล ซ่ึงการจัดกิจกรรม
ต้องเป็นจดั กจิ กรรมจึงต้องเป็นกิจกรรมที่ผู้เรียนได้คิดวิเคราะห์ วิจารณ์ สร้างสรรค์ ศกึ ษาและคน้ ควา้ ไดล้ งมือ
ปฏิบัติจรงิ จนเกดิ การเรียนรู้และค้นพบความรดู้ ว้ ยตนเอง

๒. นวัตกรรมการสรา้ งเสริมสุขภาพ
๒.๑ ความหมายของนวัตกรรมการสรา้ งเสริมสุขภาพ
นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพ หมายถึง แนวคิด กระบวนการ หรือส่ิงประดิษฐ์ ที่เกิดข้ึน

จากการผสมผสานความคดิ รเิ รมิ่ สร้างสรรค์บนฐานของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยแี ละนวัตกรรม ให้เป็นผลงานท่ี
นาไปสู่การแก้ปัญหา หรือพัฒนาสังคมสิ่งแวดล้อมที่เก่ียวข้องกับสุขภาวะ ช่วยลดพฤติกรรมเสี่ยงทางสุขภาพ
หรือส่งเสริมให้คนมีสุขภาพท่ีดีอย่างยั่งยืน (สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ๒๕๖๒: ออนไลน์)
นอกจากน้ีนวัตกรรมด้านการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค ยังเป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
สร้างสุขภาวะที่ดีให้กับประชากรในพื้นที่ ซึ่งนวัตกรรมถือเป็นเครื่องมือในการกระตุ้นให้ประชากร
เกิดการเรียนรู้ว่าผลสาเร็จของการรู้จักบริโภคอาหารและออกกาลังกายเกิดผลลัพธ์ต่อการเปลี่ยนแปลงของ
น้าหนักตัวและสามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเร้ือรังต่างๆได้ (โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบล
บางควู ัด ๑: ออนไลน์)

๒.๒ แนวทางการใชเ้ ทคโนโลยี นวัตกรรม เพอื่ สรา้ งเสริมสขุ ภาพ
แนวทางการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ หมายถึง กระบวนการปฏิบตั ิเพ่ือให้เกิดสขุ ภาพกาย

แข็งแรง เจริญเติบโตปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ และสามารถดารงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข (สานักงาน
กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ๒๕๖๒: ออนไลน์) ซ่ึงแนวทางการใช้เทคโนโลยี นวัตกรรม เพื่อสร้างเสริม
สขุ ภาพ ประกอบด้วย การลดพฤติกรรมเสี่ยงทางสุขภาพ และสนบั สนุนกจิ กรรม เปน็ ตน้

12

นอกจากนี้ธีระ วรธนารัตน์ (๒๕๖๑: ออนไลน์) ได้กล่าวถึง แนวทางการสร้างเสริม
สุขภาพ ประกอบด้วย ๑. การสร้างนโยบายสาธารณะที่เอ้ือต่อสุขภาวะ ๒. การสร้างสิ่งแวดล้อมที่สนับสนุน
ใหเ้ กิดสขุ ภาวะ ๓. การสรา้ งความเขม้ แขง็ ให้แก่ชมุ ชนเพื่อใหย้ ืนได้ด้วยตนเอง ๔. การพฒั นาทกั ษะระดับบุคคล
ท้งั เร่ืองความรู้ ทกั ษะชีวติ และคณุ สมบตั อิ ื่นๆ ที่จะทาใหบ้ คุ คลนน้ั ๆ สามารถจดั การชีวติ ตนเองใหม้ ีสุขภาวะได้
๕. การจดั การระบบบริการสุขภาพให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการท่แี ท้จริงของประชากรเพื่อใหเ้ กดิ สุขภาวะ

สรุปได้ว่า นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพ หมายถึง แนวคิด กระบวนการ หรือสิ่งประดิษฐ์ท่ีเกิดข้ึน
จากการผสมผสานความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์บนฐานของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมท่ีจะนาไปสู่
แนวทางในการแก้ไขปัญหาหรือพัฒนาสงั คมสิง่ แวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับภาวะสุขภาพ เพ่ือช่วยลดพฤติกรรมเสี่ยงทาง
สุขภาพ ตลอดจนเพื่อส่งเสรมิ ให้คนมสี ุขภาพทดี่ ีอย่างยั่งยืน

๓. การสร้างเสรมิ สุขภาพ
๓.๑ ความหมายของการสร้างเสริมสุขภาพ
สานกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสริมสุขภาพ (๒๕๖๒: ออนไลน)์ ไดก้ ลา่ วว่า การสรา้ งเสริม

สขุ ภาพ หมายถึง กระบวนการสร้างเสริม สนบั สนนุ ด้านสุขภาพโดยให้บคุ คลมีการปฏิบตั ิและการพฒั นาสุขภาพ
ตลอดจนจัดการส่ิงแวดล้อมและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อสุขภาพเพ่ือให้บรรลุการมีสุขภาพที่ดีทั้งทางด้านร่างกาย
จิตใจ สงั คม และปัญญา สามารถอยู่ในสังคมได้อยา่ งมีความสุขการสร้างเสริมสุขภาพ (Health Promotion) มีความ
เกี่ยวข้องกับการทาให้คนมีสุขภาพที่ดี ด้วยกระบวนการต่าง ๆ ทั้งการเสริมสร้างความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมให้
ตัวบุคคลดูแลสุขภาพตนเองและครอบครัว รวมถึงการสนับสนุนผลักดันให้สังคม ส่ิงแวดล้อม อยู่ในสภาวะที่เอ้ือ
ต่อการทาให้มีสุขภาพที่ดี เช่น การเข้าถึงระบบการศึกษา การออกแบบผังเมือง การปรับโครงสร้างภาษีหรือ
ปรับปรุงกฎ ระเบียบต่าง ๆ ท่ีเอื้อต่อการจากัด หรือลดความเสี่ยงท่ีก่อให้เกิดผลทางสุขภาพ และเพิ่มพฤติกรรม
สุขภาพทีพ่ ึงประสงค์

ธีระ วรธนารัตน์ (๒๕๖๑: ออนไลน์) ได้กล่าวว่า การสร้างเสริมสุขภาพ หมายถึง
กระบวนการที่ทาให้บุคคลมีความสามารถในการควบคุม พัฒนา ปรบั ปรุง ให้มสี ขุ ภาวะ

นอกจากนี้ประกิต วาทีสาธกกิจ (๒๕๕๕: ๕) ได้อธิบายถึงความแตกต่างระหว่าง
“การส่งเสริมสุขภาพ” และ “การสร้างเสริมสุขภาพ” ไว้ว่า“การส่งเสริมสุขภาพมีมานานแล้ว เน้นเร่ือง
สุขอนามัยส่วนบุคคล เพราะสมัยก่อนคนเป็นโรคเพราะเช้ือโรค สภาพแวดล้อมไม่สะอาด แต่ตอนนี้โรคติดต่อ
สามารถควบคุมได้ เหลือแต่โรคท่ีเกิดจากพฤติกรรม การสร้างเสริมสุขภาพ ทาผ่านการเปล่ียนนโยบาย
การเปล่ียนสิ่งแวดล้อม ผ่านการสื่อสารแบบ mass communication สรุปง่ายๆ ว่าการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ คือ
การทาให้คนปรบั เปลี่ยนพฤติกรรมส่ิงแวดลอ้ มและนโยบายสาธารณะ เพื่อใหเ้ ออื้ กบั การมีสขุ ภาพดีระยะยาว”

๓.๒ การสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน
การสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน มีจุดมุ่งหมายให้เกิดโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ซึ่งเป็น

