Corfu Magazine 7

index

4

36 SHOWBIZ 64 48 40 68
38 ARTs&CULTURE 56 Έφερε το Νόμπελ στο νησί!
52 ΘΕΑΤΡΟ 62 Τιμή στο Στάθη Μάστορα από τους Κρητικούς!
74 ΥΓΕΙΑ 58
76 ΒΙΒΛΙΟ
78 TOP-10 66

Μηνιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης web site: www.corfupress.com
Τεύχος 7 / Οκτώβριος 2017 web site: www.corfusports.com

Το δωρεάν περιοδικό από το CorfuPress.com και το CorfuSports.com email: [email protected]
Κυκλοφορεί κάθε μήνα σε επιλεγμένα σημεία στην Κέρκυρα Τηλέφωνα επικοινωνίας
τηλ: (+30) 6932 234017
ΕΚΔΟΣΗ: φαξ: (+30) 26615 00661
CP-WEB/CORFUPRESS.COM
Απαγορεύεται η αντιγραφή, αναδημοσίευση ή και κάθε εμπορική
Εκδότης / Διευθυντής: και άλλη χρήση του περιεχομένου του περιοδικού
Μάνος Μεθυμάκης
[email protected] και των ιστοτόπων του, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Το περιεχόμενο του Corfu Magazine προστατεύεται από την
Αρχισυντάκτης: ελληνική και διεθνή νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ηλίας Αλεξόπουλος
[email protected]

Σύμβουλος Εκδοσης:
Έλενα Γισδάκη

[email protected]
Διαφημιστικό τμήμα:

Νίκος Άνθης

[email protected] / τηλ. 6944 918666

Gran Caffè Quadri

4 ●Το «κερκυραϊκό» Γράφει ο
τοτέμ του Αγ. Μάρκου
Ηλίας Αλεξόπουλος
Κέρκυρα, δεύτερο μισό του 18ου αι. Ακόμη Βενε-
τοκρατία, ακμάζον, άρα, το ιταλιάνικο στοιχείο. Απ’ τη μία, προς Ανατολάς, οι οθωμανικές κτή-
Ο καφές έχει ήδη εισχωρήσει στην καθημερινό- σεις. Και «στην Τουρκιά» τα καφενεία άνθιζαν
τητα του τόπου. Γεύσεις, αρώματα, τεχνικές… ήδη απ’ το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα. Των
Αρχές της δεκαετίας του 1770, ένας Κερκυραίος συντεχνιών, των γενίτσαρων, των ασίκηδων,
Λεβαντίνος, ο Giorgio Quadri παίρνει την απόφαση να των σεμαή (οργανοπαικτών), τα συνοικιακά
ζητήσει στη Βενετία (των ήδη 208 café, εκ των οποίων κάθε οσμανικής γωνιάς… Κι απ’ την άλλη, προς
τα 34 στην πλατεία του Αγ. Μάρκου), μια καλύτερη Δύση, Βενετιά, Παρίσι, Βιέννη. Των café (απ’ τον 17ο
τύχη. Βασισμένος, λέγεται, στην προτροπή της συζύ- αι.) της πιο «ευγενικής» προσαρμογής.
γου του, Naxina, επενδύει σ’ ένα δημοφιλές wine bar Η Κέρκυρα, στη μέση. Πέρασμα. Γειτνίαση, επαφή.
στην πλατεία του Αγ. Μάρκου, το «Il Remedio» («Η θε- Ήταν, λοιπόν, περίπου προδιαγεγραμμένο: το νησί θα
ραπεία» / σέρβιρε κρασί Malvasia, το οποίο πίστευαν γνώριζε από νωρίς τ’ αρώματα εκείνου του κόκκινου
ότι αναζωογονούσε σώμα και πνεύμα). Ώσπου αποφά- καρπού με τ’ αρώματα του γιασεμιού, που ‘χαν «φα-
σισε να το μετατρέψει café, με βάση του, αρχικά, τον νερώσει» κάποτε Αβησσύνιοι και Άραβες. Ως σταυ-
«τούρκικο» κι ένα multi-culti πελατολόγιο. Ήταν 28 ροδρόμι στους δρόμους του εμπορίου...
Μαϊου του 1775. Και η βενετσιάνικη κοσμικότητα υπο- Πότε ακριβώς ήπιε καφέ ο Κερκυραίος; Δύσκολο να
δεχόταν το μυθικό «Gran Caffè & Ristorante Quadri». εξακριβωθεί. Δεδομένα, επί Ενετοκρατίας. Πιθανό-
Το κερκυραϊκό… τατα, απ’ τον 17ο αιώνα. Και το πρώτο καφενείο; Πρό-
Στην ιδιοκτησία του Quadri, το Caffe έμεινε ως το 1830, σφατα, σ’ ένα μοναδικό ντοκουμέντο, ο Ανδρέας
οπότε κι εξαγοράστηκε απ’ τα αδέλφια Vaerini (το ανα- Μαζαράκης, ανακάλυψε το πιο παλιό τεκμήριο: 1748.
καίνισαν και πρόσθεσαν εστιατόριο στον επάνω Ήταν στη σημερινή Ευγενίου Βουλγάρεως (Cale delle
όροφο). Προτού, πιο πρόσφατα, περάσει στα χέρια της Acque), απέναντι απ’ το San Giacomo (προφανές το
οικογένειας Aljamo. Όπως έχει γραφτεί, «οι χώροι στο «εμπορικό» κριτήριο της τοποθεσίας) κι ανήκε στον
ισόγειο ήταν όμορφα διακοσμημένοι με μαρμάρινα
έργα σε αποχρώσεις ανοιχτού πράσινου και κίτρινου,
προσφέροντας το τέλειο φόντο για τα έργα του
Giuseppe Ponga με θέματα από τα τοπία της Βενετίας
αλλά και τους φωτεινούς πίνακες του Pietro Longhi με
θέματα από την καθημερινή ζωή στην πόλη της Βενε-
τίας, τα οποία θυμίζουν έργα του Tiepolo». Ενώ η
λίστα των, διαχρονικά, προσωπικοτήτων που επισκέ-
φτηκαν το Café, μοιάζει ατελείωτη. Απ’ τον Γάλλο συγ-
γραφέα, Stendhal (κατά κόσμον, Marie-Henri Beyle),
τον Alexandre Dumas (βρέθηκε στη Βενετία για το
ανέβασμα του «Η Κυρία με τις Καμέλιες», διασκευα-
σμένο από Giuseppe Verdi και Marcel Proust) και τους
καλλιτέχνες - ιδρυτές της ομάδας αντιφασιστών του
Πέζαρο (Pio Semeghini, Arturo Martini, Gino Rossi),
έως, πιο πρόσφατα, τους Mikhail Gorbachev, Francois
Mitterrand, αλλά και τους «αστέρες» της παγκόσμιας
cine βιομηχανίας, Robert de Niro, Woody Allen, An-
gelina Jolie και Brad Pitt. Ενδεικτικά…

Το Corfu Magazine ξεδιπλώνει το ιστορικό κουβάρι των
κερκυραϊκών καφενείων απ’ την πρώτη σωζόμενη αναφορά, του 1748

Μια πολύ
παλιά ιστορία

ΜΕΡΟΣ Ι

σιορ Παναγίδη Λάσκαρι. Μάλιστα, ο Μαζαράκης διασώ- ναυαρχίδα του Κατίρ Μπέη), μαρτυρούνται και τα πρώτα
ζει κι ένα αθησαύριστο. Ο πρώτος, λέει, υπάλληλος, ήταν επεισόδια, με «έδρα» καφενείο του νησιού. Το πρώτο,
ο Μανώλης Περδικάρης. Όχι, όμως, ιδιαιτέρως… συνε- Μάιος του 1801. Ένα ζευγάρι Κερκυραίων χωρικών κό-
πής! Έτσι, μετά από δύο (ετήσιες) απογραφές (1749-’50), πιασε στη χώρα. Πέτυχε μια τουρκική περίπολο, ένας
ο Λάσκαρις τον έσυρε στα δικαστήρια με την κατηγορία Τούρκος θέλησε να ασελγήσει στη γυναίκα, ο άνδρας της
της κατάχρησης. Το θέμα φέρεται να λύθηκε με διακα- αντέδρασε, αλληλοσκοτώθηκε, απ’ τις φωνές μαζεύτηκε
νονισμό. Καθώς, ο «καλός χριστιανός, σιορ Λάσκαρις», κόσμος και η συνέχεια δια χειρός του Σπύρου Κατσαρού.
ενέδωσε στα παρακάλια του Περδικάρη. «Οι Κερκυραίοι αγαναχτισμένοι τους πιάσανε (τους
Tην ίδια δεκαετία, σε καφενείο των Κορφών μαρτυρείται Τούρκους) και τους κλείσανε μέσα σ’ ένα καφενείο. Η εί-
ο διάσημος Καζανόβας (Giacomo Casanova), ο οποίος δηση έφθασε στο τουρκικό στρατόπεδο. Σαν μανιασμέ-
ζούσε στην πόλη ως υπασπιστής. «Περνούσα όλο τον νος σίφουνας οι Τούρκοι ριχτήκανε πάνω στο λαό. Ένας
καιρό στο καφενείο, παίζοντας με λύσσα “φαραώ”» ανα- γέροντας αριστοκράτης, ογδόντα χρονών, καθόνταν έξω
φέρει. Στα 1785, πάλι, στην Cale delle Acque μαρτυρούν- από ένα καφενείο. Στο πέρασμά τους οι Τούρκοι τον αρ-
ται άλλα δύο καφενεία. Ενώ σε σωζόμενο χειρόγραφο πάξανε, τον κακοποιήσανε πρώτα και ύστερα του κό-
του Γεωργίου Προσαλένδη (1791), καταγράφεται συνάν- ψανε με το μαχαίρι το κεφάλι…».
τηση με τον Άγγλο άρχοντα, Φρειδερίκο Νόρθ «εις το Το δεύτερο επεισόδιο πάει τον Οκτώβριο του 1812. Πηγή,
καφφεπωλείον όπου και εγώ καθ’ εκάστην εσπέραν συ- η «Ακρόπολις»: «Κατά της Γαλλικής κατοχής του 1812 ο
νευρίσκομαι». Δίδεται, μάλιστα, και μια εξαιρετική περι- εν Κέρκυρα Κοέν, υιός διαβασμένου τινός, εσύχναζε εις
γραφή της αισθητικής («δια της υελίνης θύρας») και του τί καφενείον παρά την Εκκλησίαν του Αγ. Αντωνίου. Ολί-
«πελατολογίου», που περιελάμβανε τις εκλεκτότερες γον κατ’ ολίγον συνήψε σχέσεις μετά του παιδός του κα-
προσωπικότητες της αριστοκρατίας, κάνοντας λόγο για φεπώλου, δωδεκαετούς την ηλικίαν. Νύχτα τινά μεταβάς
«πεπυκνωμένον τόπον εκ πολλών ευγενών και εντίμων έκρουσε την θύραν του καφενείου, όμως το παιδί δε
ιερέων τε και λαϊκών», μεταξύ δε αυτών και «ο υπέρτα- ηθέλησε να ανοίξη, άκουσας όμως της φωνής του
τος άρχων του βενετικού στόλου, Άγγελος Έμος». Εβραίου και αναγνωρίσας αυτόν, του άνοιξε. Την επαύ-
Εκείνους τους καιρούς (Γάλλοι και Ρωσότουρκοι - ο ριον το παιδί ευρέθη φονευμένο…». Ο Κοέν, κρίθηκε
αξιωματικός, Σαμπό καταγράφεται να πίνει καφέ στη ένοχος κι «ετυφεκίσθη εις την Σπιανάδαν…». ■

» ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ: Με την έλευση των Εγγλέζων » ΛΙΣΤΟΝ-ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ: Ως το μεταίχμιο του αιώνα,

(ειδικά απ’ τη δεκαετία του 1840, επί του φιλελεύθερου, Seaton), οι αναφορές συνεχίζονται αθρόες. Πηγή, τώρα, το ημερολόγιο του
δίπλα στις Λέσχες, τα καφενεία γνωρίζουν μαζική ακμή. Κατά βάση, Blengini για την Κέρκυρα του 1884-’85 και στο οποίο αναφέρεται η
στα ισόγεια κτηρίων. Τότε είναι που τα βόλτα του Λιστόν, αλλά και η ύπαρξη τριών καφενείων εντός της πόλης: το «Καφέ Κόρκυρα»
δυτική πλευρά της πάνω πλατείας (Καποδιστρίου) αρχίζουν να εξελίσ- (δ/ντής: Ραφτόπουλος και ΣΙΑ), το «Καφενείον της Λυών» και το «Αρ-
σονται σε κέντρο της κερκυραϊκής… καφεποσίας. κάδιον» (υπό τη διεύθυνση Μανιαρίζη - Τάνταρου), στο Πεντοφάναρο
Σε μια σπάνια γκραβούρα, απ’ την περίοδο του Καρναβαλιού στο (όπου το σημερινό, ομώνυμο ξενοδοχείο). Όλα τους, σιμά...
τέλος της Αγγλοκρατίας (με εμφανή τη μίξη των βενετσιάνικων κατά- Η περίπτωση του «Αρκάδιον» (ακμαίο ως τον Πόλεμο) είναι η πιο χα-
λοιπων, με ελληνικά και τουρκαλβανικά στοιχεία), η γαλλική επιθεώ- ρακτηριστική της Καποδιστρίου (τα επόμενα χρόνια, μαρτυρείται
ρηση «L’ Illustration», αποκαλύπτει πινακίδα «Καφφενείον», στο σειρά καφενείων απ’ τη γωνία με Ευγενίου Βουλγάρεως έως το πα-
βορινό τέλος του Λιστόν (προς Κοφινέτα, όπου το σημερινό «Choco- λαιό Ωδείο). Όπως αυτό των αδελφών Παπαδάτου. Στο «κυρίως κομ-
lat»). Ενώ ανάλογες αναφορές απαντώνται και στους ξένους περιηγη- μάτι», ωστόσο, της όλης κίνησης, θα εξελισσόταν το Λιστόν.
τές. Όπως του Ελβετού, Α. Mousson, ο οποίος, την ίδια περίοδο, Στον «Οδηγό της Νήσου Κέρκυρας» του Κυριάκη (1902), καταγρά-
χαρακτήριζε την περιοχή χώρο συγκέντρωσης της αριστοκρατίας φονται δύο: Η «Ωραία Ελλάς» του Γεράσιμου Φάντη και το «Ευ-
(ντόπιοι κι Εγγλέζοι), «με τις χαριτωμένες υπερβολές της παριζιάνικης ρώπη» των αδελφών Ρούσση. Το πρώτο (με όνομα - δάνειο απ’ το
μόδας». θρυλικό αθηναϊκό καφενείο «παρά των Κοινοβουλίω» - ιδρ. 1839),

Καφενείο στην άκρη του Λιστόν, Το καφενείο του Γαμβέτα (Νικ. Θεοτόκη),
σε περίοδο Καρναβαλιού (Αγγλοκρατία) αρχές 20ού αι.

Μια δεκαετία μετά την Ένωση (1874), ο Γάλλος, Belle ανάφερε πως υπήρχε από 35-40ετίας και στη λαϊκή συνείδηση έμεινε πάντα ως
«τα καφενεία, που πιάνουν τη μια πλευρά της πλατείας, είχαν απλώ- «Καφενείον του Παναγή», απ’ το όνομα του Παναγή Ραφτόπουλου,
σει τραπέζια και καρέκλες μέχρι τη μέση του δρόμου». Μια εικόνα συνέταιρου, τα πρώτα χρόνια, των αδελφών Φάντη. Το τέλος εποχής
που, τις επόμενες δεκαετίες, θα εμφανιζόταν ακόμη πιο «ασφυκτική», του γράφτηκε το 1920. Για να περάσει, κατόπιν (και ως τα middle 80s)
κρίνοντας (και) απ’ την ανταπόκριση των βρετανικών «The Times», στην οικογένεια Ζούμπου («Ιόνιον»), προτού «ενσωματωθεί» στο με-
τον Φλεβάρη του ’34: «Τρεις πλευρές της πλατείας καταλαμβάνονται ταγενέστερο «Κάπρι».
από αναρίθμητα καφενεία…» Το «Ευρώπη», πάλι, εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αι. (με μια εντυ-
Είναι σαφές πως, «τρέχοντας» τον 19ο αι., το καφενείο, ως «θεσμός», πωσιακή μποέμ αισθητική / οι μεγάλοι καθρέπτες του, τα πανάκριβα
είχε παγιωθεί με ανθεκτικό μπετόν στη λαϊκοαστική συνείδηση. Κι όχι σερβίτσια από αλπάκα…) κι, έως σήμερα, μοναδική έκτοτε περί-
μοναχά στην πόλη. Μαζί και στα προάστια. Μια, ενδεικτική, απόδειξη; πτωση, συνεχίζει να βαστά την ίδια επωνυμία. Στην ακριβώς απέναντι
Έγραφε ο Διονύσιος Καλογερόπουλος στα «Επτανησιακά Σημει- γωνία (όπου το μετέπειτα «Astoria Liston» και σήμερα «Liston») δέ-
ώματά», το ’30: «Ο Γεράσιμος Μαρκοράς ίδρυσε φιλολογική σχολή. Η σποζε στο Μεσοπόλεμο, άλλο ένα ιστορικό brand: το «Καφενείο του
Σχολή αυτή μέχρι του 1853 είχεν ως κέντρον το εν Γαρίτση “καφενείον Στράτη». Έξωθεν του οποίου συνήθιζαν να στέκονται οι πωλητές εισι-
του Ανανία”, εις τον οποίον ο ποιητής σύχναζε. Από του 1853 μετέθε- τηρίων των θεατρικών παραστάσεων.
σεν την έδραν της εις τι νεότευκτον εν Κερκύρα καφενείον, “του Χρή- Ενώ το 1928 στη… λίστα προστέθηκε και το θρυλικό «Ολύμπια», του
στου”, τινός Παξίου…». Ζήσιμου Παπαφλωράτου. Στη θέση του παλαιότερου εντευκτηρίου
Εν Γαρίτση… Όπου, τη δεκαετία του ’30, πλην άλλων, μαρτυρείται το του «St. George». Με τον γύψινο διάκοσμο, τους καθρέπτες, τα
καφενείο «του Γιάννη του κλέφτη», απέναντι απ’ το σημερινό γήπεδο βαριά, αρχοντικά έπιπλα και την εν γένει ευγενή αύρα του θρυλικού
(τότε, πεδίο ασκήσεων). ξενοδοχείου (ακριβώς από πάνω).

» ΚΕΝΤΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΖΥΜΩΣΕΩΝ: Ποιος ποιητών (Αγιοβλασίτης, Κονιδάρης, Τριβυζάς κ.λπ.) και, πλην των
άλλων, την εκεί γέννηση της ιδέας για τη δημιουργία του περιοδικού

ήταν, όμως, ο «χαρακτήρας» εκείνων των πρώτων καφενείων; Όπως «Πορφύρας».

σημειώνει ο Γιώργος Πίττας, κατ’ αρχήν «το καφενείο ήταν ένας χώρος

ανταλλαγής πληροφοριών και αξιών. Ο σύνδεσμος της κοινότητας με » ΠΑΙΓΝΙΑ,ΣΚΑΚΙΚΑΙ…ΜΟΥΣΙΚΕΣΕΞΕΔΡΕΣ:Παράλ-

τον έξω χώρο. Όποιος ήθελε να γνωρίσει έναν τόπο, εκεί πήγαινε». Ένα ληλα, όμως, ήταν κι αυτό: τα μέρη που «προβάλλονταν το πάθος και η

ζωντανό κύτταρο κοινωνικότητας. Το «σε χάσαμε από το καφενείο», μανία για κάθε είδος παιγνιδιού, όπως ζάρια, bowlling, μπιλιάρδο, διά-

σήμαινε ουσιαστικά «σε χάσαμε απ’ την κοινωνική ζωή». φορα παιγνίδια της χήνας, αλλά πάνω απ’ όλα χαρτιά και σκάκι, που

Γρήγορα, απ’ τον 19ο αι., ειδικά αυτά του κέντρου, εξελίχθηκαν σε κάτι επέτρεπαν να παίζονται σεβαστά ποσά χρημάτων».

παραπάνω: χώροι πνευματικών, καλλιτεχνών, λογοτεχνικών και ιδεολο- Τα λόγια, του Carlo de Grandi. Φημισμένος συνθέτης σκακιστικών

γικών ζυμώσεων. Μικρά μορφωτικά κέντρα, αναγνωστήρια εφημερί- προβλημάτων. Και ο οποίος σημειώνει πως «τα πρώτα γνωστά σκακι-

δων και περιοδικών, εξ ου και στικά στέκια των σκακιστών

προσφιλή στην κοινωνική en- στον ελλαδικό χώρο ήταν της

fant gate. Σαν συνέχεια των ευ- Κέρκυρας. Το πρώτο λειτουρ-

ρωπαϊκών «Salons» γούσε στο Εντευκτήριο της

(Αιθουσών) του 17ου αι. Μια Αναγνωστικής Εταιρείας» ή

ενδεικτική αναφορά μας δίδει “Αναγνωστήριον”. Το δεύτερο

πάλι ο Καλογερόπουλος, γρά- βρισκόταν στο “Καφενείο του

φοντας ότι «ο Σολωμός, ότε Παναγή”. Πολλά από τα καφε-

ευρίσκετο εις την Κέρκυραν, νεία της Κέρκυρας ήταν κάτι

ήτο εκ των τακτικοτέρων θα- σαν λέσχες ή “prive club”

μώνων των καφενείων διοργάνωναν εκδηλώσεις,

αυτών». Ενώ ακόμη και σε με- εξέδιδαν φυλλάδια και ήταν

ταγενέστερη φάση, οι παλαι- τόποι δημιουργικής συνάντη-

ότεροι έχουν να λένε για τις σης των μελών τους…».

συναντήσεις στην «Ευρώπη» Φυσικά, το ψυχαγωγικό κομ-
σημαντικών λογοτεχνών και Κάποτε, έξω απ’ το «Αρκάδιο»
μάτι δεν ήταν δευτερεύον.

Σειρά τα καλλιτεχνικά δρώμενα που πλαισίωναν τις «παροχές». Τα πε- ψήφιος, Κυριάκος Κυρίτσης και κάποιος από το απέναντι Αρκάδιο, Θε-
ρισσότερα, έστηναν μπροστά στην είσοδο εξέδρες. Κι από εκεί, μου- οτοκικός τον ειρωνεύτηκε, εν σώματι οι Δηλιγιαννικοί με επί κεφαλής
σικά ή τραγουδιστικά σχήματα έδιναν «παράσταση» με στόχο την τον “μπράβο”, Ανδρέα Δελέρνο, που ήταν γνωστός με το παρατσούκλι
προσέλκυση κοινού. Πασάρας, έκαναν επίθεση στο Αρκάδιο, εισβάλανε μέσα και σπάσανε
Σε μια τέτοια, μπροστά απ’ το «Ολύμπια» πρωτοσυστήθηκε το 1938 καθρέφτες, τραπέζια, ράφια, ακόμα και τα ποτήρια…».
στο κερκυραϊκό κοινό κάποια Ρηνούλα Βλαχοπούλου. Η Ρένα μας. Τ’ Ενώ και η «Κερκυραϊκή Ηχώ» του 1920, με αφορμή το κλείσιμο του
αηδόνι… Κι ενώ ήδη, στα καφενεία Άνω και Κάτω Πλατείας, καταγρά- ιστορικού καφενείου «του Παναγή», έδινε μια ιδέα: «Από το ιστορικόν
φονται παραστάσεις Φιλαρμονικών απ’ τον 19ο αι., «με έξοδα των αυτόν Καφενείον ανεδείχθη και ενίκησεν ο Μάνεσης, ως πρώτος Δή-
ιδιοκτητών των καφενείων». μαρχος Κερκυραίων, μετά την Ένωσιν. Εκεί μέσα ηκούσθη η βροντερά
Αρχής γενομένης απ’ το 1893, ο Γιώργος Ζούμπος διασώζει πλήθος και αμείλικτος φωνή του Πολυλά κηρύσσοντος τον πόλεμον κατά του
αθησαύριστων για τη σχετική δράση της Φ.Ε. «Μάντζαρος». Στα 1898, Τρικούπη, όστις λοξοδρομήσας της πολιτικής του κατευθύνσεως. Και ο
π.χ., διαβάζουμε για παράκληση «προς το Δήμαρχο, να υπάρχει επαρ- πόλεμος εκείνος έθεσε τέρμα εις την μεταξύ Τρικούπη και Πολυλά φι-
κής φωτισμός του χώρου προ του καφενείου των αδελφών Παπαδά- λίαν. Το Καφενείον του Παναγή εξηκολούθησε να παραμένη το Κέν-
του όταν παίζει εκεί η Μουσική». τρον της σφοδράς κατά του Θεοτόκη αντιδράσεως εις την Πόλιν και
Το Καφενείο Παπαδάτου (Άνω Πλατεία) φαίνεται πως ήταν σε σταθερή κατέστη παροιμιώδης η ιδιορρυθμία του η μη επιτρέπουσα την είσο-
συνεργασία με τη Φ.Ε.Μ. έως και το έμπα του αιώνα. Πριν, το 1902, δον εις κανένα μη Δηληγιαννικόν, μη αγνώς αντιθεοτοκικόν. Α! Αν οι
στο… κάδρο μπει η σύμπραξη Φ.Ε.Μ. – «Ευρώπης». Πιθανόν, μέτρησε τοίχοι του είχαν στόμα να ομιλήσουν πόσα και πόσα διδάγματα θα πα-
κι αυτό: «Μέσα στο καλοκαίρι (σ.σ. 1899), το μουσικό σώμα εξακολου- ρείχον εις τους νεωτέρου…»
θεί να παιανίζει δύο φορές την εβδομάδα στην Άνω Πλατεία έναντι
του καφενείου των αδελφών Παπαδάτου, οι οποίοι είχαν την υποχρέ- » ΤΟΥΡΚΙΚΑ & «ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ»: Σύμφωνα με τα ήθη

των καιρών, τα πρώτα καφενεία (κατά βάση, ανδρικός χώρος) χωρί-

Τραπέζια… έξω, λοιπόν, Καφενείο Θύμη
στην Πάνω Πλατεία (έναντι «Παπαγιώργη»)

8 ωση να πληρώσουν 750 δρχ. σε δύο δόσεις (550 δρχ. για τους μουσι- ζονταν σε δύο τύπων: τα «τουρκικά» (ενίοτε, με ναργιλέ) και τα «ευ-
κούς, 200 για την Εταιρεία και αναψυκτικά)». Μα, για τη Φ.Ε.Μ., η ρωπαϊκά» (ή «ιταλιάνικα» ή «βιεννέζικα»). Τα café του «ευγενούς
χρονιά κλείνει «με κακή οικονομική κατάσταση», καθώς, πέραν των κέντρου» (Λιστόν - Καποδιστρίου) ήταν προφανές ότι, αισθητικά και
άλλων, «οι αδελφοί Παπαδάτου δεν εξοφλούν το υπόλοιπο των συμ- λειτουργικά, «πάτησαν» στη δεύτερη φόρμα: μεγάλοι βενετσιάνικοι
φωνημένων…». καθρέπτες, προσεγμένες υαλόπορτες, εθνικο-πατριωτικές λιθογραφίες,
πίνακες του Κάιζερ, μπιλιάρδο, τράπουλα, τάβλι, μέντες, ρακί, ρούμι,
» ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΘΗ: Απ’ τη δεκαετία του 1870, τα κεν- τσάι, μπύρες, κονιάκ, τσιτσιμπύρες… Και, ασφαλώς, καφές. Ο ένας και
μοναδικός της εποχής: ο «τούρκικος» σε μπακιρένιο μπρίκι (αν και,
τρικά καφενεία της πόλης ταυτίζονται με συγκεκριμένες πολιτικές πα- σύμφωνα με την προφορική παράδοση, λόγω της γειτνίασης με τη
ρατάξεις. Καθεμιά, το στέκι της. Το «Αρκάδιο», για παράδειγμα, ήταν Δύση, οι Κερκυραίοι ήταν οι πρώτοι που ήδη, προπολεμικά, δοκίμασαν
κατεξοχήν «έδρα» των Θεοτοκικών («οι Θεαγενικοί»). «Του Παναγή», espresso και φίλτρου). Γράφει ο Μάριος Αγγελόπουλος: «Έλαμψε η
των οπαδών του κόμματος του Ιακώβου Πολυλά (Ρήγας) και αργό- κοσμική εμορφιά με όλα της τα λούσα. Τ’ αρχοντολόι είχε πιάσει τα
τερα, επί Φάντη, το κατ’ εξοχήν καφενείο του θεοτοκικού αντίπαλου πόστα του. Άλλοι στην μπροστινή σειρά, στις λόζες, σνομπάροντας με
δέους: των Δηληγιαννικών (ομοίως και το κοντινό «της Υόρκης», ενός επιδειχτική ακαταδεξία το σουλάτσο της ποπολαρίας στο Λιστόν. Κι
γερο-μετανάστη, με, στην κεντρική βιτρίνα του, μια ζωγραφισμένη άγ- άλλοι στον τοίχο, στις τζαμαρίες των ζαχαροπλαστείων. Τα γκαρσόνια,
κυρα: το σήμα των «Φιλελευθέρων»). Ενώ και η «Ευρώπη», για ένα με τους ασημένιους δίσκους και την κολλαριστή πετσέτα διπλωμένη
διάστημα, αποκαλείτο «καφενείων των τενεμπρών», δηλαδή των στο μπράτσο, φέρναν’ συνέχεια τραταμέντα. Καφέδες, πάστες, ποτά
«σκοταδιστών», επειδή σύχναζαν κορυφαία στελέχη του Σοσιαλιστι- και βουτήματα. Παράσταση κοσμικού φεστιβάλ…»
κού Ομίλου, όπως ο Ντίνος Θεοτόκης. »ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ: Βγαίνοντας απ’ το ιστο-
Σε εποχές, που τα πολιτικά ένστικτα ήταν μονίμως με το φιτίλι αναμ- ρικό κέντρο, η φυσιογνωμία των καφενείων έχανε, σταδιακά, την (πιο)
μένο, τα… καφενόβια απρόοπτα, δεν έλειπαν. Βρίθει ο Τύπος από δη- «ευρωπαϊκή» υφή της. Πιο απλά, πιο «λαϊκά». Όπως το περίφημο
μοσιεύματα για… τσακωμούς, ξυλοφορτώματα και εκτεταμένες ζημιές. «καφενείο του Σταμάτη», στο Κανόνι, το οποίο επένδυε στη μοναδική
Ο Σπ. Κατσαρός, θυμάται μια περίπτωση, παραμονή των εκλογών του του θέα (προς Ποντικονήσι), την παγωμένη τσιτσιμπύρα και τα μονα-
1902: Δηλιγιαννικοί vs Θεοτοκικών. «Έτσι», σημειώνει, «ενώ από το κα- δική γλυκίσματά του.
φενείο του Φάντη (Ζούμπου), εκφωνούσε λόγο ο Δηλιγιαννικός υπο-

