Softcopy for Teachers FORM 5

Number of carbon Molecular formula Structural formula MODULE • Chemistry Form 5
atoms Formula molekul Formula struktur
Name of alkane
Bilangan atom karbon CnH2n + 2 Nama alkana

6 C6H14 HHHHHH Hexane
( hex  / heks ) HC C C C C CH Heksana

HHHHHH

7 C7H16 HHHHHHH Heptane
( hept / hept ) HC C C C C C CH Heptana

HHHHHHH

8 C8H18 HHHHHHHH Octane U
( oct / okt ) C9H20 HC C C C C C C CH Oktana N
I
9 HHHHHHHH Nonane T
( non  / non ) Nonana
HHHHHHHHH 2
HC C C C C C C C CH

HHHHHHHHH

10 C10H22 HHHHHHHHHH Decane
( dec / dek ) HC C C C C C C C C CH Dekana

HHHHHHHHHH

Physical Properties of Alkane / Sifat-sifat Fizik Alkana

State the type of bond and forces Alkanes are molecular compounds which consist of molecules , the atoms are bonded together by a
in alkane molecules. strong covalent bond. These molecules are held together by weak Van der Waals forces
Nyatakan jenis ikatan dan daya
dalam molekul alkana. (intermolecular forces).
Alkana adalah sebatian kovalen yang terdiri daripada molekul , atom-atom terikat bersama oleh
State the physical properties of ikatan kovalen yang kuat . Molekul-molekul ini ditarik bersama oleh daya Van der Waals yang
alkanes.
Nyatakan sifat fizik alkana. lemah (daya antara molekul).

Alkanes have physical properties similar to covalent compounds. Alkanes are insoluble in water but
dissolve in organic solvents, cannot conduct electricity, low melting/boiling points and less dense than water.
Alkana mempunyai sifat fizikal yang sama dengan sebatian kovalen. Alkana tidak larut dalam air
tetapi larut dalam pelarut organik, tidak boleh mengalirkan arus elektrik, takat lebur/didih yang rendah dan
kurang tumpat berbanding air.

49 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Write the molecular formula and Molecular Physical state at
determine the physical state for formula Molar mass/ g mol–1 Melting point/°C Boiling point/°C room temperature
the first ten straight chain of Alkane Formula Jisim molar/ g mol–1 Takat lebur/°C Takat didih/°C Keadaan fizikal
alkane. Alkana
Tuliskan formula molekul dan
tentukan keadaan fizik bagi molekul pada suhu bilik
sepuluh rantaian lurus pertama
alkana. Methane CH4 16 –182 –162 Gas
Metana Gas
U
N Ethane C2H6 30 –183 –89 Gas
I Etana Gas
T
Propane C3H8 44 –188 –42 Gas
2 Propana Gas

Butane C4H10 58 –138 –0.5 Gas
Butana Gas

Pentane C5H12 72 –130 36 Liquid
Pentana Cecair

Hexane C6H14 86 –95 69 Liquid
Heksana Cecair

Heptane C7H16 100 –91 98 Liquid
Heptana Cecair

Octane C8H18 114 –57 126 Liquid
Oktana C9H20 128 Cecair
C10H22 142
Nonane –54 153 Liquid
Nonana Cecair

Decane –30 174 Liquid
Dekana Cecair

Remark / Catatan:
• The physical state of alkane is determined by its melting and boiling points.
Sifat fizik alkana ditentukan oleh takat lebur dan didihnya.
• The alkane is in gas form if its melting and boiling points are below room temperature.
Alkana adalah dalam bentuk gas jika takat lebur dan didihnya di bawah suhu bilik.
• The alkane is in liquid form if its melting point is below room temperature and its boiling point is higher than room

temperature.
Alkana adalah dalam bentuk cecair jika takat leburnya di bawah suhu bilik dan takat didihnya lebih tinggi dari suhu bilik.

State the change in pysical states The first four members of alkanes exist as gas at room temperature. Pentane to decane are
of alkanes as the number of atoms liquid .
in the molecule increases.
Nyatakan perubahan dalam Empat ahli pertama alkana wujud sebagai gas pada suhu bilik. Pentana hingga dekana adalah
keadaan fizik alkana apabila cecair .
bilangan atom dalam molekul
bertambah.

State physical properties of As the number of carbon atoms in a molecule of alkane increases:
alkanes that change gradually as Apabila bilangan atom karbon dalam satu molekul alkana meningkat:
the number of carbon atoms
increases. Explain. (a) The molecular size of alkane increases , the Van der Waals forces between molecules
Nyatakan sifat fizikal alkana yang
berubah-ubah apabila bilangan (intermolecular forces) stronger , more heat energy is needed to overcome this force, the
atom karbon meningkat.
Terangkan. melting and boiling points increase . / Saiz molekul alkana bertambah , daya Van der Waals
(daya antara molekul) bertambah kuat , semakin banyak tenaga haba diperlukan untuk

mengatasi daya ini, takat lebur dan takat didih bertambah .

(b) The viscosity and density of alkane increase . When the molecular size of alkane increases,

the length of carbon chain also increases and become more entangled than shorter carbon chains. As

a result, they become thick and cannot flow easily. / Kelikatan dan ketumpatan alkana bertambah .
Apabila saiz molekul alkana meningkat, panjang rantai karbon juga meningkat dan menjadi semakin
berpintal daripada rantai karbon yang lebih pendek. Akibatnya, ia menjadi lebih tebal dan tidak dapat
mengalir dengan mudah.

(c) The alkane becomes less flammable and harder to ignite. (smaller alkane can burn easily than

larger alkane) / Alkana semakin susah untuk terbakar dan dinyalakan. (alkana yang lebih kecil
boleh terbakar lebih mudah berbanding alkana yang lebih besar)
It is caused by an increase in the percantage of mass of carbon.
Ia disebabkan oleh peningkatan peratusan jisim karbon.

Give similar physical properties Alkanes are insoluble in water but soluble in organic solvent such as benzene and tetrachloromethane.
for alkanes. / Berikan sifat-sifat Alkana tidak larut dalam air tetapi larut dalam pelarut organik seperti benzena dan tetraklorometana.
fizik yang sama bagi alkana.

© Nilam Publication Sdn Bhd 50

MODULE • Chemistry Form 5

Chemical Properties of Alkanes / Sifat-sifat Kimia Alkana

Explain why alkanes are Alkanes are saturated hydrocarbon which only have single covalent bonds, C – C and C – H. They
unreactive. are not reactive because the strong C – C and C – H bonds in the molecules need a lot of energy to break,
Terangkan mengapa alkana tidak hence, no new atoms can be bonded further with each carbon atom.
reaktif.
Alkana adalah hidrokarbon tepu yang hanya mempunyai ikatan kovalen tunggal, C – C dan C – H.
Ia tidak reaktif kerana ikatan C – C dan C – H yang kuat dalam molekul memerlukan tenaga yang banyak
untuk diputuskan, oleh itu, tiada atom baru yang boleh terikat lagi dengan setiap atom karbon.

List two chemical reactions of Two chemical reaction of alkanes:
alkanes. Dua tindak balas kimia bagi alkana adalah:
Senaraikan dua tindak balas kimia (a) Combustion.
alkana. Pembakaran.
(b) Substitution reaction.
Tindak balas penukargantian.

Combustion of alkane / Pembakaran alkana

General word equation for Alkanes undergo complete combustion in the presence of sufficient oxygen to form carbon dioxide and U
complete combustion of alkane. water only. N
Persamaan perkataan am bagi Alkana mengalami pembakaran lengkap dengan kehadiran oksigen yang secukupnya untuk membentuk I
pembakaran lengkap alkana. karbon dioksida dan air sahaja. T

What is complete combustion? Alkane + Oxygen ➝ Carbon dioxide + Water 2
Apakah pembakaran lengkap? Alkana + Oksigen ➝ Karbon dioksida + Air

Write the balance equation for the Burns in an excess of oxygen or with sufficient amount of oxygen.
complete combusition of alkanes. Terbakar dalam oksigen berlebihan atau dengan jumlah oksigen yang mencukupi.
Tulis persamaan seimbang untuk
pembakaran lengkap alkana. CH4 + 2 O2 ➝ CO2 + 2 H2O Balancing the equations:
7 Mengimbangkan persamaan:

C2H6 + 2 O2 ➝ 2 CO2 + 3 H2O Step 1: Balance C / Langkah 1: Seimbangkan C

C3H8 + 5 O2 ➝ 3 CO2 + 4 H2O Step 2: Balance H / Langkah 2: Seimbangkan H
13
Step 3: Balance O, can use fraction
C4H10 + 2 O2 ➝ 4 CO2 + 5 H2O Langkah 3: Seimbangkan O, boleh gunakan pecahan

State the type of flame from the Blue flame and almost no soot.
complete combustion of alkane. Nyalaan biru dan hampir tiada jelaga.
Nyatakan jenis nyalaan daripada
pembakaran lengkap alkana.

What is incomplete combustion of Alkanes undergo incomplete combustion when there is insufficient oxygen to form carbon dioxide, carbon
alkane? monoxide, carbon (in the form of soot) and water.
Apakah pembakaran tidak lengkap Alkana melalui pembakaran yang tak lengkap apabila tiada oksigen yang mencukupi untuk membentuk
alkana? karbon dioksida, karbon monoksida, karbon (dalam bentuk jelaga) dan air.

Example: / Contoh: 2CH4 (g/g) + 3O2 (g/g) ➝ C(s/p) + CO2 (g/g) + 4H2O(g/g)

or / atau

6CH4 (g/g) + 9O2 (g/g) ➝ 2C(s/p) + 2CO + 2CO2 (g/g) + 12H2O(g/g)

State the type of flame from the Yellow sooty flame.
incomplete combustion of alkane. Nyalaan kuning berjelaga.
Nyatakan jenis nyalaan daripada
pembakaran tidak lengkap alkana.

Why alkane is suitable to use as a When alkanes are burnt, large quantities of heat are released.
fuel? Apabila alkana dibakar, kuantiti haba yang banyak dibebaskan.
Mengapakah alkana sesuai
digunakan sebagai bahan api?

51 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Substitution reaction:
Tindak balas penukargantian:

Define substitution reaction. It is the replacement of one or more hydrogen atoms in organic compound by halogen atom.
Nyatakan maksud tindak balas Ia adalah penggantian satu atau lebih atom hidrogen dalam sebatian organik oleh atom halogen.
penukargantian.
Remark / Catatan:
Substitution reaction by halogen is also called halogenation.
Tindak balas penukargantian oleh halogen juga dipanggil penghalogenan.

Give an example of gas which Chlorine gas / Gas klorin
react with alkane.
Berikan satu contoh gas yang Remark / Catatan:
bertindak balas dengan alkana. The reaction with bromine is slower than chlorine. There is no reaction with iodine. The explanation is related to the
decrease in reactivity going down Group 17.
Tindak balas dengan bromin adalah lebih perlahan daripada klorin. Tiada tindak balas dengan iodin. Penerangannya
berkaitan dengan kereaktifan yang berkurang menuruni Kumpulan 17.

State the condition for this Occurs when an alkane is mixed with a halogen in the presence of sunlight (ultraviolet light).
reaction to occur. cahaya matahari
Nyatakan keadaan bagi tindak Berlaku apabila suatu alkana dicampurkan dengan halogen dengan kehadiran
balas ini berlaku. (sinaran ultraungu).

U Why is UV light is needed in this In this reaction, each hydrogen atom in the alkane molecule is substituted one by one by another atom,
reaction? usually halogen atoms. The sunlight or UV light is needed to break the covalent bond in halogen and
N Mengapakah cahaya UV
alkane molecules to produce hydrogen and chlorine atom.
I diperlukan dalam tindak balas ini? Dalam tindak balas ini, setiap atom hidrogen dalam molekul alkana digantikan satu demi satu oleh atom
2T yang lain, biasanya atom halogen. Cahaya matahari atau sinaran UV diperlukan untuk memutuskan
ikatan kovalen dalam molekul halogen dan alkana untuk menghasilkan atom hidrogen dan klorin.

Describe the mechanism of H H

substitution reaction of methane

with chlorine. HCH + Cl – Cl UV H C H + H – Cl
Huraikan mekanisma tindak balas

penukargantian metana dengan H Cl atom substitutes H in CH4 Cl
klorin. Atom Cl menggantikan H dalam CH4

H atom substitutes Cl in Cl2

Atom H menggantikan Cl dalam Cl2

CH4 + Cl2 UV CH3Cl + HCl

(chloromethane/klorometana)

Further substitution of chlorine atoms in the chloromethane molecule produces dichloromethane,
trichloromethane and tetrachloromethane. Complete the following substitution reaction:
Penukargantian yang seterusnya bagi atom klorin dalam molekul klorometana menghasilkan
diklorometana, triklorometana dan tetraklorometana. Lengkapkan tindak balas penukargantian berikut:

CH3Cl + Cl2 UV CH2Cl2 + HCl

(dichloromethane / diklorometana)

CH2Cl2 + Cl2 UV CHCl3 + HCl
(trichloromethane / triklorometana)

CHCl3 + Cl2 UV CCl4 + HCl
(tetrachloromethane / tetraklorometana)

What are the sources of methane? (i) Methane is the major component in natural gas (gas found together with petroleum).
Apakah sumber bagi metana? Metana adalah komponen utama dalam gas asli (gas yang dijumpai bersama petroleum).
(ii) Methane gas is produced when waste organic matter decompose in the absence of oxygen.
Gas metana terhasil apabila bahan buangan organik terurai tanpa kehadiran oksigen.

State the effect of methane in As methane is a combustible gas, it can cause fire in landfills and peat swamps.
everyday life. Oleh kerana metana boleh terbakar, ia boleh menyebabkan kebakaran di tempat pembuangan sampah dan
Nyatakan kesan metana dalam paya gambut.
kehidupan seharian.

© Nilam Publication Sdn Bhd 52

MODULE • Chemistry Form 5

Alkene / Alkena

What is an alkene? Alkenes are hydrocarbons with the general formula CnH2n, where n = 2, 3, …
Apakah alkena? Alkena adalah hidrokarbon dengan formula am CnH2n, di mana n = 2, 3, ……

Explain why alkenes are Every alkene has a carbon-carbon double covalent bond, C = C in its molecule. It is classified as
unsaturated hydrocarbon.
Jelaskan mengapa alkena adalah unsaturated hydrocarbons. (An unsaturated hydrocarbon contains at least one double covalent
hidrokarbon tak tepu. bond between carbon atoms).
Setiap alkena mempunyai satu ikatan ganda dua karbon-karbon, C = C dalam molekulnya. Ia boleh

dikelaskan sebagai hidrokarbon tidak tepu . (Hidrokarbon tidak tepu mengandungi sekurang-

kurangnya satu ikatan kovalen ganda dua di antara atom-atom karbon)

Example: / Contoh:
(a) Ethene, / Etena, C2H4

HH HH

HC CH H C CH

Electron arrangement in ethene molecule, C2H4 Structural formula for ethene, C2H4 U
Susunan elektron dalam molekul etena, C2H4 Formula struktur bagi etena, C2H4 N
I
Explain why the first member of Because double covalent bond is formed between two carbon atoms. T
alkenes has two carbon atoms in a Kerana ikatan kovalen ganda dua terbentuk di antara dua atom karbon.
molecule. / Jelaskan mengapa ahli 2
pertama alkena mempunyai dua
atom karbon dalam satu molekul. The name of straight chain alkenes are also made up of two components.
Nama bagi rantai lurus alkena juga terdiri daripada dua komponen.
How to name an alkene? (i) Stem/root: / Awalan:
Bagaimanakah menamakan Indicates the number of carbon atoms in the longest continuous carbon chain. The name of the stems
alkena?
for the first nine straight alkenes are eth, prop, but, pent, hex, hept, oct, non and dec.
Menunjukkan bilangan atom karbon dalam rantai karbon yang terpanjang. Nama awalan bagi

sembilan alkena lurus pertama adalah et, prop, but, pent, heks, hept, okt, non dan dek.
(ii) Suffix/ending: / Akhiran:
Indicates the group of the compound. For alkene, the suffix is ‘ene’ because it belongs to the alkene group.
Menunjukkan kumpulan bagi sebatian. Bagi alkena, akhiran adalah ‘ena’ kerana ia tergolong dalam

kumpulan alkena.
Naming the straight chain alkene: / Menamakan rantai lurus alkena:
(i) Determine the longest carbon chain containing double bond ⇒ give the stem name according to

the number of carbon atoms i.e eth, prop, but, pent, hex, hept, oct, non and dec.
Tentukan rantai karbon terpanjang yang mengandungi ikatan ganda dua ⇒ memberikan nama

awalan berdasarkan bilangan atom karbon iaitu et, prop, but, pent, heks, hept, okt, non dan dek.
(ii) Add the suffix “ene” at the end of the name.
Tambahkan akhiran “ena” pada setiap penghujung nama.

What are the molecular formulae, structural formulae and names for the first nine straight chain of alkene?
Apakah formula molekul, formula struktur dan nama bagi sembilan rantaian lurus pertama alkena?

Number of carbon atoms Molecular formula Structural formula Name
Formula struktur Nama
Bilangan atom karbon Formula molekul
HH Ethene
Etena
2 C2H4 CC
Propene
HH Propena

HHH

3 C3H6 HC C CH

H

53 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Number of carbon atoms Molecular formula Structural formula Name
Formula struktur Nama
Bilangan atom karbon Formula molekul Butene
HHHH Butena

4 C4H8 HC C C CH Pentene
Pentena
HH
Hexene
HHHHH Heksena

5 C5H10 HC C C C CH Heptene
Heptena
HHH
Octene
HHHHHH Oktena

6 C6H12 HC C C C C CH Nonene
Nonena
HHHH
Decene
U 7 C7H14 HHHHHHH Dekena
N C8H16 HC C C C C C CH
I
T HHHHH
2 HHHHHHHH
8 HC C C C C C C CH

HHHHHH

HHHHHHHHH

9 C9H18 HC C C C C C C C CH

HHHHHHH

HHHHHHHHHH

10 C10H20 HC C C C C C C C C CH

HHHHHHHH

Physical Properties of Alkenes / Sifat-Sifat Fizik Alkena

State the type of bond and forces Alkenes are covalent compounds which consist of molecules . The atoms are bonded together by a
in alkene molecules.
Nyatakan jenis ikatan dan daya strong covalent bond. These molecules are held together by weak Van der Waals
dalam molekul alkena.
forces (intermolecular forces).
State the physical properties of
alkenes. Alkena adalah sebatian kovalen yang terdiri daripada molekul , atom-atom terikat bersama oleh
Nyatakan sifat-sifat fizik alkena. ini ditarik bersama oleh daya Van der Waals
ikatan kovalen yang kuat . Molekul-molekul
© Nilam Publication Sdn Bhd
yang lemah (daya antara molekul).

Alkenes have physical properties similar to covalent compounds. Alkene are insoluble in water but
dissolve in organic solvents, cannot conduct electricity, low melting/boiling points and less dense than water.

Alkena mempunyai sifat-sifat fizik yang sama dengan sebatian kovalen. Alkena tak larut di

dalam air tetapi larut dalam pelarut organik, tidak boleh mengalirkan arus elektrik, takat lebur/didih yang

rendah dan kurang tumpat daripada air.

54

MODULE • Chemistry Form 5

Write the molecular formula and Name of Molecular Melting point/ °C Boiling point/°C Molar mass Physical state at
determine the physical state for members formula Takat lebur/ °C Takat didih/°C Jisim molar room temperature
the first nine straight chain of Nama ahli Formula Sifat fizikal pada
alkene. molekul –169 –104 g mol–1
Tuliskan formula molekul dan Ethene C2H4 –185 –47 28 suhu bilik
nyatakan keadaan fizik bagi Etena –185 –6 42 Gas / Gas
sembilan rantaian alkena yang C3H6 –165 30 56
pertama. Propene –140 63 70 Gas / Gas
Propena C4H8 –119 93 84
–104 122 98 Gas / Gas U
Butene C5H10 146 112 N
Butena –94 171 Liquid / Cecair I
C6H12 –87 126 T
Pentene 140 Liquid / Cecair
Pentena C7H14 2
Liquid / Cecair
Hexene C8H16
Heksena Liquid / Cecair
C9H18
Heptene Liquid / Cecair
Heptena C10H20
Liquid / Cecair
Octene
Oktena

Nonene
Nonena

Decene
Dekena

Remark / Catatan:
The physical state of alkene is determined by its melting and boiling points.
Sifat fizik alkena ditentukan oleh takat lebur dan didihnya.

State the change in physical Ethene, propene and butene are gases . Pentene to decene are liquid .
states of alkenes as the number of cecair
atoms in the molecule increases. Etena, propena dan butena adalah gas . Pentena hingga dekena adalah .
Nyatakan perubahan dalam
keadaan fizik alkena apabila
bilangan atom dalam molekul
meningkat.

State physical properties of As the number of carbon atoms in a molecule of alkene increases,
alkenes that change gradually as
the number of carbon atoms (a) the melting and boiling points increase .
increases. Explain.
Nyatakan sifat-sifat fizik alkena When the molecular size of alkene increases , the Van der Waals forces (intermolecular
yang berubah secara beransur-
ansur apabila bilangan atom forces) increase, more heat energy is needed to overcome this forces.
karbon bertambah. Terangkan.
(b) the viscosity and density of alkenes increase .
When the molecular size of alkene increases, the length of carbon chain also increases and become

more entangled than shorter carbon chains. As a result, they become thick and cannot flow easily

(c) the alkene become less flammable , harder to ignite. (smaller alkene can burn easily than larger
alkene)

It is caused by an increase in the percentage by mass of carbon.

Apabila bilangan atom karbon dalam suatu molekul alkena meningkat,

(a) takat lebur dan takat didih meningkat .

Apabila saiz molekul alkena meningkat , daya Van der Waals (daya antara molekul) meningkat,

lebih banyak tenaga haba diperlukan untuk mengatasi daya ini.

