The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by vcopoglu, 2018-10-26 05:49:45

5.Sınıf Dinkültürü

5.Sınıf Dinkültürü

5
KAZANIM ODAKLI
ETKİNLİK KİTABI

DİN KÜLTÜRÜ
VE

AHLAK BİLGİSİ

5 ÖZET KONU ANLATIMI

GEÇMİŞİN ÖĞRETİCİSİ,
GELECEĞİN KURUCUSU
OLAN ÖĞRETMENLERİMİZE

HEDİYEMİZDİR.

AD, SOYAD:
OKUL:
SINIF:
NUMARA:

Bilginin efendisi olmak için çalışmanın uşağı olmak gerekir.
Balzac

Genel Yayın Yönetmeni
İbrahim Sakallıoğlu

Yayını Hazırlayan
Metin Çakır

Dizgi
Hız Yayımcılık Grafik ve Dizgi Servisi

Fotoğraflar ve Çizimler
Hız Yayımcılık Görsel Arşivi

Eylül 2018

Sertifika No: 34917
Her hakkı saklıdır ve Hız Yayımcılık Basım Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ’ye aittir.

İçindeki yazı, şekil, grafik ve tablolar yayınevinin izni olmadan alınamaz;
fotokopi, teksir, film şeklinde ve başka hiçbir şekilde çoğaltılamaz,
basılamaz ve yayımlanamaz.
Hız Yayımcılık Basım Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ
İdealtepe Mah. Ali Reis Sok. No.: 18/A
Maltepe / İSTANBUL
Tel: 0 216 359 88 00
www.hizyayinlari.com
[email protected]
Baskı ve Cilt
Ertem Basım Yayın Dağıtım San. Tic. Ltd. Şti.
Nasuh Akar Mahallesi 1404. Sok. No.:19
Çankaya / Ankara
Sertifika No.:16031

İstiklâl Marşı

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ!
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,
Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istiklâl! Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhi, şudur ancak emeli:
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar-ki şehadetleri dinin temeli-
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-taşım,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhi, boşanıp kanlı yaşım,
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na'şım;
"Medeniyet!" dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy

Mustafa Kemal ATATÜRK

1881 - 1938

SUNUŞ

Sevgili Öğrenciler;

Sevgili öğrenciler, hem okul derslerinde hem de gireceğiniz sınavlarda başarıya ulaşmak için
doğru ve güvenilir kaynaklar sizlerin işini kolaylaştıracağı gibi edinmeniz gereken bütün bilgileri de
sizlere kazandıracaktır. Bu nedenle derslerinize ve sınavlarınıza iyi bir kaynakla hazırlanmanız ge-
rekmektedir.

“Hız Yayımcılık” ailesi olarak bizim tek amacımız, sınav sürecinde yükünüzü hafifletmek ve
sınav sonrasında yüzünüzde bir tebessüm oluşturmaktır. Bu hedefimize ulaşabilmek için müfredatı
özümsemiş, alanında uzman yazar kadrosuyla özgün kitaplar hazırladık. Özgün sorulardan oluş-
turduğumuz kitaplarımızla sizlerin MEB’in belirlediği kazanımları edinmenizi, yazılılarda en yüksek
puanları almanızı ve sınavlarda karşılaşabileceğiniz bütün soru tiplerini deneyimlemenizi hedefle-
dik.

Saygıdeğer Öğretmenlerimiz,

Özveriyle sürdürdüğünüz bu görevde en kıymetliniz olan öğrencilerinizi sınavlara hazırlarken
bütün kazanımları içeren güvenilir kaynakların ne denli önemli olduğunun bilincindeyiz. Bu noktada
hem kazanımların öğrencilere aktarılmasında hem de ölçme değerlendirme sürecinde “Hız Yayım-
cılık” olarak, sizlerin kaynak ihtiyacını karşılamak için büyük bir yazar kadrosuyla çalışmaktayız.
Kitaplarımızı sahadaki siz değerli öğretmenlerimizin ihtiyaçlarını ve taleplerini gözeterek oluşturup
sizlerin hizmetine sunmaktan “Hız Yayımcılık” olarak büyük bir kıvanç duymaktayız.

Sevgili Veliler,

İyi bir gelecek için iyi bir eğitim almanın gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle iyi
bir eğitim alabilmek için çabalayan çocuklarımızın içinde bulundukları eğitim maratonunda “Hız
Yayımcılık”, sizlerin ve çocuklarınızın hedeflerine ulaşması ve mutlu bir gelecek edinmesi için çalış-
maktadır.
“Hız Yayımcılık”, ülkemizin geleceği olan gençlerin eğitim hayatına katkı sunmaktan gurur duy-
maktadır.

Eğitim hayatınızda hepinize başarılar dileriz.

HIZ YAYIMCILIK

İÇİNDEKİLER

1. ÜNİTE ..........................................................

Allah (c.c.) İnancı........................................................................................................................9
Allah (c.c.) Vardır ve Birdir........................................................................................................11
Allah (c.c.) Yaradandır..............................................................................................................11
Allah (c.c.) Rahman ve Rahim’dir.............................................................................................14
Allah (c.c.) Görür ve İşitir..........................................................................................................14
Allah’ın (c.c.) Her Şeye Gücü Yeter..........................................................................................14
Allah’a (c.c.) İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi.......................................................................17
Allah İle İrtibat; Dua..................................................................................................................21
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.)...........................................................................25
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı..............................................................................25
Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği........................................................................30

2. ÜNİTE ..........................................................

Ramazan ve Oruç.....................................................................................................................33
Ramazan Orucu ve Önemi.......................................................................................................35
Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar.........................................................................................38
Kültürümüzde Ramazan ve Oruç.............................................................................................43
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Davut (a.s.)..............................................................................47
Bir Dua Tanıyorum: Rabbena Duaları ve Anlamları...................................................................47
Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği........................................................................52

3. ÜNİTE ..........................................................

Adap ve Nezaket......................................................................................................................55
Nezaket Kuralları / Selamlaşma ve Sofra Adabı.......................................................................55
İletişim ve Konuşma Adabı.......................................................................................................61
Hz. Lokman’dan (a.s.) Öğütler.................................................................................................67
Bir Dua Tanıyorum: Tahiyyat Duası ve Anlamı..........................................................................67
Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği........................................................................72

4. ÜNİTE ..........................................................

Hz. Muhammed ve Aile Hayatı.................................................................................................75
Hz. Muhammed’in (s.a.s.) Evliliği ve Çocukları.........................................................................77
Hz. Muhammed’in (s.a.s.) Aile İçi İletişimi: Bir Eş Olarak Hz. Muhammed (s.a.s.)...................77
Hz. Muhammed’in (s.a.s.) Aile İçi İletişimi: Bir Baba Olarak Hz. Muhammed (s.a.s.)...............77
Hz. Muhammed’in (s.a.s.) Aile İçi İletişimi: Bir Dede Olarak Hz. Muhammed (s.a.s.)..............77
Hz. Muhammed (s.a.s.) ve Ailesinin Örnek Davranışları...........................................................80
Hz. Hasan (r.a.) ve Hz. Hüseyin (r.a.)........................................................................................85
Bir Sure Tanıyorum; Kevser Suresi ve Anlamı..........................................................................85
Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği........................................................................90

5. ÜNİTE ..........................................................

Çevremizde Dinin İzleri.............................................................................................................93
Mimarimizde Dinin İzleri...........................................................................................................94
Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Süleyman (a.s.).......................................................................99
Musikimizde Dinin İzleri............................................................................................................99
Edebiyatımızda Dinin İzleri.....................................................................................................104
Örf ve Âdetlerimizde Dinin İzleri.............................................................................................108
Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği......................................................................112

1. ÜNİTE

ALLAH İNANCI

Allah (c.c.) Vardır ve Birdir.
Allah (c.c.) Yaradandır.

Allah (c:c.) Rahman ve Rahim’dir.
Allah (c.c.) Görür ve İşitir.

Allah’ın (c.c.) Her Şeye Gücü Yeter.
Allah (c.c.) ile İrtibat; Dua

Bir Peygamber Tanıyorum; Hz. ibrahim (a.s.)
Bir Sure Tanıyorum; İhlas Suresi ve Anlamı

Kazanımlar

➢➢ 5.1.1. Evrendeki mükemmel düzen ile Allah’ın (c.c.) varlığı ve birliği arasında ilişki kurar.
➢➢ 5.1.2. Allah’ın (c.c.) her şeyin yaratıcısı olduğunu fark eder.
➢➢ 5.1.3. Allah’ın (c.c.) Rahman ve Rahim isimlerinin yansımalarına örnekler verir.
➢➢ 5.1.4. Allah’ın (c.c.) her şeyi işittiğinin, bildiğinin, gördüğünün ve her şeye gücünün yettiğinin farkında olur.
➢➢ 5.1.5. Allah’a (c.c.) imanın davranışlara etkisini fark eder.
➢➢ 5.1.6. Duanın anlamını ve önemini örneklerle açıklar.
➢➢ 5.1.7. Hz. İbrahim’in (a.s.) tevhide davetini özetler.
➢➢ 5.1.8. İhlas suresini okur ve anlamını söyler.

5. Sınıf Allah İnancı
Allah İnancı

➤➤ Allah (c.c.) Vardır ve Birdir
İnsan; akıllı, düşünen, inanan ve bilmedikleri hakkında merak eden bir varlıktır. Aklımızla olayların nasıl oldu-
ğunu düşünür ve sebeplerini bulmaya çalışırız. Küçücük bir tohumun nasıl ağaca dönüşüp meyveler verdiğini,
arının binlerce çeşit çiçekten bal özünü nasıl topladığını düşündüğümüzde bu olayların rastgele olamayacağını
anlarız. Nasıl ki her kitabın yazarı, her resmin ressamı, her şiirin şairi, her binanın mimarı vardır; bu evrenin de
bir var edip düzenleyeni vardır ki o da her şeye gücü yeten yüce Allah’tır. Evrende harika bir düzen ve ahengin
olması ise yüce Allah’ın var olduğunu gösterdiği gibi aynı zamanda bir ve tek olduğunu da gösterir.

➤➤ Allah (c.c.) Yaradandır
Aklımız, bizi, “içinde bulunduğumuz mükemmel ve kusursuz evreni, uzayı, Güneş’i, yıldızları, yeryüzündeki
bütün canlıları yaratan sonsuz güç ve kudret sahibi birisi olmalı” düşüncesine ulaştırıyor. Bizler, düşünce ve
araştırmalarımız sonucunda o yüce kudretin “Allah (c.c.)” olduğunu anlıyor ve O’na inanıyoruz. Esasen Allah
inancı, insanın doğasında vardır. Nasıl ki gördüğümüz her eser için onu yapan birinin olması gerektiğine inanı-
yorsak, bu harika evrenin de bir yaratıcısı olduğuna aynı şekilde inanmalıyız.