โรงเรียนท่ีมีความร่วมมือร่วมใจกันในการพัฒนาพฤติกรรม และส่ิงแวดล้อมให้เอื้อต่อสุขภาพอย่างสม่าเสมอ
เพ่ือการมีสุขภาพดีของทุกคนในโรงเรียน (กระทรวงสาธารณสุข กรมอนามัย. ๒๕๕๙: ๓) การสร้างเสริม
สุขภาพในโรงเรียน จึงเป็นโอกาสที่ดีท่ีสุดในการสร้างสุขภาพแก่นักเรียน ในการปรับเปล่ียนพฤติกรรมและลด
พฤติกรรมเส่ียงต่างๆ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพเป็นโปรแกรมที่สนับสนุนการดูแลสุขภาพที่เน้นในโรงเรียน

13

ครอบครัว และรวมถึงในชุมชน การสนับสนุนให้นักเรียนเกิดกระบวนการเรียนรู้และประสบผลสาเร็จใน
ด้านการศกึ ษาและมีสขุ ภาพดจี ึงเปน็ ส่งิ จาเป็นอย่างยงิ่ (สมเสาวนุช จมูศรี. ๒๕๕๗: ออนไลน์)

การดาเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของกรมอนามัย เป็นกระบวนการดาเนินงาน
ให้เกิดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ตามองค์ประกอบโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ๑๐ ประการ
แบ่งเป็น ๒ ด้าน ได้แก่ ๑) ด้านกระบวนการ ๒ องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบท่ี ๑ นโยบายของโรงเรียน
และองค์ประกอบท่ี ๒ การบริหารจัดการในโรงเรียน ๒) ด้านการส่งเสริมสุขภาพ และสิ่งแวดล้อม
๘ องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่ ๓ โครงการร่วมระหว่างโรงเรียนและชุมชน องค์ประกอบท่ี ๔ การจัด
สิ่งแวดล้อมในโรงเรียนที่เอื้อต่อสขุ ภาพ องค์ประกอบที่ ๕ บริการอนามัยโรงเรียน องค์ประกอบท่ี ๖ สุขศึกษา
ในโรงเรียน องค์ประกอบที่ ๗ โภชนาการและ อาหารที่ปลอดภัย องค์ประกอบที่ ๘ การออกกาลังกาย กีฬา
และนนั ทนาการ องคป์ ระกอบที่ ๙ การให้คาปรึกษา และสนับสนนุ ทางสังคม องคป์ ระกอบที่ ๑๐ การส่งเสริม
สุขภาพบคุ ลากรในโรงเรยี น (กระทรวงสาธารณสขุ กรมอนามยั . ๒๕๕๙: ๑๖)

สรุปได้ว่า การสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน มีจุดมุ่งหมายในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
และลดพฤติกรรมเส่ียงต่างๆ เพื่อการมีสุขภาพดีของทุกคนในโรงเรียน โดยผ่านนโยบายโรงเรียนและความร่วมมือ
จากผู้มสี ่วนเกีย่ วข้องในการปรบั เปล่ยี นสภาพแวดล้อม การปรบั เปลี่ยนพฤติกรรม การสนบั สนุนจากครอบครวั และชุมชน

๔. การออกกาลงั กายเพอ่ื สุขภาพสาหรับเดก็ และเยาวชน
วัยเด็กเป็นวัยท่ีอยู่ในช่วงของการพัฒนาทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและ

สติปัญญา การออกกาลังกายจะช่วยส่งเสริมให้ระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่น ระบบกระดูก ระบบกล้ามเน้ือ
ระบบข้อต่อต่างๆ รวมท้ังส่งเสริมสุขภาพจิตของเด็กได้อีกด้วย (สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริม
สุขภาพ. ๒๕๕๗: ออนไลน)์

ยุวดี รอดจากภัย (๒๕๕๐: ๒๔) ได้กล่าวถึงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพในเด็กอายุต่ากว่า ๑๐ ปี
เน่ืองจากความทนทานของร่างกายมีน้อย การทางานของระบบประสาทและการประสานงานของกล้ามเนื้อมีน้อย
จึงควรให้เด็กได้ออกกาลังกายเบา ๆ ง่าย ๆ โดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์มากนัก เช่น การวิ่ง การเล่นเกมส์ ยิมนาสติก
การบริหารประกอบดนตรี การเล่นทีฝ่ ึกความคล่องแคลว่ และความชานาญแบบง่าย ๆ เชน่ ปนี ไต่ การออกกาลังกาย
ในวยั น้คี วรมุ่งใหเ้ ด็กมคี วามเพลดิ เพลินและให้เด็กได้ฝึกหรือเล่นด้วยความสมัครใจ พร้อมอธบิ ายถึงประโยชน์ท่ี
เดก็ ได้รับจากการฝึกไม่ควรใช้วธิ ีการบังคับ ควรจัดให้เท่าที่เด็กต้องการ โดยเนน้ ที่ความสนุกสนานของเด็กเป็นใหญ่
ไม่ควรทาเพื่อจุดประสงค์ของพ่อหรือโค้ช การต้ังความหวังสูงมากหรือการมุ่งฝึกเพ่ือเอาชนะเพียงอย่างเดียวล้วน
เป็นผลเสียต่อสุขภาพเด็กและทาให้เด็กเกลียดการออกกาลังกาย การออกกาลังกายลักษณะวิ่ง หรือกระโดดของ
เด็ก อาจทาให้มีการเจ็บปวดทีข่ ้อสะโพกทาใหส้ ะโพกเสียเกดิ ความพิการได้

การออกกาลังกายเพื่อสุขภาพในเด็กอายุ ๑๑ – ๑๔ ปี การออกกาลังกายในวัยนี้ เพ่ือเพิ่ม
ความคล่องแคล่วเพราะระบบประสาท และการประสานงานของกล้ามเน้ือดีขึ้น ปลูกฝังให้มีน้าใจนักกีฬาและ
ให้มีการแสดงออกถึงความสามารถเฉพาะตัว ส่งเสริมให้เด็กเล่นกีฬาท่ีหลากหลายเพ่ือให้มีการพัฒนาร่างกาย
ทุกส่วนโดยใช้กิจกรรมหลาย ๆ ชนิด โดยสามารถใช้อุปกรณ์ได้ เช่น ฟุตบอล แชร์บอล วอลเลย์บอล ปิงปอง
แบดมินตัน ยิมนาสติก ว่ายน้า ข่ีจักรยาน แต่ต้องหลีกเล่ียงการปะทะในกิจกรรมที่ต้องสัมผัสกับฝ่ายตรงข้าม
และท่ีเป็นข้อห้าม คือ การชกมวย และการออกกาลังกายท่ีต้องใช้ความอดทน เช่น วิ่งระยะไกล (ระยะทาง
๑๐ กิโลเมตรข้นึ ไป) เพราะจะทาให้มีการแยกของกระดูกปลายส้นเท้าตรงสว่ นที่กาลังมีการเจริญเตบิ โต ปดู นูนขึ้น

14

เกิดการบาดเจบ็ อาจทาให้มีการหลดุ ของกระดูก ซง่ึ เปน็ ท่เี กาะของเอน็ ร้อยหวายบริเวณน้นั การออกกาลังกาย
ในแตล่ ะวัน ควรไดร้ ับการฝกึ หรอื เล่นกฬี าวนั ละ ๒ ชวั่ โมง สลับกบั การพกั เปน็ ระยะ

การออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพในเด็กอายุ ๑๕ - ๑๗ ปี การออกกาลังกายวัยน้ีจะมีความแตกต่าง
ระหวา่ งเพศ ผชู้ ายจะออกกาลังกายเพื่อให้เกดิ กาลัง ความแข็งแรง ความรวดเร็ว และความอดทน เช่น การวิ่ง
ถีบจกั รยาน เลน่ บาสเกตบอล วอลเลยบ์ อล โปโลนา้ ฟุตบอล กระโดดสงู กรรเชียง สว่ นผู้หญิงจะเน้นการออกกาลังกาย
ประเภทที่ไม่หนักแต่ทาให้ร่างกายแข็งแรงและเสริมสร้างรูปร่างทรวดทรง เช่น ว่ายน้า ยิมนาสติก และ
วอลเลยบ์ อล เปน็ ต้น ใหป้ ฏิบัติเปน็ กิจวัตรประจาวัน วันละ ๑ ชว่ั โมง โดยใชก้ ารออกแรงแบบหนักสลบั เบา

