สสาามมก๊ก๊ ก๊ ก ก๊ ก ตตออนน กกววนนอูอูอู ไ อู ไปปรัรั รั บรั บรราาชชกกาารรกักั กั บกั บโโจจโโฉฉ
องอาจชัย อังศุวิริยะ คงเจริญพร แสงอ่อน สิงห์ขาม แก้วกล้า พลกฤต ศุภกฤต พัชรดา ภัทราภา เกศรินทร์ ณัฐฏธิดา ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ ม.๖/๒ เลขที่ ๙ เลขที่ ๑๑ เลขที่ ๑๔ เลขที่ ๑๕ เลขที่ ๓๔ เลขที่ ๓๖ นาย นาย นางสาว นางสาว นางสาว นางสาว สมาชิก ชิ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) นี้ จัดทำ ขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาภาษาไทย (ท๓๓๑๐๑) ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โดยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาหาความรู้และข้อคิดเกี่ยวกับเรื่อง สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ ผู้จัดทำ ขอขอบคุณคุณครูสุชาติ พิบูลย์วรศักดิ์ เป็นอย่างสูงที่กรุณาให้คำ แนะนำ และข้อเสนอแนะตลอดการทำ งาน ผู้จัดทำ หวังว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้จะมีประโยชน์ต่อผู้ที่นำ ไปใช้ให้เกิดผลตามความคาดหวัง และหากมี ข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำ ขอน้อมรับไว้ ณ ที่นี้ด้วย คณะผู้จัดทำ คำ นำ ก
คำ นำ ส า ร บั ญ ผู้ แ ต่ ง ผู้ แ ป ล ลั ก ษ ณ ะ คำ ป ร ะ พั น ธ์ จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ส า ร บั ญบั เ นื้ อ ห า ห น้ า กข๑๒๓๓ ข
สารบัญ บั (ต่อ ต่ ) หน้า แนะนำ ตัวละคร ที่มายุคสามก๊ก แผนผังความสัมพันธ์ยุคพระเจ้าเลนเต้ แผนผังความสัมพันธ์บุคพระเจ้าเหี้ยนเต้ ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ เนื้อหา ๔ ๑๑ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ค
สารบัญ บั (ต่อ ต่ ) เนื้อหา หน้า คุณค่าด้านเนื้อหา คุณค่าด้านสังคม คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ข้อคิดที่ได้รับ คำ ศัพท์ อ้างอิง ๓๓ ๓๔ ๓๕ ๓๖ ๓๗ ๔๑ ง
ผู้แต่ง ต่ ต้นฉบับเรื่องสามก๊กนี้มีชื่อว่า ล่อกวนตงหรือหลอกว้านจง นักประพันธ์ชาวจีนผู้มีฝีมือทั้งการแต่งนิทาน และบทละครร้อง (งิ้ว) โดยล่อกวนตงได้นำ เนื้อหาของตันซิ่ว (ผู้เขียนจดหมายเหตุ สามก๊ก) มาแต่งใหม่ เรียกว่า สามก๊กทงซกเอี้ยนหงี โดยมี เม่าจงกัง เป็นผู้ปรับปรุงแก้ไข ๑