9

5. Sınıf Allah İnancı
➤➤ Allah Rahman ve Rahim'dir

Rahman, “çok şefkatli ve merhametli, merhameti için bir sınır olmayan” demektir. Rahîm de “çok merhamet edici”
anlamına gelen bir isimdir. İlk bakışta eş anlamlı oldukları düşünülse de bu iki ismin anlam bakımından aralarında
farklar vardır. Şöyle ki: Rahman ismi, Rahîm isminden daha kapsamlıdır. Yüce Allah, Rahman isminin gereği ola-
rak yarattığı bütün varlıklara merhamet eder ve onlara nimetler verir. Bu konuda inanan inanmayan (mümin kâfir)
ve itaatkâr isyankâr ayırımı yapmaz. Allah, Rahîm ismi gereği dünyada sadece müminlerin güzel davranışlarına
sevap verir, ahiret nimetlerinden sadece onları yararlandırır, onlardan razı olur ve onları cennetine koyar. Mümin
olmayanlar, Allah’ın dünyadaki nimetlerinden yararlansalar da ahiretteki nimetlerinden yararlanamazlar. Dolayı-
sıyla Rahman ismi bütün insanları, Rahîm ismi ise yalnız müminleri kapsar.

➤➤ Allah Görür ve İşitir

Allah’ın sıfatlarından (özelliklerinden) işitmek, bilmek ve görmek gibi özelliklerinin, ilk bakışta insanlarda olduğu
düşünülse de durum böyle değildir. Çünkü her şeyi yoktan yaratan Allah’ın, insanlar gibi duymak için kulağa,
bilmek için öğrenmeye ve görmek için gözlere ihtiyacı yoktur. O (c.c.); her şeyi duyar, her şeyi bilir ve her şeyi
görür. Allah’ın her şeyi bilmesine “ilim”, her şeyi işitmesine “sem’i”, her şeyi görmesine de “basar” denir. Onun
bu özellikleriyle ilgili bir sınır da söz konusu değildir.

➤➤ Allah’ın Her Şeye Gücü Yeter

İnsanların yaptığı her şey imkân, zaman ve yetenekle sınırlıdır. İnsanın her istediğini yapabilmesi mümkün de-
ğildir. Ancak Allah (c.c.) için hiçbir işte zorluk yoktur. O (c.c.), her istediğini hiçbir kısıtlama olmadan kolaylıkla
yapar. Allah’ın her şeye gücünün yetmesi, O’nun en önemli özelliklerinden biridir. “Kudret”, Allah’ın her şeye
güç yetirmesi anlamına gelen sıfatıdır. Çevremize dikkatli bir şekilde baktığımızda, Allah’ın her şeye gücünün
yettiğini kolaylıkla fark ederiz. Evrendeki düzen ve denge, bunun en güzel kanıtıdır. Dünya’nın ve gezegenlerin
kendi yörüngelerinde hareket etmesi, Güneş’in büyüklüğü, gece ve gündüzün, mevsimlerin düzenli bir şekilde
oluşması gibi pek çok olay, Allah’ın eşsiz ve sınırsız bir güce sahip olduğunu gösterir.

10

5. Sınıf Allah (c.c.) Vardır ve Birdir / Allah (c.c.) Yaradandır

Etkinlik 1

Kazanım: 5.1.1.1. Evrendeki mükemmel düzen ile Allah’ın (c.c.) varlığı ve birliği arasında ilişki kurar.
5.1.1.2. Allah’ın (c.c.) her şeyin yaratıcısı olduğunu fark eder.

1. Tabloda verilen ifadelerin doğru mu yanlış mı olduğunu belirleyerek doğru ise D sü-
tununun altındaki kutucuklara “✓”, yanlış ise Y sütununun altındaki kutucuklara “✘”
işareti koyunuz.

İfadeler D Y
a. Evrendeki kusursuz düzen Allah’ın varlığının göstergesidir. ✓ ✘

b. Allah (c.c.), bazı varlıkları yaratırken zorlanmış olabilir.

c. Evreni yaratan, birden fazla yaratıcı olabilir. ✘

d. Çevremizdeki bütün güzellikler, Allah’ın var ve bir olduğunu gösterir. ✓ ✘

e. Evrendeki düzen mükemmel bir şekilde Yüce Allah’ın yaratmasıyla ✓
gerçekleşmiştir. ✓

f. Yüce Allah, istediğini istediği zaman yaratabilir. O'nun için bir zaman
sınırlandırması yoktur.

g. Allah’ın eşi ve benzeri yoktur, ancak yardımcıları vardır.

h. Gökyüzünden yağmur ve kar yağması Allah’ın varlığının delillerinden- ✓
dir.

i. Evrende çok varlık bulunduğundan Allah, yeni yarattığı varlıkları yarat-
mada yetersiz kalmaktadır.

j. Allah’ın varlığının başlangıcı ve sonu yoktur. ✓

k. Allah, yarattığı her varlığı harika bir sanat eseri şeklinde yaratır. ✓

l. Gemilerin denizlerde yüzmesi, Allah’ın varlığını ve birliğini gösteren ✓
delillerdendir. ✓

m. Yeryüzünde çeşit çeşit varlıkların olması ve yaşayabilmesi Allah’ın var-
lığını gösterir.

n. Yüce Allah, örneksiz ve eşsiz yaratandır. ✓

o. Allah’ın varlığının başlangıcı yoktur ama her canlı gibi sonu vardır.

11

5. Sınıf Allah (c.c.) Vardır ve Birdir / Allah (c.c.) Yaradandır

Etkinlik 21

2. Allah’ın varlığını, birliğini ve her şeyin yaratıcısı olduğunu anlatan ifadelerdeki boşluk-
ları doldurunuz.

a. Yaratılan her şey Allah’ın var ve bir olduğunu gösteriyor.

b. Allah yarattığı her şeyi mükemmel yaratır.

c. Evrendeki düzen ve ahenk Allah’ın var ve bir olduğuna
işaret ediyor.

d. İnsan aklını kullanarak Allah’ın varlığını ve birliğini kavrayabilir.

e. Allah’a bir şeyi yaratmak zor gelmez.

f. Eğer birden çok ilah olsaydı evrendeki düzen bozulurdu.

g. Allah’ın yarattığı her şey çok güzeldir.

3. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları kutucuklarda verilen ifadelerden uygun olanını ya-
zarak tamamlayınız.

a. Gece ve gündüzün düzenli bir şekilde oluşması Allah’ın birliğini gösterir.

b. Bilim insanları, yaptıkları araştırmalarla evrenin kendiliğinden var olamaya-
cağı sonucuna ulaşmışlardır.

c. Allah’ın varlığını evrendeki düzen ve işleyişle anlayabiliriz.

d. Bir şeyi yoktan var etmek, Allah’a mahsustur.

e. Allah’ın (c.c.) yaratması için sadece “ol” demesi yeterlidir.

f. Allah’ın yarattığı varlıkların sayısını kolay kolay bilemeyiz.

g. Allah’ın varlığını ve birliğini anlatan örnekleri Kur’an’da çokça bulabiliriz.

Evrenin Allah’a Varlıkların Yaratması Kur’an’da Varlığını Birliğini

12

5. Sınıf Allah (c.c.) Vardır ve Birdir / Allah (c.c.) Yaradandır KKT - 1 
1.
3. Aşağıdaki görsellerden hangisini Allah’ın ya-
ratmasıyla ilişkilendirebiliriz?

A) B)

Hoca bir gün, bahçedeki ceviz ağacı gölgesinde C) D)
dinleniyormuş. Bu sırada bir yandan da çevre-
yi inceliyormuş. Ağacın dallarına gözü takılmış. 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi Allah’ın varlığı-
İçinden “çok ulu bir ağaç. Fakat meyveleri çok nı ve birliğini ifade etmektedir?
küçük” diye geçirmiş. O sırada gözüne ip ince- A) Yaratılan her şey, bir olan Allah’ı işaret ediyor.
cik yerde uzanmış kabak bitkisi ilişmiş. Bu küçük B) Bazı varlıklar tesadüfen var olmuş olabilir.
bitkinin üzerinde kocaman kocaman kabaklar C) İnsan sadece ibadet etmek için yaratılmıştır.
varmış. Bunları düşünüp, kendi kendine,”hey D) Allah, yarattığı varlıkları sonsuza kadar yaşatır.
Allah’ım hikmetinden sual olunmaz ama, ufacık
kabak dalında kocaman kabak, kocaman ağaçta
küçücük cevizler, bu ne hikmettir?” diye söylenir-
ken, tam o sırada başına bir ceviz düşerek canını
yakmış. Bunun üzerine Hoca: “Hey Ulu Tanrım,
senin işine karışılmaz, ceviz yerine başıma ya bu
kabaklardan biri düşseydi, halim nice olurdu?”
demiş.

Bu fıkrada asıl verilmek istenen mesaj aşağı-
dakilerden hangisi olabilir?

A) Nasrettin Hoca yaşadıklarından dersini almıştır.

B) Hoca, evrendeki varlıkların yaratılışındaki
düzene dikkat çekmiştir.

C) Hoca, ceviz ağacının ne kadar özel olduğuna
dikkat çekmiştir.

D) Nasrettin Hoca insanları güldürmeyi ilke
edinmiştir.

2. Allah’ın var ve bir olduğunu aşağıdaki durum- 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi inanç açısın-
lardan hangisiyle daha kolay anlarız? dan doğru değildir?

A) Evrendeki mükemmel dengenin varlığıyla A) Her varlığı yaratan Allah’tır.
B) İnsanların çalışkanlığıyla B) Allah’ın yaratmasında sınır yoktur.
C) Teknolojinin gelişmesiyle C) Allah’ın varlığını ve birliğini gösteren pek çok
D) Kitap okuyanların sayısının artmasıyla
delil vardır.
D) Allah’ın yarattığı varlıklar da birer yaratıcı

olabilir.

13

5. Sınıf Allah (c.c.) Rahman ve Rahim'dir / Allah (c.c.) Görür ve
İşitir / Allah'ın (c.c.) Her Şeye Gücü Yeter

Etkinlik 2

Kazanım: 5.1.2.1. Allah’ın Rahman ve Rahim isimlerinin yansımalarına örnekler verir.

5.1.2.2. Allah’ın, her şeyi işittiğinin, bildiğinin, gördüğünün ve her şeye gücünün yettiğinin

farkında olur.

1. Aşağıda verilen ifadelerde boş bırakılan yerleri tamamlayınız.

a. Allah’ın dünyada herkese merhametli olması, er-Rahman ismi ile ilgilidir.

b. Besmelede er-Rahman ve er-Rahim isimleri bulunur.

c. Annelerin şefkati Allah’ın er-Rahman isminin bir yansıması olarak değerlendi-
rilebilir.

d. er-Rahim ismi gereği, inananlar cennet ile ödüllendirilecek, inan-

mayanlar da cehennem ile cezalandırılacaktır.

e. Merhamet duygusunun kaynağı, Allah’ın er-Rahman ismidir.

2. Aşağıda boş bırakılan yerlere yaşadığınız çevrede gözlemlediğiniz şefkat ve merha-
met örnekleri yazınız.

a. Kuşların yavruları için yuva yap- e. Annenin çocuğunu çok sevmesi
ması

b. Aslanın yavrusunu sırtlanlardan f. Öğretmenin hata yapan öğrenci-
koruması sini affetmesi

c. Çocuğun kediye su vermesi g. Belediyelerin hayvan barınakları
yapması

d. Yetim çocukların gözetilmesi h. Bir dedenin, torununun başını
okşaması

14

5. Sınıf Allah (c.c.) Rahman ve Rahim'dir / Allah (c.c.) Görür ve
İşitir / Allah'ın (c.c.) Her Şeye Gücü Yeter

Etkinlik 2

3. Aşağıdaki tabloda Allah’ın sıfatlarından bazıları ve o sıfatların anlamları verilmiştir. Bu
anlamları ilgili sıfatla eşleştirerek, kutucukları (✓) şeklinde işaretleyiniz.