(b) kelikatan dan ketumpatan alkena meningkat .
Apabila saiz molekul alkena meningkat, panjang rantai karbon juga meningkat dan menjadi lebih

berpintal daripada rantai karbon yang lebih pendek. Hasilnya, ia menjadi lebih pekat dan sukar mengalir.

(c) alkena menjadi sukar terbakar . (alkena yang kecil boleh terbakar dengan mudah berbanding
alkena yang besar)

Ia disebabkan oleh pertambahan dalam peratusan jisim karbon.

Give similar physical properties Alkenes are insoluble in water but soluble in organic solvent such as benzene and tetrachloromethane,
for alkenes. cannot conduct electricity and less dense than water.
Berikan sifat-sifat fizik yang sama Alkena tidak larut dalam air tetapi larut dalam pelarut organik seperti benzena dan tetraklorometana, tidak
bagi alkena. boleh mengalirkan arus elektrik dan kurang tumpat berbanding air.

55 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Chemical Properties of Alkenes / Sifat-Sifat Kimia Alkena

Why alkenes are more reactive Alkenes are chemically more reactive than alkanes because of the existence of double covalent
than alkanes? bond between two carbon atoms. Almost all of the chemical reactions of alkene occur at the double bond.
Mengapa alkena lebih reaktif
daripada alkana? Alkena adalah secara kimia lebih reaktif berbanding alkana kerana kewujudan ikatan kovalen

What are three main reactions of ganda dua di antara dua atom karbon. Hampir semua tindak balas kimia alkena berlaku pada ikatan
alkenes? / Apakah tiga tindak
balas utama alkena? ganda dua.

The chemical reactions of alkenes are: / Tindak balas kimia alkena adalah:
(a) combustion / pembakaran
(b) addition reaction / tindak balas penambahan
(c) addition polymerisation / penambahan pempolimeran

Combustion of alkenes / Pembakaran alkena

General word equation for Alkene burns completely in excess oxygen to produce carbon dioxide and water:
complete combustion of alkene. Alkena terbakar dengan lengkap dalam keadaan oksigen berlebihan untuk menghasilkan karbon dioksida
Persamaan perkataan am bagi dan air:
pembakaran lengkap alkena.
Alkene + Oxygen ➝ Carbon dioxide + Water
Alkana + Oksigen ➝ Karbon dioksida + Air

Write the balanced equation for (i) C2H4 + 3 O2 ➝ 2 CO2 + 2 H2O Balancing the equations: / Mengimbangkan persamaan:
9 Step 1: Balance C / Langkah 1: Seimbangkan C
U the complete combustion of
N alkenes. (ii) C3H6 + 2 O2 ➝ 3 CO2 + 3 H2O Step 2: Balance H / Langkah 2: Seimbangkan H
I Tuliskan persamaan seimbang
(iii) C4H8 + 6 O2 ➝ 4 CO2 + 4 H2O Step 3: Balance O, can use fraction
2T bagi pembakaran lengkap alkena. Langkah 3: Seimbangkan O, boleh gunakan pecahan

What is incomplete combustion of Alkene burns incompletely in limited supply of oxygen to form carbon monoxide, carbon (in the form of

alkene? soot) and water.

Apakah pembakaran tidak lengkap Alkena terbakar dengan tidak lengkap dalam keadaan bekalan oksigen yang terhad untuk membentuk

alkena? karbon monoksida, karbon (dalam bentuk jelaga) dan air.

Example: / Contoh: C2H4(g/g) + O2(g/g) ➝ 2C(s/p) + 2H2O(g/g)
or / atau

C2H4(g/g) + 2O2(g/g) ➝ 2CO(g/g) + 2H2O (g/g)

Explain why combustion of alkene This is due to higher percentage of carbon by mass in alkene than its corresponding alkane (the
will produce more sooty flame percentage of carbon of alkane and alkene with the same number of carbon atom per molecule is higher
compared with their in alkene). / Ini kerana peratus karbon mengikut jisim yang lebih tinggi dalam alkena berbanding alkana
corresponding alkane. (Peratusan karbon bagi alkena dan alkana dengan bilangan atom karbon per molekul yang sama adalah
Terangkan mengapa pembakaran lebih tinggi dalam alkena).
alkena akan menghasilkan
nyalaan yang lebih berjelaga Example: / Contoh:
berbanding alkana yang setara.
Corresponding hydrocarbon Propane, / Propana, Propene, / Propena,
Hidrokarbon yang setara C3H8 C3H6

Percentage of carbon by mass Percentage of carbon Percentage of carbon
Peratusan karbon berdasarkan Peratusan karbon Peratusan karbon
jisim
= 12 × 3 × 100% = 12 × 3 × 100%
(12 × 3) + (8 × 1) (12 × 3) + (6 × 1)

= 81.81% = 85.7%

Addition reaction / Tindak balas penambahan

Define addition reaction. As alkenes are unsaturated hydrocarbon, they undergo addition reaction. An addition reaction is a
Nyatakan maksud tindak balas
penambahan. reaction in which other atoms are added to each carbon atom at the double bond, –C=C– to

form single covalent bond product –C–C–. / Oleh sebab alkena adalah hidrokarbon tak tepu,

ia mengalami tindak balas penambahan. Tindak balas penambahan ialah tindak balas di mana atom lain

ditambah kepada setiap atom karbon pada ikatan ganda dua , –C=C– untuk membentuk hasil

ikatan kovalen tunggal –C–C–.

© Nilam Publication Sdn Bhd 56

MODULE • Chemistry Form 5

Explain addition reaction. HH + XY HH
Terangkan tindak balas *C *C *C *C
penambahan.
YX
State five addition reactions of
alkenes. Unsaturated / Tak tepu Saturated / Tepu
Nyatakan lima tindak balas
penambahan alkena. Remark / Catatan:
• *C is carbon atoms of the double bond. / *C adalah atom karbon dengan ikatan ganda dua.
• After addition reaction, unsaturated alkenes become saturated.
Selepas tindak balas penambahan, alkena tidak tepu menjadi tepu.

Five of addition reactions in alkenes that will be studied in this topic are:
Lima tindak balas penambahan yang akan dipelajari dalam topik ini ialah:
(i) Addition of hydrogen (hydrogenation) / Penambahan hidrogen (penghidrogenan)
(ii) Addition of halogen (halogenation) / Penambahan halogen (penghalogenan)
(iii) Addition of hydrogen halide / Penambahan hidrogen halida
(iv) Addition of water (hydration) / Penambahan air (penghidratan)
(v) Addition of acidified potassium manganate(VII), KMnO4 solution
Penambahan larutan kalium manganat(VII) berasid, KMnO4

(i) Addition of Hydrogen (Hydrogenation) / Penambahan Hidrogen (Penghidrogenan)

What is addition of hydrogen Alkenes react with hydrogen to form alkanes. U
reaction? Alkena bertindak balas dengan hidrogen untuk membentuk alkana. N
Apakah tindak balas penambahan I
hidrogen? Alkene + Hydrogen Alkane T
Alkena Hidrogen Alkana
What is other name for this 2
reaction? / Apakah nama lain bagi Hydrogenation
tindak balas ini? Penghidrogenan
State the name of catalyst needed.
Nyatakan mangkin yang Nickel / Platinum
diperlukan. Nikel / Platinum
State other condition for
hydrogenation. Temperature at 180°C
Nyatakan keadaan lain bagi Suhu 180°C
penghidrogenan.
Name industrial application for In the making of margerine from vegetable oil. Hydrogenation is used to prepare an alkane (saturated
this reaction.
Namakan aplikasi industri compound) from an alkene (unsaturated compound) in industry.
bagi tindak balas ini.
Dalam penghasilan marjerin daripada minyak tumbuhan. Penghidrogenan digunakan untuk menyediakan
Based on the example given,
write the chemical equation for alkana (sebatian tepu) daripada alkena (sebatian tak tepu) dalam industri.
hydrogenation of propene and
butene. Remark / Catatan:
Berdasarkan contoh yang diberi, Hydrogenation of unsaturated fat to saturated fat will be studied in the next section.
tuliskan persamaan kimia Penghidrogenan lemak tak tepu kepada lemak tepu akan dipelajari dalam bahagian seterusnya.
penghidrogenan propena dan
butena. HH HH

Conclusion H C C H + H2 Ni / Pt HCCH
Kesimpulan 180°

C2H4 + H2 Ni / Pt HH
180° C2H6

Complete the following: / Lengkapkan yang berikut: C3H8
Propane / Propana
C3H6 + H2 Ni / Pt
Propene / Propena 180° C4H10
Butane / Butana
C4H8 + H2 Ni / Pt
Butene / Butena 180° CnH2n+2
Alkane / Alkana
CnH2n + H2 Ni / Pt
Alkene / Alkena 180°

57 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

(ii) Addition of Halogen (Halogenation)
Penambahan Halogen (Penghalogenan)

What is halogenation? Alkenes react with halogens such as chlorine and bromine at room conditions (no catalyst or ultraviolet
Apakah penghalogenan? needed)
Alkena bertindak balas dengan halogen seperti klorin dan bromin pada keadaan bilik (tanpa memerlukan
mangkin atau sinaran ultraungu)

Example: / Contoh: HH Br2 HH
Draw the structural formulae and H C C H+
give name when ethene reacts HCCH
with bromine. Ethene Bromine water
Lukiskan formula struktur dan Etena Air bromin Br Br
berikan nama apabila etena 1, 2-dibromoethane
bertindak balas dengan bromin. 1, 2-dibromoetana

Remark / Catatan:
1 and 2 indicate the position of bromine atoms on the carbon chain.
1 dan 2 menunjukkan kedudukan atom bromin dalam rantai karbon.

Write chemical equation when

ethene reacts with bromine. C2H4 + Br2 C2H4 Br2
Tuliskan persamaan apabila etena

U bertindak balas dengan bromin.
N How is this reaction different from Ultraviolet (UV) light is not needed or it can occur in dark.
2I substitution reaction? Cahaya ultraungu (UV) tidak diperlukan atau ia boleh berlaku dalam gelap.
Bagaimanakah tindak balas ini
T berbeza daripada tindak balas

penukargantian?

State the colour of bromine water. Brown
Nyatakan warna air bromin.
Perang

State the observation when alkene When ethene gas is passed through bromine water, brown colour of bromine water is
gas is passed through bromine
water. decolourised .
Nyatakan pemerhatian apabila gas
alkena dilalukan pada air bromin. Apabila gas etena dilalukan pada air bromin, warna perang air bromin menjadi luntur .

Remark / Catatan:
When an alkene reacts with bromine by addition reaction, a new colourless product is formed. This explains why brown
colour of bromine water decolourised.
Apabila alkena bertindak balas dengan bromin melalui tindak balas penambahan, satu hasil baharu tidak berwarna
terbentuk. Ini menerangkan mengapa warna perang air bromin dilunturkan.

Name one use of addition of This reaction is used to distinguish a saturated hydrocarbon and an unsaturated hydrocarbon.
bromine to alkene. Tindak balas ini digunakan untuk membezakan hidrokarbon tepu dan hidrokarbon tak tepu.
Namakan satu kegunaan
penambahan bromin kepada
alkena.

(iii) Addition of Hydrogen Halide / Penambahan Hidrogen Halida

What is addition of hydrogen Alkenes react with hydrogen halide such as hydrogen chloride or hydrogen bromide at room
halide? temperature to form haloalkane.
Apakah penambahan hidrogen Alkena bertindak balas dengan hidrogen halida seperti hidrogen klorida atau hidrogen bromida pada
halida? suhu bilik untuk membentuk haloalkana.

Example Example: / Contoh:
Contoh
C2H4(g/g) + HCl(g/g) C2H5Cl (g/g)

Ethene Hydrogen chloride Chloroethane
Kloroetana
Etena Hidrogen klorida

HH HH

H C C H + HCl HCCH

H Cl

© Nilam Publication Sdn Bhd 58

MODULE • Chemistry Form 5

(iv) Addition of Acidified Potassium Manganate(VII), KMnO4 Solution
Penambahan Larutan Kalium Manganat(VII) Berasid, KMnO4

What is addition acidified In this reaction, two hydroxyl, –OH groups are added to the carbon-carbon double bond
potassium manganate(VII),
KMnO4? in an alkene molecule. / Dalam tindak balas ini, dua kumpulan hidroksil, –OH ditambah kepada
Apakah penambahan kalium
manganat(VII), KMnO4 berasid? ikatan ganda dua karbon-karbon dalam molekul alkena.

Example: / Contoh:

HH HH

H C C H+ H2O + [O] HC CH

Ethene / Etena OH OH
Ethane-1, 2-diol / Etana-1, 2-diol

Write chemical equation when C2H4(g/g) + H2O(l/ce) + [O] C2H4(OH)2(l/ce)
ethene reacts acidified potassium
manganate(VII). / Tulis persamaan Purple U
kimia apabila etena bertindak Ungu N
balas dengan kalium I
manganat(VII) berasid. When alkene gas is passed through acidified potassium manganate(VII), purple colour T

State the colour of acidified of acidified potassium manganate(VII), is decolourised. / Apabila gas alkena dilalukan pada kalium 2
potassium manganate(VII),
KMnO4. / Nyatakan warna kalium manganat(VII) berasid, warna ungu kalium manganat(VII) berasid dilunturkan.
manganat(VII), KMnO4 berasid.
Remark / Catatan:
State the observation when alkene When an alkene reacts with acidified potassium manganate(VII), by addition reaction, a new colourless product is
is passed through acidified formed. This explains why purple colour of potassium manganate(VII) decolourised.
potassium manganate(VII), Apabila alkena bertindak balas dengan kalium manganat(VII) berasid, melalui tindak balas penambahan, hasil baharu
KMnO4. tidak berwarna terbentuk. Ini menjelaskan mengapa warna ungu kalium manganat(VII) berasid dilunturkan.
Nyatakan pemerhatian apabila
alkena dilalukan melalui kalium This reaction is used to distiguish a saturated hydrocarbon and an unsaturated hydrocarbon.
manganat(VII), KMnO4 berasid. Tindak balas ini digunakan untuk membezakan suatu hidrokarbon tepu dan hidrokarbon tak tepu.

Name one use of addition of
acidified potassium
manganate(VII), KMnO4 to alkene.
Namakan satu kegunaan
penambahan kalium
manganat(VII), KMnO4 berasid
kepada alkena.

(v) Addition of Water / Penambahan Air

What is addition of water to Alkenes reacts with steam to form alcohol. HH
alkene? Alkena bertindak balas dengan stim untuk membentuk alkohol.
Apakah penambahan air kepada
alkena? Example: / Contoh:

HH

H3PO4
H C C H+ H2O(g/g) 300ºC/60 atm H C C H

H OH

Ethene / Etena Ethanol / Etanol

Remark / Catatan:
1 H2O splits to ‘–H’ and ‘-OH’. ‘-OH’ is called hydroxyl and is the functional group of alcohol. Alcohol will be studied in

the next section. / H2O terpisah kepada ‘-H’ dan ‘-OH’. ‘-OH’ dipanggil hidroksil dan merupakan kumpulan berfungsi
bagi alkohol. Alkohol akan dipelajari dalam bahagian seterusnya.
2 Each of them is attached to one of the carbon atoms at the double bond.
Setiap satunya dihubungkan kepada satu atom karbon pada ikatan ganda dua.
3 Cabon is covalently bonded to oxygen atom in the hydroxyl group.
Karbon terikat secara kovalen kepada atom oksigen dalam kumpulan hidroksil.

HH HH

HC C H HC C H

H OH 3 H OH 7

59 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Write chemical equation when HH
ethene reacts with steam.
Tuliskan persamaan kimia apabila H3PO4
etena bertindak balas dengan H C C H+ H2O(g/g) 300ºC/60 atm C2H5OH (I/ce)
stim.

What is other name for this Hydration
reaction? Penghidratan
Apakah nama lain bagi tindak
balas ini?

What is the general word equation Alkene + steam ➝ Alcohol
for the reaction? Alkena + stim ➝ Alkohol
Apakah persamaan perkataan
umum bagi tindak balas ini?

Name industrial application for A ddition of steam to alkene is a method to manufacture alcohol in industry.
this reaction. Penambahan stim kepada alkena adalah satu cara untuk menghasilkan alkohol dalam industri.
Namakan aplikasi industri bagi
tindak balas ini.

State the name of catalyst needed. Phosphoric acid
Nyatakan nama mangkin yang Asid fosforik
diperlukan.

U State other conditions for the At temperature of 300°C and pressure 60 atm.
N reaction. / Nyatakan keadaan lain Pada suhu 300°C dan tekanan 60 atm.
I untuk tindak balas itu.
2T Describe how hydration takes
place. / Huraikan bagaimana A mixture of alkenes and water (in the form of steam) is passed over phosphoric acid (the catalyst) at high
penghidratan berlaku. temperature, 300°C. / Satu campuran alkena dan air (dalam bentuk stim) dilalukan kepada asid fosforik
(mangkin) pada suhu tinggi, 300°C.

Draw the structural formulae when HHH HH H HHH

propene reacts with steam. H3PO4
H C C C H + H2O(g/g) 300ºC/60 atm H C C
Lukiskan formula apabila propena C H or H C C CH
bertindak balas dengan stim. atau

H H H OH H OH H
Propene / Propena Propan-1-ol Propan-2-ol

Write the chemical equation for C3H6(g/g) + H2O(g/g) H3PO4 C3H7OH
hydration of propene and butene. 300ºC/60 atm C4H9OH
Tuliskan persamaan kimia bagi
penghidratan propena dan butena. H3PO4
300ºC/60 atm
C4H8(g/g) + H2O(g/g)

Conclusion CnH2n + H2O(g/g) H3PO4 CnH2n + 1OH
Kesimpulan 300ºC/60 atm Alcohol / Alkohol

Alkene/ Alkena

Hydration of an alkene with the present of phosphoric acid as a catalsyt will produce

alcohol .

Penghidratan alkena dengan kehadiran asid fosforik sebagai mangkin akan
.
menghasilkan alkohol

Addition Polymerisation / Penambahan Pempolimeran

What is addition of It is the reaction in which many small alkene molecules react with each other to form long chain molecules
polymerisation? called polymer.
Apakah pempolimeran Ialah adalah tindak balas di mana banyak molekul kecil alkena bertindak balas antara satu sama lain
penambahan? untuk membentuk rantaian molekul panjang dipanggil polimer.

State the conditions for In this reaction, small alkene molecules undergo addition reaction at a high pressure of 1 000 atm and
polymerisation. temperature of 200°C.
Nyatakan keadaan-keadaan bagi Dalam tindak balas ini, molekul alkena yang kecil melalui tindak balas penambahan pada tekanan yang
pempolimeran. tinggi iaitu 1 000 atm dan suhu 200°C.

© Nilam Publication Sdn Bhd 60

MODULE • Chemistry Form 5

Define monomers. The small repeating units of molecules that join together to form polymer are called monomers .
Nyatakan maksud monomer. Unit kecil molekul-molekul yang berulang bergabung untuk membentuk polimer dipanggil monomer .

Define polymer. Thousands of alkene molecules join together to form a long chain giant molecules called polymer .
Nyatakan maksud polimer. Beribu-ribu molekul alkena bergabung untuk membentuk rantai panjang molekul besar yang dipanggil

By using polythene as an polimer .
example, show how monomers
are joined together to form part of 1 Identify monomer and draw the atoms on each carbon atoms in ‘vertical’:
a polymer. Kenal pasti monomer dan lukis atom pada setiap atom karbon secara ‘menegak’.
Dengan menggunakan polietena
sebagai contoh, tunjukkan HH
bagaimana monomer-monomer
bergabung membentuk polimer. CC

HH

2 Arrange few monomers together: HH H HH
Susun beberapa monomer bersama:

H HH HH

C CC CC CC C nC C

H HH HH HH H H H U
N
n molecules of monomer “ethene” I
monomer n molekul “etena” T

3 Join the monomers together forming carbon-carbon single bond. 2
Gabungkan monomer bersama membentuk ikatan tunggal atom karbon-karbon.

HHHHHHHH HH

CCCCCCCC CC

HHHHHHHH HH n

n molecules of ethene join together to form polymer “polythene”
n molekul etena bergabung bersama untuk membentuk polimer “polietena”

Remark / Catatan:
1 n represents large number of monomers.
n mewakili monomer yang banyak.
2 Both ends of a polymer structure must have a single bond to indicate that the polymer is made up of many thousands

of monomers joining together.
Kedua-dua hujung struktur polimer perlu mempunyai satu ikatan tunggal untuk menunjukkan polimer terdiri daripada

beribu-ribu monomer yang bergabung bersama.

HHHH HHHH

CCCC 3 CCCC 7
HHHH HHHH

Write equation for the HH HH
polymerisation of ethene.
Tuliskan persamaan bagi nC C CC
pempolimeran etena.
HH HH n
Write equation for the Ethene / Etena Polythene / Polietena
polymerisation of propene.
Tuliskan persamaan bagi H CH3 H CH3
pempolimeran propena.

n C C C C

n
H H H H
Propene / Propena
Polypropene / Polipropena

61 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Comparing Properties of Alkane with Alkene (Using hexane and hexene in the laboratory)
Membanding Sifat-sifat Alkana dengan Alkena (Menggunakan heksana dan heksena di dalam makmal)

Experiment Observations, Inference & Explanation
Eksperimen Pemerhatian, Inferens dan Penerangan

I Sootiness of flame / Kejelagaan nyalaan Observation / Pemerhatian :

1 Aim / Tujuan : 1 Hexene burns with a yellow and very sooty flame. More
To compare hexane and hexene in sootiness of flame during soot collected on the filter paper. flame. Less soot
combustion / Untuk membandingkan heksana dan heksena dari segi
kejelagaan nyalaan semasa pembakaran 2 Hexane burns with a yellow sooty

2 Manipulated variable / Pemboleh ubah yang dimanipulasikan : collected on the filter paper.
Hexane and hexene / Heksana dan heksena
1 Heksena terbakar dengan nyalaan kuning dan nyalaan sangat
3 Responding variable / Pemboleh ubah yang bergerak balas : berjelaga . Banyak jelaga terkumpul di atas kertas turas.
Sootiness of flame / Kejelagaan nyalaan
2 Heksana terbakar dengan nyalaan kuning berjelaga . Kurang
jelaga terkumpul di atas kertas turas.