ผู้แปล เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ได้นำ สามก๊กมาแปลเป็นฉบับภาษาไทย ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราชที่มีพระราชดำ รัสสั่งให้แปลเพื่อใช้เป็นประโยชน์ในราชการ บ้านเมือง และนับว่าเป็นกวีคนสำ คัญในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น อีกทั้งเรื่องสามก๊กที่ได้เป็นผู้อำ นวยการแปลนี้ได้รับการยกย่องจาก วรรณคดีสโมสรให้เป็น "ยอดของความเรียงร้อยแก้ว" ๒
สามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉของพระเจ้าพระยาพระคลัง (หน) แต่งด้วยคำ ประพันธ์ปธ์ ระเภทร้อยแก้ว ลัก ลั ษณะคำ ประพันธ์ เพื่อเป็นตำ ราสำ หรับการศึกษากลอุบายทางการเมืองและการทำ สงคราม จุดประสงค์ ๓
โจโฉ บุรุษผู้ยอมทรยศคนทั้งโลกแต่ไม่ยอมให้โลกทรยศตน ตำ แหน่ง สูงสุดคือ มหาอุปราช เป็นผู้กุมอำ นาจทั้งปวงอยู่เหนือฮ่องเต้ คนทั้งปวงยำ เกรง โจโฉมีความสามารถในการรู้จักใช้คนและ เล่ห์เหลี่ยมกลยุทธ์ ๔
เล่ล่ ล่ล่าปี่ ปี่ ปี่ปี่ ผู้อ้างว่าสืบเชื้อสายราชวงศ์ฮั่นเดิมเป็นคนยากจนทอเสื่อ ขาย นิสัยโอบอ้อมอารี รักพี่น้อง เป็นผู้มีสติปัญญา เป็น ที่รักใคร่แก่คนทั่วไป มีพี่น้องร่วมสาบานคือกวนอูและ เตียวหุย ครอบครองดินแดนที่ชื่อว่า จ๊กก๊ก ๕
กวนอู น้องร่วมสาบานของเล่าปี่ หลังจากตายไปได้ถูกยกย่อง ว่าเป็นเทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์ หน้าแดง จักษุยาว หนวดเครางาม มีง้าวคู่กาย ๖
เตีตี ตี ย ตี ยวเลี้ลี้ ลี้ ย ลี้ ยว เคยเป็นทหารของลิโป้ ครั้งหนึ่งถูกโจโฉจับเป็นเชลยและจะฆ่า แต่ กวนอูขอร้องให้เลี้ยงไว้เพราะเตียวเลี้ยวเป็นคนซื่อสัตย์ เตียวเลี้ยว จึงมาอยู่กับโจโฉ ภายหลังอาสาเป็นผู้เกลี้ยกล่อมกวนอูให้มาอยู่กับ โจโฉ ๗
อ้อ้ อ้ วอ้ วนเสี้สี้ สี้ ย สี้ ยว เคยเป็นทหารของลิโป้ ครั้งหนึ่งถูกโจโฉจับเป็นเชลย และจะฆ่า แต่กวนอูขอร้องให้เลี้ยงไว้เพราะเตียวเลี้ยว เป็นคนซื่อสัตย์ เตียวเลี้ยวจึงมาอยู่กับโจโฉ ภายหลัง อาสาเป็นผู้เกลี้ยกล่อมกวนอูให้มาอยู่กับโจโฉ ๘
