«Иқтисодий Газета» ижтимоий-иқтисодий газета

2021 ЖАРАЁН ІАМКОРЛИК
ОйиБл УучНунА
7с 8с Валюта курси:
давом этмоқда
Тўра Боболов 7 соатлик Иєтисодий 1 АҚШ доллари
сайёр єабул ўтказди шериклик изчил 10514.58
кенгайтирилади
1 EВРО 12695.30.
1 Россия рубли 142.71.
1 Англия фунт

стерлинги 14641.55.
1 Япония иенаси 99.48.

19.02.2021

Иєтисодий ГазетаХАЛЄ БОЙ БЎЛСА, ДАВЛАТ ІАМ БОЙ ВА ЄУДРАТЛИ БЎЛАДИ

ИЖТИМОИЙ-ИЄТИСОДИЙ ГАЗЕТА 1-2 (104)-СОН.
2021 йил
19 февраль. Жума.

Оëèé Мàæëèñ Ñåíàòè àúçîñè Їóâîíäè¿ Ñàíà¿óëîâ
áîø÷èëèãèäàãè «Нàâîèé êîí-ìåòàëëóðãèÿ
êîìáèíàòè» äàâëàò êîðõîíàñè 2020 éèë ÿêóíèãà
êºðà, ýíã êºï ñîëè¿ òóøóìëàðèíè àìàëãà îøèðãàí
éèðèê ñîëè¿ òºëîâ÷èëàð «ТОÏ-10» òàëèãèäà
åòàê÷èãà àéëàíäè.

4-бетда

ТАІЛИЛ: 6

1 МЛРД. ДОЛЛАРЛИК МЕВА ВА САБЗАВОТ ЭКСПОРТ ЄИЛИНДИ

2020СТАТИСТИКА: 10 ДАВЛАТ ДАСТУРИ 6 ТАДБИРКОРЛИК 12
йилда 5,2 ИҚТИСОДИЁТНИ
миллион ЛИБEРАЛЛАШТИРИШ Сирдарёда
дона карта ТОБОРА кичик бизнеснинг
чиєарилган КУЧАЙМОҚДА улуши 69,2 фоиздан
ошди ва...

2 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

ИСЛОІОТ

ПРЕЗИДЕНТ ТАШРИФИДАН СЎНГ

Президентимиз
Шавкат
Мирзиёевнинг 2020
йил 26-27 июнь
кунлари Наманган
вилоятига ташрифи
чоғида берилган
топшириқлар ижроси
узоқ йиллардан буён
аҳолини қийнаб
келаётган бир
қатор муаммоларни
бартараф этишда
муҳим омил бўлди.

Хусусан, вилоят марказида ўтиши анча йиллардан ладан, Косонсой туманидан тоннага оширилди. бўш вақтларини мазмунли
бошқарув ва аҳоли учун иж- бери кутилаётган воқеалик 3 минг гектар, Чортоқ ту- Президентимиз ташаббуси ташкил этиш мақсадида ўғил
тимоий, маиший қулайликлар ҳисобланади. Ҳозиргача бу- манидан 2 минг 100 гектар, болалар учун дурадгорлик,
яратиш, ҳудудни ижтимоий- нинг учун Поп туманидаги бе- Янгиқўрғон туманидан 3 минг билан Чортоқ туманидаги чилангарлик, қиз болалар
иқтисодий ривожлантириш катга боришга тўғри келарди. 120 гектар ғалла майдонла- Баланд адир даштликлари- учун паззандачилик, чевар-
мақсадида Наманган шаҳри Ҳафтанинг ҳар сешанбасида ри қисқартирилади. Ушбу да узоқ йиллар давомида чилик тўгараклари ташкил
бўйсунувида Давлатобод Фарғона водийси бўйлаб қисқартириладиган майдон- фойдаланилмаган 36 гек- этилди. Корея Республика-
тумани ташкил этилди. халқа электричка поезди лар асосан қишлоқ хўжалиги тар майдондаги ҳар бири 2 сининг «Эксимбанк» кредит
Кўп йиллик муаммолардан қатнови ҳам йўлга қўйилди. кластерлари, кооперация, сотихли мингта иссиқхона маблағлари ҳисобидан «Мак-
бири – яроқсиз ҳолга ке- Намангандан йўлга чиққан экспортёр, қишлоқ хўжалиги лойиҳаси «Голден Натс На- таб таълимида ахборот-ком-
либ қолган Норин дарёси поезд Андижон, Марғилон корхоналари, кўп тармоқли манган» агро томорқа хиз- муникацион технологиялари-
кўприги Уйчи ва Норин ту- ва Қўқон бекатларида тўхтаб фермер хўжаликларига бе- мати масъулияти чеклан- ни янада ривожлантириш»
манларини Андижон вилоя- ўтади. рилади. ган жамияти ҳамкорлигида лойиҳаси асосида вилоятда-
тининг Балиқчи тумани билан амалга оширилди. Ушбу ги 103 та умумтаълим макта-
боғловчи йўл бўлиб, бюд- Ўтган йили аҳолининг Вилоятдаги 7 та тўқимачи­ лойиҳанинг афзаллиги шун- бига 103 тўплам (1 минг 583
жет маблағлари ҳисобидан уй-жойга бўлган талабини лик-пахта кластери томони- даки, «Бир маҳалла – бир дона) компьютер техникала-
ажратилган 8,3 миллиард қондириш мақсадида 1 минг дан 63 минг 406 гектар ер маҳсулот» тамойили асо- ри келтирилди.
сўм ҳисобига кўприк реконс­ 78 та хонадондан иборат майдонидан 211 минг 357 сида бир жойда экспортбоп
трукция қилинди. Наманган жами 40 та кўп қаватли турар тонна пахта хом-ашёси йиғиб сифатли маҳсулот етишти- Вилоятдаги мавжуд учта
шаҳридаги «Ҳудудий оқова жой бинолари қуриб битка- олиниб, шартномавий режа рилади, камбағал оилалар олий таълим муассасасида
сув тозалаш» иншоотини зилди. Шунингдек, аҳолини 105 фоизга ортиғи билан доимий даромад манбаига профессор-ўқитувчилар то-
реконструкция қилиш иш- ижтимоий қўллаб-қувватлаш бажарилди. Эътиборлиси, эга бўлади. Яна бир қулайлик монидан 1,3 миллиард сўмга
ларига Республика бюдже- мақсадида аҳолига 829 та тенг бўлган 7 та халқаро ва
тидан 23,9 миллиард сўм субсидия ажратилиб, бунга «Раєамли Ўзбекистон – 2030» 8 та республика лойиҳаси
маблағ ажратилиб, лойиҳа Давлатимиз раҳбарининг стратегиясида Наманган вилоятида амалга оширилмоқда. Жумла-
ишлари бошлаб юборилди. ташрифи чоғида яна қўшимча намунавий этиб, Давлатобод, дан, Наманган давлат универ-
Наманган шаҳридаги собиқ тарзда 500 та, жами 1 329 та Норин ва Тўраєўрјон туманлари ситетида Жаҳон банки гран-
эндокринология диспансери субсидия ажратиб берилди. белгиланди. ти орқали 200 минг доллар
биносида 150 ўринли бола- миқдорига тенг, Марказий Оси-
лар шифохонасини ташкил «Рақамли Ўзбекистон – ўтган йили илк бор пахта жиҳати шундаки, маҳсулотни ёда ягона бўлган балиқчилик
этиш учун 5 миллиард сўм 2030» стратегиясида На- шартномаси мавжуд 10 та етиштиришда к ўчат, сув, бўйича ўқув-амалий тренажёр
маблағ ажратилди. манган вилоятида намунавий туманда белгиланган режа минерал ўғит ва бозор таъ- мажмуаси лойиҳаси амалга
этиб, Давлатобод, Норин тўлиқ ва қисқа фурсатда миноти етакчи тадбиркор оширилмоқда.
Президентимиз ташрифи- ва Тўрақўрғон туманлари бажарилишига эришилди. томонидан кафолатланади.
да Наманган темир йўл вокза- белгиланди. Бу борада ушбу Масалан, «Art soft holding» Бутун дунё мамлакат-
ли замонавий қиёфа касб эт- туманларнинг таълим, ижти- масъулияти чекланган жа- Мактабгача таълим тизи- лари қаторида юртимизни
гани, Фарғона водийси халқа моий соҳа, туризм, ободон- мияти томонидан Мингбулоқ мида ҳам сезиларли ўсишга ҳам четлаб ўтмаган коро-
темир йўли бўйлаб тезкор лаштириш, қишлоқ хўжалиги, ва Поп туманларида 63 минг эришилди. Вилоятда жами 6 навирус пандемияси билан
электропоездлар қатновида давлат бошқаруви органлари 900 тонна пахта хом-ашёси ёшли болалар 55 минг 942 боғлиқ мураккаб шароитга
водий шаҳарлари ва юрти- фаолиятини рақамлаштириш йиғиб олинди. нафарни ташкил этиб, шун- қарамасдан карантин даври-
мизнинг бошқа ҳудудлари би- йўналишларига 67,8 милли- дан, 46 392 нафари, бошқача да вилоят соғлиқни сақлаш
лан транспорт боғланишида ард сўмга тенг 57 та лойиҳа ва Вилоятда чорвачилик- айтганда, 82,9 фоизини мак- тизимига 161 миллиард 707
муҳим бўғин экани қайд тадбир амалга ошириш бел- ни кенг оммалаштириш табгача таълим ташкилот- миллион сўм маблағ аж-
этилган эди. Водий аҳлини гиланган. Бундан ташқари, мақсадида ўтган йили хо- ларига қамраб олишга эри- ратилди. Шунингдек, тиб-
пойтахт билан боғлайдиган мамлакатимиз раҳбари та- риждан 4 минг 252 бош шилди. Жорий йил давомида бий асбоб-ускуналар, дори-
йўлда янада қулайликлар шаббуси билан миллий поч­ қорамоллар олиб ке- умумий қуввати 7 минг 55 дармон ва тиббий буюмлар
яратиш мақсадида 2021 йил- та тизимини ислоҳ қилиш линиб, барча тоифада- нафарни ташкил этувчи 2 та олиш учун маҳаллий бюджет
нинг 16 февралдан бош- мақсадида Янгиқўрғон тума- ги хўжаликларда наслли давлат ва 252 та нодавлат ҳисобидан 14,3 миллиард
лаб йўловчи поезди қатнови ни почта алоқа боғламасига қорамоллар сони 748 минг мактабгача таълим ташкило- сўм йўналтирилди. Коро-
йўлга қ ўйилди. «Тошкент қарашли учта алоқа бўлими бошга етказилди. 2020 йилда ти ташкил этилди. Хусусан, навирус инфекциясининг
– Наманган – Андижон» давлат хусусий шерикчилик жами 158 минг тонна гўшт, 734 давлат хусусий-шерикчилиги бошланғич босқичларини
йўналишидаги йўловчи по- асосида тадбиркорлик субъ- минг тонна сут маҳсулотлари асосида умумий қиймати 18,9 эрта аниқлаш учун 15 та за-
езди ҳафтанинг сешанба ектларига берилди. етиштирилди. Олиб келинган миллиард сўмлик 11 та мак- монавий рақамли партатив
ва жума кунлари, «Анди- қорамоллар ҳисобига гўшт ва табгача таълим ташкилоти рентген аппарати келтири-
жон – Наманган –Тошкент» Ташрифда Кос онс ой, сут маҳсулотлари 2019 йилга фойдаланишга топширилди. либ, шаҳар ва туманларга
йўналишидаги поезд эса Чортоқ ва Янгиқўрғон ту- нисбатан 8,6 минг тоннага, Вилоятдаги халқ таълими му- тарқатилди.
чоршанба ва шанба кун- манларини мева-сабзавот- сут ишлаб чиқариш 38,4 минг ассасаларида ўқувчиларни
лари ҳаракатланади. Қайд чиликка ихтисослаштириш Ўтган йили Наманганга
этиш керакки, пойтахтга йўл бўйича бир қатор вазифа- жами 34 мингдан зиёд турист
оладиган поезд Наманган лар белгилаб берилган ташриф буюди. 4 та янги
шаҳридаги вокзалга тўхтаб эди. Шу муносабат билан туристик компания рўйхатга
2021-2022 йилларда жами олиниб, уларнинг сони 29
8 минг 220 гектар, шу жум- тага етди. Ҳозирга қадар 25 та

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 3

ТАІЛИЛ

НАМАНГАНДА НИМАЛАР ЎЗГАРДИ?