İfadeler Kudret İlim Sem’i Basar

a. Allah’ın en karanlık gecelerde bile bizim ✓
göremediğimiz cisimleri görmesi ✓

b. Allah’ın göze ihtiyaç duymaksızın var olan ✓
her şeyi her zaman görmesi

c. Allah’ın kulağa ihtiyaç duymaksızın her se-
si duyması

d. Allah’ın sınırsız bir şekilde, olmuş ve ola-
cak her şeyi bilmesi

e. Allah’ın her şeye gücünün yetmesi ✓

f. Allah'ın yaratırken hiç zorlanmaması ✓

g. Allah'ın alîm (çok bilen) olması ✓

4. Aşağıda Allah’ın sıfatlarından bazılarının anlamları verilmiştir. Bu anlamların altına ilgili
olduğu sıfatı doğru bir şekilde yazınız.

a. Allah her şeyi bilir. ilim
b. Allah kapkaranlık gecede dahi görür. basar
c. Evreni idare etmek Allah’a zor gelmez. kudret
d. Allah küçücük canlıların ayak seslerini bile duyabilir. sem’i
e. Allah sonsuz gücüyle varlıkları yaratıyor. kudret
f. Allah’ın görmek için bizim gibi göze ihtiyacı yoktur. basar
g. Allah, olmuş ve olacak her şeyi bilir. ilim
h. Allah çokça bilendir. ilim

15

5. Sınıf Allah (c.c.) Rahman ve Rahim'dir / Allah (c.c.) Görür ve KKT - 2 
İşitir / Allah'ın (c.c.) Her Şeye Gücü Yeter

1. 4. Ayşe annesine; “anne sen ne kadar da merha-
“...Şüphesiz Allah (her şeyi) işitir ve (her şeyi) metlisin. Bazen yanlış bir şey yapıyorum ama
bilir.” hemen kızmıyorsun ama babam genellikle tep-
(Bakara suresi, 181. ayet) kisini ortaya koyuyor” dedi. Annesi de Ayşe’ye;
“güzel kızım benim, Allah’ın sonsuz rahmetinden
Verilen ayette sırasıyla Allah’ın hangi sıfatları- annelere de şefkat yansıtılmış” der.
na vurgu yapılmıştır?
Bu hikâyeden hareketle aşağıdakilerden han-
A) Basar / Sem’i gisi söylenebilir?
B) Sem’i / Basar
C) Sem’i / İlim A) Allah anneleri er-Rahman ve er-Rahim isimleri
D) Basar / İlim gereği şefkatli yaratmıştır.

B) Anneler kendi istekleriyle şefkatli ve merha-
metli olabilirler.

C) Babalar da en az anneler kadar şefkatlidir.

D) Çocuklar annelerinden şefkatli olmayı öğrene-
mezler.

2. Aşağıdaki kavramlardan hangisi Yüce Allah’ın
her şeye gücünün yettiğini gösterir?

A) Sem’i B) Basar 5. Aşağıdaki kavramlardan hangisi Allah’ın gör-
C) İlim D) Kudret me sıfatıyla ilgilidir?

A) İlim B) Sem'i
C) Basar D) Kudret

3. 6.

Aşağıdaki ifadelerden hangisinde “er-Rahman” ALLAH’IN HER ŞEYE
ve “er-Rahim” isimleri birlikte verilmiştir? GÜCÜ YETER.
A) La ilahe illallâh Muhammedün rasulullah
B) Bismillâhirrahmânirrahîm Panodaki sözle ilgili aşağıdakilerden hangisi
C) Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Mu- söylenebilir?
A) Allah’ın işitme sıfatına vurgu yapılmıştır.
hammeden abdühû ve rasûluh B) Allah’ın görme sıfatına vurgu yapılmıştır.
D) Eûzü billâhi mineşşeytânirracîm C) Allah’ın kudret sıfatına vurgu yapılmıştır.
D) Allah’ın her şeyi bildiği anlatılmak istenmiştir.

16

5. Sınıf Allah'a (c.c.) İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi

Allah’a İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi

➤➤ Allah’a iman eden kişi, O’na bağlanır ve güvenir. İnsan güvendiği varlığı sever ve onun isteklerini yerine getirir.

➤➤ Allah’a inanan kişide yaşama sevgisi vardır. İman eden insan, hayata ve varlıklara hoşça bakar, hayatın Allah’ın
bir hediyesi olduğuna inanır, kendisini Allah’ın bir sanat eseri olarak görür.

➤➤ Allah’a inanan kişi, yalnızlıktan kurtulur; her an O’nun sonsuz rahmeti, ilmi, koruması ve gözetimi altında oldu-
ğunu bilir. Her an O’na sığınır, O’ndan yardım bekler ve O’ndan yardım görür. Hareketlerini kontrol altında tutar,
daima iyiye, doğruya, mükemmele yönelir; kötü davranışlardan uzaklaşır.

➤➤ Allah’a inanan kimse, O’nun bütün isim ve sıfatlarına da inanmış demektir. Yüce Allah’ın her isim ve sıfatının
hayatımıza bakan yönleri vardır. Bu nedenle Allah’ın isim ve sıfatlarını öğrenmek, okumak, onlara inanmak mü-
mine ayrı bir huzur verir. Allah’a inanan kişi, bu dünyada bir misafir olduğunu bilir. Misafirhane sahibi Allah’ın
izni dairesinde yer, içer ve rahatça yaşar. Misafirlik müddeti bitince de bu misafirhaneden huzurla ayrılır. Allah’a
inanan ve sevgiyle bağlanan kimse, inançsızlığın verdiği korkunç endişe ve üzüntülerden, stres ve sıkıntılardan
kurtulur.

➤➤ Allah`a inanan kimse güvenilirdir, kendine de, başkalarına da zararı dokunmaz. Allah’ın onu her an gördüğü
inancı, işlediği kötülüklerin cezasız kalmayacağı düşüncesi, onu kötülüklerden alıkoyar. Değil kötülük, aksine
elinden geldiğince herkese iyilik yapmaya, faydalı olmaya çalışır.

➤➤ Allah’a inanan bir insan aynı zamanda, hayatın bir sınav, karşılaştığı sıkıntıların da bu sınavın bir parçası ol-
duğuna inanır ve bu noktada sıkıntılara göğüs germeyi, acı veren durumlara karşı sabretmeyi ve hayatın
zorluklarına karşı mücadele etmeyi temel karakteri haline getirir.

➤➤ Allah’ı tanıyıp seversek, mutlu ve huzurlu oluruz. Bu da Allah’ın bizi sevmesine vesile olur. Böylece içimiz ra-
hatlar, huzur duyarız.

➤➤ Allah’a inanmak insanların mutlu ve sağlıklı olmasına katkı sağlar. Mutlu ve huzurlu yaşamı ilke edinen insan-
dan çevresine olumlu davranışlar yansır.

➤➤ Allah’a inanan kişi, inandığı değerleri var gücüyle hayatına yansıtır ve o değerlere sonuna kadar sahip çıkar.

➤➤ Allah’a inanan kişi, O’nun emir ve yasaklarını dikkate alır ve emirlerini yerine getirmek için gayret eder, yasak-
larından kaçınmak için de yine aynı şekilde çaba harcar.

➤➤ Allah'a inanan kişi, iman yolunun kurallarını ve kural koyucularını dikkate alır.

17

5. Sınıf Allah'a (c.c.) İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi

Etkinlik 3

Kazanım: 5.1.3.1. Allah’a (c.c.) imanın, insan davranışlarına etkisini fark eder.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler DY
a. İman, Allah’ın varlığına ve birliğine inanmaktır. ✓
b. Allah’ın gördüğünü düşünmek insanı disipline eder. ✓
c. Allah yarattığı bütün varlıkları severek yaratır. ✓
d. Allah’a inanan kişi, davranışlarında daha dikkatli olur. ✓
e. Allah’a inanan insan, kötülüklerden uzak durur. ✓
f. Allah’a inanan insan mutlu ve huzurlu olur. ✓
g. Allah’a inanan insan, merhametli olamaz.
h. Allah’a sığınan insan kendini güvende hisseder. ✓


i. Allah’ın sevgisini kazanmak için ibadet etmemiz gerekir. ✓
j. Allah’a inanan kimse başkalarına zarar verir. ✓

k. Allah'a inanan kişi başkalarının haklarına saygılı olur. ✓
l. Allah'a inanan bencilce yaşar. ✓
m. Allah'a inanan insan inandığı gibi yaşamaya dikkat eder.


18

5. Sınıf Allah'a (c.c.) İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi

Etkinlik 3

2. Akrostiş tekniğiyle oluşturulan şiiri tamamlayınız.

A llah’ım
L a ilahe illallah dedim
L e havle dedim
A nladım ki Sen varsın
H ayatımın en özel varlığı Sensin.

S eviyorum Seni
E şin yok benzerin yok
V arlığın her an imanımda
G önlüm Seninle huzurlu
İ yi ki varsın Allah’ım
S eviyorum Seni daima
İ yi ki varsın yüce Allah’ım

3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları kutucuklardaki uygun ifadeleri yazarak ta-
mamlayınız.

a. Allah sevgisiyle insanın içi huzurla dolar.

b. İbadet ederek bir insan Allah’a olan sevgisini göstermiş olur.

c. İslam dinine göre Allah bütün yarattığı varlıkları sever .

d. Allah’a inanan kişi davranışlarına dikkat eder.

e. Allah’a inanan kişi iyilik yapmaya çalışır.

f. Allah’a inanan insan, inandığı gibi yaşarsa cennete gider.

g. Allah’a inanan kişi yanlış bir şey yaptığında hemen Allah’a sığınır.

Sever Cennete Davranışlarına Yanlış Huzurla İyilik İbadet

19

5. Sınıf Allah'a (c.c.) İmanın İnsan Davranışlarına Etkisi KKT - 3 

1. 4. Allah Sevgisi
“Allah müminleri sever ve Kim çıkarır sabahleyin erkenden,
müminler de Allah’ı sever.” Dünyamıza ışık veren güneşi?
(Hadis-i Şerif) Gece vakti denizlere serpilen,
Ay doğuyor; kim yapıyor bu işi?
Bu hadisten aşağıdaki sonuçlardan hangisine
ulaşılabilir? Kışın kuru sandığımız fidana,
A) Allah kendisine inananları sever. Baharda kim yeşillikler giydirir?
B) Mümin, Allah’a inanır ve O’nu sever. Bülbül öter, yuva yapmış ormana,
C) Mümin Allah’ı, Allah da mümini sever. Bu sedayı ona acep kim verir?
D) İman Allah’a inanmaktan ibarettir.
(İbrahim Alaattin Gövsa)
2. Allah’a inanan bir kimsenin, aşağıdaki davra- Bu şiirde aşağıdakilerden hangisi vurgulan-
nışlardan hangisini yapması beklenmez? maktadır?
A) Kendisine yapılan hataları hoş görür. A) Bütün güzellikleri sevgiyle var eden Allah’tır.
B) Çevresini asla kirletmez. B) Tabiattaki güzellikler tesadüfen oluşur.
C) Sorumluluklarının bilincinde olur. C) Güzelliklerin kaynağında mevsimler vardır.
D) Hayvan sevgisinden yoksun olur. D) Güneş kendiliğinden hareket eder.