เตีตี ตี ย ตี ยวหุหุ หุ ย หุ ย น้องร่วมสาบานของ เล่าปี่ และ กวนอู นิสัยวู่วามอารมณ์ ร้อน ชอบเหล้าสุรา ศีรษะเหมือนเสือ จักษุโตกลม เสียงดัง มีกำ ลังมาก ติดตามเล่าปี่มาตลอด ตายเพราะถูกลอบสังหาร จากนิสัยวู่วามของตนเอง ๙
นางบิบิฮู บิ ฮู บิ ฮู ห ฮู หยิยิ ยิ น ยิ น นางซุซุ ซุ น ซุ นฮูฮู ฮู ห ฮู หยิยิ ยิ น ยิ น ๑๐ ภรรยาของเล่าปี่ เมื่อเล่าปี่หนีไปอยู่กับอ้วนเสี้ยว จึง จึได้ฝากภรรยาไว้กับกวนอูผู้เป็นน้องชายร่วมสาบาน
วรรณคดีสามก๊กเป็นเรื่องแต่งที่อั้งจากพงศาวดารจีนในยุคสามก๊ก (ค.ศ ๒๒๐- ค.ศ.๒๘๐) เริ่มต้นขึ้นในช่วงปลายสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก ขณะที่พระเจ้าเลนเต้เริ่ม เสื่อมอำ นาจจึงเกิดกบฏโจรโพกผ้าเหลืองขึ้น ซึ่งโจรเหล่านี้ได้ทำ ลายทั้งสถานที่ราชการ และผู้คนแทบทุกพื้นที่ของประเทศ จนราชสำ นักไม่อาจต้านทานได้ไหว จึงมอบอำ นาจ ทางการปกครองและการทหารให้กับเจ้าเมืองต่างๆ เกิดเป็นช่องว่างให้แต่ละเมืองเริ่ม สะสมกองกำ ลังของตนเอง และเริ่มสู้รบกันเองเพื่อขยายอำ นาจ ๑๑
หลังจากการสู้รบและความแตกแยกที่เกิดขึ้นเป็นเวลา นานจักรวรรดิจีนได้แบ่งแยกออกเป็น ๓ แคว้น (ก๊ก) ได้แก่ วุยก็ก (WEI) จ๊กก๊ก (SHU) และง่อก๊ก (WU) ซึ่งเป็นที่มาของการสิ้นสุดราชวงศ์ฮั่น และเป็นจุดเริ่ม ต้นของยุคสามก๊ก ๑๒
กลุ่มโจรโพกผ้าเหลือง โจโฉ ร่วมมือ ปราบกบฏ กบฏ ตอบแทนความดี พี่น้อง ร่วมสาบาน พี่น้อง ร่วมสาบาน พระเจ้าเลนเต้ เตียวหุย กวนอู เล่าปี่ ยุค สมัย มั พระ เจ้า เลน เต้ ๑๓
ลิโป้ ลิฉุยกุยกี ประชาชน (ลูกบุตรธรรมตั๋งโต๊ะ) ตั๋งโต๊ะ จะตั้งตนเป็น ใหญ่แทน ฆ่า เดือดร้อน โจโฉ ตั้งตนเป็น มหาอุปราช กลุ่มของลิโป้ กลุ่มของอ้วนสุด กลุ่มของเล่าปี่ ต่อต้าน ต่อต้าน ร่วมมือปราบกลุ่มลิโป้,อ้วนสุด ยุค สมัย มั พระ เจ้า เหี้หี้ย หี้ ย หี้ น เต้ ๑๔
สรุรุ รุ ป รุ ปเนื้นื้ นื้ อนื้ อหา สามก๊ก๊ก ก๊ ก ก๊ ตอน กวนอูอูอู รั อู รั รั บ รั บราชการกักับ กั บ กั โจโฉ ๑๕
โจโฉอยากไดั กวนอูเป็นพวก 三 一 二 四 โจโฉปรึกษา หาทางกำ จัดเล่าปี่ เล่าปี่ขอความช่วยเหลือ จากอ้วนเสี้ยว เล่าปี่และเตียวหุยถูกโจโฉตีแตกพ่าย เล่าปี่หนีมาอยู่กับอ้วนเสี้ยว เรื่รื่ รื่ อ รื่ องย่ย่ ย่ อ ย่ อ ตอน กวนอูอู อู รั อู รั รั บ รั บราชการกักั กั บ กั บโจโฉ ๑๖