янги меҳмонхона, Янгиқўрғон ёрдам пуллари ва зарур томорқа ер эгалари кенгаши олинди. Хусусан, вилоятнинг ган тажрибаси сифатида
ва Поп туманларидаги ту- маҳсулотлар тарқатилди. ҳисобидан 7,9 миллиард сўм барча ҳудудларида 97,8 гек- шаҳар ва туманларнинг ҳар
ристик манзилларда 48 та кредит берилди. тар ер майдонида ёш тадбир- бир секторида янги кичик
меҳмон уйлари фойдала- Вилоятни ижтимоий- корлар учун 12 та «Ёшлар» саноат зоналари ташкил
нишга топширилди. Мадани- иқтисодий ривожланти- Ўтган йил мобайнида ви- кичик саноат зоналари таш- этишга киришилди. Уларнинг
ят вазирлиги маданий мерос риш борасида ҳам яхши лоятда 12,4 триллион сўм кил этилди. сони эса 72 тага етказилади.
департаменти ва Наманган кўрсаткичларга эришил- миқдорида инвестициялар Уларда умумий қиймати 6,9
давлат университети билан ди. Йил якуни билан ялпи ўзлаштирилган. Ҳудудий Биргина мисол, Давла- триллион сўмлик 1 625 та
ҳамкорликда «Ахсикент» ва ҳудудий маҳсулот 26,6 трил- дастурга асосан 7,8 триллион тобод тумани «Юксалиш» истиқболли лойиҳани амал-
«Мунчоқтепа» археологик ёд- лион сўм ёки 104,8 фоизни сўмга тенг жами 1 минг 707 та даҳасида ташкил этилган га ошириш ва 74 мингдан
горлигини умумжаҳон ЮНЕ- ташкил этди. Аҳоли турмуш лойиҳа ишга туширилиб, 29 «Ёшлар» кичик саноат зо- зиёд янги иш ўрни яратиш
СКО рўйхатига киритиш учун даражасини ошириш, бюджет минг 74 та янги иш ўрни яра- насида 65 та лойиҳа бўйича кўзда тутилган. Дарвоқе,
номзоднома тайёрланмоқда. даромадларини кўпайтириш тилди. 127 миллион доллар қурилиш ишлари олиб вилоятдаги кичик саноат
Туризм хизматлари экспорти мақсадида тадбиркорлик маҳсулот экспорт қилинди. борилмоқда. Янги саноат зоналари учун Президен-
ҳажми 5,4 миллион долларни соҳасини кенг ривожланти- Жами 275,3 миллион доллар ҳудудида келгусида «Ёшлар тимиз ташаббуси билан 50
ташкил этди. Ички ва ташқи риш масалаларига алоҳида миллион АҚШ доллари аж-
ҳамда зиёрат туризмларини эътибор қаратиб келинмоқда. Наманган вилоятида амалга ратилди. Бу экспортёр кор-
кенг қулоч ёйиши мақсадида Жумладан, пандемия даври- оширилган 2020 йилда 17 хоналар маҳсулотларига чет
Чортоқ туманидаги «Султон да тадбиркорларни қўллаб- минг 53 лойиіа ишга тушиши элда мувофиқлик сертифи-
Увайс Қараний», Тўрақўрғон қувватлаш мақсадида 252 натижасида 39 минг 920 та янги катини олиш харажатларини
туманидаги «Ахсикент очиқ та корхонанинг 5,6 милли- иш ўрни яратилди. қоплаб бериш; ташаббускор-
осмон музейи», Чуст тума- ард сўм солиқ қарздорлиги ларнинг халқаро бозор ва
нидаги «Бибиона» ва Поп муддатлари узайтирилди. хорижий инвестиция маблағи дафтари»га киритилган ўғил- кўргазмалардаги иштирокини
туманидаги «Ҳазрати Боб» 33,1 миллиард сўмлик ин- ўзлаштирилиб, белгиланган қизлар учун 3,5 мингта янги молиялаштириш, коммуника-
зиёратгоҳларини қурилиш касса топшириқномалари прогноз 113 фоизга бажарил- иш ўрни яратилади. Айни ция тортиш харажатларини
ҳамда реконструкция ишла- қайтариб олиниб, 225,7 мил- ди. Вилоятда маҳаллий ишлаб вақтда 700 нафарга яқин ёш- қоплаш каби мақсадларга
рига бюджет ҳисобидан 26,8 лион сўмлик устама ҳисобдан чиқарувчилар томонидан 48 та лар қурилиш ишларига жалб йўналтирилмоқда.
миллиард сўм сарфланди. чиқарилди. Тадбиркорлик хорижий давлатга 378 милли- этилган.
субъектларининг 172,5 он долларга тенг бўлган 318 Наманган вилоятида амал-
Вилоят бўйича 34 минг 761 мингта кредит шартномаси турдаги маҳсулотлар экспорти Давлатимиз раҳбари таш- га оширилган 2020 йилда 17
та эҳтиёжманд оилада 47 бўйича жами 1,2 триллион амалга оширилди. Экспорт рифи давомида «Юксалиш» минг 53 лойиҳа ишга тушиши
минг 757 меҳнатга лаёқатли сўмлик тўловларнинг мудда- географиясини кенгайиши кичик саноат зонаси фао- натижасида 39 минг 920 та
ишсиз киши «Темир дафтар» ти узайтирилди. Вақтинчалик натижасида илк маротаба лияти билан яқиндан тани- янги иш ўрни яратилди. Жум-
рўйхатига олинган. Ҳозирга ўз фаолиятини тўхтатган 6 Испания, Сингапур, Миср, шиш чоғида вилоятнинг ҳар ладан, янги кичик корхона
қадар эҳтиёжманд оилалар- минг 582 та тадбиркорлик Македония, Гана ва Кипр дав- бир туман (шаҳар)ида икки ташкил этиш ҳисобига 9 минг
нинг 29 711нафари ёки 85 субъекти фаолияти қайта латларига саноат ва қишлоқ йил ичида камида 4 тадан, 994 та, якка тартибдаги тад-
фоизи ҳудудлардаги туман тиклашга эришилди. 6 минг хўжалиги маҳсулотлари экс- яъни ҳар бир сектор раҳбари биркорлик ҳисобига 11 минг
ва шаҳар халқ депутатлари 202 та янги кичик бизнес порт қилинди. ҳудудида биттадан кичик 181 та янги иш ўрни юзага
кенгашлари қарорлари асо- субъекти ташкил этилди. саноат зоналарини ташкил келди. Аҳоли бандлигига
сида эҳтиёжманд оилалар 99 минг 101 нафар аҳоли ва Вилоятда тадбиркорликни этиб, улар сонини ҳозирги 14 кўмаклашиш марказларига
рўйхатидан чиқарилди. Бу- тадбиркорлик субъектига 4,4 ривожлантиришнинг «драй- тадан 50 тага етказиш бўйича мурожаат этган 41 минг 254
нинг натижасида 34 минг 761 триллион сўм кредит маблағи вери», яъни ўсиш нуқтаси аниқ топшириқлар берилган киши ишга жойлаштирилди,
та оиладаги 48 минг 754 киши ажратилди. Бунда, «Ҳар бир сифатида кичик саноат зона- эди. 75 минг 504 нафар фуқаро
ёки 100 фоизи ишга жойлаш- оила – тадбиркор дастури»да ларини ташкил этиш муҳим ҳақ тўланадиган жамоат
тирилди. 768,4 миллиард сўм, «Yoshlar йўналиш сифатида белгилаб Президентимиз кўрсатма- ишларига жалб этилиб, улар-
kelejagimiz» дастури доира- сидан келиб чиқиб, Наман- нинг иш ҳақи учун 56,6 мил-
«Темир дафтар»даги ои- сида 36,9 миллиард сўм, лиард сўм ажратилди.
лаларни қўллаб-қувватлаш «Аёллар жамоат фонди»
мақсадида 91,9 миллиард ҳисобидан 6,6 миллиард сўм, О.ДАДАБОЕВ, ЎзА
сўм миқдоридаги моддий

Тўртта грант лойиіа тасдиєланди

Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ 4 та грант лойиҳа 2021-2023 йиллар шуғулланаётган фермерларнинг яшаш
хўжалиги вазири Жамшид Хўжаев мобайнида амалга оширилади. шароитларини яхшилашдан иборат.
ФАОнинг Европа бўйича минтақавий
конференцияси (ЕМК) раиси сифатида "Барқарор озиқ-овқат тизимларини «Инклюзив қишлоқ хўжалиги сиё-
ФАО раҳбарининг ўринбосари Вла- географик кўрсаткичлар ёрдамида сатини амалга оширишни қўллаб-
димир Рахманин ва Марказий Осиё мустаҳкамлаш" лойиҳаси (2021 йил қувватлаш» лойиҳасидан (2021 йил
бўйича минтақавий координатори, ФА- февраль - 2022 йил декабрь, бюджет февраль - 2022 йил август, бюджет
Онинг Ўзбекистондаги вакили Виорел - 250 000 АҚШ доллари) географик - 100000 АҚШ доллари) кўзланган
Гуцу билан учрашув ўтказди. кўрсаткичлар орқали мамлакатимиз- мақсад қишлоқ хўжалиги соҳасида
нинг қишлоқ ҳудудларини ривожланти- инклюзив сиёсат юритиш натижасида
Учрашув натижасига кўра, ФАО ва ришга имкон туғдиради (маҳсулот ном- қишлоқ жойларда яшаш шароитла-
Ўзбекистон ўртасида 17 миллион АҚШ ларини жой номлари билан боғлаш на- рини яхшилаш, шунингдек, қишлоқ
доллари миқдоридаги бюджетли 2021- зарда тутилмоқда, Пармезан пишлоғи, ҳудудларни ривожлантириш ҳамда
2025 йилларга мўлжалланган Мамла- Бовар сосискалари сингари), бу ишлаб қишлоқ аёлларининг ҳуқуқ ва имкони-
кат хадли дастури имзоланди, шунинг- чиқарувчи гуруҳларга маркетинг страте- ятларини кенгайтиришдир.
дек, жами 645 минг АҚШ долларилик 4 гиясини белгилаш ҳамда манфаатдор
та грант лойиҳаси тасдиқланди. томонларнинг хабардорлиги ва имко- Учрашув доирасида ФАО бош ди-
ниятларини оширишда ёрдам беради. ректорининг ўринбосари Владимир
Имзоланган Мамлакат ҳадли дас- Рахманин Ўзбекистон раислигида
тури (МҲД) озиқ-овқат тизимини "Ўзбекистонда COVID-19 га қарши ЕМКда амалга оширилаётган жорий
ислоҳ қилиш билан боғлиқ миллий картошка соҳасини тиклаш ва ри- вазифалар ва 2021 йил охирига қадар
стратегик устуворликларга эришиш- вожлантириш" лойиҳаси (2021 йил мўлжалланган режалар тўғрисида
да Ўзбекистон ҳукуматига кўмак февраль - 2023 йил январь, бюджет ҳисобот берди.
кўрсатишга йўналтирилган. МҲДнинг – 195 000 АҚШ доллари) картошка
биринчи стратегик устувор йўналиши ишлаб чиқариш соҳасини қўллаб- Шунингдек, у пандемия шароити-
саломатлик, фаровонлик ва барқарор қувватлаш ва ривожлантириш орқали да барқарор ривожланиш ва озиқ-
тараққиётга олиб келувчи инсон капи- Ўзбекистоннинг миллий озиқ-овқат овқат таъминоти, шунингдек, Евро-
талини инклюзив ривожлантиришга хавфсизлигини яхшилашга қаратилган. па Иттифоқининг қишлоқ хўжалиги
қаратилган. Иккинчи стратегик усту- соҳасидаги янги беш йиллик дастури
вор йўналиш эса барқарор ривож- "Шоли экинларини ишлаб чиқариш ва доирасида ҳамкорликни мустаҳкамлаш
ланишга ҳамда иқлим ўзгаришини ишлаб чиқаришни қўллаб-қувватлаш" масалаларини Қишлоқ хўжалиги Евро-
инобатга олган ҳолда ривожланишга лойиҳасининг (2021 йил февраль комиссари Волфганг Буртшер билан
йўналтирилган. - 2022 йил сентябрь, бюджет – 100 муҳокама қилишни ташкилотга аъзо
000 АҚШ доллари) асосий мақсади Европа давлатлари номидан сўради.
Ўзбекистоннинг қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат хавфсизлигини ошириш
соҳасини ривожлантиришга қаратилган ва мамлакатимизда шоличилик билан Қишлоқ хўжалиги вазирлиги
Ахборот хизмати