สรุปไดว้ ่า การออกกาลังกายเพื่อสุขภาพในเยาวชนอายุ ๑๑ – ๑๔ ปี ควรเปน็ กิจกรรมการออกกาลังกาย
หรือเล่นกีฬาท่ีหลากหลาย เพื่อให้มีการพัฒนาร่างกายทุกส่วน โดยสามารถใช้อุปกรณ์ได้ เช่น ฟุตบอล
แชร์บอล วอลเลยบ์ อล ปงิ ปอง แบดมนิ ตนั ยิมนาสตกิ ว่ายนา้ เปน็ ต้น แต่ตอ้ งหลีกเลี่ยงการออกกาลังกายที่ต้อง
ใช้ความอดทน เช่น ว่งิ ระยะไกล (ระยะทาง ๑๐ กโิ ลเมตรข้ึนไป) เพราะจะทาใหม้ ีการแยกของกระดูกปลายส้นเท้า
ท่ีกาลังมีการเจริญเติบโตและเกิดการบาดเจ็บได้ การออกกาลังกายในแต่ละวันควรได้รับการฝึกหรือเล่นกีฬา
วันละ ๒ ช่ัวโมง สลับกับการพักเป็นระยะและการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพในเยาวชนอายุ ๑๕ – ๑๗ ปี
ผู้ชายควรออกกาลังกายเพ่ือให้เกิดกาลัง ความแข็งแรง ความรวดเร็ว และความอดทน เช่น การวิ่ง ถีบจักรยาน
เล่นบาสเกตบอล วอลเลย์บอล โปโลน้า ฟุตบอล กระโดดสูง กรรเชียง ส่วนผู้หญิงควรเน้นการออกกาลังกาย
ประเภทท่ีไม่หนักแต่ทาให้ร่างกายแข็งแรงและเสริมสร้างรูปร่างทรวดทรง เช่น ว่ายน้า ยิมนาสติก และ
วอลเลยบ์ อล เป็นตน้ และใหป้ ฏบิ ตั ิเป็นกจิ วตั รประจาวัน วนั ละ ๑ ชัว่ โมง โดยใช้การออกแรงแบบหนักสลับเบา

๔.๑ ความสาคัญของการออกกาลงั กายเพื่อสุขภาพ
นราภรณ์ ขันธบุตร (๒๕๕๒: ออนไลน์) ได้กล่าวถึงความสาคัญของการออกกาลังกาย

เพ่ือสุขภาพไว้ดังนี้ ๑. การป้องกันโรค การเคลื่อนไหวด้วยการออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ ช่วยลดความเส่ยี ง
และปัจจัยเส่ยี งต่อการเกิดโรคเรื้อรังท่ีสาคัญ เช่น โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน เป็นต้น ๒. การรักษาโรค
การเคลื่อนไหวด้วยการออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ จะแสดงให้เห็นว่า เป็นวิธีการหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ
ในการบาบัดรักษาโรค และฟื้นฟูสภาพ โดยเฉพาะโรคหรือภาวะที่เกิดการขาดหรือเคลื่อนไหวออกกาลังกายน้อย
และอ่ืนๆ ๓. การส่งเสริมสุขภาพ การส่งเสริมสมุขภาพ เป็นกระบวนการในการเพ่ิมสมรรถนะและศักยภาพ
ของบุคคลในการมีสุขภาพที่ดี การออกกาลังกาย เป็นวิธีการหนง่ึ ในการสง่ เสริสุขภาพ และความสะดวกสบาย
ทาให้มีคุณภาพชีวิตท่ีดี มีสุขภาพที่แข็งแรง สอดคล้องกับดรุณวรรณ สุขสม (๒๕๖๑: ๒) ที่กล่าวว่า เป้าหมาย
ของการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ คือ การเพ่ิมความอดทนของหัวใจและปอด ช่วยลดปัจจัยเส่ียงและป้องกัน
โรคต่างๆ เชน่ โรคหลอดเลือด โรคหวั ใจตบี โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสงู เปน็ ตน้

สรุปได้ว่า การออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ มีความสาคัญต่อการป้องกันโรคต่างๆ เช่น โรคหวั ใจ
โรคความดันโลหิตสูง และโรคอ้วน เป็นต้น อีกทั้งยังเป็นยารักษาโรคอย่างหน่ึงหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ ดังนั้น
การออกกาลงั กายเพอ่ื สขุ ภาพ เปน็ วธิ ีการหน่งึ ในการสง่ เสรสิ ุขภาพที่ทาให้มคี ณุ ภาพชีวิตดี มีสขุ ภาพร่างกายทีแ่ ข็งแรง

๔.๒ ชนดิ ของการออกกาลงั กายเพอ่ื สขุ ภาพ
ดรุณวรรณ สุขสม (๒๕๖๑: ๒) ได้กล่าวถึงตัวอย่างการออกกาลังกายแบบแอโรบิกท่ี

นยิ มปฏบิ ตั ิเปน็ การออกกาลงั กายเพ่อื สขุ ภาพ ไดแ้ ก่ การเดนิ การวงิ่ การเต้นแอโรบคิ การขี่จกั รยาน เปน็ ต้น

15

นราภรณ์ ขันธบุตร (๒๕๕๒: ออนไลน์) ได้กล่าวถึงชนิดของการออกกาลังกายที่แบ่งตาม
วธิ ีการเลน่ ไดแ้ ก่

๔.๒.๑ กายบริหารทวั่ ไป ใหผ้ ลดกี บั ความคล่องแคลว่ ของระบบการเคลอ่ื นไหว ได้แก่
กล้ามเนอ้ื ข้อตอ่ และกระดกู เปน็ ตน้ การปฏิบตั คิ วรใชเ้ วลา ๑๐ – ๑๕ นาทตี ่อวัน

๔.๒.๒ เดนิ เพ่ือสุขภาพ ใหผ้ ลดกี บั การฝึกความอดทนของระบบหายใจและไหลเวียนเลอื ด
ความแข็งแรงและความอดทนของกลา้ มเน้ือ เปน็ ตน้

๔.๒.๓ ว่ิงเพื่อสุขภาพ ให้ผลดีเช่นเดียวกับเดินเพิ่อสุขภาพ แต่ควรจะเป็นผู้ที่มี
สุขภาพรา่ งกายพรอ้ มมากกวา่

๔.๒.๔ ว่ายนาเพ่ือสุขภาพ โดยเฉพาะผู้ท่ีมีน้าหนักเกิน และมีปัญหาข้อเข่าหรือข้อเท้าอีก
ด้วย ควรวา่ ยนา้ อย่างต่อเน่อื ง โดยใช้เวลา ๒๐ – ๓๐ นาทีตอ่ วนั

๔.๒.๕ เต้นแอโรบิคเพ่ือสุขภาพ เป็นกิจกรรมที่ได้รับความนิยมมากอย่างหนึ่ง ให้ความ
สนกุ สนานเพลิดเพลิน เกดิ ผลดกี บั ระบบหายใจและไหลเวียนเลือด ความแข็งแรงและความอดทนของกล้ามเนื้อ
ท่วั รา่ งกาย ความคลอ่ งตัว และความอ่อนตัวอกี ดว้ ย การปฏิบัตคิ วรใหไ้ ดอ้ ยา่ งนอ้ ยวนั ละ ๒๐ – ๓๐ นาที อยา่ งสม่าเสมอ