八 五 六 七 九 กวนอูจนมุม เตียวเลี้ย ลี้ วจึงเกลี้ยกล่อม กวนอูได้ยื่นข้อเสนอ ๓ ประการ โจโฉปฏิเสธข้อเสนอ เตียวเลี้ยวจึงเล่านิทานอิเยียง "กวนอูยอมมาอยู่กับโจโฉ (พาฮูหยินเล่าปี่มาด้วย) โจโฉพยายามซื้อใจกวนอู โจโฉให้เตียวเลี้ยว ลองใจกวนอู ๑๗
โจโฉแต่งตั้งเป็นมหาอุปราช และคิดที่จะ กำ จัดเล่าปี่ที่ครองเมืองชีจิ๋วอยู่ เขาจึง ปรึกษากับเทียหยก ๑๘ 一 โจโฉปรึกษาหาทางกำ จัด จั เล่า ล่ ปี่
เทียหยกกล่าวว่า "ถ้ายกทัพไปตีเมืองชีจิ๋วตอนนี้ อ้วนเสี้ยวจะต้องดักตีเมืองฮูโต๋แน่นอน เพราะเห็นว่า ทั้งสองจะร่วมมือกัน" ๑๙ 一 โจโฉปรึกษาหาทางกำ จัด จั เล่า ล่ ปี่
โจโฉคิดว่าควรรีบจับตัวเล่าปี่ก่อนจะหนีไป ไกล โจโฉปรึกษากุยแก ซึ่งเขาเห็นด้วยกับ การยกทัพไปตีเมืองชีจิ๋ว โจโฉจึงสั่งเกณฑ์ ทหารออกจากเมืองไป ๒๐๐,๐๐๐ คน ๒๐ 一 โจโฉปรึกษาหาทางกำ จัด จั เล่า ล่ ปี่
เมื่อกวนอูและเล่าปี่รู้ว่าโจโฉจะมาตีเมืองจากซุนเขียน กวนอูก็จัดเตรียมทหารให้พร้อม ส่วนเล่าปี่นั้นเขียน จดหมายไปหาอ้วนเสี้ยว ให้ยกกองทัพมาช่วย ๒๑ 二 เล่า ล่ ปี่ข ปี่ อความช่ว ช่ ยเหลือ ลื จากอ้วนเสี้ย สี้ ว
อ้วนเสี้ยวอ่านจดหมายแต่ ไม่ได้ตอบอะไร โดยให้ เหตุผลว่า "เป็นทุกข์อยู่ เพราะห่วงลูกชาย ไม่อยาก ไปรบ แต่ก็บอกว่าหากเล่าปี่ ไม่มีที่ไป ก็ไปหาเขาได้ จะ ช่วยดูแลให้" ๒๒ 二 เล่า ล่ ปี่ข ปี่ อความช่ว ช่ ยเหลือ ลื จากอ้วนเสี้ย สี้ ว
เตียวหุยอาสาจะยกทัพไปโจมตีทหารโจโฉตอนตั้ง ค่ายแต่ฝั่งโจโฉนั้นรู้ทัน จึงตั้งกองทัพไว้ทั้ง ๘ ทิศ เฝ้ายามกลางคืน เตียวหุยที่ยกทัพไปก็หลงอุบาย แต่สามารถหนีออกมาได้ ๒๓ 三 เล่า ล่ ปี่แ ปี่ ละเตีย ตี วหุย หุ ถูก ถู โจโฉตีแ ตี ตกพ่าย เล่า ล่ ปี่ห ปี่ นีมาอยู่กับ กั อ้วนเสี้ย สี้ ว
เล่าปี่ได้ยินเสียงโห่ร้องทหาร เลยคิดว่าแพ้โจโฉ จึงจะ หนีไปอยู่กับอ้วนเสี้ยว แต่ระหว่างทางหนีเจอลิเตียน เล่าปี่หนีออกมา และทหารของเล่าปี่ถูกจับไป ๒๔ 三 เล่า ล่ ปี่แ ปี่ ละเตีย ตี วหุย หุ ถูก ถู โจโฉตีแ ตี ตกพ่าย เล่า ล่ ปี่ห ปี่ นีมาอยู่กับ กั อ้วนเสี้ย สี้ ว