4 Constant variable / Pemboleh ubah yang dimalarkan : Inference / Inferens :
Volume of hexane and hexene / Isi padu heksana dan heksena
1 Hexane and hexene undergo incomplete combustion in air to
5 Hypothesis / Hipotesis : produce soot.

U Hexene produces more soot than hexane when burnt in the air 2 Hexene burnt in air produces more soot compared to hexane.
N 3 Hexane is a saturated hydrocarbon.
I Heksena menghasilkan lebih jelaga daripada heksana apabila 4 Hexene is an unsaturated hydrocarbon.
T terbakar dalam udara 1 Heksana dan heksena mengalami pembakaran tidak lengkap

2 6 Materials / Bahan : dalam udara menghasilkan jelaga .
Hexane, hexene, wooden splinter, matches, filter paper 2 Heksena terbakar dengan lebih jelaga berbanding heksana.
3 Heksana adalah hidrokabon tepu .
Heksana, heksena, kayu uji, mancis, kertas turas 4 Heksena adalah hidrokabon tak tepu .

7 Apparatus / Radas : Evaporating dish / Mangkuk penyejat

Filter paper / Kertas turas

Explanation / Penerangan :

1 Percentage of carbon by mass in hexane, C6H14
Peratus jisim karbon dalam heksana, C6H14

Hexane Hexene = 6(12) × 100%
Heksana Heksena 6(12) + 14(1)

Evaporating dish = 83.72%
Mangkuk penyejat

8 Procedure / Prosedur : 2 Percentage of carbon by mass in hexene, C6H12
(a) About 2 cm3 of hexane and hexene are poured into two separate Peratus jisim karbon dalam heksena, C6H12

evaporating dishes . = 6(12) × 100%
6(12) + 12(1)
(b) A lighted wooden splinter is used to light up the two liquids.
= 85.71%
(c) When the burning occurs, a piece of filter paper is held
above each flame in both dishes as shown in the diagram. 3 Hexene contains higher percentage of carbon by mass than
hexane.
(d) The flame is observed for its sootiness and the amount of
Heksena mengandungi peratus jisim karbon lebih tinggi
soot collected on the two pieces of filter papers is daripada heksana.
recorded.
(a) Sebanyak 2 cm3 heksana dan heksena dituangkan dalam dua 4 Hexene burnt in air produces more soot compared to
hexane.
mangkuk penyejat yang berasingan.
Heksena terbakar dengan lebih jelaga berbanding heksana.
(b) Kayu uji menyala digunakan untuk menyalakan kedua-dua
cecair tersebut.

(c) Apabila nyalaan berlaku, sekeping kertas turas diletakkan di
atas setiap nyalaan seperti yang ditunjukkan dalam rajah di atas.

(d) Nyalaan diperhatikan dari segi kejelagaan dan kuantiti

jelaga terkumpul di atas kertas turas dicatatkan.

© Nilam Publication Sdn Bhd 62

MODULE • Chemistry Form 5

Experiment Observations, Inference & Explanation
Eksperimen Pemerhatian, Inferens dan Penerangan

II Reaction with bromine water Observation / Pemerhatian :
Tindak balas dengan air bromin
1 Hexane does not change the brown colour of bromine water.
1 Aim / Tujuan : To compare hexane and hexene using bromine water
Untuk membandingkan heksana dan heksena menggunakan air 2 Hexene change the brown colour of bromine water to
bromin
colourless solution.
2 Manipulated variable / Pemboleh ubah yang dimanipulasikan :
Hexane and hexene / Heksana dan heksena 1 Heksana tidak menukarkan warna perang air bromin.

3 Responding variable / Pemboleh ubah yang bergerak balas : 2 Heksena menukarkan warna perang air bromin kepada
Colour change of bromine water / Perubahan warna air bromin
tanpa warna .
4 Constant variable / Pemboleh ubah yang dimalarkan :
Volume of hexane and hexene / Isi padu heksana dan heksena Inference / Inferens :

5 Hypothesis / Hipotesis : 1 Hexane does not react with bromine water.
Hexene decolourised the brown colour of bromine water, hexane
does not decolourise brown colour of bromine water 2 Hexane is a saturated hydrocarbon.
Heksena melunturkan warna perang air bromin manakala heksana
tidak melunturkan warna perang air bromin 3 Hexene reacts with bromine water.

6 Materials / Bahan : 4 Hexene is an unsaturated hydrocarbon.
Hexane, hexene, bromine water / Heksana, heksena, air bromin
1 Heksana tidak bertindak balas dengan air bromin.
7 Apparatus / Radas : Test tubes, dropper / Tabung uji, penitis
2 Heksana adalah hidrokarbon tepu . U
Bromine water N
Air bromin 3 Heksena bertindak balas dengan air bromin. I
T
4 Heksena adalah hidrokarbon tak tepu .
2
Explanation / Penerangan :

1 Hexane is a saturated hydrocarbon that contains single

covalent bond between carbon atoms. Addition reaction does

not occur when it is added with bromine water.

2 Hexene is an unsaturated hydrocarbon that contains

double covalent bond between carbon atoms, –C=C–.

Addition reaction occurs when bromine water is added to

Hexane hexene to form dibromohexane.
Heksana
1 Heksana adalah hidrokarbon tepu yang mengandungi

8 Procedure / Prosedur : ikatan kovalen tunggal antara karbon atom. Tindak balas
(a) About 2 cm3 of hexane is poured into a test tube.
penambahan tidak berlaku apabila ditambah air bromin.

(b) 2 – 3 drops of bromine water are added to the hexane. 2 Heksena adalah hidrokarbon tidak tepu yang mengandungi

(c) The mixture is shaken . ikatan kovalen ganda dua antara karbon atom, –C=C–.

(d) All changes that occur are recorded. Tindak balas penambahan berlaku apabila ditambah air

(e) Steps (a) to (d) are repeated using hexene to replace hexane. bromin menghasilkan dibromoheksana.

(a) Sebanyak 2 cm3 heksana dituangkan ke dalam tabung uji. Balanced equation / Persamaan seimbang :

(b) 2 – 3 titik air bromin ditambahkan kepada heksana.

(c) Campuran itu digoncang . C6H12 + Br2 C6H12Br2

(d) Semua perubahan direkodkan. Hexene 1, 2-dibromohexane
Heksena 1, 2-dibromoheksana
(e) Langkah (a) hingga (d) diulangi menggunakan heksena untuk
menggantikan heksana.

63 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Experiment / Eksperimen Observations, Inference & Explanation
Pemerhatian, Inferens dan Penerangan

III R eaction with acidified potassium manganate(VII) solution Observation / Pemerhatian : colour of acidified
Tindak balas dengan larutan kalium manganat(VII) berasid 1 Hexane does not change the purple

1 Aim / Tujuan : potassium manganate(VII) solution.
To compare hexane and hexene using acidified potassium 2 Hexene changes the purple colour of acidified potassium
manganate(VII) solution / Untuk membandingkan heksana dan
heksena menggunakan larutan kalium manganat(VII) berasid manganate(VII) solution to colourless .
1 Heksana tidak menukarkan warna ungu larutan kalium
2 Manipulated variable / Pemboleh ubah yang dimanipulasikan :
Hexane and hexene / Heksana dan heksena manganat(VII) berasid. ungu larutan kalium
2 Heksena menukarkan warna tanpa warna .

manganat(VII) berasid kepada

3 Responding variable / Pemboleh ubah yang bergerak balas :

Colour change of acidified potassium manganate(VII) solution Inference / Inferens :

Perubahan warna larutan kalium manganat(VII) berasid 1 Hexane does not react with acidified potassium manganate(VII)
4 Constant variable / Pemboleh ubah yang dimalarkan : solution.

Volume of hexane and hexene / Isi padu heksana dan heksena 2 Hexane is a saturated hydrocarbon.
5 Hypothesis / Hipotesis :
3 Hexene reacts with acidified potassium manganate(VII)
solution.

U Hexene decolourised the purple colour of acidified potassium 4 Hexene is an unsaturated hydrocarbon.
2N
manganate(VII) solution, hexane does not / Heksena melunturkan 1 Heksana tidak bertindak balas dengan larutan kalium
I warna ungu larutan kalium manganat(VII) berasid manakala heksana manganat(VII) berasid.
T tidak.
2 Heksana adalah hidrokarbon tepu .

6 Materials / Bahan : 3 Heksena bertindak balas dengan larutan kalium manganat(VII)
berasid.
Hexane, hexene, acidified potassium manganate(VII) solution
4 Heksena adalah hidrokarbon tidak tepu .

Heksana, heksena, larutan kalium manganat(VII) berasid

7 Apparatus / Radas : Test tubes, dropper / Tabung uji, penitis Explanation / Penerangan : single
1 Hexane is a saturated hydrocarbon that contains

covalent bond between carbon atoms. Addition reaction does not

Acidified potassium occur when it is added with acidified potassium manganate(VII)
manganate(VII) solution solution.
Larutan kalium
manganat(VII) berasid 2 Hexene is an unsaturated hydrocarbon that contains

double covalent bond between carbon atoms, –C=C–.

Hexane Addition reaction occurs when acidified potassium
Heksana
manganate(VII) solution is added to hexene to form hexanediol.

8 Procedure / Prosedur : 1 Heksana adalah hidrokarbon tepu yang mengandungi

(a) About 2 cm3 of hexane is poured into a test tube . ikatan kovalen tunggal antara atom karbon. Tindak balas

(b) 2 – 3 drops of acidified potassium manganate(VII) solution penambahan tidak berlaku apabila ditambah larutan kalium
are added to the hexane. manganat(VII) berasid.

(c) The mixture is shaken . 2 Heksena adalah hidrokarbon tidak tepu yang mengandungi

(d) All changes that occur are recorded. . ikatan kovalen ganda dua antara atom karbon, –C=C–. Tindak
(e) Steps (a) to (d) are repeated using hexene to replace hexane.
(a) Sebanyak 2 cm3 heksana dituangkan ke dalam tabung uji balas penambahan berlaku apabila ditambah larutan kalium
manganat(VII) berasid menghasilkan heksanadiol.

(b) 2 – 3 titik larutan kalium manganat(VII) berasid ditambahkan Balanced equation / Persamaan seimbang :
kepada heksana.

(c) Campuran itu digoncang . C6H12 + H2O + [O] C6H12(OH)2

(d) Semua perubahan direkodkan. Hexene Hexane-1, 2-diol
Heksena Heksana-1, 2-diol
(e) Langkah (a) hingga (d) diulangi menggunakan heksena untuk
menggantikan heksana.

© Nilam Publication Sdn Bhd 64

MODULE • Chemistry Form 5

Conclusion of Addition Reaction of Alkene / Kesimpulan Tindak Balas Penambahan Alkena

Alkene / Alkena
CnH2n

Addition of hydrogen, H2 Addition of Addition of hydrogen Addition of water, H2O Addition of Addition
Penambahan hidrogen, H2 halogen, X2 halide / Penambahan Penambahan air, H2O acidified KMnO4 polymerisation
Ni/Pt, 180°C Penambahan hidrogen halida H3PO4, 300°C / 60 atm Penambahan Penambahan
halogen, X2 HX KMnO4 berasid pempolimeran

Alkane / Alkana CnH2nX2 CnH2nHX Alcohol / Alkohol CnH2n(OH)2 CnH2n n
CnH2n+2 CnH2n+1OH

Homologous Series / Siri Homolog

What is functional group? A functional group is an atom or a group of atoms that react in chemical reactions (group that takes part in U
Apakah kumpulan berfungsi? a reaction). N
What are homologous series? Kumpulan berfungsi ialah satu atom atau satu kumpulan atom yang bertindak balas dalam tindak balas I
Apakah siri homolog? kimia (kumpulan yang mengambil bahagian dalam suatu tindak balas). T

List examples of homologous Homologous series are groups of carbon compounds that have the following general characteristics: 2
series and the functional group for Siri homolog ialah kumpulan sebatian karbon yang mempunyai sifat-sifat umum berikut:
each homologous series.
Senaraikan contoh siri homolog (i) Members have the same chemical properties because they have the same
dan kumpulan berfungsi setiap
siri homolog itu. functional group (group that takes part in a reaction).

(ii) Members of the series can be represented by a general formula.

(iii) Members of the series can be prepared by the same method .

(iv) Two consecutive members in the series are different in relative atomic mass of 14 / a difference of

CH2 .

(v) Members of the series have physical properties that change gradually as the number of carbon

atoms in a molecule increases .

(i) Ahli-ahli mempunyai sifat-sifat kimia yang sama kerana ahli-ahli tersebut mempunyai

kumpulan berfungsi (kumpulan yang mengambil bahagian dalam tindak balas) yang sama.

(ii) Ahli-ahli siri boleh diwakili oleh satu formula am .

(iii) Ahli-ahli siri boleh disediakan dengan kaedah yang sama .

(iv) Dua ahli yang berturutan dalam siri homolog mempunyai perbezaan jisim atom relatif sebanyak
14 / perbezaan CH2 .

(v) Ahli-ahli siri mempunyai sifat fizikal yang berubah beransur-ansur apabila bilangan atom karbon
dalam molekul meningkat .

Homologous series General formula Functional group Type of carbon
Siri homolog Formula am Kumpulan compound
berfungsi
Jenis sebatian karbon

Alkane CnH2n + 2,  n = 1, 2, 3… –C–C– Saturated hydrocarbon
Alkana Hidrokarbon tepu

Alkene CnH2n,  n = 2, 3… –C=C– Unsaturated hydrocarbon
Alkena Hidrokarbon tak tepu

Alcohol CnH2n + 1 OH,   n = 1, 2, 3… –OH Non-hydrocarbon
Alkohol Bukan hidrokarbon

Carboxylic acid CnH2n + 1 COOH,  n = 0, 1, 2, 3… –COOH Non-hydrocarbon
Asid karboksilik Bukan hidrokarbon

Ester CnH2n + 1 COO Cn’H2n’ + 1 –COO– Non-hydrocarbon
Ester n = 0, 1, 2, 3…  n’ = 1, 2, 3… Bukan hidrokarbon

65 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Naming Alkane and Alkene Using IUPAC Nomenclature
Menamakan Alkana dan Alkena Menggunakan Sistem Penamaan IUPAC

What are two types of Unbranched and branched alkanes.
arrangement of carbon atoms in Alkana bercabang dan tidak bercabang.
alkanes?
Apakah dua jenis susunan atom It is the structure of an alkane molecule in which all the carbon atoms are bonded to each other in a
karbon dalam alkana? straight chain. / Ia adalah struktur molekul alkana di mana semua atom karbon terikat kepada satu sama
lain dalam ikatan lurus.
What is unbranched alkane? Example: / Contoh:
Apakah alkana tidak bercabang?

CCCC

What is branched alkane? It is a structure of an alkane molecule in which one or more carbon atoms are attached to a carbon atom
Apakah alkana bercabang? of the carbon straight chain. / Ia adalah struktur suatu molekul alkana di mana satu atau lebih atom karbon
yang terikat kepada satu atom karbon pada rantaian lurus karbon.

The ‘branch’

UC Cabang

N The longest carbon chain.
I CCCC Rantaian karbon terpanjang.

T
2 How to name alkane and alkene? Three parts in the naming of alkane and alkene / Tiga bahagian dalam penamaan alkana dan alkena
Bagaimanakah menamakan alkana (a) Prefix: Shows the branch group – alkyl group with general formula CnH2n + 1, attached to the longest
dan alkena? carbon chain:

Imbuhan: Menunjukkan kumpulan cabang – kumpulan alkil dengan formula am CnH2n + 1, tercantum

dengan rantai karbon terpanjang:

H HH

HC H HC C

methyl HH

metil ethyl / etil                  

(b) Stem/root – shows the number of carbon atom in the longest carbon chain.

Nama induk/awalan – menunjukkan bilangan atom karbon dalam rantai karbon terpanjang.

(c) Suffix/ending – shows the homologous series / Akhiran – menunjukkan siri homolog:

(i) Alkane – ‘ane’ / Alkana – ‘ana’ (ii) Alkene – ‘ene’ / Alkena – ‘ena’

(iii) Alcohol – ‘ol’ / Alkohol – ‘ol’ (iv) Carboxylic acid – ‘oic’ / Asid karboksilik – ‘oic’

What are the steps in naming Steps in naming alkanes and alkenes / Langkah-langkah penamaan alkana dan alkena:
alkanes and alkenes?
Apakah langkah dalam penamaan Step 1 / Langkah 1:
alkana dan alkena? Identify the longest carbon chain, the number of carbon atoms in the longest carbon chain and name the
stem e.g prop, but, pent...
Kenal pasti rantai karbon terpanjang, bilangan atom karbon dalam rantai karbon terpanjang memberikan
nama induk contohnya prop, but, pent …

Step 2 / Langkah 2:
Identify the branch chain. Determine the prefix and number the carbon atom in the longest carbon chain
beginning with the end of the chain nearer to the branch chain (Carbon atom in the longest carbon chain
with the end nearer to the branch gets the smallest number). The name for the branch chain ends with ‘yl’.
For alkenes, the smallest number is given to the end carbon nearer to the double bond.
Kenal pasti rantai cabang. Tentukan imbuhan dan nomborkan atom karbon dalam rantai karbon
terpanjang bermula dengan hujung rantai yang berdekatan dengan rantai cabang (Atom karbon dalam
rantai karbon terpanjang dengan hujung dekat dengan cabang mendapat nombor yang paling kecil).
Nama rantai cabang berakhir dengan ‘il’. Bagi alkena, nombor terkecil diberi kepada hujung karbon yang
dekat dengan ikatan ganda dua.

Step 3 / Langkah 3:

Identify the suffix i.e the functional group or homologous series of the compound.

Kenal pasti akhiran iaitu kumpulan berfungsi atau siri homolog sebatian.

(i) Alkane – ‘ane’ / Alkana – ‘ana’ (ii) Alkene – ‘ene’ / Alkena – ‘ena’

© Nilam Publication Sdn Bhd 66

MODULE • Chemistry Form 5

Method of writing the IUPAC Prefix (Branch) Stem (number of carbon atoms in the longest Suffix (functional group /
name: Imbuhan (Cabang) carbon chain) / Nama induk/awalan (bilangan homologous series)
Kaedah menulis nama IUPAC: atom karbon dalam rantai karbon terpanjang)* Akhiran (kumpulan berfungsi /
siri homolog)

• Name and name “write close together” / Nama dan nama “ ditulis rapat”
• Number and name, write “–” / Nombor dan nama, tulis “–”
• Number and number, write “,” / Nombor dan nombor, tulis “ ,”

Example / Contoh :
(a) Draw structural formula for the following molecules:
Lukis formula struktur bagi molekul-molekul berikut:

PREFIX (Branches): Methyl branches, 2, 3-dimethylpentane SUFFIX (Homologous series): U
CH3 are at carbon number 2 and 3. The 2, 3-dimetil pent ana Suffix ‘ane’ indicates homologous N
numbering of carbon in the longest series alkane, longest carbon chain I
carbon chain is made from the left STEM (Number of carbon atom in the consists of single covalent bond T
which is nearer to methyl. longest carbon chain is 5 because the between carbon atoms.
IMBUHAN (Cabang): Cabang metil, stem is ‘pent’). AKHIRAN (Siri homolog): 2
CH3 berada pada karbon 2 dan 3. NAMA INDUK (Bilangan atom karbon Akhiran ‘ana’ menandakan siri
Pernomboran karbon dalam rantai dalam rantai karbon terpanjang ialah 5 homolog alkana, rantai karbon
karbon terpanjang dibuat daripada kiri kerana nama induk ialah ‘pent’). terpanjang yang terdiri daripada
yang paling dekat kepada metil. ikatan kovalen tunggal di antara
atom-atom karbon.

Structural formula / Formula struktur :

H

HCH Branches have two methyl, CH3 at
H HHH carbon number 2 and 3
Cabang ada dua metil, CH3 pada
H 1C 2C 3C 4C 5C H karbon nombor 2 dan 3

HH HH

HCH

H

(b) Name the following structural formula using IUPAC system:

Namakan formula struktur berikut menggunakan sistem IUPAC:

(i)
STEP 2: / LANGKAH 2:

Identify branch. It is methyl, CH3 attached to carbon
H number 2. PREFIX is 2-methyl. The numbering of carbon

in the longest carbon is made from the right to give the

HCH smallest number to methyl. / Kenal pasti cabang. Ianya

STEP 1: / LANGKAH 1: HHH H adalah metil, CH3 terikat pada karbon ke-2. IMBUHAN
adalah 2-metil. Penomboran karbon pada rantai karbon
Identify the longest carbon H 5C 4C 3C 2C 1C H terpanjang dibuat dari kanan supaya metil mendapat
chain. It consists of 5 carbons. nombor paling rendah.

STEM is ‘pent’. / Kenal HHHHH STEP 3: / LANGKAH 3:
pasti rantai karbon paling Identify homologous series. It is alkane.
SUFFIX is ‘ane’. / Kenal pasti siri homolog.
panjang. Ia mengandungi Ianya adalah alkana. AKHIRAN adalah ‘ana’.

5 karbon. AWALAN adalah

‘pent’.

⇒ IUPAC name: 2-methylpentane / Nama IUPAC: 2-metilpentana

67 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5 STEP 2: / LANGKAH 2:
Identify branch. Methyl, CH3 is attached to carbon
(ii) number 4. PREFIX is 4-methyl.
Kenal pasti cabang. Ianya adalah metil, CH3 terikat
H pada karbon ke-4. IMBUHAN adalah 4-metil.

