หน่วยที่ 3 เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรี (โน้ตไเพลงไทย)

หน่วยการเรียนรู้ท่ี

เครื่องหมายและ
สญั ลักษณท์ างดนตรี

• อา่ น เขยี นโน้ตไทยและโนต้ สากลทานองงา่ ย ๆ
(ศ ๒.๑ ป.๖/๓)

เคร่อื งหมายและ
สญั ลักษณ์ทางดนตรี

จากเนอ้ื เพลง ถ้านักเรียนเป็นผขู้ บั รอ้ ง
จะถ่ายทอดอารมณเ์ พลงอยา่ งไร

โน้ตเพลงไทย

โน้ตเพลงไทย เป็นส่ิงที่ทาให้ผู้ขับร้องและบรรเลง
ดนตรีเข้าใจเพลงมากขึ้น ทาให้สามารถขับร้องและบรรเลง
ดนตรีได้ถูกต้อง ซ่ึงโน้ตเพลงไทยจะแตกต่างจากโน้ตเพลง
สากล คือ โน้ตเพลงไทยจะใช้สัญลักษณ์ภาษาไทย
ส่วนโน้ตเพลงสากล จะใชส้ ญั ลักษณต์ ัวโนต้ ลักษณะตา่ ง ๆ

โนต้ ดนตรีไทยเกิดขึน้ ได้อยา่ งไร?

โน้ตดนตรีไทย เดิมแล้วไม่มีการจดบันทึกเป็นลาย-
ลักษณ์อักษร แต่ถูกพัฒนาโดยพันโทพระอภัยพลรบ
(พลอย เพ็ญกุล) ซึ่งเป็นผู้แต่งตาราดนตรีวิทยา
เมื่อ พ.ศ.2450 และอธิบายหลักการบันทึกโน้ตแบบ
ตัวอักษรขึ้นจนได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก การ
บันทึกโน้ตแบบตัวอักษรนี้เป็นการใช้ตัวอักษรไทย
มาเปรยี บเทียบให้ตรงกบั เสียงของโนต้ สากลดังนี้

๑.๑ สญั ลกั ษณ์โน้ตเพลงไทย

ตวั โนต้ คือ เคร่อื งหมายและสัญลักษณท์ ใี่ ชเ้ ขียนแทนเสยี งดนตรี
ในโน้ตเพลงไทยจะใชภ้ าษาไทยแทนเสยี ง ซึ่งมีลกั ษณะ ดงั นี้

โน้ตดนตรี มที ้งั หมด 7 ตวั ฟา ซอล ลา ที
ฟซล ท
เขยี น

โด เร มีแบบเตม็

เขียน รม

ดแบบยอ่



๑.๒ การบนั ทกึ โน้ตเพลงไทย

การบนั ทกึ โนต้ เพลงไทย จะตอ้ งบันทกึ ลงใน ตารางโน้ต จะแบ่งเป็น ๘ ห้องต่อ ๑

บรรทดั และในแตล่ ะห้อง จะบันทกึ โนต้ ๔ ตัว ๓ ตัว ๒ ตัว ๑ ตวั หรอื ไมม่ ตี ัวโน้ตก็ได้
ซึง่ หากห้องใดไม่มีการบนั ทึกโน้ตจะใชส้ ญั ลกั ษณ์ – แทนตาแหนง่ ของตัวโนต้ ที่อยู่ในหอ้ ง
เปน็ การบอกความยาวของเสียงตัวโน้ตทอี่ ยู่ข้างหนา้ ใหม้ เี สยี งยาวข้นึ

ตารางโนต้ 1 บรรทดั มี 8 ช่อง 1 ชอ่ ง มี 4 ตวั โน้ต

หอ้ งที่ 1 หอ้ งที่ 2 หอ้ งท่ี 3 หอ้ งท่ี 4 ห้องที่ 5 ห้องที่ 6 ห้องที่ 7 หอ้ งท่ี 8

---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----

1234 1234 1234 1234 1234 1234 1234 1234

๑.๓ การอา่ นโน้ตเพลงไทย

โน้ตเพลงไทย มีการอ่านจากซ้ายไปขวา และต้องอ่านโดยให้
เวลาเทา่ กันทุกบรรทดั

๑.๔ โนต้ เพลงไทยอตั ราจงั หวะ ๒ ชน้ั

อัตราจังหวะ ๒ ช้ัน คือ อัตราจังหวะปานกลาง เพลงไทยอัตรา
จังหวะ ๒ ชั้น นิยมใช้บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร เพราะ
เป็นเพลงที่มีจังหวะเหมาะสมในการร่ายราและใช้ดาเนินเรื่อง เป็น
เพลงทีฟ่ งั สบาย ๆ ไมช่ า้ หรอื เร็วจนเกินไป

ตวั อยา่ งเพลงไทยอตั ราจงั หวะ 2 ช้นั

ตวั อยา่ งโนต้ เพลงไทยอตั ราจังหวะ 2 ช้นั

ตวั อยา่ งโนต้ เพลงไทยอตั ราจังหวะ 2 ช้นั