รายงาน เรื่อง กบฏพระยาทรงสุรเดช หรือกบฏ 18 ศพ จัดทำ โดย นางสาวกัญญ์วรา จันสำ เร็จ 6516209001007 นายจัตตริน มีกาย 6516209001009 นางสาวชนรดี อักษรกูล 6516209001012 นางสาวนุชศรา หมาดหลี 6516209001025 นางสาวบัณฑิตา กลางรักษ์ 6516209001026 นางสาวปวันรัตน์ แก้วศิริ 6516209001029 กลุ่มเรียน 65022.071 เสนอ อาจารย์อยับ ซาดัดคาน รายงานฉบับบนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา การเมืองการปกครองและหลักรัฐธรรมนูญ สาขารัฐประศาสนศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีการศึกษา 2/2565 มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี
รายงาน เรื่อง กบฏพระยาทรงสุรเดช หรือกบฏ 18 ศพ จัดทำ โดย กัญญ์วรา จันสำ เร็จ จัตตริน มีกาย ชนรดี อักษรกูล นุชศรา หมาดหลี บัณฑิตา กลางรักษ์ ปวันรัตน์ แก้วศิริ กลุ่มเรียน 65022.071 เสนอ อาจารย์อยับ ซาดัดคาน รายงานฉบับบนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา การเมืองการปกครองและหลักรัฐธรรมนูญ สาขารัฐประศาสนศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีการศึกษา 2/2565 มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี
ก คำ นำ รายงานเล่มนี้จัดทำ ขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชาการเมืองการปกครองและหลักรัฐธรรมนูญ เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับกบฏพระยาทรงสุรเดช(กบฏ18ศพ)/ประวัติพระยาทรงสุรเดช ชีวิตครอบครัว/หน้าที่การงานและตำ แหน่งทางการเมืองที่สำ คัญ/ผลงานที่สำ คัญในทางการเมือง เริ่มต้นเหตุการณ์/สาเหตุ/เรื่องราวเหตุการณ์กบฏพระยาทรงสุรเดชเดช(กบฏ18ศพ) รายชื่อผู้ต้องหา/นักโทษประหาร และการลงโทษ การจัดทำ รายงานฉบับนี้สำ เร็จตามวัตถุประสงค์ไปด้วยดีข้าพเจ้าขอขอบพระคุณ อาจารย์อยับ ซาดัดคาน ที่ท่านได้ให้คำ แนะนำ การเขียนรายงานฉบับนี้จนทำ ให้รายงานฉบับนี้ สมบูรณ์ในด้านแผนปฏิบัติศึกษาการทำ รายงาน การเรียบเรียงเนื้อหา การเขียนเรียบเรียง บรรณานุกรมได้สำ เร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี คณะผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์สำ หรับผู้ที่สนใจศึกษาเกี่ยว กับ กบฏพระยาทรงสุรเดช(กบฏ18ศพ) คณะผู้จัดทำ
สา ร บั ญ เ รื่ อ ง ห น้ า คำ นำ ก สา ร บั ญ ข ป ร ะ วั ติ พ ร ะ ย า ท ร ง สุร เ ด ช 1 - 2 ชี วิ ต ค ร อ บ ค รั ว 2 ห น้ า ที่ ก า ร ง า น แ ล ะ ตำ แ ห น่ ง ท า ง ก า ร เ มื อ ง ที่ สำ คั ญ 2 - 3 ผ ล ง า น ที่ สำ คั ญใ น ท า ง ก า ร เ มื อ ง 4 - 6 เ ริ่ ม ต้ น เ ห ตุ ก า ร ณ์ 6 สา เ ห ตุ 6 เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ก บ ฏ พ ร ะ ย า ท ร ง สุร เ ด ช ห รื อ ก บ ฏ 1 8 ศ พ 7 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 1 7 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 2 7 - 8 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 3 8 - 9 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 4 9 - 1 0 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 5 1 0 - 1 1 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 6 1 1 - 1 2 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 7 1 2 - 1 3 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 8 1 3 - 1 4 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 9 1 - เ รื่ อ ง ร า ว เ ห ตุ ก า ร ณ์ ช่ ว ง ที่ 1 0 ร า ย ชื่ อ ผู้ ต้ อ ง ห า นั กโ ท ษ ป ร ะ ห า ร ก า ร ล งโ ท ษ อ้ า ง อิ ง ข