4 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

2020 РЕЙТИНГйил якунларига кўра,
республика миқёсида жами солиқ
тушумлари миқдори 103,6 трлн.
сўмни ташкил этган.

«НАВОИЙ КОН-МЕТАЛЛУРГИЯ
КОМБИНАТИ» ЕТАКЧИЛИКДА

ДАВОМ ЭТЯПТИ

Йирик солиқ тўловчилар 65 фоиздан ортиғи Инспекция
бўйича ҳудудлараро давлат томонидан ундирилган.
солиқ инспекцияси матбуот 2020 йил якунига кўра, энг
хизмати маълумотига кўра, кўп солиқ тушумларини
ўтган йили ушбу тоифага амалга оширган йирик солиқ
кирган солиқ тўловчилар тўловчилар ТОП-10 талиги
836 та бўлган бўлса, жорий қуйидагича кўриниш олди:
йилдан улар сони 1 120 тага 1. “Навоий кон-металлургия
етган. комбинати” давлат корхонаси
2020 йил якунларига кўра, 2. “Олмалиқ кон-металлургия
республика миқёсида жами комбинати” АЖ
солиқ тушумлари миқдори 103,6 3. “Ўзтрансгаз” АЖ
трлн. сўмни ташкил этган. 4. “Ўзбекнефтгаз” АЖ
Маълумот ўрнида шуни айтиш 5. “ЎЗБАТ” АЖ ҚК
мумкинки, шундан 67,7 трлн. сўм 6. “Лукоил”
миқдордаги солиқ тушумлари 7. “Ўзавто Моторс” АЖ
айнан йирик солиқ тўловчилар 8. “Ўзбектелеком” АЖ
томонидан амалга оширилган. 9. “Ҳудудгазтаъминот” AЖ
2020 йилда республика бўйича 10. Бухоро нефтни қайта ишлаш
жами сўм солиқ тушумларининг заводи МЧЖ

«Капиталбанк», «Іамкорбанк» ва «Алоєабанк» рейтингда энг юєори ўрин эгаллади

Иқтисодий тадқи- олиб бормоқда. «Ҳамкорбанк» умумий рей- Йирик2б0а2н0кйлиалр 4фчаоорлалкиукчуинндекси
қотлар ва ислоҳотлар Банкларнинг ўзига хос тингнинг 2-поғонасидан жой Кичик банклар фаоллик индекси
маркази томонидан ҳар олди. Ҳисоб-китоб натижа-
чоракда ўтказилаётган хусусиятларини ҳисобга ларига кўра, «Ҳамкорбанк» 2020 йил 4 чорак учун
сўровномада мам- олиб, банклар икки гуруҳга молиявий оммабоплик бўйича Саҳифа материалларини
лакатдаги 31 банк ажратилди: 1) йирик банк- 1-рақамли банк сифатида эъ-
кўрсаткичлари таҳлил лар 2) кичик банклар. Ҳар тироф этилди. Чунки, ушбу У.АБДУРАҲМОНОВ тайёрлади.
этилди. бир гуруҳ бўйича алоҳида банкнинг ҳар бир филиалига
рейтинг тузилди. тўғри келувчи кредит олган
Яъни банк секторида юридик ва жисмоний шахслар
амалга оширилаётган 17 та йирик банк учун эса сони нисбатан кўпроқни таш-
ислоҳотлар ва трансфор- фаоллик индекси бўйича кил этмоқда. Шунингдек, ушбу
мация жараёнлари са- умумий рейтингда «Капи- банк даромад олиш ва ликвид-
марадорлигини доимий талбанк» ва «Ҳамкорбанк» лилик кўрсаткичлари бўйича
равишда баҳолаб бориш етакчилик қилмоқда. ҳам «Топ-5» йирик банклар-
мақсадида «Банклар фа- «Капиталбанк»нинг молия- дан бири ҳисобланади. Шунга
оллик индекси» ишлаб вий воситачилик, актив- қарамасдан, «Ҳамкорбанк»нинг
чиқилди. Ушбу индекс асо- лар сифати ҳамда лик- алоҳида рейтинг натижалари
сида Марказ ҳар чоракда видлилик кўрсаткичлари активлар сифатини оширишга
банклар рейтингини эълон бўйича юқори натижалари эътибор қаратиш лозимлигини
қилиб бормоқда. банкнинг 1-ўринни эгал- кўрсатмоқда.
лашини таъминлади. Ху-
Мазкур индексни сусан, мазкур банкнинг Давлат улуши мавжуд бўлган
ҳисоблашда банкларнинг муддатли депозитлари йирик банклардан «Алоқабанк»
қуйидаги йўналишлар жами кредитларига нис- 3-ўринни эгаллади. Ушбу банк-
бўйича кўрсаткичларидан бати 85 фоизни ташкил да молиявий воситачилик
фойдаланилди: этди. Бундан ташқари, (3-ўрин), капитал етарлилиги
банк мажбуриятлари тар- (2-ўрин) ва активлар сифа-
Молиявий воситачилик кибида бошқа банклар ва ти (4-ўрин) бўйича энг яхши
Молиявий оммабоплик молия институтларидан кўрсаткич қайд этилди. Банк-
Капитал етарлилиги олинган маблағлар улуши нинг муддатли депозитлари-
Активлар сифати (3 фоиз) ва ҳукуматдан нинг жами кредитларига нис-
Бошқарув самарадор- олинган маблағлар улу- бати (58 фоиз) бошқа давлат
лиги ши (0,5 фоиз) энг кам банкларига нисбатан юқори
Даромад олиш экани аниқланди. Ле- ҳисобланса, бошқа банклар
салоҳияти кин, қайд этиш керакки, ва молия институтларидан
Ликвидлилик «Капиталбанк»нинг капи- олинган депозитлар ва кре-
2021 йил 1 январь тал етарлилиги бўйича дитларнинг жами мажбури-
ҳолатига республикамиз рейтинги банкнинг бу ятларидаги улуши (23 фоиз)
банк тизими активлари борадаги кўрсаткичлари ҳамда ҳукуматдан олинган
3 6 6,1 т рл н. с ў м, м а ж- Базель қўмитаси томони- маблағларнинг мажбуриятла-
буриятлари 307,8 трлн. дан белгиланган минимал рига нисбати (11 фоиз) банк
сўм ҳамда капитали 58,4 талабларга яқинлашиб тизими кўрсаткичларидан
трлн. сўмни ташкил этди. қолганидан далолат пастроқдир.
Ҳозирги кунда банк тизи- бермоқда.
мида 55 274 киши фаолият

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 5

ИННОВАЦИЯ Тариф бўйича
қуввати

ўқувчи ўрнидан кам бўлган мактаблар учун интернет тармоғига

500 уланиш тезлиги 10 Мбит/с, 501 дан 1 000 гача – 40 Мбит/с, 1 000 ва
ундан юқори ўқувчи ўринли мактаблар, информатика ва ахборот
технологияларига ихтисослаштирилган мактаблар – 100 Мбит/с
тезликда уланиши кўзда тутилган.