5. Allah’a inanan bir kimse aşağıdaki sözlerden
hangisini söylemeyi uygun görür?
A) “Dünyada iyi insan kalmamış.”
B) “Yaratılanı hoş gör, yaradandan ötürü.”
C) “Dünyanın en zeki çocuğu benim.”
D) “ Daha küçüksün, büyü de gel.

3. 6. Aşağıdakilerden hangisi inanan bir kişiye ya-
“Allah’ı seven, sevgisini sevdiğine ispat eder.” kışan davranışlardandır?

Verilen sözle aşağıdakilerden hangisi aynı an- A) Futbol oynarken takım arkadaşına bile bile faul
lamda değildir? yapmak

A) Allah’ı seven, sevgisini göstermek için harekete B) Yanlış bir davranış durumunda özür dilememek
geçer. C) Dersin işlenişine engel olmak
D) Yaşça küçük olan öğrencilere iyi davranmak
B) Allah sevgisi kuru ve boş bir sevgi olmamalıdır.
C) Allah, kendisini seven sevmeyen herkesi sever.
D) İnanan insan, Allah’ı sevdiğini davranışlarıyla

gösterir.

20

5. Sınıf Allah (c.c.) İle İrtibat; Dua

Allah (c.c.) İle İrtibat; Dua

➤➤ Dua, isteklerimizi Allah’a ulaştırmanın en güzel aracıdır. İnananlar, isteklerini ve dileklerini samimi bir şekilde
ifade ettiklerinde Allah’ın kendilerine bir karşılık vereceğini bilirler. Bu anlamda dua, insanlar için temel bir ihti-
yaçtır. İnsanın, kendisini yaratan Allah’la kurabildiği bu iletişim, onu her zaman güçlü kılar. Çünkü günümüzde
insan, kalabalık ortamlarda bile kendini yalnız hissedebilmektedir.

➤➤ İbadet, inananlar için temel bir görevdir. İnananlar, Allah’a karşı kulluk görevlerini, peygamberlerin gösterdikleri
şekilde yerine getirmekle sorumludurlar. Kulluk görevini yerine getirmek de ancak ibadetlerle mümkündür.

➤➤ Dinimizde dua ve ibadet, birbirinden ayrılması mümkün olmayan kavramlardır. Hz. Muhammed (s.a.s.): “Dua
İbadettir” ve “Dua ibadetin (veya ibadetlerin) özüdür” buyurarak bu birlikteliği ifade etmiştir.

➤➤ Kur’an’da ve Peygamberimizin sözlerinde dua örnekleri bulabildiğimiz gibi kültürümüzde de bulabiliriz.
➤➤ Allah ile iletişimin en sağlıklı yöntemidir dua.
➤➤ Dua kulluğun zirve noktasıdır.
➤➤ Allah, edilen dualara muhakkak karşılık verir.
➤➤ Dua, kul ile Allah arasında sarsılmaz bir bağ kurulmasına vesile olur..

Dua ederken ellerimizi semaya doğru açarız.
21

5. Sınıf Allah (c.c.) İle İrtibat; Dua

Etkinlik 4

Kazanım: 5.1.4.1. Duanın anlamını ve önemini örneklerle açıklar.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler DY

a. Dua ibadetin özüdür. ✓

b. Allah ile iletişim kurmanın adıdır dua.

c. Dua iyi zamanlarda da kötü zamanlarda da edilmelidir. ✓

d. Dua eden insan kendini yalnız hisseder. ✓

e. Dua etmesek de olur, önemli olan çalışmaktır. ✓

f. Allah’a inanan insan mutlu ve huzurlu olur.

g. Dua ibadetin ta kendisidir.

h. Sadece camilerde dua edilebilir.

i. Allah bazı dualara hemen cevap verir.

j. Kur’an’daki dua örneklerinden başka dua kalıbı yoktur.

2. Akrostiş tekniğiyle verilen boşlukları anlamlı bir şekilde doldurunuz.

D erdimi sadece Sana açarım Allah’ım
U laşır bir bir dilimden dökülen kelimeler
A minlere karışır sonra da bütün dilekler

22

5. Sınıf Allah (c.c.) İle İrtibat; Dua

Etkinlik 4

3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları kutucuklardaki uygun ifadeleri yazarak ta-
mamlayınız.

a. Dua içimizden geldiği gibi yapılmalıdır.

b. Kur’an’da pek çok peygamberin duası bulunmaktadır.

c. Allah’a teşekkür etmek bir tür duadır.

d. “Hayrını gör” kültürümüzdeki dua örneklerinden biridir.

e. Çocuğu doğana; “Allah hayırlı ömürler versin” denilir.

f. Allah katında, duadan daha kıymetli bir ibadet yoktur..

g. Dua ibadetin ta kendisidir.

4. Aşağıdaki bölüme vatanımızın bağımsızlığı, insanlığın huzuru ve barışın sesi olan bir
dua metni yazınız.
Allah’ım, vatanımızı içteki ve dıştaki bütün düşmanlardan koru,
Vatanımıza göz koyanlara fırsat verme Allah’ım
Bayrağımızı sürekli dalgalandır, askerlerimizi koru Allah’ım
Savaşlar olmasın
Çocuklar ölmesin
Yetimler üzülmesin Allah’ım
Dünyamız huzurla dolsun
Amin

23

5. Sınıf Allah (c.c.) İle İrtibat; Dua KKT - 4 

1. Allah’ım, 3. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi dua ile ilgili
Sana hamdolsun yanlış bilgi vermektedir?
Haram katma aşımıza
Bırakma tek başımıza A)
Yardım eyle işimize Çalışmak yetmez, ayrıca dua da
Kimseler muhtaç olmasın etmeliyiz.
Dünyamızda aç kalmasın
Yetimin benzi solmasın B)
Hastalara şifa eyle Dua etmeye ne gerek var, namaz
Dertlilere deva eyle kılalım yeter.
Duamızı kabul eyle
Allah’ım! C)
(Cemal Sofuoğlu) Dua, Allah ile iletişim kurmaktır.
Yukarıdaki örnek ne tür bir duadır?
D)
A) Yemek duası Allah, yapılan dualara mutlaka
B) Asker uğurlama duası cevap verir.
C) Düğün duası
D) Kandil duası

2. Kültürümüzdeki Dua Örnekleri 4.
“Ey Allah’ım! Kötü ahlaklı olmaktan, kötü işler
Asker Yemek Uyumadan Oyunu yapmaktan ve yanlış inançlara sapmaktan sa-
uğurlama duası önce kazanma na sığınırım.”
(Tirmizi)
duası okunan duası
dua Verilen duada Peygamberimizin istekleri ara-
sında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Yukarıdaki dua örneklerinin hangisi kültürü-
müzde yer almaz? A) Kötü davranışlar sergilemekten Allah’a sığın-
mıştır.
A) Uykudan önce okunan dua
B) Yemek duası B) Kötü ahlaklı olmaktan Allah’a sığınmıştır.
C) Oyunu kazanma duası C) Yanlış inançlara sapmaktan Allah’a sığınmıştır.
D) Asker uğurlama duası D) Allah’tan zengin olmayı istemiştir.

24

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.)
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.)

➤➤ Kur’an-ı Kerim’de hayatı hakkında bilgi verilen peygamberlerden biri de Hz. İbrahim’dir. O, henüz çocuk de-
nilecek yaştayken içinde yaşadığı toplumun ve ailesinin inandığı değerleri doğru bulmuyordu. İbrahim (a.s.),
insanların taştan ve tahtadan yaptığı putların kimseye yararının da zararının da olmayacağını düşünüyordu.
Hz. İbrahim, çevresinde kendisine Allah’ın varlığını anlatacak hiç kimse yokken gökyüzünü ve tabiatı incele-
yerek tüm varlıkları yaratan bir gücün olması gerektiğini fark etmişti. Ona göre, ucu bucağı olmayan bu evreni
içindeki güzellikleriyle beraber putlar yaratmış olamazdı. Yaratma gücünü elinde bulunduran varlığın çok daha
üstün özellikler taşıması gerekiyordu.

➤➤ Hz. İbrahim’in babası da putlara tapıyordu. Babasına putlara tapmanın yanlış olduğunu anlatmaya çalıştıysa
da o, atalarının dininden vazgeçemeyeceğini söyledi. Hz. İbrahim, insanların içinde bulunduğu duruma çok
üzülüyordu. Yüce Allah, Hz. İbrahim’e ilerleyen yaşlarında peygamberlik görevi vermişti. Onu tanıyan herkes
yalan söylemeyeceğini bilirdi. Hz. İbrahim, halka Allah’a iman etmeleri konusundaki mesajlarını duyurmaya
başlamıştı. Her geçen gün Allah’a iman edenlerin sayısı artıyordu. Onun inandığı ve insanları davet ettiği dinin
adı “hanif” diniydi. Bir ve tek olan Allah’a inananlar için bu ifade kullanılıyordu. Sonuçta Hz. İbrahim’in gayret-
leri sonuç verdi ve pek çok insan ona ve onun dinine iman etti.

➤➤ Her peygamberin döneminde kötüyü temsil eden bir güç olduğu gibi, Hz. İbrahim peygamberin karşısında
zulmüyle ünlü Nemrut vardı. Nemrut Hz. İbrahim’in tevhit mücadelesini engellemek için onu ateşe atmayı bile
göze almıştı ancak Allah’a güveni tam olan Hz. İbrahim’i, ateş bile etkisiz kılamamıştı.

Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

OKUNUŞU ANLAMI

Bismillahirrahmânirrahîm. Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla.
Kul hüvallâhü ehad. De ki: O, Allah birdir.
Allâhüssamed. Allah sameddir.
Lem yelid ve lem yûled. O, doğurmamış ve doğmamıştır.
Ve lem yekün lehû küfüven ehad. O’nun hiç bir dengi yoktur.

➤➤ İhlas suresi, Kur’an-ı Kerim’in 112. suresidir. Bu surede tevhit inancının esasları bulunmaktadır. Allah’ın bir olu-
şuna, eşinin ve benzerinin bulunmayışına vurgu yapılmaktadır. Allah’ın anne-babası olmadığı gibi çocuklarının
da olmadığı bildirilmektedir. Birden fazla tanrı olduğu iddiasında bulunanların iddiaları bu suredeki mesajlarla
çürütülmektedir.

Bu sure;

➤➤ Namazlarda okunabilir.

➤➤ Henüz iman etmemiş bir insanın, suredeki mesajlarla iman kapısından içeri girmesi ve İslam’ın güzelliklerini
keşfetmesi sağlanabilir.

➤➤ Peygamber Efendimiz (s.a.s.), hadislerinde, İhlas suresini çokça okumaya teşvik etmiş, bir kez İhlas suresi
okumanın kişiye Kur’an’ın üçte birini okuma sevabı kazandıracağını bildirmiştir.