๔.๒.๖ เล่นกีฬาท่ีชอบหรือถนัด ได้แก่ ฟุตบอล บาสเกตบอล เทนนิส แบดมินตัน
วิ่งเปรี้ยว ชักเย่อ กระโดดเชือก และยกน้าหนัก เป็นต้น แต่ควรจะมีการดัดแปลงเทคนิคต่างๆ ให้สะดวก ง่าย และ
ปลอดภยั ตอ่ การเล่นมากท่ีสดุ การปฏิบัตคิ วรเล่นให้ได้อย่างน้อยวนั ละ ๖๐ – ๙๐ นาที

สรุปได้ว่า ชนิดกีฬาที่เหมาะสมกับสุขภาพ ได้แก่ การกายบริหาร การเดิน การวิ่ง การว่ายน้า
การเต้นแอโรบคิ และการเลน่ กีฬาทช่ี อบหรอื ถนดั เป็นตน้ และควรปฏบิ ัติใหไ้ ด้อยา่ งน้อยวันละ ๒๐ – ๓๐ นาที

๔.๓ ประโยชน์ของการออกกาลังกายเพื่อสขุ ภาพ
มนัส ยอดคา (๒๕๔๘: ออนไลน์) ได้กล่าวถึงประโยชน์ของการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพไว้

ดงั น้ี
๔.๓.๑ ด้านร่างกาย การออกกาลังกายจะทาให้อวัยวะและระบบต่างๆ ของร่างกาย

มกี ารเปล่ียนแปลงและพัฒนาไปในทางท่ีดขี ้ึน ดงั น้ี
๑) ระบบกล้ามเนือ กล้ามเนื้อจะมีการเจริญเติบโตข้ึน ทาให้ขนาดของเส้นใย

กล้ามเนือ้ ขยายใหญข่ ึ้น (Hypertrophy) และเป็นการเพิม่ ความสามารถในการออกแรงด้วย ทาให้ประสิทธภิ าพ
ในการทางานของกล้ามเนอื้ เพ่ิมข้นึ กล้ามเนอ้ื จะทางานไดน้ านขน้ึ เนอื่ งจากมกี ารใช้ออกซเิ จนนอ้ ยกว่า

๒) ระบบโครงร่าง ในขณะออกกาลังกายกระดูกจะถูกดึง ถูกบีบจากแรงกล้ามเนื้อ
ซ่ึงจะกระตุ้นให้กระดูกมีการเจริญขึ้น ทั้งความกว้าง ความใหญ่ ความหนา และข้อต่อก็จะมีการเปลี่ยนแปลง
ใหเ้ หมาะสมกับการทางาน

๓) ระบบไหลเวียนโลหิตและระบบหายใจ การออกกาลังกายเป็นประจาทาให้
ระบบไหลเวยี นโลหติ และระบบหายใจทางานไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ

๔.๓.๒ ด้านจิตใจ การออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ จะผลทาให้เป็นคนท่ีมีบุคลิกที่
ม่นั คงสามารถปรับตวั เขา้ กับสง่ิ แวดล้อมได้ดี มมี นษุ ย์สมั พนั ธ์ที่ดสี ามารถปรับตัวเม่ือไดร้ ับความเครียดไดด้ ี มคี วามฉลาด
ทางอารมณ์ (EQ) ทใี่ นระดับดี

16

๔.๓.๓ ด้านสติปัญญา นอกจากการออกกาลังกายมีผลต่อด้านจิตใจแล้ว ผู้ท่ีออกกาลังกาย
อย่างสม่าเสมอ จะมีความสามารถในการแก้ปัญหา มีความสามารถในการคิดอย่างสร้างสรรค์ มีความสามารถ
ในการเรยี นรู้ มีความสามารถในการปรับตวั เข้ากบั เหตกุ ารณ์ตา่ งๆไดด้ ี

๔.๓.๔ ด้านสังคม การออกกาลังกายจะช่วยเพิ่มความมีวุฒิภาวะทางสังคม มีความฉลาด
ทางสงั คม จนนาไปสู่การพฒั นาทกั ษะทางสังคมทีด่ ี

สรุปไดว้ า่ การออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ มีประโยชนท์ ัง้ ทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญา
ดังนั้น นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียนสาธิต
มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวนั เป็นนวตั กรรมท่ีผสานระหว่างแนวคิดการพัฒนาคุณภาพผ้เู รียนควบคู่กับ
แนวคิดการสร้างเสริมสุขภาพ โดยมีเป้าหมายร่วมกัน คือ การส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการพัฒนาตามธรรมชาติ
และเต็มศักยภาพด้วยการสนับสนุนการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพ ภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย
เพ่อื สขุ ภาพ” เพ่อื ส่งเสรมิ ให้ผู้เรียนเกดิ ความรู้ความเข้าใจในการสรา้ งเสริมสุขภาพและสมรรถภาพทางกายที่ดี รจู้ กั ลด
พฤติกรรมเสี่ยงทางด้านสุขภาพ อีกท้ังกระตุ้นให้ผู้เรียนได้แสดงออกถึงความสามารถอย่างเต็มศักยภาพ ตลอดจน
เพ่ือให้นักเรียน มีสุขภาพท่ีดีทังทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และปัญญา สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
ดงั ภาพประกอบต่อไปน้ี

การพัฒนา การจัดการศึกษา การสรา้ ง
คุณภาพ เพือ่ เนน้ ผู้เรยี นเป็นสาคญั การสร้างเสรมิ สุขภาพ เสริมสขุ ภาพ
ผเู้ รียน
ในโรงเรียน
การพฒั นาผเู้ รียนตาม การออกกาลงั กาย
ธรรมชาติและเตม็ ศักยภาพ
เพื่อสขุ ภาพ

นวตั กรรมสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรยี น

พัฒนาผเู้ รยี นตามธรรมชาติและเต็มศกั ยภาพ ส่งเสริมและสนบั สนุนการออกกาลงั กาย

“โครงการออกกาลงั กายเพือ่ สขุ ภาพ โรงเรียนสาธติ มศว ปทุมวนั ”

กิจกรรมการออกกาลังกาย กิจกรรมการออกกาลงั กาย กิจกรรมการออกกาลังกาย
และเล่นกฬี าเพอ่ื สขุ ภาพ สาหรับนกั เรียนทม่ี ี เพอื่ พฒั นาศกั ยภาพ
ภาวะนาหนักเกนิ ทางการกีฬา

นกั เรียนมีสุขภาพทดี่ ีทังทางดา้ นรา่ งกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา สามารถอยใู่ นสังคมได้อยา่ งมีความสุข

ภาพการออกแบบนวัตกรรมสรา้ งเสริมสขุ ภาพภายใต้ “โครงการออกกาลงั กายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียนสาธติ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ปทมุ วัน

17
๓) ขันตอนการดาเนินงานพัฒนา

กระบวนการดาเนินงานของนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย
เพื่อสุขภาพ” โรงเรียนสาธิตมหาวทิ ยาลยั ศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ปทุมวนั ประกอบดว้ ยข้ันตอน ดงั น้ี

๑.๑ การจดั ทาโครงการสร้างเสรมิ สขุ ภาพในโรงเรียนอยา่ งเปน็ ระบบ
๑.๑.๑ การวิเคราะห์สภาพปัญหาและสถานการณ์ เพ่ือรวบรวมข้อมูลพื้นฐานเก่ียวกับ

ปัญหาสุขภาพในโรงเรียน ศักยภาพด้านการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน รวมท้ังผลการดาเนินงานท่ีผ่านมา
จากกระบวนการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน และการประเมินโครงการออกกาลังกาย
เพ่อื สุขภาพของโรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครินทรวโิ รฒ ปทมุ วัน

๑.๑.๒ การระบุโครงการหรือกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน รวมท้ังการกาหนด
แนวทางการปฏบิ ัตกิ ิจกรรม และเกณฑก์ ารประเมนิ กิจกรรมที่ชัดเจน