Ήδη, κοντά στο Λιστόν, πάνω να διηγείται τα θαύματα «τ’
απ’ την Κόντρα Φόσσα, στον Αγιού».
Καρβουνιάρη, τέλη δεκαετίας
του 1920, ο Βαγγέλης Χυτήρης, » ΜΑΥΡΟΣ ΓΑΤΟΣ
με αρχή ένα ξύλινο παρά- & ΚΑΦΕ ΓΥΑΛΙ
πηγμα, δημιούργησε ένα πρό-
χειρο καφενείο. Και το οποίο Από τα καφενεία «της Σπη-
«έχτισε» το 1933, συνεχίζοντας λιάς» δύο θα κρατούσανε το
τη λειτουργία του και μεταπο- λάβαρο. Το «Καφέ γυαλί» και
λεμικά (αφού ανακαινίστηκε ο «Μαύρος Γάτος». Το πρώτο,
μετά τους βομβαρδισμούς), στη «βάση» της σκάλας Μυ-
υπό διάφορους ενοικιαστές, Το Καφέ Γυαλί λωνόπουλου, στη δεξιά
έως το 2007 που «κατέβασε πλευρά της παλαιάς αποβά-
ρολά», ως «Castello». Κατεβαίνοντας τη Νικηφόρου Θεοτόκη (απ’ τα θρας (το κοντινότερο, λέγεται,
προπολεμικά καφενεία - αναφορά ήταν αυτό των αδελφών Θύμη, απέ- σημείο προς το Βίδο), λειτουργούσε ήδη απ’ τα τέλη του 19ου αι. από
ναντι από τον «Παπαγιώργη» και λίγο πιο κάτω, δίπλα στο σημερινό έναν βαρκάρη, τον Κώστα Λούμπο. Κατά τον Χρ. Σουρτζίνο, «οι πλευ-
«Δήμητρα», το παλαιότερο, του «Γαμβέττα») και φθάνοντας στο πα- ρές του ήταν κατασκευασμένες από σανίδες –στο κάτω μέρος- και
λαιό λιμάνι, μια δεύτερη «φουρνιά» καφενείων ξεπροβάλλει απ’ την τζάμι στο επάνω και καλυπτόταν με κεραμωτή στέγη. Ο λαός, σιγά-
ιστορική μνήμη. «Της Σπηλιάς…». σιγά, έδωσε στη θέση αυτή το τοπωνύμιο “Καφέ Γυαλί” από το υλικό
Πριν κατεδαφιστούν απ’ τους βομβαρδισμούς του ’43, υπήρχαν μπό- κατασκευής του καφενείου».
λικα. Εντός ή πέριξ της πλατείας του Μαρκά. Του μπάρμπα Χρήστου Η εξαιρετική του θέα το έκανε γρήγορα δημοφιλές (και) στους ταξιδευ-
Μάνεση, του Λίτσα, του Γκίτση, του Σκιαδόπουλου. Ή το καφενεδάκι τές που μόλις πατούσαν το πόδι τους στην Κέρκυρα (απλός λαός, στό-
του Σπύρου Τριβυζά, κοντά στην Αστυνομική Σχολή (στέκι των μαθη- λος, περιηγητές…), ειδικά μετά την καθιέρωση ορχήστρας σε ειδική,
τών). Με το οποίο συνδέεται, μάλιστα, ένα απ’ τα (θεωρούμενα) σύγ- κινητή εξέδρα, κατά τους μήνες της καλοκαιριάς. Κατεστράφη στους
χρονα θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνος: μετάνοια του μαθητή της βομβαρδισμούς. Αλλά άφησε μνήμες…
Σχολής, Χρήστου Διαμαντούδη (απ’ τη Χαλκιδική) μετά την ασέβεια Λίγο πιο πάνω, στο άλλοτε στέκι των Σουλιωτών (όπου το 1809 δολο-
που έδειξε, εντός του καφενείου, ακούγοντας τον καφεπώλη, Τρβυζά φονήθηκε ο Φώτος Τζαβέλας από ανθρώπους του Αλή), ο «Μαύρος
Γάτος», έγραφε ήδη τη δική του ιστορία. Το όνομά του, λέει ο αστικός

μύθος, το πήρε από έναν μαυρόγατο, που πέρασε από εκεί κατά τη θε- στην εργατιά, σε μαστόρια, πρόσφυγες (Ανατολίτες, Βορειοηπειρώτες,
μελίωσή του, θέλοντας έτσι να… αποτινάξουν τη γρουσουζιά! Η ιστο- Ηπειρώτες, Σουλιώτες, Αρβανίτες…) και, όπως σημειώνει εύστοχα ο
ρία του φέρεται ν’ αρχίζει απ’ το 1862, απ’ τους αδελφούς Χάνου (κατ’ αείμνηστος Π. Περιστέρης, «στους χωριάτες», που (ακόμη και μέχρι
άλλους, απ’ το 1880). Τις μεγάλες πιένες του, όμως, τις γνώρισε τη δε- σχετικά πρόσφατα) κατέβαιναν «στη χώρα» με «το πούλμαν» για
καετία του ’60. Ειδικά τον Αύγουστο, που, κατόπιν συστάσεως της δουλειές και θεωρούσαν ανεπίτρεπτο να μην περάσουν από το καφε-
Αστυνομίας, έμενε ανοικτός για τρία μερόνυκτα (9-11 Αυγούστου), νείο κάποιου συγχωριανού τους για ένα κέρασμα. Απ’ τα πιο πρό-
προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο μεγάλος όγκος προσκυνητών που σφατα απομεινάρια εκείνων των καιρών, η «Λευκίμμη» (στη
έφθαναν για τη λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος. Επ’ αυτού, μάλιστα, Μεθοδίου), «του ρετσίνα» (στην Μαντζάρου, άνοιγε απ’ τα χαράματα),
διέθετε και «ταμπή». Έναν, δηλαδή, υπεύθυνο να βαστά συνεχώς του «Καλλίνικου» στο Σαρόκο (σήμερα η «Alpha Bank» / σημείο ανα-
αναμμένο το καμινέτο, για το βράσιμο του καφέ… φοράς στη συνάντηση κυρίως Κερκυραίων της υπαίθρου). Και πόσα,
Οι καυγάδες επίσης τακτικοί. Συχνά, μοιραίοι. Αρχές 20ού αι., ένας εκ πόσα άλλα… ■
των αδελφών Χάνου, δολοφονήθηκε από αντίζηλο καφετζή που δια-
τηρούσε κατάστημα απέναντι (κι επ’ αφορμή, ο άλλος αδελφός το Στο επόμενο: τα καφενεία του χωριού
πούλησε στην οικογένεια Κασίμη, που κράτησε τα ηνία ως το 1985).
Ενώ κάποια χρόνια μετά, ένας γιγαντόσωμος Μαντουκιώτης μαουνιέ- Ξέρετε ότι…
ρης, ο Μπουρέλος, σκότωσε σε καυγά έναν Άγγλο ναύτη. Η πρώτη μηχανή espresso ήρθε στο νησί το 1967 απ’ τους
Το δικό τους λαϊκό χαρακτήρα είχαν και τα καφενεία σε Σαρόκο και Τσιμή – Σπόζιτο, που διατηρούσαν καφενείο στη Νικηφόρου
Μεθοδίου. Ειδικά παλαιότερα, δεν ήταν τίποτε άλλα από πρόχειρα σα- Θεοτόκη (όπου άλλοτε το παντοπωλείο του Τσιριγώτη); Πάν-
νιδένια «παραπήγματα» (μπαράκες), σε ισόγεια σπιτιών. Πλην καφέ, τως, υπάρχει κι ένας (ανεπιβεβαίωτος) αστικός μύθος περί
σέρβιραν (απαραιτήτως) ρετσίνα και «ψευτομεζέ» κι απευθύνονταν άφιξης «εσπρεσιέρας» στα τέλη του 19ου αι. λόγω… Ιταλών!

Ζήσιμου Παπαφλωράτου Του Καλλίνικου (Σαρόκο)

10 ΚΥΡΙΕΣ ΠΗΓΕΣ

•Α.Μαζαράκης, «Το πρώτο καφενείο στην Κέρκυρα το 1748» (sparagmata.gr)
•Π.Περιστέρης, «Τα παλιά καφενεία της Κέρκυρας» (περιοδικό «EXIT»)
•Σπ. Κατσρός, «Ιστορία της Κέρκυρας» (εκδ. Mellon, 2003)
•Γ.Σουρτζίνος, «Τοπωνύμια» (Εκδ. Ιστορικής-Λαογραφικής Εταιρείας Κέρκυρας, 2008)
•Γ.Ζούμπος, «Ιστορία της Φ.Ε. Μάντζαρος Κερκύρας», τ. Α’ (Κέρκυρα, 2013)
•G. Casanova, «Βενετία, Κέρκυρα, Κωνσταντινούπολη» (εκδ. Μίλητος, 2005)
•Δ.Καλογερόπουλος, «Επτανησιακά Σημειώματα» (εκδ. Εστία, 1930)
•Κ.Χ..Κυριάκης, «Οδηγός της Νήσου Κέρκυρας» (Αθήναι, 1902)
•Γ. Προσαλένδης, «Ανέκδοτα Χειρόγραφα» / επιμ. Λ. Βροκίνης (Κέρκυρα, 1879)
•Μ.Αγγελόπουλος, «Μνήμες και Φαντασία, Όλα στο Φως» (Αθήνα, χ.χ.)
•Α.Mousson, «Κέρκυρα και Κεφαλλονιά, μια περιήγηση το 1858» (Ιστορητής, 1995)
•Η.Βelle, «Ταξίδι στην Ελλάδα» (Ιστορητής, 1994)
•Γ. Πίττας, «Τα Καφενεία της Ελλάδας (Κοιλάδα Λευκών, 2013).
•C.De Grandi, «Σκακιστικά Στέκια του 18ου και 19ου Αιώνα στην Ευρώπη» (skakistiko-kafeneio.blogspot.gr)
•Ιστοσελίδες: Corfuhistory.eu, Corfu-museum.gr, Alajmo.it, Protagon.gr
•Eφημερίδες: «L’ Illustration» (Γαλλική), «Ακρόπολις» (Αθηνών), «Κερκυραϊκή Ηχώ» (Κερκύρας)

Όλα αρχίζουν από εκεί… Καφεόδεντρο. Οι κόκκοι του, η γενέτειρα μήτρα. TO KAΦΕΟΔΕΝΤΡΟ
Η (κατά το επιστημονικότερον) Καφέα (Coffea), στην όψη «κοντινή»
της κερασιάς ή της δάφνης, αποτελεί γένος φυτών υπό μορφή αειθαλούς, This is…
κορμώδους θάμνου. Ανήκει στη βοτανική οικογένεια των Ρουβικοειδών (Ru- Coffea!
biaceae), ένα από τα 500 γένη και περίπου 6.000 είδη της κι έχει 66 αναγνω-
ρισμένες ποικιλίες. Με ζωή 25-30 ετών και ύψος όλων των δενδροειδών Ξέρατε ότι…
ειδών της έως και 10 μ., το γένος Coffea ευδοκιμεί κυρίως σε τροπικά κλί-
ματα. Οι κάλυκες του καρπού αναπτύσσονται κατά μήκος των κλαδιών και καακΑφρνέτιβδκαοεώαυπςιόςεπείε1ίοδνί0νοιαο0αυιτιέςοικοωιRάAKςorκob7aα0pubλ0isiύLc$taauτε:,wροaοπkιι,ο
χρειάζονται σχεδόν ένα χρόνο μέχρι να ωριμάσουν, παίρνοντας ένα κοκκι- το κιλό!
νωπό χρώμα. Ο κόκκος είναι ο πυρήνας (κουκούτσι) του καρπού. Βρίσκεται
στο κέντρο του, κάτω από τη σάρκα και το φλοιό του καρπού, που απομα-
κρύνονται κατά την προεπεξεργασία του καφέ. Εμπορικά (και ποιοτικά) τα
δύο κύρια είδη καφέ είναι: η Καφέα η Αραβική (Coffea arabica) και η Καφέα
η Εύρωστη (Coffea Canephora ή, πιο δημοφιλώς, robusta) που προέρχεται
απ' την Ουγκάντα (και μετά, οι Liberica, Dewevre / Excelsa κ.λπ.). H Αrabica
(το 70% της παγκόσμιας παραγωγής) προέρχεται από την Αιθιοπία και οι πιο
γνωστές ποικιλίες του είναι οι Typica και Bourbon. Οι καρποί, ωοειδείς, ωρι-
μάζουν στους 7-9 μήνες και περιέχουν είτε έναν (Peaberry) είτε δύο σπόρους
(φασόλια). Με μεγαλύτερη ευαισθησία σε ασθένειες κι έντομα και γευστικό
προφίλ πιο όξινο, τα φυτά Arabica προτιμούν μεγάλα υψόμετρα (700 μ. και
πάνω). Η δε Ronbusta, δίνει έντονα πικρή γεύση και γήινα αρώματα βρεγμέ-
νου χώματος και ξύλου (μιας κι έχει το διπλάσιο ποσοστό καφεΐνης / σχεδόν
3%, έναντι 1,5% της Arabica). Ξεκινούν απ’ το επίπεδο της θάλασσας (και
φθάνουν σε χαμηλότερα υψόμετρα), αντέχουν σε υψηλότερες θερμοκρα-
σίες και ξηρασία, έχουν μεγαλύτερη αντοχή σε κακοκαιρία και ασθένειες, για
αυτό και η καλλιέργεια τους έχει μικρότερο κόστος (Robust = ρωμαλέο, δυ-
νατό). Οι κόκκοι της Robusta είναι μικρότεροι, κιτρινωποί και πιο στρογγυ-
λοί, ενώ έχουν μία ευθεία σχισμή στην επίπεδη πλευρά τους. Αντίθετα οι
Arabica είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος, πρασινωποί, οβάλ με ένα χαρακτηρι-
στικό «S» αυλάκι. ■

CAFÉ LISTON & ΕΥΡΩΠΗ ●Ο Τζίμης Κατέχης, εκ
των ιδιοκτητών των δύο
ιστορικών brands, ξετυ-
λίγει ανέκδοτες μνήμες

Λιστόν. Η ιστορική «Μέκκα» (και) των κερκυραϊκών café. Κέντρο, ότι κάτι της έκανα! Ευτυχώς, τους εξήγησε! Η γυναίκα, μέχρι να φύγουν,
διασταύρωση με Νικηφόρου Θεοτόκη… Δεξιά, η «Ευρώπη». ήρθε τέσσερις φορές να μου ζητήσει συγγνώμη. Γενικά, η ασφάλεια των
Αριστερά, «Liston». Σημεία αναφοράς, πατώντας, πια, σε τρεις επωνύμων… Οι περισσότεροι, ήταν αρκετά διακριτικοί. Μόνο του Μπερ-
αιώνες. Η «Ευρώπη» με σταθερό όνομα απ’ τον 19ο αι. Το «Lis- λουσκόνι ήταν με τα όπλα… ανά χείρας!»
ton», με αλλαγές. Κάποτε «Καφενείο του Στράτη». Άργότερα Άλλο «απρόοπτο»; «Εκτός κάποιων σεϊχηδων, είχε ζητηθεί απ’ τον αεί-

«Astoria»... μνηστο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να τσεκάρει κάποιος τα φαγητά πριν

Και οι δυο επιχειρήσεις «τρέχουν» απ’ την οικογένεια Κατέχη. «Το “Ευ- τα σερβίρουμε! Είχε έρθει στο “Ευρώπη”, πρωθυπουργός, για την 21η

ρώπη”», λέει στο Corfu Magazine ο Τζίμης Κατέχης «το ανοίξαμε το 1982. Μαϊου…»

Ήταν ένα απλό καφενείο. Δίχως καν καρέκλες σε σταθερή δομή. Σκόρ- Ακμαίες οι μνήμες κι απ’ την επίσκεψη της Αθηνάς Ωνάση: «Ήταν το 1982

πιες. Το φτιάξαμε, το ανακαινίσαμε, το αναδείξαμε. Το “Liston”, σ’ εμάς ή ’83. Εγώ 9-10 ετών. Βοηθός σερβιτόρου. Πήγαινα κοντά, σκούπιζα, κα-

ήρθε, ως οίκημα, το 1992. Και απ’ το 1994 ανοίξαμε την επιχείρηση. Βρή- θάριζα, ό,τι μπορούσα. Καλή, ευγενική. Μου έδωσε, θυμάμαι, 1000 δρχ.

καμε, μάλιστα, τότε έναν χώρο, με υπογραφές σημαντικών προσωπικο- πουρμπουάρ! Πολλά για την εποχή…».

τήτων που είχαν επισκεφθεί το μαγαζί. Δυστυχώς, δεν καταφέραμε να Συν αυτό: «Κάποιος, τη δεκαετία του ’90, είχε κερδίσει το λαχείο. Ερχόταν,

τον σώσουμε…» λοιπόν, με μαύρες σακούλες με λεφτά και… μοίραζε πεντοχίλιαρα! Είχε

Γύρω απ’ το «Liston», η κουβέντα αποκαλύπτει κι αυτό: «Πιτσιρικάς, τρελαθεί ο άνθρωπος…»

είδα σωζόμενο συμβόλαιο των τελών του 19ου αι. Την επιχείρηση την Στη βιτρίνα της «καλής» Κέρκυρας, τα δημόσια έργα στο Λιστόν έπαψαν

είχαν Ιταλοί. Και γι’ αυτό το συμβόλαιο ήταν στα ιταλικά! Μάλιστα, ανα- «στη Σύνοδο Κορυφής. Τότε φτιάχτηκαν και οι καμάρες. Όχι, όμως, όλες.

φερόταν ως “μπυραρία”, καθώς έφτιαχναν κάποιο ζύθο. Μέσα στο κα- Για του “Ευρώπη” δε φτάσαν’ τα λεφτά!». Καταγράφεται ως μια πρώτη

τάστημα! Το έχω αναφέρει και στους ανθρώπους της Corfu Beer, μήπως προσέγγισηστοκεφάλαιο«Λιστόν–επιχειρηματίες-φορείς»:«Προσπα-

και το αναδείξουμε, μαζί, περισσότερο…». Κουβέντας προχώρημα. Στην θούμε να κρατήσουμε αναλλοίωτα τα παραδοσιακά στοιχεία. Ανταγωνι-

ατζέντα κι άλλα, διάφορα «μικρά»: «Το 1995, ένας… 95ετής πελάτης, μου στικά, όμως, μας έρχεται μπούμερανγκ σε σχέση με μαγαζιά άλλων

έλεγε ότι τις δεκαετίες ’50 κι ‘60, το κερκυραϊκό καρναβάλι ήταν το δεύ- δρόμων,πουκάνουνπαρεμβάσεις–ενδεχομένωςαυθαίρετες-,γιατηβελ-

τερο καλύτερο της χώρας, μετά της Πάτρας! Δεν έβρισκες τραπέζι. Όλα τίωση των υπηρεσιών τους. Παράδειγμα, αυξάνοντας τα τραπεζοκαθί-

ρεζερβέ. Σαν Πάσχα. Οι σερβιτόροι σματα. Δίχως την απαιτούμενη άδεια.

σέρβιραν με άσπρα γάντια και κολ- Στο τέλος, λοιπόν, εμείς μειονεκτούμε.

λαριστές πετσέτες στο χέρι! Σε πε- Πληρώνουμε 140 ευρώ το τετραγω-

ριόδους, πάλι, κατοχής του νησιού, νικό για τα πεζοδρόμια. Προσπαθούμε

ισόγεια κτήρια στο Λιστόν χρησιμο- να είμαστε συνεπείς στις τόσες υπο-

ποιήθηκαν σαν στάβλοι…». Η τοπο- χρεώσεις –τόσα τέλη, καμία ανταπο-

θεσία. Η ιστορικότητα. Και η δοτικότητα-, με μικρή την τουριστική

πρωτοπορία: «Ως το ’95, τον cap- περίοδο, εν μέσω κρίσης, αλλά…»

puccino ο Κερκυραίος τον έπινε με Άλλη μια περίπτωση, που η συνεργα-

σαντιγί. Τότε, για πρώτη φορά, με σία με τις τοπικές αρχές, βγάζει «χλω-

την “Ιlly” -και μετά από σεμινάρια-, μάδα». Με την περίφημη αιτιολογία

εισάγαμε το cappuccino με αφρό- της «αλλοίωσης φυσιογνωμίας του

γαλα! Αλλά και τη σωστή –ως τη χώρου»: «Κατά καιρούς, έχουν γίνει

μέση- δόση espresso. Μάλιστα, αρ- διάφορες προτάσεις. Κόλλησαν. Πρό-

χικά οι πελάτες δυσανασχετούσαν! σφατα, μετά από 25-30 χρόνια λύ-

“Κάνετε οικονομία;” έλεγαν. “Εγώ θηκε, επιτέλους, το θέμα των πλακών

θέλω σαντιγί!” Ήταν, όμως, απλά, των πεζοδρομίων που είχαν σηκωθεί

ένα βήμα εμπρός…» απ’ τις ρίζες των δέντρων – πληρώ-

Λογικά, σε σταθερή ροή, «Liston» κι ναμε για πεζοδρόμια, δίχως να μπο-

«Ευρώπη» φιλοξένησαν ένα σωρό ρούμε να τα χρησιμοποιούμε. Υπήρξε

προσωπικότητες. Βασιλιάδες, πρίγ- καλή συνεργασία με τις τεχνικές υπη-

κηπες, σεϊχηδες, πρωθυπουργούς, ρεσίες του Δήμου, την υπηρεσία πρα-

υπουργούς, επιχειρηματίες, καλλιτέ- Τότε σίνου. Γιατί να μην υπάρχει
χνες. Ζητάμε ιστορίες. Ξεχωρίζει τακτικότερα, με όλους τους εμπλεκό-
αυτή: «Το 1994, ήρθε ο Γάλλος πρό- μενους, ώστε όλοι να κάνουμε τη
εδρος, Φρανσουά Μιτεράν με τη δουλειά μας και όλοι να είμαστε ικα-

σύζυγό του. Κάθισαν έξω, παρήγγει- νοποιημένοι; Αυτό που εισπράττουμε

λαν ούζο. Όλα, στα πέριξ, ήταν, φυ- και είναι “όχι”. Άρνηση σε όλα. Αυτό είναι
σικά, αποκλεισμένα για ασφάλεια. το πρόβλημα: προτείνουμε κάτι. Δε
Κάποια στιγμή, η κυρία Μιτεράν ση- θέλετε; Ωραία, δώστε μας, κύριοι, τη
κώθηκε να πάει τουαλέτα - εγώ δική σας πρόταση. Ώστε να συνδυα-

12 ήμουν στο μπαρ. Ένιωσε, όμως, τώρα… στεί το παραδοσιακό με τη σύγ-
αδιαθεσία και λιποθύμησε. Έτρεξα χρονη λειτουργικότητα. Λύσεις
να την πιάσω. Και ξαφνικά, ένιωσα… σεβαστές απ’ όλους. Όχι, απλά…
δυο πιστόλια στο κεφάλι! Ήταν οι αφορισμοί! Σ’ όλο τον κόσμο γίνεται.

άνδρες της ασφάλειάς της, νόμιζαν Εδώ; Γιατί;» ■



ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΓΟΥΣΤΑ! ●Πώςδημιουργήθηκανκιεξελίχθηκανταδιάφοραείδηκαφέ
και… χρήσιμα tips για ενδιαφέρουσες «εναλλακτικές».

14 ESPRESSO (+FREDDO) CAPPUCCINO (+FREDDO)

Ιταλική «πατέντα», που… ό,τι λέει τ’ όνομα: Εμφα-
νίστηκε
«Espresso», δηλ. «γρήγορος». Θεωρείται δημι- τον 18ο αι. στην Αυ-
ούργημα του Μιλανέζου, Luizi Bezzera (1901) ο στρία και, με αφετηρία την κεντρική Ευρώπη,
οποίος θέλησε να δημιουργήσει έναν καφέ διαδέχτηκε σε δημοτικότητα τον «τούρκικο»
για… όσους (όπως και ο ίδιος) βιάζονταν να ή «αραβικό». Η κύρια διαφορά, ήταν στον
φύγουν το πρωί για τη δουλειά. Έτσι, κατα- τρόπο παρασκευής, καθώς φιλτράρονταν
σκεύασε μια «κολωνάτη» μηχανή (η θρυλική πριν σερβιριστεί. Το αρχικό του (αυστριακό)
«Tipo Gigante») που λειτουργούσε με ατμό, ο όνομα ήταν «kapuziner» και περιγραφόταν
οποίος έσπρωχνε το (καυτό) νερό πάνω στους ως «καφές με κρέμα και ζάχαρη». Ωστόσο,
(αλεσμένους) κόκκους με τεράστια πίεση. Το διαχρονικά, επιβλήθηκε ως «cappuccino»
αποτέλεσμα; Ένα «σφηνάκι» καθαρού καφέ, με απ’ το χρώμα (καφέ) της ενδυμασίας του
δυνατό άρωμα και γεύση, ικανό να… αφυπνίσει τις αι- ομώνυμου καθολικού τάγματος μοναχών. Η
σθήσεις. Βάσει της μηχανής του Bezzerra ακολούθησε σημερινή του μορφή αποτελεί εξέλιξη του
πλήθος από εξελιγμένες πατέντες (Pavoni, Arduino, Gaggia κ.λπ.). αρχικού και αναπτύχθηκε στην Ιταλία τον 20ό
Πάντως, ένας πρωτόγονος τύπος εσπρεσιέρας (εξαιρετικά ογκώδης) είχε εμφανιστεί απ’ αιώνα, παράλληλα με την εφεύρεση των μη-
το 1922 στη Γαλλία (Louis Bernard Babaut). χανών παρασκευής καφέ.
Tip Tip
«Τσεκ» ποιότητας: αν προσθέσετε ζάχαρη, πρέπει να μείνει επάνω στην κρέμα για μερικά Ο αυθεντικός cappuccino είναι μίξη ίσων
δευτερόλεπτα προτού «βυθιστεί». Κατανάλωση εντός 3’. μερών καφέ espresso και αφρόγαλα. Πασπα-
Δοκιμάστε ακόμα… λίστε την κορυφή του με λίγη σκόνη κακάο ή
Με διπλή δόση (14-18 γρ.) γίνεται «doppio». Ως «ristretto» (κοντός) έχει λιγότερο νερό και κανέλα. Ο καφές, πάνω στο οποίο ήκμασε η
πιο μεστή γεύση. Ως «lungo» (μακρύς) έχει περισσότερο νερό και δεν είναι τόσο δυνατός. περίφημη «Latte Art» (ζωγραφική).
«Μοδάτος», ο (ελληνικής έμπνευσης) «freddo». Κρύος, σε ψηλό ποτήρι, με τριμμένο Δοκιμάστε ακόμα…
πάγο! Ένας, espresso που δεν θα τον πιεις στο… πόδι! Στην Ιταλία υπάρχει μια «κοντινή» Ζητήστε τον «scuro» (σκούρο), δηλαδή με λι-
εκδοχή (χτυπημένος με πάγο): «Shakerato» (= χτυπημένος). γότερο γάλα ή «chiaro» (χλωμό), δηλαδή με
Κι ακόμα… περισσότερο γάλα. Παγωμένος, με πάγο
Πόσες «παραλλαγές» με espresso (πλην του «αυτόνομου» cappuccino) «παίζουν», απαντάται ως «freddo» (κρύος). Eίπαμε:
άραγε; Ουκ έστιν αριθμός! Ειδικά αναφορά στους 5 πιο δημοφιλείς: όπως και ο freddo cappuccino, ελληνική πα-
τέντα.
Macchiato
Ο «λερωμένος». Mε προσθήκη μιας κουταλιάς φρέσκου γάλακτος (ή αφρόγαλα). «Λέ- Con Panna
ρωμα» και με γάλα και μ’ αφρόγαλα (και σε ψηλό ποτήρι) μας δίνει τον («γαλακτερό») Γνωστός κι ως «αρχοντικός cappuccino»,
«Latte Machiatto»), ενώ o συνδυασμός espresso με σιρόπι καραμέλας και αφρόγαλα (ή με… βιενέζικη εσάνς! Προσθήκη στον
ζεστό γάλα) τον «Caramel Macchiato». espresso γάλακτος (όχι αφρόγαλα) χτυπη-
μένο στον ατμό και γέμισμα με σαντιγί στην
Corretto κορυφή. Βγαίνει και σε κρύα εκδοχή (freddo
O «διορθωμένος». Πιο… απογευματινός, μετά το φαγητό ή «χειμωνιάτικος». Μιλάμε για con panna), με βάση του τον freddo
espresso με λίγη grappa, αν και συχνά χρησιμοποιείται αντ’ αυτής cognac ή κάποιο άλλο espresso.
ιταλικό λικέρ, όπως sambuca ή amaretto ή Galliano. Σε… ελληνική version δοκιμάστε με
ρακί!

Americano
Όχι «τρελά» δημοφιλής στην Ελλάδα. Moνός espresso σε μια κούπα βραστό νερό. Το
όνομά του αρχικά, θεωρήθηκε προσβολή προς τους Αμερικανούς. πραγματική του
μορφή, είναι πλούσια, κρεμώδης, με έντονη τη γεύση του espresso. Το καλοκαίρι, σερβί-
ρεται και παγωμένος.

Latte
Mονός espresso με τρία μέρη ζεστό γάλα (χτυπημένα στον ατμό). Mπορεί εύκολα να απο-
τελέσει… κολυμπήθρα για «βούτες» ψωμοειδών (sic) «μεταλλάσσοντας» έναν καφέ σε
πλήρες πρωϊνό! Μπορεί να «παίξει» και παγωμένος, με σιρόπι καραμέλας (ανακάτεμα
μαζί και… το μίγμα στην κατάψυξη).