โจโฉจะตีเมืองแห้ฝือต่อ ซึ่งตอนนั้นเล่าปี่ฝากให้ กวนอูดูแลภรรยาทั้งสอง โจโฉอยากได้กวนอูมา เป็นพวก เลยส่งทหารเก่าเล่าปี่และเตียวเลี้ยวไป เกลี้ยกล่อมกวนอู โจโฉให้ทหารสู้บังหน้า แล้วตัว เองลอบเข้าเมือง โดยให้ทหารไส้ศึกที่เคยส่งไปเปิด ประตูเมือง ๒๕ 四 โจโฉอยากได้ก ด้ วนอูเป็น ป็ พวก
ขณะเดียวกัน ทหารโจโฉไม่เห็นกวนอูออกมารบ จึงให้ ทหารยศต่ำ ด่ากวนอู กวนอูได้ยินก็โกรธ คุมทหารสาม พันเปิดประตูเมืองออกมารบ ซึ่งกวนอูก็แพ้ ๒๖ 四 โจโฉอยากได้ก ด้ วนอูเป็น ป็ พวก
เตียวเลี้ยวเกลี้ยกล่อมว่าถ้ากวนอู คิดจะสู้กับกองทัพโจโฉ จะมีค มี วามผิด ๓ ประการ ๑. ถ้าสู้จนตาย เล่าปี่และเตียวหุยก็จะตายด้วยเพราะเคย สัญญาว่าจะตายพร้อมกัน ๒. ถ้ากวนอูตายจะไม่มีคนดูแลครอบครัวเล่าปี่ ๓. เล่าปี่ยังไม่ได้สำ เร็จราชการ ถ้าหนีตายก่อนก็จะไม่ได้อยู่ ช่วยเล่าปี่ ๒๗ 五 กวนอูจนมุม มุ เตีย ตี วเลี้ย ลี้ วจึงเกลี้ย ลี้ กล่อ ล่ ม
เตียวเลี้ยวเกลี้ยกล่อมกวนอูขอให้อยู่กับโจโฉด้วยประโยชน์ ๓ ประการ ๑. คำ สาบานกับเล่าปี่ว่าจะช่วยดูแลรักษาแผ่นดินจะได้คงอยู่ ๒. ได้ปฏิบัติรักษาพี่สะใภ้ไม่ให้เป็นอันตราย ๓. ได้ช่วยดูแลพระเจ้าเหี้ยนเต้ให้ครองราชสมบัติต่อไป ๒๘ 五 กวนอูจนมุม มุ เตีย ตี วเลี้ย ลี้ วจึงเกลี้ย ลี้ กล่อ ล่ ม
กวนอูยอมแต่ให้ข้ ห้ข้ อเสนอ ๓ ประการ ๑. ขอเป็นข้าพระเจ้าเฮี้ยนเต้ ๒. ขอดูแลภรรยาทั้งสองของเล่าปี่ต่อและอย่าให้ใครมายุ่งกับทั้งสอง ๓. ถ้ารู้ว่าเล่าปี่อยู่ไหนจะไปหาทันที โดยไม่ลาโจโฉ ๒๙ 五六 กวนอูได้ยื่ ด้ ยื่ นข้อเสนอ ๓ ประการ
六 โจโฉจะไม่ยอมรับข้อเสนอ แต่เตียวเลี้ยวได้เกลี้ยกล่อมโจโฉด้วยนิทาน อิเยียง หวังให้โจโฉชุบเลี้ยงกวนอูอย่างดีแล้วโจโฉจะได้เป็นดังคิเป๊กผู้มี พระคุณ ส่วนกวนอูจะได้เป็นดั่งอิเยียงผู้ซื่อสัตย์กตัญญู เมื่อโจโฉได้ฟัง ก็ยอมรับเงื่อนไขทั้งสาม ส่วนกวนอูก็ยอมมาอยู่กับโจโฉตามข้อตกลง ๓๐ 七 โจโฉปฏิเฏิสธข้อเสนอ เตีย ตี วเลี้ย ลี้ วจึงเล่า ล่ นิทานอิเยียง
七 โจโฉพยายามซื้อใจกวนอู แต่กวนอูก็ยังภักดีต่อเล่าปี่ เมื่อโจโฉ มอบเสื้อใหม่ให้กวนอู แต่กวนอูกลับใส่ตัวใหม่แล้วทับด้วยตัวเก่า เพราะอยากจะใส่ตัวที่เล่าปี่ให้ไว้เพื่อดูต่างหน้าและไม่อยากได้หน้า ลืมหลัง ต่อมาโจโฉให้ม้าเซ็กเธาว์แก่กวนอู กวนอูก็ดีใจมากเพราะ จะได้ใช้ม้าตัวนี้ขี่ไปหาเล่าปี่โดยเร็ว ๓๑ 八 กวนอูยอมมาอยู่กับ กั โจโฉ (พาฮูหยินเล่า ล่ ปี่ม ปี่ าด้ว ด้ ย) โจโฉพยายามซื้อ ซื้ ใจกับ กั กวนอู