๑.๑.๓ การระบกุ ารมีส่วนร่วมของผู้ท่ีเกย่ี วขอ้ ง
๑.๑.๔ การระบุกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพท่ีสอดคลอ้ งกับการเรียนการสอนในโรงเรยี น
การจัดทาสมุดออกกาลงั กายเพอ่ื สุขภาพ การกาหนดแนวทางการปฏบิ ัติกิจกรรม และเกณฑ์การประเมินกิจกรรม
การออกกาลงั กายเพอ่ื สุขภาพทช่ี ัดเจน

ภาพการออกแบบกจิ กรรมและจดั ทาสมดุ ออกกาลังกายเพอื่ สุขภาพ

ภาพการออกแบบกจิ กรรมและจดั ทาสมดุ ออกกาลังกายสาหรบั นักเรยี นทมี่ ภี าวะนาหนกั เกนิ

18

ภาพการออกแบบกิจกรรมและจดั ทาสมดุ ออกกาลังกายเพ่ือพัฒนาศักยภาพทางการกีฬา

๒.๒ การกาหนดแผนปฏบิ ัตงิ านและการดาเนนิ งาน
๒.๒.๑ การจัดทาแผนปฏิบัติงานเพ่ือดาเนินการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน

ภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” ตามสภาพปัญหาและความต้องการของนักเรียน บคุ ลากรในโรงเรียน
ผู้ปกครอง และชมุ ชน

ภาพการประชุมเพอื่ จดั ทาแผนปฏิบัตงิ านภายใต้ “โครงการออกกาลงั กายเพ่ือสุขภาพ”

๒.๒.๒ การทดสอบสมรรถภาพทางกายของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ – ๖
กอ่ นการเข้าร่วม “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ”

ภาพกจิ กรรมการทดสอบสมรรถภาพทางกายก่อนเข้าร่วม “โครงการออกกาลงั กายเพ่ือสุขภาพ”

19
๒.๒.๒ การกาหนดเป้าหมายการดาเนินงาน บทบาทของผู้รับผิดชอบท่ีเกี่ยวข้อง
และรปู แบบของกิจกรรม ซง่ึ ประกอบด้วยกจิ กรรม ดงั น้ี

(๑) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายและเล่นกีฬาเพ่ือสุขภาพ ประกอบด้วย
กจิ กรรมเสรมิ หลกั สูตรรายวิชาพลศึกษา กิจกรรมสาธิตปทมุ วันเดิน-วิง่ การกุศล และกิจกรรมแอโรบิค “สขุ ภาพดีเรมิ่ ทตี่ ัวเรา”

ภาพการจดั กิจกรรมเสรมิ หลักสตู รรายวชิ าพลศึกษา

ภาพกิจกรรมสาธิตปทมุ วันเดิน-วงิ่ การกุศล

ภาพกจิ กรรมแอโรบคิ “สขุ ภาพดีเร่ิมที่ตวั เรา”

(๒) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายสาหรับนักเรียนที่มีภาวะนาหนักเกิน
ประกอบด้วย กิจกรรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออกกาลังกาย และกิจกรรมการบูรณาการเกมกับกีฬาสาหรับ
นักเรยี นทีม่ ภี าวะนา้ หนักเกนิ

ภาพกจิ กรรมการปรับเปลย่ี นพฤตกิ รรมการออกกาลงั กาย

20

ภาพกจิ กรรมการบรู ณาการเกมกบั กฬี าสาหรบั นักเรยี นท่ีมภี าวะนาหนักเกิน

(๓) การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือพัฒนาศักยภาพทางการกีฬา
ประกอบด้วย กิจกรรมกีฬาสี กิจกรรมกีฬาสาธิตสามัคคี กิจกรรมการแข่งขันกีฬาภายนอก กิจกรรม “ไร้ควันบุหร่ี
ส่งิ แวดล้อมดี ชีวีสดใส” กจิ กรรม PDS Sport Dance และกจิ กรรมบาสเกตบอล PDS Street Bas 3x3

ภาพกจิ กรรมกีฬาสี

ภาพกจิ กรรมการฝึกซ้อมเพอื่ เขา้ แขง่ ขนั กฬี าสาธติ สามัคคี

ภาพกิจกรรมการแขง่ ขนั กฬี าภายนอก

ภาพกิจกรรม “ไรค้ วนั บหุ ร่ี ส่ิงแวดลอ้ มดี ชวี สี ดใส”

21

ภาพกจิ กรรม PDS Sport Dance

ภาพกิจกรรมบาสเกตบอล PDS Street Bas 3x3

๒.๓ การติดตามและประเมินผล
๒.๓.๑ การติดตามและประเมินผลสมุดบันทึก “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ”

ของนักเรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๑ – ๖ โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปทมุ วนั

ภาพการตดิ ตามและประเมินผลสมดุ ออกกาลังกายเพื่อสขุ ภาพ

๒.๓.๒ การทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกั เรียน

ภาพการทดสอบสมรรถภาพทางกายของนักเรียน

22
๒.๓.๓ การรายงานผลโครงการหรือกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนสาธิต
มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ปทมุ วนั

ภาพการรายงานผลการดาเนินงานและการจัดกจิ กรรมภายใต้ โครงการออกกาลังกายเพอื่ สุขภาพ”

๒.๓.๔ การนาผลที่ได้จากการประเมินไปใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาการจัดกิจกรรม
การสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน และเผยแพร่ขยายผลให้กับ
สถานศกึ ษาและชมุ ชนต่อไป

ภาพการเผยแพร่และขยายผล “โครงการออกกาลงั กายเพ่ือสุขภาพ” ใหก้ ับสถานศึกษาและชมุ ชน

๔) ผลงานท่เี กดิ ขนึ จากการดาเนินงาน
นวัตกรรมสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรยี นภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียน

สาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นนวัตกรรมที่ผสานระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้น
ผู้เรียนเปน็ สาคญั ควบคู่กบั การสรา้ งเสริมสุขภาพในโรงเรยี น โดยมีเป้าหมายรว่ มกัน คือ การสง่ เสริมและพัฒนา
ผู้เรียนให้เต็มศักยภาพด้วยการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย
เพื่อสุขภาพ” สามารถสะท้อนให้เห็นถึงการใช้แนวคิดการสร้างเสริมสุขภาพด้วยการกาหนดนโยบายด้านการสร้างเสริม
สุขภาพโดยเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยมีบุคลากรในโรงเรียนเป็นกาลังสาคัญในการพัฒนาสภาพแวดล้อมและการจัด
กิจกรรมท่ีเอื้อต่อการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน และการสนับสนุนของผู้ปกครองในการผลักดันให้ผู้เรียนเข้าร่วม
กิจกรรมตา่ งๆ ผ่านความรว่ มมือและการมีส่วนรว่ มของสมาคมศิษย์เก่า สมาคมผู้ปกครองและครู และชมุ ชน

นวัตกรรมสรา้ งเสรมิ สุขภาพในโรงเรยี นภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” โรงเรียนสาธติ
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน สะท้อนให้เห็นถึงการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ในการเพ่ิมโอกาสให้
นักเรียนและบุคลากรได้รับการส่งเสริมและพัฒนาสุขภาพ การสร้างกระบวนการทางานร่วมกันในโรงเรียนอย่างเป็นระบบ
และการสร้างความร่วมมือระหว่างโรงเรียนกับชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน อีกท้ังบุคลากรท่ีเก่ียวข้อง

23

สามารถใช้ความรู้ความสามารถในการพัฒนากิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ และการแสดงบทบาทในการเป็น
ผู้ดาเนนิ งานทงั้ ในด้านการประสานความรว่ มมือและการอานวยความสะดวกในการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน

กิจกรรมภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” สะท้อนให้เห็นถึงการเรียนรู้สู่การมีภาวะ
สุขภาพที่ดีของผู้เรียน การพัฒนาทางด้านสุขภาพและสมรรถภาพทางกายของผู้เรียน การปรับเปล่ียนพฤติกรรมทางสุขภาพ
ผู้เรียนสามารถแสดงออกถึงศักยภาพของตนเองอย่างถูกวิธีและเต็มศักยภาพ และมีทัศนคติที่ดีต่อการสร้างเสริม
สขุ ภาพของตนเอง อกี ท้ังมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ่ ตนเองและสามารถบริหารจัดการเวลาของตนเองไดเ้ ปน็ อย่างดี

นอกจากนน้ี วัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรยี นภายใต้ “โครงการออกกาลงั กายเพื่อสุขภาพ”
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน สามารถสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ในการผสานกิจกรรมและ
การประสานงานความร่วมมือกับองค์กร สถานศึกษา และชุมชน ด้วยการเป็นแบบอย่างในการดาเนินกิจกรรม
การสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน

ดังนั้นนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ”
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นนวัตกรรมท่ีผสานระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคญั ควบคู่กับการสร้างเสริมสขุ ภาพในโรงเรียน โดยมีเป้าหมายร่วมกัน คือ การส่งเสริมและ
พัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพด้วยการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ด้วยการถ่ายทอดนโยบายสู่
การปฏิบัติผ่านการจัดกิจกรรมท่ีชัดเจนเป็นรูปธรรม การจัดสภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อการสร้างเสริมสุขภาพ
การจัดกิจกรรมที่ตอบสนองความสามารถ ความเหมาะสม และความสนใจของผู้เรียนตามธรรมชาติและ
เต็มศักยภาพ โดยการประสานความร่วมมือระหว่างผู้ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้องกับโรงเรียน และการสร้างเครือข่าย
การเรียนรู้ในชุมชน ซึ่งผลลัพธ์ที่เกิดขึนนับเป็นนวัตกรรมส่งเสริมและพัฒนาการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน
ใหย้ ง่ั ยนื จนเป็นส่วนหนงึ่ ของวถิ ีชีวิต เพ่อื ส่งเสรมิ ใหภ้ าวะสขุ ภาพของผเู้ รียนอยู่ในระดับสงู สุดตามศกั ยภาพ
และเพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และมีการฝึกปฏิบัติท่ีจะนาไปสู่การมีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมต่อ
การมีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน ตลอดจนเพ่ือให้นักเรียนมีสุขภาพท่ีดีทังทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม
และสติปญั ญา สามารถอยู่ในสังคมได้อยา่ งมีความสขุ

๕) สรปุ ส่งิ ท่ีเรียนร้แู ละการปรับปรงุ ใหด้ ีขนึ
ส่ิงที่ได้เรียนรู้จากนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกาย

เพื่อสุขภาพ” โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน คือ นโยบายของโรงเรียนเป็นส่วนสาคัญ
ในการผลักดันให้เกิดการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน การปรับเปล่ียนพฤติกรรมทางสุขภาพ นอกจากน้ันยังมีส่วน
ในการกระตุ้นให้ผู้เรียนตระหนักถึงประโยชน์และเสริมสร้างทัศนคติที่ดีของการออกกาลังกายให้กับผู้ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้อง
ทุกฝ่ายอีกด้วย และหากโรงเรียนไม่มีนโยบายการสร้างเสริมสุขภาพด้วยการออกกาลังกายหรือเล่นกีฬาในโรงเรียน
มุ่งเน้นด้านการศึกษาเพียงอย่างเดียว อาจทาให้ผู้เรียนไม่มีเวลาและขาดโอกาสในการออกกาลังกาย และจะส่งผล
กระทบตอ่ สุขภาพของผู้เรยี นได้

บุคลากรที่มสี ว่ นเกีย่ วข้องได้เรียนรู้ในการปฏบิ ัติงานร่วมกนั ทาให้การดาเนินงานเปน็ ไปอย่าง
มีประสิทธิภาพ อาจารย์กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษาเกิดการเรียนรู้แนวทางในการพัฒนา
สุขภาพและสมรรถภาพทางกายของนกั เรียน และสามารถนาผลการประเมนิ ไปใชใ้ นการพฒั นาการจดั กจิ กรรม
เพ่ือสง่ เสริมสุขภาพในโรงเรยี นตอ่ ไป

24

การจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ”
ท่ีหลากหลาย ทาให้ผู้เรียนมีโอกาสเลอื กเข้าร่วมกิจกรรมได้อย่างอิสระตามความสามารถ ความเหมาะสม ความชอบ
หรอื ความถนัด และตามศักยภาพของตนเอง สง่ ผลให้ผเู้ รยี นมีความสุข สนกุ สนาน มที ศั นคติทีด่ ีต่อการออกกาลงั กายและ
เลน่ กฬี า มีการปรับเปลย่ี นพฤตกิ รรมทางสุขภาพ ตลอดจนสามารถพัฒนาทกั ษะทางกีฬาท่ีตนเองถนัดสู่ความเป็นเลิศได้

นอกจากน้ี “สมุดบันทึกการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” เป็นเครื่องมือสาคัญในการพัฒนา
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน ทั้งในด้านความมีวินัย ความซ่ือสัตย์ และความรับผิดชอบ ตลอดจนผู้เรียน
สามารถบริหารจดั การเวลาของตนเองระหวา่ งด้านการศึกษากับการดแู ลเอาใจใส่เรือ่ งสขุ ภาพไดเ้ ป็นอยา่ งดี

สาหรับสิ่งท่ีได้ปรับปรุงให้ดีขึ้นจากนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการ
ออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ” โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน คือ พ้ืนที่โรงเรียนมีขนาดเล็ก
เม่ือเทียบกับจานวนนักเรียนในโรงเรียน จึงได้ปรับเปล่ียนสภาพแวดล้อมในโรงเรียนให้เอื้อกับการสร้างเสริมสุขภาพ
ในโรงเรยี นมากขึ้น และจัดกจิ กรรมเสรมิ เพือ่ รองรับการออกกาลังกายและเล่นกีฬาของนักเรยี นในโรงเรียน

๖) การขยายผลและเผยแพร่ผลการพฒั นา
ในการขยายผลการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ”

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทมุ วนั ไดม้ กี ารขยายผลและการเผยแพร่ผลการพัฒนา ดังต่อไปน้ี
๑. การจดั นทิ รรศการและนาเสนอผลงาน “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” โรงเรยี น

สาธิตมหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ปทมุ วนั เพอ่ื ขยายผลและแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ ดงั น้ี
๑.๑ การประชุมวิชาการแห่งชาติ สมาคมสุขศึกษา พลศึกษา และสันทนาการ

แห่งประเทศไทย ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ จังหวดั นครราชสีมา

๑.๒ การจัดงานสาธิตวิชาการครั้งท่ี ๕ ภายใต้แนวคิด “การเรียนรู้ในศตวรรษท่ี ๒๑ :
นวตั กรรมทางการศกึ ษา พัฒนาภูมปิ ญั ญาทองถนิ่ ” ระหวา่ งวนั ท่ี ๕ – ๖ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๘ ณ หอประชุม
มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ จงั หวัดเชียงใหม่

25
๑.๓ การจัดงานงานสาธติ วชิ าการ ครง้ั ที่ ๖ ภายใต้แนวคิด “สาธติ กา้ วล้า นวัตกรรมก้าวไกล
สร้างคล่ืนลูกใหม่ สู่ไทยแลนด์ ๔.๐” ระหว่างวันที่ ๔ – ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๐ ณ หอประชุมธารง บัวศรี
มหาวทิ ยาลยั บรู พา จงั หวดั ชลบรุ ี

๑.๔ การจัดนิทรรศการความเป็นเลิศทางวิชาการ เพื่อขานรับนโยบายไทยแลนด์ ๔.๐
ของรัฐบาลในการสร้าง บุคลากรคุณภาพ คนเก่ง คนดี มีศักยภาพเพ่ือเป็นกาลังหลักสาคัญของชาติในศตวรรษที่ ๒๑
ในหัวข้อ “สาธิตปทุมวันก้าวไกล…การศึกษา ๔.๐” ระหว่างวันท่ี ๘ – ๑๐ มกราคมพ.ศ. ๒๕๖๑ ณ โรงเรียน
สาธิตมหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ ปทมุ วัน