Mocha Classic
Aπ’ τους πρώτους ever συνδυασμούς… Ρίχνουμε sauce σοκολάτα ή κακάο στο φλιτζάνι
του espresso. Ανακάτεμα με ζεστό νερό, αφήνουμε να τρέξει ένας espresso και τελει-
ώνουμε με λίγο αφρόγαλα (ή ζεστό γάλα) χτυπημένο στον ατμό. Προαιρετική η, στο
τέλος, προσθήκη σαντιγί ή ζάχαρης.

ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΦΡΑΠΕ ΦΙΛΤΡΟΥ

Ηπιο παλιά προσπάθεια δημι- Αμιγώς ελληνική Αυτός που, εσφαλμένα, στην
ουργίας στιγμιαίου, κατα- version (που… Ελλάδα αποκαλούμε «γαλ-
γράφεται το 1771 στη Μ. απογείωσε το εμπόριο λικό» - πιθανόν, λόγω μιας
Βρετανία, ενώ το πρώτο αμερικά- στιγμιαίου καφέ), απ’ το προγενέστερης (1850), καφετιέ-
νικο προϊόν (σε μορφή… κέικ) εφευρέ- γαλλικό «frappe» = «χτυπη- ρας με έμβολο, που είχε εφευρεθεί
θηκε το 1853. Ο «σημερινός» στιγμιαίος εφευρέθηκε το 1901 μένος». Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1957, στη Διεθνή στη Γαλλία. Ένα το σωστό: «φίλτρου». Απλά,
από έναν Ιάπωνα χημικό, τον Σατόρι Κάτο, που εργαζόταν στο Έκθεση Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, ο Γιάννης ανάλογα με το μέρος, ονομάζεται (και παρασκευάζεται) αλ-
Σικάγο. Αν και, σύμφωνα με πηγές, δύο χρόνια πριν (1899) τον Δρίτσας (αντιπρόσωπος της «Nestle» στην Ελ- λιώς: γαλλικός, Americano, Βlack Coffee, Filter Coffee, Brew…
είχε… σκαρφιστεί ο Νεοζηλανδός, Ντέιβιντ Στρανγκ! Εν πάση λάδα), παρουσίασε ένα παιδικό ρόφημα, με βάση Παλιά, ο αλεσμένος καφές βραζόταν και περνούσε από φίλ-
περιπτώσει, στο εμπόριο κυκλοφόρησε πρώτη φορά την του τη σοκολάτα: γάλα, σοκολάτα σε σκόνη, χτύ- τρα από λινό ύφασμα. Άφηνε, όμως, πικρίλα. Έτσι, το 1908, η
Πρωταπριλιά του 1938 απ’ τη «Nestle» κι έκτοτε, δεδομένης πημα στο σέικερ. Σ’ ένα διάλειμμα, ένας υπάλλη- 35χρονη Melitta Bentz απ’ τη Δρέσδη, έψαξε εναλλακτική.
της ευκολίας και ταχύτητας παρασκευής του ροφήματος λος της εταιρείας, ο Δημήτρης Βακόνδιος, θέλησε Δοκιμάζοντας στυπόχαρτο, το χαρτί που στέγνωναν το με-
(καφές που, απλά, διαλύεται σε ζεστό νερό), της μεγαλύτερης να πιει τον συνηθισμένο του, στιγμιαίο καφέ, τον λάνι. Πήρε απ’ το σημειωματάριο του γιου της, το έκανε χωνί
διάρκειας ζωής του, αλλά και της ευκολότερης μεταφοράς οποίο ανακάτευε με ζεστό νερό, προσθέτοντας ζά- και πέρασε από μέσα τον καφέ. Αποτέλεσμα, έξοχο! Αμέσως
του (μειωμένος όγκος- βάρος) εξαπλώθηκε παγκοσμίως. Το χαρη. Δεν βρήκε, ωστόσο, ζεστό νερό. Και επηρεα- κατοχύρωσε την πατέντα και άνοιξε μια μικρή επιχείρηση
1965 επιτεύχθηκε μια νέα μέθοδος παρασκευής, το «ψυχρό σμένος απ’ την… επίδειξη του προϊσταμένου του, κατασκευής χάρτινων φίλτρων, την «Melitta Bentz com-
στέγνωμα» (lyophilisation), που βελτίωσε την ποιότητα. Ενώ επιχείρησε να κάνει το ίδιο με καφέ (και κρύο pany». Για 50 χρόνια, μονοπώλιο. Ώσπου ιδρύθηκε η
απ’ τη δεκαετία του ’80 εμφανίστηκε σε ποικιλία γεύσεων, νερό). «Μου λέρωσε το κουστούμι, αλλά έτσι γεν- «Bunn». Η καινοτομία της; Η πρώτη αυτόματη μηχανή φίλ-
που φθάνουν τις 100 παγκοσμίως! νήθηκε ο φραπές» θα δήλωνε, χρόνια μετά, σε τρου (1963).
Tip συνέντευξή του. Η (προαιρετική) χρήση γάλακτος, Tip
Όπως και με το συμβατικό καφέ ακολουθείται μεν η φυσική κόπιασε σύντομα… Ο νέος καφές φίλτρου είναι αρωματικός κι έχει ανοιχτό
διαδικασία (δέντρο, συλλογή, φρύξη, άλεση), αλλά με την εν- Tip χρώμα κι όχι μαύρο. Καλό είναι, να βρέχετε το χάρτινο φίλ-
διάμεση παρεμβολή των καταλυτών στο εργαστήριο. Κυκλο- Σε επίπεδο… καφετέριας, απ’ τους πρώτους που τρο με ζεστό νερό πριν βάλετε μέσα τον καφέ, αλλά και τον
φορεί σε δύο κατηγορίες: κανονικός και ντεκαφεϊνέ. ανέδειξαν τον frappe ήταν ο Χρήστος Λέντζος, αλεσμένο καφέ, πριν απ’ την κανονική εκχείλιση και η ροή
Σημείωση: ο ντεκαφεϊνέ έχει καφεϊνη! Αλλά (πολύ) λιγότερη… στην περίφημη καφετέρια που διατηρούσε στο του νερού να είναι μικρή, χαμηλή.
Δοκιμάστε ακόμα… Παγκράτι (1965). Δοκιμάστε και…
Σε ορισμένες χώρες (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, αλλά και Πορ- Δοκιμάστε και… Toν «Creamy Iced Coffee». Κρύος καφές φίλτρου σε ψηλό
τογαλία, Ισπανία, Ινδία…), παρασκευάζουν το στιγμιαίο χρησι- Αντί για παγάκια, προσθέστε μια μπάλα παγωτό ποτήρι με παγάκια κι, από πάνω, σαντιγί. Επίσης, με αναλο-
μοποιώντας αντί για ζεστό νερό, ζεστό γάλα! Ο λεγόμενος βανίλια και σερβίρετε με χοντρό καλαμάκι. Μια, γία «1:1» με ζεστό γάλα, έχετε έναν εναλλακτικό, ελαφρύ latte
«MilkCafe». όμως… (με φίλτρου αντί espresso), γνωστό έξω κι ως «Café au Lait».

Η γευσιγνωσία του καφέ

16 »Για κάθε άνθρωπο η γεύση είναι διαφορετική. Σ’ άλλους αρέσει η… φασολάδα, σ’ άλλους ΓΡΑΦΕΙ Ο
οι… φακές! Περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα.
»Υπάρχουν πέντε βασικές γεύσεις που λαμβάνουμε: γλυκό, πικρό, αλμυρό, ξινό, ουμάμι. Όλα τα Κώστας
άλλα είναι αρώματα, που παίρνουμε απ’ τους κάλυκες της μύτης. Αν, π.χ., φας κανέλα κι έχεις Παϊπέτης
κλειστή τη μύτη, δεν θα καταλάβεις ότι έφαγες κανέλα.
»Το κάπνισμα είναι απ’ τους συνηθέστερους παράγοντες αλλοίωσης της γεύσης. Προ- Είναι Barista Trainer, πτυχιού-
σωπικά, το σταμάτησα γι’ αυτό: για να «καταλαβαίνω» καλύτερα τον καφέ. Είναι σαν να μπαίνει χος SCA, 3oς στο Πανελλή-
ένα φίλτρο. Με αποτέλεσμα να καταλαβαίνεις πολύ λιγότερα. Με μικρότερη ένταση. νιο Γευσιγνωσίας Καφέ (2011)
»Το ίδιο ισχύει κι αν φοράς ένα πολύ δυνατό άρωμα. Πάλι θα σου κρύψει πράγματα. Πάλι κι έχει την αντιπροσωπεία
θα επηρεάσει τη μύτη σου. Γιατί από τη μύτη είναι τα περισσότερα. της «Μοkka» στην Κέρκυρα.
»»Για να έχεις αρώματα στον καφέ, πρέπει, κατ’ αρχήν, να είναι φρέσκος. Με το που βγάζεις τον
καφέ απ’ το ψήσιμο, αρχίζει και βγάζει αρώματα. Από εκεί και πέρα, μέρα με τη μέρα, χάνει. Συνο-
λικά, ο καφές δεν πρέπει να πίνεται μετά από 20 μέρες. Σ’ αυτή τη λογική, η εταιρεία που συνερ-
γάζομαι (Mokka) μου δίνει κάθε εβδομάδα καφέ και ποτέ δεν τον κρατάω πάνω από 15 μέρες.
»Ως προς αυτό, ένα λίγο… παράξενο κομμάτι, αφορά στις Robusta. Οι εταιρείας που χρη-
σιμοποιούν Robusta πουλάνε τον καφέ 15 μέρες μετά το ψήσιμο / το λιγότερο. Καθώς πρώτα,
αφήνουν να φύγει το πολύ διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται μετά το ψήσιμο, ώστε ο Ro-
busta να παλιώσει και να χάσει την όχι καλή γεύση του (σαν χώμα, ξυλώδης, “καμμένη”). Όσοι,
πάλι, ασχολούνται με τον Arabica, αυτό προσπαθούν να το κρατήσουν. Και πάλι, όμως, είναι τι
έχεις συνηθίσει, τι “σου πάει”. Άνθρωποι που έχουν συνηθίσει τον καφέ πιο βαρύ, πιο “καμμένο”,
με πολύ Robusta, το θέλουν αυτό. Και ίσως πρέπει να μείνουν σ’ αυτό...
»Τον καφέ τον θέλουμε «ανοιχτά» (όχι πολύ) ψημένο. Όταν βγαίνει απ’ το καβουρδιστήρι,
σ’ ένα βαθμό ψησίματος, όσο πιο “ανοιχτός” είναι, τόσο πιο αρωματικός είναι. Όσο περισσότερο
ψήνεται (άρα, πιο σκούρος), επί της ουσίας καταστρέφεται. Άρα προσπαθούμε να τον «κατα-
στρέψουμε» λιγότερο όταν έχουμε πολύ Arabica και περισσότερο όταν έχουμε πολύ Robusta.
»Τα χαρακτηριστικά του καφέ αλλάζουν με τη χώρα. Τα υψόμετρα. Κάποιες χώρες έχουν
συγκεκριμένες γεύσεις. Π.χ. στη Βραζιλία βγάζουν φουντούκι, σοκολάτα. Στην Αιθιοπία, λουλού-
δια, γιασεμί, κίτρο, πορτοκάλι. Στην Ελλάδα παλαιότερα θεωρούσαμε ότι ο βραζιλιάνικος (Santos
και Rio, οι δύο πιο μεγάλες ποικιλίες) δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στον espresso, μόνο στον ελ-
ληνικό. Τα τελευταία χρόνια, η Βραζιλία ανεβαίνει και στον espresso. Κυρίως δύο ποικιλίες (η
Bourbon και η Mondo Novo) από υψηλά υψόμετρα (όπου βγάζουν φρούτα και ο καφές γίνεται
πολύ πολύπλοκος).
»Ρόλο παίζει και η επεξεργασία του κόκκου, εκτός από το ψήσιμο. Αν ο καφές είναι πλυμέ-
νος, αν είναι στεγνωμένος ολόκληρος μαζί με το «κεράσι» του. Αν το «κεράσι» στεγνώσει μαζί
με τον καρπό, παίρνει απ’ αυτόν ζάχαρη. Γίνεται πιο πυκνός, δεν είναι τόσο αρωματικός,
αλλά είναι πιο γλυκός. Αν το καθαρίσεις κατευθείαν και το βγάλεις αμέσως, γίνεται όξι-
νος και πολύ αρωματικός. Όταν αυτά τα συνδυάσεις, φτιάχνεις ένα χαρμάνι. Έτσι κά-
νουμε τα χαρμάνια μας κι εμείς: Natural (ξηροί καφέδες), Washed (πλυμένος) και μια
ενδιάμεση μέθοδος, η Pulp Natural. Συν κάποιες άλλες υπο-επεξεργασίες που χρη-
σιμοποιούνται τελευταία. Ειδικά το Honey Process. Tύπου Pulp Natural, καφές που
τον σπάνε, αλλά δεν τον πλένουν και τον στεγνώνουν πάνω σε συρμάτινες κρεβα-
τίνες κι όχι στο έδαφος.
»Μιλάμε πάντα για επεξεργασία του καρπού, στη φάρμα. Απ’ τον αγρότη, σε
πρωτογενές επίπεδο. Το άρωμα του καφέ διαμορφώνεται στη φάρμα! Αφού καθα-
ριστεί και πλυθεί. Η ποικιλία, ως ποικιλία, τα δέντρα γύρω - γύρω… Με τις επεξεργα-
σίες, αναδεικνύονται οι ήδη υπάρχουσες ιδιότητες. Να προσθέσεις στην πορεία νέα
αρώματα στον καφέ, δε γίνεται.
»Στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει τη γεύση της Βραζιλίας. Καθώς έχουμε μάθει στον ελλη-
νικό. Κλασική γεύση. Και η Αιθιοπία, όμως, πάει καλά και η Κένυα. Αν και, γενικά, δε θεωρώ
ότι, ως κουλτούρα, είμαστε πολύ ανοιχτοί στο να δοκιμάζουμε νέες γεύσεις. Θέλει λίγο δουλειά
αυτό το κομμάτι.
»Με ρωτούν συχνά αν ο καφές συνδυάζεται καλύτερα με κάποιες άλλες γεύσεις. Εμένα,
πάντως, μου έχει λείψει ο καφές με το γλυκό. Το ζαχαροπλαστείο, που πούλαγε καφέ. Θυμάμαι μι-
κρός, πηγαίναμε στον Μπούζη με τις κρέμες, μας έβαζε βανίλια, νεσκαφέ, σαντιγί, το ανακα-
τεύαμε όλα μαζί και κάναμε μια Μόκα! Δεν υπάρχει πλέον. Με το γλυκό ταιριάζει πολύ ο καφές. Ο
καφές έχει το πικρό, το γλυκό φέρνει μια ωραία ισορροπία. ■

INTERVIEW

● Ο Kερκυραίος top ΓΗΡΑλΦίαOYςN OI
coffee expert σε μια Αλεξόπουλος
αποκαλυπτική, απο- Φανή
κλειστική εξομολόγηση Μέριανου
στο Corfu Magazine για
τον κόσμο του καφέ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΑΔΑΣ

«Όνειρο, μια
Ακαδημία καφέ
στην Κέρκυρα!»

«T “he diamond of “Bristot”…» Διαμάντι. Έτσι τον χαρακτήρισε. Κι επειδή πάντα, πέρα απ’ το ίδιο το λεγόμενο, σημασία έχει ποιος το λέει, η υπογραφή
«Dennis Girardi» (υπεύθυνος εξαγωγών της Procaffe στην Ευρώπη) ξέντυσε το καλόλογο απ’ το «λίγο» της απλής φιλοφρόνησης και καρφώθηκε
με φούρια στο στήθος του Γιάννη Κλαδά ως παράσημο – τοτέμ. Πρώτα, για τον ίδιο. Μετά για το νησί. Ένας «δικός μας», Κερκυραίος, στην πρώτη
γραμμή των coffee experts ενός brand – θεριό. Respect… Κάπως έτσι, η επιλογή της main interview του αφιερώματος του Corfu Mag., δεν είχε να
παλέψει να διλήμματα. Του λόγου του. Για όλα. Η προσωπική του πορεία που ξεκίνησε, χρόνια πριν, πίσω από μια ταπεινή ξύλινη μπάρα του νησιού… Η, τα
τελευταία χρόνια, ανάδειξη του καφέ σε προϊόν (περίπου) «επιστημονικό»… Η πορεία απ’ τον frappe στον freddo κι από εκεί στην brewing αποκάλυψη της
επόμενης ημέρας… Τα χαρμάνια, οι διαφορές, τα tips του έξυπνου καταναλωτή κι ένα μεγάλο όνειρο: «Κάποια μέρα… Μια Ακαδημία καφέ στην Κέρκυρα.
Για τα νέα παιδιά και το νησί…» Kladas unplugged,...

●Βarista Trainer στην Frigotech / official trainer της Procaffe λης κατανάλωσης και το συνεπακόλουθο ενδιαφέρον των
(της Bristot). Που πα’ να πει… ίδιων των εταιρειών. Η Ελλάδα είναι μέσα στις πρώτες 13
«Στόχος είναι να δώσω εξειδίκευση στον barista. Να τον κα- χώρες στην παγκόσμια κατανάλωση καφέ! Οπότε, αντιμέτω-
θοδηγήσω στα σωστά βήματα, για να φτιάξει έναν σωστό ποι με ηπείρους και αγορές - μεγαθήρια, αναγκαστήκαμε να
καφέ, ν’ αποδώσει σωστά τη συνταγή κάθε χαρμανιού – με ανεβούμε επίπεδο. Πάντα, όμως, μετράει και η κουλτούρα
μια ομοιογένεια, φυσικά, ως προς την κεντρική φιλοσοφία κάθε λαού…»
της εταιρείας. Αλλά και να τους εμπνεύσω. Είναι κάτι σαν τον ●Δηλαδή;
chef. Όπως αυτός προσπαθεί να δημιουργήσει ένα αρμονικό «Ο Έλληνας, προ ετών ήταν… εθισμένος στον frappe. Για μια
πιάτο, έτσι κι εγώ, πάνω στη συγκεκριμένη branda και μέσα 15ετία ο στιγμιαίος έγινε ο βασιλιάς του εμπορίου, ώσπου
απ’ τις επιχειρήσεις που συνεργαζόμαστε, προσπαθώ να βγει σταδιακά, απ’ τη δεκαετία του ’90, μπήκε στη ζωή μας ο
ένα αρμονικό και ισορροπημένο φλιτζάνι espresso – γιατί espresso. Λόγω μόδας, γειτνίασης με την Ιταλία, τουρισμού.
αυτή είναι η βάση μας. Όλοι μπορούν να κάνουν έναν καφέ. Το μεγάλο “μπαμ” έγινε όταν ο Έλληνας, στη θέση του frappe,
Λίγοι, όμως, μπορούν να κάνουν έναν καφέ με τέλεια αρμο- έβαλε τον freddo (espresso και cappuccino)! Βοηθούντος και
νία…» του κλίματος. Γιατί ο Έλληνας έξι μήνες έπινε Nescafe ζεστό κι
●Αυτή η «ανάγκη» μιας πιο «επιστημονικής» διαδικασίας έξι μήνες frappe. Ο ζεστός Nes, λοιπόν, έγινε cappuccino ή
ως προς την παρασκευή του καφέ, πότε εμφανίστηκε; διπλό espresso και ο frappe, freddo. Σ’ όλο αυτό, υπήρξαν και
«Την τελευταία δεκαετία. Η εξειδίκευση ήρθε λόγω της μεγά- οι πρωτοστάτες. Που ώθησαν άλλους να ακολουθήσουν.

18 Όπως ο Στέφανος Δομοτιώτης – της παγκόσμιας σημαντικό-
τητας. Πρότυπο. Και για μένα. Γιατί κι εγώ, ως barman ξεκίνησα.
Κυρίως στο κομμάτι του ποτού…»
●Και ζώντας σε μια δεκαετία, που ίσχυε ο διαχωρισμός bar-
man (ποτό) και barista (καφές)…
«Αλλά ήταν λάθος. Καμία διαφορά μεταξύ barista και bar-
tender. Ο Barista, άλλωστε, τι είναι; Ο… Barman στα ιταλικά! H
διαφορά είναι απλά στα υλικά. Ο ένας ασχολείται με τη μίξη
αλκοολούχων και ο άλλος με τον καφέ και των παρελκόμενων
– παράγωγων».
●Η «στροφή» σου στο κομμάτι του καφέ, πότε σηματοδοτεί-
ται;
«Όταν εργάστηκα στην πλατεία. Στην αρχή, ήταν η αγάπη να
είσαι πίσω απ’ το bar. Γιατί το bar, είναι όλη η ιστορία. Ο αν-
θρώπινος παράγοντας, το feedback του κόσμου. Και η δημι-
ουργία. Εκεί που ήρθε η απόλυτη σαγήνευση, είναι όταν είδα
ότι αυτή η εξέλιξη, η δημιουργικότητα– αφ’ ότου κατανόησα τι
ακριβώς έπρεπε να κάνει ένας barista- ήταν endless. Κάθε
μέρα, κάτι καινούργιο. Το έχω και σαν άνθρωπος: θέλω αυτό
που κάνω να μην σταματάει ποτέ. Αλλιώς, ξενερώνω. Να είμαι
συνεχώς στην πρίζα. Να γίνομαι ακόμη καλύτερος. Και πέρα
απ’ το “κάποια μέρα να γίνω σαν τον τάδε”, πρώτα απ’ όλα να
γίνω καλύτερος από τον εαυτό μου. Ατομικό το… αγώνισμα και
πολύ δύσκολο!»
●Απ’ τον ελληνικό στον frappe, από εκεί στον espresso, τον
freddo… Και μετά; Οσφραίνεσαι την επόμενη τάση;
«Σε λίγο καιρό, το espresso θα είναι κλασικό. Θα γίνει όπως ο
ελληνικός. Σαφώς και θα υπάρχει στη ζωή μας, αλλά… Η επό-
μενη τάση, υπάρχει. Απλά, ακόμη το καταναλωτικό κοινό δεν
είναι έτοιμο να το δεχτεί, γιατί δεν έχει μπει γερά στη ζωή μας.
Μιλάμε για τον καφέ φίλτρου. Οι τεχνικές του καφέ φίλτρου
και της ψυχρής απόσταξης…»
●Φίλτρου;
«Σε ξενίζει, ε; Πολλούς. Σε πληροφορώ ότι η γυναίκα μου δεν
έπινε ποτέ. Ε, απ’ όταν την έμαθα να κάνει φίλτρου με συγκε-
κριμένους καφέδες, μονοποικιλιακούς, που βγάζουν συγκεκρι-
μένα αρώματα, γεύσεις, όχι τόσο κοινές με τον απλό φίλτρου
μιας κοινής μηχανής, αλλά με μια συγκεκριμένη τεχνική brew-
ing, κάθε απόγευμα περιμένει να απολαύσει έναν! Ειδικά τον
κρύο καιρό. Σε λίγα χρόνια –ήδη έχει ξεκινήσει να μπαίνει σε
μαγαζιά- ο καταναλωτής θα ανακαλύψει ότι έχει ένα πολύ ποι-
οτικό φλιτζάνι καφέ από φίλτρο κι εκεί που τον χειμώνα έπινε
μόνο cappuccino, θα επιλέγει αυτόν.»
●Και το καλοκαίρι;
«Αντί για freddo espresso, έναν iced cold brew. Καφές ψυχρής
απόσταξης. Κάτι επίσης μαγικό, μια ιεροτελεστία, με τα δικά
του μηχανήματα. Ένας ανώτερος ποιοτικά καφές...»
●Ο Κερκυραίος καταλαβαίνει έναν πραγματικά καλό καφέ;
«Αυτή κι αν είναι εύστοχη ερώτηση (γελάει)!»
●Ή, για να το πάμε κι ένα βήμα παρακάτω… Πλην από baris-
tas, εκπαιδεύεις και το κοινό να ξέρει γιατί, π.χ., εκεί παίρνει
τον καφέ 1,90 κι αλλού 1,30;
«Αυτό το περνάω στα παιδιά, για να το περάσουν στον κατα-
ναλωτή. Ο Έλληνας είναι σωστός καταναλωτής. Το συναντώ
κάθε μέρα. Ειδικά αυτά τα 3,5 τελευταία χρόνια που είμαι σε
μια εταιρεία και βλέπω και παλιούς πελάτες μου απ’ όταν ήμουν
πίσω απ’ τα bar, επειδή έχουμε καταφέρει να αυξήσουμε το

επίπεδο του barista στις επιχειρήσεις που συνεργαζόμαστε, Ιταλοί! Και μια εταιρεία - κολοσσός, με έναν αιώνα πορεία! Kαι

πλέον ο καταναλωτής μπορεί να καταλάβει πώς θα ξεχωρίσει στο Barista Camp που έγινε, η συμμετοχή των Ελλήνων δεν ήταν

ένα καλό κι ένα κακό προϊόν. Και πόσο θα το κοστολογήσει. τυχαία. Σε μεγάλο ποσοστό, ο καθένας μας πήγε εκεί με ένα

Μπορούν να καταλάβουν ότι “ναι, εκεί πληρώνω 1,90 σε πλα- workshop να παρουσιάσει. Nα δείξουμε στους άλλους, να πά-

στικό, αλλά είναι καφές, ενώ στο άλλο μαγαζί, θα τον πληρώσω ρουν από εμάς πράγματα…»
‘‘σουμετοχαρμάνιτηςBristot,τοUtopia,ότανήρθεΚέρκυρα,και συνεργαζόμενεςμ’εμάςεπιχειρήσειςπιειτονκαφέτου,ότιείναι…●Εσύ, ως barista trainer, με πόστα-κοφτήρια στο νησί, πώς το
1,20, αλλά θα τον πετάξω στη

γωνία!”» εισπράττεις βλέποντας το πελατολόγιο να κινείται σ’ αυτά τα
●Έξω; Στη διεθνή κουλτούρα του μαγαζιά; Γιατί τον ίδιο καφέ κάποιος μπορεί να τον πιει σε 5

καφέ, η Ελλάδα πού βρί- καφέ στην πόλη…

σκεται; «Πέρα απ’ το training, ο άλλος μου

«Πολύ ψηλά. Το καταλα- «Η επόμενη ρόλος είναι να κάνω την “κηδεμο-
βαίνω στις διεθνείς εκθέ- τάση; Brew. νία” των επιχειρήσεων. Δηλαδή, να
σεις– Ελλάδα και εξωτερικό. προσπαθώ να βγει ο καφές –ανά-

Όσες φορές έχουν έρθει Οι τεχνικές του λογα, βέβαια, τη συνεργαζόμενη
επισκέπτες, συνάδελφοί επιχείρηση, καθώς όλες δεν έχουν

από άλλες χώρες κι έχουν καφέ φίλτρου και της το ίδιο χαρμάνι- με μια απόκλιση
δει τι γίνεται στην Horeca, ψυχρής απόσταξης» συν πλην 10% (γιατί πρέπει πάντα
έχουν πάθει… πολιτισμικό να υπολογίζουμε και το “χέρι”, τον

σοκ! Το παιδί που συνεργα- ανθρώπινο παράγοντα). Να ανα-

στήκαμε για να δημιουργή- γνωρίζει ο πελάτης, σ’ όποια απ’ τις

είδε όλο αυτό το πράγμα με τις καφετέριες, τον κόσμο, την ελ- αυτός. Με τη συγκεκριμένη προσωπικότητα. Κι αυτό το έχουμε

ληνική φιλοσοφία στο κομμάτι του καφέ τρελάθηκε! Ποιος πίνει καταφέρει σε πολύ υψηλό βαθμό.»
4 τη μέρα; Έλεγε “δε γίνεται να είναι τόσο μέσα στη ζωή σας!!” ●Μίλησες για χαρμάνι… Υπάρχουν χαρμάνια στο εμπόριο που

Και δεν είναι τυχαίο ότι και στη δική μας εταιρεία, πάντα, μα έχουν20ευρώ.Άλλα,με50ευρώΓιατί;Μπορείναείναιτηςίδιας

πάντα (το λέω με μεγάλη υπερηφάνεια), χαρμάνι πάνε να φτιά- εταιρείας….