Иқтисодиётда Барча мактаблар
рақобатбардошликни «Eduсation»га
аниқлаш ва ошириш бўйича ўтказилади
кластерли ёндошувнинг
асосчиси, Гарвард бизнес Халқ таълими вазир-
мактаби профессори Майкл лиги республикамизнинг
Портернинг фикрига кўра барча мактаблари мах-
«маълум бир мамлакатда сус «Eduсation» тарифига
кластерлар қанчалик ўтказилаётганини маълум
ривожланган бўлса, қилади.
аҳолининг турмуш даражаси
ва компанияларнинг Маҳаллий бюджет
рақобатбардошлиги маблағлари ҳисобидан мар-
шунчалик юқори бўлади». казлашган ҳолда шартно-
малар тузилиши натижаси-
Кластер – қишлоқларнинг да ҳозирда 5 мингга яқин
саноатлашувини таъминлайди умумтаълим мактаблари
Демак, мамлакат иқтисодиётини чиқариш корхоналари барпо этиш чиқаришни ташкил этиш орқали «Oʼzbektelekom» томони-
кластерларга асослантириб ри- ва шунга мос равишда ўша ҳудудда ҳудудларни саноатлаштириш чора- дан махсус ишлаб чиқилган
вожлантириш бизнинг шароити- инфраструктурани ривожлантириш- лари кўрилмоқда. Бунда маҳаллий «Education» тариф режасига
мизда қишлоқларнинг саноатла- ни кун тартибига келтириб қўяди. ҳокимият учун кластерли ёнда- уланди. Кенг полосали ин-
шувини таъминлайди. Агар шундай шувнинг афзалликлари шундаки, тернет тармоғига уланиши
бўладиган бўлса, аграр соҳада Натижада, кластерлар ўзлари у турли соҳаларга тегишли бўлган имконияти бўлган бошқа
кластерларни ташкил қилиш жойлашган ҳудуддаги инфраструк- бир-бирига боғлиқ бўлган корхо- мактабларни ҳам ушбу та-
қандай бўлади ва бу Ўзбекистон тура билан боғлиқ муаммоларнинг налар гуруҳидаги вазиятни ҳар рифга ўтказиш ишлари олиб
иқтисодиётига нима беради, де- ечимини топиш орқали маҳаллий томонлама, тизимли равишда кўриб борилмоқда.
ган саволнинг жавоби кўпчиликни ҳокимликларга бўладиган ижтимо- чиқиш имконини беради. Ҳар қандай
қизиқтирмоқда. ий, иқтисодий юкламани камайтира- ишлаб чиқариш корхонасининг Тариф бўйича қуввати 500
ди. Албатта, бунда кластер эгалари рақобатбардошлиги асосан ташқи ўқувчи ўрнидан кам бўлган
– Ўзбекистон шароитида аграр биринчи навбатда бизнеснинг иж- омиллар, хусусан, бевосита кадрлар мактаблар учун интернет
соҳада кластер усулининг жорий тимоий масъулияти ҳам борлигини савиясига боғлиқ. тармоғига уланиш тезлиги
этилиши кўп босқичли тизимни эсдан чиқармаслиги керак бўлади. 10 Мбит/с, 501 дан 1 000
шакллантиради, – дейди Ўзбекистон Бизнеснинг ижтимоий масъулияти Агар корхонада малакали кадрлар гача – 40 Мбит/с, 1 000 ва
фермер, деҳқон хўжаликлари ва деган тушунча бизнинг тадбиркор- бўлмаса, бундай ишлаб чиқариш ундан юқори ўқувчи ўринли
томорқа ер эгалари кенгаши Ахбо- ларимизда бугунги кунгача тўлиқ корхонаси ички ва ташқи бозорда мактаблар, информатика ва
рот таҳлил бўлими бошлиғи Обил шаклланиб улгурмаган. Чунки, рақобатбардош бўла олмайди. Кор- ахборот технологияларига их-
Сафаров. – Бунда қишлоқ хўжалиги биздаги тадбиркорлик муҳити иж- хона учун кадрларни тайёрлашга тисослаштирилган мактаблар
маҳсулотлари етиштиришнинг барча тимоий масъулиятни маҳаллий кўп вақт ва муайян капитал талаб – 100 Мбит/с тезликда улани-
жараёнларида, яъни шудгорлашдан ҳокимликларнинг «инжиқликлари» қилинади. Шунинг учун кластернинг ши кўзда тутилган. «Tas-IX»
тортиб ҳосилни йиғиштириб олиш сифатида қабул қилади. Лекин, ташаббуси кўпинча инсон ресурсла- тармоқларига уланиш тезлиги
ва ундан тайёр маҳсулот ишлаб бугунги кундаги дунёнинг энг илғор рини ривожлантиришга қаратилган барча «Eduсation» тарифлари-
чиқаришгача бўлган жараёнларга тадбиркорлари ижтимоий масъули- бўлади. да 100 Мбит/с ташкил этади.
комплекс ёндашув қўлланилади. ятни ўз бизнесини ривожлантириш-
Кластер усули, айниқса, енгил са- нинг бирламчи йўналиши сифатида Ҳудудларда кластер сиёсатини Янги тариф ёрдамида
ноат корхоналарининг пахта етиш- қабул қилмоқда. амалга ошириш корхоналарнинг электрон таълим ресурс-
тиришга ихтисослашган фермер рақобатбардошлигини ўсишига лари (kitob.uz, edumarket.uz,
хўжаликлари хамда кичик корхона- Ҳозирда кластерлар ҳудудларда ўзларининг географик жиҳатдан edukids, Kundalik.com тизими
ларнинг томорқа ер эгалари билан саноатни ривожлантиришнинг энг яқин жойлашуви билан боғлиқ ва бошқалар)да ишлаш, Очиқ
ўзаро алоқаларини кучайтиради. қулай замонавий воситаси бўлиб бўлган кластер аъзоларининг ўзаро онлайн курсларидан фой-
қолмоқда. Лекин, сўнгги вақтларда самарали алоқалари, шу жумла- даланиш, қўшимча таълим
Кластерлар ерга уруғ қадашдан кластерларнинг бундай имкония- дан, инновациялар, технологиялар, олиш учун YouTube ва бошқа
бошлаб, тайёр маҳсулот етишти- тини маҳаллий ҳокимликлар тушу- ноу-хау, ихтисослашган хизматлар, ташқи платформалардан
ришгача бўлган бутун бир тизимни ниб етмагани ёки тушунмасликка қўшма кооперацион лойиҳалар ва фойдаланиш мумкин.
ўзига қамраб олади. Натижада, пах- олаётгани кўриниб қолмоқда. Буни самарали рақобатни амалга оши-
та етиштирган фермер, мева-чева ижтимоий тармоқлар ҳамда ОАВ- риш учун юқори малакали кадрлар Бугунги кунда Халқ таъли-
етиштирган томорқачи фақат ўзлари ларда кластерлар билан боғлиқ зарур бўлади. Натижада, илмий из- ми вазирлиги томонидан бар-
етиштирган ҳосил ёки хомашёни можаролар орқали кузатиб туриб- ланишлар ва тадқиқотларни ривож- ча мактабларда компьютер
сотишдан эмас, балки унинг қайта миз. Бундай можаролар оқибатида лантириш учун ҳам инфратузилма хоналари доимий равишда
ишланишидан ҳам даромад кўриш кластерлар тўғрисида ватандошла- шаклланади. очиқ туриши ва ўқувчилар
имконига эга бўлади. Шу билан бир- римизда нотўғри қараш шаклланиб, бундан самарали фойдалан-
га, етиштирилган пахта ёки бошқа кластер дегани бу – ерга эгалик Кластерларни ривожлантиришда ган ҳолда ўзларининг АКТ
қишлоқ хўжалик маҳсулотларини қилиш ҳуқуқи, деб тушунишмоқда. муваффақиятга эришиш – бу бизнес саводхонлигини ошириши
қайта ишлаш давомида янги иш Натижада кластернинг имконият- ва маҳаллий ҳокимиятнинг бирга- учун шароитлар яратилиши
ўринлари вужудга келади. ларидан тўлақонли фойдаланиш ликдаги вазифаси ҳисобланади. устида иш олиб борилмоқда.
жараёнини бой берилмоқда. Фақат ўзаро тушуниш ва улар
Кластер усулидаги ишлаб ўртасида ҳамкорлик қилиш каби Бундан ташқари, ўқитув­
чиқариш корхоналарини маҳсулот Қайд этиш керакки, кластерга ижобий кўникмалар яхши натижа- чилар ўз устида ишлашлари
етиштириладиган ҳудудга яқин қизиқиш йигирманчи асрнинг сўнгги ларнинг кафолати бўлиб қолади. учун халқаро таълим плат-
бўлиши талаб қилинади. Бу эса чорагида пайдо бўлди. Ҳозирда формалари ва ресурслари-
ўз навбатида ҳудудларда ишлаб бизда ҳам кластер асосида ишлаб Сайёра ШОЕВА дан эркин фойдаланишлари-
га имконият яратилди.

Эслатиб ўтамиз, бугунги
кунгача барча мактаблар
Ziyonet тарифидан фойда-
ланган бўлиб, ундаги тезлик
ҳамда интернет ресурслари
чегараланган эди.

ЎзА

6 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

ДАВЛАТ ДАСТУРИ

Таҳлилчиларнинг
таъкидлашича, 2021
йилги Давлат дастури
мамлакатимиздаги
бугунги реал воқеликни
акс эттирган муҳим
ҳужжат сифатида
эътироф этилмоқда.
Буни биргина дастур
лойиҳаси бўйича жами
4 мингга яқин таклиф
келиб тушганида ҳам
кўриш мумкин. Хусусан
унга давлат бошқаруви
йўналиши бўйича
– 1239 та, суд-ҳуқуқ
йўналишида – 479 та,
иқтисодиёт соҳасида
– 901 та, ижтимоий
соҳада – 1018 та, ташқи
сиёсат ва хавфсизлик
йўналишида– 146 та
таклифлар билдирилди.

ИЄТИСОДИЁТНИ ЛИБEРАЛЛАШТИРИШ ТОБОРА КУЧАЙМОЄДА

Кенг жамоатчилик ва экс- энергия манбаларидан бошқаруви самарадорлиги- ДАВЛАТ ДАСТУРИДА эса маълумот бермаган
пертлар томонидан бе- барча учун умум фойда- ни ошириш учун ходимлар РЕЖАЛАШТИРИЛАЁТГАН ташкилотлар Ҳисоб пала-
рилган таклифларни ҳар ланиш имкониятини таъ- сони ва маоши бевосита ТАДБИРЛАРНИ таси томонидан жаримага
томонлама кўриб чиқиш минлаш; 8-мақсад. Сама- ҳудуднинг ўзига хослиги ва МОЛИЯЛАШТИРИШГА тортилиш механизми ама-
якунига кўра, Давлат дасту- рали бандликни ошириш иш ҳажмидан келиб чиқиб лиётга жорий қилинади.
ри лойиҳасига жами 50 га ҳамда эркаклар ва хотин- белгиланади ва бу энг адо- 29 492,7УМУМИЙ ЄИЙМАТИ
яқин концептуал ҳамда 100 қизларни муносиб иш би- латли қарордир. Сабаби, Давлат қарзи тўғрисидаги
дан ортиқ аниқлаштирувчи лан таъминлаш асосида айрим ҳудудларда битта ìèëëèàðä ñºì, 2 600,4 маълумотлар эса ҳар чорак
таҳририй ўзгартириш ва барқарор ва умумқамровли маҳаллада 10-13 минг, ай- ìèëëèîí АЇØ äîëëàðè якуни бўйича Олий Мажлис
қўшимчалар киритилди. иқтисодий ўсишга римларда эса атиги 4-5 âà 57,5 ìèëëèîí åâðî палаталарига киритилиб,
кўмаклашиш; 9-мақсад. минг фуқаро яшайди ва иш ìè¿äîðèäàãè ìàáëà¢ëàð Молия вазирлигининг рас-
Давлат дастурида белги- Барқарор инфратузилма- ҳажми ҳам шунга яраша. êºçäà òóòèëìî¿äà. мий веб-сайтида эълон
ланган тадбирлар ва вази- ни яратиш, умумқамровли Аҳоли сони кўп ҳудудларда қилиб борилади. Натижада
фаларнинг моҳияти «Янги ва барқарор саноатла- барча билан бирдек иш- қилиш, уларни стратегик кенг жамоатчилик орасида
Ўзбекистон» шароитида ва шув ва инновацияларга лаш имкони йўқ ва бу инвесторга сотиш каби кенг бюджет маблағларининг
«Учинчи Ренессанс» учун кўмаклашиш; 16-мақсад. турли муаммолар келиб жамоатчилик эътирозига сарфланишига оид салбий
мустаҳкам пойдевор си- Барқарор ривожланиш чиқаряпти. Давлат дастури- сабаб бўлаётган муаммо- фикрлар туғилишининг олди
фатида мамлакатимизнинг мақсадлари йўлида тинч- да эса бунга энг самарали лар ечимига қаратилган олиниб, фуқароларнинг
демократик ислоҳотлар ликсевар ва очиқ жами- ечим кўрсатилган бўлиб, вазифалар ҳам белгилаб ислоҳотларга бўлган ишон-
йўлидан изчил бораётганли- ятлар барпо этилишига бу амалга оширилаётган берилган. чи ортишига эришилади.
гининг яққол тасдиқлайди. кўмаклашиш, барча учун ислоҳотлар натижадорлиги-
одил судлов имкониятидан ни янада оширишга хизмат Яна бир муҳим жиҳат. Шунингдек, «Солиқчи-
Давлат дастури 2030 йил- фойдаланишни таъмин- қилади. Ушбу йўналишда бугун- кўмакчи» тамойили асоси-
гача бўлган даврда барқарор лаш ва барча даражалар- ги кунда аҳоли ва кенг да солиқ маъмурчилигини
ривожланиш соҳасидаги да самарали, ҳисобдор ва Мухтасар қилиб айтганда, жамоатчилик эътирозига такомиллаштириш бораси-
миллий мақсад ва вази- кенг иштирокка асосланган Давлат дастурида давлат сабаб бўлаётган бюджет да ҳам алоҳида вазифалар
фаларни амалга ошириш муассасаларни ташкил бошқаруви самарадорли- маблағларининг сарфла- белгиланмоқда. Жумладан,
билан ҳамоҳангдир. этиш каби мақсадларни гини оширишга қаратилган ниши ҳамда давлат қарзи солиқ тўловчиларга хизмат
амалга оширишга ҳам хиз- тизимли, самарали ва энг харажатларини шаффоф- кўрсатишнинг ягона стан-
Хусусан, 1-мақсад. Бар- мат қилади. асосийси, халқимизни рози лигини таъминлаш маса- дартларини ишлаб чиқиш
ча жойларда аҳолининг қилишга қаратилган яна лаларига ҳам алоҳида эъ- ва кўрсатиладиган хизмат
кам таъминланганлик да- Албатта, дастурда кўплаб ташаббуслар зами- тибор қаратилган. Энди- турларини кенгайтириш,
ражасини пасайтириш; белгиланган вазифалар ридан ташкил топганлигини ликда, вазирлик ва идора- солиқ органлари ва солиқ
2-мақсад. Озиқ-овқат хавф- ўз-ўзидан ижро этилиб қайд этиш жоиз. ларга бюджетдан ташқари тўловчилар ўртасидаги
сизлигини мустаҳкамлаш, қолмайди. Бу, энг аввало, жамғармаларининг даро- бизнес-процессларни та-
овқатланиш рационини ушбу чора-тадбирларни Давлат дастурининг мад ва харажатлари, дав- комиллаштириш, солиққа
яхшилаш ҳамда қишлоқ молиялаштириш билан уз- учинчи устувор йўналиши лат улушига эга бўлган оид ҳуқуқбузарликка чора
хўжалигининг барқа- вий боғлиқдир. Давлат дас- – иқтисодиётни ривожлан- ташкилотлар харидлари, кўришни босқичма-босқич
рор ривожланишига турида режалаштирилаёт- тириш бўйича белгилана- давлат субсидия ва грант- автоматлаштириш орқали
кўмаклашиш; 3-мақсад. ган тадбирларни молиялаш- ётган энг муҳим чоралар ларига оид маълумотларни соддалаштириш, «Солиқ
Соғлом турмуш тарзини тиришга умумий қиймати сифатида, биринчидан, ўз веб-сайтларида эълон юки калькулятори» интерак-
таъминлаш ва барча ёш- 29 492,7 миллиард сўм, 2 мамлакатимиздаги иш- қилиб бориш мажбурияти тив хизмат турини яратиш
даги кишиларнинг фаро- 600,4 миллион АҚШ дол- сиз фуқароларга, ўзини юклатилмоқда. Бу каби ҳамда “Soliq” мобил илова-
вонлигига кўмаклашиш; лари ва 57,5 миллион евро ўзи банд қилмоқчи бўлган ишлар самарадорлигини сида ўзини ўзи банд қилган
4-мақсад. Умум қамровли миқдоридаги маблағлар фуқароларга тегишли имко- ўз вақтида таъминлаш учун шахслар учун умумреспу-
ва адолатли сифатли таъ- кўзда тутилмоқда. Мазкур ниятлар яратиш, хусусан, ер блика банклараро процес-
лимни таъминлаш ҳамда рақамлар ҳам ушбу тадбир- майдонларини ажратиш, иш синг маркази (Uzcard) би-
барчага бутун умри даво- ларнинг долзарб ва айни фаолиятларини бошлашла- лан ҳамкорликда қўшимча
мида таълим олиш имко- пайтда ҳаётий зарурат экан- ри учун субсидиялар бериш имконият ва хизматлар
ниятини рағбатлантириш; лигидан далолат беради. кўзда тутилмоқда. Иккинчи- яратиш каби чора-тадбир-
5-мақсад. Гендер тенглик- дан, энергетика бозорлари- лар кўзда тутилмоқда. Бу
ни таъминлаш ва барча Ўзбекистон Республикаси ни монополиядан чиқариш, каби вазифаларнинг ҳаётга
хотин-қизларнинг ҳуқуқ ва Олий Мажлиси ҳузуридаги табиий газ ва электр энер- татбиқ этилиши натижаси-
имкониятларини кенгайти- Қонунчилик муаммолари гиясини бозор тамойилла- да яширин иқтисодиётнинг
риш; 6-мақсад. Барча учун ва парламент тадқиқотлари рига асосан сотишни жо- олди олиниб, солиқ ту-
сув ресурслари ва санита- институти директори, юри- рий қилиш белгиланмоқда. шумларининг ўз вақтида
риянинг мавжудлиги ҳамда дик фанлар доктори Фо- Учинчидан, иқтисодиётдаги бюджетга тушишига эри-
улардан оқилона фой- зилжон Отахоновнинг ёзи- давлат иштирокини камай- шилади.
даланишни таъминлаш; шича, эндиликда вилоят, тириш, йирик корхоналар ва
7-мақсад. Арзон, ишончли, туман, шаҳар ва маҳалла банкларни трансформация (Давоми 7-бетда)
барқарор ва замонавий

