หน่วยที่ 3 เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรีไทย ทบทวน

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี วชิ าดนตรี ป.6
ครูโชษิตา จสุ มใจ

เครอื่ งหมายและ
สัญลกั ษณท์ างดนตรี

• อา่ น เขยี นโน้ตไทยทานองงา่ ย ๆ
(ศ ๒.๑ ป.๖/๓)

เครื่องหมายและ
สญั ลกั ษณ์ทางดนตรี

สัญลักษณ์ โนต้ เพลงไทย
โน้ตเพลงไทย
การบนั ทกึ
การอา่ น/รอ้ ง โนต้ เพลงไทย
โนต้ เพลงไทย
โน้ตเพลงไทย

อัตราจังหวะ 2 ชั้น

โน้ตเพลงไทย

โน้ตเพลงไทย เป็นส่ิงที่ทาให้ผู้ขับร้องและบรรเลง
ดนตรีเข้าใจเพลงมากขึ้น ทาให้สามารถขับร้องและบรรเลง
ดนตรีได้ถูกต้อง ซ่ึงโน้ตเพลงไทยจะแตกต่างจากโน้ตเพลง
สากล คือ โน้ตเพลงไทยจะใช้สัญลักษณ์ภาษาไทย
ส่วนโน้ตเพลงสากล จะใชส้ ญั ลักษณต์ ัวโนต้ ลักษณะตา่ ง ๆ

โนต้ ดนตรไี ทยเกิดข้ึนได้อยา่ งไร?

โน้ตดนตรีไทย เดิมแล้วไม่มีการจดบันทึกเป็นลาย-
ลักษณ์อักษร แต่ถูกพัฒนาโดยพันโทพระอภัยพลรบ
(พลอย เพ็ญกุล) ซึ่งเป็นผู้แต่งตาราดนตรีวิทยา
เม่ือ พ.ศ.๒๔๕๐ และอธิบายหลักการบันทึกโน้ตแบบ
ตัวอักษรขึ้น จนได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
การบันทึกโน้ตแบบตัวอักษรน้ีเป็นการใช้ตัวอักษรไทย
มาเปรยี บเทียบให้ตรงกับเสยี งของโน้ตสากลดงั นี้

๑.๑ สญั ลกั ษณ์โน้ตเพลงไทย

ตวั โนต้ คือ เคร่อื งหมายและสัญลักษณท์ ใี่ ชเ้ ขียนแทนเสยี งดนตรี
ในโน้ตเพลงไทยจะใชภ้ าษาไทยแทนเสยี ง ซึ่งมีลกั ษณะ ดงั นี้

โน้ตดนตรี มที ้งั หมด ๗ ตวั
เขยี น ฟา ซอล ลา ที
ฟซล ท
โด เร มีแบบเตม็

เขียน รม

ดแบบยอ่



๑.๒ การบนั ทึกโน้ตเพลงไทย

การบันทกึ โน้ตเพลงไทย จะตอ้ งบันทึกลงใน ตารางโนต้ จะแบ่งเป็น ๘ หอ้ งต่อ ๑

บรรทัด และในแต่ละหอ้ ง จะบนั ทึกโนต้ ๔ ตวั ๓ ตวั ๒ ตวั ๑ ตัว หรอื ไม่มตี ัวโนต้ ก็ได้
ซงึ่ หากหอ้ งใดไม่มกี ารบนั ทกึ โนต้ จะใช้สัญลกั ษณ์ – แทนตาแหน่งของตัวโนต้ ทอี่ ยู่ในหอ้ ง
เปน็ การบอกความยาวของเสียงตัวโนต้ ทอ่ี ยู่ขา้ งหน้าใหม้ ีเสียงยาวข้นึ

ตารางโน้ต ๑ บรรทดั มี ๘ ช่อง ๑ ชอ่ ง มี ๔ ตัวโน้ต

ห้องท่ี ๑ หอ้ งที่ ๒ หอ้ งที่ ๓ หอ้ งที่ ๔ หอ้ งท่ี ๕ หอ้ งที่ ๖ ห้องที่ ๗ หอ้ งท่ี ๘

---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----

๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔ ๑๒๓๔

๑.๓ การอา่ นโนต้ เพลงไทย

โน้ตเพลงไทย มีการอ่านจากซ้ายไปขวา และต้องอ่านโดยให้
เวลาเทา่ กันทุกบรรทดั

๑.๔ โนต้ เพลงไทยอัตราจังหวะ ๒ ชน้ั

อัตราจังหวะ ๒ ช้ัน คือ อัตราจังหวะปานกลาง เพลงไทยอัตรา
จังหวะ ๒ ชั้น นิยมใช้บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร เพราะ
เป็นเพลงที่มีจังหวะเหมาะสมในการร่ายราและใช้ดาเนินเรื่อง เป็น
เพลงทีฟ่ งั สบาย ๆ ไม่ชา้ หรือเรว็ จนเกินไป

ตวั อยา่ งเพลงไทยอตั ราจงั หวะ 2 ช้นั

ตวั อยา่ งเพลงไทยอตั ราจงั หวะ 2 ช้นั

ตวั อยา่ งโนต้ เพลงไทยอตั ราจังหวะ 2 ช้นั



ตวั อยา่ งโนต้ เพลงไทยอตั ราจังหวะ 2 ช้นั