ξουν και πρώτα το στέλνουν σ’ εμάς να το δοκιμάσουμε και μετά «Εύστοχη ερώτηση. Δεν έχει να κάνει με την εταιρεία. Ο κόσμος

το βγάζουν στην αγορά! Μας έχουν στο πρώτο level. Ποιοι; Οι μου λέει “ωραίος ο τάδε καφέ, της Bristot για παράδειγμα, αλλά

20 κάποιοι… είναι πολύ ακριβoί ”. Λοιπόν… Υπάρχουν οι φθηνοί και ρει ως το τέλος του 2018…»
οι ακριβοί καφέδες. Όπως σε όλα τα προϊόντα. Εσύ τι θέλεις να ●Ο λόγος που το «κυνηγάς»;
αγοράσεις; υπάρχουν κατηγορίες καφέ. Και μιλάμε μόνο για ποι- «Όταν έχεις μια πορεία σ’ ένα επάγγελμα, κάποια στιγμή πρέ-
κιλίες Arabica και όχι Robusta: οι speciality, οι premium, οι com- πει να καταλήγεις κάπου. Και θέτεις ως στόχο να βοηθήσεις
mercial και οι belong standard coffies. Με την Bristot, με βάση και τους άλλους –κυρίως τη νέα γενιά. Κάποτε, πίσω απ’ την
τις ποικιλίες που κινούμε στην κερκυραϊκή αγορά, έχουμε τους μπάρα, ο στόχος μου ήταν να δώσω στον άλλο μια κούπα
Premium και τους Commercial. Όλα έχουν να κάνουν με τα de- σωστού καφέ. Και να τον κοιτάξω στα μάτια, περήφανα. Όταν
fects του καφέ. Tα ελαττώματά του. Σπασίματα στους κόκκους, έφυγα από αυτό το κομμάτι, νιώθοντας ότι δεν είχε κάτι άλλο
αρρώστιες… Όσο περισσότερα defects, τόσο φθηνότερος είναι. να μου δώσει και πέρασα στο σημερινό μου ρόλο, στόχος
Όταν αγοράζουμε έναν καφέ με 10 ευρώ το κιλό, αγοράζουμε έγινε να μοιραστώ τις γνώσεις μου με τα παιδιά. Για να δίνουν
έναν πολύ άρρωστο καφέ.» αυτά καλό καφέ. Και να ωφεληθούν απ’ αυτό οι πάντες.
●Ποιες οι διαφορές κάθε κατηγορίας;
«Κατ’ αρχήν, επειδή υπάρχει μια… φρενίτιδα αυτή την περίοδο Utopia:
με τους speciality coffies και ειδικά στον μικρόκοσμο των baris- το «κερκυραϊκό
tas. Τι εννοούμε speciality… 200 γρ. μπορούν να κοστίσουν και χαρμάνι
40 ευρώ. Γιατί είναι ο καρπός του καφέ που έχει μηδέν defects. της Bristot!
Μηδέν ελαττώματα. Κρύσταλλο! Ό,τι καλύτερο έχει μια σοδειά
μιας συγκεκριμένης περιοχής μιας συγκεκριμένης χώρας. Σημεί- Ιταλία, δύο καλοκαίρια πριν, το 1ο Barista Camp της Pro-
ωση: υπάρχει και άλλη μια κατηγορία: cup of excellent: μηδέν caffe. Mεταξύ των πολύ συγκεκριμένων «εκλεκτών»
defect, αλλά και στη μικρότερη παραγωγή στον κόσμο. Τα δια- barista trainers της εταιρείας που λαμβάνουν μέρος, κι
μάντια του καφέ! Η Premium έχει 0-8 defects. Kάποιες μικρές ένας Κερκυραίος: ο Κλαδάς. Παλέρμο, η πρόκληση: δίδυμο
λεπτομέρειες. Οι Commercial… Kαλής ποιότητας, απλά οι καφέ- με τον Ρουμάνο, Vlad Stefanescu, face to face μ’ άλλα 11 ζευ-
δες του ευρέως κοινού. 8-24 defects. Και οι belong standars… γάρια και ζητούμενο τη δημιουργία του καλύτερου χαρμα-
Καφέδες που θα αγοράσουμε κι απ’ το super market, 24-84 de- νιού. Το φτιάχνουν. Και κερδίζουν. Το… κερκυραϊκό χαρμάνι
fects! Θα μυρίζει, μπορεί να έχει μέσα πετρούλες… της «Bristot», το «Utopia», γνωρίζει τη διεθνή αναγνώριση
●Συν τα χημικά… και ο ίδιος ο Κλαδάς άλλο ένα «αστέρι» στο (πολύ) «γεμάτο»
«Βέβαια. Οι Premium είναι από φάρμες που δεν χρησιμοποιούν bio του. Η αφήγηση του «ταξιδιού», δική του…
φάρμακα. Κι αν χρησιμοποιούν, χρησιμοποιούν οικολογικά, υπό «Ο “Utopia” δημιουργήθηκε στο 1ο Barista Camp της Pro-
πολύ αυστηρούς ελέγχους ή υπό την αιγίδα της Rain Forest Al- caffe, στο Valmarino – εκεί δημιουργείται το Prosecco. To
lianz (μια περιβαλλοντική, οικολογική οργάνωση που ελέγχει φτιάξαμε –και κερδίσαμε- μαζί με τον Vlad Stefanesku, barista
πώς δουλεύουν οι φάρμες, αλλά και αν δουλεύουν παιδιά –στις trainer / Bristot Ambassador της Procaffe στη Ρουμανία.
τριτοκοσμικές χώρες που γίνεται ο καφές, δουλεύουν παιδάκια Η ιστορία άρχισε ως εξής: Η εταιρεία αποφάσισε απ’ τις 52
48 ώρες για ένα κομμάτι ψωμί ή μια κούπα ρύζι). Οπότε ο κό- χώρες στις οποίες εξάγει καφέ να επιλέξει 15 κι απ’ αυτές τους
σμος πρέπει να καταλάβει ότι αγοράζοντας έναν φθηνό καφέ, 25 καλύτερους barista trainers που έχουν. Eίχα την τιμή να
αγοράζουμε έναν καφέ με φύρα, προβληματικό. Ενώ αγοράζον- είμαι κι εγώ σ’ αυτούς. Τι ήθελαν… Αυτοί οι 25 να μαζευτούν,
τας έναν πιο ακριβό, έναν πολύ πιο ποιοτικό και καθαρό.» να ανταλλάξουν απόψεις, να δουν, π.χ. στο Ισραήλ πώς δου-
●Ποιος είναι ο αγαπημένος σου καφές στην Bristot; λεύουν οι Έλληνες τον καφέ, οι Έλληνες πώς τον δουλεύουν
«Δεν είναι ένας. Αλλά τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι ο βιολογι- οι Ιρλανδοί ή οι Μαλαισιανοί… Γιατί, σου λέει, αν αφήσω 5
κός, οργανικός 100%, ο Bio-Vita. 80% Arabica και 20% Robusta, μέρες τους καλύτερους και ανταλλάξουν απόψεις, εγώ μα-
αλλά οργανική. Γιατί υπάρχουν… Robustes και Robustes! Ο συγ- κροπρόθεσμα θα δημιουργήσω ένα barista training network.
κεκριμένος παίρνει Robusta απ’ τα 1200 μέτρα - ουσιαστικά, Ένας διεθνές δίκτυο barista trainer. Ώστε σε παγκόσμια κλί-
συμπεριφέρεται ως Arabica. Και δεν είναι υβριδικός. Γιατί υπάρ- μακα, o καφές της Bristot να βγαίνει το ίδιο. Πιο “οικουμενι-
χουν κι αυτοί που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο. Πολύ ιδι- κός” – με πυρήνα την κεντρική φιλοσοφία της Bristot και την
αίτερος καφές. Νέο προϊόν…» οποία μας τη δίνει ο Simone Rubin, head barista της Procaffe.
●Επόμενος στόχος σου; Να πιεις καφέ στο Λιστόν και στο… Βουκουρέστι ή… τον Κα-
«Αυτή τη στιγμή είμαι κατοχυρωμένος ως trainer από μια πολύ
μεγάλη, παγκόσμιας εμβέλειας, εταιρεία. Για να κατοχυρωθώ,
όμως, ως trainer σε πιο… απόλυτο επίπεδο, στόχος μου είναι ο
τίτλος του Official SCA Trainer (Speciality Coffee Association of
Europe). Της Διεθνούς Ομοσπονδίας Καφέ, δηλαδή- έδρα, Λον-
δίνο. Φαντάσου μια παγκόσμια Ομοσπονδία. Κάθε χώρα έχει τη
δική της επιμέρους (SCA Eλλάδος, SCA Ιταλίας κ.ό.κ.) και όλες
μαζί, συνιστούν τη διεθνή. Ο,τιδήποτε γίνεται, Πρωτάθλημα…
Οποιοδήποτε event θέλει να κάνει μια εταιρεία… Όλα έχουν τη
“σφραγίδα” της. Ως Official SCA Trainer, λοιπόν, δεν θα είμαι
απλά τοπικός trainer ή μια εταιρείας. Αλλά θα μπορώ να κάνω
training οπουδήποτε στον κόσμο. Ευελπιστώ να το έχω καταφέ-

Πρώτα ο καταναλωτής, μετά ο barista, ο επιχειρηματίας, η Κλαδά και ό,τι θέλουμε θα το πάρουμε απ’ αυτόν”. Να μην
Frigotech, η Procaffe, οι farmers… Αλυσίδα είναι. Ως SCA τρέχουν στην Αθήνα. Ταλαιπωρία, έξοδα… Θες 1.500 budget
Trainer, έχοντας πια τη δυνατότητα να δίνω πιστοποιημένα για να πάρεις ένα χαρτί που να πιστοποιεί ότι ξέρεις πέντε
διπλώματα της διεθνούς Ομοσπονδίας – και κάθε παιδί θα πράγματα. Γιατί; Εγώ δεν είχα την ευκαιρία. Οι νέοι θέλω να
μπορεί να πάει οπουδήποτε στον κόσμο, ειδικά στην Ευρώπη παίρνουν αυτή την πιστοποίηση εδώ, στο σπίτι τους. Και πα-
και να ζητήσει δουλειά έχοντας το ανώτατο δίπλωμα- ράλληλα, να μη φεύγουμε εμείς, αλλά να γίνει η Κέρκυρα
“βλέπω” στο εξής: επειδή είμαστε επαρχία, αν σήμερα ένα πόλος έλξης για την Ήπειρο, τα υπόλοιπα Ιόνια, τη Δυτική Ελ-
παιδί θέλει να πάρει ένα δίπλωμα πρέπει να πάει Αθήνα, Θεσ- λάδα… Αυτό ως κοντοπρόθεσμος στόχος…»
σαλονίκη. Αυτό πρέπει να λάβει ένα τέλος. Η πιστοποίηση ●Και μακροπρόθεσμος;
πρέπει να μπορεί να γίνεται εδώ! Θέλω τα παιδιά της Κέρκυ- «Κάποια στιγμή να δημιουργήσω στο νησί μια Ακαδημία
ρας να λένε περήφανα “ναι, εμείς έχουμε τον Γιάννη τον Barista!» ■

ναδά και να καταλαβαίνεις ότι “αυτός είναι Bristot”! Αρχίσαμε στις 2 μ.μ. και είχαμε χρόνο ως τις 8. Έξι ώρες. Ενώ, λοι-
Αφού, λοιπόν, τις τρεις πρώτες μέρες κάναμε κάποια σεμινάρια, πόν, όλοι έτρεξαν να μπερδέψουν καφέδες, εγώ του είπα “φιλα-
την τέταρτη μας είπαν “κύριοι, σας έχουμε ψήσει 9 διαφορετι- ράκι, πριν ξεκινήσουμε πρέπει να σε μάθω και να με μάθεις. Αλλά
κούς μονοποικιλιακούς. Θα σας βάλουμε σε ζευγάρια και το κα- μέχρι να γίνει αυτό, ας πιούμε δυο μπουκάλια Prosecco (γελάει)!”
θένα θέλουμε να blend-άρει και να δημιουργήσει ένα χαρμάνι. Πώς το έλεγαν οι αρχαίοι “μεταξύ τυρού και αχλαδιού, οίνος πα-
Στο οποίο θα δώσετε όνομα, που έχει ένα story, ένα back up, γευ- ρεμβάλλεται;”
στικά χαρακτηριστικά, θα είναι οικονομικά βατό για την εταιρεία. Μιλήσαμε, γνωριστήκαμε. Είδαμε ότι έχουμε κοινές αναφορές.
Γενικώς ένα bland, όπως θα το έκανε μια εταιρεία” Κι αφού είχε πάει, πλέον… 7 παρά δέκα (μία ώρα μας πήρε να
Την επόμενη, στην έκθεση της Τεργέστης, με στάνταρ World BC βγάλουμε το χαρμάνι) το κάναμε! Όσον αφορά στο όνομα…
(Παγκοσμίου Πρωταθλήματος), ενώπιον πενταμελούς επιτροπής: Ήθελα να του δώσω ένα ελληνικό, το οποίο, όμως, να το ανα-
Green Byers, γευσιγνώστες, όλα τα μεγάλα κεφάλια και, το ση- γνωρίζουν κι εκτός. Καταλήξαμε σε δύο: Euphoria και Utopia. Kαι
μαντικότερο, δύο άτομα άλλης εταιρείας! Τελείως ουδέτεροι… τελικά, στο δεύτερο. Πώς; Αφού είχαμε βγάλει το blend-άρισμα
Νικητής θα ήταν όποιος μάζευε 50 points. Πήραμε 49! Και κερ- και το μόνο που έμενε ήταν να το δούμε στην πράξη, θέλαμε ο
δίσαμε. Το πολύ σημαντικό, όμως, που ήθελαν να δουν ήταν η καφές να είμαι πάρα πολύ αρωματικός. Και πίνοντάς τον να σου
συνεργασία που θα είχαμε με τον άλλο. Πόσο συνεργάσιμοι εί- ξυπνά τα συναισθήματα της απόλαυσης, της ηρεμίας, του ταξι-
μαστε, πόσο “ανοικτοί”, τι οράματα έχουμε γι’ αυτό που κάνουμε. διού στον… ουτοπικό σου κόσμο. Ένας καφές, που θα σου ξυπνά
Ούτε εγώ ήξερα τον Vlad, ούτε αυτός εμένα. Χρησιμοποίησα, τα συναισθήματα του φανταστικού σου κόσμου, εκεί που θα ξε-
όμως, λίγο το… ελληνικό δαιμόνιο! Τι εννοώ… χάσεις τα πάντα γύρω σου και δεν θα σε ενοχλεί κανείς…» ■

●Οι καταξιωμένοι barista trainers, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΑΔΑΣ και ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΪΠΕΤΗΣ που χρησιμοποιείται. Δεν παίρνουν ένα
διαλύουν 5 μύθους του καφέ και δείχνουν το δρόμο στον «έξυπνο καταναλωτή» γάλα “αληθινό”. Αλλά ένα γάλα παρα-
σκευασμένο ειδικά “για καφέ”. Του λεί-
Μύθοι & πει ζάχαρη, είναι “πειραγμένο”. Δεν
πραγματικότητα είναι το γάλα της αγελάδας. Φαίνεται
πολύ στη σοκολάτα. Μια σοκολάτα με
22 # Ο ντεκαφεϊνέ πιουν (χωρίς, βέβαια, κατάχρηση – πουθενά γάλα τέτοιου τύπου, είναι άγευστη.
δεν έχει καφεϊνη… δεν κάνει). Ειδικά, αν κάνουν την πιο ποιοτική Υπό κατάλληλες, πάντως, συνθήκες, no
επιλογή, επιλέγοντας έναν 100% Arabica. Με- problem. Εκτός, βέβαια, κι αν κάποιος
«Δεν υπάρχει καφές δίχως καφεϊνη – πώς ταξύ Arabica και Robusta, η διαφορά είναι έχει θέμα με το γάλα. Αλλά αυτό είναι
μπορεί να ονομαστεί καφές ένα προϊόν ότι ο Robusta έχει πολλή καφεϊνη, ενώ ο Ara- άλλο ζήτημα. Δε φταίει ο συνδυασμός
δίχως καφεϊνη; Από τους ντεκαφεϊνέ, ναι μεν bica, ποιοτικότερος, έχει πιο χαμηλή περιε- (“καφέ- γάλα”)».
έχει αφαιρεθεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό κτικότητα. Οπότε, επιλέγοντας Arabica,
καφεϊνης, αλλά έχουν. Τα “υπολλείματα” μπορεί να πει και πιο πολλούς σε σχέση με #Ήπια καφέ και…
καφέ - όπως και το τσάι. Ένα 30, 40%. Η άλλα χαρμάνια. Ισχύει για όλους: αγοράζον- έτρεξα τουαλέτα!
αφαίρεση γίνεται με διάφορες επεξεργασίες. τας έναν καλό καφέ, μπορούμε να κατανα- Άρα, κακός ο καφές…
Πρώτα, οι χημικές: με διοξείδιο του άνθρακα- λώσουμε και περισσότερο.»
αφαίρεση σε κενό αέρος-, με αιθυλική αλ- «Τεράστιος μύθος. Κατ’ αρχήν, όλο
κοόλη, με διχλωρομεθάνιο. Συν τη λεγόμενη #Το γάλα στον αυτό, όχι κακό δεν είναι, αλλά και πολύ
«ελβετική» (Swiss). Φυσική μέθοδος: με καφέ κάνει κακό… ευεργετικό για τον οργανισμό. Καθώς,
μούλιασμα του καρπού στο νερό…» ειδικά το πρωί, τον βοηθάει να καθα-
«Μάλλον, αυτός που το είπε δεν… του αρέσει ρίσει. Ένα, τρόπον τινά, καθημερινό
#Οι έγκυες δεν κάνει το γάλα! Αν η εκτέλεση γίνει σωστά, δεν τσεκ-απ ότι λειτουργεί σωστά. Από εκεί
να πίνουν καφέ… υπάρχει πρόβλημα. Απλά, ο barista πρέπει να και πέρα, ο καφές περιέχει λιπίδια. Τα
προσέξει το γάλα του να είναι καλής ποιότη- οποία δημιουργούν συσπάσεις στο
«Μόνο στο θηλασμό, καλό είναι να αποφεύ- τας, στη σωστή θερμοκρασία, να μην είναι παχύ έντερο. Κάποιοι με πιο ευερέθι-
γεται. Οι έγκυες βεβαίως και μπορούν να μέρες ανοικτό, να είναι τα σκεύη καθαρά. στο έντερο, το… παθαίνουν πιο γρή-
Αυτό που συνιστά ένα θέμα, είναι το γάλα γορα. Συν, βεβαίως, το είδος: η
Robusta, π.χ., περιέχει περισσότερα λι-
πίδια. Και… τρέχουμε γρηγορότερα! Με
τον ελληνικό, ακόμη πιο γρήγορα - έχει
μεγαλύτερο ποσοστό Robusta. Αλλά

αυτό δεν έχει να κάνει με το Γενικός κανόνας
“καλός ή κακός” καφές….»
«Υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες καφέ: Arabica και Robusta (τέσσερις φορές
#Πιάσε έναν παραπάνω καφεϊνη). Τα περισσότερα χαρμάνια παγκοσμίως είναι στο 70-30.
«λούγκο ελαφρύ»… Δηλ. ένας καφές που έχει 30 Robusta έχει τη πολλαπλάσια ποσότητα καφεϊνης
από έναν Arabica. Άρα, το “με πειράζει” ή “δεν μπορώ να κοιμηθώ” ή ό,τι άλλο,
«Απλά δεν υπάρχει! Όσο περισ- έχει να κάνει εν πρώτοις με την κατηγορία - ποσότητα καφεϊνης που επιλέγεις.
σότερο νερό τρέξει για να βγει Τώρα, αν μια κούπα καφέ σε πειράξει, μπορεί να σχετίζεται με το γάλα ή τη ζά-
ο λούγκο, τόσο περισσότερη χαρη. Γίνεται πιο βαρύς για το στομάχι, πιο δύσπεπτος και αλλάζει ο χρόνος που
καφεϊνη θα πέσει (το νερό περ- χρειάζεται για να το μεταβολίσεις. Δεν έχει, όμως, σχέση με την ποιότητα (καλός
νάει μέσα απ’ τον καφέ). Πολ- ή κακός) του βασικού προϊόντος (καφές). Είναι τι “σηκώνεις” εσύ ως οργανι-
λαπλασιάζεται το ποσό της σμός (η καφεϊνη επιδρά διαφορετικά στον καθένα) και τι συνδυασμούς κάνεις
καφεϊνης, αλλά ελαττώνεται το (άλλοι μπορεί να έχουν ευαισθησία στο γάλα, άλλοι όχι).»
ποσοστό. Αν θες κάτι πραγμα-
τικά ελαφρύ, πάρε έναν Amer- Φίλε, καταναλωτή…
icano (ζεστό νερό με μονό
espresso). Ο στρέτο, πάλι, είναι Ο μέσος καταναλωτής έχει μάθει σε κάποια στάνταρ πράγματα. Θα σου πει,
ξινός. Δεν γίνεται αλλιώς. Όταν π.χ., “έναν γλυκό με γάλα”. Συνδυασμός συνήθειας και άγνοιας. Πόση καφεϊνη
κάνουμε απόσταξη, το πρώτο έχει ο καφές του, πότε έχει λιγότερη, πώς να τον κάνει να έχει λιγότερη… Δυ-
μέρος είναι τα όξινα (το δεύ- στυχώς, ο μέσος καταναλωτής δεν ξέρει, ουσιαστικά, να παραγγείλει. Και πώς.
τερο τα σάκχαρα κ.λπ.) Σ’ αυτό Πρέπει να το αποκωδικοποιήσει ο barista. Κατ’ αρχήν, λοιπόν, πρέπει να μάθει
το ίδιο κλίμα, ας ξέρει ο κόσμος τι θέλει, γιατί το θέλει, αν υπάρχει κάτι που μπορεί να του “πάει” περισσότερο,
κι ότι Espresso Freddo και τι “ζητά” ο οργανισμός του. Και, φυσικά, τι είναι αυτό που πίνει. Ένας freddo
Freddo Cappuccino έχουν espresso, π.χ., δεν έχει καμία σχέση μ’ έναν espresso. Είναι διπλός και λούγκο.
διπλή μεζούρα. Διπλό καφέ, Άρα, έχει πολύ περισσότερη καφεϊνη. Πώς θα τα μάθει όλα αυτά; Ρωτώντας.
διπλή ζάχαρη…» ■ Να έχει τη διάθεση και να είναι καλοπροαίρετος. Καλή ιδέα, πάντως, ένα σεμι-
νάριο για καταναλωτές…

Ελληνικός ή…
τούρκικος;

Ελληνικός ή τούρκικος; Bαρύ για τον… εθνικό σκευασίες και στη διαφημιστικά καμπάνια της).
σωβινισμό μας, αλλά το σωστό ερώτημα είναι Στην «Απογευματινή» του 1974 (Αύγουστος), διαβά-
άλλο: τούρκικος ή αραβικός; Αραβικός. Από εκεί ζουμε: «Χιλιάδες Έλληνες έχουν τη συνήθεια να ονο-
πέρασε στους Τούρκους (και μετά, στον υπόλοιπο μάζουν τον αγαπημένο τους καφέ “τούρκικο”. Διπλό
κόσμο). Και το «ελληνικός»; Ουσιαστικά, είναι λάθος! Πρώτα, γιατί ο καφές αυτός δεν κατάγεται
«εφεύρεση» ελληνικής εταιρείας καφέ, σε μια πε- από την Τουρκία, αλλά από την Αραβία. Και δεύτερο,
ρίοδο που οι ελληνο-τουρκικές σχέσεις βρίσκονταν γιατί έχει τόσο πολύ πια συνδεθή με τη χώρα μας,
σε κρίση. Συγκεκριμένα… που ακόμα και οι ξένοι μας τον ονομάζουν “ελλη-
Πριν απ’ την εισαγωγή των άλλων ειδών, η συντρι- νικό”. Κι εμείς; Είναι καιρός να ξεχάσουμε την παλιά
πτική πλειοψηφία των Ελλήνων έπινε «τον τούρ- συνήθεια. Πιστεύουμε πως ο καφές αυτός έχει πια
κικο», «κληρονομιά» από τα χρόνια της πολιτογραφηθή Έλληνας. Και παρακαλούμε όλους
τουρκοκρατίας. Το θέμα της… εθνικότητας προέκυψε τους Έλληνες –πελάτες μας ή όχι- να βοηθήσουν να
, ειδικά μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και καθιερωθή ο όρος “ελληνικός καφές”…»
τον, κατ’ επέκταση, έντονο αντι-τουρκισμό της ελλη- Πάντως, η UNESCO τον Δεκέμβρη του 2013 απε-
νικής συνείδησης. φάνθη πως ο εν λόγω καφές αποτελεί άυλη πολιτι-
Η εταιρεία «Bravo», λοιπόν, δεν άφησε την ευκαιρία. στική κληρονομιά της Τουρκίας και ως εκ τούτου η
Λανσάροντας στην αγορά το «ελληνικός» (στις συ- επίσημη ονομασία του είναι «τούρκικος». ■

Τα tips

24 lΣτις διάφορες (Βαλκάνια και πέριξ) περιοχές που υιοθέτη- έδιναν τον μύλο στον ταμπή να τον καθαρίσει. Αυτός, Έλληνας
σαν τον εν λόγω καφέ, τον αποκαλούν με το… δικό τους συνήθως, κρατούσε τα υπολείμματα του μύλου. Ο «ελληνι-
όνομα: «κυπριακός», «αρμένικος», «αλβανικός» κ.λπ. Μεταξύ κός»!
τους, πάντως, έχουν διαφορές. Οι Έλληνες τον πίνουμε πιο
ξανθό (από Τούρκους ή Άραβες), δίχως αρώματα, πιο συμπυ- lΣτον ελληνικό υπερισχύει ο καφές Βραζιλίας, δεν μιλάμε,
κνωμένο και σε μεγαλύτερη ποσότητα ανά φλιτζάνι. όμως, για μόνο ένα μόνο είδος. Υπάρχουν δύο ποικιλίες
που αναμειγνύονται: Ρίο και Σάντος. Ενώ στο μίγμα, για το τε-
lΓια την διαφορά «τούρκικου» κι «ελληνικού» υπάρχει ο λικό χαρμάνι, συχνά προστίθεται και αιθιοπικός.
εξής αστικός μύθος: επί τουρκοκρατίας, ο καφές ήταν
εξαιρετικά ακριβός και οι Έλληνες αδυνατούσαν να τον αγο- lΗ «προσωπικότητα» του ελληνικού, έχει να κάνει, κατά
ράσουν. Οι Τούρκοι καφετζήδες άλεθαν τον καφέ και μετά βάση, με την ποικιλία. Αυτή κάνει τη διαφορά στη γεύση.
Ο ελληνικός έχει συγκεκριμένο χαρμάνι, ψήσιμο (που τον
κάνει πιο ξανθό) και πολύ ψιλό άλεσμα.

Tα μυστικά της γιαγιάς

Οι πρώτοι που παρασκεύασαν καφέ με βρασμό, ήταν οι Βεδουϊνοι της Μέσης Ανατολής: έβαζαν τη χύτρα –
μπρίκι, με αλεσμένους σε λεπτή σκόνη καβουρντισμένους κόκκους καφέ πάνω στην άμμο της ερήμου, που
κάλυπτε τα κάρβουνα για να κρατήσουν αναμμένα. Γι’ αυτό και το ψήσιμο στην άμμο (βλ. χόβολη) θεωρείται ο
κατ’ εξοχής σωστός τρόπος ψησίματός του. Και τα tip «της γιαγιάς», τα μυστικά για τον ιδανικό «ελληνικό»:
●Χρειάζεται σιγανή φωτιά. Και υπομονή. Βάζουμε καφέ και ζάχαρη μόνο όταν
το νερό είναι χλιαρό, αφήνοντας το «βουναλάκι» να βυθιστεί μόνο του, δίχως
να ανακατέψουμε αρχικά.
●Όση ώρα ο καφές είναι στο μπρίκι δεν ανακατεύουμε συνέχεια ούτε αφή-
νουμε μέσα το κουταλάκι. Το ανακάτεμα γίνεται αργά, και προς μία κατεύ-
θυνση, μέχρι καφές και ζάχαρη να διαλυθούν. Μετά το αφήνουμε να
ολοκληρωθεί μόνο του.
●Για τέλειο καϊμάκι: όταν πάει να φουσκώσει ο καφές, τραβάμε το μπρίκι και
το χτυπάμε μια φορά προσεκτικά στον πάγκο, ώστε με το τράνταγμα να κά-
τσει λίγο και το ξαναβάζουμε να φουσκώσει.
●Μην αφήσεις τον καφέ όσο γίνεται για να κάνεις δουλειές. Να κοιτάς το καϊ-
μάκι και τις φουσκάλες που γεννιούνται, μεγαλώνουν και σπάνε.
●Πότε κατεβάζουμε το μπρίκι: Όταν αρχίσει να δημιουργείται περιμετρικά
του χείλους του μπρικιού ένας δακτύλιος μεγέθους ενός κέρματος των 0.20€.
●Δε ρίχνουμε τον καφέ στο φλιτζάνι από μεγάλο ύψος, αλλά ούτε το μπρίκι
πρέπει να ακουμπάει το χείλος του φλιτζανιού. Πιο «πλούσιο» καϊμάκι δημι-
ουργείται όταν τον ρίχνουμε από μικρή απόσταση.
●Δεν βουτάμε κέικ και κουλουράκια, γιατί τα συστατικά τους (σουσάμι, βού-
τυρο, αρωματικά) αλλοιώνουν την γεύση του καφέ. Και δεν προσθέτουμε
ποτέ γάλα. Υπάρχει, λένε, μια πολύ παλιά τούρκικη παροιμία που λέει ότι το
γάλα στον καφέ είναι θάνατος για το στομάχι.
●Ο κλασικός τρόπος σερβιρίσματος είναι με λουκούμι ή γλυκό του κουτα-
λιού κι ένα μεγάλο ποτήρι δροσερό νερό. Ενώ μπορείς να δώσεις άρωμα στον καφέ, ρίχνοντας μέσα λίγη κα-
νέλα, βανίλια ή ένα μικρό κομμάτι μαστίχα.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΑΛΟΥΛΑΚΟΣ ● H περίπτωση της κερκυραϊκής επιχείρη-
σης που «πέταξε» διεθνώς, το σύγχρονο viral
«Ο speciality θα βρει το χώρο του…» των speciality coffees και η σημαντικότητα
του training σε baristas κι επιχειρηματίες.

»H oικογένειά μου άρχισε να ασχολείται με τον καφέ από το tisan Coffee Rosters, είναι πως δεν έχει καφέδες που εμπεριέ-

1985.Οπατέραςμου,Αλέξανδρος,ήρθεσεεπαφήμετηνεταιρεία χουνRobusta.Είναι100%Arabica.Επιλέγουμε καφέδες αποκλει-

Saicaf,μεέδρατοΜπάρικαιξεκίνησετηνεισαγωγή. Έως το 2003 στικά από την κατηγορία Speciality και Cup of Excellence.

δραστηριοποιούμασταν μόνο στην Κέρκυρα, όμως, λόγω της Διατηρούμε πάντα το ελάχιστο δυνατό stock, ώστε να παραδί-

καλής συνεργασίας με την εταιρεία και της διεισδυτικότητάς μας δουμε πάντα φρέσκοψημένο καφέ. Άρα κάποιος που θέλει να

στην αγορά, μας πρότειναν να αναλάβουμε την αποκλειστική διά- δοκιμάσει έναν καφέ με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δίνουν

θεση του Saicaf σε όλη στην Ελλάδα. αυτοί οι καφέδες, μπορεί να το βρει στην Taresso. Αντίστοιχα

»Τότε,το2003,εγκατασταθήκαμε,μεκεντρικόκατάστημα,στην οποίος επιλέξει Saicaf, θα πρέπει να γνωρίζει ότι μιλάμε για έναν

Αθήνα. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2011, η επιχείρηση μετατρά- παραδοσιακό ιταλικό καφέ, ένα από τα πέντε πρώτα εργοστάσια

πηκε από ατομική επιχείρηση σε εταιρεία, μετονομαζόμενη πλέον σε επίπεδο παραγωγής καφέ στην Ιταλία, με εξαγωγές στο εξω-

σε Chicco Verde (Πράσινος κόκκος) - έδρα σε Κέρκυρα και Αθήνα. τερικό και με μια μεγάλη γκάμα (6 διαφορετικά χαρμάνια), με

Παράλληλα, δε, με τη διάθεση του Saicaf, αρχίσαμε να ασχολού- εκλεκτές ποικιλίες Αrabica και Robusta που ξεκινάνε από 70/30

μαστε με νέα πράγματα πάνω στον καφέ. Σ’ αυτό το πλαίσιο το και καταλήγουν στον επετειακό 100% Arabica, καλύπτοντας έτσι

2013 ξεκινήσαμε συνεργασία με όλα τα γούστα και κριτήρια του

τον μιλανέζικο οίκο Vibiemme. καταναλωτή .