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 7

Сурхондарё вилояти ДОЛЗАРБ МАВЗУ
ҳокими Тўра Боболов
«Темир дафтар», «Аёллар ТЎРА БОБОЛОВ 7 СОАТЛИК
дафтари» ва «Ёшлар САЙЁР ЄАБУЛ ЎТКАЗДИ
дафтари»га киритилган
фуқаролар билан Хусусан, кеча Жарқўрғон туманининг майдони ва банк кредити ажратилиши,
маҳаллабай учрашувлар «Истиқлол» маҳалласида ўтказилган шунингдек, маҳалламиздаги 33-умумтаъ-
ўтказмоқда. учрашувнинг 7 соат давом этгани лим мактаби биносини таъмирлаш, ички
айтилмоқда. йўлларни тошлаш, тоза ичимлик суви би-
лан таъминлашда амалий ёрдам сўрадик,
Сурхондарё вилояти ҳокимлиги Матбу- – дейди “Полвонлар юрти” маҳалласида
от хизматидан хабар қилинишича, ушбу яшовчи Севара Хўжақулова. – Бугунги
мулоқотларда фуқаролардан асосан иш қабулдан сўнг барча масалаларимиз
билан таъминлаш, ижтимоий қўллаб- ижобий ечиладиган бўлди. Вилоят
қувватлаш, уй-жой, йўлларни таъмир- ҳокими мутасадди раҳбарларга вазиятни
ўрганиб, масалаларни ҳал этиш бўйича
лаш, газ, сув ва электр таъминоти, таъ- кўрсатма бердилар.
лим, соғлиқни сақлаш, тижорат бан-
кларига оид ва бошқа масалаларда Эндиликда сайёр қабулларда шахсий
400 га яқин мурожаатлар тушган. муаммолардан кўра, жамоавий, ижти-
Кўпчилик мурожаатчилар сай- моий ҳамда тадбиркорлик билан боғлиқ
ёр қабулдаги мурожаатлар мурожаатлар сони ортиб бораётганини
эътиборсиз қолмаганини айтиш мумкин. Бу, аввало, одамларимиз-
таъкидламоқдалар. нинг руҳияти ҳамда дунёқараши, ҳаётга,
– Опам билан тадбир- ўз меҳнатининг натижасига муносабати
корлик фаолиятимизни ўзгараётганидан далолатдир.
йўлга қўйиш учун ер

КОНГРЕСС ИШТИРОКЧИЛАРИ «ЄОДИРИЯ ГЭС-3» ГА БОРДИ

Пойтахтимизда ҳолатига келгунга қадар асосида янги гидроэлектр Жорий йилда 16 лойиҳани амалга оширилаётган
“Гидроэнергетика. маъмурий ва муҳандислик станцияларини қуриш, узоқ амалга оширмоқчимиз, кенг кўламли ислоҳотлар,
Марказий Осиё ва бошқарувида заҳматли йиллардан буён ишлаб уларнинг қуввати 9903 жорий ва кутилаётган
Каспий” бешинчи меҳнат фаолиятини келаётган ГЭСларни МВт бўлади. Умумий истиқболларга
халқаро конгресси олиб борган етук замон талаблари асосида қиймати 1 миллиард бағишланади.
бўлиб ўтмоқда. Тадбир мутахассислар ҳаёти ва модернизация қилишда доллардан ошадиган Конгресс доирасида
иштирокчилари “Қодирия касбий тажрибаси, ГЭС ва фаол қатнашмоқда. маблағнинг бир қисми соҳа мутахассислари
ГЭСлар каскади” унитар Каскад эришган ютуқлар – Мазкур йирик хорижий инвестициялар иштирокида бир қатор
корхонаси таркибидаги унда ўз аксини топган гидроэнергетика форуми ҳисобидан қопланади. давра суҳбатлари,
“Қодирия ГЭС-3” да экан. Меҳнати алоҳида ва кўргазмаси Европа, Форумдан ўрин олган семинарлар, брифинглар
бўлишди. эътироф этилган фидойи Лотин Америкаси, Буюк асосий маърузалар ташкил этилмоқда.
Иштирокчилар “Қодирия гидроэнергетиклар Британия, Эрон, Грузия мамлакатимизда
ГЭСлар каскади” тарихи ҳақидаги маълумотлар ва МДҲ давлатлари гидроэнергетика соҳасида С.ШОЕВА,
билан боғлиқ ёрқин мен учун қизиқ бўлди. ҳамкорлигида энергетика ЎзА мухбири
зарварақлар ҳамда Бизда ҳам бу каби эски соҳасини ривожлантириш,
умумий манзарани қамраб ГЭСлардан бир нечта бор, соҳа мутахассислари
олган ихчам ва мўъжаз у ерда музей яратишни иштирокида асосий
музейда бўлишди. мўлжаллаб қўйдим. масалаларни муҳокама
– Қодирия ГЭСининг эски Албатта, 1933 йилдан қилиш ҳамда тажриба
эксплуатация биноси буён иш жараёнида бўлган алмашиш мақсадида
ҳудудида жойлашган технологик қурилмалар ўтказилмоқда, – дейди
музейда бўлдик, – дейди тадбир иштирокчиларида “Ўзбекгидроэнерго”
Россия – Қирғизистон ёрқин таассурот қолдирди. акциядорлик жамияти
ривожланиш фонди Анжуманда мамлакатимиз раис ўринбосари Бекзод
вакили Нурлан Мамитов. гидроэнергетика Амирсаидов. – Биз
– Унинг экспонатлари соҳасининг бош ташкилоти янги ГЭСларни қуриш
тарихий ва мазмун бўлган “Ўзбекгидроэнерго” ва мавжудларини
жиҳатдан ниҳоятда кенг акциядорлик жамияти модернизация қилиш
қамровлидир. ГЭСнинг вакиллари фаол иштирок орқали юртимизнинг
илк пойдеворидан этмоқда. Аслида ҳам улар энергетика салоҳиятини
тортиб то каскад инвестициявий лойиҳалар кенгайтирмоқдамиз.

(Бошланиши 6-бетда) жадал ижросини таъмин- рация ташкилоти (ХМТ) алар таъсирини юмша- ломатияни фаол илгари
Давлат дастурининг бе- лаш мақсадлари кўзда билан ҳамкорликни кен- тишга қаратилган амалий суриш, айниқса, Қозоғистон,
шинчи – Хавфсизлик, мил- тутилмоқда. гайтириш, Орол денгизи ҳаракатларни қатъий давом Қирғизистон, Тожикистон ва
латлараро тотувлик ва ди- ҳалокати оқибатида юза- эттириш, Афғонистонда Туркманистон билан яқин
ний бағрикенгликни таъмин- Шу билан бирга, бешинчи га келган экологик фожи- тинчлик ўрнатилиши ва қўшничилик алоқаларини
лаш, шунингдек, вазмин, йўналишда Халқаро миг- мазкур мамлакатнинг мустаҳкамлаш бўйича тад-
ўзаро фойдали ва конструк- барқарор ривожланишини бирларни амалга ошириш
тив ташқи сиёсатни амалга таъминлаш йўлидаги гло- бешинчи йўналишнинг
ошириш соҳасидаги усту- бал саъй-ҳаракатларни муҳим устувор вазифала-
вор йўналишлар бўйича эса фаол қўллаб-қувватлаш, ридан саналади.
Ўзбекистон Республикаси- жумладан, Марказий Оси-
нинг Ташқи сиёсий фаолият ёни Ҳинд океани билан Хулоса қилиб айтганда,
концепциясини такомил- боғлайдиган Транс-афғон 2021 йилги Давлат дасту-
лаштириш бўйича ишлаб транспорт йўлагини барпо рида амалга оширилиши
чиқиладиган қонун лойи- этиш борасида аниқ ман- режалаштирилаётган барча
ҳасида мамлакатимизнинг зилли тадбирларни амалга соҳалардаги чора-тадбир-
очиқ ва прагматик ташқи ошириш каби аниқ вазифа- лар дастурнинг, энг авва-
сиёсатини изчил амалга лар кўзда тутилган. ло, мамлакат ривожи ва
ошириш ҳамда белгилан- халқ фаровонлигига хизмат
ган стратегик режаларнинг Шунингдек, Ўзбекистон қиладиган муҳим ҳужжат
Республикасининг ташқи эканлигини яққол кўрсатиб
сиёсатида иқтисодий дип- турибди.