25

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.)
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

Etkinlik 5

Kazanım: 5.1.5.1. Hz. İbrahim’in (a.s.) tevhide davetini özetler.
5.1.5.2. İhlas suresini okur ve anlamını söyler.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler Doğru Yanlış

a. Hz. İbrahim aklıyla Allah’ın varlığına ulaşmıştır. ✓

b. Hz. İbrahim’in gönderildiği toplum inanan insanlardan oluşuyor- ✓
du.

c. Hz. İbrahim, Güneş’in ve Ay’ın varlığına dikkat çekmektedir. ✓

d. Hz. İbrahim, putların insanlara yararının olmadığını söylüyordu. ✓

e. Hz. İbrahim, iman etmeyenleri cezalandırmıştır. ✓

f. Kendisine 10 sayfa (suhuf) verilen bir peygamberdir Hz. İbrahim. ✓

g. Hz. İbrahim insanları imana ve güzel davranışlara davet etmiştir. ✓

h. Hz. İbrahim’in inandığı dine inananlara "hanif" denir. ✓

i. Hz. İbrahim peygamberin hayat hikâyesini sadece tarih kitapla- ✓
rından öğrenebiliriz.

j. Hz. İbrahim peygamberin hayat hikâyesini Kur’an’dan öğrenebi-
liriz.

2. İhlas suresinin boş bırakılan kısımlarını tamamlayınız.

Kul hüvallahu ehad.

Allahus Samed.

Lem yelid ve lem yuled.

Ve lem yekün lehü küfüven ehad.

26

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.)
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

Etkinlik 5

3. Aşağıda verilen ifadelerde boş bırakılan yerleri tamamlayınız.

a. İhlas suresinde tevhit inancı ana hatlarıyla vurgulanmaktadır.

b. es-Samed Allah’ın kimseye muhtaç olmaması, yaratılan her varlığın

Allah’a muhtaç olması anlamına gelen bir sıfattır.

c. Allah doğmamış ve doğurmamıştır.

d. De ki; O Allah birdir. .

e. Allah’ın eşi, benzeri ve ortağı yoktur.

4. İhlas suresini okunuş sırasına göre numaralandırınız.

a Kul huvallahu ehad I b Ve lem yekün lehü V
c Ve lem yuled IV d Lem yelid III
e Allahüs samed II f Küfüven ehad VI

5. Aşağıda bulunan cümlelerdeki boşlukları kutucuklarda verilen uygun ifadeleri yazarak
tamamlayınız.

a. Hazret-i İbrahim insanları puta tapmaktan alıkoymak istemiştir.

b. Allah’ın varlığına ve birliğine inanan insanlar hanif olarak nitelendirilebilir.

c. Putların insanlara faydası yoktur.

d. Hz. İbrahim insanları tevhide çağırmıştır.

e. Bazı insanların ataları yanlış işler yapmış olabilir.

f. Bütün peygamberler insanları Allah’ın varlığına ve birliğine davet etmiştir.

g. Hz. İbrahim insanları imana davet ederken tabiattaki nesnelerin örnek

olarak kullanılabileceğine dikkat çekmiştir.

Hanif Ataları Peygamberler Hz. İbrahim İmana Faydası Tevhide

27

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.) KKT - 5 
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

1. “İbrahim ve İsmail, Kâbe’nin temelini yükseltirken 3. Hz. İbrahim ve yanında yer alan inananlara - - - -
Rablerine şöyle dua ettiler: ‘Ey Rabbimiz! Bunu deniliyordu.
bizden kabul et. Sen’sin her şeyi bilen, her şeyi
duyan. Rabbimiz, bizi Sana teslim olanlardan kıl. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
Soyumuzdan da Sana teslim olacak bir topluluk getirilmelidir?
çıkar. Bize ibadet yollarını göster. Tövbemizi ka-
bul et. Şüphesiz yalnız Sen’sin, tövbeleri kabul A) Hanif B) Kabile
eden ve rahmet dağıtan. Rabbimiz onlara içle- C) Topluluk D) Toplum
rinden senin ayetlerini okuyacak, onlara kitap ve
hikmeti öğretecek, onları temizleyecek bir pey- 4. “Allah’ı (c.c.) zatında, sıfatlarında ve fillerinde bir-
gamber gönder’…” leme, tek ve eşsiz olduğuna inanma, O’na hiçbir
şeyi şirk koşmadan ibadeti yalnızca Yüce Allah
(Bakara suresi, 128. ayet) için yapma” demektir.

Bu ayette, aşağıdakilerden hangisine değinil- Tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden han-
memiştir? gisidir?

A) Hz. İbrahim ve oğlu Kâbe’nin yapımı sırasında A) İbadet B) İhlas
dua etmişlerdir. C) Tevhit D) Müslüman

B) Allah’tan tövbelerinin kabul edilmesini istemiş- 5. Aşağıdakilerden hangisi İhlas suresinde veri-
lerdir. len mesajlardan biri değildir?

C) Hz. İbrahim, kendi neslinden peygamber gön- A) Allah vardır ve birdir.
derilmesi için dua etmiştir. B) Allah doğmamış ve doğurmamıştır.
C) Teslis değil, tevhit inancı esastır.
D) Hz. İbrahim, soyundan gelecek herkesin pey- D) Allah yaratılanlara benzetilebilir.
gamber olması için dua etmiştir.
6. Allah’ın “es-Samed” isminin anlamını hangi
2. “Gecenin karanlığı onu kaplayınca bir yıldız gör- öğrenci doğru ifade etmektedir?
dü. “Rabbim budur” dedi. Yıldız batınca da, A)
“batanları sevmem” dedi. Ay’ı doğarken görün- Allah’ın hiçbir varlığa benzeme-
ce, “Rabbim budur” dedi. O da batınca, “Rabbim mesi demektir.
bana doğru yolu göstermezse elbette yolunu
şaşırmış kimselerden olurum” dedi. Güneş’i do- B)
ğarken görünce, “Rabbim budur; zira bu daha Allah doğurmamış ve doğurulma-
büyük” dedi. O da batınca dedi ki: “Ey kavmim! mıştır.
ben, sizin (Allah’a) ortak koştuğunuz şeylerden
uzağım. Ben, O’nun birliğine inanarak yüzümü, C)
gökleri ve yeri yoktan yaratan Allah’a çevirdim ve Hiçbir şey Allah’ın eşi, benzeri ve
ben müşriklerden değilim.” dengi değildir.

(En’am suresi, 76-79. ayetler) D)
Allah hiçbir varlığa ihtiyaç duymaz
Kur’an’da anlatılan Hz. İbrahim’in yaşadığı ama yaratılan her varlık Allah’ın
bu olayda, aşağıdakilerden hangisi vurgulan- yardımına ihtiyaç duyar.
maktadır?

A) Allah görülenlerin ötesinde çok yüce bir var-
lıktır.

B) Allah dilemese de insanlar iman edebilirler.

C) İnsan, Allah’ın yarattığı gezegenleri sevmeme-
lidir.

D) Şirk koşanlar muhakkak cezalandırılmalıdır.

28

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. İbrahim (a.s.) KKT - 5 
Bir Sure Tanıyorum: İhlas Suresi ve Anlamı

7. Hz. İbrahim (a.s.); Irak ve çevresi, Urfa, Harran, 9. Aşağıdakilerden hangisi Hz. İbrahim (a.s.) dö-
Filistin, Ken’an diyarı, Mısır ve Mekke’yi de içi- neminde yaşayan müminler için söylenebilir?
ne alacak geniş bir coğrafyada yaşamıştır. Bu
bölgelerde insanları bir ve tek olan Allah’a (c.c.) A)
inanmaya çağırmıştır. Ancak başta babası Azer Her biri Allah’ın bir ve tek olduğu-
olmak üzere yaşadığı toplumdan bazıları Hz. İb- na inanıyorlardı.
rahim’in (a.s.) bu çağrısına inanmayıp Allah’ı (c.c.)
inkar etmişlerdir. Hatta Hz. İbrahim (a.s.) ile mü- B)
cadele edip onu engellemek istemişlerdir. Ancak Bazen putlardan yardım isteyebi-
Hz. İbrahim (a.s.) tevhid mücadelesinden hiçbir liyorlardı.
zaman vaz geçmemiş yaşadığı her yerde insanla-
rı tevhide çağırmaya devam etmiştir. C)
Tevhit dinine inanmayanlara zul-
Bu paragrafta verilen bilgilerden hareketle mediyorlardı.
aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?
D)
A) Hz. İbrahim’in (a.s.) çağrısına babası kulak Zorda kalınca yalana başvurabili-
vermiş ve onun söylediklerine inanmıştır. yorlardı.

B) Hz. İbrahim (a.s.) putlara ve puta tapanlara
hakaret etmiştir.

C) Hz. İbrahim (a.s.) tevhide olan çağrısını
yılmadan sürdürmüştür.

D) Hz. İbrahim (a.s.), dönemin kralı Nemrut’un
iman etmesine vesile olmuştur.

8. Evrendeki her şey Allah’ın (c.c.) izniyle gerçekle- 10. Hz. İbrahim (a.s.), babasının ve halkının putlara
şir. Allah (c.c.) ne dilerse o olur. Yüce Allah ateşe; tapmasına bir türlü anlam veremiyordu. Babası-
“ey ateş, İbrahim için serin ol” diye emretti. Al- nın ve toplumunun Allah’ı (c.c.) bırakıp da hiçbir
lah’ın (c.c.) emriyle ateşin yakma özelliği ortadan şeye gücü yetmeyen cansız varlıklardan yardım
kalktı, serinlik ve ferahlık kaynağı oldu. Yüce Allah dilemeleri Hz. İbrahim’i (a.s.) çok rahatsız ediyor-
Hz. İbrahim’e (a.s.) tuzak kurup ona kötülük yap- du. Onları kendilerini sorgulayarak yaptıklarından
mak isteyenleri engelledi. Böylece onlar kötülüğü vazgeçmeleri için uyarıyordu. Ancak onlar ata-
kendilerine yapmış oldular. larından öğrendikleri bu kötülüğü alışkanlık
edinmişlerdi ve bundan vazgeçmek istemiyorlar-
Verilen bu bilgiden hareketle aşağıdaki so- dı.
nuçlardan hangisine ulaşılabilir?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söylene-
A) Allah’ın dediği mutlaka olur. mez?

B) Bazı olaylar Allah’ın isteği dışında A) Hz. İbrahim (a.s.) insanların puta
gerçekleşebilir. tapmalarından rahatsızlık duyuyordu.

C) Nemrut isteseydi, İbrahim (a.s.) peygamberi B) Hz. İbrahim (a.s.) cansız varlıkların insanlara
ateşte yakabilirdi. fayda sağlayamayacağını vurguluyordu.

D) Kötülük yapanlar bazen kazançlı çıkabilir. C) Hz. İbrahim (a.s.) insanları tevhide davet
ediyordu.

D) Hz. İbrahim (a.s.) çağrısına uymayanları
ödüllendiriyordu.