Εξασφαλίζοντας την αποκλει- «Έρχεται ο Cold Brew!» »Πώς είδαν στην αγορά αυτό
στική διάθεση - service των το «νέο» που εισαγάγαμε με

γνωστών μηχανών καφέ στην τηνTaresso;Επειδή κάθε χρόνο

Ελλάδα. Η επόμενη ημέρα του καφέ, έχει… ονοματεπώνυμο: φίλ- συμμετέχουμε στη Horeca, με

»Υπάρχουν κερκυραϊκές εται- τρου. Το μετέφεραν στο Corfu Magazine οι πάντες. Μαζί και περίπτερο Saicaf και Taresso

ρείες, που αγοράζουν το προ- ο Αντώνης Χαλουλάκος: (πέρα απ’ την εκπροσώπηση

ϊόν από κάποιον αντιπρόσωπο «Όπως όλα τα πράγματα αλλάζουν, έτσι, ανά διαστήματα, των μηχανών Vibiemme), ο κό-

στην Αθήνα (ο οποίος εκπρο- υπάρχουν και στον καφέ “επαναστάσεις”. Κάποτε ήταν η σμος το είδε με αρκετό ενδια-

σωπεί την εκάστοτε ιταλική επανάσταση του frappe. Μετά, του freddo espresso. Τώρα, φέρον. Στην αρχή, ίσως, υπήρξε

εταιρεία). Εμείς είμαστε οι ίδιοι κάτι ανάλογο πάει να γίνει με τον φίλτρου. Ξεκίνησε από μια μικρή δυσπιστία, όπως,

οι αντιπρόσωποι του Saicaf. πέρσι. Και φέτος φαίνεται πιο έντονα - το είδαμε πρόσφατα όμως, συμβαίνει πάντα με ό,τι

First hand. Κατευθείαν απ’ το και στο CoffeeFestival, στο Γκάζι, που συμμετείχαμε με πε- νέο μπαίνει στην αγορά.

εργοστάσιο της Saicaf, δίχως εν- ρίπτερο. Υπάρχει ήδη ενασχόληση πολλών εταιρειών στο »Ταεπόμεναχρόνιαθεωρώότι

διάμεσους. Άλλη τέτοια περί- κομμάτι του φίλτρου. Ο καφές φίλτρου είχε παραμεληθεί ο Specialty Coffee θα βρει το

πτωση κερκυραϊκής εταιρείας πολύ τα προηγούμενα χρόνια και τώρα επαναπροσδιορί- χώρο του στον τομέα του

πάνω στον καφέ, δεν υφίσταται. ζεται. Ο νέος καφές είναι αρωματικός, έχει ανοιχτό χρώμα καφέ. Όμως, δεν είναι όλα τα

»Έχοντας μπει για τα καλά (όχι μαύρο) και λεπτά, διακριτικά αρώματα που δεν χάνον- πράγματα για όλους. Έχει να

στην Ελλάδα το «τρίτο κύμα» ται κατά την παρασκευή. Να προσθέσουμε και τον παγω- κάνει με το κοινό που απευθύ-

τουκαφέ,είδαμεότιχρειάζεται, μένο φίλτρου, coldbrew, που πάει να “κλέψει” ένα νεσαι.

εκτός απ’ τους ιταλικούς (com- σημαντικό κομμάτι απ’ τον espresso freddo. Μιλάμε για »Ο καταναλωτής πρέπει να

mercial) καφέδες, να κάνουμε έναν διαφορετικό τρόπο εκχύλισης που μας δίνει κι άλλα γνωρίζει ότι σε όλες τις εται-

κάτι διαφορετικό και φυσικά χαρακτηριστικά. Ο συγκεκριμένος καφές, λόγω της ιδιαίτε- ρείες υπάρχουν πολύ καλοί κα-

να συμβαδίζουμε με την νέα ρης παρασκευής του, απαλείφει την πικρή γεύση του κλα- φέδες, χαρμάνια. Η

τάση.Τουςspecialtyκαφέδες… σικού καφές και δίνει μια, έντονη, γεμάτη γεύση λόγω του διαφοροποίηση στο αποτέλε-

Έτσι, μαζί με άλλους δύο συνε- ότι η εκχύλιση χρειάζεται ώρες. σμα, εντοπίζεται από καφετέρια
ταίρους, ιδρύσαμε την εταιρεία ●Μια νέα «επανάσταση» ενόψει. Γιατί; σε καφετέρια κι έχει να κάνει με

Taresso, με έδρα την Κόρινθο «Kατ’ αρχήν, αν κάτι το δοκιμάζεις συνέχεια, το βαριέσαι. το προσωπικό τους και στις

και παράλληλα με τον ιταλικό Ένας κορεσμός, η επιθυμία για νέα πράγματα, νέα γευστικά γνώσεις – κατάρτισή του. Γι’

καφέ, αρχίσαμε να κάνουμε τα χαρακτηριστικά. Απ’ την πολλή καφεΐνη που ήταν ο frappe αυτό μπορεί να πας σε δέκα

πρώτα βήματα στον τομέα των (ψημένος και καμμένος), περάσαμε σ’ έναν espresso που διαφορετικές καφετέριες που

speciality. Τι εννοούμε με τον εδώ, στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό τον αναγάγαμε σε δουλεύουν την ίδια ποικιλία

όρο speciality coffee; O καφές freddo για να πάρουμε κομμάτι του frappe. Και κυριάρχησε. Saicaf και να πιεις δέκα διαφο-

εκλεκτής ποιότητας ο προερχό- Τώρα έρχεται ένας καφές με άλλα χαρακτηριστικά απ’ τον ρετικούς καφέδες. Είναι κάτι

μενος από εξαιρετικούς κόκ- freddo espresso και διεκδικεί το δικό του μερίδιο …» που ο επιχειρηματίας δεν πρέ-
κους, που μεγαλώνουν ●Ο frappe, η κρύα ελληνική πατέντα του ζεστού στιγμιαίου. πει να το αντιμετωπίζει επιπό-

αποκλειστικά σε ιδανικές συν- Ο freddo, η κρύα ελληνική πατέντα του ζεστού espresso. Θα λαια. Αλλά να επενδύσει στην

θήκες κλιματολογικής καλλιέρ- «μιλήσει», άρα, και τώρα, το… ελληνικό δαιμόνιο; εκπαίδευση του προσωπικού.

γειας και προσφέρουν «Ελληνική πατέντα εδώ, δεν μπορούμε να χρεωθούμε. Γιατί Καθώς αυτό θα αναδείξει το

χαρακτηριστικές γεύσεις εξαι- μας… πρόλαβαν οι ξένοι! Ο κρύος φίλτρου, ο Cold Brew, προϊόν που προσφέρει.

26 τίας των μοναδικών χαρακτηρι- προϋπάρχει. Δεν τον ανακαλύψαμε εμείς στην Ελλάδα, μας »Εμείς, σ’ αυτό το κομμάτι,

στικών του εδάφους που έρχεται από την Αμερική, όπου η κατανάλωση του espresso έχουμε στη διάθεσή μας δύο

καλλιεργούνται. δεν είναι πολύ μεγάλη, όπως στην Ευρώπη. Aν θα κυριαρ- εκπαιδευτές, trainer SCA, που

»Μια διαφορά (ίσως η πιο ση- χήσει έναντι του espresso, θα δείξει ο καιρός. Πάντως, απ’ παρέχουν διεθνείς πιστοποι-

μαντική) που έχει η Taressο Ar- ότι φαίνεται, ήρθε για να μείνει…» ■ ήσεις. Κατά καιρούς έχουμε



COFFEE HISTORY

Στην Ελλάδα… Στον κόσμο…

●Αρχή απ’ την Αβυσσινία (επαρχία Kaffa, Αιθιοπία), όπου μεγάλωνε η «καφέα η αρα-

βική». Μασούσαν τον καρπό (σκέτο ή με ψωμί) κι άλλοτε οι φυλές «μπέρδευαν» άνθη

και φύλλα με ζωϊκό λίπος, τα άλεθαν σε σβόλους και τα κατανάλωναν πριν τις μάχες ή

για ιατρικούς σκοπούς. «Ο μαγικός καρπός»…
●Οι (συνοδευτικοί) μύθοι, δεκάδες. Ένας λέει ότι τις ιδιότητές

του τις ανακάλυψε (600 μ.Χ.) ο Αιθίοπας γιδοβοσκός, Καλντί

βλέποντας τα ζώα του πιο δραστήρια τρώγοντας καρπούς

καφέ. Το δοκίμασε, το είπε και τους μοναχούς γειτονικής

μονής, δοκίμασαν κι αυτοί και… βρήκαν λύση για τις αγρυ-

πνίες τους!
●Μύθος ΙΙ: Ένας μουσουλμάνος Δερβίσης, o Oμάρ καταδικασμένος σε περιπλάνηση

στην έρημο, άκουσε ουράνια παρότρυνση να φάει κόκκους καφέ. Τους μούλιασε, ήπιε

το ζουμί, «αναστήθηκε» και, αποδίδοντάς το στον Αλλάχ, διακήρυξε την πίστη του σ’

αυτόν και τη… μαγική του συνταγή!
●Απ’ την Αιθιοπία ο καφές πέρασε, μέσω Ερυθράς Θάλασσας (ίσως από σκλάβους του

Σουδάν, ίσως απ’ τις επιδρομής των Αβυσσινίων) στην Υεμένη (δημοφιλής στα μονα-

πραγματοποιήσει σεμινάρια και στην Κέρκυρα. στήρια των Σούφι), τον 10-11ο αι. Από εκεί διεδόθη σε Μέκκα- Μεδίνα (τα πρώτα καφε-
Πρόσφατα, τον Ιούνιο, διοργανώσαμε κι ένα που
μας ζητήθηκε απ’ το Σωματείο Εστιατόρων Κέρκυ- νεία, γνωστά ως «Kaveh Kanes») κι, ελέω των προσκυνημάτων, σ’ όλη την αραβική
ρας. Δεν ήταν μόνο για επαγγελματίες baristas, αλλά
προορίζονταν και στην εκπαίδευση των ίδιων των χερσόνησο. ●Αραβική η… εκτίναξη, αραβική και (η επικρατέστερη εκδοχή για)
επιχειρηματιών του κλάδου. Και οι ίδιοι πρέπει να
έχουν γνώσεις, ώστε να μπορούν να κρίνουν το τ’ όνομα. Απ’ το «qahwa», εκ του «qahwat al-būnn», δηλ. «κρασί
προϊόν που έχουν στο χώρο τους και παράλληλα
να αξιολογούν το προσωπικό τους. Αυτό βοηθάει του κόκκου» (αναφορά στη χρήση του ως υποκατάστατο του κρα-
να ανεβεί η ποιότητα τον ροφημάτων που σερβί-
ρουν, με, φυσικά, θετική επίπτωση στον κατανα- σιού, που απαγόρευε το Κοράνι). Εξ ου, όταν ήρθε Ευρώπη, ήταν
λωτή.
»Η εκπαίδευση του προσωπικού μας είναι ένας το- γνωστός ως «αραβικό κρασί».
μέας στον οποίο δίνουμε μεγάλο βάρος κι αυτό ●Ως ρόφημα (μετά από ψήσιμο των κόκκων σε φωτιά, καβούρν-
φαίνεται και απ’ το πελατολόγιό μας στο νησί.
Έχοντας κατά καιρούς και διεθνείς διακρίσεις - όσοι τισμα και βράσιμο σε νερό), αντί για κατανάλωση του καρπού, εμ-
εκ των δικών μας baristas ενδιαφέρονται, τους κα-
τεβάζουμε στους ετήσιους διαγωνισμούς στην φανίζεται απ’ τον 14ο. Απ’ τις πρώτες γραπτές αναφορές, το 1587
Horeca. Πέρσι βγήκαμε 3οι στην Ελλάδα στο καφέ
και αλκοόλ και 1οι στο Latte Art, με τον Μιχάλη Κα- απ’ τον Άραβα, Αμπντ Αλ Καντίρ Αλ-ΤΖαζίρι. Αναφέρει ότι αυτός που καθιέρωσε τη… με-
ραγιάννη. Ο οποίος κατόπιν εκπροσώπησε την Ελ-
λάδα στον διεθνή διαγωνισμό Latte Art της ταποίηση ήταν ο μουφτής του Άντεν, τον 14ο αι., προσθέτοντας κανέλα & καλαμποκά-
Βουδαπέστης και βγήκε δεύτερος στον κόσμο.
»Εν κατακλείδι: Καλό είναι κάποιος επιχειρηματίας λευρο.
να μη δίνει σημασία μόνο στην τιμή, αλλά και στο ●Το 1554, με την επέκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Σουλεϊμάν Μεγαλοπρεπής),
υπόλοιπο κομμάτι: τι μπορεί να σου παρέχει μια
εταιρεία. Η εκπαίδευση του εκάστοτε barista είναι έμποροι (κατ’ άλλη εκδοχή, ο Υεμενίτης κυβερνήτης, Οζντεμίρ Πασάς) έφεραν τον καφέ
κάτι πολύ σημαντικό. Εκπαίδευση όχι μόνο πάνω
στον καφέ ως προϊόν ή τον τρόπο παρασκευής του. από Τζέντα, Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Δαμασκό Συρία στην Κων/πολη, όπου έγινε πολύ δη-
Στα σεμινάρια μαθαίνεις και τα τεχνικά χαρακτηρι-
στικά των μηχανών, των μύλων, πώς μπορείς να ανα- μοφιλές. Στο παλάτι, μάλιστα, δημιουργήθηκε θέση ευνοούμενου αξιωματούχου: «υπεύ-
γνωρίζεις ένα πρόβλημα κ.λπ. Επίσης, πολύ
σημαντικό είναι για τον επιχειρηματία η εταιρεία που θυνος καφέ»! ●Το πρώτο καφενείο στην Πόλη εμφανίζεται στα 1475 απ’ τον Kiva
θα επιλέξει να μπορεί να του προσφέρει τεχνική υπο-
στήριξη άμεσα, κάτι το οποίο μπορώ να πω με σι- Han (φωτό). Υπό την (πιο) σύγχρονη, όμως, μορφή τους, απ’ το
γουριά ότι παρέχουμε στο έπακρο και για το οποίο
εισπράττουμε την εμπιστοσύνη της κερκυραϊκής 1554, υπό δυο Σύριους (Hakim, Shams). Δίχως να λείψουν οι διώξεις.
αγοράς τόσα χρόνια. Ένα απ’ τα χαρακτηριστικά που
μας έχει αναγάγει σε πρώτη εταιρεία από πλευράς Π.χ. ο σουλτάνος Amurat III τα έκλεισε και βασάνισε τους ιδιοκτήτες,
πωλήσεων και πελατολογίου στο νησί. ■
ενώ ο βεζύρης, Mahomet Kolpili και ο αιμοσταγής σουλτάνος Amu-

rat IV, τα έκαψαν!
●Απ’ την Πόλη οι Ευρωπαίοι ταξιδευτές το μετέφεραν στις πατρίδες

τους, τον 16ο αι. (1615). Πρώτα, στη Βενετία. Αρχικά, επωλείτο από

τους πωλητές λεμονάδας στους δρόμους, ενώ για πρώτη φορά προσφέρθηκε σε κα-

φενείο στην Ιταλία το 1645. Το πρώτο, δε, ιταλικό καφεποτείο άνοιξε στην πλατεία Αγ.

Μάρκου το 1683.
●Ο Πάπας Κλήμης Η’ δοκίμασε κι ενθουσιάστηκε! «Είναι τόσο γευστικός, που θα είναι

αμαρτία ν’ αφήσουμε να το πίνουν οι άπιστοι. Θα συντρίψουμε τον Σατανά δίνοντάς του

την ευλογία μας, ως χριστιανικό ποτό!» Και οι συμβουλές του περίγυρού του ως «ποτό

των απίστων», στο αρχείο…
●Οι Άγγλοι φαίνεται να τον δοκίμασαν νωρίτερα (1637

ή 1650). Μέσω ενός Τουρκοεβραίου φοιτητή (Jacobs)

28 στην Οξφόρδη. Το 1650-‘52 άνοιξαν (Λονδίνο) τα πρώτα

καφενεία: το «Angel» και του Αρμένη, Πασκουά Ροζέ.

Το 1660 ήταν πια τόσο δημοφιλή (και) στους πνευματι-

κούςκύκλους,πουαποκαλούνταν «Πανεπιστήμιαμιας

πένας» («Penny University»). Όσο (μία πένα) κόστιζε μια κούπα… (φωτό)

●Ο Έλληνας, Γεώργιος Κωνσταντίνου άνοιξε το 1652 (ή 1665) στο Λονδίνο (asik = λαϊκοί ποιητές / τραγουδιστές), στα οποία καλλιεργήθηκε το αμάλ-
(Wapping Old Stairs) το «Ελληνικό» (Grecian). Το «Ελληνικό» (απ’ το 1677 γαμα της λαϊκής πολιτιστικής παράδοσης, τόσο της Μικράς Ασίας, όσο και
στην κεντρικότερη, Fleet Street) κράτησε ως το 1843, φιλοξενώντας πολλά του ευρωπαϊκού τμήματος της Αυτοκρατορίας, της Ρούμελης (ή Ρωμηλίας).
ελληνικά επαναστατικά στοιχεία και προδρόμους του διαφωτισμού.
●Γάλλοι δοκίμασαν καφέ στην Κωνσταντινούπολη και τον… αποθεώνουν ●Διόλου τυχαίο ότι στο χωριό Ζυγοβίστι Αρ-
στις επιστολές προς τους οικείους. Το 1644 οι πρώτοι κόκκοι και δείγματα καδίας, εντοπίστηκε παλαιό, πέτρινο κτίσμα,
εργαλείων παρασκευής έφθασαν στη Μασσαλία μέσω του Γάλλου πρέσβη το οποίο έφερε την επιγραφή: «Πρώην κα-
στην Πόλη, Ντι λα Ροκ. Το 1660 άρχισε επισήμως το εμπόριο- εισαγωγή φενείο των Ασίκηδων, 1740» (φωτό). Κοινώς,
στη Μασσαλία και το 1671 άνοιξε το πρώτο καφενείο. ασίκηδες των… καφενείων υπήρχαν και στην
κυρίως Ελλάδα, κατά τα πρότυπα αυτών Μ.
●Στο Παρίσι (φωτό) ο καφές έφθασε επί Λουδο- Ασίας και Πόλης.
βίκου ΙΔ’ (1669). «Δώρο» του πρεσβευτή της ●Σύμφωνα με τον Παπαδιαμάντη η συνήθεια
Υψηλής Πύλης στο Παρίσι, Σουλεϊμάν Αγά. Ο βα- του καφέ (πάντα, με αφετηρία την Πόλη) θα μεταδοθεί και στην υπόλοιπη
σιλιάς δεν ενθουσιάστηκε. «Πικρός!» Άρεσε, Ελλάδα απ’ το 1760. Σήμερα, το παλαιότερο καφενείο στην Ελλάδα που συ-
όμως, στους αριστοκράτες που δεξιώθηκε κατό- νεχίζει να λειτουργεί ανελλιπώς, θεωρείται του Φορλίδα, στον Λαύκο Πη-
πιν ο Αγά. Κι έγινε τόσο δημοφιλής που ο «Λουί» λίου. Στέκι του Παπαδιαμάντη…
αναγκάστηκε να τον «εγκρίνει». Το 1686 άνοιξε ●Μετά την απελευθέρωση, το πρώτο καφενείο
το πρώτο καφενείο. Το μυθικό «Cafе de Procope». του ελληνικού Κράτους καταγράφεται στο
●Πολωνοί, Αυστριακοί, Γερμανοί, μετά τη νίκη τους επί Ναύπλιο. Στην Αθήνα, το πρώτο ίδρυσε ένας
των Τούρκων (Βιέννη, 1683), βρήκαν 500 σακιά καφέ Βαυαρός: το «Πράσινο Δενδρί» στην Ιερά Οδό.
αφημένα απ’ τους Οθωμανούς. Νομίζοντας ότι είναι Ενώ, μετά την ανακήρυξή της σε πρωτεύουσα,
τροφή για καμήλες, πήγαν να τα πετάξουν! Αλλά ο Πο- άνοιξε η περίφημη «Ωραία Ελλάς» (Ερμού και Αιόλου). (φωτό)
λωνός, Jerzy Franciszek Kulczycki (φωτό), έχοντας ζήσει ●Τα καφεποτεία ήκμασαν στο μεταίχμιο του αιώνα. Τότε επέστρεψε στην
στην Ανατολή, πρόλαβε το… κακό! Ελλάδα ο Καρυστινός, Ευάγγελος Σαραβάνος, που για χρόνια διέμενε στη
●Τα ζήτησε και, μετά από μια περίοδο που πρόσφερε Βραζιλία, είχε μάθει όλα τα μυστικά του καφέ και η βραζιλιάνικη κυβέρνηση
το νέο ποτό «από σπίτι σε σπίτι» (και, μετά, σε μια με- του είχε αναθέσει τη διάδοσή του στη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας εκεί
γάλη σκηνή), άνοιξε το θρυλικό «Blue Bottle Coffee House» στη Βιέννη. Ο δύο καφενεία: τα «Brazilian», σε Αλεξάνδρεια και Κάιρο.
καφές (σε σκόνη, βρασμένος, με μέλι και γάλα) συνοδευόταν από κρουασάν ●Επιστρέφοντας Αθήνα, πρώτη ενέργεια του Σαραβάνου ήταν η δημιουρ-
σε σχήμα ημισελίνου, για να θυμίζει την ήττα των Τούρκων! γίαδύομαγαζιώνμαζίμετονσυμπατριώτητου,Λουμίδη.Το«Πατάρι» και
●Οι Ολλανδοί ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που τον καλλιέργησαν εκτός αρα- το «Brazil» (στοά Καλλιγά). Το 1934, μετά το «διαζύγιο», ο Σαραβάνος προ-
βικής γης. Το 1699 κατάφεραν να πάρουν ένα καφεόδεντρο απ’ τη Μόκα χώρησε στην ίδρυση του θρυλικού «Brazilian» (Βουκουρεστίου). «Οίκος
και να το μεταφυτέψουν στις αποικίες τους, σε Κεϊλάνη και Ιάβα. Το 1711 οι Καφέδων Βραζιλίας». Το πρώτο εν Ελλάδι, που προσέφερε καφέ φίλτρου,
κόκκοι που παρήγαγαν επιστράφηκαν στην ολλανδική αγορά. Οι Ολλανδοί εσπρέσο και… κρουασάν!
ήταν αυτοί που γνώρισαν τον καφέ στις Σκανδιναβικές χώρες. ●Απ’ τα πρώτα καφεκοπτεία της Αθήνας (ασχολούνταν αποκλειστικά με
●Με την Ολλανδία ήδη σημαντική δύναμη στην εξαγωγή καφέ, το 1714 ο την εισαγωγή, επεξεργασία και πώληση καφέ έτοιμου προς κατανάλωση),
Δήμαρχος του Άμστερνταμ έκανε δώρο στον Λουδοβίκο ΙΔ’ ένα καφεόδεν- ο «Οίκος Μπέλκα» και του Ανδρέα Ριζόπουλου (πλατεία Κοτζιά). Το 1914
τρο. Εκ του ασφαλούς, όπως νόμιζε, υπολογίζοντας ότι στο κρύο Παρίσι η άνοιξε το καφεκοπτείο Μισεγιάννη – Μάστορη (Κολωνάκι) και το 1919 το
καλλιέργειά του δεν θα «έπιανε» (και το… ολλανδικό μονοπώλιο στο εμ- πρώτο καφεκοπτείο Λουμίδη, στον Πειραιά, απ’ τα τρία αδέλφια (Αντώνης,
πόριο δε διέτρεχε κίνδυνο). Γκάφα… Νίκος, Ιάσων).
●Βλέπετε, το 1720, ο Γάλλος αξιωματικός, Gabriel Mathieu de Clieu το με- ●Σύντομα, υπό τη φίρμα «Λουμίδη» θα κυκλοφορήσει ο «έτοιμος Καφές
τέφερε στη Μαρτινίνα (τότε, γαλλική αποικία)! Το τροπικό κλίμα ήταν ευερ- Λουμίδη» που γρήγορα κατέκτησε τον Πειραιά. Μίνι άθλος, δεδομένου ότι
γετικό, εντός πενταετίας η Γαλλία έγινε αυτάρκης και με τον καφέ, πλέον, νοικοκυρές και καφετζήδες δεν εμπιστεύονταν την ποιότητα του έτοιμου
να περνά (και) στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού το ολλανδικό μονοπώλιο καφέ και επιστράτευαν τηγάνια, κατσαρόλες και το «γύφτικο μυλαράκι»
«έσπαγε»! Η τιμή του έπεσε ραγδαία και ο καφές ήταν, πια, έτοιμος να κα- για να καβουρδίζουν μόνοι τον καφέ τους.
τακτήσει τον κόσμο! ●Το 1923, τα τρία αδέλφια άνοιξαν νέο κατάστημα στον Πειραιά, η φήμη
●Ως ρόφημα ο καφές έφθασε στις ΗΠΑ ο 1607 απ’ τον Captain John Smith, τους εξαπλώθηκε, καθιέρωσαν πρώτοι την άλεση του καφέ σε μικρούς,
στη Βιρτζίνια. Το 1683, μάλιστα, μια λίβρα καφέ στη Νέα Υόρκη άξιζε όσο πέτρινους μύλους, το 1928 άνοιξαν κατάστημα και στην Αθήνα (Χαυτεία),
τέσσερα στρέμματα γης! Ως το 1688 μαρτυρούνται στην Big Apple πλήθος αργότερα στη Θεσσαλονίκη και το 1961 το επιβλητικό μέγαρο της οδού
Coffee Houses. Απ’ τα πρώτα café, το «The King's Arms» (υπήρχε το 1696). Τσαμαδού, στο ισόγειο του οποίου λειτούργησε το κατάστημα του «Καφέ
● Το 1727 ο βασιλιάς της Βραζιλίας έστειλε τον (Πορτογάλο) Φρανσίσκο ντε Παπαγάλος».
Μέλο Παλιέτα στη Γουιάνα για να φέρει σπόρους προς καλλιέργεια. Βρήκε ●Το 1922, στην οδό Αθηνάς 44, ο Χρήστος Σαμούρκας άνοιξε οικογενειακό
άρνηση, αλλά… είχε πλάνο: φλέρταρε τη σύζυγό του (Γάλλου) κυβερνήτη καφεκοπτείο. Τη δεκαετία του ’50, ο γιος του, Θεόδωρος, «ένωσε» δυνάμεις
κι αυτή τον… εξυπηρέτησε! Ο βραζιλιάνικος μύθος του καφέ, άρχιζε κάπου με το καφεκοπτείο του εξαδέλφου του, Δημήτρη Αποστολίδη κι… εγενήθη
εκεί… η «Bravo». Τι έτερο, διαχρονικά, μεγάλο ελληνικό brand…
●Ως «κομμάτι» της οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Έλληνες ήπιαν καφέ ●Τη δεκαετία του ’20, η αγορά, μέσω του καφεκοπτείου Μισεγιάννη (κα-
πριν απ’ την Ευρώπη. Στη Θεσσαλονίκη τον 17ου αι., μαρτυρούνται πάνω τόπιν παραγγελίας του «Μεγάλη Βρετάνια») γνώρισε τον γαλλικό (και ο
από 300 καφενεία (στέκια Τούρκων και, μετά, Ελλήνων - αρχικά απαγο- «ελληνικός» έχασε την παντοκρατορία του). Και αργότερα, σταδιακά, τ’
ρεύονται οι ραγιάδες). Ενώ μπόλικα εμφανίζονται σε Καβάλα, Δράμα κ.λπ. άλλα είδη. Το 1936 ιδρύθηκε ο Σύλλογος Καφεκοπτών Αθηνών (απ’ το ’71,
●Οι Ρωμηοί (της Πόλης) σύχναζαν συνήθως στα «καφενεία των ασίκηδων» Πανελλήνιος Σύλλογος Καφεκοπτών).

● «Η καφεϊνη ενισχύει τη εκρηκτική δύναμη. GYM
Δεν αυξάνει, όμως, την απόλυτη δύναμη»

Kαφεϊνη

και οφέλη

στο νευρικό

σύστημα

των μυών

Hκαφεϊνη αυξάνει τις επιδόσεις
στις κινήσεις για τις οποίες
απαιτείται αρκετή μυική δύ-
ναμη. Οι επιστήμονες μελέτη-
σαν την επίδραση που έχει η

καφεϊνη (7 mg καφεϊνης ανά κιλό σωματικού Καφές πριν από την άσκηση (βάσει μελετών)

βάρους) στο ρυθμό ενεργοποίησης και εν-

δυνάμωσης των μυών. Καθόρισαν τις μυικές # Σε ισπανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «International Journal of

αντιδράσεις με νευροηλεκτρομυογράφημα, Sport Nutrition and Exercise Metabolism», προέκυψε ότι αθλητές που

με το οποίο μέτρησαν τις μεταβολές των πήραν καφεΐνη (καφές ή ισοτονικά με καφεϊνη) περίπου 1 πριν την

τιμών της ηλεκτρικής ενεργοποίησης κατά άσκηση (4,5 mg ανά κιλό σωματικού βάρους / περίπου 300 mg σε μια

τη διάρκεια της άσκησης. γυναίκα 68 κ. ή 12 γραμμάτια από ένα φιλτζάνι), έκαψαν περίπου 15%
Η καφεϊνη ενισχύει το ρυθμό ενεργοποίησης περισσότερες θερμίδες, σε σύγκριση με εκείνους που πήραν ένα
των μυών κατά την έναρξη της συστολής, δεν placebo ισοτονικό ποτό (χωρίς καφεΐνη).
άλλαξε, όμως, την απόλυτη ενεργοποίηση των
μυών ή τη μέγιστη δύναμή τους. Αυτή είναι # Πρόσφατη ιαπωνική μελέτη έδειξε ότι όσοι κατανάλωσαν μια κούπα
μια σημαντικότατη παρατήρηση, γιατί ο ρυθ-
μός ενεργοποίησης είναι συχνά περισσότερο καφέ με καφεϊνη παρουσίασαν αύξηση 30% στη ροή του αίματός τους
σημαντικός στα αθλήματα, παρά στην παρα- κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 75’, εν συγκρίσει με όσους επέλεξαν μια
γωγή συνολικής δύναμης. Ένας ποδοσφαιρι- κούπα ντεκαφεϊνέ. Και, ως γνωστόν, καλύτερη κυκλοφορία του αίματος,
στής, για παράδειγμα, σίγουρα θα υπερτερεί σημαίνει καλύτερη προπόνηση, αφού οι μύες χρειάζονται οξυγόνο.
αν μπορεί να τρέξει γρηγορότερα από τους
αντιπάλους του. Η καφεϊνη ενισχύει την εκρη- # Επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις διαπίστωσαν ότι η κατανά-
κτική δύναμη. Δεν αυξάνει όμως, την απόλυτη
δύναμη (βιβλ. «Scandinavian Journal Medi- λωση καφεΐνης, δύο έως τρία φλιτζάνια, μία ώρα πριν από προπόνηση
cine Science in Sports»). 30 λεπτών, σε συνδυασμό με άσκηση υψηλής έντασης, μείωσε την αντί-
▌Η καφεϊνη είναι μια ουσία που βρίσκεται ληψη του πόνου των μυών. Συμπέρασμα: η καφεΐνη μπορεί να σας βοη-
στα φύλλα, στους σπόρους και τους καρπούς θήσει στην αντοχή κατά τη διάρκεια προπονήσεων ενδυνάμωσης.
περισσότερων από 63 ειδών φυτών παγκο-
σμίως και κυκλοφορεί σε διάφορες μορφές # Στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρυ έδειξαν ότι η καφεΐνη βοηθά αντι-
εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η κύρια πηγή
σταθμιστικά στην απώλεια της μυϊκής δύναμης ελέω γήρανσης. Τα προ-
στατευτικά αποτελέσματα παρατηρήθηκαν τόσο στο διάφραγμα, τον
πρωτεύον μυ που χρησιμοποιείται για την αναπνοή, καθώς και στον
σκελετικό μυ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κατανάλωση καφεΐνης με
μέτρο, μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της συνολικής ικανότητας
και να μειώσει τον κίνδυνο τραυματισμών σε συνάρτηση με την ηλικία.

