ภาษาถิ่น ถิ่ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย
รายงานโครงงานภาษาไทย เรื่อง ภาษาถิ่น ถิ่ ในประเทศไทย จัด จั ทำ โดย นาย นิธิกรแสงพรม เลขที่ 1 นางสาววิม วิ ลณัฐ ณั ไหมสกุล กุ เลขที่ 2 นายธนวุฒิ เบ้าสารีเลขที่ 3 นาย นราวิช วิ ญ์ ทานินทร์เลขที่ 4 นายอธิการลิ้ม ลิ้ พระคุณ เลขที่ 16 เสนอ อาจารย์ พัฒ พั นา ขุนอิน อิ ทร์ โครงงานเล่มนี้เ นี้ ป็นส่วนหนึ่งของ รายวิช วิ าหลัก ลั ภาษาไทย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนแคมป์สนวิท วิ ยาคม ต.แคมป์สน อ.เขาค้อจ.เพชรบูรณ์
บทคัด คั ย่อ โครงงาน เรื่อง ภาษาถิ่นที่ใช้ใช้ นประเทศไทยจัด จั ทำ ขึ้น เพื่อสำ รวจภาษาถิ่นที่คนไทยในประเทศเราใช้กั ช้ น กั เพื่อให้ เกิดการเรียนรู้ในภาษาถิ่นต่างๆ ที่มีอยู่ สามารถเข้า ข้ใจภาษา ของแต่ละท้อ ท้ งถิ่นสามารถสื่อสารกัน กั ด้ว ด้ ยความเข้า ข้ใจได้ ภาษาถิ่นที่สำ รวจมี 4 ภาษาคือ ภาษาถิ่นเหนือ ภาษาถิ่น อีสาน ภาษาถิ่นใต้ และภาษาถิ่นกลางโดยแบ่งภาษาออก เป็น 5 หมวดได้แ ด้ ก่ หมวดกิริยาอาการ หมวดสัต สั ว์ หมวดพืช ผัก ผั ผลไม้ หมวดข้า ข้ วของเครื่องใช้ และหมวดคำ ทั่ว ทั่ไป ถิ่น ต่างๆมีการใช้ภ ช้ าษาที่แตกต่างกัน กั ออกไป และเป็นคำ ที่แพร่ หลายในการใช้อ ช้ ยู่ใ ยู่ นชีวิต วิประจำ วัน วั
กิต กิ ติก ติ รรมประกาศ คณะผู้จั ผู้ ด จั ทำ ขอขอบคุณ อาจารย์ปย์ ระจำ วิช วิ า ที่เป็นกำ ลัง ลัใจ ในการจัด จั ทำ โครงงานเล่มนี้ได้โด้ ดยสำ เร็จและขอขอบคุณ แหล่งที่มาของข้อ ข้ มูลนี้ ที่ทำ ให้ก ห้ ารดำ เนินงานเป็นไปอย่า ย่ ง ง่ายดายและราบรื่นเป็นอย่า ย่ งดีโดยไม่เกิดปัญหาขัด ขั ข้อ ข้ งใดๆ ต่อการทำ งานร่วมกัน กั ของสมาชิกภายในทีม
บทที่ 1 บทนำ ประเทศไทยถือได้ว่ ด้ า ว่ เป็นประเทศที่มีภาษาใช้ม ช้ ากมาย หลากหลายภาษาแตกต่างกัน กัไปตามภูมิประเทศและตาม ท้อ ท้ งถิ่น อัน อั เนื่องมาจากประเทศไทยมีผู้ค ผู้ นอาศัย ศั อยู่ห ยู่ ลายเชื้อ ชาติหลายศาสนาประกอบกับ กั มีอาณาเขตติดต่อกับ กั ประเทศ พื้นบ้า บ้ นซึ่งจะได้รั ด้รั บอิทธิพลมาจากภาษาของประเทศพื้น บ้า บ้ นได้ การติดต่อสื่อสารในยุค ยุ ปัจจุบัน บั เป็นไปตามลัก