HCH HH

STEP 1: / LANGKAH 1: HH 2C 1C H STEP 3: / LANGKAH 3:
Identify the homologous series. It is alkene, SUFFIX is
Identify the longest carbon
chain. It consists of 5 H 5C 4C 3C H 2-ene because smallest number is given to the carbon with
double bond. / Kenal pasti siri homolog. Ianya adalah
carbons. STEM is ‘pent’. HH alkena. AKHIRAN adalah 2-ena kerana nombor paling
Kenal pasti rantai karbon kecil diberikan kepada karbon dengan ikatan ganda dua.

paling panjang. Ia

mengandungi 5 karbon.

AWALAN adalah ‘pent’.

⇒ IUPAC name: 4-methylpent-2-ene / Nama IUPAC: 4-metilpent-2-ena

(c) Draw structural formulae for the following molecules: / Lukiskan formula struktur bagi molekul-molekul berikut:

U 2, 3-dimethyl but-1-ene Structural formula:
N 2, 3-dimetil but-1-ena Formula struktur:

IT PREFIX (Branches): H

2 IMBUHAN (Cabang): SUFFIX (Homologous HCH H
Methyl branches, CH3 STEM / NAMA INDUK H
are at carbon number (Number of carbon series): / AKHIRAN (Siri
2 and 3 / Cabang HCCC C
atom in the longest homolog):
metil, CH3 adalah
pada karbon nombor carbon chain is 4 Suffix ‘ene’ indicates HH H
because the stem is homologous series alkene:
2 dan 3
‘but’) / (Bilangan atom double bond is at carbon HC H

karbon dalam rantai number 1 / Akhiran ‘ena’ H
karbon terpanjang menandakan siri homolog

adalah 4 kerana nama alkena: ikatan ganda dua pada

induk ialah ‘but’) karbon nombor 1

Exercise / Latihan

Name the following compounds. / Namakan sebatian-sebatian berikut.
(1) (2)

H

HHHHH HCH
HC C C C C H
HH H HH
H HHH
HCH HC C C C C CH

H H H H HH
HCH

H

2-methylpentane / 2-metilpentana 2, 3-dimethylhexane / 2, 3-dimetilheksana

© Nilam Publication Sdn Bhd 68

(3) MODULE • Chemistry Form 5
H
(4)
HH CH
H
HCH HCH
H H HH
HH H H

H C C C C C CH HC C C C CH

H HH HH HH H

HC H

H

2, 3, 4-trimethylhexane / 2, 3, 4-trimetilheksana 4-methylpent-2-ene / 4-metilpent-2-ena
(5) (6)

H H U
HCH N
HCH I
T
HH H HH HCH
2
HC C C C C CH HH HHHH

HH H HC C C C C C C H
HCH
H HHHH

H

4, 5-dimethylhex-2-ene / 4, 5-dimetilheks-2-ena 3-ethylhept-2-ene / 3-etilhept-2-ena

Isomerism / Keisomeran

Define molecular formula and – Molecular formula shows the type and number of atoms of each element in a molecular
structural formula. Give example. compound.
Nyatakan maksud formula molekul
dan formula struktur. Berikan – Structural formula shows the type and number of atoms for each element, and how the atoms
contoh. are bonded to one and another in a compound.

– Formula molekul menunjukkan jenis dan bilangan atom setiap unsur dalam sebatian molekul.

– Formula struktur menunjukkan jenis dan bilangan atom setiap unsur, dan bagaimana atom-atom
terikat di antara satu sama lain dalam suatu sebatian.

Isomerism Example: / Contoh: C3H8
Molecular formula for propane
Keisomeran Formula molekul bagi propana H HH

https://goo.gl/piLX1c Structural formula for propane HC CC H
Formula struktur bagi propana

H HH

69 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Define isomers. Isomerism is the phenomenon where a compound has the same molecular formula but
Nyatakan maksud isomer.
different structural formula.

Keisomeran ialah fenomena di mana suatu sebatian mempunyai formula molekul yang sama

tetapi formula struktur yang berbeza .

Draw the branched and Structural formula HHHH H
unbranched of alkane with four Formula struktur HCCCCH
carbon atoms. Explain why they HCH
are isomers. HHHH HH
Lukiskan alkana bercabang dan
tidak bercabang dengan empat HCCCH
atom karbon. Terangkan mengapa
kesemuanya adalah isomer. HHH

Molecular formula C4H10 C4H10
Formula molekul n-butane / n-butana 2-methylpropane / 2-metilpropana

IUPAC name / Nama IUPAC

U ⇒ n-butane and 2-methylpropane are isomers because they have same molecular formula but different
N Do isomers have the same structural formula.
I chemical properties? Explain.
T Adakah isomer mempunyai sifat n-butana dan 2-metilpropana adalah isomer kerana mempunyai formula molekul yang sama tetapi
formula struktur berbeza.
2 kimia yang sama? Terangkan.
Do isomers have the same Isomers have the same chemical properties because they have the same functional group.
physical properties? Explain. Isomer-isomer mempunyai sifat-sifat kimia yang sama kerana mempunyai kumpulan berfungsi yang
Adakah isomer mempunyai sifat sama.
fizik yang sama? Terangkan.
Isomers differ slightly from one another in physical properties, such as melting and boiling points since
they have different structure.
Isomer-isomer mempunyai sifat-sifat fizik yang berbeza seperti takat lebur dan didih kerana mempunyai
struktur yang berbeza.

How does isomerism occur? It is caused by one of the following factors or a combination of factors:
Bagaimanakah keisomeran Ia adalah disebabkan oleh satu atau gabungan beberapa faktor-faktor berikut:
berlaku? (i) Changing the position of double bond between carbon atoms.
(ii) Changing the position of branch on the longest carbon chain.
(iii) Changing in the position of functional group on the longest carbon chain.
(i) Perubahan kedudukan ikatan ganda dua antara atom-atom karbon.
(ii) Perubahan kedudukan cabang pada rantaian karbon terpanjang.
(iii) Perubahan dalam kedudukan kumpulan berfungsi pada rantaian karbon terpanjang.

Isomerism in Alkane / Keisomeran dalam Alkana
Complete the following table by constructing the structural formulae for alkanes in a straight chain or any possible branched chain structural
formulae. Name each structural formula using IUPAC system. Based on the number of structural for each of molecular formula, determine whether
the molecule has isomers or no isomer.
Lengkapkan jadual berikut dengan membina formula struktur bagi alkana dalam rantai lurus atau formula struktur bagi rantai bercabang yang
mungkin. Namakan formula struktur menggunakan sistem IUPAC. Berdasarkan bilangan struktur bagi setiap formula molekul, tentukan sama ada
molekul tersebut mempunyai isomer atau tidak.

Molecular Structural formula and IUPAC name Number of structural Number of isomers
formula Formula struktur dan nama IUPAC formulae Bilangan isomer
Formula
molekul Bilangan formula struktur

H 1 No isomer
CH4 H C H Methane / Metana Tiada isomer

H

C2H6 HH No isomer
H C C H Ethane / Etana 1 Tiada isomer

HH

© Nilam Publication Sdn Bhd 70

MODULE • Chemistry Form 5

C3H8 HHH No isomer
H C C C H Propane / Propana 1 Tiada isomer

HHH

C4H10 H H HH HHH 2 2 isomers
HC C CCH HC C CH 3 2 isomer

H H HH HH U
N
n-butane / n-butana HCH I
H T

2-methylpropane / 2-metilpropana 2

HHHHH HHHH H 3 isomers
H CCCCCH 3 isomer
C5H12 HC C C C
HHHHH H HH
n-pentane / n-pentana
HCH
H
HCH H
HH 2-methylbutane
HC C C H 2-metilbutana
HH
HCH

H
2, 2-dimethylpropane
2, 2-dimetilpropana

Conclusion / Kesimpulan:

⇒ The first three members of alkane do not have isomers because each molecule has only one structural
formula. formula struktur

Tiga ahli pertama alkana tidak mempunyai isomer kerana setiap molekul mempunyai satu
sahaja.

⇒ Isomerism in alkane starts from butane, C4H10 .

Keisomeran dalam alkana bermula daripada butana, C4H10 .

Isomerism in Alkene / Keisomeran dalam alkena
Complete the following table by constructing the structural formulae for alkenes in a straight chain or any possible branched chain structural
formulae. Name each structural formula using IUPAC system, based on the number of structural formulae for each of molecular formula,
determine whether the molecule has isomers or no isomer.
Lengkapkan jadual berikut dengan membina formula struktur bagi alkena dalam rantai lurus atau rantai bercabang yang mungkin. Namakan
setiap formula struktur menggunakan sistem IUPAC, berdasarkan bilangan formula struktur bagi setiap formula molekul, tentukan sama ada
molekul tersebut mempunyai isomer atau tidak.

71 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Molecular Structural formula and IUPAC name Number of structural Number of
formula Formula struktur dan nama IUPAC formulae isomers
Formula
molekul HH Bilangan formula struktur Bilangan isomer
C2H4 CC
HH 1 No isomer
C3H6 ethene / etena Tiada isomer

U HHH No isomer
N HC C C H 1 Tiada isomer
I
T H 3 isomers
propene / propena 3 3 isomer
2 C4H8
H H HH
HC C CCH

HH
n-but-1-ene / n-but-1-ena
HHHH

HC C C C H
HH
n-but-2-ene / n-but-2-ena
H
HCH
HH

HC C C H

H
2-methylpropene / 2-metilpropena

Conclusion / Kesimpulan: butane, C4H8 . / Keisomeran dalam alkena bermula daripada butana, C4H8 .
⇒ Isomerism in alkene starts from

⇒ The number of isomers increases as the number atom per molecule increases.
Bilangan isomer meningkat apabila bilangan atom per molekul meningkat.

CARBON COMPOUNDS (NON-HYDROCARBON)
SEBATIAN KARBON (BUKAN HIDROKARBON)

Alcohol / Alkohol

What is the general formula of The general formula for alcohol is CnH2n + 1OH in which n is 1, 2, 3…
alcohol? Formula am bagi alkohol ialah CnH2n + 1OH di mana n ialah 1, 2, 3…
Apakah formula am alkohol?
Alcohols are organic compounds that contain carbon, hydrogen and oxygen atoms (Non-hydrocarbon).
Explain why alcohols are Alkohol ialah sebatian organik yang mengandungi atom karbon, hidrogen dan oksigen (bukan hidrokarbon).
non-hydrocarbon.
Terangkan mengapa alkohol Each member of alcohol series contains hydroxyl functional group (–O–H) which C OH
bukan hidrokarbon. is covalently bonded to the carbon atom.
Setiap ahli siri alkohol mengandungi kumpulan berfungsi hidroksil (–O–H) yang
What is the functional group of terikat secara kovalen dengan atom karbon.
alcohol?
Apakah kumpulan berfungsi bagi
alkohol?

© Nilam Publication Sdn Bhd 72

MODULE • Chemistry Form 5

What are the steps in naming alcohol using IUPAC nomenclature?
Apakah langkah-langkah dalam penamaan alkohol menggunakan penamaan IUPAC?

Step 1 / Langkah 1
Determine the number of carbon atoms in the longest carbon chain which contains the hydroxyl group –OH. ⇒ refer the name of
alkane with the same number of carbon atom as alcohol. / Tentukan bilangan atom karbon dalam rantai karbon terpanjang yang
mengandungi kumpulan hidroksil –OH. ⇒ rujuk nama alkana yang mengandungi bilangan atom karbon yang sama dengan alkohol.

Step 2 / Langkah 2
Replace the ending “e” from the name of alkane with “ol”. (e.g: Methane ⇒ methanol, Propane ⇒ propanol)
Gantikan akhiran “a” daripada nama alkana dengan “ol”. (cth: Metana ⇒ metanol, Propana ⇒ propanol)

Step 3 / Langkah 3
Number the carbon atom in the longest carbon chain which is joined to the hydroxyl group –OH with the smallest number. ⇒ the
number is placed in front of the “ol” to indicate which carbon atom the hydroxyl group is attached to.
Nomborkan atom karbon dalam rantai karbon terpanjang yang terikat dengan kumpulan hidroksil, –OH dengan nombor terkecil.
⇒ nombor diletakkan di hadapan “ol” untuk menandakan atom karbon yang terikat dengan kumpulan hidroksil.
Example: / Contoh:
Butan-2-ol ⇒ the “–OH” is attached at the second carbon from the end.
Butan-2-ol ⇒ “–OH” terikat dengan karbon kedua daripada hujung.

The structural formula: / Formula struktur:

HHH H U
N
HC C C CH I
T
H H OH H
2
Step 4 / Langkah 4
For alcohols with branches, write the names of all the branches as prefix.
Bagi alkohol-alkohol yang bercabang, tulis nama semua cabang sebagai Imbuhan.

H PREFIX is methyl, CH3. It is attached to carbon 3. The numbering of
carbon in the longest carbon chain is made from the right end nearest to the
HC H carbon with hydroxyl, –OH.
H HH IMBUHAN ialah metil, CH3. Ia bersambung dengan karbon 3. Penomboran
karbon dalam rantai karbon terpanjang dibuat daripada kanan hujung
terdekat kepada karbon yang bersambung dengan hidroksil, –OH.

H 4C 3C 2C 1C H 4-methylbutan-2-ol
H H OH H 4-metilbutan-2-ol

Longest carbon chain consists of 4 carbons with the presence of hydroxyl at carbon number 2.
STEM is ‘butan’. Homologous series is alcohol, SUFFIX is ‘2–ol’, number 2 is to indicate the
position of hydroxyl, –OH in the longest carbon chain. / Rantai karbon terpanjang terdiri
daripada 4 karbon dengan kehadiran hidroksil pada karbon nombor 2. NAMA INDUK
ialah ‘butan’. Siri homolog ialah alkohol, AKHIRAN ialah ‘2–ol’, nombor 2 adalah untuk
menandakan kedudukan hidroksil, –OH dalam rantai karbon terpanjang.

Name the following compound using IUPAC nomenclature: / Namakan sebatian berikut mengikut sistem penamaan IUPAC:
H

HC H

HHH H

HC C C CC H IUPAC name / Nama IUPAC :
HH OH H 2, 4-dimethylhexan-2-ol / 2, 4-dimetilheksan-2-ol

HCH

HCH

H © Nilam Publication Sdn Bhd

73

MODULE • Chemistry Form 5

Isomerism in alcohol / Keisomeran dalam alkohol:
Complete the following table by constructing the structural formulae for alcohols in a straight chain or any possible branched chain.
Name each structural formula using IUPAC system. Based on the number of structural formulae for each of molecular formula,
determine whether the molecule has isomers or no isomer.
Lengkapkan jadual berikut dengan membina formula struktur bagi alkohol rantaian lurus atau sebarang rantaian bercabang yang
mungkin. Namakan setiap formula struktur tersebut menggunakan sistem IUPAC. Berdasarkan bilangan formula struktur bagi
setiap formula molekul, nyatakan sama ada molekul tersebut mempunyai isomer atau tidak.

Alcohol Molecular formula Structural formula and IUPAC name Number of isomers
Alkohol Formula molekul Formula struktur dan nama IUPAC Bilangan isomer

Methanol CH3OH H No isomer
Metanol H C OH Methanol / Metanol Tiada isomer

H

Ethanol C2H5OH H H Ethanol / Etanol No isomer
Etanol C3H7OH HC C OH Propan-1-ol / Propan-1-ol Tiada isomer
H Propan-2-ol / Propan-2-ol
U H 2 isomers
N 2 isomer
I HHH
T H C C C OH

2 HHH
HHH
Propanol HC C C H
Propanol H OH H

H HH H H H
HC
CC C HCH
H HH
H H OH H C C C OH
HHH
n-butan-1-ol 2-methylpropan-1-ol / 2-metilpropan-1-ol
n-butan-1-ol
H
Butanol C4H9OH 4 isomers
Butanol HCH 4 isomer
HH
HH H H HC C C H
H OH H
HC C C C H 2-methylpropan-2-ol / 2-metilpropan-2-ol

HH OH H

n-butan-2-ol
n-butan-2-ol

Conclusion / Kesimpulan:

⇒ Methanol and ethanol do not have isomers because each molecule only has one structural formula.
Metanol dan etanol tidak mempunyai isomer kerana setiap molekul mempunyai satu formula struktur sahaja.

⇒ Isomerism in alcohol begins with propanol .
Keisomeran dalam alkohol bermula dengan propanol .

. 74

© Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Preparation of Alcohol / Penyediaan Alkohol

Preparation in industry (hydration of ethene) / Penghasilan dalam industri (penghidratan etena)

How ethanol is prepared in Alkene is reacted with steam (H2O) at 300ºC and 60 atm pressure in the presence of phosphoric acid as
industry? a catalyst. (Refer to chemical properties of alkene):
Bagaimanakah etanol disediakan Alkena bertindak balas dengan stim (H2O) pada 300°C dan tekanan 60 atm dalam kehadiran asid fosforik
dalam industri? sebagai mangkin. (Rujuk sifat-sifat kimia alkena):

C2H4(g/g) + H2O(g/g) H3PO4 C2H5OH(l/ce)
300ºC/60 atm Ethanol / Etanol
Ethene / Etena Steam / Stim

Preparation of ethanol, C2H5OH in industry (Fermentation of glucose)
Penyediaan etanol, C2H5OH dalam industri (Penapaian glukosa)

What is fermentation? Fermentation is a process in which microorganism such as yeast acts on carbohydrates (sugar or starch)
Apakah penapaian? to produce ethanol and carbon dioxide. / Penapaian ialah suatu proses di mana mikroorganisma seperti
yis bertindak ke atas karbohidrat (gula atau kanji) untuk menghasilkan etanol dan karbon dioksida.

State the conditions for Yeast is added to glucose solution (or fruit juices such as grape/pineapple juice) and left in a warm place U
fermentation. Explain. for three days in the absence of oxygen. Yeast contains enzyme which breaks down the sugar/starches N
Nyatakan keadaan untuk into glucose and then to ethanol and carbon dioxide. I
penapaian. Terangkan. Yis ditambah ke dalam larutan glukosa (atau jus buah seperti jus anggur/nanas) dan dibiarkan dalam T
tempat yang hangat untuk tiga hari tanpa kehadiran oksigen. Yis mengandungi enzim yang memecahkan
gula/kanji kepada glukosa dan kemudiannya kepada etanol dan karbon dioksida. 2

Write chemical equation of Fermentation equation: / Persamaan penapaian:
fermentation.
Tuliskan persamaan kimia C6H12O6 Yeast / Yis 2C2H5OH(aq/ak) + 2CO2(g/g)
penapaian.
Glucose/ Glukosa Ethanol / Etanol

The ethanol is purified by fractional distillation. / Etanol ditulenkan melalui penyulingan berperingkat.

Remark / Catatan:
Fermentation will always produce ethanol only. Other types of alcohols can be produced by hydration of alkene.
Penapaian akan sentiasa menghasilkan etanol sahaja. Alkohol lain boleh dihasilkan menggunakan penghidratan alkena.

Draw the setup of apparatus for Conical flask Test tube
the fermentation of sugar with Kelalang kon Tabung uji
yeast.
Lukiskan susunan radas bagi
penapaian gula dengan yis.

Mixture of glucose and yeast Lime water
Campuran glukosa dan yis Air kapur

State the observations when Lime water turns chalky.
fermentation has take place. Air kapur bertukar keruh.
Nyatakan permerhatian apabila
penapaian berlaku. Fractional distillation
Penyulingan berperingkat
How is ethanol separated from the
mixture? / Bagaimanakah ethanol (a) Alcohols with one to eleven carbon atoms per molecule exist as liquids.
dipisahkan dari campurannya. Alkohol yang mengandungi satu hingga sebelas atom karbon per molekul wujud sebagai cecair.

State the physical properties of (b) Methanol , ethanol and propanol mix with water in all proportions. Solubility
alcohol.
Nyatakan sifat fizik alkohol.

in water decreases with increasing molecular size.

Metanol , etanol dan propanol bercampur dengan air dalam semua kadar.

Keterlarutan dalam air berkurang dengan peningkatan saiz molekul.

(c) Ethanol is a colourless liquid, mixes with water in all proportions. It is less dense than water and its

boiling point is 78ºC at 1 atm. / Etanol ialah cecair tanpa warna, bercampur dengan air dalam semua

kadar, kurang tumpat daripada air dan takat didihnya ialah 78°C pada 1 atm.

(d) Alcohols have low boiling points. The boiling points of alcohols increase with the increase in the

number of carbon atoms in a molecule. / Alkohol mempunyai takat didih yang rendah. Takat didih

alkohol meningkat dengan peningkatan bilangan atom karbon dalam molekul.

75 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Chemical Properties of Alcohol: / Sifat-sifat Kimia Alkohol

State the chemical properties of Chemical reaction of alcohols are: / Tindak balas kimia bagi alkohol adalah:
alcohol. (a) Combustion of alcohol / Pembakaran alkohol
Nyatakan sifat kimia alkohol. (b) Oxidation of alcohol / Pengoksidaan alkohol
(c) Dehydration of alcohol / Pendehidratan alkohol

Combustion of alcohol / Pembakaran alkohol

General equation for complete Alcohol + oxygen ➝ carbon dioxide + water / Alkohol + oksigen ➝ karbon dioksida + air
combustion of alcohol.
Persamaan umum bagi Example: / Contoh:  2CO2 + 3H2O
pembakaran lengkap alkohol. Combustion of ethanol / Pembakaran etanol

C2H5OH + 3O2 

State the observation when Alcohols burns easily with a blue flame without producing soot .
alcohols burns in air.
Nyatakan pemerhatian apabila Alkohol terbakar dengan mudah dengan api biru tanpa menghasilkan jelaga .
alkohol terbakar dalam udara.
Remark / Catatan:
Combustion of ethanol releases large amount of heat (ethanol is suitable for use as a fuel)
Pembakaran etanol membebaskan kuantiti haba yang banyak (etanol sesuai digunakan sebagai bahan api)

State the advantage of using Ethanol burns without producing any soot.

ethanol as fuel over petrol. Etanol terbakar tanpa menghasilkan sebarang jelaga.