λήψης της καθαρής καφεϊνης

είναι η διαδικασία αφαίρε-

30 σής της από τον καφέ και ΓΡΑΦΕΙ Ο
το τσάι. Επίσης, καφεϊνη
περιέχεται και στο Κώστας
κακάο, τη σοκολάτα, Στραβοράβδης
σε μερικά αναψυκτικά
τύπου cola, καθώς και Eίναι personal trainer,
σε μερικά μη αλκοο- πτυχιούχος
λούχα ποτά και «energy ΤΕΦΑΑ Αθηνών
drinks». ■ και ιδιοκτήτης
του «Fitness Planet»

▌ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ▌ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ΒΙΒΛΙΟ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
(Τα μυστικά του barista)
Christine McFadden, ▌Frappé Nation
Xρήστος Μανουσίδης Catherine Atkinson, Mary Banks
Εκδ. Ψύχαλος, 2009 Εκδ. Τσιτσιλώνη, 2005 Βίβιαν Κωνσταντινοπούλου, Daniel Young
Εκδ. Ποταμός, 2006
Στο Εγχειρίδιο του Καφέ θα H ιστορία του, πού καλλιερ-
μάθετε ότι θα θέλατε να γείται, οι κόκκοι, τα είδη κα- Mερικοί κοιτάζουν ένα πο-
γνωρίζετε γύρω από το αγα- βουρδίσματος και άλεσης, πώς τήρι φραπέ και βλέπουν
πημένο σας προϊόν. Από τα μπορείτε να τον παρασκευάσετε μόνο το μείγμα από στιγμι-
μυστικά της καλλιέργειάς - απολαύσετε. Συνοπτική ανα- αίο καφέ, ζάχαρη, νερό και
του, την επεξεργασία του φορά στις χώρες-παραγωγούς, πάγο. Οι συγγραφείς του βι-
μέχρι τον τρόπο σερβιρίσμα- την ποιότητα και τα χαρακτηρι- βλίου κοιτάζουν καλύτερα το
τος και τη διαμόρφωση ενός στικά των διαφορετικών ειδών. ίδιο ποτήρι και βλέπουν ένα
σύγχρονου cafe. Το βιβλίο Η ιστορία του καφέ και ο σπου- σύμβολο του ελληνικού κα-
απευθύνεται τόσο σε επαγ- δαίος κοινωνικο-οικονομικός λοκαιριού. «Ο φραππέ»,
γελματίες στο χώρο του καφέ όσο και σε καταναλωτές ρόλος που διαδραμάτισε ιστορικά, από το ξεκίνημά του, γράφουν, «δεν πρόκειται
που είναι λάτρεις του καλού καφέ. Το βιβλίο περιλαμβάνει στη Μέση Ανατολή ως σήμερα. Οδηγίες για τους κόκκους, μόνο για ένα πρωινό τονωτικό, ένα απογευματινό διά-
μεταξύ άλλων: Ιστορία του καφέ, Καλλιέργεια-συγκομιδή- τα χαρμάνια, το άλεσμα, το καβούρδισμα και τον απαραί- λειμμα, ή για μια υγρή, παγωμένη απάντηση, στο ξηρό,
επεξεργασία-διαλογή, Τρόποι παρασκευής όλων των τητο εξοπλισμό. Ένα συναρπαστικό ταξίδι του καφέ από τα καυτό καλοκαίρι. Τονώνει τις ιδέες, δηλώνει τους δε-
ειδών καφέ, Ειδικό αφιέρωμα στον Espresso, Η τέχνη του εξωτικά καφενεία της Τουρκίας μέχρι τα σημερινά coffee σμούς σου με τον ελληνικό τρόπο ζωής και σε συνδέει
Barista, Latte art, Μηχανές καφέ, Συμβουλές για καταστή- bars. με αυτόν όταν είσαι μακριά.». Ένα ζωηρό, γεμάτο χρώ-
ματα cafe, Συμβουλές για bar. Αλλά και πάνω από 70 συνταγές με βάση τους τον καφέ. ματα ημερολόγιο στο τοπίο του καφέ στην Ελλάδα, που
διασχίζει πόλεις και νησιά από την Κέρκυρα στη Ρόδο
και από τη Θεσσαλονίκη στα Χανιά.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΪΤΑΝΙΔΗΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Γ. ΘΕΟΤΟΚΗ 9, τηλ. 26610 26342 email: corfu-coff[email protected]

32 ΔΙΑΤΡΟΦΗ •Οι ευεργετικές δράσεις

«Να σας πω του καφέ στην ανθρώπινη υγεία
τον καφέ;»
TΟ καφές, αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα
ΓΡΑΦΕΙ Η στον πλανήτη και ίσως το πιο αγαπητό. Βασικό
χαρακτηριστικό του είναι η καφεΐνη και η ιδιαί-
Μαρία Μπαλή τερα υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτι-
κές ουσίες.
Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολό- Η καφεϊνη είναι ένα αλκαλοειδές συστατικό, του οποίου
γος, πτυχιούχος Κλινικής διαιτολο- η συγκέντρωση ποικίλει ανάλογα με το είδος του καφέ.
γίας – Διατροφολογίας στο ιατρικό Είναι ουσία ταχείας δράσης, εισέρχεται γρήγορα και εύ-
πανεπιστήμιο FEDERICO II, (Νά- κολα στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, ενώ
πολη, Ιταλία). Διευθύντρια του διαι- απορροφάται σχεδόν ολόκληρη η ποσότητα μέσα σε 20-
τολογικού - διατροφολογικού 30 λεπτά. Η δράση της διαρκεί συνήθως 4 με 6 ώρες.
κέντρου «STARTDIET» Τέλος, δεν συσσωρεύεται στο αίμα, ενώ μόνο το 1% της
καφεΐνης αποβάλλεται χωρίς προηγουμένως να μετα-
Μέση περιεκτικότητα καφεϊνης* βολιστεί.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες του καφέ, ξεπερνούν σε
Πηγή: Mayo Clinic. Οι παραπάνω ποσότητες είναι ενδεικτικές, καθώς η πε- αριθμό τα 1.000 διαφορετικά είδη σε ένα φλιτζάνι! Οι
ριεκτικότητα καφεΐνης εξαρτάται από πολυάριθμούς παράγοντες (χρόνος κυριότερες ανήκουν στην κατηγορία των πολυφαινο-
λών.
ψησίματος, καβούρδισμα κ.λπ.)
Ωστόσο, η ποικιλία, το καβούρδισμα των σπόρων και ο
Ποσότητα κατανάλωσης τρόπος παρασκευής του είναι παράγοντες που επηρεά-
ζουν σε σημαντικό βαθμό την τελική συγκέντρωση του
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, βέβαια, στην κατανάλωση του καφέ σε αντιοξειδωτικά.
καφέ, η οποία θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, καθώς πάνω από Επίσης, θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στον καφέ
πέντε ποτήρια την ημέρα, μπορεί να δημιουργήσουν προβλή- είναι η Βιταμίνη Β2, η Βιταμίνη Β5, η Β3, το Μαγγάνιο, το
ματα (καρδιοπάθειες, έλκος, αύξηση αρτηριακής πίεσης, αλληλε- Κάλιο και το Μαγνήσιο.
πίδραση με φάρμακα, οστεοπόρωση, υπερχοληστεριναιμία) ενώ,
φυσικά, όσοι παρουσιάζουν προβλήματα με τον ύπνο, καλό είναι Διάφορες έρευνες έχουν συσχετίσει τον καφέ, είτε με
να αποφεύγουν την κατανάλωσή του, κυρίως τις βραδινές ώρες, ποικίλες χρόνιες παθήσεις (αυξάνει την αρτηριακή
γιατί μπορεί να προκαλέσει αϋπνία και νευρικότητα. πίεση, επηρεάζει την χοληστερόλη), είτε, αντίθετα, με
Η καλύτερη δόση, λοιπόν, φαίνεται πως είναι δύο ποτήρια κανο- σημαντικά οφέλη για την υγεία χάρη στα αντιοξειδω-
νικού καφέ την ημέρα. Αυτή είναι η ιδανική ποσότητα (250mg) τικά, αντιφλεγμονώδη και άλλα συστατικά του. Κατά συ-
καφεΐνης, ικανή για να μας «ξυπνήσει», να μας ανεβάσει τη διά- νέπεια, η σχέση του καφέ με την υγεία συνεχίζει να
θεση και να ενισχύσει την απόδοσή μας. αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο θέμα.

Το σίγουρο είναι (και αυτό κρατάμε εμείς οι λάτρεις του),
πως πολλές έρευνες και μελέτες, αποδεικνύουν τις ευερ-
γετικές ιδιότητες που έχει η μέτρια κατανάλωσή του:
1. Βελτιώνει την πνευματική απόδοση, καθώς η διεγερ-
τική δράση της καφεϊνης στον εγκέφαλο και το νευρικό
σύστημα έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη σκέψη και
αντίδραση, την καλύτερη συγκέντρωση, συμβάλλει στη
μνήμη και καταπολεμά την υπνηλία. Άλλωστε, πέρα από
την γεύση του, αυτός είναι και ο λόγος που είναι ιδιαί-
τερα αγαπητός!
2. Μια άλλη δράση του αφορά στην ανακούφιση από το
άσθμα, βελτιώνοντας την αναπνοή, γι’ αυτό και αποτελεί
βοηθητική θεραπεία για ασθματικούς. Η ιδιότητα αυτή
οφείλεται στη δράση της καφεΐνης, η οποία διαστέλλει
τους βρογχικούς σωλήνες διευκολύνοντας την αναπνοή
και μειώνοντας την κούραση των αναπνευστικών μυών.
3. Επίσης, ο καφές ανεβάζει τη διάθεση και δρα ως αντι-

καταθλιπτικό φάρμακο. Το «μαγικό» αυτό συστατικό βρί- έτσι και τις βιολογικές καύσεις. 33
σκεται στα μόρια της καφεΐνης, τα οποία ενώνονται σε εγ- 9. Σπουδαία είναι επίσης τα ευρήματα νέας αμερικανο-
κεφαλικά κύτταρα, απομακρύνοντας τους ισραηλινής επιστημονικής έρευνας για τη συμβολή του
νευροδιαβιβαστές, οι οποίοι ελευθερώνουν χημικές ουσίες στην πρόληψη του καρκίνου. Η έρευνα συμπέρανε ότι
που χαλούν την διάθεση. Έτσι, κυριαρχούν μόνο οι χημικές ακόμη και μια μέτρια κατανάλωση καφέ -ένας έως δύο
ουσίες που μας φτιάχνουν τη διάθεση και αισθανόμαστε τη μέρα- σχετίζεται με μια μείωση κατά 26% της πιθανό-
ευφορία και ευεξία! τητας εκδήλωσης καρκίνου του παχέως εντέρου. Για κα-
4. Η κατανάλωση καφέ μπορεί να συμβάλει στην αύξηση τανάλωση πάνω από δυόμιση καφέδες καθημερινά, ο
του προσδόκιμου επιβίωσης. Η καφεΐνη μπλοκάρει χημι- κίνδυνος μειώνεται έως 50%. Όμως, επειδή η μείωση του
κές ουσίες στο αίμα που προάγουν τη φλεγμονή. Αφού, κινδύνου αφορά όλα τα είδη καφέ, ακόμη και αυτόν
λοιπόν, ο καφές προστατεύει από τη χρόνια φλεγμονή, η χωρίς καφεΐνη, φαίνεται πως οι προστατευτικές ιδιότητες
οποία εμπλέκεται σε διάφορες ασθένειες, έχει επίσης αντι- του καφέ δεν οφείλονται μόνο σε αυτήν αλλά σε άλλες
γηραντική δράση. Το συμπέρασμα της έρευνας δημοσιεύ- ουσίες που περιέχει, όπως οι πολυφαινόλες και τα διτερ-
θηκε στην επιθεώρηση Nature Medicine και την πένια, που δρουν αντιοξειδωτικά και μπορούν να περιο-
πραγματοποίησαν ο Ντέιβιντ Φέρμαν, καθηγητής στο Ιν- ρίσουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Η
στιτούτο Ανοσίας, Μεταμοσχεύσεων και Λοιμώξεων του δημσίευση έγινε στο περιοδικό για θέματα επιδημιολο-
Πανεπιστημίου Στάνφορντ και οι συνεργάτες του. γίας του καρκίνου Cancer Epidemiology, Biomarkers &
5. Η καφεΐνη μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου στις Prevention της Αμερικανικής Ένωσης Ερευνών στον Καρ-
γυναίκες με διαβήτη, σύμφωνα με πορτογαλική επιστη- κίνο.
μονική έρευνα. Οι ερευνητές οι οποίοι έκαναν τη σχετική 10. Σύμφωνα με μελέτη του Istituto Neurologico Mediter-
ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένω- raneo Neuromed στην Ιταλία, ο καφές espresso μπορεί
σης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στη Λισαβόνα, να μειώσει τον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη,
ανέφεραν πως οι γυναίκες που έπιναν καφέ, είχαν κυρίως πάνω από 50%. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο ιταλι-
μειωμένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από καρδιαγγειακά κός καφές έχει μια εκπληκτική επίδραση στα κύτταρα
αίτια, ενώ όσες έπιναν κυρίως τσάι, είχαν μειωμένο κίν- του καρκίνου του προστάτη, ενώ η κατανάλωση τριών
δυνο καρκίνου. espresso την ημέρα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανά-
6. Ο καφές μπορεί ενδεχομένως να βοηθά τη σεξουαλική πτυξης καρκίνου του προστάτη στο μισό. Η μελέτη αυτή
ζωή των αντρών, αφού δρα κατά της στυτικής δυσλει- δημοσιεύθηκε στον Ιnternational Journal of Cancer.
τουργίας .Ερευνητές του University of Texas Health Sci- 11. Σύμφωνα με ανασκόπηση έρευνας που δημοσιεύθηκε
ence Center, στο Χιούστον, ανακάλυψαν ότι άντρες που στο Alimentary Pharmacology & Therapeutics, κατά τη
καταναλώνουν επιπλέον καφεΐνη καθημερινά έχουν μι- διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν δεδομένα από εννέα
κρότερο κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργία (εξαιρούνται μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, όσοι απολαμβά-
άντρες με διαβήτη, που είναι ένας από τους ισχυρότε- νουν δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα έχουν κατά 44% χα-
ρους παράγοντες κινδύνου για στυτική δυσλειτουργία). Η μηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης κίρρωσης του ήπατος.
ποσότητα καφεΐνης που φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο 12. Ο καφές μπορεί να σας προστατεύσει από τη νόσο
ανικανότητας ήταν ισοδύναμη με 2 έως 3 φλιτζάνια καφέ του Αλτσχάιμερ και την άνοια. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η
την ημέρα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η καφεΐνη μπορεί πιο κοινή νευροεκφυλιστική νόσος . Το Αλτσχάιμερ προ-
ενδεχομένως να βοηθά στην καταπολέμηση της ανικανό- σβάλλει συνήθως άτομα άνω των 65 ετών και είναι η
τητας επειδή χαλαρώνει ορισμένες αρτηρίες και μυς , κύρια αιτία εκδήλωσης της άνοιας. Αρκετές μελέτες δεί-
βελτιώνοντας τη ροή αίματος και την ικανότητα επίτευ- χνουν ότι όσοι πίνουν καφέ έχουν μέχρι και 65% χαμηλό-
ξης στύσης. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκ- τερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.
δοση του περιοδικού ‘PLOS One. 13. O καφές μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της
7. Ο καφές, έχει φανεί πως βοηθάει ιδιαίτερα τα άτομα κατάθλιψης και να ανεβάσει τη διάθεση! Η κατάθλιψη είναι
που γυμνάζονται, αυξάνοντας την σωματική τους ενέρ- μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που προκαλεί μια σημαν-
γεια και βελτιώνοντας τη φυσική τους αντοχή. Μελέτες τική μείωση της ποιότητας ζωής. Σε μια μελέτη από το
έχουν δείξει ότι η καφεΐνη παρατείνει την αντοχή κατά τη Χάρβαρντ που δημοσιεύθηκε το 2011, γυναίκες που έπιναν
διάρκεια μιας έντονης φυσικής δραστηριότητας, αφού 4 ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα είχαν 20% χαμηλό-
προλαμβάνει τη μυϊκή κόπωση και αυξάνει την ικανότητα τερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
λιπόλυσης του οργανισμού για την παραγωγή ενέργειας, 14. Για τους ανθρώπους που ακολουθούν μια τυπική δυ-
που χρησιμοποιείται άμεσα όταν χρειάζεται. τική διατροφή, σύμφωνα με μελέτες, ο καφές ίσως να
8. Η δράση της καφεΐνης στην οξείδωση των λιπαρών είναι η πιο υγιεινή επιλογή μες στη μέρα τους, Λαμβάνουν
οξέων αποτελεί ένα σημαντικό λόγο που η ίδια χρησιμο- δηλαδή περισσότερα αντιοξειδωτικά από τον καφέ, από
ποιείται σε πολλά σκευάσματα αδυνατίσματος. Επιπλέον, ότι από τα φρούτα και τα λαχανικά!
η συσχέτισή του με το αδυνάτισμα, πιθανότατα να οφεί- 15. Τέλος, φαίνεται να προλαμβάνει την τερηδόνα, καθώς
λεται στη συνεργαστική δράση της καφεΐνης με τα αντιο- εμποδίζει τη βακτηριακή διαδικασία που την προκαλεί.
ξειδωτικά, όπου διεγείρουν τη θερμογένεση, δηλαδή την Λόγω των τανινών που περιέχει, ο καφές λειτουργεί ως
παραγωγή ενέργειας από τον οργανισμό, αυξάνοντας φυσικό στοματικό διάλυμα καθαρισμού. ■

Στο σώμα, στο δέρμα και στο πνεύμα…

Hκαφεΐνη είναι μία ουσία, που τη συναντάμε στον τατο μέσο ΓΡΑΦΕΙ H
καφέ, το κακάο, το πράσινο τσάι κ.ά. Αν και δεν ανα-
γνωρίζεται συχνά ως θεραπευτικό βότανο, ο καφές για τη μεί- Δώρα Δόικα
είναι πολύ αποτελεσματικός όταν λαμβάνεται ως γε- ωση του
νικό τονωτικό, έχοντας ιδιαίτερη επίδραση στο κεν- σωματι- Χημικός, MSc
τρικό νευρικό σύστημα, βελτιώνοντας προσωρινά
την αντίληψη και τη σωματική λειτουργία. κού λί-
Ο καφές βελτιώνει την επίδοση της καρδιάς, διεγείρει την
έκκριση των πεπτικών χυμών και είναι ισχυρό διουρητικό. πους –
Μπορεί να βοηθήσει τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.
Η καφεΐνη συνδυάζεται συχνά με συμβατικά αναλγητικά σε κυτταρίτιδα (χρήση του ελαίου σε
γιατρικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή. Στην πα-
ράδοση της Αγιουρβέδα οι άγουροι κόκκοι χρησιμοποιούν- μασάζ), αφού η καφεΐνη έχει την
ται για τους πονοκεφάλους και οι ώριμοι καβουρντισμένοι
κόκκοι για τη διάρροια. Οι βοτανοθεραπευτές ισχυρίζονται ιδιότητα να βελτιώνει τη κυκλοφορία
ότι ο καφές πρέπει να αποφεύγεται από αυτούς που είναι
επιρρεπείς στην όξινη δυσπεψία, τη διάρροια, την υψηλή του αίματος τοπικά. Επιπλέον, τη συναν-
πίεση του αίματος ή την αρρυθμία. Επιπλέον, το αιθέριο
έλαιο του καφέ (προέρχεται από ψυχρή έκθλιψη των καρ- τάμε σε σαμπουάν και μάσκες για τα μαλλιά, καθώς διεγείρει
πών κι έχει ένα χαρακτηριστικό, υπέροχο άρωμα φρεσκοκα-
βουρδισμένου καφέ) χρησιμοποιείται επίσης για τον την ανάπτυξή τους.
αρωματισμό του χώρου (π.χ. ρίψη λίγων σταγόνων στην κε-
ραμική σας εστία ή «ενσωματωμένο» σε κεριά) και για ει- Όταν χρησιμοποιείται σε καλλυντικά σκευάσματα, η καφεϊνη
σπνοές, καθώς θεωρείται εξαιρετικό αντικαταθλιπτικό
(ισορροπιστής διάθεσης). φαίνεται να διαθέτει αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Πιο συγκε-
Η καφεΐνη βρίσκεται σε μικρότερες ποσότητες στα φύλλα
πολλών φυτών και φαίνεται πως ο βιολογικός ρόλος της κριμένα, το Βούτυρο Καφέ (Coffee Bean Butter), το οποίο
είναι να δρα ως φυσικό εντομοκτόνο, αφού παραλύει και
θανατώνει ορισμένα έντομα. Σήμερα αποτελεί ένα από τα προέρχεται από την επεξεργασία της ποικιλίας Arabica, είναι
πιο αγαπημένα συστατικά της παγκόσμιας βιομηχανίας καλ-
λυντικών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα προϊόντα πλούσιο σε φυτοστερόλες , οι οποίες έχουν την ιδιότητα να
περιποίησης προσώπου και σώματος που περιέχουν νερό.
Η σύγχρονη κοσμετολογία την θεωρεί το αποτελεσματικό- διεισδύουν εύκολα στην επιδερμίδα και να συγκρατούν την

ΦΤΙΑΞΤΕ ΜΟΝΟΙ… υγρασία σε αυτήν, δίνοντας πολύ καλές ενυδατικές ιδιότητες.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτούσιο ή ως συστατικό σε

προϊόντα ενυδάτωσης, lotion, lip balms και σαπούνια.

Αξίζει να αναφερθεί ότι για τη βελτίωση του τόνου και της

υφής του δέρματος (καθαρισμός και απολέπιση), δημοφιλής

είναι και η χρήση «σαπουνιού καφέ» (κυρίως από «φασό-

λια» Robusta).

Οι τελευταίες επιστημονικές έρευνες για τη καφεΐνη ισχυρί-

ζονται ότι η ίδια μπορεί να χρησιμοποιείται για την πρόληψη

καρκίνου του δέρματος. Έχει διαπιστωθεί ότι η καφεΐνη επη-

ρεάζει θετικά την ανθεκτικότητα του δέρματος στη βλαβερή

επίδραση των ακτίνων ηλίου. Η δράση της είναι αμφίδρομη

– κρατάει τα κύτταρα υγιή και τα εμποδίζει να εξελιχθούν σε

καρκινικά και ταυτόχρονα κάνει τα κακοήθη κύτταρα που

ήδη εμφανίστηκαν να αυτοκαταστρέφονται. ■

Αρωματικά κεριά θα καίγεται, το σπίτι θα μοσχο- Λάδι κατά της κυτταρίτιδας
μυρίσει. Πώς θα κάνετε το κόλ-
1. Koλλήστε φρέσκους κόκ- λημα; Όχι, φυσικά, με… κόλλα! 1 ΥΛΙΚΑ λέλαιο 20 σταγόνες αιθέριου
κους καφέ σε λευκό κερί. Απλά, Ζεστάνετε την επιφάνεια •1/4 φλιτζ. κατακάθι καφέ ελαίου καφέ και απλώστε το
Καθώς αυτό του κεριού με το σεσουάρ σας (καλύτερα από ελληνικό) στα σημεία που παρουσιάζε-
και, καθώς αρχίζει να μαλακώνει, •1 κουταλιά σούπας λάδι ται κυτταρίτιδα με απαλές κυ-
πιέστε το κερί πάνω στους κόκ- ή λίγο κρέμα σώματος κλικές κινήσεις.
•Διάφανη μεμβράνη
κους που θα έχετε απλώσει. ΕΚΤΕΛΕΣΗ 3 ΥΛΙΚΑ
Ανακατέψε το μίγμα καφέ και •Ελαιόλαδο
2. Βρείτε μια άδεια λαδιού (ή κρέμας). Όταν απο- •Ελληνικός καφές
γυάλα και γεμίστε την κτήσει ομοιομορφία, απλώ- ΕΚΤΕΛΕΣΗ
με κόκκους καφέ κι στε το στα προβληματικά Αναμίξτε ελαιόλαδο με ελλη-
σημεία. Τυλίξτε με τη μεμ- νικό καφέ, μέχρις ότου δημι-
ένα κερί. Ανάψτε το. βράνη, αφήστε το 15 λεπτά ουργηθεί μία πάστα κι
Απ’ τη θερμοκρασία και ξεπλύνετε με χλιαρό νερό. απλώστε την στην ευαίσθητη
που θα αναπτύσ- περιοχή. Κάντε για 10 λεπτά
2 ΥΛΙΚΑ μασάζ με κυκλικές κινήσεις,
σεται, το σπίτι θα •100 ml αμυγδαλέλαιο. μέχρι να αιματωθεί η περιοχή
μοσχομυρίσει! Εν- •Αιθέριο έλαιο καφέ (θα προκληθεί μια –φυσιολο-
δείκνυται, αντί ΕΚΤΕΛΕΣΗ γική- ελαφρά κοκκινίλα).
Προσθέστε σε 100ml αμυγδα-
κεριού, και το
ρεσό…

ΓΡΑΦΕΙ Η ΜΑΓΔΑ Α., ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΣ

Peeling με καφέ
(πρόσωπο – σώμα)

»Σχετικές συνταγές υπάρχουν από τα πολύ παλιά χρόνια. Ο καφές χρησιμοποιεί- κρυνση των νεκρών κυττάρων. Ειδικά συνίσταται για
ται για προϊόντα ομορφιάς εδώ κι αιώνες. Οι παλιές νοικοκυρές το γνωρίζουν. την καταπολέμηση της κυτταρίτιδας και της κατα-
Υπάρχουν έτοιμα σκευάσματα στο εμπόριο, αλλά αν κάποιος θέλει να φτιάξει κράτησης. Πάρτε καφέ και τρίψτε τον στα προβλη-
μόνος του το υλικό, είναι εξαιρετικά απλό. ματικά σημεία, προσθέτοντας λίγο λαδάκι.

»Χρειαζόμαστε καφέ (espresso ή ελληνικό) και καστανή ζάχαρη. Mε την προ- »Επίσης, ειδικά το κατακάθι του ελληνικού καφέ,
σθήκη νερού που έχουμε βράσει λίγο στο μπρίκι, δημιουργούμε ομοιόμορφο έχει αποτελέσματα για το «ζωντάνεμα» της πε-
μίγμα (περισσότερος καφέ, λιγότερο ζάχαρη – αναλογία περίπου δύο προς ένα), το ριοχής γύρω απ’ τα μάτια, καθώς, λόγω της αντι-
οποίο τοποθετούμε στο πρόσωπο και το τρίβουμε, με πολύ απαλές, κυκλικές κινή- φλεγμονώδους δράσης του, μειώνει τη φλεγμονή
σεις, για 2-3 λεπτά. Κατόπιν, αφαιρούμε με άφθονο, χλιαρό νερό. και το πρήξιμο που συνδέεται με τους μαύρους κύ-
κλους. ■
»Για να μην είναι τόσο «επιθετικό» το μίγμα στην επιδερμίδα, καλό είναι να προ-
σθέσουμε λίγο ελαιόλαδο, ώστε να γλιστράει και να δουλευτεί καλύτερα. Σε μια ΥΛΙΚΑ:
εναλλακτική version, στο ελαιόλαδο προσθέστε 1 κουταλιά της σούπας μέλι. Προ- Καφές espresso ή ελληνικός
σοχή: τον καφέ πρέπει να τον καταλαβαίνουμε ως υφή στο πρόσωπο. Να μην λιώ- Kαστανή, κρυσταλλική ζάχαρη
σει.
Ελαιόλαδο
»Για την παρασκευή μάσκας προσώπου, χρησιμοποιούμε λίγο καφέ, λίγο αλεύρι Λεμόνι
και λίγο λεμόνι. Επειδή, όμως, το λεμόνι είναι όξινο, περισσότερο ενδείκνυται
για χρησιμοποίηση του μίγματος στο σώμα, καθώς το λεμόνι μπορεί να αφήσει
«λεκέδες» στην επιδερμίδα.

»Γενικά, ο καφές θεωρείται ακόμη πιο καταπληκτικός για το σώμα. Καθώς έχει
αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση και βοηθά πολύ στην απομά-

SHOWBIZ

ΚΑΤΕΧΗ: Πρεμιέρα

στο «Discovery

Channel» έκανε στις

3 Οκτωβρίου η τηλε-

οπτική σειρά «Street

Justice: The Bronx».