29

5. Sınıf Ünite Genel Değerlendirme: Bulmaca Etkinliği

1B E S M 2 E L E

R

R

3K I S S A

4K Y H

U D UA 7Ş Z 9E M
DR 8D Ü A
R N
RA K

10T E V H İ T

T M ÜR

11B A 12S A R A

E 13H A N İ F

14İ L İ M İ

H İ 15S A M 16E D

L H
A
17İ R T İ B A T

SD

YUKARIDAN AŞAĞIYA SOLDAN SAĞA
1 Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla 2 Allah’ın bütün insanlara merhamet etmesi
3 Peygamber hikayeleri 4 Allah’ın sonsuz gücünü anlatan sıfat
6 Bütün ibadetlerin özü 5 Allah’a mahsus olan şey
8 Evrendeki uyum 7 Nimetler için teşekkür etme
10 Allah’ın varlığını ve birliğini anlatan kavram 9 Besmelede bulunan Allah’ın isimlerinden biri
11 Allah’ın görmesi 12 Allah’ın işitmesi
13 Hz. İbrahim’in dinine inanan kişi 14 Kur’an’ın 112. suresi
14 Allah’ın her şeyi bildiğini anlatan sıfatı 16 Allah birdir.
15 Her şey Allah’a muhtaçtır; o hiçbir şeye muhtaç

değildir.
17 Allah ile iletişim kurma, dua

30

2. ÜNİTE

RAMAZAN VE ORUÇ

Ramazan Orucu ve Önemi
Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

Kültürümüzde Ramazan ve Oruç
Bir Peygamber Tanıyorum; Hz. Davut (a.s.)
Bir Dua Tanıyorum; Rabbena Duaları ve Anlamı

Kazanımlar

➢➢ 5.2.1. Ramazan ayı ve orucun önemini fark eder.
➢➢ 5.2.2. Ramazan ayı ve oruçla ilgili kavramları örneklerle açıklar.
➢➢ 5.2.3. Kültürümüzde ramazan ve oruçla ilgili gelenekleri tanır.
➢➢ 5.2.4. Hz. Davut’un (a.s.) hayatını özetler.
➢➢ 5.2.5. Rabbena dualarını okur ve anlamını söyler.

5. Sınıf Ramazan ve Oruç

Ramazan Orucu ve Önemi

➤➤ Müslümanların hayatında ramazan ayının özel bir yeri vardır. Çünkü dinimizde ramazan ayına büyük önem
verilmiştir.

Ramazan ayını önemli kılan hususları şu şekilde sıralayabiliriz:

➤➤ Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in bu ayda indirilmeye başlanması
➤➤ Kur’an’ın indirilmeye başlandığı ve bin andan daha hayırlı olan mübarek Kadir Gecesi’nin bu ayda yer al-

ması.
➤➤ Dinimizde farz ibadetlerden biri olan orucun bu ayda tutulması.
➤➤ Ramazan ayı özel bir ibadet olan teravih namazının bu ayda eda edilmesi.
➤➤ Ramazan ayına özel bir başka ibadet olan fıtır sadakasının (fitre) bu ayda verilmesi.
➤➤ Kur’an-ı Kerim’in bir kişinin okuması ve diğerlerinin takip etmesiyle gerçekleşen mukabelelerin bu ayda

çokça yapılması.
➤➤ Paylaşma ve yardımlaşmanın en zirve noktada gerçekleşen bir ay olması.
➤➤ Ramazan ayının sonunda vacip ibadetlerimizden biri olan bayram namazının kılınması ve bayramlaşmanın

gerçekleşmesi.

Bütün Müslümanlar açısından son derece önemli olan Kur’an-ı Kerim, ramazan ayında indirilmiştir. Yüce Allah
(c.c.) bu konuda, “Ramazan ayı, insanlara yol gösterici ve doğruyu yanlıştan ayırmanın açık delilleri olarak
Kur’an’ın indirildiği aydır...” (Bakara suresi, 185. ayet)

Ramazan Kur’an ayıdır.

Yüce Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’in indirildiği ramazan ayını önemsemektedir. Bizim de bu aya gereken önemi
vermemizi istemektedir.

Dinimizde farz olan ibadetlerden oruç, ramazan ayında yerine getirilir. Bu nedenle ramazan ayı, “oruç ayı”
olarak bilinir. Orucun ramazan ayında tutulması gerektiği, Kur’an-ı Kerim’de açıkça bildirilmiştir: “... Sizden,
ramazan ayına ulaşanlar, onda oruç tutsunlar...” (Bakara suresi, 185. ayet)

Dinimizde büyük önem verilen mübarek gecelerden biri olan Kadir Gecesi de ramazan ayı içerisindedir. Kutsal
kitabımız Kur’an bu gecede indirilmeye başlanmıştır. Yüce Rabbimiz bu geceyle ilgili olarak Kadir suresinde
şöyle buyurmuştur: “Biz, Kur’an’ı Kadir Gecesi’nde indirdik.” (Kadir suresi, 1.ayet) Dolayısıyla ramazan ayını
önemli kılan etkenlerden biri de Kur’an’ın Hz. Muhammed’e indirilmeye başlandığı gecenin bu ayda bulunma-
sıdır. Yüce Allah (c.c.) Kadir Gecesi’yle ilgili bir ayette, “Kadir Gecesi bin aydan hayırlıdır.” (Kadir suresi, 3. ayet)
buyurarak hem ramazan ayının hem de Kadir Gecesi’nin önemine dikkatlerimizi çekmektedir.

33

5. Sınıf Ramazan ve Oruç

Bunları Bilelim

➤➤ Farz: Yüce Allah’ın yapılmasını açık ve kesin bir şekilde emrettiği, bundan dolayı yapılması zorunlu olan iş ve
davranışlara denir. Örneğin namaz kılmak ve oruç tutmak gibi.

➤➤ Vacip: Farz kadar kesin olmamakla beraber, Allah’ın yapılmasını istediği iş ve davranışlara denir. Örneğin,
kurban kesmek ve ramazan bayramı namazı kılmak gibi.

➤➤ Sünnet: Peygamberimizin farz ve vaciplerden ayrı olarak yaptığı ve ümmetine yapmalarını tavsiye ettiği iba-
det, iş ve davranışlara denir. Örneğin, 5 vakit namazın sünnetleri, Kur’an okumak, selam vermek, güler yüzlü
olmak, dişleri fırçalamak ve temiz giyinmek gibi.

➤➤ Müstehap: Sevimli olan, tercih edilen ve güzel bulunan iş ve davranışlara denir. Örneğin, akşam namazında
acele etmek.

34

5. Sınıf Ramazan Orucu ve Önemi

Etkinlik 6

Kazanım: 5.2.1.1. Ramazan ayı ve orucun önemini fark eder.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler Doğru Yanlış

a. Ramazan orucu, vacip bir ibadettir. ✓

b. Oruç, sadece aç ve susuz kalmak değildir. ✓

c. Ramazan bayramının birinci günü kesinlikle oruç tutulmaz. ✓

d. Kur’an-ı Kerim, ramazan ayında indirilmeye başlanmıştır. ✓

e. Zekât ve sadaka gibi ibadetlerin ramazan ayında yerine getirilmesi ✓
güzel bir davranıştır.

f. Banyo yapmak orucu bozan davranışlardandır. ✓

g. Kadir gecesi genellikle ramazan ayının 27. gecesine denk gelmek- ✓
tedir. ✓

h. Sevimli olan, tercih edilen ve güzel bulunan iş ve davranışlara müs-
tehap denir.

i. Hiçbir mazereti olmaksızın orucunu bilerek bozan kişi, 60 gün ceza,
1 gün de kaza olmak üzere 61 gün oruç tutar.

j. Oruç tutarken söz ve davranışlarımıza dikkat etmesek de olur. ✓

2. Tablodaki cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamamlayınız.

a. Kur’an ramazan ayında indirilmeye başlamıştır.

b. Ramazanda oruç tutmak akıllı ve ergen her Müslümana farzdır .

c. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

d. Yüce Allah'ın yapılmasını açık ve kesin bir dille emrettiği iş ve davranışlara
farz denir.

e. Ramazan bayramı namazı kılmak vaciptir .

f. Ramazan oruç ve Kur’an ayı olduğu için çok değerlidir..

g. Unutarak yiyip içen kişinin orucu bozulmaz.

Farzdır Orucu Kur’an Vaciptir Ramazan Farz Bin

35

5. Sınıf Ramazan Orucu ve Önemi

Etkinlik 6

3. Tabloda verilen ifadelerin farz, vacip, sünnet ya da müstehap olduğunu belirleyerek
uygun kutucuklara “✓” işareti koyunuz.

İfadeler Farz
Vacip
Sünnet
Müstehap

a. Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak ✓

b. Adak orucu tutmak ✓

c. Ramazanda oruç tutmak ✓

d. Şevval ayında 6 gün oruç tutmak ✓

e. Hasta ziyaretine gitmek ✓

f. Hediyeleşmek ✓

g. Muharrem ayının ilk günü oruç tutmak ✓

h. Bozulan sünnet orucu kaza etmek ✓

i. Kefaret orucu tutmak ✓

j. Muharrem ayının 9 ve 10. günlerinde oruç tutmak ✓

k. Ramazan dışında oruç tutmak ✓

l. Orucu hurma veya suyla açmak ✓

m. Muharrem ayının 10 ve 11. günlerinde oruç tutmak ✓

n. Şükür orucu tutmak ✓

o. Farz olan orucu kaza etmek ✓

36

5. Sınıf Ramazan Orucu ve Önemi KKT - 6 

1. Kur’an-ı Kerim hangi gecede indirilmeye baş- 5. “Oruç bir kalkandır. Sizden biriniz oruçlu ol-
lamıştır? duğu bir günde kötü söz söylemesin, kavga
etmesin. Ona birisi kötü söz söyler ise ‘Ben
A) Kadir gecesinde oruçluyum.’ desin.”
B) Miraç gecesinde (Hadis-i şerif)
C) Ramazan bayramında
D) Regaip gecesinde Bu hadisten aşağıdakilerden hangisi çıkarıla-
maz?
2. Peygamberimizin söz ve davranışları için aşa-
ğıdaki kavramlardan hangisi kullanılır? A) Oruçlu kimse kötü söz söylememeye dikkat
etmelidir.

B) Oruç ibadeti kişiyi günahlara karşı koruyabilir.
C) Oruç tutan kişiye kesinlikle kötü söz

söylenmemelidir.
D) Oruç tutan kişi zorda kalınca orucunu bozabilir.

A) Farz B) Vacip
C) Sünnet D) Müstehap

3. Aşağıdakilerden hangisi vacip hükmünde olan 6. “Kadir gecesi - - - - daha hayırlı bir gecedir.”
oruçtur?
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi ge-
A) Ramazan orucu tirilmelidir?
B) Bozulan nafile orucun yerine tutulan oruç
C) Pazartesi Perşembe günleri tutulan oruç A) Yüz aydan B) Bin aydan
D) Muharrem ayının ilk günü tutulan oruç C) On aydan D) Bir aydan

4. Aşağıdakilerden hangisi orucu bozan davra- 7. “Oruç niçin tutulur?” sorusunun asıl cevabı
nışlardandır? aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Parfüm kullanmak A) Allah’ın rızasını ve hoşnutluğunu kazanmak
B) Banyo yapmak için
C) Kan vermek
D) Vitamin hapı kullanmak B) Sağlıklı, mutlu olmak ve formda kalmak için
C) Ramazan ayını değerlendirebilmek için
D) Toplumda başkaları tuttuğu için

37

5. Sınıf Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

➤➤ Sahur: Sahur vakti yüce Allah’ın emrine uyarak oruç tutan Müslümanlar gece kalkar ve imsak vaktinden önce
yemek yerler. Böylece oruca hazırlanmış olurlar. Bu yemeğe sahur yemeği, yemeğin yenildiği vakte ise sahur
vakti denir.