๒. การบริการวิชาการแก่ชุมชนเพ่ือเผยพร่และถ่ายทอดองค์ความรู้เก่ียวกับ “โครงการ
ออกกาลงั กายเพื่อสุขภาพ” โรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ปทุมวัน

๒.๑ การเผยแพร่ “รูปแบบโรงเรียนต้นแบบไร้พุงสาธิตปทุมวัน” ให้แก่นักเรียนในพ้ืนที่
เขตปทมุ วนั จานวน ๗๐ คน จากโรงเรียนวัดปทมุ วนาราม โรงเรียนวดั ดวงแข โรงเรียนวัดบรมนวิ าส โรงเรยี นวัดสระบัว
และโรงเรียนปลูกจิต ในวันท่ี ๑๙ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๘ ณ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
เพอ่ื ถ่ายทอดองค์ประกอบของรูปแบบโรงเรยี นไร้พุงสาธติ ปทุมวัน

26
๒.๒ การเผยแพร่ผลการดาเนินงานโครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ โรงเรียนสาธิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวันสู่ชุมชน เพ่ือถ่ายทอดรูปแบบการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ
และสมุดบันทึกการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพให้แก่นักเรียนโรงเรียนวัดหอมเกร็ด ไพศาสประชานุกูล จังหวัด
นครปฐม อีกทั้งเผยแพร่โครงการต้นแบบโรงเรียนไร้พุงสาธิตปทุมวันให้แก่นักเรียนและบุคลากร เพื่อให้นักเรียนและ
บคุ ลากรโรงเรียนวัดหอมเกร็ด ไพศาสประชานกุ ูล มกี ารปรับเปลีย่ นพฤติกรรมทางสุขภาพ มสี มรรถภาพทางกายท่ีดี รจู้ ักดูแล
เอาใจใส่สุขภาพของตนเอง โดยได้เผยแพร่และติดตามผลตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๑ – เดือนพฤศจิกายน
พ.ศ. ๒๕๖๒

๒.๓ การเผยแพร่ผลการดาเนินงานโครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ โรงเรียนสาธิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ในงานนิทรรศการรสาธิตปทุมวัน : เปิดกล่องนวัตกรรม ๒๕๖๒ ระหว่างวันท่ี
๑๐ – ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เพ่ือถ่ายทอดรูปแบบการจัด
กิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพและสมุดบันทึกการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพให้แก่นักเรียนโรงเรียน
วดั บรมนิวาส และโรงเรียนวดั ชยั มงคล เพือ่ ใหน้ กั เรียนได้มีการปรับเปลีย่ นพฤติกรรมทางสุขภาพ มสี มรรถภาพทางกายท่ีดี
ร้จู กั ใช้เวลาว่างใหเ้ กดิ ประโยชนม์ ากย่ิงข้นึ

27
๒.๔ การเผยแพร่ผลการดาเนินงานโครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ โรงเรียนสาธิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ในโครงการบริการวิชาการสู่ชุมชน บูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้
ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ในวันที่ ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๓ ณ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
โดยมีนักเรียนเข้าร่วมโครงการจานวน ๑๐๗ คน จากโรงเรียนวัดดวงแข โรงเรียนวัดหัวลาโพง โรงเรียนวัดสระบัว
โรงเรียนวัดชัยมงคล โรงเรียนวัดอุทัยธารา โรงเรียนวัดซองพลู โรงเรียนวัดใหม่ช่องลม และโรงเรียนวัดดอน
เพ่ือนาเสนอรูปแบบการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ เพ่ือให้นักเรียนได้มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
ทางสุขภาพ มสี มรรถภาพทางกายท่ีดี และรจู้ ักใช้เวลาวา่ งให้เกดิ ประโยชน์ด้วยการออกกาลงั กายและเล่นกฬี า

๒.๕ การเผยแพร่ผลการดาเนินงานโครงการออกกาลังกายเพ่ือสุขภาพ โรงเรียนสาธิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน ในโครงการบริการวิชาการสู่ชุมชนและพัฒนาการจัดการศึกษาจังหวัดสระแก้ว
ระหว่างวันที่ ๒๑ – ๒๓ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓ ณ จงั หวัดสระแกว้

๓. การเก็บข้อมูลผ่านกระบวนการวิจัยและขยายผลต้นแบบการสร้างเสริมสุขภาพใน
โรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปทมุ วนั

๓.๑ การวิจัยเรื่อง “ผลของโปรแกรมการออกกาลังกายแบบแอโรบิคท่ีมีผลต่อสมรรถภาพ
ทางกายของนักเรียนท่ีมีภาวะน้าหนักเกินในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น” ปี พ.ศ ๒๕๕๘ โดยอาจารย์โชติวิทย์
ธรรมสจุ ติ ร และอาจารย์กล่มุ สาระการเรยี นร้สู ุขศึกษาและพลศึกษา โรงเรยี นสาธติ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒ ปทุมวนั

๓.๒ การเผยแพร่งานวิจัยเรื่อง “การวิเคราะห์องค์ประกอบของคุณลักษณะต้นแบบ
โรงเรียนไร้พุง โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน” ปี พ.ศ ๒๕๕๘ โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์
ชยั ศักดิ์ ลีลาจรัสกุล และคณะ

๓.๓ การประเมินโครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพของนักเรียนโรงเรียนสาธิต
มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ปทมุ วนั ปี พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยอาจารยช์ ัยณงค์ แยม้ ขจร และคณะ

28

๖. ข้อเสนอแนะและแนวทางการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
การถ่ายทอดนโยบายจากผู้บริหารสู่การปฏิบัติผ่านการจัดกิจกรรมที่ชัดเจนเป็นรูปธรรมถือเป็น

ขั้นตอนสาคัญในการผลักดันให้นโยบายการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียน ประสบความสาเร็จและบรรลุ ตาม
วัตถุประสงค์ อีกทั้งการประสานความร่วมมือระหว่างผู้ท่ีเก่ียวข้องในโรงเรียน ได้แก่ นักเรียน บุคลากร ผู้ปกครอง
สมาคมศิษย์เก่า สมาคมผู้ปกครอง เปน็ ต้น เปน็ กาลังสาคัญในการขับเคล่ือนและพัฒนาการสร้างเสริมสุขภาพของ
ผู้เรยี นใหม้ ีประสิทธภิ าพอย่างย่งั ยืน

การสร้างเครือข่ายความร่วมมือมีความสาคัญและจาเป็นอย่างยิ่งต่อการจัดการศึกษาท่ีส่งเสริมและ
พัฒนาสุขภาพของผู้เรียนตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ โดยเฉพาะความร่วมมือกับเครือข่ายสุขภาพและ
สถาบันการศึกษาต่างๆ ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อพัฒนาขีดความสามารถผ่านกระบวนการจัดกิจกรรม
สร้างเสรมิ สขุ ภาพในโรงเรยี นอยา่ งตอ่ เนือ่ ง

๗. จดุ เด่นหรือลักษณะพเิ ศษของผลงานนวัตกรรม
นวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพภายใต้ “โครงการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ” โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัย

ศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นนวัตกรรมท่ีบูรณาการระหว่างการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนควบคู่กับการสร้างเสริม
สุขภาพในโรงเรียน เพื่อสร้างรูปแบบการจัดกิจกรรมส่งเสริมการออกกกาลังกายและเล่นกีฬาเพ่ือแก้ไขปัญหา
พฤติกรรมสุขภาพและเสริมสร้างสุขภาพของผู้เรียน ซ่ึงเป็นการพัฒนากระบวนการดาเนินงานอย่างต่อเนื่อง
โดยการสะท้อนจากสภาพปัญหาของการดาเนินงานท่ีผ่านมา อีกท้ังเป็นการพัฒนาที่ต่อยอดจากโรงเรียนต้นแบบ
ในการพัฒนาบุคลิกภาพของนักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนเพ่ือเป็นแบบอย่างของประเทศสู่การเป็นโรงเรียน
ตน้ แบบดา้ นการส่งเสริมและพฒั นาผ้เู รยี นให้เตม็ ศกั ยภาพด้วยการจัดกจิ กรรมการออกกาลงั กายเพือ่ สขุ ภาพในโรงเรียน