Εκεί και μια «δική

μας»: η Χριστίνα Κατέχη (μεγαλωμένη

στη Νέα Υόρκη, αλλά με καταγωγή από

τους Οθωνούς), στο ρόλο της Lucy

Salazar. Μια Κατέχη (σπουδές υποκριτι-

κής στο Πανεπιστήμιο του Binghamton)

με ήδη σημαντικές συνεργασίες σε TV, κι-

νηματογράφο και θέατρο στην άλλη

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ-ΒΟΜΒΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΜΠΗ ΣΤΟΚΑ! πλευρά τ’ Ατλαντικού.

Το σχήμα της χρονιάς! ΠΑΠΑΚΑΛΙΑΤΗΣ:

Στους Παξούς θα γυ-

ρίσει τη νέα του ται-

Θέλει και συζήτηση; Μακράν, απ’ νία ο Χριστόφορος
τις πιο ενδιαφέρουσες συνερ-
γασίας του φετινού χειμώνα… δηλώσεις του να μην κρύβει τον εν- Παπακαλιάτης. Σύμ-
Με τον εξαιρετικό, Μπάμπη Στόκα (άλ- θουσιασμό του: «Είμαι πολύ ενθου-
λοτε των «Πυξ-Λαξ») επανέρχεται στις σιασμένος που φέτος θα συνεργαστώ φωνα με τα «Παρα-
πίστες ο Σάκης Ρουβάς! Βάζοντας με τον Μπάμπη. Αποτελεί μαζί με τους
στο… αρχείο τις αρχικές διαρροές, “Πυξ-Λαξ” ένα αναπόσπαστο, ισχυρό πολιτικά», ο
περί πλαισίωσής του από γυναικείο κομμάτι της ροκ-έντεχνης ελληνικής
σχήμα (είχαν «παίξει» τα ονόματα της μουσικής ιστορίας, τα τελευταία 25 ηθοποιός- σεναριογράφος, με τους γνω-
Έλλης Κοκκίνου και της Ειρήνης Πα- χρόνια. Zωντανοί θρύλοι! Τον εκτιμώ
παδοπούλου). και προσωπικά και καλλιτεχνικά. Kαι στούς δεσμούς με το νησί (όπου γύρισε
Ήδη, τα δημοσιεύματα περί «συνερ- πιστεύω ότι θα δημιουργήσουμε μαζί
γασίας – έκπληξη» (και τα συναφή) δί- και θα μοιραστούμε με το κοινό μία σκηνές του «Να με προσέχεις» / 2002),
νουν και παίρνουν, δεδομένου ότι οι δυνατή, σπάνια μουσική εμπειρία».
δύο καλλιτέχνες προέρχονται από Όσον αφορά στο χώρο, δεν είναι πρόκειται για ερωτικό θρίλερ, που θα
διαφορετικούς μουσικούς «κό- άλλος απ’ το (πλήρως ανακαινισμένο)
σμους». Ουδείς, ωστόσο, «μέτρησε» «Estate», του Γιάννη Τσακουμάκου «βγει» στη μεγάλη οθόνη τον χειμώνα
την εξαιρετική τους σχέση, αλλά και (με το δικό του ρόλο στη «στροφή»
την επιτυχή «χημεία» τους στο πλατό προς Στόκα). Το νυχτερινό, δηλαδή, 2018-’19. Το προσχέδιο της υπόθεσης φέ-
του περσινού X-Factor, με τον μεν κέντρο που εγκαινίασε πριν από δύο
Ρουβά στο ρόλο του παρουσιαστή, χρόνια ο Ρουβάς, κάνοντάς το «σπίτι» ρεται έτοιμο, οι προετοιμασίας έχουν αρ-
τον δε Στόκα σ’ αυτόν του κριτή (μαζί του και μετατρέποντάς το σε σημείο
με Μαζωνάκη, Τάμτα, Παπαδόπουλο). αναφοράς της αθηναϊκής διασκέδα- χίσει και… τα υπόλοιπα, προσεχώς!
Όπως φαίνεται, εκεί χτίστηκαν οι σης. «Θα είναι ωραιότερο από ποτέ.
βάσει για την on stage, πια, συνεργα- Φέτος ο χώρος θα γίνει ακόμη πιο ΜΠΟΤΡΙΝΙ: Υπέ-
σία. Με τον Κερκυραίο super star σε διαδραστικός» λέει σχετικά ο ίδιος. Η
πρεμιέρα, αναμένεται στις αρχές Νο- γραψε το γεύμα Τσί-
εμβρίου. ■
πρα-Τζεντολόνι

(Ανάκτορα). Παρά-

δωσε σεμινάριο

υψηλής γαστρονο-

μίας για το τμήμα

μαγειρικής του «New York College» και

«καπάκι», Αλβανία! Στην πλατεία «Σκεν-

τέρμπεϊ» των Τιράνων, όπου, σε συνερ-

γασία με τους καλύτερους chef της

χώρας (στο πλαίσιο της «Γιορτής Φι-

λίας»), δημιούργησε συνταγές burger με

αποκλειστικά αλβανικά προϊόντα. «Γεμά-

τος» ο μήνας για τον Έκτορα…

36 ΠΛΑΣΚΑΣΟΒΙΤΗΣ: Στο tribal rock μιούζικαλ «Hair» θα εμφανίζεται τον χειμώνα ο Άρης Πλασκασοβίτης. Πρωταγωνίστρια, η
Μαίρη Συνατσάκη. Οι… αποκαλυπτικές promo πόζες της οποίας (κι όχι μόνο) συζητήθηκαν! Πρεμιέρα, στις 15 Νοεμβρίου (θέατρο
Χώρα»). PERSONAS: Άρχισε τις εμφανίσεις του στο «Fantasia» ο Κωνσταντίνος Κουφός, στο πλευρό του Κωνσταντίνου Αργυρού
και των Otherview. » ΠΑΛΑΤΣΙΝΟΥ: Δημόσιες πλέον οι εμφανίσεις της «δικής μας» Τζένης με τον Βασίλη Κικίλια. Μάλιστα, προ
ημερών γλίτωσαν στο «τσακ» τετ-α-τετ με τον (πρώην) Πέτρο Κωστόπουλο σε γνωστό restaurant-bar του Κολωνακίου. »ΓΑ-
ΣΤΕΡΑΤΟΥ: Αρραβωνιασμένη μπήκε στο «Nomads» η Μαντώ. Η αποκάλυψε (στην πρεμιέρα της Φαίης Σκορδάς / «Πρωίνό
μου») ήρθε με… κοντινό στο δακτυλίδι που της έδωσε το καλοκαίρι ο καλός της κι ένα λεβέντικο «είναι αυτό που φαντάζεσαι!»



ARTs&CULTURE

ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΑΠ’ ΤΟ «ΉΧΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ» ΝΙΚΟΛΟΥΖΟΥ: Σταθερά
παρούσα η Ηλέκτρα
Καινή Ματιά… στην ολοκλήρωση, το
χειμώνα, του φιλόδο-
«Καινή ματιά» (Novel Gaze)… H νέας ταινίας μικρού μήκους, δια χειρός ξου εγχειρήματος θεα-
ομάδας φοιτητών του τμήματος τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου τροποίησης της επικής
Πανεπιστημίου και τα γυρίσματα της οποίας άρχισαν εντός του τριλογίας του Στρατή
Οκτωβρίου. Eίκοσι πεντάλεπτη, με στοιχεία δράματος, γαρνιρισμένα από cult Τσίρκα (συμπαραγωγή Θεάτρου Τέχνης με
επιρροές, «ένα αλληγορικό δράμα που περιστρέφεται κυρίως γύρω από σου- Εθνικό): «Ακυβέρνητες Πολιτείες: Αριάγνη &
ρεαλιστικούς χαρακτήρες και καταστάσεις», όπως αναφέρουν οι συντελεστές. Νυχτερίδα». Οι Γιάννης Λεοντάρης και Άρης
Η υπόθεση; Η Έλλη έχει χάσει μικρή τη μητέρα της κι αυτό την έχει κάνει εσω- Τρουπάκης σκηνοθετούν την «Αριάγνη» και
στρεφή. Γνωρίζει την Άννα και τον Νίκο, δυο αντίθετες «ψυχοσυνθέσεις», γεγο- τη «Νυχτερίδα». Η πρεμιέρα («Αριάγνη»)
νός το οποίο γεννά, εμμέσως, έναν ανταγωνισμό χαρακτήρων, για την τελική θα γίνει την Τετάρτη, 15 Νοεμβρίου (Θέατρο
«κυριαρχία». Η κεντρική ιδέα βασίζεται στο αριστουργηματικό «Η κύκλος με Τέχνης), ενώ η «Νυχτερίδα» τον Απρίλιο.
την κιμωλία του Άουγκσμπουργκ» (Μπέρτλοντ Μπρεχτ), με επιρροές κι απ’ την
πλατωνική «Αλληγορία του Σπηλαίου». Πρωταγωνιστούν οι Σοφία Ντιάγκα, ΓΙΑΝΝΑΤΟΥ: Με την ται-
Δημήτρης Τσοντάκης και Μαριάννα Ράντου, συμμετέχουν οι Αλεξάνδρα Παγια- νία του Πάρη Πατσου-
τάκη και Νίκος Κατσα- ρίδη «Bourbon με
ρός, ενώ οι υπόλοιποι γάλα» συμμετείχε η
συντελεστές είναι: Μαρκέλλα στο 40ό Φε-
Σκηνοθεσία: Άρης στιβάλ Ταινιών Μικρού
Μπουμπάρας. • Σενά- Μήκους Δράμας. Η
ριο: Βασίλης Χαρα- Μαρκέλλα υποδύεται την Ελένη, μια κοπέλα,
λαμπίδης – Άρης που μετά από ένα τηλεφώνημα, τίθεται
Μπουμπάρας. • Διεύ- ενώπιον μιας σειράς διλημμάτων στο πλαί-
θυνση Φωτογραφίας: σιο της ερωτικής σχέσης. Σύμφωνα με τον
Βάσια Μήλιου. • Πα- σκηνο»θέτη, αυτό που τον απασχόλησε
ραγωγή: Άρης είναι τα έντονα συναισθήματα και «το πόσο
Μπουμπάρας - Βασί- σημαντικό είναι να παίρνουμε τις αποφά-
λης Χαραλαμπίδης. • σεις και όχι να τις αναβάλλουμε».
Ήχος: Θάνος Μπικά-
κης. • Διεύθυνση πα- ΑΝΑSTASSOV: «Εκπλη-
ραγωγής: Βάσια κτική εμπειρία» χαρα-
Μήλιου. • Graphic De- κτήρισε το 1ο Dionysia
sign / Animation: Να- Opera Festival o Βούλ-
ταλία Κοκκίνου. • γαρος βαρύτονος και
Υπεύθυνος παραγω- βασικός διοργανωτής
γής: Δημήτρης Γεωρ- του, Orlin Anastassov. «Είμαστε κοντά στο
γοσόπουλος. • να γίνει κάτι σπουδαίο» πρόσθεσε, ενώ για
Μουσική παραγωγή: του χρόνου προανήγγειλε ότι το Φεστιβάλ
Ιάσων Παπαδόπου- «θα ξεκινήσει νωρίτερα και θα διαρκέσει
λος. • Σκηνογραφία / περισσότερο». Αποκάλυψε, δε, δύο απ’ τα
Ενδυματολογία: έργα που θα ανέβουν το ’18: «Μποέμ» και
Μαρία Μ. Βυζαρέλη.■ «Ελιξίριο του έρωτα». Αλλά «ετοιμαστείτε
και για σπουδαίες εκπλήξεις…»

38 ΣΧΟΛΗ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τη λειτουργία Σχολής Επτανησιακής Μουσικής ανακοίνωσε η Χορωδία Κέρκυρας. Η Σχολή
περιλαμβάνει τα τμήματα Αρμονίας, Πιάνου, Εγχόρδων (βιολί, κιθάρα, μαντολίνο), Μονωδίας. Επίσης, θα λειτουργήσει Εργα-
στήριο Παραδοσιακής Ψαλτικής («ντόπια») και Παραδοσιακού Κερκυραϊκού κι Επτανησιακού Τραγουδιού, για όσους ενδια-
φέρονται για την «ντόπια» ψαλτική παράδοση και τα παραδοσιακά τραγούδια Κέρκυρας και Επτανήσου. • Πληροφορίες:
Δευτέρα, Πέμπτη, Παρασκευή (20:00 - 22:00), στο Κέντρο Επτανησιακής Μουσικής και Πολιτισμού (Δαίρπελφδ 16) • Τηλ.
6947938237. FEMALEECHOES: Aποσπάσματα από το «Beauty & The Beast», τον «Alladin» και το «Grease», σε μια παραμυθική
διάσταση, θα παρουσιάσουν οι «Female Echoes» την Παρασκευή, 10 Νοεμβρίου το πρωί (9.30 και 11.00) στο Δημοτικό Θέατρο.
Με τη συμμετοχή 20 ταλαντούχων τραγουδιστών και φοιτητών του τμήματος musical του Ιονίου Πανεπιστημίου.



● Μια απ’τις πλέον ου-
σιαστικές, ειλικρινείς και

ταλαντούχες
δημιουργούς της «νέας
γενιάς» ξετυλίγει το…

καλό χαρμάνι
της κοσμοθεωρίας της
στο Corfu Magazine.

Σ υστήθηκε ως παρεάκι κάποιων «Swingin' Cats». Συνέχισε σε μια πιο αυτόνομη πορεία, αλλά με την ίδια
δημιουργικότητα, ποιότητα (ήθους και τρόπου), καλλιτεχνική πρόταση, που, πια, την έχουν καταξιώσει
ως μια απ’ τις πλέον ουσιαστικές και ταλαντούχες καλλιτέχνιδες της γενιάς της. Χρειάζεται, άρα, επιπλέον
επιχειρήματα; Περιττό. Η Πέννυ Μπαλτατζή αποτελεί, κατά κοινή παραδοχή, ένα απ’ τα πιο «σπάνια κι
εξωτικά χαρμάνια» της ελληνικούς μουσικής σκηνής. «Αλλεργική» σε εκπτωτικά κουπόνια συνέπειας και
ειλικρίνειας απέναντι στην ίδια, τον κόσμο της, την τέχνη της, καλή «ιέρεια» μιας κοσμοθεωρίας, που
μέσα από swing – jazz – latin – Balkan φόρμες το φωνάζει: «Κάθε τι αυθεντικό, ακουμπάει κατευθείαν
στην καρδιά». Ακριβώς, σαν το καλύτερο χαρμάνι…
●Mεταξύ δυο καφέδων, γίνονται όντως οι καλύτερες συζητή- φτιάξαμε το 2008 (Penny And The Swingin Cats) εγώ δημιουρ-
40 σεις; γούσα κατ’ ουσίαν το υλικό. Νιώθω ότι έκτοτε η δουλειά μου
«Και οι πιο αυθεντικές…» έχει ξεχωρίσει διαφορετικά. Και είμαι χαρούμενη που ο κόσμος
● Αλήθεια, εσύ κατά πόσον έχεις βρει το… εξωτικό χαρμάνι της μπορεί να το δει. Όλον αυτόν τον κόπο και τη συνέπεια που πα-
καλλιτεχνικής σου παρουσίας; ραμένει σταθερή. Ζω γι’ αυτό. Ζω για τη συνέπεια σ’ αυτό που
«Δε νομίζω ότι το βρίσκεις ποτέ. Ή, μάλλον, το βρίσκεις και κάνω. Δε θέλω στιγμή να ρίξω το επίπεδο και την ειλικρίνεια, την
το χάνεις. Αν δεν μπορείς να μηδενίζεσαι, να επαναπροσ- αυθεντικότητα, τη γνησιότητα…»
διορίζεσαι, να επανατοποθετείσαι, κάπου χάνεται η μαγεία. ●Άρα, το έχεις πάρει όλο στους ώμους σου…
Γιατί εκεί είναι η μαγεία: στο συνεχές ψάξιμο. Στο ταξίδι. Όχι «Αυτό προσπαθώ. Δεν είναι εύκολο καθόλου. Γιατί έχεις να κάνεις
στο φθάσιμο, στον ίδιο τον προορισμό. Αλλιώς, μηδενίζεται με δαίμονες πολλούς, αυτή τη μικρή βιομηχανία που έχουμε
το ίδιο το ενδιαφέρον…» στην Ελλάδα και η οποία σε θέλει μ’ έναν τρόπο να σε δεσμεύσει,
●Με μια πορεία τα τελευταία χρόνια, όχι απλά αξιοσημείωτη, να σε κρατήσει και να ελέγχει…»
αλλά ευρείας εκτίμησης του ταλέντου, του ήθους, της πρότα- ●Μιλάς για τις εταιρείες…
σης που καταθέτεις, είσαι σε μια φάση πολύ σημαντική… «Ναι. Εγώ από άποψη δεν είμαι σε εταιρεία. Δεν μπορώ να είμαι
«Θα έλεγα, ναι. Τα δύο- τρία τελευταία χρόνια ιδίως, από τότε υπό όρους που θεωρώ ότι σκοτώνουν την τέχνη, την ειλικρί-
που “αυτονομήθηκα” –αν και πριν, στο πλαίσιο της μπάντας που νεια…»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΠΕΝΝΥ ΜΠΑΛΤΑΤΖΗ
Νίκος
Άνθης

«ΖΩ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ
Σ’ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΩ!»

●Καλή η ανεξαρτησία, έχει, όμως, και το ρίσκο της… ακόμη και να μην τα έχεις ακούσεις ή να μην έχουμε γεννηθεί
«Δεν το συζητάμε. Πολύ ρίσκο. Κλείνουν, κατ’ αρχήν, πολλές πόρ- εκεί, μ’ έναν μαγικό τρόπο σε ξεσηκώνουν. Τα νιώθεις. Σίγουρα,
τες. Το ρίσκο, όμως, το θεωρώ καλύτερο. Γιατί κουβαλάς μόνος όσον αφορά στα άλλα είδη, δεν είμαστε κοντά ούτε στην…
σου τα πάντα. Και, αν δεν γνωρίζεις, αναγκάζεσαι να μάθεις– απ’ Κούβα, ούτε στην Καραϊβική. Αλλά μιλάμε για μουσικές αυθεντι-
το πιο μικρό πράγμα, στην αρχή της διαδικασίας, ως το πιο τε- κές. Και ό,τι το αυθεντικό, μιλάει κατ’ ευθείαν στην καρδιά. Είναι
λευταίο και πιο σύνθετο. Άρα, μιλάμε για ένα μεγάλο σχολείο. γεννημένο απ’ την καρδιά, γεννημένο απ’ την ανάγκη του κόσμου
Έχεις να διαπραγματευτείς, δίχως… να διαπραγματεύσαι! Κατα- να εκτονωθεί, να επαναστατήσει, να ερωτευθεί, να νιώσει ανα-
λαβαίνεις τι εννοώ; Είναι φοβερό αυτό. Να πέφτεις σε παγίδες, μελιά, τρυφερότητα, αγάπη…»
να κάνεις λάθη και ξανά – μανά. Να λες, για παράδειγμα, “ωραία, ●Έντονο το ρομαντικό στοιχείο. Και φαντάζομαι ότι έρχεται να
πάμε. Να συνεργαστώ μ’ αυτόν τον μουσικό; Είναι καλός. Αλλά «κουμπώσει» στη δική σου κοσμοθεωρία…
δημιουργεί προβλήματα”. Άρα; Τι κάνεις; Πρέπει να το δεις όχι «Σίγουρα, είναι πολύ σημαντικό. Να είμαστε ευγενικοί, ρομαντι-
αποκλειστικά σε ανθρώπινο επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο δου- κοί… Δεν το βλέπω, όμως, μόνο έτσι. Όλο αυτό, έχει να κάνει με
λειάς. Μόνο που σ’ αυτή τη δουλειά μπλέκονται και τα συναισθή- τη γνησιότητα. Την αυθεντικότητα. Αυτά τα τραγούδια τα παλιά
ματα. Μύλος… Να προσπαθείς να τους σωστούς κώδικες –που λένε “ήταν σε μια ρομαντική εποχή”- όχι, δεν ανήκαν απλά
διαχείρισης, δίχως εκπτώσεις απ’ τις αξίες σου. Να μη θες να είσαι σε μια ρομαντική εποχή. Αλλά είχαν μια γνησιότητα και μια απλό-
θύμα του εαυτού σου, αλλά, από την άλλη, να αναρωτιέσαι “ρε τητα. Που δεν τη βρίσκουμε εύκολα στα τραγούδια της Ελλάδας,
γαμώτο, τι έχει, τελικά σημασία;” π.χ. του ’90…»
●Βγαίνεις, λοιπόν, έξω, σε μια απαιτητική σκηνή και καταθέτεις ●Τότε, δηλαδή, που εισχώρησε πολύ έντονα το εμπορικό στοι-
μια πρόταση γεμάτη λάτιν, swing, jazz, Balkan… Ήχοι με χρώμα, χείο…
που έχουν επανέλθει στο προσκήνιο… «Ακριβώς. Ακόμη, εξάλλου, και στο έντεχνο κομμάτι –αν το πούμε
«Προσπαθούμε να φτιάχνουμε έναν κόσμο από ωραίους ήχους. έτσι- τα λόγια ήταν πιο σύνθετα. Ενώ οι άνθρωποι παλαιότερα
Το βλέπω σε πολλούς καλλιτέχνες της γενιάς μου κι αυτό που δίνει έγραφαν απλές, καθημερινές κουβέντες. Αμεσότητα. Και το λέει
μεγάλη χαρά. Πλέον, αρχίζει να γίνεται μια world music. Ήχοι από αυτό ένας άνθρωπος που του αρέσει πολύ η ποίηση και η λογο-
διάφορες γωνιές κι εποχές του κόσμου. Και είναι ωραίο, καθώς τεχνία εν γένει…»
δίνει τη δυνατότητα του “φρέσκου” ακόμη και σε κόσμο που δεν ●Πώς έρχεται όλο αυτό να «κουμπώσει» σε μια ηλικιακή ομάδα
είχε προβληματιστεί, να ψάξει λίγο. Του περνάς ερωτήματα. Ακού- (συν πλην) 30 – το ακροατήριό σου;
σματα. Έναν τρόπο να καταλάβει ότι μπορεί να διασκεδάσει και «Το κοινό μας, αρχίζει από ακόμη πιο μικρή ηλικία! Κι αυτό μου
μ’ έναν άλλο τρόπο. Όχι μόνο μπουζούκια και κλαρίνο…» κάνει εντύπωση. Όταν βλέπω παιδιά 2 ή 3 χρονών, που ίσα που
●Αυτά τα βρήκες στην πορεία ή τα κουβαλούσες στο μουσικό μιλάνε και ανταποκρίνονται στα τραγούδια μου, εκεί παθαίνω
σου DNA; πλάκα! Είναι ευλογία. Πώς “ερμηνεύεται”; Μάλλον ότι όλους τους
«Κάποια τα είχα. Τα είχα ακούσει. Το retro, τα vintage ακούσματα αφορά κάτι, αν είναι ειλικρινές. Ό,τι ειλικρινές, μπορεί να ακουμ-
των δεκαετιών’40,’50,’60… Άλλες, πάλι, μουσικές, υπάρχουν ούτως πήσει μια αγνή καρδιά…»
ή άλλως στο αίμα μας. Δηλαδή, τις βαλκανικές ή τα παραδοσιακά, ●Άρα, δε στοχεύεις. Τ’ αφήνεις μόνο του να ρέει…

«Ναι. Ούτε θέλω να αρέσω σε όλους. Όσοι είναι. Δεν είμαι άν- «Το πιο σημαντικό, είναι ότι η ομάδα μου είναι… ομάδα! Μόνος
θρωπος που ζητώ…» σου μπορείς να φθάσεις μακριά. Με την ομάδα, όμως, μακρύ-
●Μ’ αυτή τη λογική επιλέγεις και τους χώρους σου; τερα. Όλοι είναι υπέροχοι. Δεν έχω λόγια… Ο καθένας αποτελεί,
«Βέβαια. Έχω κάνει λάθη, φυσικά, σε χώρους που έχω παίξει. μουσικά, μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Τον έναν τον ξέρεις
Αλλά όσο περνάει ο καιρός προσπαθώ να είμαι πιο συγκεκρι- καλά: ο γιός σου (Φοίβος Άνθης). Τον αγαπώ πάρα πολύ…»
μένη, επιλεκτική. Κι αισθητικά και λειτουργικά. Για μένα, φερ’ ει- ●Προχωράμε…
πείν, είναι απαραίτητο, στο χώρο να υπάρχει σωστή υγιεινή και «Στο κοντραμπάσο έχουμε τον Ηλία Καρκαβέλια - το άλλο
λειτουργικότητα για ανθρώπους που έχουν μεγαλύτερες ανάγ- άκρο απ’ τον Φοίβο, σαν χαρακτήρας. Ο ένας έχει φοβερό τα-
κες…» λέντο, ο άλλος διαβάζει πολύ. Αλλά το αποτέλεσμα και των δύο
●Πρόσφατα έκανες μια υπέροχη βραδιά στον κήπο του Μεγά- μαζί, είναι φανταστικό, μιας και υπάρχει ο σύνδεσμος ότι αγα-
ρου… πούν και οι δύο πολύ αυτό που κάνουν. Στα πνευστά (τρομ-
«Πολύ όμορφη εμπειρία…» πόνι), έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με τον Ρενάτο Κούσι. Νέος
●Και καλλιτεχνικά, σκαλοπάτι… στην ομάδα, ένα ευγενέστατο παιδί, με φανταστικό ήχο και
«Από πολλές απόψεις. Παίζεις σ’ ένα χώρο κλασάτο, καταξιωμένο μαζί με τον Σπύρο Νίκα, στο άλτο σαξόφωνο και στο κλαρινέτο
και, και, και… Έχεις τη δυνατότητα να παίξεις σε μια μεγάλη σκηνή δημιουργούν ένα εξαιρετικό ντουέτο πνευστών. Πλήκτρα ο Μέ-
– με σωστό ήχο, σωστά φώτα. Μια χορταστική σκηνή. Να βάλεις νιος Γούναρης, συνεργάτης τα δύο τελευταία χρόνια και στην
πολύ κόσμο. Ανοικτός χώρος, όλη αυτή η ομορφιά…» κιθάρα ο Γιάννης ο Πουπούλης –εξαιρετικός, επίσης, μουσικός
●Κι ένα ολοκόκκινο φόρεμα να περιδιαβαίνει… και jazz και παραδοσιακών οργάνων. Συν, φυσικά, τους δύο
«Έλεγα “κόκκινο ή πράσινο;” Αλλά πράσινο ήταν το γκαζόν (γε- ηχολήπτες μου, που εναλλάσσονται: Νίκος Κόλλιας, Γιάννης Δα-
λάει)! Οπότε, επέλεξα να μοιάζω με… παπαρούνα!» μιανός…»
●Πόσο ρίσκο εμπεριέχει, τελικά, το «πείραγμα» πιο κλασικών ●Σύνδεσέ μου την Πέννυ με τα Ιόνια και την Κέρκυρα…
τραγουδιών; «Κατ’ αρχήν, η μισή μου καταγωγή είναι απ’ τα Επτάνησα: Κεφα-
«Αν ένα κομμάτι το πιέζεις για να το διασκευάσεις σώνει και ντε, λονιά. Οπότε έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στο Ιόνιο. Η Κέρκυρα
είναι βλακεία. Δε βγαίνει. Είναι λίγο κουτό να το κάνεις. Αν το παί- είναι, απλά, η βασίλισσα των Επτανήσων. Υπέροχη, απ’ τη μια της
ξεις απλά όπως το ακούς, θα είναι πολύ ειλικρινές και πολύ αξιο- άκρη ως την άλλη. Την έχω γυρίσει αρκετά. Όποτε έρχομαι, μένω
πρεπές. Ούτως ή άλλως, δεν υπάρχει περίπτωση να ακουστεί, 3-4 μέρες, μια εβδομάδα. Και, φυσικά, θα επιστρέψω…»
όπως είναι το original. Γιατί θα είναι παιγμένο από άλλα χέρια, ●Ποια ευχή να σου δώσουμε για το τέλος;
άλλα μυαλά, άλλους ανθρώπους, άλλη εποχή… Δε χρειάζεται να «Να έχω πάντα γύρω μου ανθρώπους που με αγαπούν και τους
ζορίζουμε. Τίποτα…» αγαπάω. Με ταλέντο, ποιότητα κι ευσυνειδησία. Και τη διάθεση
●Σε άσχετη στιγμή, ο Μαχαιρίτσας μου είχε πει ότι «η Πέννυ έχει για δημιουργία. Για συνεργασία, σύμπνοια. Είναι τόσο ωραίο…
μια καταπληκτική μπάντα»… Και το ίδιο εύχομαι κι εγώ, σε όλο τον κόσμο…»■



ARTs&CULTURE

ΈΛΑΜΨΑΝ ΕΚΤΟΣ ΝΗΣΙΟΥ ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΚΑΙ «ΓΑΛΙΛΑΙΑ» ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Xειροκρότημα… ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ: Έκθεση ζωγραφικής

Και πάλι, εξαιρετικοί… «Έλαμψε», γι’ ακόμη μια φορά, εκτός νησιού η Παι- του αυτοδίδακτου Κερκυραίου δημι-
δικά Χορωδία Κέρκυρας. Υπό τη διεύθυνση της Χριστίνας Καλλιαρίδου,
το κορφιάτικο ταλέντο συμμετείχε, στα τέλη Σεπτεμβρίου (30/9) στην εκ- ουργού. Τα περισσότερα έργα είναι από
δήλωση «Choral Reflections» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ενώνοντας δυ-
νάμεις με αντίστοιχα χορωδιακή σύνολα παιδιών και Νέων από Αττική (Rosarte) τον πιο πρόσφατο κύκλο δουλειάς του
και Θεσσαλονίκη (Ι.Ν. Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου). Το θερμό χειροκρότημα του
κόσμου υπήρξε η άξια ανταμοιβή για την υπέροχη βραδιά, γεμάτη μουσική, και χαρακτηρίζονται απ’ τη λιτότητα και
πιάνο και, βεβαίως, νιάτα. Την την επομένη (1/10) η Παιδική Χορωδία επισκέ-
φτηκε τον ιστορικό Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Καρύκη Αθηνών, όπου και εκκλησιά- το χρώμα • Αίθουσα Τέχνης της Πινακο-
σθηκε, γνωρίζοντας, παράλληλα, την επίσης ιστορική Ανδρική Πολυφωνική
Χορωδία του Ναού. Μάλιστα, κατά την διάρκεια της Λειτουργίας η Παιδική Χο- θήκης (Κήπος του Λαού). • Έως τις 27
ρωδία Κερκύρας απέδωσε και η ίδια μερικούς λειτουργικούς ύμνους (Άξιον
Εστί), κατόπιν προτροπής του Διευθυντού της Χορωδίας του Ναού, Νικολάου Οκτωβρίου, καθημερινά εκτός Δευτέρας
Βαλσάμου. Ενώ στο τέλος, ο προϊστάμενος του Ναού και καθηγητής του Πανε-
πιστημίου Αθηνών, αρχιμανδρίτης Νικόλαος Ιωαννίδης, διερμηνεύοντας τα αι- και αργιών (10.00- 16.00). • Τηλ.
σθήματα του συνεφημερίου του, πατρός Λουκά Ατίνα, των μελών του
Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, της Χορωδίας και του εκκλησιάσματος, συνεχάρη 2661048690, e-mail:
θερμότατα την Παιδική Χορωδία Κερκύρας και την Διευθύντριά της.
ΦΕΣΤΙΒΑΛΙΟΝΙΟΥ: Εξάλλου, άριστη κατεγράφη η συμμετοχή της Παιδικής Χο- [email protected].
ρωδίας Ενορίας Κυνοπιαστών «Γαλιλαία» στο Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών
Ιονίου, που έγινε στη Ζάκυνθο (Πολιτιστικό Κέντρο Σαρακηνάδου), υπό την αι- ΣΠΥΡΟΥ ΦΡΟΝΙΜΟΥ: Αναδρομική έκ-
γίδα της Περιφέρειας και με τη συμμετοχή ακόμη χορωδιών από Παξούς, Λευ-
κάδα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθο. Κορυφαία στιγμή, στο τέλος της εκδήλωσης, όταν θεση ζωγραφικής, αφιερωμένη στον
ενώθηκαν όλες οι χορωδίες κι απέδωσαν μοναδικά το «Τι λαμπρά θαλασσο-
πούλια». Η φετινή εκδήλωση, υπήρξε συνέχεια της επιτυχημένης του 2016, που Σπύρο Φρόνιμο (29149-2012), άλλοτε
έγινε στα Παλαιά Ανάκτορα της Κέρκυρας.■
προέδρου της Εικαστικής Κερκυραϊκής

Ένωσης. Για πρώτη φορά μετά το θά-

νατό του, ένα μεγάλο μέρος των έργων

του παρουσιάζεται συγκεντρωμένο. • Αί-

θουσα Περιοδικών Εκθέσεων Πινακοθή-

κης (Ι. Θεοτόκη 77). • Έως τις 10

Νοεμβρίου, Δευτέρα – Παρασκευή (9.00-

14.00 & 18.00-21.00). • Τηλ.: 26610 41085,

e-mail: [email protected]

ΠΕΤΡΟΥ ΣΤΡΑΒΟΡΑΒΔΗ: Έκθεση ζωγρα-

φικής υπό τον τίτλο «Ήσυχοι αν-ήσυχοι

τόποι», στην οποία συμπυκνώνεται η

αντίληψη του δημιουργού για την πόλη

και τη φύση με την ευρύτερη έννοια του

τόπου. • Επιμέλεια έκθεσης: Μαρίνα Πα-

πασωτηρίου. • Τμήμα Περιοδικών Εκθέ-

σεων (Περιστύλιο). • Έως τις 31

Οκτωβρίου, καθημερινά εκτός Δευτέρας

(10.00-16.00). • Τηλ. 2661048690, e-mail:

[email protected].