Nyatakan kelebihan menggunakan

etanol sebagai bahan api

U berbanding petrol. 9 3 CO2 + 4 H2O Balancing the equations:
N Write the balanced chemical C3H7OH + 2 O2 → Mengimbangkan persamaan:
I equation for the combustion Step 1: Balance C
T propanol, butanol, pentanol and C4H9OH + 6 O2 → 4 CO2 + 5 H2O Langkah 1: Seimbangkan C
→ 5 CO2 + 6 H2O Step 2: Balance H
2 hexanol. 15 Langkah 2: Seimbangkan H
Tuliskan persamaan seimbang C5H11OH + 2 O2 Step 3: Balance O, can use fraction.
bagi pembakaran propanol,
butanol, pentanol dan heksanol.

C6H13OH + 9 O2 → 6 CO2 + 7 H2O Langkah 3: Seimbangkan O, boleh
gunakan pecahan

Oxidation of Alcohol / Pengoksidaan Alkohol

What is oxidation of alcohol? Alcohols undergoes oxidation to form carboxylic acid with presence of a suitable oxidising agent.
Apakah pengoksidaan alkohol? Alkohol mengalami pengoksidaan untuk membentuk asid karboksilik dengan kehadiran agen
pengoksidaan yang sesuai.
What are the common oxidising
agents used in the oxidation of (a) Acidified potassium manganate(VII) solution
alcohols? Larutan kalium manganat(VII) berasid
Apakah agen pengoksidaan yang (b) Acidified potassium dichromate(VI) solution
biasa digunakan dalam Larutan kalium dikromat(VI) berasid
pengoksidaan alkohol?
Explain how is the oxidation of (a) Both agents are represented as 2[O] in the chemical equation.
alcohol occurs. Kedua-dua agen ini diwakili sebagai 2[O] dalam persamaan kimia.
Terangkan bagaimana (b) One oxygen atom joins the alcohol molecule to form C=O and the other oxygen atom joins to
pengoksidaan alkohol berlaku.
the two hydrogen atoms that are removed from the alcohol to form H2O. / Satu atom oksigen
Example: bergabung dengan molekul alkohol untuk membentuk C=O dan atom oksigen yang lain bergabung
Contoh: dengan dua atom hidrogen yang terkeluar daripada alkohol untuk membentuk H2O.
(c) Oxidation of alcohol is the process where an alcohol molecule loses two H atoms and receives one
O atom. / Pengoksidaan alkohol ialah proses di mana satu molekul alkohol hilang dua atom H dan
menerima satu atom O.

Oxidation of ethanol / Pengoksidaan etanol, C2H5OH:

Two hydrogen atoms are

HH removed and replaced by H O
one oxygen atom / Dua atom
H2O
HC C H hidrogen dibuang dan digantikan H C C + Water / Air
dengan satu atom oksigen

H OH + 2[O] H OH

CH3CH2OH + 2[O] CH3COOH + WateHr 2/OAir
+ 2[O]
C2H5OH or / atau CH3COOH +  H2O
Ethanol / Etanol
Ethanoic acid / Asid etanoik Water / Air

© Nilam Publication Sdn Bhd 76

MODULE • Chemistry Form 5

Write a balanced chemical (i) Oxidation of propanol: / Pengoksidaan propanol:
equation for oxidation of propanol
and butanol. CH3CH2CH2OH + 2[O]   CH3CH2COOH +  H2O
Tuliskan persamaan kimia
seimbang bagi pengoksidaan or / atau
propanol dan butanol.
C3H7OH + 2[O]   C2H5COOH +  H2O
Conclusion
Kesimpulan Propanol / Propanol          Propanoic acid / Asid propanoik

(ii) Oxidation of butanol: / Pengoksidaan butanol:

CH3CH2CH2CH2OH + 2[O]   CH3CH2CH2COOH +  H2O

or / atau

C4H9OH + 2[O]   C3H7COOH +  H2O
Butanoic acid / Asid butanoik
Butanol / Butanol          

Alcohol undergoes oxidation to produce carboxylic acid (Oxidation of alcohol is used to prepare carboxylic
acid). / Alkohol mengalami pengoksidaan untuk menghasilkan asid karboksilik (Pengoksidaan alkohol
digunakan untuk menyediakan asid karboksilik).
CnH2n + 1OH + 2[O] ➝ Cn’H2n’ + 1COOH + H2O
n = 1, 2, 3…         n’ = 0, 1, 2, 3….

Remark / Catatan:
Oxidation of alcohol is used to prepare carboxylic acid.
Pengoksidaan alkohol digunakan untuk penyediaan asid karboksilik.

Describe how ethanol can be oxidised in the laboratory with different oxidising agent. In your answer, include all the observations. U
Huraikan bagaimana etanol boleh dioksidakan di dalam makmal dengan agen pengoksidaan yang berbeza. Dalam jawapan anda, N
sertakan semua pemerhatian. I
T
Experiment Observations, Inference & Conclusion/Explanation
Eksperimen Pemerhatian, Inferens dan Kesimpulan/Penerangan 2

I Oxidation of ethanol / Pengoksidaan etanol Observation / Pemerhatian :

Boiling tube / Tabung didih 1 The purple colour of acidified potassium manganate(VII)

Acidified potassium solution turns colourless .
manganate(VII),
KMnO4 solution and Cold water Warna ungu larutan kalium manganat(VII) berasid
ethanol, C2H5OH Air sejuk
Larutan kalium menjadi tanpa warna .
manganat(VII), Distillate
KMnO4 berasid dan Hasil sulingan 2 The orange colour of acidified potassium dichromate(VI)
etanol, C2H5OH
Heat solution turns green .
Panaskan
Warna jingga larutan larutan kalium dikromat(VI) berasid

Procedure / Prosedur : menjadi hijau .
1 About 2 cm3 potassium manganate(VII) solution is poured into a
3 The distillate smells like a vinegar .
boiling tube. / Sebanyak 2 cm3 larutan kalium manganat(VII)
Hasil sulingan berbau seperti cuka .
dimasukkan ke dalam tabung didih.
4 The distillate turns blue litmus paper to red .

2 10 drops of concentrated sulphuric acid are added into the boiling tube. Hasil sulingan menukarkan warna kertas litmus biru
10 titis asid sulfurik pekat ditambah ke dalam tabung didih.
kepada merah .
3 The solution is heated gently.
Larutan dipanaskan dengan perlahan. Inference / Inferens : . .
Oxidation of ethanol produces acid asid
4 1 cm3 of ethanol is added drop by drop into the boiling tube. Pengoksidaan etanol menghasilkan
1 cm3 etanol ditambah titis demi titis ke dalam tabung didih.
Conclusion / Explanation / Kesimpulan/Penerangan :
5 Delivery tube is connected to the boiling tube as shown in the diagram.
The mixture is heated until it boils . Oxidation of ethanol with oxidising agents such as

Salur penghantar disambungkan kepada tabung didih seperti rajah di acidified potassium manganate(VII) solution or acidified
atas. Campuran dipanaskan hingga mendidih .
potassium dichromate(VI) solution produces ethanoic acid.
6 The distillate is collected in a test tube and it is tested with a
blue litmus paper. / Hasil sulingan dikumpulkan dalam tabung Pengoksidaan etanol dengan agen pengoksidaan seperti

uji dan diuji dengan kertas litmus biru . larutan kalium manganat(VII) berasid atau larutan
7 Steps 1 – 6 are repeated by replacing potassium manganate(VII)
kalium dikromat(VI) berasid menghasilkan asid etanoik.
solution with potassium dichromate(VI) solution.
Langkah 1 – 6 diulang dengan menggantikan larutan kalium Balanced equation / Persamaan seimbang :

manganat(VII) dengan larutan kalium dikromat(VI). C2H5OH + 2[O] CH3COOH + H2O
Ethanol Water
Etanol Ethanoic acid Air
Asid etanoik

77 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Oxidation of ethanol to ethanoic The round-bottomed flask is fitted with an upright condenser to prevent ethanol loss from vaporisation.
acid can also be conducted by Reflux is a technique involving the condensation of vapours and the return of this condensate to the
refluxing method. What is system from which it originated.
refluxing method? Kelalang dasar bulat dipasang dengan kondenser secara menegak untuk mengelakkan alkohol meruap
Pengoksidaan etanol kepada asid keluar. Refluks adalah teknik yang melibatkan kondensasi wap dan wap yang terkondensasi itu terkumpul
etanoik boleh juga dijalankan semula ke sistem dari mana ia berasal.
dengan kaedah refluks. Apakah
kaedah refluks? Water out / Air keluar

Water in / Air masuk Condenser (as a reflux)
Kondenser (sebagai refluks)

Beaker Round-bottomed flask
Bikar Kelalang dasar bulat

Ethanol + excess /aHci+dibfieerdasKid2Cbre2Orle7 b/ iHh+an Water / Air
Etanol + K2Cr2O7 Boiling chips
Batu didih

Heat
Panaskan

U Dehydration of Alcohol / Pendehidratan Alkohol

N What is dehydration of alcohol? Dehydration of an alcohol involves the removal of water molecule from each of alcohol molecule to
I Apakah pendehidratan alkohol? produce corresponding alkene.
T Pendehidratan alkohol melibatkan penyingkiran molekul air daripada setiap molekul alkohol untuk
2 Explain how is the dehydration of menghasilkan alkena yang setara.
Water molecule from the alcohol molecule is removed by a heated catalyst.

alcohol occurs. The removal of water molecule from alcohol results in the formation of –C=C–.

Terangkan bagaimana Molekul air daripada molekul alkohol disingkir oleh mangkin yang telah dipanaskan.

pendehidratan alkohol berlaku. Penyingkiran molekul air daripada alkohol menyebabkan pembentukan –C=C–.

State the possible catalysts for the (i) Porcelain chips / Serpihan porselin
dehydration of alcohol. (ii) Aluminium oxide / Aluminium oksida
Nyatakan mangkin yang mungkin (iii) Concentrated sulphuric acid at 180°C / Asid sulfurik pekat pada 180°C
bagi pendehidratan alkohol. (iv) Concentrated phosphoric acid at 210°C / Asid fosforik pekat pada 210°C

Example Dehydration of ethanol, / Pendehidratan etanol,
Contoh C2H5OH

H H HH
HC Porcelain chips / Serpihan porselin
C H HC C H +  H2O

H OH Hydroxyl group is removed together with a hydrogen atom from an
adjacent carbon atom to form water, H2O
C2H5OH Kumpulan hidroksil dibuang bersama dengan atom hidrogen daripada
Ethanol atom karbon bersebelahan untuk membentuk air, H2O
Etanol
Porcelain chips / Serpihan porselin C2H4 + H2O

Ethene Water

Etena Air

Write the balanced chemical C3H7OH Porcelain chips / Serpihan porselin C3H6 + H2O
equations for the dehydration of Propanol
propanol and butanol. Propanol Propena Water
Tulis persamaan kimia seimbang
bagi pendehidratan propanol dan Propene Air
butanol.
C4H9OH Porcelain chips / Serpihan porselin C4H8 + H2O
Butanol
Butanol Butene Water

Butena Air

Conclusion Dehydration of alcohol produces alkene . / Pendehidratan alkohol menghasilkan alkena .
Kesimpulan +
CnH2n + 1OH CnH2n H2O
n = 2, 3 … Porcelain chips / Serpihan porselin Water
n = 2, 3, 4 ....
n = 2, 3 … Air
n = 2, 3, 4 ....

© Nilam Publication Sdn Bhd 78

MODULE • Chemistry Form 5

Describe how to prepare ethena from ethanol in the laboratory. Include all the observations, inference and conclusion/explanation.
Huraikan bagaimana menyediakan etena daripada etanol di dalam makmal. Sertakan susunan alat radas, inferens dan kesimpulan/
penerangan.

Experiment Gas Observations, Inference & Conclusion/Explanation
Eksperimen Gas Pemerhatian, Inferens dan Kesimpulan/Penerangan
I Dehydration of ethanol / Pendehidratan etanol
Set-up of apparatus / Susunan radas : Observation / Pemerhatian :
1 A colourless gas is collected in the test tube.
Porcelain chips 2 The gas changed the brown colour of bromine water to colourless .
Serpihan porselin 3 The gas changed the purple colour of acidified potassium

Glass wool Heat managnate(VII) solution to colourless .
soaked with Panaskan 1 Gas tanpa warna dikumpulkan di dalam tabung uji.
ethanol 2 Gas itu menukarkan warna perang air bromin kepada
Kapas kaca Water
direndam Air tanpa warna .
dalam etanol 3 Gas itu menukarkan warna ungu larutan kalium manganat(VII)

berasid kepada tanpa warna .

Procedure / Prosedur : Inference / Inferens : U
1 Some glass wool is placed in a boiling tube . 1 Dehydration of ethanol produces unsaturated hydrocarbon. N
2 2 cm3 of ethanol is poured into the boiling tube to soak the 2 The unsaturated hydrocarbon is ethene . I
1 Pendehidratan etanol menghasilkan hidrokarbon tak tepu . T
glass wool  . 2 Hidrokarbon tak tepu itu adalah etena .
3 Some porcelain chips are placed in the middle of section of the 2
Conclusion/Explanation / Kesimpulan/Penerangan :
boiling tube as shown in the diagram.
4 The porcelain chips are heated strongly . The glass wool is 1 When ethanol vapour is passed through heated porcelain chips,
dehydration of ethanol occurs.
then heat gently so that ethanol vaporises and the vapour is
passed through the heated porcelain chips . 2 In the dehydration of ethanol, a water molecule is removed from

5 The gas released is collected in two test tubes as shown in the each ethanol molecule.
diagram.
1 Apabila wap etanol dilalukan melalui serpihan porselin yang
6 (a) A few drops of bromine water are added in the first test tube and dipanaskan, pendehidratan etanol berlaku.
the mixture is shaken .
2 Dalam pendehidratan etanol, molekul air disingkirkan dalam
(b) A few drops of acidified potassium managnate(VII) solution are setiap molekul etanol.
added in the second test tube and the mixture is shaken .
Balanced equation / Persamaan seimbang :
1 Kapas kaca dimasukkan ke dalam tabung didih .
2 2 cm3 etanol dituangkan ke dalam tabung didih untuk Porcelain chips

membasahi kapas kaca . C2H5OH Serpihan porselin C2H4 + H2O
3 Serpihan porselin diletakkan di bahagian tengah tabung didih
Ethanol / Etanol ethene / etena Water / Air
seperti ditunjukkan dalam rajah di atas.
4 Serpihan porselin dipanaskan dengan kuat  . Kapas kaca 1 Dehydration of ethanol produces ethene . double

kemudiannya dipanaskan dengan perlahan sehingga etanol 2 Ethene is an unsaturated hydrocarbon that contains
meruap dan wapnya dilalukan melalui serpihan porselin yang covalent bond between carbon atoms.

dipanaskan. 3 When ethene is added with bromine water or acidified potassium
5 Gas yang dibebaskan dikumpulkan dalam dua tabung uji seperti
managnate(VII) solution, addition reaction occurs.
rajah di atas.
4 Ethene decolourises brown colour of bromine water and
6 (a) Beberapa titis air bromin ditambah ke dalam tabung uji pertama
dan digoncang . purple colour of acidified potassium managnate(VII) solution

(b) Beberapa titis larutan kalium manganat(VII) berasid ditambah because addition reaction occurs.
ke dalam tabung uji kedua dan digoncang .
1 Pendehidratan etanol menghasilkan etena .

2 Etena adalah hidrokarbon tak tepu yang mengandungi

ikatan kovalen ganda dua antara atom karbon.

3 Apabila etena ditambah dengan air bromin atau larutan kalium

manganat(VII) berasid, tindak balas penambahan berlaku.

4 Etena melunturkan warna perang air bromin dan warna

ungu larutan kalium manganat(VII) berasid kerana tindak balas

penambahan berlaku.

79 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Uses of alcohol / Kegunaan alkohol

What are the uses of alcohol (a) As a fuel, combustion of alcohol produces water and carbon dioxide. It releases a lot of heat energy
in everyday life? (exothermic). / Sebagai bahan bakar, pembakaran alkohol menghasilkan air dan karbon dioksida dan
Apakah kegunaan alkohol dalam membebaskan tenaga haba yang banyak (eksotermik).
kehidupan seharian?
(b) As a solvent to dissolve many organic compounds such as paint, varnish, lacquer and perfume.
Sebagai pelarut untuk melarutkan sebatian organik seperti cat, varnis dan minyak wangi.
(c) In medical field, alcohol is used as a solvent for the preparation of certain medicines. Ethanol for

example is used as an antiseptic and an ingredient in cough mixtures.
Dalam bidang perubatan, alkohol digunakan untuk menyediakan ubat tertentu. Sebagai contoh etanol

digunakan sebagai antiseptik dan ramuan untuk ubat batuk.
(d) In the production of cosmetics, alcohol is used as the main component in production of cosmetics,

creams, lotions, soaps and others. / Dalam penghasilan kosmetik, alkohol digunakan sebagai bahan
utama dalam penghasilan kosmetik, krim, losyen, sabun dan lain-lain.

Alcohol misuse and abuse / Penyalahgunaan alkohol

What are the effects of misuse and (a) Used in alcoholic beverages. Excessive drinking of alcoholic beverages causes drunk driving and

abuse of alcohols? accidents on the road.

Apakah kesan penyalahgunaan Digunakan dalam minuman beralkohol. Minum secara berlebihan menyebabkan pemanduan secara

alkohol? mabuk dan kemalangan jalan raya.

(b) Excessive drinking can be fatal due to poisoning.

Minum secara berlebihan adalah merbahaya kerana kemungkinan untuk keracunan.

(c) Alcoholism affects the well being of an individual and the family concerned.

U Ketagihan dengan alkohol memberi kesan terhadap kesihatan seorang individu dan juga keluarga.
N
I

2T Exercise / Latihan
Complete the following chart: / Lengkapkan carta berikut:

GLUCOSE / GLUKOSA

Fermentation Addition of water Ethene
Penapaian Penambahan air, H2O Etena
H3 PO4 300°C/60 atm
Ethanol
Etanol

Combustion in excess oxygen Dehydration by a dehydrating agent
Pembakaran dalam oksigen berlebihan
Pendehidratan oleh agen pendehidratan
Carbon dioxide / Karbon dioksida and / dan water / air
Oxidation by an Ethene / Etena dan / and water / air
oxidising agent
Pengoksidaan
oleh agen
pengoksidaan

Ethanoic acid / Asid etanoik and / dan water / air

Carboxylic Acid / Asid Karboksilik

What is the general formula of Carboxylic acids are organic compounds that contain carbon, hydrogen and oxygen (non-hydrocarbon).
carboxylic acid? The general formula for carboxylic acid is CnH2n + 1COOH, n = 0, 1, 2, 3 …
Apakah formula am bagi asid Asid karboksilik ialah sebatian organik yang mengandungi karbon, hidrogen dan oksigen (bukan
karboksilik? hidrokarbon). Formula am bagi asid karboksilik adalah CnH2n + 1COOH, n = 0, 1, 2, 3 …

What is the functional group The functional group is the carboxyl group, –COOH,
of carboxylic acid? Kumpulan berfungsi ialah kumpulan karboksil, –COOH,
Apakah kumpulan berfungsi bagi
asid karboksilik? O

C OH

© Nilam Publication Sdn Bhd 80

MODULE • Chemistry Form 5

Give examples of carboxylic acid – Malic acid in apples and pears / Asid malik dalam epal dan pir
found in nature. – Citric acid in citrus fruits, e.g. oranges and lemon
Berikan contoh asid karboksilik Asid sitrik dalam buah-buahan sitrus, contohnya oren dan lemon
yang dijumpai dalam alam sekitar. – Ascorbic acid (vitamin C) in fruits / Asid askorbik (vitamin C) dalam buah-buahan
– Formic acid in insect bite / Asid formic dalam gigitan serangga
– Ethanoic acid in vinegar / Asid etanoik dalam cuka
– Methanoic acid from ants / Asid metanoik daripada semut

IUPAC Nomenclature of Carboxylic Acid / Penamaan IUPAC Asid Karbosilik

How to name carboxylic acid Step 1 / Langkah 1 : Determine the number of carbon atoms, obtain the name of the corresponding U
according to IUPAC alkane. / Tentukan bilangan atom karbon, dapatkan nama alkana yang setara. N
nomenclature? I
Bagaimana untuk menamakan Step 2 / Langkah 2 : Replace the ending “ane” from the name of alkane with “-oic acid”. T
asid karboksilik berdasarkan Gantikan akhiran “ana” daripada nama alkana dengan “-oik”
penamaan IUPAC? 2
Example / Contoh:
How to name the branched chain (a) Molecular formula: HCOOH / Formula molekul: HCOOH
carboxylic acid? Number of carbon atom is 1. / Bilangan atom karbon ialah 1.
Bagaimanakah menamakan Name of corresponding alkane is methane. / Nama alkana yang selaras ialah metana.
rantai karboksilik asid Name of HCOOH is methanoic acid. / Nama HCOOH ialah asid metanoik.
bercabang? (b) Molecular formula: CH3COOH / Formula molekul: CH3COOH
Number of carbon atom is 2. / Bilangan atom karbon ialah 2.
Name of corresponding alkane is ethane. / Nama alkana yang selaras ialah etana.
Name of CH3COOH is ethanoic acid. / Nama CH3OOH ialah asid etanoik.

The naming for branched chain carboxylic acid molecule is similar to the naming of alcohol.
Penamaan molekul asid karboksilik bercabang adalah sama dengan penamaan alkohol.
(a) The name and position of the branched group is written as prefix.
Nama dan kedudukan kumpulan yang bercabang ditulis sebagai awalan.
(b) The smallest number is given to the carbon atom that is joined to the functional carboxyl group, –COOH.