นอกจากน้ียังสะท้อนถึงการมีส่วนร่วมและทางานเชื่อมโยงกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับโรงเรียน เช่น
สมาคมศิษย์เก่า สมาคมผู้ปกครองและครู และโรงเรียน ในการสนับสนุนงบประมาณและสนับสนุนกิจกรรม
การสรา้ งเสรมิ สุขภาพได้เป็นอย่างดี รวมถึงการปรับเปลย่ี นสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการสร้างเสรมิ สุขภาพที่ดี เช่น
การห้ามจาหน่ายน้าอัดลม การห้ามจาหน่ายฟาสต์ฟู้ด การจัดเมนูอาหารเพ่ือสุขภาพ การเพ่ิมจานวนอุปกรณ์
การออกกาลังกาย เป็นต้น ตลอดจนการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ร่วมกับสถาบันการศึกษาและชุมชน ในการจัด
กิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในโรงเรียนและการถ่ายถอดรูปแบบการจัดกิจกรรมการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ
เพ่ือส่งเสริมให้ภาวะสุขภาพของผู้เรียนอยูใ่ นระดับสงู สดุ ตามศักยภาพ

29
จากการดาเนนิ งานและผลงานด้านการส่งเสริมและพฒั นาการเรียนการสอนวชิ าสุขศึกษา พลศึกษา นันทนาการ
และการกีฬา ส่งเสริมกิจกรรมสุขภาพท้ังในและนอกช้ันเรียนให้แก่ผู้เรียนและบุคลากรได้อย่างมีประสิทธภิ าพ
และเกิดประสิทธิผลอย่างต่อเน่ืองจนเป็นที่ยอมรับ ส่งผลให้โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทมุ วัน
ได้ รั บคัดเลื อกให้ เป็ นสถานศึกษาต้ นแบบด้ านการส่ งเสริ มสุขภาพของประเทศและ ได้ รั บการพิ จารณาจาก
คณะกรรมการบริหารสมาคมสุขศึกษา พลศึกษา และสันทนาการแหง่ ประเทศไทย ให้เขา้ รับพระราชทานโล่รางวัล
โรงเรยี นดีเด่นแหง่ ชาติ ดา้ นสุขศึกษา พลศกึ ษา และสันทนาการ ระดับมธั ยมศกึ ษา ประจาปี พ.ศ. ๒๕๕๘

ภาพโล่รางวัลโรงเรียนดเี ดน่ แห่งชาติ ดา้ นสุขศกึ ษา พลศึกษา และสันทนาการ ระดบั มัธยมศึกษา ประจาปี พ.ศ. ๒๕๕๘

ภาพกิจกรรมโครงการพฒั นาตน้ แบบโรงเรยี นไรพ้ ุง..สาธติ ปทมุ วนั

นอกจากนี้จากการดาเนินงานด้านการส่งเสริมและพัฒนาการเรียนการสอนวิชาสุขศึกษาและพลศึกษา
อีกทั้งการส่งเสริมกิจกรรมสุขภาพทั้งในและนอกชั้นเรียนให้แก่ผู้เรียนน้ัน นาไปสู่การพัฒนาเอกสาร
ประกอบการปฏิบัติกิจกรรมการสร้างเสริมสขุ ภาพในโรงเรียน และเอกสารประกอบการสอนรายวิชาพลศึกษา
ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ เพื่อนาไปใช้เป็นสื่อการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนทั้งทางด้านร่างกาย
อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญา

ภาพการพฒั นาสมดุ ออกกาลังกายเพ่อื สขุ ภาพ โรงเรยี นสาธิตมหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ ปทุมวนั ตงั แต่ปีพ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๖๒

ภาพหนงั สอื เรียนรายวชิ าพลศกึ ษาชันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑

30

๘. บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธกิ าร. (๒๕๔๒). พระราชบัญญตั กิ ารศึกษาแหง่ ชาติ พุทธศกั ราช ๒๕๔๒. กรงุ เทพฯ: บริษัท
สยามสปอรต์ ซนิ ดเิ คท จากดั .

ดรุณวรรณ สขุ สม. (๒๕๖๑). การออกกาลงั กายเพ่ือสขุ ภาพ. พมิ พ์ครง้ั ท่ี ๑. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พ์
แหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั .

ธีระ วรธนารตั น์. (๒๕๖๑). การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ. สืบค้นเม่ือวันท่ี ๘ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก
https://www.slideshare.net/thiraw/health-promotion-80041024

นราภรณ์ ขันธนบตุ ร. (๒๕๕๒). การพฒั นารปู แบบการสรา้ งเสรมิ สุขภาพองคร์ วมสาหรบั นกั เรยี นชาย
ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้ ทมี่ ีภาวะนาหนักเกนิ . สบื ค้นเมอื่ วันที่ ๘ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก
http://cuir.car.chula.ac.th/dspace/bitstream/123456789/15563/1/naraporn_%20kh.pdf

ประกติ วาธีสาธกกิต. (๒๕๕๕). โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายดา้ นสุขภาพ. สืบค้นเม่ือวนั ที่
๘ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก http://www.hitap.net/documents/18551

มนสั ยอดคา. (๒๕๔๘). สุขภาพกบั การออกกาลังกาย. กรุงเทพฯ: โอเดยี นสโตร.์
ยวุ ดี รอดจากภัย. (๒๕๕๐). แนวคิด ทฤษฎีการสร้างเสริมสุขภาพ. ชลบรุ ี: มหาวทิ ยาลัยบูรพา.
วารี ชนื่ ชม. (๒๕๕๗). การพฒั นาศักยภาพผู้เรียนดว้ ยทกั ษะการเรยี นรูท้ จ่ี าเป็นในศตวรรษท่ี ๒๑.

สบื คน้ เมอื่ วันท่ี ๑๒ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก
https://research.kpru.ac.th/sac/fileconference/10812018-05-15.pdf
สมเสาวนชุ จมูศรี. (๒๕๕๔). การสร้างเสรมิ สุขภาพในโรงเรียน: การเปลย่ี นแปลงจากอดตี สู่อนาคต.
สบื ค้นเมื่อวันที่ ๘ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก
http://www.kmutt.ac.th/jif/public_html/article_detail.php?ArticleID=147682
สานกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ. (๒๕๖๒). นวตั กรรมการสร้างเสรสิ ขุ ภาพ. สบื คน้ เม่อื วนั ท่ี
๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓, จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/48763-
%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%
B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%A7
%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%
B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA
%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%
B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.html
สานักสง่ เสริมสุขภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ . (๒๕๕๙). คู่มอื การดาเนนิ งานโรงเรยี นสง่ เสริม
สุขภาพ (ฉบับปรับปรงุ ๒๕๕๘). นครปฐม: สานักบริการวชิ าการ มหาวทิ ยาลัยศลิ ปากร.
อาภรณ์ ใจเทย่ี ง. (๒๕๕๓). หลกั การสอน. พิมพ์ครง้ั ท่ี ๕. กรุงเทพฯ: โอเดยี นสโตร์.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบางคูวดั ๑. นวัตกรรมสรา้ งเสรมิ สุขภาพโรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพตาบล
บางคูวัด ๑. สบื ค้นเม่ือวนั ที่ ๑๖ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๓, จาก
http://gishealth.moph.go.th/healthmap/upload/document/work_01075_221215_095237.pdf