8 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

76 ЎЗБЕКИСТОН ВА ЖАІОНта янги истиқболли инвестиция лойиҳаси устида
биргаликда ишлашни давом эттиришга келишиб
олинди. Жумладан, 26 талойиҳа бўйича Ўзбекистон
ва Венгрия тарафдан ҳамкорлар аниқланган бўлиб,
тегишли музокаралар олиб борилмоқда.

ИЇТИÑОДИЙ
ØÅРИКЛИК ИÇЧИЛ
КÅНГАЙТИРИЛАДИ

Ўзбекистон П.Сийярто икки давлат монлик алоқаларини фа- идоралар, тармоқ бирлаш- гишли музокаралар олиб
Республикаси ҳукумати алоқаларини ривожлан- оллаштириш муҳим ва дол- малари ҳамда Ўзбекистон борилмоқда.
делегациясининг тиришнинг ижобий ўсиш зарблигини таъкидлади. ва Венгриянинг етакчи
Венгрияга ташрифи суръатини эътироф этиб, компаниялари раҳбарлари Шунингдек, Ўзбекистон
доирасида Будапешт Венгрия ҳукумати ҳар икки Венгрия компанияла- ўртасида «G2B» ва «В2В» Республикаси Инвестиция-
шаҳрида икки мамлакат учун устувор рига хорижий инвестор- учрашувлари ўтказилди. лар ва ташқи савдо вазир-
мамлакат ишбилармон йўналишларда иқтисодий лар учун Ўзбекистоннинг Мулоқот давомида ишти- лиги ҳузуридаги Экспортни
доираларининг бир шерикликни изчил кенгай- очиқлигини таъминлаш ва рокчилар қўшма корхона- рағбатлантириш агентлиги
қатор вакилларини тиришга алоҳида эътибор жозибадорлигини ошириш лар ташкил этиш ва ўзаро ва Савдони ривожланти-
жамлаган Ўзбекистон – қаратаётганини таъкидла- бўйича олиб борилаётган манфаатли савдо битимла- риш бўйича Венгрия агент-
Венгрия бизнес-форуми ди. Шунингдек, венгр ком- ишлар, шаффоф ишби- рини тузиш масалаларини лиги ўртасида ҳамкорлик
бўлиб ўтди. панияларини ўзбекистонлик лармонлик муҳитини шакл- атрофлича муҳокама қилиш тўғрисида битим, ўзаро
тадбиркорлар билан ўзаро лантириш, коррупцияга имкониятига эга бўлдилар. сайёҳлик оқимини кенгай-
Форумда Ўзбекистон алоқани фаоллаштиришга қарши курашиш, инвести- тириш бўйича Ўзбекистон
Республикаси Бош вазири чақирди. ция муҳитини яхшилаш Тадбир якунида Ўзбекис- Республикаси Хусусий ту-
ўринбосари – инвестиция- ва иқтисодиётда давлат- тоннинг турли ҳудудларида ризм ташкилотлари Ассо-
лар ва ташқи савдо вазири Ўзбекистон делегаци- нинг ролини босқичма- паррандачилик, балиқ- циацияси ҳамда Венгрия
Сардор Умурзоқов ва Венг- яси раҳбари ўз нутқида босқич қисқартириш бўйича чилик, чорвачилик ва озиқ- Сайёҳлик агентликлари
рия ташқи ишлар ва ташқи барча қўшма лойиҳа ва кўрилаётган чоралар овқат саноати соҳаларида ва туроператорлари Ас-
иқтисодий алоқалар вазири ташаббусларни амалга тўғрисида батафсил маъ- 12та инвестиция лойиҳани социацияси ўртасида ҳам-
Петер Сийярто иштирок этди. оширишда давлатнинг ҳар лумот берилди. Қолаверса, амалга ошириш бўйича корлик тўғрисида битим,
томонлама ёрдами кафо- қишлоқ хўжалиги, фарма- қатор икки томонлама би- Ўзбекистонда фармацевтика
Ўзбекистон ҳамда Венг- латланганини таъкидлади. цевтика, енгил саноат, озиқ- тимлар имзоланди. Бун- соҳасида таълим тизимини
рия ўртасидаги инвестиция- Шу билан бирга, венгрия- овқат саноати, ахборот- дан ташқари 76 та янги такомиллаштириш бўйича
вий ва савдо-иқтисодий лик салоҳиятли инвестор- коммуникация технология- истиқболли инвестиция Ўзбекистон Республикаси
ҳамкорликни янада ривож- лар ва савдо шерикларини лари соҳаси ва банк-молия лойиҳаси устида бирга- фармацевтика саноатини
лантиришнинг ҳал қилувчи Ўзбекистон ҳукуматининг сектори каби истиқболли ликда ишлашни давом эт- ривожлантириш агентлиги
омили сифатида икки мам- Ўзбекистон – Венгрия иш- йўналишларда инвестиция- тиришга келишиб олинди. ҳамда Венгрия фармако-
лакат ишбилармон дои- билармонлик ҳамкорлигини вий имкониятлар ҳам чуқур Жумладан, 26 та лойиҳа логик кластери ўртасида
ралари ўзаро алоқасини жадал ривожлантиришга очиб берилди. бўйича Ўзбекистон ва Венг- ҳамкорлик тўғрисида битим
мустаҳкамлаш тадбирнинг содиқлигига ишонтириб, рия тарафдан ҳамкорлар имзоланди.
асосий мавзуси бўлди. икки мамлакат ишбилар- Бизнес-форум давоми- аниқланган бўлиб, те-
да, шунингдек, вазирлик, ЎзА
Та дбирни очар эк ан

Õîðèæãà 1 ìèëëèàðä äîëëàðëèê ìåâà-ñàáçàâîò ñîòèëãàí

Статистик маълумотларга кўра, 2020 доллар) учинчи ўриндан жой олган.
йили Ўзбекистон 1 млрд. долларлик мева Шунингдек, ўзбек мева-сабзавотлари
ва сабзавотларни экспорт қилган.
Покистон (75,5 млн. $), Хитой (70,1 млн. $),
Шундан 255,4 миллион доллари Россия Афғонистон (49,4 млн. $), Туркия (19,4 млн.
ҳиссасига тўғри келмоқда. $), Германия (6,3 млн. $), БАА (4,6 млн. $)
каби давлатларга экспорт қилинган.
Яъни Ўзбекистон ўтган йили 1,5 млн..
тонна ҳажмдаги мева ва сабзавотларни Шу ўринда 2020 йили Тошкент вилояти
хорижга сотган. (347,8 минг тонна), Фарғона, (207,2 минг
тонна), Самарқанд (144,4 минг тонна) хо-
Ўзбекистон мева ва сабзавотларни энг рижга энг кўп мева ва сабзавотлар экспорт
кўп экспорт қилган давлатлар орасида Рос- қилган ҳудудлар бўлганини таъкидлаш
сия 255,4 миллион доллар билан биринчи мумкин.
ўринда турибди. Қозоғистон иккинчи, (251,4
млн. доллар), Қирғизистон эса (181,1 млн. Маъмуржон ЮЛДОШЕВ

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 9

АНЖУМАН 2016 йилда 60 та мамлакатга
маҳсулот етказиб берилган бўлса,

йилда 71 та мамлакатга етказиб берилди. Aммо

2020 шуни таъкидлаш керакки, ҳозирги пайтда
тўқимачилик ва кийим-кечак экспортининг 89
фоизи фақат олти давлат ҳиссасига тўғри келяпти.

ÁИÇНÅÑДАГИ Пойтахтимизда «Бизнесдаги яхлитлик, тизимини жорий қилиш хусусиятлари ва
ßÕЛИТЛИК, халқаро амалиёт ва стандартлар» унинг самарадорлигини таъминлаш бора-
ÕАЛЇАРО мавзуида халқаро анжуман бўлиб сидаги чора-тадбирлар ўз аксини топди.
АМАЛИ¨Т ÂА ўтди.
ÑТАНДАРТЛАР Ушбу тизимда шаффоф тизим, бизнес
«American Chamber of Commerce in учун барча шароитлар яратилганлиги,
СТАТИСТИКА Uzbekistan», KPMG халқаро аудитор- халқаро инвесторлар учун жозибадор
лик консалтинг компаниялари ва БМТ таклифлар, комплаенс соҳасида барча
тараққиёт дастурининг Ўзбекистондаги асосий тамойиллар ҳисобга олинганлиги,
ваколатхонаси ҳамкорлигида ташкил жумладан, «ишонч телефони», коррупцияга
этилган тадбирда мамлакатимизда са- қарши тизим ҳолатини доимий монито-
марали бизнес дастурларини ишлаб ринги, контрагентларни текшириш, ишга
чиқиш ва жорий қилиш, манфаатлар қабул қилишда номзодларни текшириш,
тўқнашувини бошқариш ва Ўзбекистон шунингдек, нефть ва газ соҳасидаги
Республикаси корпоратив сектори корхо- ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш-
наларида комплаенс функциясини таш- га қаратилган бошқа тадбирлар йўлга
кил этишда ўзаро тажриба алмашиш ва қўйилганлиги алоҳида қайд этилди.
энг яхши амалиётларни тақдим этиш ма-
салалари таҳлилига эътибор қаратилди. Та дбир иштирок чилари томонидан
бизнес учун қулай шароитларни, халқаро
«Ўзбекнефтгаз» АЖ матбуот хизматига инвесторлар учун жозибадор таклифларни
кўра, анжуманда акциядорлик жамияти яратиш, корпоратив секторда комплаенс
томонидан тақдим этилган маърузада жа- соҳасининг жорий этилишидаги мавжуд
мият тизимида бизнесни ривожлантириш, муаммолар ва тенденциялар муҳокама
коррупцияга қарши курашиш ва комплаенс қилинди ва тегишли тавсиялар берилди.