ลั ษณะของ ท้อ ท้ งถิ่นแต่ละท้อ ท้ งถิ่นที่ตั้ง ตั้ อยู่ ซึ่งแต่ละภาษามีลัก ลั ษณะเฉพาะ ที่เป็นเอกลัก ลั ษณ์ ไม่ว่า ว่ จะเป็นคำ ที่ใช้ สระที่ใช้ หรือเสียงที่ เปล่งออกมาไม่เหมือนกัน กั โดยจะเห็นว่า ว่ ภาษาแต่ละท้อ ท้ งถิ่น มีความแตกต่างกัน กั ซึ่งทำ ให้ก ห้ ารติดต่อสื่อสารระหว่า ว่ งท้อ ท้ ง ถิ่น เกิดความเข้า ข้ใจที่ไม่ตรงกัน กั ซึ่งในปัจจุบัน บั ประเทศไทยมี การย้า ย้ ยถิ่นฐานเพื่อประกอบอาชีพกัน กั เป็นจำ นวนมากอาทิ เช่น ค้า ค้ ขายรับจ้า จ้ งกรรมกรทำ ให้ภ ห้ าษาถิ่นติดตามมาด้ว ด้ ย ทำ ให้มี ห้มี การแลกเปลี่ยนภาษาเกิดขึ้น
วัต วั ถุประสงค์ 1.เพื่อสำ รวจและรวบภาษาถิ่นภายในประเทศไทย 2.เพื่อเปรียบเทียบภาษาของแต่ละถิ่น 3.เพื่อจัด จั ทำ เป็นสื่อการเรียนรู้ 4.เพื่อให้เ ห้ ข้า ข้ใจภาษาของแต่ละภาษาที่ใช้สื่ช้สื่ อสารกัน กั สมมติฐ ติ านของการศึกษาค้นคว้า ผู้ศึ ผู้ ศึ กษาค้น ค้ คว้า ว้ เรื่องภาษาถิ่นในประเทศไทย สามารถเข้า ข้ใจ ความหมายของภาษาถิ่นแต่ละถิ่น ขอบเขตการศึกษา 1.ศึกษาจากอินเตอร์เน็ตและหนัง นั สือ 2.สืบค้น ค้ ข้อ ข้ มูลต่างๆจากสื่อภายในประเทศไทย
บทที่ 2 เอกสารที่เ ที่ กี่ย กี่ วข้อง ภาษาถิ่น คือคำ ที่เรียกภาษาที่ใช้พู ช้ ด พู ในหมู่ผู้ค ผู้ นที่อยู่ใ ยู่ น พื้นที่ทางภูมิศาสตร์ต่างๆกัน กัโดยมีลัก ลั ษณะเฉพาะที่สำ คัญ คั ของภาษานั้น นั้ ภาษามาตรฐาน คือ ภาษาถิ่นที่ได้รั ด้รั บการยอมรับว่า ว่ เป็น ภาษาที่ถูกต้อ ต้ งเหมาะสม ทั้ง ทั้ การพูด พู และการเขียน ถือเป็น ภาษากลางที่ใช้ติ ช้ติ ดต่อสื่อสารเข้า ข้ใจกัน กั ทั้ง ทั้ประเทศด้ว ด้ ย สำ นวน และสำ เนียงเดียวกัน กั ใช้ติ ช้ติ ดต่อสื่อสารในวงราชการ สถานศึกษาและสถาบัน บั สำ คัญ คั ในสัง สั คม ในสถานการณ์ ที่ เป็นทางการ ภาษาถิ่นที่ได้รั ด้รั บการยอมรับ ให้เ ห้ป็นภาษา มาตรฐานนั้น นั้ มัก มั จะเป็นภาษาถิ่นที่ใช้ติ ช้ติ ดต่อสื่อสารกัน กั อยู่ใ ยู่ น เมืองหลวงของประเทศดัง ดั เช่น ภาษามาตรฐานของไทยก็ คือ ภาษาถิ่นกรุงเทพมหานคร ภาษามาตรฐานมีลัก ลั ษณะ ดัง ดั นี้