Carboxyl group, –COOH will always be at the beginning or end of carbon chain. The carbon atom at the
beginning or end of the longest carbon chain in the carboxyl group –COOH is numbered as 1. The suffix
is ‘oic’.
Nombor terkecil diberi kepada atom karbon yang bergabung dengan kumpulan berfungsi karboksil,
–COOH. Kumpulan karboksil, –COOH sentiasa berada pada permulaan atau pada hujung rantai
karbon. Atom karbon pada permulaan atau pada hujung dalam rantai karbon terpanjang dalam
kumpulan karboksil –COOH diberi nombor 1. Akhiran ialah ‘oik’.

Example / Contoh: HHHO

H 4C 3C 2C 1C OH

H H CH3
2-methylbutanoic acid / Asid 2-metilbutanoik

Complete the following table: / Lengkapkan jadual berikut:

n Molecular formula, Number of carbon atoms Structural formula Name
Formula molekul, Bilangan atom karbon Formula struktur Nama

CnH2n + 1COOH Methanoic acid
Asid metanoik
0 HCOOH 1 O
HC
OH

1 CH3COOH HO Ethanoic acid
2 C2H5COOH 2 H C C OH Asid etanoik

H Propanoic acid
HHO Asid propanoik

3 H C C C OH
HH

81 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

HHHO

3 C3H7COOH 4 HCCCC OH Butanoic acid
Asid butanoik

HHH

Preparation of ethanoic acid: / Penyediaan asid etanoik:

How ethanoic acid is prepared? Ethanoic acid is prepared when ethanol is oxidised by oxidising agents such as acidified potassium
Bagaimanakah asid etanoik manganate(VII) solution or acidified potassium dichromate(VI) solution:
disediakan? Asid etanoik disediakan apabila etanol dioksidakan oleh agen pengoksidaan seperti larutan kalium
manganat(VII) berasid atau larutan kalium dikromat(VI) berasid:

HH HO

H C C H +   2[O] HC C OH +    H2O

H OH H
Ethanol / Etanol Ethanoic acid / Asid etanoik Water / Air

U Physical Properties of Carboxylic Acid / Sifat-sifat Fizik Asid Karboksilik
N
I State the physical properties of Carboxylic acids have sour taste, corrosive, pH value is about 3 to 4 and turn blue litmus paper to red.
T carboxylic acids. Asid karboksilik mempunyai rasa masam, mengkakis, nilai pH pada 3 ke 4 dan menukar kertas litmus
Nyatakan sifat fizik bagi asid biru kepada merah.

2 karboksilik. (a) As the number of carbon atom per molecule increases, the solubility of carboxylic acid decreases.
State the physical properties that
changed as the number of carbon Small molecule carboxylic acid are soluble in water and ionise partially in water to form weak acid.

atoms per molecule increases. Apabila bilangan atom karbon per molekul meningkat, asid karboksilik menjadi kurang larut. Molekul

Nyatakan sifat fizik yang berubah kecil asid karboksilik larut dalam air dan mengion separa dalam air untuk membentuk asid lemah.

apabila bilangan atom karbon per (b) As the number of carbon atom per molecule increases, the boiling points and density of carboxylic

molekul bertambah. acid increases.

Apabila bilangan atom karbon per molekul meningkat, takat didih dan ketumpatan asid karboksilik

meningkat.

Chemical Properties of Carboxylic Acid / Sifat-sifat Kimia Asid Karboksilik

State four common chemical All carboxylic acids have similar chemical properties due to the presence of the carboxyl group, –COOH
reactions of carboxylic acid. as a functional group.
Nyatakan empat tindak balas Semua asid karboksilik mempunyai sifat-sifat kimia yang sama kerana kehadiran kumpulan karboksil,
kimia yang biasa bagi asid –COOH sebagai kumpulan berfungsi.
karboksilik.
(a) Carboxylic acid + Metal ➝ Carboxylate salt + Hydrogen Chemical properties of acid
Write the balanced chemical Asid karboksilik + Logam ➝ Garam karboksilat + Hidrogen Sifat-sifat kimia asid
equations to show that carboxylic (b) Carboxylic acid + Base/alkali ➝ Carboxylate salt + Water
acids shows similar properties as Asid karboksilik + Bes/alkali ➝ Garam karboksilat + Air
other acids. (c) Carboxylic acid + Metal carbonate ➝ Carboxylate salt + Water + Carbon
Tuliskan persamaan kimia yang
seimbang untuk menunjukkan dioxide / Asid karboksilik + Logam karbonat ➝ Garam karboksilat +
bahawa asid karboksilik Air + Karbon dioksida
menunjukkan sifat-sifat yang (d) Reaction with alcohol to produce ester and water.
sama dengan asid yang lain. Tindak balas dengan alkohol untuk menghasilkan ester dan air.

(i) 2HCOOH + Mg (HCOO)2Mg + H2

Methanoic acid Magnesium Magnesium methanoate Hydrogen
Asid metanoik Magnesium Magnesium metanoat Hidrogen

(ii) C2H5COOH + NaOH C2H5COONa + H2O

Propanoic acid Sodium hydroxide Sodium propanoate Water
Asid propanoik Natrium hidroksida Natrium propanoat Air

(iii) 2CH3COOH + CaCO3 (CH3COO)2Ca + H2O + CO2

Ethanoic acid Calcium carbonate Calcium ethanoate Water Carbon dioxide
Asid etanoik Kalsium karbonat Kalsium etanoat Air Karbon dioksida

© Nilam Publication Sdn Bhd 82

MODULE • Chemistry Form 5

Reaction with Alcohol to Produce Ester and Water. / Tindak Balas dengan Alkohol untuk Menghasilkan Ester dan Air.

What are the products of the Carboxylic acid reacts with alcohol to produce ester and water with the presence of concentrated sulphuric
reaction of carboxylic acid with acid.
alcohol? Asid karboksilik bertindak balas dengan alkohol untuk menghasilkan ester dan air dengan kehadiran asid
Apakah hasil tindak balas asid sulfurik pekat sebagai mangkin (tindak balas pengesteran).
karboksilik dengan alkohol?
Esterification reaction
What is other name for this Tindak balas pengesteran
reaction?
Apakah nama lain bagi tindak Remark / Catatan:
balas ini? Will be studied in the next section / Akan dipelajari dalam bahagian seterusnya

State the name of catalyst needed. Concentrated sulphuric acid
Nyatakan nama mangkin yang Asid sulfurik pekat
diperlukan.
The removal of water occurs at the functional carboxyl, –COOH in carboxylic acid and hydroxyl, –OH in
Explain how the esterification alcohol. To form water (H–O–H), –OH is removed from carboxylic acid and –H is removed from alcohol.
reaction occurs. Penyingkiran air berlaku pada kumpulan berfungsi karboksil, –COOH dalam asid karboksilik dan hidroksil,
Terangkan bagaimana –OH dalam alkohol. Untuk membentuk air (H–O–H), –OH disingkirkan daripada asid karboksilik dan –H
pengesteran berlaku. disingkirkan daripada alkohol.

CnH2n + 1COOH + Cn’ H2n’+1OH H2SO4 Cn H2n + 1COOCn’H2n’ + 1 + H2O

Carboxylic acid Alcohol Ester Water U
Asid karboksilik Alkohol Ester Air N
I
Water molecule is removed from carboxylic acid and alcohol as shown in chemical equation below: T
Molekul air disingkirkan daripada asid karboksilik dan alkohol seperti yang ditunjukkan dalam persamaan kimia di bawah:
2
HO HH HO HH

H C C OH + H O C C H H2SO4 H C C O C C H+ H–O–H

H HH H HH

CH3COOH + C2H5OH H2SO4 CH3CO OC2H5 + H2O

Ethanoic acid Ethanol Ethyl ethanoate Water
Asid etanoik Etanol Etil etanoat Air

How to name an ester from the Name of ester is derived from alcohol and carboxylic acid and it consists of two parts.
name of alcohol and carboxylic Nama ester diterbitkan daripada alkohol dan asid karboksilik dan ia terdiri daripada dua bahagian.
acid used? (i) The first part is from the name of alcohol component and the second part is from the name of carboxylic
Bagaimanakah menamakan ester
daripada nama alkohol dan asid acid component.
karboksilik yang digunakan? Bahagian pertama adalah daripada nama komponen alkohol dan bahagian kedua adalah daripada

nama komponen asid karboksilik.

(ii) Replace the ending name of alcohol with “yl” and ending “oic” from the name of carboxylic acid with
“oate”.

Gantikan akhiran nama alkohol dengan “il” dan akhiran “oik” daripada nama asid karboksilik dengan
“oat”.

Methanol ⇒ Methyl, Methanoic acid ➝ Methanoate / Metanol ⇒ Metil, Asid metanoik ➝ Metanoat
Ethanol ⇒ Ethyl, Ethanoic acid ➝ Ethanoate / Etanol ⇒ Etil, Asid etanoik ➝ Etanoat
Propanol ⇒ Propyl, Propanoic acid ➝ Propanoate / Propanol ⇒ Propil, Asid propanoik ➝ Propanoat

How to name an ester from its HO HH
structural formula?
Bagaimanakah menamakan ester Structural formula HCCOCCH
daripada formula strukturnya? Formula struktur

H HH

Molecular formula CH3CO OC2H5
Formula molekul From ethanoic acid / Dari asid etanoik From ethanol / Dari etanol
CH3COOH C2H5OH

Name of ester Ethyl ethanoate
Nama ester Etil etanoat

83 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Describe how to prepare ethyl etanoate acid in the laboratory. Include all the procedure, observations, inference and conclusion in
your answer. / Huraikan bagaimana menyediakan etil etanoat dalam makmal. Sertakan semua prosedur pemerhatian, inferens dan
kesimpulan dalam jawapan anda.

Experiment Observations, Inference & Conclusion/Explanation
Eksperimen Pemerhatian, Inferens dan Kesimpulan/Penerangan

I Esterification of ethanol and ethanoic acid Observation / Pemerhatian : smell is formed.
Pengesteran etanol dan asid etanoik 1 Colourless liquid with sweet

Concentrated sulphuric acid 2 A colourless layer floats on the surface of water.
Asid sulfurik pekat 3 The liquid is less dense than water (layer of liquid floats on water).
1 Cecair tanpa warna dengan bau manis dihasilkan.

Ethanol 2 Lapisan tanpa warna terapung di atas permukaan air.
Etanol 3 Cecair itu kurang tumpat dari air (Lapisan cecair tersebut terapung

+ di atas air).
Ethanoic acid
Asid etanoik Inference / Inferens :

Heat 1 Ethanoic acid react with ethanol with presence of concentrated
Panaskan sulphuric acid to produce an ester which is insoluble in water.

Procedure / Prosedur : 2 An ester is less dense than water.

2U 1 2 cm3 glacial ethanoic acid is poured into a boiling tube. 1 Asid etanoik bertindak balas dengan etanol dengan kehadiran asid
2 4 cm3 of ethanol is added to the glacial ethanoic acid. sulfurik pekat untuk menghasilkan ester yang tidak larut
N 3 Five drops of concentrated sulphuric acid are added to mixture
I dalam air. kurang tumpat dari air.
T with dropper . The boiling tube is shaken . 2 Ester adalah

4 The mixture is heated gently over a small flame until it Conclusion/Explanation / Kesimpulan/Penerangan :

boils for two to three minutes. Ethanoic acid react with ethanol with presence of concentrated

5 The content of the boiling tube is poured in a beaker half filled with sulphuric acid as a catalyst to form ester.
water . Asid etanoik bertindak balas dengan etanol dengan kehadiran asid
sulfurik pekat sebagai mangkin untuk membentuk ester.
6 The odour, colour and solubility of the product are recorded.
1 2 cm3 asid etanoik glasial dimasukkan ke dalam tabung didih. Balanced equation / Persamaan seimbang :
2 4 cm3 etanol ditambahkan ke dalam asid etanoik glasial.

3 Lima titis asid sulfurik pekat ditambahkan kepada campuran CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

dengan penitis . Tabung didih kemudian digoncang . 1 Concentrated sulphuric acid is the catalyst for the reaction.

4 Campuran dipanaskan dengan perlahan dengan nyalaan 2 The physical property of ester is insoluble in water.

kecil hingga mendidih selama dua hingga tiga minit. 3 The special characteristic of ester is sweet smell .

5 Kandungan tabung didih dituangkan ke dalam bikar yang berisi 1 Asid sulfurik pekat adalah mangkin kepada tindak balas pengesteran.

air separuh penuh. 2 Sifat fizik ester adalah tidak larut dalam air.

6 Bau, warna dan keterlarutan hasil direkodkan. 3 Sifat istimewa ester adalah berbau manis .

What are the uses of carboxylic Carboxylic acid Uses
acid in everyday life? Asid karboksilik Kegunaan
Apakah kegunaan asid karboksilik
dalam kehidupan seharian? Ethanoic acid (a) Manufacture of drugs like aspirin
Asid etanoik
Pembuatan ubat seperti aspirin
Methanoic acid
Asid metanoik (b) As food flavour and preservative

Citric acid Sebagai perasa makanan dan pengawet
Asid sitrik
(a) To coagulate latex
Fatty acid (Long carbon chain
carboxylic acid) Untuk menggumpalkan lateks
Asid lemak (Asid karboksilik
rantai karbon panjang) (b) Manufacture of dyes, synthetic leather and insecticide
Pembuatan pewarna rambut, kulit sintetik dan racun serangga

(a) Flavouring in soft drinks and antioxidant in cakes and biscuits
Perasa dalam minuman bergas dan antioksidan dalam kek

dan biskut

(a) Making soap

Membuat sabun

© Nilam Publication Sdn Bhd 84

MODULE • Chemistry Form 5

Exercise / Latihan Molecular formula Name
Formula molekul Nama
Name the following esters:
Namakan ester berikut:

Structural formula of ester
Formula struktur ester

H O HH H Molecular formula of ester: Name of alcohol:
HC C OCC C H Formula molekul ester: Nama alkohol:

H HH H CH3COOC3H7 Propanol / Propanol

Molecular formula of alcohol part: Name of carboxylic acid: U
Formula molekul bahagian alkohol: Nama asid karboksilik: N
I
C3H7OH Ethanoic acid / Asid etanoik T

Molecular formula of carboxylic acid part: Name of ester: 2
Formula molekul bahagian asid karboksilik: Nama ester:

CH3COOH Propyl ethanoate / Propil etanoat

HHO HH Molecular formula of ester: Name of alcohol:
Formula molekul ester: Nama alkohol:
H C C C OCCH
C2H5COOC2H5 Ethanol / Etanol
HH HH
Molecular formula of alcohol part: Name of carboxylic acid:
Formula molekul bahagian alkohol: Nama asid karboksilik:

C2H5OH Propanoic acid / Asid propanoik

Molecular formula of carboxylic acid part: Name of ester:
Formula molekul bahagian asid karboksilik: Nama ester:

C2H5COOH Ethyl propanoate / Etil propanoat

HHO H Molecular formula of ester: Name of alcohol:
Formula molekul ester: Nama alkohol:
H C C C OCH
C2H5COOCH3 Methanol / Metanol
HH H
Molecular formula of alcohol part: Name of carboxylic acid:
Formula molekul bahagian alkohol: Nama asid karboksilik:

CH3OH Propanoic acid / Asid propanoik

Molecular formula of carboxylic acid part: Name of ester:
Formula molekul bahagian asid karboksilik: Nama ester:

C2H5COOH Methyl propanoate / Metil propanoat

85 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

Esters / Ester

What is an ester? Esters is non-hydrocarbon organic compounds containing carbon, hydrogen and oxygen formed when a
Apakah ester? carboxylic acid reacts with an alcohol.
Ester ialah sebatian organik bukan hidrokarbon yang mengandungi karbon, hidrogen dan oksigen yang
terbentuk apabila asid karboksilik bertindak balas dengan alkohol.

What is the general formula of General formula of ester:
esters? Formula am ester:
Apakah formula am ester?
O

R C O R’ or / atau CnH2n + 1COO Cn’ H2n’ + 1

R’ O : Derived from alcohol, name ending with ‘yl’. ‘R’ is alkyl group with general formula
Cn’H2n’ + 1 where n’ = 1, 2, 3, … / Diperoleh daripada alkohol, namanya berakhir dengan
‘il’. ‘R’ ialah kumpulan alkil dengan formula am Cn’H2n’ + 1 di mana n’ = 1, 2, 3, …

O : Derived from carboxylic acid, name ending with ‘oate’. R is alkyl group with general
RC formula CnH2n + 1
where n = 0, 1, 2, 3, … / Diperoleh daripada asid karboksilik, namanya berakhir dengan
‘oat’. R ialah kumpulan alkohol dengan formula am CnH2n + 1 di mana n = 0, 1, 2, 3, …

U
N
I What is the functional group of The functional group for ester is carboxylate group, –COO–:
T esters? Kumpulan berfungsi bagi ester ialah kumpulan karboksilat, –COO–:
Apakah kumpulan berfungsi
2 ester? O

CO

Write general equation for Esters are produced when carboxylic acid reacts with alcohol in the presence of concentrated sulphuric
esterification reaction. acid as a catalyst (esterification reaction):
Tuliskan persamaan umum tindak Ester terhasil apabila asid karboksilik bertindak balas dengan alkohol dalam kehadiran asid sulfurik pekat
balas pengesteran. sebagai mangkin (tindak balas pengesteran):

OO

R C O H + H O R’ R C O R’ + H–O–H

H Alcohol Ester Water
Alkohol Ester Air
Carboxylic acid
Asid karboksilik

How to name an ester? Name for esters is first read from the alcohol component followed by the carboxylic acid component.
Bagaimana menamakan ester? Nama bagi ester dibaca daripada komponen alkohol dahulu diikuti dengan komponen asid karboksilik.

Example / Contoh:

CH3COOH + C3H7OH H2SO4 From ethanoic acid From propanol + H2O
Dari asid etanoik Dari propanol
Ethanoic acid Propanol
Asid etanoik Propanol CH3CO  OC3H7

Propyl ethanoate
Propil etanoat

Complete the following equations:
Lengkapkan persamaan-persamaan berikut:

HHHO HHHHH HHHO HHHHH

H C C C C OH + H O C C C C C H H2SO4 H C C C C O C C C C C H + H–O–H

HHH HHHHH HHH HHHHH

Butanoic acid / Asid butanoik Pentanol / Pentanol Penthyl butanoate / Pentil butanoat Water / Air

© Nilam Publication Sdn Bhd 86

MODULE • Chemistry Form 5

Complete the chemical equations (i) HCOOH + C2H5OH H2SO4 HCOOC2H5 + H2O
for esterification. Methanoic acid Ethanol / Etanol
Lengkapkan persamaan kimia Asid metanoik Ethyl methanoate Water
bagi pengesteran. (ii) Etil metanoat Air
C3H7OH
Propanol + C4H9COOH H2SO4 C4H9COOC3H7 + H2O
Propanol Pentanoic acid
Asid pentanoik Propyl pentanoate Water
Propil pentanoat Air

(iii) C3H7COOH + C2H5OH H2SO4 C3H7COOC2H5 + H2O
Butanoic acid Ethanol / Etanol
Ethyl butanoate Water
Asid butanoik Etil butanoat Air

What are the physical properties (a) Ester is a neutral compound with a sweet smell.
of esters?
Apakah sifat-sifat fizik ester? (b) Esters have low density, less dense than water.

(c) Simple esters are colourless liquid at room temperature.

(d) Simple esters are very volatile and evaporate easily at room temperature.

(e) Esters are covalent compound which is insoluble in water.

(a) Ester ialah sebatian neutral dengan bau manis . U
N
(b) Ester mempunyai ketumpatan yang rendah, kurang tumpat berbanding air. I
T
(c) Ester yang ringkas adalah cecair tanpa warna pada suhu bilik.
2
(d) Ester yang ringkas adalah sangat tidak stabil dan meruap dengan mudah pada suhu bilik.

(e) Ester adalah sebatian kovalen yang tidak larut dalam air.

What is the special characteristic Sweet smell
of ester? Berbau harum
Apakah sifat-sifat khas ester?

What are the natural sources of Most simple esters are found naturally in fruits and flowers. The fragrance of flowers and fruits is due to
esters? the presence of esters.
Apakah sumber semula jadi ester? Kebanyakan ester dijumpai secara semula jadi dalam buah-buahan dan bunga-bungaan. Bau wangi
buah-buahan dan bunga-bungaan adalah disebabkan kehadiran ester.

Example: / Contoh:

Ester / Ester Name / Nama Natural source / Sumber semula jadi

C3H7COOC2H5 Ethyl butanoate / Etil butanoat Pineapple / Nanas

C3H7COOCH3 Methyl butanoate / Metil butanoat Apple / Epal

CH3COOC5H11 Penthyl ethanoate / Pentil etanoat Banana / Pisang

What are the uses of esters in (a) Used in the preparation of cosmetics and perfumes.
everyday life? (b) As artificial flavour in processed food and drinks.
Apakah kegunaan ester dalam (c) Esters are used as organic solvent for glue, varnish and paint.
kehidupan seharian? (d) Used in the production of polyester (synthetic fibers for making textiles).
(e) Manufacture of soap, natural fats are esters which react with alkalis to produce soap.
(a) Digunakan dalam penyediaan barang kosmetik dan minyak wangi.
(b) Sebagai perasa tiruan dalam makanan dan minuman yang diproses.
(c) Digunakan sebagai pelarut organik pada gam, varnis dan cat.
(d) Digunakan dalam penghasilan poliester (gentian sintetik untuk pembuatan tekstil).
(e) Pembuatan sabun, lemak semula jadi ialah ester yang bertindak balas dengan alkali untuk

menghasilkan sabun.