กบฏพระยาทรงสุรเดช หรือกบฏ 18 ศพ ประวัติพระยาทรงสุรเดช เทพ พันธุมเสน เกิดที่บ้านพักฝ่ายบิดาริมถนนเจริญกรุง จังหวัดพระนคร เป็นบุตร ของร้อยโทไท้ พันธุมเสน นายทหารปืนใหญ่ เทพเข้าเรียนโรงเรียนนายร้อยทหารบกเมื่อ พ.ศ. 2447 โดยพี่ชายต่างมารดาซึ่งเป็นนายทหารคือ พันตรี หลวงนฤสารสำ แดง (วัน พันธุมเสน) เป็นคนฝากเข้าเรียน ในระหว่างที่ศึกษาที่โรงเรียนนายร้อยทหารบก เขาเริ่มเล็งเห็นความไม่เท่าเทียมกันทางชนชั้น เทพสังเกตเห็นว่านักเรียนที่เป็นเจ้าจะมี อาหารมาส่งจากวังพญาไทและมีโต๊ะเสวยแยกจากนักเรียนทั่วไป นักเรียนที่เป็นเจ้า สามารถนั่งรถยนต์ไปฝึกภาคสนาม แต่นักเรียนทั่วไปต้องเดินเท้าไปจากโรงเรียนเท่านั้น นักเรียนที่เป็นเจ้าสามารถไปเรียนเช้าเย็นกลับจากวังของตน แต่นักเรียนทั่วไปต้องพักอยู่ ในโรงนอน ในช่วงนี้เองบิดามารดาของเทพได้เสียชีวิตลง เทพจึงได้รับการอุปการะจากพี่ ชายที่เป็นทหาร เทพจบจากโรงเรียนนายร้อยด้วยคะแนนดีเป็นอันดับต้นของรุ่นและเลือกทุนไป ศึกษาวิชาทหารช่างที่จักรวรรดิเยอรมันเมื่อปีพ.ศ. 2450 หลังจบการศึกษาจากโรงเรียนการ สงครามปรัสเซีย (PREUSSISCHE KRIEGSAKADEMIE) เขาได้ประจำ การเป็นนาย สิบทหารช่างในมัคเดอบวร์คและเริ่มปฏิบัติหน้าที่ในกองทัพปรัสเซีย เทพได้รับยศร้อยตรี ของสยามเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456[6] เทพเดินทางกลับสยามในปีพ.ศ. 2458 และได้รับยศร้อยโทเมื่อวันที่ 30 เมษายน ปีเดียวกัน 1
2 เทพในยศร้อยโทเริ่มรับราชการในกรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ และเจริญ ก้าวหน้าตามลำ ดับ เทพในยศร้อยเอกได้บรรดาศักดิ์ หลวงณรงค์สงคราม เมื่อพ.ศ. 2461 จากนั้นได้เลื่อนเป็นพันตรีประจำ กองพันทหารช่างรถไฟที่โคราช และได้รับมอบหมาย ภารกิจคุมการสร้างทางรถไฟช่วงอุโมงค์ขุนตาน–เชียงใหม่, ช่วงแปดริ้ว–อรัญประเทศ และช่วงโคราช–ท่าช้าง ต่อมาได้เลื่อนเป็นพันโทและได้ บรรดาศักดิ์ พระทรงสุรเดช เมื่อพ.ศ. 2467 ตำ แหน่งผู้บังคับกรมทหารปืนใหญ่อยุธยา ก่อนที่จะถูกย้ายมาเป็นอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิชาทหารกรมยุทธศึกษาในปีเดียวกัน พระทรงสุรเดชเป็นผู้แต่งตำ ราจำ นวนมาก ทั้งวิชายุทธวิธี วิชาทหารช่าง วิชาศาสตรา วุธ และวิชาทหารบก จึงเป็นที่นับถือโดยลูกศิษย์จำ นวนมาก เมื่อพันโทพระทรงสุรเดชได้รับภารกิจไปดูงานที่ยุโรปร่วมกับพันโท พระศรีสิทธิสงคราม ในพ.ศ. 2473 ก็ได้พบกับร้อยโทประยูร ภมรมนตรี ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส พระทรง สุรเดชถูกชักชวนจากร้อยโทประยูรให้ก่อการเปลี่ยนแปลงการปกครองและเกิดความสนใจ ร่วมด้วย ชีวิตครอบครัว พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) สมรสกับคุณหญิงทรงสุรเดช (ห่วง พันธุม เสน) มีบุตรธิดารวมทั้งสิ้น 3 คน ได้แก่ นายทศ พันธุมเสน,นางเทพี เศวตนาค(พันธุม เสน)และนายทวีวงศ์ พันธุมเสน พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ถึงแก่อนิจกรรม ลงในวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2487 ที่บ้านพักในกรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชาด้วย อาการโลหิตเป็นพิษ สิริรวมอายุ 52 ปี หน้าที่การงานและตำ แหน่งทางการเมืองที่สำ คัญ พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) เข้ารับราชการประจำ กรมทหารบกช่างที่ 1 รักษาพระองค์ ในปี พ.ศ. 2457 ต่อมาได้รับการเลื่อนยศขึ้นเป็น ร้อยเอก ในปี พ.ศ. 2459 และได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ในปี พ.