七九 โจโฉน้อยใจเป็นอย่างมาก จึงวางแผนจะทำ ให้กวนอูไม่ภักดีต่อเล่าปี่ เตียวเลี้ยวจึงอาสา ไปลองเชิงกวนอูแล้วได้คำ ตอบมาว่า สำ หรับกวนอูเล่าปี่เป็นพี่น้องร่วมสาบานมีคุณแก่ กวนอูมากถึงกวนอูต้องจากโจโฉ ก็จะไม่ลืมบุญคุณและจะตอบแทนโจโฉอย่างแน่นอน ซุนฮกจึงเสนอโจโฉว่าให้เลี้ยงกวนอูไว้และไม่ต้องให้กวนอูทำ อะไรจะได้ไม่ต้องตอบแทน โจโฉและอยู่กับโจโฉต่อไปโดยไม่เกิดความขัดแย้งกัน ๓๒ โจโฉให้เ ห้ ตีย ตี วเลี้ย ลี้ วลองใจกวนอู
๒.แบบอย่างในการแปลหนังสือ เพราะสำ นวนภาษาอ่านเข้าใจง่ายและสละ สลวย ๑.เป็นประโยชน์ต่อราชการในสมัยรัตนโกสินทร์ เพราะในยุคสมัยนั้นยังมี สงครามและการสู้รบกับดินแดนต่างๆ สามก๊กจึงเป็นวรรณคดีที่เปรียบ เสมือนตำ ราที่ถ่ายทอดกลยุทธ์การทำ สงคราม ๓๓
๓ ๔ ๑.ส ะ ท้ อ น ค่ า นิ ย ม เ รื่ อ ง ค ว า ม ซื่ อ สั ต ย์ แ ล ะ ก ตั ญ ญู เ ห็ น ไ ด้ จ า ก ตั ว ล ะ ค ร ใ น เ รื่ อ ง ที่ ย ก ย่ อ ง ก า ร ก ร ะ ทำ ข อ ง อิ เ ยี ย ง ที่ ภั ก ดี จ น ย อ ม แ ก้ แ ค้ น พ ร้ อ ม ส ล ะ ชี วิ ต ๒.ค่ า นิ ย ม ค ว า ม จ ง รั ก ภั ก ดี ต่ อ พ ร ะ ม ห า ก ษั ต ริ ย์ เ ช่ น เ ตี ย ว เ ลี้ ย ว ซึ่ ง ก ว น อู เ ค ย ช่ ว ย ชี วิ ต ไ ว้ เ ป็ น ผู้ เ ข้ า ไ ป เ ก ลี้ ย ก ล่ อ ม ก ว น อู ใ ห้ ไ ป อ ยู่ กั บ โ จ โ ฉ ก ว น อู ย อ ม จำ น น แ ต่ ข อ เ งื่ อ น ไ ข เ ป็ น สั ญ ญ า คื อ ข อ ใ ห้ ไ ด้ เ ป็ น ข้ า ข อ ง พ ร ะ เ จ้ า เ หี้ ย น เ ต้ ๓.ส ะ ท้ อ น แ น ว คิ ด เ กี่ ย ว กั บ ก า ร ทำ ส ง ค ร า ม ข อ ง ค น จี น ที่ ก า ร ทำ ส ง ค ร า ม ยั ง ต้ อ ง ปั ญ ญ า แ ล ะ เ ล่ ห์ เ ห ลี่ ย ม จึ ง จ ะ ส า ม า ร ถ เ อ า ช น ะ ข้ า ศึ ก ศั ต รู ไ ด้ เ ช่ น ต อ น ที่ เ ที ย ห ย ก ล่ อ ใ ห้ ก ว น อู อ อ ก จ า ก เ มื อ ง แ ห้ ฝื อ เ พื่ อ ใ ห้ ท ห า ร โ จ โ ฉ เ ข้ า ยึ ด เ มื อ ง แ ห้ ฝื อ แ ล ะ ก็ ทํ า ไ ด้ สำ เ ร็ จ