87 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

U
N
I
T

2
© Nilam Publication Sdn Bhd EXPERIMENT FOR CHEMICAL PROPERTIES ALKANE, ALKENE, ALCOHOL AND CARBOXYLIC ACID
EKSPERIMEN UNTUK SIFAT-SIFAT KIMIA ALKANA, ALKENA, ALKOHOL DAN ASID KARBOKSILIK

Comparing Properties of Alkane with Alkene / Membandingkan Sifat Alkana dan Alkena Oxidation of Alcohol Dehydration of Alcohol Esterification
(Alcohol → Carboxylic Acid) (Alcohol → Alkene) (Alcohol + Carboxylic Acid)
Sootiness of Flame Reaction with Bromine Water Reaction with KMnO4 / Tindak
Kejelagaan Nyalaan Tindak Balas dengan Air Bromin Balas dengan Larutan KMnO4 Pengoksidaan Pendehidratan Alkohol Pengesteran
(Alkohol → Asid karboksilik) (Alkohol → Alkena) (Alkohol + Asid karboksilik)

Alcohol + Acidified potassium Concentrated
Alkohol manganate(VII) solution sulphuric acid
Filter paper Acidified potassium Larutan kalium manganat(VII) Porcelain chips Asid sulfurik
Kertas turas manganate(VII) solution berasid Serpihan porselin Gas pekat
Larutan kalium Cold water Gas
Bromine water manganat(VII) Air sejuk
Air bromin berasid Glacial
ethanoic acid
and ethanol
Hexane Hexene Hexane Hexane Heat Bikar Heat Asid etanoik
Heksana Heksena Heksana Heksana Panaskan Beaker Panaskan glasial dan
Heat Heat Glass wool soaked etanol
Evaporating dish Distillate with ethanol Water Heat
Mangkuk penyejat 1. About 2 cmP3aonafshkeanxane is 1. About 2 cmP3aonfashkeaxnane is Hasil sulingan Kapas kaca direndam Air Panaskan
dalam etanol

1. About 5 cm3 of hexane and 1. About of 2 cm3 of acidified 1. Some glass wool is placed 1. 2 cm3 glacial ethanoic acid
potassium manganate(VII) in a boiling tube. is poured into a boiling tube.
hexene are poured into two poured into a test tube. poured into a test tube. solution is poured into a Kapas kaca dimasukkan ke 2 cm3 asid etanoik glasial
Sebanyak 2 cm3 heksana Sebanyak 2 cm3 heksana
separated evaporating boiling tube. dalam tabung didih. dimasukkan ke dalam
Sebanyak 2 cm3 larutan
dishes. dituangkan ke dalam tabung dituangkan ke dalam tabung kalium manganat(VII) 2. 2 cm3 of ethanol is poured tabung didih.
Sebanyak 2 cm3 heksana uji. dituangkan ke dalam tabung
88 uji. 2. A few drops of acidified didih. into the boiling tube to soak 2. 4 cm3 of ethanol is added to
potassium manganate(VII) 2. 10 drops of concentrated
dan heksena dituangkan 2. A few drops of bromine water solution, KMnO4 are added to sulphuric acid are added into the glass wool. the glacial ethanoic acid.
the hexane. the boiling tube. / 10 titis asid
dalam dua mangkuk are added to the hexane. Beberapa titis larutan kalium sulfurik pekat ditambah ke 2 cm3 etanol dituangkan ke 4 cm3 etanol ditambahkan
manganat(VII) berasid dalam tabung didih.
penyejat yang berasingan. Beberapa titis air bromin ditambahkan kepada heksana. 3. The solution is heated gently. dalam tabung didih untuk ke dalam asid etanoik
3. The mixture is shaken. Larutan dipanaskan dengan
2. A lighted wooden splinter is ditambahkan kepada Campuran itu digoncang. perlahan. membasahi kapas kaca. glasial.
4. All changes that occur are 4. 1 cm3 of ethanol is added
used to light up the two heksana. recorded. drop by drop into the boiling 3. Some porcelain chips are 3. 5 drops of concentrated
Semua perubahan direkodkan.
liquids. 3. The mixture is shaken. placed in the middle section sulphuric acid, H2SO4 are

Kayu uji menyala digunakan Campuran itu digoncang. of boiling tube as shown in added to the mixture with a

untuk menyalakan kedua- 4. All changes that occur are the diagram. dropper. The boiling tube is

dua cecair tersebut. recorded. Serpihan porselin diletakkan shaken. / Lima titis asid

3. When the burning occurs, a Semua perubahan di bahagian tengah tabung sulfurik pekat ditambahkan

piece of filter paper is held direkodkan. didih seperti ditunjukkan kepada campuran dengan

above each flame as shown 5. Steps 1 to 4 are repeated dalam rajah di atas. penitis. Tabung didih

in the diagram. using hexene to replace 5. Steps 1 to 4 are repeated using tube. / 1 cm3 etanol ditambah 4. Porcelain chips are heated kemudian digoncang.

Apabila nyalaan berlaku, hexane. hexene to replace hexane. titis demi titis ke dalam strongly. The glass wool is 4. The mixture is then heated

sekeping kertas turas Langkah 1 hingga 4 diulang Langkah 1 hingga 4 diulang tabung didih. then heated gently so that gently over a small flame
menggunakan heksena untuk 5. Delivery tube is connected to ethanol vapourised and until it boils for two or three
diletakkan di atas setiap menggunakan heksena the boiling tube as shown in passed through the heated minutes.

nyalaan seperti yang untuk menggantikan menggantikan heksana. the diagram. The mixture is porcelain chips. / Serpihan Campuran dipanaskan

ditunjukkan dalam rajah di heksana. heated until it boils. / Salur porselin dipanaskan dengan dengan perlahan dengan
atas.
4. The flame is observed for its penghantar disambungkan kuat. Kapas kaca nyalaan kecil hingga
colour and sootiness kepada tabung didih seperti kemudiannya dipanaskan mendidih selama dua
and the amount of soot rajah di atas. Campuran dengan perlahan sehingga hingga tiga minit.
collected on the two pieces dipanaskan hingga mendidih. etanol meruap dan wapnya 5. The content of the boiling
of filter paper is noted. 6. The distillate is collected in a dilalukan melalui serpihan tube is poured into a beaker
Nyalaan diperhatikan dari test tube and it is tested with porselin yang dipanaskan. half filled with water.
segi warna dan kejelagaan blue litmus paper. 5. The gas released is Kandungan tabung didih
dan kuantiti jelaga Hasil sulingan dikumpulkan collected in two test tubes. dituangkan ke dalam bikar
terkumpul di atas kertas dalam tabung uji dan diuji Gas yang dibebaskan yang berisi air separuh
turas dicatatkan. dengan kertas litmus biru. penuh.

7. Steps 1–6 are repeated by dikumpul dalam dua tabung 6. The odour, colour and
solubility of the product are
replacing potassium uji seperti rajah di atas. recorded.
Bau, warna dan
manganate(VII), KMnO4 with 6. Test the gas with: / Gas keterlarutan hasil
direkodkan.
potassium dichromate(VI), yang terhasil diuji dengan:

K2Cr2O. (a) bromine water

Langkah 1–6 diulang dengan air bromin

menggantikan larutan kalium (b) acidified potassium
manganate(VII) solution.
manganat(VII) dengan
larutan kalium
larutan kalium dikromat(VI).
manganat(VII) berasid

Observation / Pemerhatian Observation / Pemerhatian

Hexane Hexene Hexane Hexene Hexane Hexene 1 The purple colour of 1 A colourless gas is 1 Colourless liquid with sweet
Heksana Heksena collected in the test tube. smell is formed.
Heksana Heksena Heksana Heksena acidified potassium Gas tanpa warna Cecair tanpa warna dengan
dikumpulkan di dalam bau manis dihasilkan.
1 Burns with 1 Burns with 1 Hexane did 1 Hexene 1 Hexane did not 1 Hexene manganate(VII) solution tabung uji.
not change changed the change the changed the turns colourless. 2 A colourless layer floats on
a yellow a yellow the brown brown colour purple colour of purple colour Warna ungu larutan kalium 2 The gas changed the the surface of water.
colour of of bromine potassium of potassium manganat(VII) berasid brown colour of bromine Lapisan tanpa warna
sooty and very bromine water to manganate(VII) manganate(VII) menjadi tanpa warna. water to colourless. terapung di atas
water. colourless. solution. solution to 2 The orange colour of Gas itu menukarkan warna permukaan air.
flame. sooty Heksana Heksena Heksana colourless. acidified potassium perang air bromin kepada
tidak menukarkan tidak dichromate(VI) solution tanpa warna. 3 The liquid is less dense
Terbakar flame. menukarkan warna menukarkan Heksena turns green. than water (layer of liquid
warna perang air warna ungu menukarkan Warna jingga larutan larutan 3 The gas changed the floats on water).
dengan Terbakar perang air bromin larutan kalium warna ungu kalium dikromat(VI) berasid purple colour of acidified Cecair itu kurang tumpat
bromin. kepada larutan menjadi hijau. manganate(VII) solution to dari air (Lapisan cecair
nyalaan dengan tanpa manganat(VII) kalium 3 The distillate smells like colourless. tersebut terapung di atas
warna. berasid. manganat(VII) vinegar. / Hasil turasan Gas itu menukarkan warna air).
kuning dan nyalaan berasid berbau seperti cuka. ungu larutan kalium
kepada 4 The distillate turns blue manganat(VII) berasid 1 Ethanoic acid reacts with
berjelaga. kuning dan tanpa warna. litmus paper to red. kepada tanpa warna. ethanol in the presence of
concentrated sulphuric acid
2 Less soot is sangat to form ester.
Asid etanoik bertindak balas
collected berjelaga. Conclusion / Kesimpulan dengan etanol dengan
MODULE • Chemistry Form 5 kehadiran asid sulfurik
on the filter 2 More soot The product is an alkene. pekat membentuk ester.
U Dehydration of ethanol
paper. Nis collected produces ethene. 2 Concentrated sulphuric acid
I Pendehidratan etanol is the catalyst for
Kurang Ton the filter menghasilkan etena. esterification.
Asid sulfurik pekat adalah
jelaga 2paper. mangkin kepada tindak
balas pengesteran.
terkumpul Banyak89 © Nilam Publication Sdn Bhd

di atas jelaga Hasil turasan menukarkan

kertas terkumpul warna kertas litmus biru

turas. di atas kepada merah.

kertas

turas.

Conclusion / Kesimpulan

1 Alkane and alkene have different chemical properties. Oxidation of ethanol with
Alkana dan alkena mempunyai sifat kimia yang berbeza. oxidising agents such as
acidified potassium manganate
2 Alkene produces more soot than alkane when it is burnt in the air. (VII) solution or acidified
Alkena menghasilkan nyalaan lebih berjelaga dari alkana apabila dibakar. potassium dichromate(VI)
solution, produces ethanoic
3 Alkene decolourises brown colour of bromine water but alkane does not. acid.
Alkena melunturkan warna perang air bromin tetapi alkana tidak. Pengoksidaan etanol dengan
agen pengoksidaan seperti
4 Alkene decolourises purple colour of acidified potassium manganate(VII), but alkane does not. larutan kalium manganat(VII)
Alkena melunturkan warna ungu larutan kalium manganat(VII) berasid tetapi alkana tidak. berasid atau larutan kalium
dikromat(VI) berasid
menghasilkan asid etanoik.

© Nilam Publication Sdn Bhd CONCLUSION FOR CHEMICAL PROPERTIES ALKANE, ALKENE, ALCOHOL AND CARBOXYLIC ACID MODULE • Chemistry Form 5
KESIMPULAN UNTUK SIFAT-SIFAT KIMIA ALKANA, ALKENA, ALKOHOL DAN ASID KARBOKSILIK
* Esterification / Pengesteran
GLUCOSE / GLUKOSA, C6H12O6
U
N* Fermentation / Penapaian
I
Homologous series: ALKANE # Cracking Homologous series: ALKENE # Hydration THomologous series: ALCOHOL * Oxidation Homologous series: CARBOXYLIC ACID
Siri Homolog: ALKANA Peretakan Siri Homolog: ALKENA Penghidratan Siri Homolog: ALKOHOL Pengoksidaan Siri Homolog: ASID KARBOKSILIK
General formula / Formula am : 2
# Hydrogenation General formula / Formula am : * Dehydration General formula / Formula am : General formula / Formula am :
CnH2n + 2 , n = 1, 2, 3… Penghidrogenan CnH2n , n = 2, 3, 4… Pendehidratan CnH2n + 1OH , n = 1, 2, 3… CnH2n + 1 COOH , n = 0, 1, 2, 3…

SATURATED HYDROCARBON UNSATURATED HYDROCARBON NON- HYDROCARBON NON- HYDROCARBON

HIDROKARBON TEPU HIDROKARBON TAK TEPU BUKAN HIDROKARBON BUKAN HIDROKARBON

Chemical reaction: Chemical reaction: Chemical reaction: Chemical reaction:
Tindak balas kimia: Tindak balas kimia: Tindak balas kimia: Tindak balas kimia:
1. Substitution reaction with 1. Addition reaction with: / Tindak 1. Dehydration 1. Show the chemical properties of

halogen such as chlorine, Cl2 and balas penambahan dengan: Pendehidratan acid / Menunjukkan sifat-sifat
bromine, Br2 with presence of (a) Hydrogen, H2 (Hydrogenation) 2. Oxidation kimia asid :
sunlight. / Tindak balas (a) Acid + Metal → Salt +
penukargantian dengan halogen Hidrogen, H2 Pengoksidaan
seperti klorin, Cl2 dan bromin, Br2 (Penghidrogenan) 3. Combustion to produce carbon Hydrogen
dengan kehadiran cahaya (b) Water, H2O (Hydration) Asid + Logam → Garam +
matahari. Air, H2O (Penghidratan) dioxide and water with no soot.
2. Combustion to produce carbon (c) Halogen such as bromine, Br2 Pembakaran untuk menghasilkan Hidrogen
dioxide and water with less soot. Halogen seperti bromin, Br2 karbon dioksida dan air dengan (b) Acid + Metal carbonate → Salt
Pembakaran untuk menghasilkan (d) Acidified potassium tiada jelaga.
karbon dioksida dan air dengan manganate(VII), KMnO4 + Water + Carbon dioxide
90 kurang jelaga. Kalium manganat(VII) berasid Asid + Logam karbonat →
KMnO4
2. Addition polymerisation Garam + Air + Karbon dioksida
Pempolimeran penambahan (c) Acid + Base/alkali → Salt +
3. Combustion to produce carbon
dioxide and water with more Water
soot. / Pembakaran untuk Asid + Bes/alkali → Garam +
menghasilkan karbon dioksida Air
dan air dengan lebih jelaga. 2. Esterification / Pengesteran

Key / Petunjuk : ESTER, RCOOR’ / ESTER, RCOOR’
Reactions marked with ‘#’ are industrial processes. Reactions marked with ‘*’ are conducted in the R is Cn H2n + 1, n = 0, 1, 2, 3.... and R’ is Cn’H2n’ + 1, n’ = 1, 2, 3 …
laboratory / Tindak balas dengan tanda ‘#’ adalah proses dalam industri. Tindak balas dengan tanda ‘*’ R ialah Cn H2n + 1, n = 0, 1, 2, 3.... dan R’ ialah Cn’H2n’ + 1, n’ = 1, 2, 3 …
dilakukan di dalam makmal

Complete the following / Lengkapkan yang berikut :
1. Combustion of alkane and alkene produce different amount of soot . Combustion is used to differentiate alkane and alkene. / Pembakaran alkana dan alkena menghasilkan kuantiti

jelaga yang berbeza. Pembakaran digunakan untuk membezakan alkana dan alkena.
2. Addition reaction of alkene with bromine water change brown colour of bromine water to colourless. This reaction does not occur in alkane . Alkane and alkene can be differentiated

by using bromine water. / Tindak balas penambahan alkena dengan air bromin mengubah warna perang air bromin kepada tanpa warna. Tindak balas ini tidak berlaku dalam alkana .
Alkana dan alkena boleh dibezakan menggunakan air bromin.

3. Addition reaction of alkene with acidified potassium manganate(VII) change purple colour of acidified potassium manganate(VII) to colourless . This reaction does not occur in alkane .
Alkane and alkene can also be differentiated by using acidified potassium manganate(VII). / Tindak balas penambahan alkena dengan kalium manganat(VII) berasid mengubah warna ungu

kalium manganat(VII) berasid kepada tanpa warna . Tindak balas ini tidak berlaku dalam alkana . Alkana dan alkena juga boleh dibezakan menggunakan kalium manganat(VII) berasid.
4. Addition reaction of alkene with hydrogen (hydrogenation) has changed alkene to alkane . / Tindak balas penambahan alkena dengan hidrogen (penghidrogenan) mengubah alkena kepada alkana .
5. Addition reaction of alkene with water (hydration) has changed alkene to alcohol . / Tindak balas penambahan alkena dengan air (penghidratan) mengubah alkena kepada alkohol .
6. Dehydration of alcohol has changed alcohol to alkene . / Pendehidratan alkohol mengubah alkohol kepada alkena .
7. Oxidation of alcohol has changed alcohol to carboxylic acid . / Pengoksidaan alkohol mengubah alkohol kepada asid karboksilik .
8. Esterification of alcohol and carboxylic acid produces ester. / Pengesteran alkohol dan asid karboksilik menghasilkan ester.

Molecular Formula, Structural Formula and IUPAC Name For Alkane, Alkene, Alcohol, Carboxylic Acid and Ester :
Formula Molekul, Formula Struktur dan Penamaan IUPAC untuk Alkana, Alkena, Alkohol, Asid Karboksilik dan Ester :

Homologous Series Alkane Alkene Alcohol Carboxylic acid Ester
Siri Homolog Alkana Alkena Alkohol Asid karboksilik Ester

General formula CnH2n + 2, n =1, 2, 3… CnH2n, n = 2, 3, 4… CnH2n + 1OH, n = 1, 2, 3…. CnH2n + 1 COOH, n = 0, 1, 2, 3 CnH2n + 1 COOCn’H2n’ + 1,
Formula am n = 0, 1, 2, .., n’ = 1, 2, 3
Hydrocarbon Non hydrocarbon
Type of carbon Hydrocarbon Hidrokarbon Bukan hidrokarbon Non hydrocarbon Non hydrocarbon
compound Hidrokarbon Bukan hidrokarbon Bukan hidrokarbon
Jenis sebatian karbon n=2 n=1
n=1 Molecular formula: C2H4 Molecular formula: CH3OH n=0 Draw structural formula and write the
• Write the Molecular formula: CH4 Formula molekul: C2H4 Formula molekul: CH3OH Molecular formula: HCOOH molecular formula for each of the
molecular formula Formula molekul: CH4 Formula molekul: HCOOH following esters:
for the first few HH H Lukis formula struktur dan tulis formula
members of alkane, H O molekul bagi setiap ester berikut:
alkene, alcohol & CC H C OH
carboxylic acid. HC H HC OH 1 Methyl ethanoate
HH H Metil etanoat
Tulis formula H Ethene / Etena Methanol / Metanol Methanoic acid
molekul untuk Methane / Metana Asid metanoik HO
beberapa ahli Number of isomers: No isomer
pertama bagi Bilangan isomer: Tiada isomer H
alkana, alkena,
alkohol & asid Number of isomers: No isomer n=3 Number of isomers: No isomer Number of isomers: No isomer HCC O CH
karboksilik. Bilangan isomer: Tiada isomer Molecular formula: C3H6 Bilangan isomer: Tiada isomer Bilangan isomer: Tiada isomer
Formula molekul: C3H6 H H
• Draw the structural n=2 n=2 n=1
formula for all the Molecular formula: C2H6 HHH Molecular formula: C2H5OH Molecular formula: CH3COOH
isomers of alkane, Formula molekul: C2H6 Formula molekul: C2H5OH Formula molekul: CH3COOH
alkene, alcohol HC C CH
and carboxylic HH HO
MODULE • Chemistry Form 5acid. Name all theH Molecular formula: CH3COOCH3
isomers using Propene / Propena H C C OH Formula molekul: CH3COOCH3
UIUPAC.
Nnomenclature.HHNumber of isomers: No isomerHCC OHH2 Ethyl methanoate
IBilangan isomer: Tiada isomerEthanoic acid / Asid etanoik Etil metanoat
T Lukis formulaHC C HHH H
struktur untuk Ethanol / Etanol Number of isomers: No isomer OH
2semua isomerHH Bilangan isomer: Tiada isomer
alkana, alkena, Ethane / Etana Number of isomers: No isomer HC O CCH
91 © Nilam Publication Sdn Bhdalkohol dan asid Bilangan isomer: Tiada isomer n=2
karboksilik. Number of isomers: No isomer Molecular formula: C2H5COOH HH
Namakan semua Bilangan isomer: Tiada isomer n=3 Formula molekul: C2H5COOH
isomer Molecular formula: C3H7OH
menggunakan n=3 Formula molekul: C3H7OH HHO Molecular formula: HCOOC2H5
penamaan IUPAC. Molecular formula: C3H8 Formula molekul: HCOOC2H5
Formula molekul: C3H8 HHH H C C C OH

HHH HC C CH HH 3 Ethyl propanoate
Propanoic acid Etil propanoat
Asid propanoik
OH H H HHO HH
Propan-1-ol / Propan-1-ol Number of isomers: No isomer
HC C CH Bilangan isomer: Tiada isomer
HHH
HC C COC CH
HHH
Propane / Propana HC C CH HH HH

Number of isomers: No isomer H OH H
Bilangan isomer: Tiada isomer Molecular formula: C2H5COOC2H5
Propan-2-ol / Propan-2-ol Formula molekul: C2H5COOC2H5

Number of isomers: Two isomers
Bilangan isomer: Dua isomer

MODULE • Chemistry Form 5

Exercise / Latihan

1 The table below shows the formulae of three organic compounds. / Jadual berikut menunjukkan formula bagi tiga sebatian organik.