1) เป็นภาษาที่ได้รับการเลือกเฟ้น ภาษามา ต รฐานเป็นภาษาถิ่นที่ได้รับการเลือก เฟ้นจากภาษาถิ่นของบุคคลในถิ่นที่มีบทบาทใน การเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมแล้ว ยกระดับ มา ต รฐาน ให้ทุกคนใช้เหมือนกันและ เข้าใจ ต รงกัน นอกจากนี้ภาษาถิ่นนั้นจะ ต้ องมี ลักษณะผสมผสาน เอาลักษณะ ของภาษาถิ่นอื่น ๆ ไว้ด้วย
2) เป็นภาษาที่ได้รับการรวบรวมหลักเกณฑ์ ระเบียบของภาษาไว้เป็นมาตรฐานเดียวกัน นักวิชาการจะ ต้ อง จัดทำ พจนานุกรมและ ตำ รา หลักภาษาไว้เป็นหลักในการ ต รวจสอบ และผู้ใช้ ยอมรับ ในหลักของภาษา มีการสอน ให้ผู้ใช้รู้ หลักเกณฑ์การเขียน การอ่านให้ถูก ต้ อง ต ามหลัก เกณฑ์ที่กำ หนดไว้
3) เป็นภาษาที่ใช้ได้ทุกวงการและทุกสาขาอาชีพ เป็นภาษาที่คนหลายกลุ่มหลายหน้าที่นำ ไปใช้ได้ และผู้ใช้ภาษา เข้าใจ ต รงกันทั้งการพูดและการ เขียน เช่น ในศาล ในรัฐสภา ในวงการศึกษา วิทยาศาสต ร์ การเมืองการปกครอง วิชาการ แขนง ต่ าง ๆ ศิลปกรรม ดนต รีนาฏศิลป์ วรรณคดี และวรรณกรรม เป็นต้น
4) เป็นภาษาที่สามารถปรับปรุงเปลี่ยนแปลงและ พัฒนาให้สอดคล้องกับความก้าวหน้าของสังคม เช่น การทับศัพท์ การประสมคำ หรือบัญญัติ ศัพท์ เพื่อให้เพียงพอ ต่ อความต้ องการ ในการใช้ และสามารถนำ ไปใช้ได้อย่างหลากหลาย
5) เป็นภาษาที่เป็นที่ยอมรับของคนถิ่นอื่นว่า เป็นภาษาประจำ ชาติ เป็นภาษาที่มีลักษณะเฉพาะแ ต ก ต่ าง จากภาษา ถิ่นทั่วไป เป็นเอกลักษณ์ของชา ติ สร้างความ ภูมิใจแก่คนในชา ติ
เกิดจากการใช้ภ ช้ าษาเพื่อการสื่อความหมาย ความเข้า ข้ใจกัน กั ระหว่างผู้ค ผู้ นที่อาศัย ศั อยู่ตาม ท้อ ท้ งถิ่นนั้น ๆ ซึ่งอาจจะแตกต่างไปจากมาตรฐาน หรือภาษาที่คนส่วนใหญ่ของแต่ละ ประเทศใช้กั ช้ น กั และอาจจะแตกต่างจากภาษาในท้อ ท้ งถิ่นอื่นทั้ง ทั้ ทางด้า ด้ นเสียง คำ และ การ ใช้คำ ช้ คำ ภาษาถิ่น เป็นภาษาที่มีลัก ลั ษณะเฉพาะ ทั้ง ทั้ ถ้อ ถ้ ยคำ และสำ เนียง ภาษาถิ่นจะแสดงถึง เอกลัก ลั ษณ์ลัก ลั ษณะความเป็นอยู่ และวิถีชีวิตของผู้ค ผู้ น ในท้อ ท้ งถิ่นของแต่ละภาค ของ ประเทศไทย บางทีเรียกว่า ภาษาท้อ ท้ งถิ่น และวิถีชีวิตของผู้ค ผู้ น ในท้อ ท้ งถิ่นของแต่ละ ภาค ของประเทศไทย บางทีเรียกว่า ภาษาท้อ ท้ งถิ่นและหากพื้นที่ของผู้ใผู้ ช้ภ ช้ าษานั้นกว้า ว้ ง ก็จะมีภาษาถิ่นหลากหลายและมีภาถิ่นย่อย ๆ ลงไปอีก เช่นภาษาถิ่นใต้ก็ ต้ ก็ มีภาษาสงขลา ภาษานคร ภาษาตากใบ ภาษาสุราษฎร์ เป็นต้น ต้ ภาษาถิ่นทุกภาษาเป็นภาษาที่สำ คัญ คั ใน สังคมไทย เป็นภาษาที่บัน บั ทึกเรื่องราว ประสบการณ์ และวัฒ วั นธรรมทุกแขนงของท้อ ท้ ง ถิ่น เราจึงควรรักษาภาษาถิ่นทุกถิ่นไว้ใว้ ช้ใช้ ห้ถูกต้อ ต้ ง เพื่อเป็นสมบัติ บัติ มรดกของชาติต่อไป ซึ่งภาษาถิ่นจะเป็นภาษาพูด หรือภาษาท่าทางมากกว่าภาษาเขียนภาษาถิ่นของไทยจะ แบ่งตาม ภูมิศาสตร์หรือท้อ ท้ งถิ่นที่ผู้พู ผู้ พู ดภาษา นั้นอาศัย ศั อยู่ในภาค ต่าง ๆ แบ่งได้เ ด้ป็น 4 ถิ่นใหญ่ ๆ คือ ภาษาถิ่นกลาง ภาษาถิ่นเหนือ ภาษาถิ่นอีสานและภาษาถิ่นใต้ ภาษาถิ่น คือ ภาษาย่อยที่ใช้พูดจากันในท้องถิ่นต่าง ๆ
อยู่ในสังคมใด ก็ต้อ ต้ งเรียนรู้วิธีการใช้ภาษาของ คนในสังคมนั้นให้เข้า ข้ใจ ทั้ง ทั้ นี้เพื่อจะได้ใช้ภาษา สื่อสาร ในชีวิตประจำ วัน วั ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภาษากลุ่มย่อย ๆ ต่าง ๆ มีดังนี้ ภาษากลาง คือ ภาษาถิ่นที่ใช้สื่ช้สื่ อสารอยู่ในจัง จั หวัด วั ของภาคกลาง เช่น เพชรบุรี กาญจนบุรี สุพรรณบุรี ราชบุรี นครปฐม อ่างทองและพระนครศรีอยุธยา เป็นต้น ต้ ภาษาถิ่นใต้ คือ ภาษาถิ่นที่ใช้สื่ช้สื่ อสารอยู่ในจัง จั หวัด วั ต่าง ๆ ของภาคใต้ข ต้ องประเทศไทย ลงไป ถึงชายแดนประเทศมาเลเซีย อีสานคือ ภาษาถิ่นอีสานของประเทศไทยมีลัก ลั ษณะใกล้เ ล้ คียงกับ กั ภาษาที่พูดที่ใช้กั ช้ น กั ใน ประเทศลาว แต่ภาษาอีสานก็ยัง ยั ถือว่าเป็นภาษาถิ่นของภาษาไทย ภาษาถิ่นเหนือ (คำ เมือง) คือ ภาษาถิ่นที่ใช้สื่ช้สื่ อสารอยู่ในบางจัง จั หวัด วั ของภาคเหนือตอนบน หรือภาษาในอาณาจัก จั รล้า ล้ นนาเดิม
๑. ประชุมปรึกษาหารือเกี่ยวกับ กั การดำ เนินการจัด จั ทำ โครงงานโดยแบ่งหน้า น้ ที่ศึกษาข้อ ข้ มูลที่จะทำ โครงงาน ๒. รวบรวมข้อ ข้ มูลจากการสัมภาษณ์บุคคลที่อาศัย ศั อยู่ใ ยู่ นพื้นที่อำ เภอสุไหงโก-ลกโดยจดบัน บั ทึก คำ เป็นตารางอย่า ย่ งชัด ชั เจน ๓. จัด จั ทำ ข้อ ข้ มูลเป็นหมวดหมู่ ๔. จัด จั ทำ แผ่น ผ่ พับ พั เพื่อการเรียนรู้ ๕. จัด จั พิมพ์เ พ์ป็นเอกสารเพื่อเผยแพร่ ๕. นำ เสนอโครงงานต่อครูที่ปรึกษา ๖. ประชุมอภิปรายปัญหาต่าง ๆ และให้ข้อ ข้ เสนอ แนะ ๘. จัด จั ทำ รายงานโครงงานภาษาไทยและบอร์ดที่ จะนำ เสนอ ๙. นำ เสนอโครงงานภาษาไทย บ ท ที่ 3 วิ ธี ดำ เ นิ น ก า ร