๓๕ ๒.มีการแต่งแบบนิทานซ้อนนิทาน เห็นได้จากการสอดแทรกนิทานโบราณ อย่าง "นิทานอิเยียง" เพื่อเป็นตัวอย่างเรื่องความซื่อสัตย์และกตัญญู และ ทำ ให้ผู้อ่านได้เรียนรู้นิทานโบราณของจีนอีกด้วย ๑.การใช้สำ นวนเปรียบเทียบที่คมคาย เพิ่มอรรถรสในการอ่านและทำ ให้เข้าใจ ความคิดและความรู้สึกของตัวละครได้อย่างชัดเจน
๑. ความเสียสละของคนชั้นหัวหน้า ย่อมเป็นแนวทางให้ผู้น้อยได้เห็นน้ำ ใจและมี กำ ลังที่จะเสียสละมากยิ่งขึ้น ๒. ความกตัญญู รักษาความสัตย์ และมีความซื่อตรง เป็นคุณธรรมที่สมควรได้รับ การยกย่องและนำ มาเป็นแนวทางในการดำ เนินชีวิต ๓. การอ่านวรรณกรรมที่ดีจะช่วยยกระดับและพัฒนาจิตใจให้ดีงามไปด้วย ข้อคิดที่ได้รับ ๓๖
กริ่งใจ กันหยง กำ ฮูหยิน กินโต๊ะ กินน้ำ สบถ กุยแก เกลือก เคาทู งักจิ้น ซิหลง แคลงใจ ทหารของเล่าปี่ เคยถือหนังสือของเล่าปี่ไปหาโจโฉเพื่อขอให้ส่งกองทัพมาช่วยใน คราวที่เล่าปี่ขัดแย้งกับลิโป้ ภรรยาเล่าปี่ พี่สาวของบิฮูหยิน กินเลี้ยงอาหารอย่างดีแบบนั่งล้อมวงกันที่โต๊ะ ดื่มน้ำ สาบานซึ่งเป็นน้ำ ที่ผ่านพิธีกรรมมา พร้อมกับกล่าวคำ ปฏิญาณ ที่ปรึกษาคนสำ คัญของโจโฉ หากว่า ทหารของโจโฉ มีฝีมือและกำ ลังมาก ทหารของโจโฉ ทหารของโจโฉ กวนอูเคยช่วยชีวิตไว้ตอนซิหลงรบแพ้บุนทิว คำ ศัพท์ ๓๗
ซุนเขียน ซุนฮก เซ็กเธาว์ ต้องใจ ตังสิน ตันเต๋ง ตีตัวตายก่อนไข้ เตียนห้อง เตียวเลี้ยง แต่งโต๊ะเลี้ยง ทอดใจใหญ่ ผู้ช่วยและที่ปรึกษาคนสำ คัญของเล่าปี่ ที่ปรึกษาคำ สัญของโจโฉ เป็นชื่อม้าฝีเท้าดีและมีกำ ลังมาก วิ่งได้วันละหมื่นเส้น ถูกใจ ขุนนางฝ่ายพระเจ้าเหี้ยนเต้ ทหารเมืองกิจิ๋วเป็นไส้ศึกให้โจโฉเข้ามาเมืองชีจิ๋วได้ ตีตนก่อนไข้ หมายถึง เป็นกังวลในเรื่องที่ยังไม่เกิดเป็นกังวล เป็นทุกข์ในเรื่องที่ยังไม่เกิด ที่ปรึกษาคนสำ คัญของอ้วนเสี้ยว เคยเป็นทหารลิโป้ เคยถูกจับเป็นเชลยและจะถูกฆ่า แต่กวนอูมาขอร้องให้ช่วยเลี้ยงไว้ จัดอาหารเลี้ยง ถอดใจอย่างหมดหวัง คำ ศัพท์ ๓๘
ที่ปรึกษาของโจโฉ มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด อ่านความรู้สึกของผู้อื่นเก่ง ที่ปรึกษาของเล่าปี่ เป็นพี่ชายของนางบิฮูหยิน น้องชายบิต๊ก ภรรยาคนที่สองของเล่าปี่ ไว้วางใจ มีความคิดเห็นตรงกัน มีใจผูกพันกันด้วยความรัก ในที่นี้ หมายถึงโจโฉ ที่ปรึกษาของโจโฉ และเป็นผู้ฝึกทหาร ผู้ทำ หน้าที่ส่งสารโดยขี่ม้าอย่างรวดเร็ว เจ้าเมืองเสเหลียงเคยรอดตายจากถูกโจโฉสังหาร ต่อไปภายหน้า คำ ศัพท์ ๓๙ เทียหยก บิต๊ก บิฮอง บิฮูหยิน ปลงใจ เป็นใจประนอมกันเข้า ผูกความรัก มหาอุปราช มอกาย ม้าใช้ ม้าเท้ง เมื่อหน้า