Organic compound / Sebatian organik P Q R

Formula / Formula C4H8 C4H9OH CH3COOH

(a) (i) What is meant by unsaturated hydrocarbon? / Apakah yang dimaksudkan dengan hidrokarbon tak tepu?

Compounds that contain element carbon and hydrogen only with at least one double covalent bond between carbon atoms

Hidrokarbon yang mengandungi unsur karbon dan hidrogen sahaja dengan sekurang-kurangnya satu ikatan ganda dua

antara atom karbon

(ii) Which of the organic compound in the table above is an unsaturated hydrocarbon?
Antara sebatian organik dalam jadual di atas, yang manakah merupakan hidrokarbon tak tepu?

P // C4H8

(b) State the homologous series for compounds P and Q. / Nyatakan siri homolog bagi sebatian P dan Q.

Compound P / Sebatian P :  Alkene / Alkena Compound Q / Sebatian Q :  Alcohol / Alkohol

(c) Compound P can be produced from compound Q through a chemical reaction.

U Sebatian P boleh dihasilkan daripada sebatian Q melalui suatu tindak balas kimia.
N
I (i) What is the name of the reaction? / Apakah nama bagi tindak balas tersebut?
Dehydration / Pendehidratan

T (ii) Write the chemical equation for the reaction. / Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas tersebut.
2 Porcelain chips / Serpihan porselin
C4H9OH   C4H8  +   H2O

(iii) Draw the set-up of apparatus for the reaction in (c)(ii). / Lukiskan susunan alat radas bagi tindak balas di (c)(ii).

Porcelain chips
Serpihan porselin

Glass wool soaked with butanol Gas
Kapas kaca direndam dalam Gas
butanol

Heat
Panaskan

Water
Air

(d) Draw the structural formula for compound R, circle the functional group.

Lukiskan formula struktur bagi sebatian R, bulatkan kumpulan berfungsi.

HO


H C C OH

H

(i) State the general formula for compound R. / Tuliskan formula am bagi sebatian R.
CnH2n + 1COOH

(ii) Another compound, S, is in the same homologous series as R. S has five carbon atoms. Write the molecular formula
for S. / Sebatian lain, S adalah dalam siri homolog yang sama dengan R. S mempunyai lima atom karbon. Tuliskan
formula molekul bagi S.
C4H9COOH

(e) (i) What is meant by isomerism? / Apakah yang dimaksudkan dengan keisomeran?
Isomerism is the phenomenon where a compound has the same molecular formula but different structural formulae.

Keisomeran adalah fenomena di mana suatu sebatian mempunyai formula molekul yang sama tetapi formula struktur

berbeza.

© Nilam Publication Sdn Bhd 92

MODULE • Chemistry Form 5

(ii) Draw the structural formula for compound P. Name all the isomers using IUPAC nomenclature.

Lukiskan formula struktur bagi sebatian P. Namakan semua isomer menggunakan sistem penamaan IUPAC.

HHHH HHHH H

HCCCCH HCCCCH HCH
HH HH HH
HCCC

HH

n-but-1-ene / n-but-1-ena n-but-2-ene / n-but-2-ena 2-methylpropene / 2-metilpropena

(f) When compound Q is added into a test tube containing acidified potassium dichromate(VI) solution and heated for a few
minutes, a chemical reaction occurs.

Apabila sebatian Q ditambah ke dalam tabung uji yang mengandungi larutan kalium dikromat(VI) berasid dan dipanaskan
untuk beberapa minit, tindak balas kimia berlaku.

(i) Name the type of reaction that occurs.
Namakan jenis tindak balas yang berlaku.

Oxidation / Pengoksidaan

(ii) State one observation for this experiment. U
Nyatakan satu pemerhatian dalam eksperimen ini. N
I
The orange colour of acidified potassium dichromate(VI) solution turns green. T

Warna jingga larutan kalium dikromat(VI) berasid menjadi hijau. 2

(iii) Write a chemical equation for the reaction.
Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas ini.

C4H9OH + 2[O]     C3H7COOH + H2O

(g) Compound Q undergoes complete combustion in excess oxygen.
Sebatian Q terbakar dengan lengkap dalam oksigen berlebihan.
(i) Write chemical equation for the complete combustion of Q.
Tuliskan persamaan kimia bagi pembakaran lengkap Q.

C4H9OH + 6O2     4CO2 + 5H2O

(ii) 7.4 g of compound Q undergoes complete combustion at room conditions. Calculate the volume of carbon dioxide gas

released. [Molar volume of gas is 24 dm3 mol–1 at room conditions. Relative atomic mass: H, 1; C, 12]

7.4 g sebatian Q terbakar dengan lengkap pada suhu bilik. Hitung isi padu gas karbon dioksida yang terbebas.

[Isi padu molar gas ialah 24 dm3 mol–1 pada keadaan bilik, Jisim atom relatif: H, 1; C, 12]

Number of mol of C4H9OH / Bilangan mol C4H9OH = 7.4 = 0.1 mol
74

From the equation / Dari persamaan, 1 mol of C4H9OH : 4 mol of CO2
0.1 mol of C4H9OH : 0.4 mol of CO2

Volume of CO2 / Isi padu CO2 = 0.4 × 24 dm3
= 9.6 dm3

93 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

2 The information below is regarding substance X. / Maklumat di bawah adalah mengenai bahan X.

• Carbon / Karbon 85.70%
• Hydrogen / Hidrogen 14.3%
• Relative molecular mass / Jisim molekul relatif = 56

Determine the empirical formula and molecular formula of substance X. [Given that the relative atomic mass of C = 12, H = 1]
Tentukan formula empirik dan formula molekul bagi bahan X. [Diberi jisim atom relatif bagi C = 12, H = 1]

Element C H
Unsur 85.70 14.30
Mass / g
Jisim /g 12 1
7.14 14.3
Mol atom
Mol atom 1 2
Simplest ratio
Nisbah teringkas Additional Questions

The empirical formula / Formula empirik = CH2 Soalan Tambahan

(CH2)n = 56

[12 + 2(1)]n = 56

56
n = 14 = 4
U The molecular formula / Formula molekul = C4H8
N
I
2T Fats / Lemak

What are fats and oils? – Fat and oils are natural esters. / Lemak dan minyak adalah ester semula jadi.
Apakah lemak dan minyak? – Formed by esterification of alcohol glycerol / 1, 2, 3-propanetriol with fatty acid.
Terbentuk melalui pengesteran alkohol gliserol / 1, 2, 3-propanetriol dengan asid lemak.
– Fats are triesters (triglyceride) / Lemak adalah triester (trigliserida)

Remark / Catatan:
Fats and oils are chemically very similar but different in physical state
Lemak dan minyak adalah sangat hampir serupa tetapi berbeza dalam keadaan fizikal

What is alcohol glycerol? Glycerol is an alcohol with three hydroxyl groups, known as propan-1, 2, 3-triol
Apakah alkohol gliserol? Gliserol ialah alkohol dengan tiga kumpulan hidroksil, dikenali sebagai propan-1, 2, 3-triol

HHH

HC C C H

OH OH OH

What is fatty acid? Fatty acid is a long chain of carboxylic acid with long carbon chain, R-COOH or CnH2n+1COOH. R is alkyl
Apakah asid lemak? group with general formula CnH2n+1, n is about 10 to 20
Asid lemak adalah rantai panjang asid karboksilik dengan rantaian karbon yang panjang, R-COOH atau
General equation for esterification CnH2n+1COOH. R ialah kumpulan alkil dengan formula am CnH2n+1, n adalah 10 hingga 20
reaction between glycerol and
fatty acid. Esterification reaction between glycerol and fatty acid: H O
Persamaan am tindak balas Tindak balas pengesteran antara gliserol dengan asid lemak:
pengesteran antara gliserol dan
asid lemak. HO

H CO H  +  H O C R HCOC R

OO

H CO H  +  H O C R' H C O C R' +  3 H – O – H

OO

H CO H  +  H O C R'' H C O C R''

H 3 mol of fatty acid H 3 mol of water
3 mol asid lemak 3 mol air
1 mol of glycerol 1 mol of fat/oil
1 mol gliserol 1 mol lemak/minyak

© Nilam Publication Sdn Bhd 94

MODULE • Chemistry Form 5

R’ dan R” represent hydrocarbon chains( alkyl groups) that are the same or different.

R’ dan R’’ mewakili rantaian hidrokarbon (kumpulan alkil) yang sama atau berbeza.

⇒ Glycerol / Gliserol + Fatty acid / Asid lemak Oil or fat / Minyak atau lemak + Water / Air

⇒ Fat and oil molecules are made up of two parts i.e derived from glycerol and fatty acid .

Molekul lemak dan minyak terdiri daripada dua bahagian iaitu diperoleh daripada gliserol dan

asid lemak .

What are saturated fats Saturated fats molecules are esters of saturated fatty acids. Saturated fatty acids contain single
molecules?
Apakah molekul lemak tepu? carbon-carbon (–C–C–) covalent bonds. / Molekul lemak tepu adalah ester bagi asid lemak tepu. Asid
lemak tepu mengandungi ikatan kovalen karbon-karbon (–C–C–) tunggal .

Example / Contoh:
Glyceryl tristearate / Gliseril tristearat

HO

H C O C (CH2)16 — CH3

O U
H C O C (CH2)16 — CH3 N
I
O T
H C O C (CH2)16 — CH3
2
H

Derived from glycerol Derived from fatty acid (hydrogen chains contain single
Diperoleh daripada gliserol covalent bonds between carbon atoms)
Diperoleh daripada asid lemak (rantai karbon mengandungi
ikatan kovalen tunggal antara atom karbon)

What are unsaturated fat Unsaturated fat molecules are esters of unsaturated fatty acids that contain single and
molecules?
Apakah molekul lemak tak tepu? double covalent bonds between carbon atoms in their hydrocarbon chain.

Molekul lemak tak tepu ialah ester bagi asid lemak tak tepu yang mengandungi ikatan kovalen

tunggal dan ganda dua di antara atom-atom karbon dalam rantai hidrokarbonnya.

Example / Contoh:
Glycerol trilinolate / Gliseril trilinolat

HO

H C O C (CH2)7 — (CH2)7CH = CHCH2CH = CH(CH2)4CH3

O
H C O C (CH2)16 — (CH2)7CH = CHCH2CH = CH(CH2)4CH3

O

H C O C (CH2)16 — (CH2)7CH = CHCH2CH = CH(CH2)4CH3

H Hydrocarbon chains contain double covalent bonds between carbon atoms
Rantai hidrokarbon mengandungi ikatan kovalen ganda dua antara atom-atom
karbon

Remark / Catatan:
1. If there is only one double bond in a fatty acid molecule, the fats formed are mono unsaturated.
Sekiranya terdapat hanya satu ikatan berganda dalam molekul asid lemak, lemak yang terbentuk adalah mono tak

tepu.
2. If there are two or more double bond in a fatty acid molecule, the fats formed are poly unsaturated.
Jika terdapat dua atau lebih dua ikatan dalam molekul asid lemak, lemak yang terbentuk adalah poli tak tepu.

95 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

What are saturated and The fats and oils are mixture of saturated and unsaturated fats molecules: fat molecules compared to
unsaturated oil or fat? Lemak dan minyak ialah campuran molekul lemak tepu dan tak tepu: fat molecules compared to
Apakah lemak atau minyak tepu
dan tak tepu? (i) An oil or fat is classified as saturated if it has more saturated

unsaturated fat molecules, for example animal fats.

(ii) An oil or fat is classified as unsaturated if it has more unsaturated

saturated fat molecules, for example vegetable oils except coconut oil.
(i) Suatu minyak atau lemak dikelaskan sebagai tepu jika ia mengandungi lebih banyak molekul

lemak tepu berbanding molekul lemak tak tepu , contohnya lemak haiwan.

(ii) Suatu minyak atau lemak dikelaskan sebagai tak tepu jika ia mengandungi lebih banyak

molekul lemak tak tepu berbanding molekul lemak tepu, contohnya minyak sayuran kecuali
minyak kelapa.

Compare saturated fat and Aspect / Aspek Saturated fat / Lemak tepu Unsaturated fat / Lemak tak tepu
unsaturated fat.
Bandingkan lemak tepu dan lemak Bonds Only C-C bonds in C=C and C-C bonds in
tak tepu. Ikatan hydrocarbon chains hydrocarbon chains
Hanya ikatan C-C dalam Ikatan C=C dan C-C dalam
rantaian hidrokarbon rantaian hidrokarbon

U Melting point / Takat lebur Higher / Lebih tinggi Lower / Lebih rendah

N Relative formula mass Higher Lower
I Jisim formula relatif Lebih tinggi Lebih rendah
2T
Physical state at room Solid Liquid

temperature / Keadaan fizik Pepejal Cecair

pada suhu bilik

Source Animal fats Vegetable oils
Sumber Lemak haiwan Lemak tumbuhan

What is the importance of oils and (a) Fats and oils provide energy for our bodies.
fats? (b) Build membrane cell and certain hormones.
Apakah kepentingan minyak dan (c) Dissolve certain vitamins for absorption.
lemak? (a) Lemak dan minyak membekalkan tenaga untuk badan kita.
(b) Membina membran sel dan hormon-hormon tertentu.
What are the sources of fats and (c) Melarutkan vitamin-vitamin tertentu untuk penyerapan.
oils?
Apakah sumber lemak dan (a) Fats found in animals like cows and goats, are solid at room temperature. Example of
minyak? animal fats are butter, cheese etc.

What is the process of changing (b) Fats from plants are liquid at room temperature. They are called oils . The example of
unsaturated fats to saturated fats? oils are peanut oil, soybean oil and corn oil.
Apakah proses menukarkan lemak
tak tepu kepada lemak tepu? (a) Lemak dijumpai dalam haiwan seperti lembu dan kambing, adalah pepejal pada suhu bilik.
Contoh lemak haiwan ialah mentega, keju dan lain-lain.

(b) Lemak daripada tumbuh-tumbuhan adalah cecair pada suhu bilik. Ia dipanggil minyak .
Contoh minyak ialah minyak kacang, minyak kacang soya dan minyak jagung.

Unsaturated fats can be converted to saturated fats through hydrogenation process such as in the
manufacture of margarine. Catalyst used is nickel at 180ºC:

Lemak tak tepu boleh ditukarkan kepada lemak tepu melalui proses penghidrogenan , contohnya
dalam pembuatan marjerin. Mangkin yang digunakan ialah nikel pada 180°C:

HH + H2 Nickel / Nikel H H
~ C C~ 180ºC ~C C~
H
H

Unsaturated fat (liquid) Saturated fat (solid)
Lemak tak tepu (cecair) Lemak tepu (pepejal)

Sources of unsaturated fats are palm oil, soybean oil and corn oil.
Sumber bagi lemak tak tepu ialah minyak sawit, minyak kacang soya dan minyak jagung.

© Nilam Publication Sdn Bhd 96

MODULE • Chemistry Form 5

What are the effects of eating food (a) Eating food high in animal fats increases the level of LDL in blood.
high in fats on health? Explain.
Apakah kesan makan makanan Memakan makanan yang tinggi dengan lemak haiwan akan meningkatkan kandungan LDL
yang tinggi lemak kepada dalam darah.
kesihatan? Terangkan.
(b) There are two types of cholesterol, LDL cholesterol and HDL cholesterol:
Terdapat dua jenis kolestrol, kolestrol LDL dan kolestrol HDL:

(i) LDL cholesterol causes plaque deposits on the walls of veins or arteries which will lead to
heart attack and stroke.

Kolestrol LDL menyebabkan pengenapan plak pada dinding salur darah vena atau arteri
yang boleh menyebabkan sakit jantung dan angin ahmar.

(ii) HDL cholesterol reduces deposits on the artery walls.

Kolestrol HDL mengurangkan pengenapan pada dinding arteri.

(c) Animal fats (saturated fats) contain higher LDL cholesterol whereas vegetable oils

(unsaturated fats) contain higher HDL cholesterol.
Lemak haiwan (lemak tepu) mengandungi kolestrol LDL yang lebih banyak manakala minyak

sayuran (lemak tak tepu) mengandungi lebih banyak kolestrol HDL.

Palm oil / Minyak sawit U
N
How is palm oil extracted in Palm oil is extracted from fresh oil palm fruits. I
industry? Minyak sawit diekstrak daripada buah sawit yang segar. T
Bagaimanakah minyak sawit
diekstrak dalam industri? Palm oil contains 49% of saturated fats and 51% of unsaturated fats. It is classified as unsaturated 2
fat.
Explain why palm oil is classified Minyak sawit mengandungi 49% lemak tepu dan 51% lemak tak tepu. Ia dikelaskan sebagai lemak
as unsaturated fat.
Terangkan mengapa minyak sawit tak tepu .
diklasifikasikan sebagai lemak tak
tepu. Palm oil is used in cooking and manufacture margarine and shortening, chocolate, cakes, ice creams and
noodles.
What are the uses of palm oil in Minyak sawit digunakan untuk memasak dan membuat marjerin, coklat, kek, aiskrim dan mee.
food industry?
Apakah kegunaan minyak dalam (i) Rich in vitamin E which is a powerful antioxidant.
industri makanan? Kaya dengan vitamin E yang merupakan antioksidan yang kuat.
(ii) Rich in beta-carotene which contains vitamin A. Vitamin A helps to strengthen the immune system.
What are the advantages of palm
oil compared to other oil? Kaya dengan beta-carotene yang mengandungi vitamin A. Vitamin A membantu menguatkan sistem
Apakah kelebihan minyak kelapa imuniti.
sawit berbanding minyak yang (iii) It is cholesterol free. / Tiada kolestrol.
lain?

Natural Rubber / Getah Asli

What are natural polymers? Natural polymers are polymers that exist in nature and are not man-made.
Apakah polimer semula jadi? Polimer semula jadi ialah polimer yang wujud secara semula jadi dan bukannya buatan manusia.

What are the examples of natural Natural polymer / Polimer semula jadi Monomer / Monomer
polymers and their monomers? Protein / Protein Amino acid / Asid amino
Apakah contoh polimer semula
jadi dan monomernya? Carbohydrate / Karbohidrat Glucose / Glukosa
Natural rubber / Getah asli Isoprene / Isoprena
Explain the structure of natural
rubber polymer. (a) Rubber is a natural polymer. It is formed from the monomer isoprene . Molecular formula of
Terangkan struktur getah asli. isoprene is C5H8. isoprena . Formula molekul

Getah ialah polimer asli. Ia terbentuk daripada monomer
isoprena ialah C5H8.

97 © Nilam Publication Sdn Bhd

MODULE • Chemistry Form 5

(b) Isoprene molecules are joined together by addition polymerisation process to form the polymer

of natural rubber, polyisoprene: / Molekul isoprena terikat bersama oleh proses pempolimeran
penambahan untuk membentuk polimer getah asli, poliisoprena:

H H CH3 H HH CH3 H
n( C C C C) (C C
C C) n is large numbers
n n ialah nombor yang besar

HH HH

Isoprene (2-methylbut-1, 3-diene) Polyisoprene
Isoprena (2-metilbut-1, 3-diena) Polimer getah

What is latex? Latex is milk like liquid obtained from tapped rubber tree. Latex is a colloid which contains
Apakah lateks?
suspension of rubber particles in water.

Lateks ialah cecair seperti susu yang diperoleh daripada pokok getah yang ditoreh. Lateks ialah

koloid yang mengandungi zarah-zarah getah yang tersebar dalam air.

Explain why latex exist as liquid. – The rubber particles are made up of long chain rubber polymers [(C5H8)n] surrounded by a
Terangkan mengapa lateks wujud
sebagai cecair. protein membrane . / Zarah-zarah getah terdiri daripada polimer getah berantai panjang

[(C5H8)n] yang dikelilingi membran protein .

U – The protein membrane is negatively charged.
N
I Membran protein adalah bercas negatif .
T – The forces of repulsion between negatively charged particles prevent them from combining or

coagulating. / Daya tolakan di antara zarah-zarah bercas negatif menghalang zarah-zarah tersebut
2 daripada bergabung atau bergumpal.

Repulsion Negative charge
Tolakan Bercas negatif

Rubber polymer
Polimer getah
Water
Air

What is coagulation of Latex in liquid state change to semi-solid.
latex? / Apakah penggumpalan Lateks dalam keadaan pepejal bertukar menjadi separa pepejal.
lateks?
Latex coagulates when / Lateks tergumpal apabila:
What are the causes for (i) Acid is added to it such as methanoic acid (formic acid), ethanoic acid (acetic acid) or any other weak
coagulation of latex?
Apakah sebab penggumpalan acids.
lateks? Asid seperti asid metanoik (asid formik), asid etanoik (asid asetik) atau asid lemah lain ditambah ke

Explain how latex coagulates dalamnya.
when acid is added into it. (ii) Left aside for 1 – 2 days. / Dibiarkan selama 1 – 2 hari.
Terangkan bagaimana lateks
menggumpal apabila asid (i) Positively charged hydrogen ions from the acid neutralises the negative charges on the surface
ditambah kepadanya. of the protein membrane. A neutral rubber particle is formed.

Ion hidrogen bercas positif daripada asid meneutralkan cas-cas negatif pada permukaan
membran protein. Zarah getah yang neutral terbentuk.

Neutralised rubber particle Breaking of protein membrane
Zarah getah yang neutral Membran protein pecah

H+ H+ H+ H+ H+ Repulsion H+ H+ H+ H+ H+ Collide
H+ H+ Tolakan H+ H+ Perlanggaran
H+ H+ H+ H+

H+ H+ H+ H+
H+ H+
H+ H+ H+ H+ H+ H+
H+ H+



(ii) The neutral particles no longer repel each other. These neutral particles

collide with each other, causing the membrane to break .

Zarah-zarah neutral tidak lagi menolak di antara satu sama lain. Zarah-zarah

neutral ini berlanggar di antara satu sama lain, menyebabkan membran pecah .

© Nilam Publication Sdn Bhd 98