2016-2021 йилларда тўқимачилик маҳсулотлари экспорти

Ўзбекистонда маҳаллий Маълумки, 2020 йилдан бош- лакатда қайта ишлана бошлади. бўйича мажбуриятларни бажариш
корхоналар томонидан ишлаб лаб, Ўзбекистондан пахта экс- Ўтган йили эса ушбу коэффициент билан боғлиқ эканини таъкидлаш
чиқарилган тўқимачилик ва порти бутунлай тўхтатилиб, барча экспорт учун 11 фоизни, маҳаллий жоиз. Таҳлилларчилар 2021 йилда
тикувчилик маҳсулотлари ташқи хом ашё ўзимизда қайта ишлана қайта ишлаш учун 89 фоизни таш- қайта ишланган пахта толаси-
бозорда ҳам ўз харидорини топиб, бошлади. кил этди. Шу билан бирга, пахта нинг 99 фоизи маҳаллий саноат
хорижий истеъмолчилар орасида экспорти ҳажмининг пасайиши эҳтиёжлари учун ишлатилишини
оммалашиб бормоқда. Кейинги Шу ўринда 2018 йилга келиб фонида тўқимачилик ва тикувчи- таъкидламоқдалар.
тўрт йилда ушбу соҳадаги экспорт пахта толаси ишлаб чиқариш лик-трикотаж маҳсулотлари экс-
2,1 бараварга ўсди, яъни 2016 ҳажми 2016 йилга нисбатан 8 порти ҳажми ўсди. Тармоқнинг сифатли ривожла-
йилдаги 899 миллион доллардан фоизга кўпайиши фонида экспорт нишининг асосий кўрсаткичлари
2020 йилда 1867 миллион қилинаётган пахта улуши 18,4 Шу ўринда оқ олтинни доимий қаторига ташқи бозорларда унинг
долларга. фоизга кескин пасайди. Терилган равишда экспорт қилиш узоқ маҳсулотларига бўлган талабнинг
пахтанинг 81,6 фоизи эса мам- муддатли экспорт шартномалари ошиши киради, албатта.

Кейинги тўрт йилда экспорт
ҳажмининг 2,1 баравар ўсиши ҳам
шундан далолат беради: 2016
йилдаги 899 миллион доллардан
2020 йилда 1867 миллион дол-
ларгача.

Қайд этиш жоизки, Ўзбекистон-
нинг тўқимачилик ва тикувчилик
маҳсулотлари дунёнинг кўплаб
мамлакатларига етказилиб, экс-
порт географияси ҳам йил сай-
ин кенгайиб бормоқда. Маса-
лан, 2016 йили 60 та мамлакатга
маҳсулотимиз етказиб берилган
бўлса, 2020 йилда 71 та мам-
лакатга экспорт қилинди. Aммо
шуни таъкидлаш керакки, ҳозирги
пайтда тўқимачилик ва кийим-ке-
чак экспортининг 89 фоизи фақат
олтита давлат ҳиссасига тўғри
келяпти. Хусусан, 2020 йил нати-
жаларига кўра, бу жараёнда Рос-
сиянинг улуши 36,5 фоизни, Хитой
- 21,6, Қирғизистон - 15,2, Туркия
- 11,4, Польша ва Қозоғистон 2,3
фоизданни ташкил этади. Тайёр
тикув ва трикотаж буюмлар экс-
портининг 95 фоизи эса МДҲ
давлатларига тўғри келади. Бу
эса биз учун экспорт географи-
ясининг диверсификацияси да-
ражаси пастлигича қолаётганини
кўрсатади.

Вилоятхон ШОДИЕВА

10 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

ІУДУДЛАРДА

Ҳоким бунёдкорлик
ишлари билан танишди

ТОШКЕНТ Хусусан, “Янгилик” маҳалла фуқаролар таълим тизими асосида ташкил этилган
ВИЛОЯТИ ҲОКИМИ йиғини ҳудудида 6 нафар чин етимга, Осиё инновацион синфларни бориб кўрди.
ВАЗИФАСИНИ ва жаҳон чемпиони Санжар Турсуновга, Таълим масканида ўқув ва машғулот хо-
БАЖАРУВЧИ бир нафар имконияти чекланган фуқарога, налари очилган бўлиб, улар замонавий
ДАВРОН ҲИДОЯТОВ “Оҳангарон-Қоракўл” мактаби ўқитувчисига технологиял­ ар билан жиҳозланган.
ОҲАНГАРОН янги хонадонларни топшириш маросими
ШАҲРИДА АМАЛГА ўтказилди. Бундан ташқари, бир сотих майдон-
ОШИРИЛАЁТГАН да замонавий иссиқхона барпо этилган
ИШЛАР БИЛАН Та дбирд а д ав латимиз томони д ан бўлиб, айни пайтда бу ерда 50 минг туп гул
ТАНИШДИ. иқтидорли, ҳар жабҳада фаол ёшларни кўчатлари етиштирилмоқда.
қўллаб-қувватлаш, ижтимоий ҳимояга
2020 муҳтож ва боқувчисини йўқотганларга Шу билан бирга, вилоят ҳокими
зарур шароит яратиш борасида амалга шаҳар масъуллари билан биргаликда
оширилаётган ишлар ўз самарасини бе- “Нўғойқўрғон” маҳалла фуқаролар йиғини
раётгани таъкидланди. Янги уй эгаларига ҳудудида хусусий тадбиркор Назиржон
самимий табриклар билдирилди. Юлдошевнинг 600 миллион сўм маблағи
ҳисобига яқинда барпо этилган замона-
– Бундай ғамхўрлик ва эътибор учун вий маҳалла биноси, “Экобозор”, маиший
Президентимиз­ҳамда вилоят ҳокимлигидан хизмат кўрсатиш шохобчалари, жумладан,
миннатдормиз, – дейди Осиё ва жаҳон чем- сартарошхона, пойабзал таъмирлаш уста-
пиони Санжар Турсунов. – Биз халқ тилида хонаси, дўконни ҳам бориб кўрди.
айтганда, ватанли бўлдик. Энди кўнглимиз
тинч. Янги-янги муваффақиятларни қўлга Ҳудудда аҳолига қулайлик яратиш, тад-
киритамиз. биркорлик субъектлари фаолиятини янада
ривожлантириш ва янги иш ўринларини
Шунингдек, вилоят раҳбари ҳудуддаги ташкил этиш борасида фикр алмашилди.
6-умумтаълим мактабида Финляндия
А.МУСАЕВ
ЙИЛДА 5,2
МИЛЛИОН
ДОНА КАРТА
ЧИЇАРИЛГАН

Мутахассисларнинг Бунда тўловларни туну зирлиги ғазначилигига бюд- китоб терминалларининг ўтган йилга нисбатан 28,2
маълум қилишича, кун 24/7 режимида амалга жет ва солиқ тўловларини захираси 137 минг донани фоизга ортиб, 11 800 донага
ўтган йили оширишга ихтисослашган ўтказиш ҳамда банкларнинг ташкил этмоқда. етди.
Банклараро тўлов Марказий банкнинг ҳисоб- ссуда ҳисобварақларидан
тизими орқали китоблар клиринг тизими тўловларни амалга оши- Ҳудудлардаги чакана Ўз навбатида, нақд пул-
амалга оширилган орқали тўловларни қабул ришга рухсат берилди. На- савдо ва пуллик хизмат- сиз тўлов воситаларини
транзакциялар ҳажми қилувчи ташкилотлар 2019 тижада ўтган йилда тезкор лар кўрсатиш шахобчалари ривожлантириш ва унинг
2019 йилдаги 1 126,9 йилда 30 та бўлса, 2020 тўловлар тизими орқали ҳамда банк инфратузил- кўламини ошириш борасида
триллион сўмдан йилда 35 тага кўпайганини 128 триллион сўмлик 5,3 маларига ўрнатилган тер- кўрилган чоралар натижа-
1 890,5 триллион ҳам эътиборга олиш мумкин. миллионта транзакция, жум- миналлар сони 2020 йилда сида 2020 йилда тижорат
сўмгача ёки 67,8 Хусусан, коммунал ташки- ладан, Ғазначиликка 232 43,3 минг донага ёки 11 фо- банклари томонидан аҳоли
фоизга ошган. лотлар, бюджет тўловлари, мингдан ортиқ 2 триллион изга ошиб, 2021 йил 1 январь ва тадбиркорлик субъект-
солиқ ва божхона тўловлари, сўмлик бюджет тўловлари ҳолатига 435,7 минг донага лари учун 5,2 миллион дона
нотариал ҳамда ФҲ ДЁ ўтказилди. етди. Бунда ҳисоб-китоб тер- банк карталари муомалага
тўловлари, давлат хизмат- миналлари орқали амалга чиқарилди. Яъни 2019 йилга
лари тўловлари, кадастр Қайд этиш керакки, Мар- оширилган транзакциялар нисбатан 25,4 фоизга ор-
хизматлари ва бошқа кўплаб казий банк тижорат банкла- 2019 йилга нисбатан 14,1 тиб, 2021 йилнинг 1 январь
хизматлар учун тўловлар ри ва тўлов операторлари фоизга ошиб, 81 триллион ҳолатига кўра, 25,8 миллион
реал вақт режимида амалга билан биргаликда Миллий cўмни ташкил этди. дона бўлди.
оширилмоқда. тўлов тизимлари (HUMO
ва Uzcard) инфратузилма- Шунингдек, тўлов хизмат- Марказий банк, давлат
– 2020 йилнинг февраль сини янада кенгайтириш ларидан фойдаланувчилар- солиқ хизмати органлари
ойида тезкор тўловлар тизи- орқали нақд пулсиз тўловлар нинг эҳтиёжларини таъмин- ва тижорат банклари ва-
ми ишга туширилди, – дейди ҳажмини ошириш чорала- лаш, тўлов инфратузилма- килларидан иборат ишчи
Марказий банк департаменти рини кўрмоқда. Хусусан, сини янада кенгайтириш гуруҳи мунтазам равишда
директори Улуғбек Маҳмудов. тадбиркорлик субъектларини мақсадида банк инфратузил- барча ҳудудлардаги тад-
– Натижада тадбиркор- ҳисоб-китоб терминаллари малари, туризм массивлари, биркорлик субъектларининг
ларга масофавий хизмат билан тўлиқ ва ўз вақтида йирик бозорлар, савдо ком- тўлов терминаллари билан
кўрсатиш тизимлари орқали таъминлаш борасидаги ва- плекслари ва аҳоли гавжум таъминланганлиги, улар-
тўловларни туну кун 24/7 зифаларнинг бажарилиши бўладиган бошқа объектлар- дан самарали фойдаланиш
режимида амалга ошириш назоратга олинди. 2021 йил га банклар 2020 йилда 2 597 кўникмаларини жойларга
имкони яратилди. Шунингдек, 1 январь ҳолатига кўра, ти- дона банкомат ва инфокиоск чиққан ҳолда ўрганмоқда.
сентябрь ойида Молия ва- жорат банкларидаги ҳисоб- ўрнатиб, бу кўрсаткич 2021
йил 1 январь ҳолатига кўра, ЎзА

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 11

ЛОЙИІА

Ўзбекистон «МОЗОРИ-
Республикаси ШАРИФ –
Бош вазири КОБУЛ –
ўринбосари – ПЕШАВОР»
инвестициялар
ва ташєи савдо транс-афјон темир йўли єурилишига алоіида эътибор єаратилмоєда
вазири Сардор
Умурзоєовнинг
Ислом тараєєиёт
банки Президенти
Бандар Іажар
билан навбатдаги
учрашувида
єўшма лойиіа ва
ташаббусларни
амалга
оширишнинг
жорий іолати
іамда ўзаро
іамкорликни
кенгайтириш
билан бојлиє
масалалар
атрофлича
муіокама
єилинган.