ยังไม่รู้แน่ชัด ยอมปลงใจ ทหารของโจโฉ แม่ทัพของโจโฉ ภายหลังถูกปลดเป็นไพร่ มาตราวัดความยาวแบบโบราณ ๑ เส้น เท่ากับ ๒๐ วา พระโอรสของพระเจ้าเลนเต้ครองราชย์โดยมีตั๋งโต๊ะเป็นผู้กุมอำ นาจ เจ้าเมืองเซียงจิ๋ว เป็นบุตรของอ้วนเสี้ยว เคยเป็นทหารผู้ใหญ่ในเมืองหลวง และได้หนีไปอยู่เมืองกิจิ๋ว ทหารของโจโฉ เดิมทีเป็นโจร ห่างเหิน ปลีกตัวออกห่างไป ไม่ร่วมมือกัน ทหารของโจโฉ มีศักดิ์เป็นพี่ชายของแฮหัวเอี๋ยน ทหารของโจโฉ คำ ศัพท์ ๔๐ ยังไม่แจ้ง ลงใจด้วย ลิเดียน เล่าต้าย เส้น เหี้ยนเต้ อ้วยถำ อ้วนเสี้ยว อิกิ๋ม เอาใจออกหาก แฮหัวตุ้น แฮหัวเอี๋ยน
จรรยวรรณ ศรีฉายา และคณะ. (๒๕๖๔). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ๖. กรุงเทพฯ:สำ นักพิมพ์คุรุมีเดีย. นิศากร จรชื่น. (๒๕๖๕). สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://fliphtml5.com. นิศากร จรชื่น. (๒๕๖๕). สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ e-book. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://fliphtml5.com. สามก๊กวิทยา. (ม.ป.ป.). ตัวละครหลักในเรื่องสามก๊ก : ลักษณะ นิสัยตัวละครสามก๊ก. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://www.samkok911.com. สามก๊ก Isamkok. (๒๕๖๐). สามก๊ก. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก http://isamkok.blogspot.com. Chalikae. (๒๕๖๔). สามก๊ก ม.๖. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://anyflip.com. Mathucharee2. (๒๕๖๔). ๐๒ สามก๊ก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://anyflip.com. Methawee Thongkoom. (๒๕๖๔). สามก๊ก ตอนกวนอูรับราชการกับโจโฉ. สืบค้น ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๖. จาก https://anyflip.com. อ้างอิง ๔๑
สามก๊ก ตอน กวนอูอู อู ไ อู ไปรัรั รั บ รั บราชการกักับ กั บ กั โจโฉ