ΤΑΚΗ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ: Συνεχίζεται έως τις

16 Νοεμβρίου, στο χώρο Περιοδικών Εκ-

θέσεων του Μουσείου Ασιατικής Τέχνης,

η έκθεση ζωγραφικής «Καμπαναριά της

Κέρκυρας και της νήσου των Παξών».

Περίπου 75 έργα (μελάνη και παστέλ) με

καμπαναριά εκκλησιών Παξών, πόλης,

χωριών από τον 4ο αιώνα μ.Χ.. Η έκθεση

συνοδεύεται από λεύκωμα με όλα τα

καμπαναριά και ιστορικές αναφορές

τους. • Τηλ. 2661030443.

44 ΠΡΟΣΩΠΑΡΗΣ: Στην Κεφαλονιά θα βρεθεί το τριήμερο 19-21/10 ο Αρχιμουσικός της «Παλαιάς», Σπύρος Προσωπάρης, προκει-
μένου να συμμετάσχει σε σεμιναριακό κύκλο της Φιλαρμονικής Σχολής Ληξουρίου (μαέστρος ο Κερκυραίος, τ. της Φιλαρμονικής
Θιναλίου, Χαράλαμπος Μακρής). Ο κ. Προσωπάρης θα διδάξει την τάξη ενοργάνωσης και διεύθυνσης μπάντας και θα διευθύνει
την νεανική μπάντα της Φ.Σ.Λ. σε συναυλία. PORTFOLIOS: Η Διεθνής Ένωση Ελλήνων Δημιουργών οργανώνει έκθεση ομαδική
έργων Σύγχρονης Τέχνης Ελλήνων Δημιουργών - Καλλιτεχνών στην Κέρκυρα την άνοιξη 2018. Υποβολή portfolios ως τις 25
Οκτωβρίου ([email protected]). »

ΣΑΚΗΣ ΡΟΥΒΑΣ Α φού μάζεψε… πάνω από 50.000 κόσμο στη μεγαλειώδη συναυλία του στην 82η
ΔΕΘ, τέλη Σεπτέμβρη «έλαμψε» στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού! Νέα Υόρκη,
Αποθέωση Hilton, στην 6η Λεωφόρο του Μανχάταν. Η 5η επετειακή εκδήλωση του «The Hellenic
στο Μανχάταν! Initiative» (Ελληνική Πρωτοβουλία). Του σημαντικότερου θεσμού του επιχειρηματικού
κόσμου της ελληνικής ομογένειας, με τον «δικό μας», Σάκη Ρουβά, επίσημο παρου-
σιαστή (Master of Ceremonies, ρόλο που έπαιξαν παλαιότερα «μεγέθη» όπως οι
George Stefanopoulos, Chris Diamantopoulos και Arianna Huffington), βάσει (και) της
ιδιότητάς του ως «Αγγελιοφόρος» των Συλλόγων «Ελπίδα» και «Όραμα Ελπίδας» (η
επικεφαλής της «Ελπίδας», κ. Μαριάννα Βαρδινογιάννη εξ αυτών που τιμήθηκαν, στο
πλαίσιο της βραδιάς).
Λάμψη, λούστρο, πολυτέλεια, star & business codes, προσωπικότητες – τοτέμ (όπως
ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Δημήτριος) και, τελικώς, συγκέντρωση του ποσού – μαμούθ
των 2,5 εκατ. δολαρίων προς αξιοποίηση προς δύο άξιες κατευθύνσεις: άμεσα, μέσω
φιλανθρωπικών δράσεων του «Hellenic Initiative» και μέσω της χρηματοδότησης
αναπτυξιακών προγραμμάτων, που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας μας,
με την τόνωση της επιχειρηματικότητας. «Οφείλουμε να ενωθούμε ως ένα ισχυρό
κύμα αγάπης και αλληλεγγύης για την Ελλάδα. Μία Ελλάδα. Μια ψυχή. Η αποστολή
μας είναι να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ αγάπης για τους Έλληνες ανά τον κόσμο».
Sakis speaking… Στο πλευρό του, στο ταξίδι, η σύζυγός του, Κάτια Ζυγούλη. Ευκαιρία
για μια μικρή απόδραση, με σειρά επισκέψεων (και… κιλών selfies), όπως το δημόσιο
Αμερικάνικο Σχολείο Hellenic Classical Charter School, αλλά και την υπό κατασκευήν
εκκλησία - σύμβολο του Αγ. Νικολάου στο World Trade Center, που καταστράφηκε
στην τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. ■

ΗΗΡΩ ΛΕΓΑΚΗ τελευταία Κερκυραία που φιλοξενήθηκε ● Ένα μικρό κερκυραϊκό CORFU STARS
στο Greek edition πρωτοσέλιδο του Playboy. tribute στον «πατέρα» του
Playboy, Hugh Hefner, που
«έφυγε» προ ημερών πλή-
ρης… «κουνελιών»!

46 ●Δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η πιο… εμβληματική Κερκυ-
ραία που φωτογραφήθηκε για το εξώφυλλο του Playboy.
Τα σκήπτρα «κλείδωσε» δια παντός η θρυλική φωτογρά-
φιση της Άντζελας Γκερέκου (Ιανουάριος 1996). Είναι, όμως, η

●(χρονικώς) τελευταία που το έπραξε: στο τεύχος Ιουλίου του 2011.
Αφορμή, στάθηκε η (δια στόματος Κατερίνας Στικούδη) κα-
τάκτηση του τίτλου «Playmate» εκείνης της χρονιάς (20
χρόνων, τότε), κάνοντας τους πάντες να παραμιλούν για τη
«μελαχρινή καλλονή με τα γατίσια μάτια και το καλογυμνασμένο

●κορμί», που έμπαινε με… φούρια στην εγχώρια showbiz!
Και, αφορμής δοθείσης (για να μην ξεχνιόμαστε): ποια ήταν
η πρώτη ever Ελληνίδα Playmate (με, κατ’ επέκταση, φω-
τογράφιση στο εξώφυλλο του Playboy); Ακριβώς: εν έτει
1997 η Κάτια Ζυγούλη. Μετέπειτα σύντροφος (και πλέον σύζυγος)

●του Σάκη Ρουβά και άρα… δικό μας πια παιδί και λόγου της!
Αν και το επώνυμό της παραπέμπει σε… Κρήτη, κατάγεται
από Κέρκυρα και Νάξο. Με… προτίμηση, όμως, στους Κορ-
φούς, όπως δήλωνε στην «Κυκλαδική» λίγο μετά τη στέψη
της: «Στη Νάξο –ο πατέρας μου είναι απ’ το Φιλώτι- δεν έχω

●έρθει ποτέ. Πηγαίνω στην Κέρκυρα, στο νησί της μητέρας μου…»
Πάντως, η ίδια είναι «παιδί της Αθήνας». Μεγάλωσε στο
Πόρτο Ράφτη, με τους γονείς και την (πέντε χρόνια μικρό-
τερη) αδελφή της, ενώ το 2010 είχε λάβει μέρος και στα το-
πικά καλλιστεία, κερδίζοντας τον τίτλο της «Star Πόρτο Ράφτη!»

●Στο κέντρο (Παγκράτι) μετακόμισε παραμονές των «Playmates».
Τελειώνοντας το λύκειο, είχε αρχίσει σπουδές… βρεφοκο-
μίας! Γρήγορα, όμως, κατάλαβε πως άλλη ήταν η κλίση της.
Και γράφτηκε στην Ακαδημία Μοντέλων του Γιώργου Κου-
τούλια. Την πίστεψε, την προώθησε (φωτογραφίσεις, επιδείξεις),

●την έπεισε να λάβει μέρος στο διαγωνισμό. Πριν «χωρίσουν»…
Ήδη, πάντως, είχε εκδηλώσει άλλη μια μεγάλη αγάπη της:
το χορό. Μέλος, άλλωστε, του χορευτικού team του club
«Dream City», είχε εμφανιστεί σε γνωστά clubs της πρω-
τεύουσας (Γκάζι), ενώ είχε ασχοληθεί και με την υποδοχή, στο

●«Shisha» του Πειραιά. Σχετική και η αγάπη της στο clubbing.
Βήματα και στη μουσική! Πρόσφατα, έκανε φωνητικά στο
«Bang» του μουσικoύ παραγωγού Arva και στο video clip
του οποίου συμμετέχουν διάφοροι «επώνυμοι» (Στικούδη,
Ζουγανέλης, Σπαλιάρας, Φερεντίνος)! Μάλιστα, ήταν υποψήφιο

●στα Mad Video Awards 2017 (καλύτερο ντουέτο / συνεργασία).
Λατρεύει τη Ρώμη. Ακούει House και R’n’b, εμπιστεύεται,
κυρίως, Έλληνες σχεδιαστές, ενώ αγαπάει τα τατουάζ. Στην
πλάτη της δεσπόζει ένα εντυπωσιακό «χτύπημα» - σήμα
κατατεθέν της (δυο μάτια). Και δεν είναι το μοναδικό. Πλην του
δεξιού χεριού, έχει γραφτεί και για… δυο χείλη σε συγκεκριμένο

●σημείο!
Και στα... ερωτικά; Με… πρότυπο τον Βιν Ντίζελ, έχει ομολο-
γήσει τον εφιάλτη που πέρασε παλαιότερα μετά από χωρι-
σμό απ’ τον εφηβικό της έρωτα (απειλές, ασφαλιστικά
μέτρα κ.λπ.), ενώ εντύπως έχει χρεωθεί σχέσεις, όπως με τον επι-
χειρηματία, Γιώργο Γιγουρτάκη (πρώην της Όλγας Φαρμάκη).

47

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΝΤΖΥ ΚΑΡΔΑΚΑΡΗΙΝΤΕΡVIEW ΝΕΣΤΩΡ ΚΟΨΙΔΑΣ

48 «Ή ΘΑ ΜΕΙΝΕΙΣ
ΣΤΟ… ΣΟΦΡΙΤΟ
Η ΘΑ ΠΑΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ!»

●Ο καταξιωμένος ηθοποιός συστήνεται σκηνοθετικά στο
κερκυραϊκό κοινό με μια… νέα ματιά στον Θεοτόκη, σε μια παράσταση που…

αξίζει για να δείτε. ● Το Corfu Mag. παρακολούθησε τις πρόβες.

K “ωνσταντίνος Θεοτόκης. Κερκυραίος; Ναι. Αλλά και κάτι παραπάνω: τέκνο μιας λογοτεχνικής
«οικουμενικότητας»… Ηθογραφία; Ναι. Αλλά όχι μοναχά. Έργο κλασικό. Διαχρονικό, πεισμα-
τικά επίκαιρο, με ένα δεύτερο επίπεδο, κοινωνικό, πολιτικό… Και η προσέγγιση; Άλλο ένα «ανέ-
βασμα» στην κλασική φόρμα της ημι-φολκλόρ αισθητικής εποχής; Κάθε άλλο… Τρεις, όλοι κι
όλοι, ηθοποιοί (Καποδίστρια, Παγιατάκη, Τόμπρου). Σε ρόλο αφηγητή και… ρόλων. Όλων των
ρόλων. Σε μια ατμόσφαιρα που επιλέγει να αντικαταστήσει κάθε λογής «βερμπαλισμούς» με
το ρυθμό, την ένταση, την έκφραση. Την κίνηση… «Υπόληψη» κι «Αμάρτησε». Η νέα παρα-
γωγή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Δυο απ’ τις «Κερκυραϊκές Ιστορίες» του Θεοτόκη, δοσμένες μέσα από μια νέα
ματιά. Διαυγή. Ευγενική. Και σύγχρονη. Είναι η ματιά, του Νέστορα Κοψιδά. Ταλαντούχος ηθοποιός,
καταξιωμένος πανελλαδικά, στην πρώτη του δημόσια σκηνοθετική σύσταση με το κερκυραϊκό
κοινό. Είναι η ματιά της κορυφαίας Κερκυραίας χορογράφου, Μαίρης Ράντου («Garage»). Είναι η
ματιά που… είδε ήδη το Corfu Mag., παρακολουθώντας μια απ’ τις τελευταίες πρόβες πριν απ’ την
πρεμιέρα (22-27/10). Και μπορεί να το πει ανεπιφύλακτα: μια παράσταση που επιβάλλεται να δείτε…

●Πώς, αλήθεια, βρέθηκες σ’ αυτή τη συνεργασία… στην Κέρ- Ν.Κ.: «Πολλά απ’ τα πράγματα που πραγματεύεται το κείμενο,
κυρα; μπορεί να μας φαίνεται “α, ο πατέρας αυτηνής που ερωτεύτηκε
Ν.Κ.: «Εγώ είμαι από την Κέρκυρα. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, έπρεπε να πα- την τάδε, έγινε ό,τι έγινε και θίχτηκε η τιμή της”, αλλά ειδικά στις
ρουσιάσει κάτι, με κάλεσαν, ήρθα, τα είπαμε, συμφωνήσαμε…» μικροκοινωνίες, πολλά απ’ αυτά υπάρχουν ακόμη. Ή το κουτσομ-
●Θεοτόκης, γιατί; Επιλογή δική σου ή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ; πολιό, που αποτελεί… διαχρονικό, δομικό στοιχείο της κερκυραϊ-
Ν.Κ.: «Συνδυασμός. Καταλήξαμε στον Θεοτόκη σε μια πολύ συγ- κής κοινωνίας (γελάει). Υπάρχει, θέλω να πω, το επίκαιρο…
κεκριμένη λογική. Κατ’ αρχήν, είμαστε στην Κέρκυρα. Και δεύτε- Επίσης, μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα κι αυτό: να δούμε και την πο-
ρον, προσωπικά, θέλω να έρθει άλλος κόσμος στο θέατρο. Επειδή λιτική πλευρά του Θεοτόκη –με το γνωστό σοσιαλιστικό υπόβα-
πρωτοσυστήνομαι στο κερκυραϊκό κοινό, με ενδιέφερε μια καλή θρο. Γιατί αυτά τα κείμενα είχαν κατηγορηθεί ότι είναι απλή
εισαγωγή στο να δείξουμε, μαζί με τη Μαίρη, τη δουλειά μας. Τι ηθογραφία. Δεν το βλέπουμε έτσι. Έχει σημασία ότι είναι μια
εννοώ… Θεώρησα πολύ έξυπνο να υπάρξει η εισαγωγή μιας φτωχιά κοπέλα που δέχεται όλο αυτό το πράγμα. Να κάνει έναν
άλλης αισθητικής, λίγο πιο μοντέρνας, πέραν του “γραφικού”, γάμο, που, στην πραγματικότητα, θυμίζει κηδεία. Που δεν έχει
του λαογραφικού – όπως συνήθως ανεβαίνει ο Θεοτόκης. Μια άλλη επιλογή: ή θα παντρευτεί ή θα εκπορνευτεί στην πόλη. Το
διαφορετική προσέγγιση ενός πράγματος που οι Κερκυραίοι ότι, πάλι, ένας παπάς σκέφτεται την ώρα της λειτουργίας να με-
έχουν… μπουχτίσει να βλέπουν με συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί, γε- ταλάβει ή όχι μια κοπέλα για να μην αμαρτήσει, είναι, κατά τη
νικά –και καλώς γίνεται- ο Θεοτόκης “παίζει” πολύ στην Κέρ- γνώμη μου, αιρετικό. Έχει ήδη αμαρτήσει… Μας ενδιαφέρει όλο
κυρα.…» αυτό και ως μηχανισμός παράστασης: ξεκινάει ελαφρά και σιγά
●Μια ματιά που, από άποψη χαρακτηριστικών, περιλαμβάνει…; - σιγά σκοτεινιάζει και σκοτεινιάζει και σκοτεινιάζει. Αν και φύσει
Ν.Κ.: «Το πώς αντιλαμβανόμαστε εμείς τον Θεοτόκη ως κλασικό, αισιόδοξος άνθρωπος αυτά τα κείμενα Μου βγάζουν κάτι παρα-
πια, κείμενο. Κλασικό, είναι αυτό που αντέχει στο χρόνο. Και για πάνω από στεναχώρια. Είναι σκοτεινά κείμενα…»
ν’ αντέξει, πρέπει να ξεφεύγει απ’ τη “γραφικότητα” και την από- ●Εφάπτεται του κλασικού που λέγαμε παραπάνω;
λυτη “ταύτιση” στην εποχή – τα ρούχα, το σκηνικό του τότε, ας Ν.Κ.: «Ακριβώς. Το κλασικό κείμενο και η “φρέσκια” ματιά: ή θα
πούμε. Η δική μας οπτική είναι πολύ πιο απλή. Στην ουσία, δεν μείνεις στο χωριό, στο κουμ-κουάτ και το σοφρίτο ή θα πας πα-
έχουμε ρόλους. Υπάρχουν μόνο τρεις ηθοποιοί, που όλοι τους ρακάτω. Γιατί αυτό να είναι μόνο ένα θέμα κερκυραϊκό; Όχι, είναι
είναι και αφηγητές και ρόλοι – και όχι ένας. Βασικά, υπήρχαν δύο ένα θέμα κλασικό. Κοινωνικό. Πολιτικό. Ισχύει για πάντα και παν-
δρόμοι: ή θα γινόταν έργο (δηλ. κάποιος θα το έκανε διασκευή, τού. Όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Ροϊδης, έτσι και ο Θεοτόκης. Και
θεατρική, φτιάχνοντας τους διαλόγους, τις σκηνές κ.λπ.) ή αυτός πλέον, αυτή η ανάδειξή του ως κλασικός, υπάρχει ως δεδομένο
που πήραμε εμείς. Αυτούσιο, δηλαδή, το διήγημα, όπως είναι πολύ περισσότερο από παλαιότερα. Κείμενά του υπάρχουν στα
(πατάμε απόλυτα στη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Θεοτόκης) σχολεία του Δημοτικού. Γίνεται μάθημα στα Πανεπιστήμια. Πολύ
και… το λέμε με τον δικό μας τρόπο.» σπουδαίος. Αξία πέρα, πια, από την Κέρκυρα…»
●Τον Θεοτόκη τι τον κάνει κλασικό; Πλην της αντοχής στο ●Σαν προβληματίζει εάν το κερκυραϊκό κοινό θα αποδειχτεί
χρόνο… «ανοικτό» να δεχτεί μια νέα πρόταση;

50 Ν.Κ.: «Θα δούμε. Δεν ξέρω. Αλλά, στην τελική, πάντα αυτό δε έχει “μετατοπιστεί”, σε μια άλλη κατάσταση. Και να μη σκέφτεσαι
συμβαίνει; Κάτι, σε κάποιον αρέσει και σε κάποιον όχι. Δεν μπαί- τίποτα την ώρα που το βλέπεις. Ό,τι θες, μετά. “Μου άρεσε, δε
νουμε, όμως, σ’ αυτή τη διαδικασία. Το αντιμετωπίζουμε ως μια μου άρεσε”, o,τιδήποτε …»
ευκαιρία να δείξουμε –όσο μπορούμε και με τα μέσα που Μ.Ρ.: «Να μην καταλάβεις πότε πέρασε ο χρόνος. Πότε ολοκλη-
έχουμε- την αισθητική και τη ματιά μας. Να τη δουν και να την ρώθηκε η παράσταση, να μη θέλεις να τελειώσει. Να νιώσεις ότι
κρίνουν…» έχεις μπει ο ίδιος μέσα σε όλο αυτό…»
Μ.Ρ.: «Αυτά τα τελευταία χρόνια που βρίσκομαι στο νησί, ξέρεις ●Και μετά την παράσταση; Υπάρχει η προοπτική περαιτέρω συ-
τι διαπιστώνω; Ότι η πλειοψηφία έχει, πλέον, ανάγκη να δει κάτι νεργασίας με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.;
διαφορετικό. Μια πιο σύγχρονη προσέγγιση. Κάτι νέο. Νέες ει- Ν.Κ.: «Υποθέτω πως ναι. Σίγουρα, όμως, αυτό είναι ένα πρώτο
κόνες, νέες λογικές…» πράγμα. Και θα κριθεί. Και όχι μόνο απ’ τον κόσμο. Δεν μιλάμε,
●Υπάρχουν, όμως, και οι.,. επαγγελματίες «αφοριστές», του βέβαια, ότι… περνάμε οντισιόν (γελάει)! Σε καμία περίπτωση.
«έλα, μωρέ, που μας ήρθε ο άλλος, ο “προχώ” απ’ την Αθήνα Όπως και να ‘χει, χαιρόμαστε που το κάνουμε. Και θα χαρούμε
να μας πει…» περισσότερο αν αυτό αρέσει και στην Κέρκυρα. Θέλουμε να κά-
Ν.Κ.: «Ας ξεκινήσουμε από αυτό: την αγαπάμε την Κέρκυρα. Και νουμε πράγματα εδώ. Η Μαίρη το έχει δείξει με το “Garage”. Eίναι
για μένα –η Μαίρη μένει εδώ- που έρχομαι για τέσσερις μήνες, ωραίο να υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, όπως η Μαίρη και η Βαγ-
είναι μεγάλη χαρά όταν μπορώ να κάνω τη δουλειά μου. Πολύ γελιώ. Και είναι ωραίο τέτοιοι άνθρωποι να συνεργάζονται με θε-
μεγάλη ανάσα. Το βλέπεις. Και με τα παιδιά που έχουμε δουλέψει σμούς και φορείς, όπως το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., για ν’ “ανοίξει” λίγο το
παλαιότερα και σε άλλες παραγωγές του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., υπάρχει ένας πράγμα. Να μη βαλτώνει – οι ίδιοι και οι ίδιοι. Θα μπορούσε, φερ’
ενθουσιασμός για “κάτι άλλο”. Από εκεί και πέρα, το έχουμε δει ειπείν, να ιδρυθεί μια Πειραματική Σκηνή, που να στηρίζει αν-
με μια ευγένεια το πράγμα. Δε λειτουργούμε “προβοκατόρικα”, θρώπους σαν εμάς. Μακάρι το ΔΗΠΕΘΕ να κάνει ένα μεγάλο
ότι “γεια σας, ήρθαμε οι… μοντέρνοι, να βάλουν την άλλη να… άνοιγμα και να φέρει κι άλλο κόσμο. Σκηνοθέτες, σκηνογράφους,
κάνει διάφορα πάνω στη σκηνή. Εμένα με ενοχλεί όταν κάποιος μουσικούς. Να ξεκινήσει μια μόνιμη συνεργασία με το Ιόνιο Πα-
πάει να μου “επιβάλει” κάτι. Δεν μπορείς να πας στον άλλον “επι- νεπιστήμιο. Με τα συγγενούς δράσης τμήματα. Ήχου- Εικόνας,
θετικά” . Ή με το “εγώ” – “εγώ βλέπω γερμανικό θέατρο, Φαου- Μουσικό, Μεταφραστικό- “Μεταφράστε μου Μολιέρο”! Με τις
σμπίντερ!” Είναι εξυπνακισμός. Ότι “ήρθα τώρα εγώ και θα σας… Φιλαρμονικές…»
beep!” Aν του χρόνου ανεβάσεις μια Σάρα Καίην, φυσικά… Θα ●Η αλήθεια είναι πως έχουμε δει ανάλογες… θελήσεις, αλλά το…
έχεις αίμα, σπέρμα και ιδρώτα! Δεν γίνεται αλλιώς. Πρέπει, όμως, θεσμικό ή αυτοδιοικητικό κομμάτι συχνά εγείρει τοίχους!
να δεις λίγο και τι γίνεται. Ειδικά όταν απευθύνεσαι σε μια κοι- Ν.Κ.: «Αν θες να κάνεις κάτι, είσαι διατεθειμένος και κάποιες εκ-
νωνία που… ντρεπόμαστε οι Κερκυραίοι να πούμε ότι είμαστε πτώσεις να κάνεις –π.χ. σε επίπεδο παραγωγής- και να είσαι ευέ-
επαρχία! Μα, γιατί; Επαρχία είμαστε. Και τιμή μας…» λικτος. Αν θες να τσακωθείς, απλά θα τσακωθείς. Και δεν θα γίνει
●Η επιλογή των ηθοποιών έγινε από εσένα; τίποτα. Γιατί; Θέλει καλή διάθεση. Κι ένα, τρόπον τινά, “δε βαριέ-
Ν.Κ.: «Από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αλλά… μια χαρά μου “έκατσε”!» σαι” για πράγματα που δε λειτουργούν. Για μένα το μεγαλύτερο,
●Η διανομή; πάντως, πρόβλημα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. είναι ότι δεν έχει δικό του θέ-
Ν.Κ.: «Διαμορφώθηκε σιγά- σιγά το πράγμα. Στο πώς χωρίστηκε ατρο. Χώρο. Πολύ μεγάλο εμπόδιο και για τους ίδιους τους αν-
το κείμενο ουσιαστικά, γιατί, όπως σου είπα, διάλογοι δεν υπάρ- θρώπους που λειτουργούν το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. – δεν τους το χρεώνω.
χουν…» Τι δυνατότητες έχει ένας οργανισμός να κάνει όσα εμείς λέμε και
●Στο πλαίσιο της προετοιμασίας, τι προβλήματα αντιμετωπί- ονειρευόμαστε, όταν δεν έχεις χώρο;
σατε;
Ν.Κ.: «Τα προβλήματα που ●Κοιτάξτε την… κάμερα
έχει κάθε δημόσιος οργανι- και στείλτε μήνυμα στον
σμός. Και κάποιες φορές κόσμο!
αυτό μπορεί να πάει τη Ν.Κ.: «Θα είναι για μένα με-
δουλειά πίσω. Το έργο, θυ- γάλη χαρά να έρθει κόσμος
μίζω, ήταν αρχικά προγραμ- που συνήθως δεν πάει στο
ματισμένο να ανέβει το θέατρο. Νέο κοινό. Δεν το
καλοκαίρι στο “Ρένα Βλαχο- ξέρω το παλιό –και, βε-
πούλου”. Ευτυχώς, δεν ακυ- βαίως, κι αυτό το θέλουμε
ρώθηκε. Και πήγαμε για - αλλά οι παλιοί θαμώνες
τώρα…» να έρθουν, ούτως ή
●Ποια κριτική θα σε άφηνε άλλως…»
ικανοποιημένο, την επό- Μ.Ρ.: «Και για μένα αυτός
μενη της πρεμιέρας; είναι ο στόχος. Και να κατα-
Ν.Κ:. «Ότι πήραν και ξεφτί- λάβει αυτό το κοινό ότι
λισαν τον Θεοτόκη (γελάει)! υπάρχει η καλή πρόθεση
Σοβαρά, τώρα… Αυτό που μ’ να γίνουν ωραία πράγ-
ενδιαφέρει να γίνει εδώ, ματα. Να το καταλάβουν
είναι αυτό που θέλω να και οι Φορείς. Όρεξη
συμβαίνει πάντα όταν κι υπάρχει, διάθεση υπάρχει,
εγώ παρακολουθώ κάτι: να θετική διάθεση, οπότε
μπω κάπου, να κάτσω, να υπάρχει εκεί ένα πακέτο
ξεκινήσει και να μην κατα- που μπορούν να “εκμε-
λάβω πότε τελείωσε. Να ταλλευτούν” με πολύ
πιάσω τον εαυτό μου να ωραίο και ωφέλιμο
τρόπο…»■