➤➤ İmsak: Sahur vaktinin sona erdiği ve orucun tutulmaya başladığı zamana denir.

➤➤ İftar: Güneşin batıp, akşam ezanının okunması, iftar vaktinin girdiğini bildirir. Okunan ezanla birlikte oruç açılır.
Buna iftar denir.

➤➤ Teravih namazı: Ramazan ayında kılınan sünnet namazlardandır. Bu namaz, ramazan ayı gecelerinde yatsı
namazının son sünnetinin hemen ardından genellikle yirmi rekât olarak kılınır. Teravih namazının, iki ya da dört
rekâtta bir selam verilerek kılınması mümkündür.

Teravih namazı, evde tek başına kılınabildiği gibi camilerde cemaatle de kılınabilir.

➤➤ Fitre: Ramazan ayında yerine getirilmesi şart olan mali ibadetlerden biri fıtır sadakası yani fitredir. Belli dü-
zeyde geliri bulunan, ekonomik durumu iyi olan her Müslüman fitre vermekle yükümlüdür. Fitre; bir fakirin bir
günlük yiyecek ihtiyacının karşılanması veya bu miktardaki paranın ona verilmesidir. Fitrenin miktarı hayat
şartlarına paralel olarak seneden seneye değişiklik gösterebilmektedir. Her yıl bir kişinin vereceği fitre miktarı
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından ilan edilmektedir.
Fitre, vacip ibadetlerden olup Yüce Allah’ın bizlere verdiği sağlık, zenginlik vb. nimetlere karşı bir şükür ifa-
desidir. Fitre, çocuk büyük ayırt etmeksizin ailedeki kişi sayısınca verilir. Bütün aile fertlerinin fitresini vermek
babanın sorumluluğudur. Dinimize göre fitrenin, ramazan ayı içerisinde en geç bayram namazı öncesine kadar
verilmiş olması gerekir.

➤➤ İftar duası:
“Bismillâhirrahmânirrahîm
Allâhümme leke sumtü ve bike âmentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rızgıke eftartü.
Fağfîrli mâ gaddemtü ve mâ ehhartü.”

➤➤ Anlamı:
“Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
Allah’ım, senin rızan için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim. Senin rızkın ile orucumu açtım. Benim
geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla.”

38

5. Sınıf Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

Etkinlik 7

Kazanım: 5.2.2.1. Ramazan ayı ve oruçla ilgili kavramları örneklerle açıklar.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler Doğru Yanlış
a. Akşam ezanıyla orucun açıldığı vakte imsak vakti denir. ✓
✓ ✓
b. İftardan sonra dua etmek farzdır. ✓
✓ ✓
c. Teravih namazı, sadece ramazanda kılınan yirmi rekatlık ✓ ✓
bir namazdır. ✓ ✓

d. Ramazan ayında özellikle büyük şehirlerde iftar çadırları
kurulmaktadır.

e. Fitre (fıtır sadakası), sünnet bir ibadettir.

f. Ramazanda gece yenilen yemeğe sahur yemeği denir.

g. Fitre, yılın her ayında verilebilir.

h. Fitre, Allah’ın bize sunduğu nimetlere bir şükür ifadesidir.

i. İftar, akşam ezanı okunmadan da yapılabilir.

j. İftar duası, iftardan önce veya sonra edilebilir.

2. Tabloda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam-
layınız.

a. Teravih namazı genellikle yirmi rekat olarak kılınır.

b. Orucun açıldığı vakte iftar vakti denir.

c. Belediyelerin kurdukları iftar çadırlarında fakir kimseler ağırlanmaktadır.

d. Akşam ezanının okunmasıyla iftar edilir.

e. Allah’ım, senin rızan için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim.

f. Ramazanda gece yenilen yemeğe sahur yemeği denir.

g. Fitre vermek vaciptir. .

Belediyelerin Rızan Sahur Vaciptir Akşam Yirmi İftar

39

5. Sınıf Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

Etkinlik 7

3. Sözleri kendinize ait olan bir iftar duası metni yazınız.

Allahım!

Verdiğin nimetlerden dolayı, bu güne kadar yağdırdığın yağmur ve kar taneleri adedince
şükürler olsun. Bu nimetlerin gerçekleriyle bizleri cennetinde buluştur. Verdiğin rızıkları

bereketlendir Allahım!

4.

a. Hurma Resimde görülen ve daha çok ramazan-
da tüketilen meyvenin ismini yazınız.

b. Sabah ezanı İmsak vakti başlamak üzereyken minare-
lerden hangi ezanın okunduğunu yazınız.

c. Fıtır sadakası Sadece ramazanda verilen sadakanın is-
mini yazınız.
40

5. Sınıf Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar

Etkinlik 7

5. Aşağıdaki kelime ve kavramlarda sesli harfler yazılmamıştır. Bunları inceleyip doğru
bir şekilde tamamlayınız.

a. İ A b. A U

c. İ E d. A A A

e. İ A f. E A İ AAI

6. Oruç tutan mümin ne yapmalı / ne yapmamalı?
Oruç Tutan Mümin

a. b. NE YAPMAMALI?
NE YAPMALI?

Doğru konuşmalı Yalan söylememeli
Sabretmeli Öfkeye yenik düşmemeli
Lüzumsuz konuşmamalı
Kur’an okumalı Gıybet ve iftira etmemeli
Namaz kılmalı Kırıcı konuşmamalı
Dua etmeli Nimet israf edilmemeli
Şükredilmeli İnsanlar eleştirilmemeli
Empati kurulmalı Zaman boşa geçirilmemeli
Kitap okumalı

41

5. Sınıf Ramazan ve Oruçla İlgili Kavramlar KKT - 7 

1. 3. “Bir fakirin bir günlük yiyecek ihtiyacının karşılan-
ması veya bu miktardaki paranın ona verilmesi”
şeklinde tanımlanan ibadet aşağıdakilerden
hangisidir?

A)
Fitre

B)
Zekât

C)
Sosyal yardım

Diyagramda boş bırakılan yere aşağıdakiler- D)
den hangisi getirilemez? Vacip

A) İnsanların arkasından konuşmamalıdır. 4. “... Müminin iki sevinci vardır: Birisi iftar vaktin-
B) Kendisiyle kavga etmek isteyene oruçlu oldu- de orucunu açtığı andaki sevinci, diğeri Rabbine
kavuştuğu zaman orucunun (mükâfatından kay-
ğunu söylemelidir. naklanan) sevincidir.” (Hadis-i şerif)
C) Boş konuşmalardan uzak durmalıdır. Bu hadisten hareketle aşağıdakilerden hangi-
D) Karnı acıktığında yemek yemelidir. si söylenebilir?
A) Oruç tutanlar genelde mutlu insanlardır.
B) Oruç tutanlar Allah tarafından mutlaka sevin-
dirilecektir.
C) Oruç tutanların ödülü sadece dünyadayken
verilir.
D) Oruç insanın günahlardan korunmasına vesile
olur.

2. Orucun başlangıç zamanına - - - - bitiş zamanına 5. Aşağıdaki kavramlardan hangisi sadece ra-
ise - - - - denir. mazanla ilgilidir?

Boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki kav-
ramlardan hangileri getirilmelidir?

A) İmsak/iftar B) Sahur/imsak A) Kur’an B) Sahur
C) İftar/imsak D) İftar/sahur C) İmsak D) Teravih namazı

42

5. Sınıf Kültürümüzde Ramazan ve Oruç

Kültürümüzde Ramazan ve Oruç

➤➤ Mukabele: Sözlükte bir davranışa karşılık vermek anlamına gelir. Dinimizdeki özel anlamı ise birden fazla ki-
şinin bir araya gelerek karşılıklı olarak Kur’an-ı Kerim’i okumalarıdır. Mukabelede birisi yüksek sesle Kur’an-ı
Kerim okurken diğerleri de onu dinlerler. Okunan bölümleri takip ederler. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim, ra-
mazan ayında indirilmeye başlanmıştır. Müslümanlar da bu ayda her zaman okuduklarından daha çok Kur’an
okumaya önem verirler. Ramazan ayında her gün mukabele okurlar. Hatim ile mukabele kavramları karıştırıl-
mamalıdır. Hatim, Kur’an-ı Kerim’in baştan sona kadar okunmasına denir. Mukabeleye katılan kişiler, ramazan
ayının sonunda hatimlerini de tamamlamış olurlar.

➤➤ Mahya: Mahya ramazan aylarında ve kandil geceleri gibi önemli gecelerde çift minareli camilerin minareleri
arasına asılan ışıklı yazılardır. Arapçada “hayat” anlamına gelir. Aynı zamanda “aylık” anlamında da kullanıl-
maktadır.

➤➤ Mahyaların kurulmasındaki temel amaç, insanları iyiliğe ve sevaba yönlendirmek ve insanlara güzel mesajlar
vermektir. Bu yazıları tasarlayıp, minarelere asılmasını sağlayan kişilere ise “mahyacı” adı verilir.

➤➤ Hırka-i Şerif ziyareti: Hz. Muhammed’e ait olduğu bilinen Hırka-i Şerif, Osmanlı devrinin sonuna kadar Rama-
zan aylarının on beşinci gününden arife gününe kadar halkın ziyaretine açılmıştır. Osmanlıda devlet adamları
ve valide sultanlar Hırka-i Şerif ziyaretine oldukça önem vermişlerdir. Hırka-i Şerif ziyareti öğle namazının
ardından başlamakta ve -ikindi namazı cemaatinin ziyareti bitirmesiyle- akşam ezanından önce son bulmak-
taydı. Ayrıca Kadir Geceleri teravih namazından sabah namazına kadar devam etmekteydi. Peygamberimizin
bu mübarek hırkası, İstanbul Fatihte Hırka-i Şerif camiinde bulunmaktadır.

➤➤ Diş kirası: Osmanlı döneminde ramazan gelince kapılar herkese aralanır, zengin-fakir demeden herkesin sof-
rası misafir denilen bereket elçilerine açık tutulur. Misafir ağırlamanın en güzel örneklerinden birisi de, bugün
artık unutulmaya yüz tutan bir gelenek olan diş kirasıdır. Diş kirasında, misafirler ayrılırken onlara küçük kadife
keseler içinde hediyeler takdim edilir. Ev sahibi bununla; “Misafirim oldunuz, benim sevap kazanmam için siz
eziyet çektiniz, dişlerinizi yordunuz, bu da sizin dişinizin kirası olsun.” demek isterdi. Misafirler iftarını yapıp
teravihe gitmek üzereyken ev sahibi tarafından kadife keseler içerisinde gümüş tabaklar, kehribar tespihler,
oltu taşlı ağızlıklar, gümüş yüzükler, gümüş akçe veya altın paralar bir kadife kese içerisinde diş kirası olarak
verilirdi.

➤➤ Tekne orucu: Eskiden ramazan ayında bütün gün oruç tutmaya dayanamayan küçük çocuklara oruç iba-
detine alıştırmak için günün belirli bölümlerinde oruç tuttururlardı. Küçük çocukların günün belirli saatlerinde
oruçlu olmasına tekne orucu denir. Bu gelenekle çocuklar hiç olmazsa bir süreliğine yemek yememeye ve su
içmemeye alıştırılırlardı. Bu sayede küçük çocuklar, ileri yaşlarında kolayca oruç tutabiliyorlardı.