บทที่ 4 ผลการดำ เนินการ จากการศึกษาหาความรู้เรื่องภาษาถิ่นในประเทศไทย เพื่อเก็บ ก็ รวบรวมข้อ ข้ มูลโดยดูลัก ลั ษณะบุคลิกของบุคคลโดย ข้อ ข้ มูลที่สอบถามและสืบค้น ค้ จากอินเตอร์เน็ต เพื่อนำ มา เปรียบเทียบความแตกต่างของคำ ที่ใช้กั ช้ บ กั ภาษาอื่นๆ ซึ่งใช้ การสำ รวจภาษาเป็นหมวดๆ ดัง ดั นี้
บทที่ 5 สรุปและอภิปภิ รายผลการดำ เนินการ สรุปผลการดำ เนินการ ภาษาถิ่นที่ได้สำด้ สำรวจและเก็บ ก็ ข้อ ข้ มูลเปรียบเทียบคำ กับ กั ความ หมายที่เป็นภาษาราชการ มีความแตกต่างกัน กั ในเรื่องของคำ ที่ใช้ สำ เนียงที่ใช้แ ช้ ละหลัก ลั ภาษา และคำ ภาษาถิ่นบางคำ ใช้ เหมือนกับ กั ภาษาราชการซึ่งคำ ส่วนใหญ่แบ่งออกเป็นหมวดๆ ได้5 หมวดดัง ดั นี้ 1. หมวดกิริยาอาการ 2. หมวดชื่อสัต สั ว์ 3. หมวดพืชผัก ผั ผลไม้ 4. หมวดข้า ข้ วข้อ ข้ งเครื่องใช้ 5. หมวดคำ ทั่ว ทั่ไป อภิปภิ รายผลการดำ เนินการ การทำ โครงงานยัง ยั ช่วยให้เ ห้ กิดองค์ค ค์ วามรู้ใหม่ เรียนรู้การ ทำ งานเป็นทีม และสามารถนำ ไปประยุก ยุ ต์ใต์ ช้กั ช้ บ กั กลุ่มสาระวิ ชาอื่นๆได้อ ด้ ย่า ย่ งมีประสิทธิภาพ
ประโยชน์ที่ไที่ ด้รับ ๑.ได้เ ด้ รียนรู้ภาษาถิ่นที่มีอยู่ใ ยู่ นประเทศไทย ๒.เข้า ข้ใจภาษาถิ่นในท้อ ท้ งถิ่นต่างๆกับ กั ภาษาราชการ ๓.ได้มี ด้มี เอกสารการเรียนรู้ให้กั ห้ บ กั ผู้ที่ ผู้ ที่ มีความสนใจ ๔.สามารถเข้า ข้ใจภาษาของแต่ละท้อ ท้ งถิ่นที่ใช้สื่ช้สื่ อสารกัน กั ๕.เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน กั และอยู่ด้ ยู่ ว ด้ ยกัน กั อย่า ย่ งมีความสุข บรรณานุกรม ฟองจัน จั ทร์ สุขยิ่ง ยิ่ และคณะ.ภาษาไทยม.๒.กรุงเทพมหานคร :อัก อั ษรเจริญทัศ ทั น์, น์ 2548 http://www.ipesp.ac.th/learning/thai/chapter4-6.html http://www.rakjung.com/thai-no78.html http://e-learning.etech.ac.th/learninghtml/thai2000/unit001.html