ศ. 2561 ตามลำ ดับ ในปีเดียวกันนั้น พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับคำ สั่งย้ายจากกรุงเทพฯ ให้ไปประจำ ที่จังหวัด นครราชสีมา ในตำ แหน่งผู้บังคับกองพันที่ 2 ช่างรถไฟ กรมทหารบกช่างที่ 3 พระยาทรง สุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับผิดชอบการวางทางรถไฟใน 3 เส้นทาง ได้แก่ ทาง รถไฟสายเหนือ จากถ้ำ ขุนตาลถึงเชียงใหม่, ทางรถไฟสายตะวันออก จากแปดริ้วถึง อรัญประเทศ และทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ จากโคราชถึงท่าช้าง พระยาทรงสุร เดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับการเลื่อนยศเป็นพันตรีในปี พ.ศ. 2463 และยศพันโทใน ปี พ.ศ. 2466 ขณะที่ดำ รงตำ แหน่งอยู่ที่นครราชสีมา
3 หลังจากประจำ ตำ แหน่งที่นครราชสีมาได้ 5 ปีเศษ พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุม เสน) ได้ย้ายมาประจำ กรมทหารช่างที่ 2 จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปี พ.ศ. 2467 พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้ฝึกฝนวิชาทหารอย่างจริงจัง และได้เรียบเรียงนำ แนวสอนยุทธวิธีจากตำ รายุทธวิธีของเยอรมันมาถ่ายทอดเป็นภาษาไทย หลังจากประจำ ตำ แหน่งที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยาได้ 6 เดือนเศษ กระทรวงกลาโหมได้มีคำ สั่งย้าย พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) เข้ามาเป็นอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิชาการทหาร กรมยุทธ ศึกษาทหารบกในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2467 พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) เป็นผู้ ที่เปลี่ยนแปลงการเรียนการสอนในแบบดั้งเดิมอย่างจริงจังเป็นคนแรก กล่าวคือพระยา ทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้เปลี่ยนแปลงจากเดิมที่ผู้เรียนต้อง “ ท่องจำ ” ให้ เป็นการให้ผู้เรียนได้ “ คิด ” ตามหลักเหตุและผล ต่อมาในปี พ.ศ. 2470 พระยาทรงสุร เดช (เทพ พันธุมเสน) ได้เดินทางไปดูและศึกษาการทหารในต่างประเทศร่วมกับพระยา ศรีสิทธิสงคราม (ดิ่น ท่าราบ) โดยใช้เวลาประมาณ 3 ปี พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุม เสน) กลับเข้ารับตำ แหน่งอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิชาการทหารตามเดิมในปี พ.ศ. 2473 หลัง จากเดินทางกลับจากการศึกษาการทหารในต่างแดน พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) รับราชการในตำ แหน่งอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิชาการ ทหารเรื่อยมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2473 จนกระทั่งถึงหลังเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงการ เปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 หลังการเปลี่ยนแปลง การเมืองการปกครองพระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับการแต่งตั้งให้เป็น กรรมการราษฎร (รัฐมนตรี) โดยคณะผู้ก่อการฯ ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้า เจ้าอยู่หัวได้พระราชทานรัฐธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทยฉบับถาวรฉบับแรก และพระยามโนปกรณ์นิติธาดาได้รับตำ แหน่งนายกรัฐมนตรี พระยาทรงสุรเดช (เทพ พัน ธุมเสน) ก็ได้เข้าร่วมรัฐบาลในตำ แหน่งรัฐมนตรีลอยอีกครั้งหนึ่ง ขณะดำ รงตำ แหน่ง รัฐมนตรีลอยพระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ยังดำ รงตำ แหน่งข้าราชการเป็นรองผู้ บัญชาการทหารบก โดยมีพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นผู้บัญชาการ ทหารบก ต่อมาเค้าโครงการเศรษฐกิจที่หลวงประดิษฐ์มนูญธรรม (ปรีดี พนมยงค์) ร่างขึ้นนั้น ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก เป็นเหตุให้รัฐบาลต้องตั้งคณะกรรมการขึ้นมาพิจารณา พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับเลือกให้เป็นหนึ่งในคณะกรรมการเช่นกัน ภายหลังเมื่อคณะกรรมการหาข้อยุติไม่ได้จึงได้เสนอเรื่องเข้าไปยังรัฐสภา อย่างไรก็ดี รัฐบาลเกรงว่าจะเกิดความวุ่นวายและก่อความรุนแรงในรัฐสภา รัฐบาลจึงให้มีการตรวจค้น อาวุธก่อนเข้าประชุม โดยผู้ที่ได้รับคำ สั่งคือพระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน)