43

5. Sınıf Kültürümüzde Ramazan ve Oruç

Etkinlik 8

Kazanım: 5.2.3.1. Kültürümüzde ramazan ve oruçla ilgili gelenekleri tanır.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

İfadeler Doğru Yanlış

a. Kur’an-ı Kerim’i karşılıklı okumaya hatim denir. ✓

b. İftara gelenlere diş kirası verilmesi bir Osmanlı geleneğidir. ✓

c. Küçük çocukların kısa sürelerle tuttukları oruca ramazan orucu denir. ✓

d. Peygamberimizin mübarek hırkasına, Hırka-i Şerif denir. ✓

e. Ramazan aylarında çift minareli camilerin minareleri arasına asılan ✓
ışıklı yazılara ilahi denir.

f. Hırka-i Şerif camii özellikle ramazan ayında ziyaret edilir. ✓

g. Kur’an’ın baştan sona okunmasına hatim denir. ✓

h. İftara gelenlere, sevap kazanmak için diş kirası verilirdi. ✓

i. Mahya, hayat anlamına gelen bir kelimedir. ✓

j. Kur’an-ı Kerim ramazan ayında indirilmeye başlamıştır. ✓

2. Tabloda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam-
layınız.

a. Çift minareli camilerin minareleri arasına asılan ışıklı yazılara mahya denir.

b. Eskiden iftara gelenlere hediye olarak diş kirası verilirdi.

c. Kur’an’ın karşılıklı olarak okunmasına mukabele denir.

d. Tekne orucu küçük çocukların tuttuğu oruçtur.

e. İstanbul’da bulunan mukaddes emanetlerden biri de Hırka-i Şerif tir.

f. Mahya, ramazanla ilgili güzel mesajlar içeren ışıklı yazılardır.

g. Bir kişinin Kur’an’ı başından sonuna kadar okumasına hatim denir.

Mukabele Hırka-i Diş kirası Işıklı Mahya Hatim Tekne
şerif

44

5. Sınıf Kültürümüzde Ramazan ve Oruç

Etkinlik 8

3. Tabloda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam-
layınız.

Kur’an’ın karşılıklı okunması
a. mukabele

Minareler arasındaki ışıklı yazı
b. mahya

Küçük çocukların tuttuğu oruç
c. tekne orucu

4. Aşağıdaki kelime ve kavramlarda sesli harfler yazılmamıştır. Bunları inceleyip doğru
bir şekilde tamamlayınız.

a. İ İ AI b. I A İ E İ

c. AA d. Aİ

e. UAE E f. E E O U U

45

5. Sınıf Kültürümüzde Ramazan ve Oruç KKT - 8 

1. Buse bugün hayatının ilk orucunu tutmuştu. İftar- 4. Aaşağıdaki görsellerden hangisi mukabele
dan sonra annesiyle birlikte Aziz Mahmut Hüdai geleneğini çağrıştırmaktadır?
Camiine teravih namazı kılmaya gitti. Namazdan A) B)
sonra edilen dualara yürekten, “amin” dediler.
Sonra Üsküdar meydanındaki Mihrimah Sultan C) D)
camiinin minarelerindeki ışıklı yazıları okudu.
“Ramazanın en güzel yanlarından biri de bu olsa
gerek dedi” içinden. “Çünkü ramazandan sonra
bu ışıklı yazıları görmek imkânsız” dedi.

Buse’nin sözünü ettiği ışıklı yazılar için aşağı-
daki kavramlardan hangisi kullanılmaktadır?

A) Mukabele B) Mahya
C) Sadaka D) Minare

2. İftar vakti, Müslümanlar için sevinç ve paylaşma 5. I. Sahur, iftar saatinin başlama vaktidir.
vaktidir. Akrabalarla, komşularla, muhtaçlarla bir-
likte oturulan iftar sofraları Yüce Allah’a kulluk II. Mukabele, Kur’an’ın karşılıklı olarak okunma-
eden Müslümanları birbirine kenetler. sıdır.

Verilen bilgiden hareketle iftar vakti için aşağı- III. İki minare arasındaki ışıklı yazılara “kandil
dakilerden hangisi söylenebilir? yazıları” denir.

A) İftar vakti orucun en zor tutulduğu zaman IV. Sahur yemeği için Peygamberimiz; “mübarek
dilimidir. yemek” buyurmuştur.

B) İftar sofrasında muhtaç ve yetimlerin olması Ramazan ayına özgü bilgilerden hangisi doğ-
Müslümanların dayanışma bilinci kazanmasına rudur?
vesile olur.
A) I ve II. B) III ve IV.
C) İftar vaktinde inananların hüzün ve üzüntüleri C) I ve III. D) II ve IV.
artar.

D) İftar vaktinde kurulan sofralara sadece yakın
akrabalar davet edilmelidir.

3. Aşağıdakilerden hangisi ramazanla ilgili gele- 6. “Hırka-i Şerif” kime ait bir giysidir?
neklerimizden biri değildir?
A) Veysel Karani’ye
A) Mahya B) Diş kirası B) Hz. Muhammed’e (s.a.s.)
C) Tekne orucu D) Teravih C) Fatih Sultan Mehmet’e
D) Yavuz Sultan selim’e

46

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Davut (a.s.)
Bir Dua Tanıyorum: Rabbena Duaları ve Anlamları

Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Davut (a.s.)

➤➤ Hz. Davud (a.s.), İsrailoğullarına gönderilen bir peygamberdir. Hz. Süleyman’ın (a.s.) babasıdır. İlahi kitap ve-
rilen dört peygamberden biridir. Kendisine Zebur verilmiştir. Zebur, Tevrat’tan sonra indirilen ilahi bir kitaptır.

Hz. Musa’nın (a.s.) vefatından sonra İsrailoğulları, yurtlarından çıkarılmış, ailelerinden uzaklaştırılmışlardı. Hz.
Davud (a.s.), o dönemde henüz çok gençti ve peygamber olmamıştı.

Allah (c.c.), Hz. Davud’a (a.s.) derin bir ilim ve anlayış vermişti. Ayrıca onu yeryüzünde halife kılmıştı. Hz. Da-
vud (a.s.) kendisine verilen bu nimetleri daima Allah’ın rızası doğrultusunda kullandı. Zırh yaparak kazancını
sağlıyordu. Güzel sesiyle sabah akşam Allah’ı zikrediyordu.

Hz. Davut’un (a.s.) Örnek Duası:

“Allah’ım!

Senden, senin sevgini, seni sevenin sevgisini ve beni senin sevgine ulaştıran ameli isterim. Allah’ım! Senin
sevgini, bana kendimden, ailemden ve serin sudan daha sevimli kıl.” (Tirmizi)

Bir Dua Tanıyorum: Rabbena Duaları ve Anlamları

I. Rabbenâ âtinâ fiddünya haseneten ve fil âhireti haseneten --Ey Rabb’imiz! Bize dünyada da

ahirette de iyilik ver.

ve kınâ azâben nar -------------------------------------------------Bizi, rahmetinle cehennem azabından

koru.

II. Rabbenağfirlî ve livâlideyye ve lil müminîne yevme yekûmül hisâb ---Ey Rabb’imiz! Ahirette hesabın

görüleceği gün beni, annemi, babamı

ve müminleri bağışla.

• Rabbena duaları Peygamberimizin en çok ettiği dualardandır.
• Namazların son oturuşunda salavat (salli-barik) dualarından sonra okunur.
• Her iki dua da Kuran-ı Kerim’de ayet olarak geçer. Rabbena âtina duası Bakara suresinin 201. ayetinde,

Rabbenağfirli duası ise İbrahim suresinin 41. ayetinde yer alır.

47

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Davut (a.s.)
Bir Dua Tanıyorum: Rabbena Duaları ve Anlamları

Etkinlik 9

Kazanım: 5.2.4.1. Hz. Davut’un (a.s.) hayatını özetler.
5.2.5.1. Rabbena dualarını okur ve anlamlarını söyler.

1. Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna karar vererek uygun kutucuklara “✓”
işareti koyunuz.

Bilgi Doğru Yanlış
a. Hz. Davut’un doğduğu şehir Mekke’dir. ✓

b. Hz. Davut’un adı Kur’an’da geçmektedir. ✓

c. Hz. Davut’a gönderilen kutsal kitabın adı Tevrat’tır. ✓

d. Hz. Davut, zırh yaparak geçimini sağlıyordu. ✓

e. Hz. Davut’un konuşması ve sesi oldukça güzeldi. ✓

f. Hz. Davut, yılın her gününü oruç tutarak geçiriyordu. ✓

g. Hz. Davut, Hz. Muhammed’den (s.a.s.) önceki son peygamber-
dir.

h. Hz. Davut, Calut’u öldürerek büyük bir başarı elde etmiştir. ✓

i. Hz. Davut, Talut’un ordusunda görev almıştır. ✓

j. Hz. Davut, hem peygamber hem hükümdardır. ✓

k. Hz. Davut (a.s.) bir gün oruç tutar, diğer gün tutmazdı. ✓

l. Hz. Davut, insanları tevhide davet etmiştir. ✓

m. Hz. Davut’a, kutsal kitaplardan Zebur verilmiştir. ✓

n. Hz. Davut (a.s.), petgamber olmak için çok çalışmıştır. ✓

o. Hz. Davut (a.s.), davudi sesin sahibidir. ✓

48

5. Sınıf Bir Peygamber Tanıyorum: Hz. Davut (a.s.)
Bir Dua Tanıyorum: Rabbena Duaları ve Anlamları

Etkinlik 9

2. Tabloda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam-
layınız.

a. Hz. Davut’a (a.s.) gönderilen kutsal kitabın adı Zebur .

b. Hz. Davut Kudüs doğumludur.

c. Hz. Davut Talut’un ordusunda görev almıştır.

d. Bir gün oruç tutup bir gün tutmamaya Davut (a.s.) orucu denir.

e. Hz. Davut zırh yapım sanatıyla uğraşmıştır.

f. Sesi güzel olan insanlar için davudi sese sahip denir.

g. Hz. Davut yapılan savaşta Calut’u öldürmüştür.

Zırh yapım Davut Davudi Kudüs Talut’un Calut’u Zebur

3. Rabbena dualarındaki boşluklara uygun kelimeleri yazınız.

a. I. Rabbenâ âtina fiddünya haseneten ve fil âhireti haseneten ve

gınâ azeben nar.

b. II. Rabbenağ firli ve livâlideyye ve lil müminine yevme
yekûmül hisab.

4. Tabloda verilen cümlelerdeki boşlukları altta verilen uygun ifadeleri yazarak tamam-
layınız.

a. Rabbena duaları Peygamberimizin en çok ettiği dualardandır.

b. Rabbena duaları namazın son oturuşunda okunur.

c. Rabbena duaları Kur’an’da geçmektedir.

d. Rabbena âtina duası Bakara suresi 201. Ayetidir..

e. İbrahim suresi 41. ayeti rabbenağfirli duasıdır.

f. Rabbena âtina duasında hem dünyada hem ahirette iyilik istenmektedir.

g. Rabbenağfirli duasında Allah’tan bağışlanma istenilmektedir.

Kur’an’da Âtina Ahirette Rabbena Bağışlanma Rabbenağfirli Son

49


Click to View FlipBook Version