4 จากเหตุการณ์นี้ทำ ให้พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ถูกกล่าวหาว่าได้ใช้อำ นาจทาง ทหารเพื่อจะครอบงำ พลเรือน พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้ลาออกจาก ตำ แหน่งทางการเมืองและการทหารเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2476 โดยเหตุผลด้าน สุขภาพประกอบกับบ้านเมืองพ้นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อแล้ว เมื่อไม่มีตำ แหน่งผูกมัดในช่วง เวลาดังกล่าว พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) และพระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) จึงได้ออกเดินทางไปต่างประเทศ ระหว่างนั้นได้เกิดเหตุการณ์ “ กบฏบวร เดช” ขึ้นในประเทศไทย แม้ไม่ได้อยู่ในประเทศยังมีเสียงว่าพระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) รู้เรื่องกบฏอยู่แล้ว เพราะเป็นเพื่อนสนิทกับพระยาศรีสิทธิสงคราม (ดิ่น ท่า ราบ) พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้กลับเข้ารับราชการอีกครั้งในเดือนเมษายน พ.ศ. 2479 ในตำ แหน่งผู้อำ นวยการโรงเรียนรบ ที่จังหวัดเชียงใหม่ ในสมัยรัฐบาลของ พระยาพหลฯ อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2481 ทางราชการ (รัฐบาลใน สมัยหลวงพิบูลสงคราม) ได้มีคำ สั่งให้พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) และนาย ทหารอีก 2 นาย ออกจากราชการโดยไม่ได้รับเบี้ยหวัด พร้อมกันนี้ทางการยังได้จับกุมผู้ ต้องหาจำ นวน 40 กว่านายในข้อหาเป็นกบฏ เช่นนั้นแล้วพระยาทรงสุรเดช (เทพ พัน ธุมเสน) จึงตัดสินใจเดินทางออกนอกประเทศไปยังเขมร (ประเทศกัมพูชา) พร้อมกับ ร้อยเอก สำ รวจกาญจนสิทธิ์ ผู้เป็นนายทหารคนสนิท ผลงานที่สำ คัญในทางการเมือง ผลงานของพระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) สามารถแบ่งได้เป็นช่วงหลัก ๆ ได้แก่ ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475, การวางแผนและยุทธศาสตร์ที่ใช้ ในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง และหลังจากการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ช่วงก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุม เสน) เข้ารับราชการประจำ กรมทหารบกช่างที่ 1 รักษาพระองค์ ในปี พ.ศ. 2457 ต่อมา ในปี พ.ศ. 2561 พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ได้รับคำ สั่งย้ายจากกรุงเทพฯ ให้ ไปประจำ ที่จังหวัดนครราชสีมา และได้รับผิดชอบการวางทางรถไฟใน 3 เส้นทาง ได้แก่ ทางรถไฟสายเหนือ จากถ้ำ ขุนตาลถึงเชียงใหม่, ทางรถไฟสายตะวันออก จากแปดริ้วถึง อรัญประเทศ และทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ จากโคราชถึงท่าช้าง พระยาทรงสุร เดช (เทพ พันธุมเสน) เข้ามาเป็นอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิชาการทหาร กรมยุทธศึกษาทหารบก ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2467 พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) ถือเป็นผู้ที่ เปลี่ยนแปลงการเรียนการสอนในแบบดั้งเดิมอย่างจริงจังเป็นคนแรก คือให้ผู้เรียนได้ “ คิด ” ตามหลักเหตุและผล แทนที่จะ “ ท่องจำ ” ดังเช่นที่ผ่านมา