Шу ўринда томон- алоҳида «йўл харитаси» этиши кутилмоқда. Мазкур боғлиқликни мустаҳкамлаш, Музокара якунида ИТБ
лар таълим ва соғлиқни тузиш бўйича биргалик- ташаббус Ўзбекистонда бозорларни интеграция- шўъба корхоналари – Хусу-
сақлаш соҳаларида иж- да иш бошлаш мақсадида амалга оширилаётган лаш ҳамда транспорт-ло- сий секторни ривожланти-
тимоий аҳамиятга молик тегишли ишчи гуруҳлар ислоҳотларга кенг жамо- гистика тизимини кенгай- риш ислом корпорацияси,
янги лойиҳалар ишлаб шакллантиришни тезлаш- атчилик эътиборини жалб тириш ва модернизация Халқаро ислом савдо-мо-
чиқиш орқали ИТБнинг тиришга келишиб олинди. этиш, шунингдек, ИТБ қилиш орқали юк ташиш лия корпорацияси ва Инвес-
Ўзбекистондаги инвестиция Гуруҳи билан ҳамкорлик харажатини камайтириш- тицияларни суғурталаш
портфелини кенгайтириш Банк раҳбарияти шу йил кўламини кенгайтириш ва га қаратилган минтақавий ва экспортни кредитлаш
шарт-шароитини ҳам кўриб июнь ойида халқаро ме- инвестиция портфелини ҳамкорлик соҳасидаги бўйича Ислом корпорация-
чиқишгани айтилмоқда. диа ва ОАВда бўлажак уч- оширишга имкон бериши сиёсатига мос келишини си ресурсларини сафарбар
рашувни кенг ёритишга эътироф этилди. тасдиқлади. Лойиҳанинг этиш орқали икки томон-
Кун тартиби доирасида бағишланган «роуд-шоу» муваффақиятли амал- лама ҳамкорликни кенгай-
жорий йил Ўзбекистонда ўтказиш учун ИТБ Пре- Музокара чоғида «Мо- га оширилиши Марка- тириш бўйича келишув-
ИТБ Бошқарувчилар зидентининг Ўзбекистонга зори-Шариф – Кобул – Пе- зий ва Жанубий Осиё га эришилди. Шунингдек,
Кенгашининг 46-йиллик ташрифини ташкил этиш шавор» транс-афғон темир минтақаларининг барқарор томонлар эпидемиологик
йиғилишини ташкил этиш кўриб чиқилаётганини маъ- йўли қуриш лойиҳасини иқтисодий ривожланишида, вазият барқарорлашиши
ва ўтказиш билан боғлиқ лум қилди. амалга оширишга алоҳида аҳоли ҳаётини яхшилаш- билан Ўзбекистонда ИТБ
амалий масала ҳам кўриб эътибор қаратилганини таъ- да ва иштирокчи мамла- минтақавий ваколатхонаси-
чиқилди. Учрашувга тайёр- Тадбирда Банкка аъзо кидлаш жоиз. ИТБ Прези- катларда камбағалликни ни очиш имкониятини кўриб
гарлик кўриш ҳамда аниқ 57 мамлакат, шунингдек, денти мазкур лойиҳа Банк- қисқартиришда муҳим омил чиқишни маъқулладилар.
тадбирлар, муддат ва масъ- халқаро ташкилотлар ва нинг минтақа мамлакатла- бўлиши таъкидланди.
ул ижрочилар белгиланган молия институтларининг 3 ри иқтисодиётидаги ўзаро ЎзА
мингга яқин вакили иштирок

Пуллар пандемияни «четлаб» ўтишяпти 1 МИНГ 723 НАÔАР МАНÑАÁДОР
ÆАÂОÁГАРЛИККА ТОРТИЛДИ
2021 йил январь ойида
Ўзбекистонга жисмоний 2020 йили прокуратура органлари
шахслар томонидан 427 млн. томонидан 10 372 та жиноят иши
доллар пул жўнатилгани юзасидан тергов ўтказилиб, 6 100
маълум бўлди. нафар шахсга нисбатан 3 903 та
Марказий банк маълумотига жиноят иши судларга юборилгани
кўра, ўтган ойда халқаро таъкидланмоқда.
трансчегаравий пул
ўтказмалари ҳажми 427 Коррупциявий жиноят содир этган 1
миллион долларни ташкил минг 723 нафар мансабдор шахс эса жи-
этган. Бу 2020 йилнинг мос ноий жавобгарликка тортилган.
даврига нисбатан 27 миллион
долларга ёки 7 фоизга кўпдир. Бош прокуратура матбуот котиби Ҳаёт
Аксинча, Ўзбекистондан Шамсуддиновнинг маълум қилишича,
чет элга юборилган маблағ ўтган йилларда очилмай қолган 1 125 та
миқдори 101 миллион жиноят фош этилди, қидирувда бўлган 2
долларга етган. Натижада 446 нафар шахс ушланди;
халқаро трансчегаравий пул
ўтказмалари бўйича ижобий Бевосита прокуратура органлари то-
сальдо 326 миллион долларни монидан 10 372 та жиноят иши юзасидан
ташкил этди. тергов ўтказилиб, 6 100 нафар шахсга
Яқинда эса 2020 йили нисбатан 3 903 та жиноят иши судларга
Ўзбекистонга келиб тушган юборилди, жиноят оқибатида етказилган
халқаро трансчегаравий 622,2 млрд. сўмлик зарар айбланувчилар-
пул ўтказмалари ҳажми 6,03 дан ундирилди;
миллиард долларни ташкил
этиб, 2019 йилга нисбатан 2020 йилда коррупциявий жиноят содир
17 миллион долларга ёки 0,3 этган 1 минг 723 нафар мансабдор шахс
фоизга ошгани хабар қилинган жиноий жавобгарликка тортилди.
эди.
Аммо шу ўринда прокурорлар ташаб-
буси билан 57 нафар шахс оқланганини
айтиш жоиз.

Хорижий давлатларга айбланувчи-
ларни экстрадиция қилиш ҳақида 194 та
илтимоснома юборилиб, 155 нафар шахс
мамлакатимизга этап қилинди.

12 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

ÑИРДАР¨ДА РАЄАМЛАРДА

КИЧИК ÁИÇНÅÑНИНГ ÓЛÓØИ 69,2 ÔОИÇДАН ОØДИ ÂА...

Д авлат статистика қўмитаси ахборот хизматидан маълум қилишларича,
ялпи ҳудудий маҳсулот ҳажми 12 186,4 миллиард сўмни ташкил этиб,
аҳоли жон бошига ЯҲМ ҳажми 14 274,7 минг сўмни ташкил этди. ЯҲМ
ҳажмида кичик бизнеснинг улуши 69,2 фоизга таъминланди.
Саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми 7928,7 миллиард сўмни
ташкил этиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан ўсиш суръати
101,0 фоизга тенг бўлди. Шу билан бирга, аҳоли жон бошига саноат
маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми 9287,5 минг сўмни ташкил этди.
Қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш 8689,2
миллиард сўмга ёки ўтган йилнинг тегишли даврига нисбатан ўсиш
суръати 100,2 фоизга бажарилди. Аҳоли жон бошига қишлоқ хўжалиги
маҳсулотлари ҳажми 10178,3 минг сўмни ташкил қилди.
Шунингдек, вилоятда 2192,1 миллиард сўмлик қурилиш ишлари
бажарилиб, ўсиш суръати 100,3 фоизга етди. Аҳоли жон бошига
бажарилган қурилиш ишлари ҳажми 2302,8 минг сўмга таъминланди.
Хизматлар ҳажми 3236,8 миллиард сўмни ташкил қилгани ҳолда, ўсиш
суръати 108,5 фоизни, шу билан бирга, аҳоли жон бошига хизматлар
ҳажми 3791,5 минг сўм миқдорида таъминланди.
Қайд этиш керакки, 2020 йилда вилоятда 310,1 миллион доллар
миқдоридаги хорижий инвестициялар ўзлаштирилиб, 2019 йил январь-
декабрь ойларига нисбатан 7,6 фоиз ўсишга эришилган.
ЎзА

Соҳа мутахассисларининг орєали сотилади «ONLAYN POLIS» АХБОРОТ
маълум қилишларича, ТИЗИМИ ТЕСТ РЕЖИМИДА
Ўзбекистонда табиий газни ИШГА ТУШИРИЛДИ
бозор механизмлари асосида
биржа савдоларида сотиш Давлатимиз раҳбарининг 2019 йил 2 ав-
бўйича хорижий биржалар густдаги “Ўзбекистон Республикасининг
тажрибаси ўрганилмоқда. суғурта бозорини ислоҳ қилиш ва унинг
UZEX биржа бош маклери жадал ривожланишини таъминлаш чора-
Мансур Тўйчиев АОКАда тадбирлари тўғрисида”ги қарори ижроси
ташкил этилган матбуот доирасида “Ўзагросуғурта” акциядорлик
анжуманида бир қатор жамияти томонидан республикамизда
маҳсулотларни биржа савдо биринчи бўлиб Е-полис амалиётга татбиқ
операцияларига жалб этиш этилди.
кўзда тутилаётганини маълум
қилди. Е-полис – мижозларга суғурта полисини
мобиль телефон ёки компьютер орқали
Табиий газ биржа электрон расмийлаштириш имкони де-
макдир.
– Жорий йилда биржа савдо операция- Маълумот учун, шуни айтиш мумкинки,
ларини янада кенгайтириш мақсадида ПВХ 2019 йилнинг февраль ойида «Ўзбекистон Ҳозирда мазкур тизим орқали
маҳсулотлари, этил спирти ва бошқа товар- Республикаси товар-хомашё биржаси» АЖ суғуртанинг оммабоп турларини рас-
ларни жалб этиш режалаштирилганмоқда, Фьючерс бозорлари ассоциациясининг тенг мийлаштириш мумкин. Яқин келажакда
– деди у. Шунингдек, табиий газни ҳам ҳуқуқли аъзосига айланган. мижозлар учун янада кўпроқ суғурта
биржа савдоларида реализация қилиш турлари бўйича Е-полисни жорий этиш
бўйича хорижий биржалар тажрибаси Ўзбекистон Республикаси Президентининг мўлжалланмоқда.
ўрганилмоқда. 2018 йил 30 октябрдаги «Товар бозорла-
рида савдони янада эркинлаштириш ва “Ўзагросуғурта” АЖ электрон полис
Аввалроқ, 2021 йилнинг 1 июнига қадар рақобатни ривожлантириш чора-тадбирлари расмийлаштириш жараёнини жадал-
табиий газни юридик шахсларга бозор та- тўғрисида»ги фармонида ҳам тадбиркор- лаштириш ва уни мижозлар орасида
мойиллари асосида сотиш механизми иш- ларни, айниқса, қишлоқ хўжалиги товар иш- оммалаштириш мақсадида акция эълон
лаб чиқилиши хабар қилинган эди. лаб чиқарувчиларини бозор нархларининг қилади. Компаниянинг расмий веб-сайти
ноқулай ўзгариши оқибатларидан муҳофаза agros.uz орқали E-полис расмийлаш-
Шунингдек, 10 мартга қадар суюлтирилган қилиш имконини берувчи товар дериватив- тирган мижозлар акция иштирокчисига
газни ҳам бозор тамойиллари асосида со- лари, яъни фьючерс шартномаларини жорий айланади.
тиш механизмини жадаллаштириш белги- этиш бўйича вазифалар белгиланган.
ланганини айтиш жоиз. Акция жорий йил февраль ойининг 17-
Хулоса қилиб шуни айтиш жоизки, Фью- 24 саналарида бўлиб ўтади.
Бундан ташқари, Ўзбекистонда замонавий черс бозори иштирокчилари яъни келажакда
товар деривативлари бозори, яъни фьючерс товар ва хизматларни сотиб олиш бўйича “Ўзагросуғурта” АЖ таъсис этилгани-
бозорини йўлга қўйиш ҳам режалаштири- шартнома тузадилар. Бу билан харидор нинг 24 йиллиги муносабати билан акция
ляпти. кафолатланган нархларда маҳсулот сотиб ғолиблари 25 февраль куни соат 11.30
олиш ҳуқуқини қўлга киритса, тадбиркор иш- да жамиятнинг ижтимоий тармоқларида
Мансур Тўйчиевнинг фикрича, товар де- лаб чиқариш режасини узоқ муддатга тузиш (Instagram, facebook) жонли эфирда
ривативлари бозори биржа савдоларининг имконига эга бўлади. random.org тасодифий рақамлар ге-
асосий қисмини ташкил қилади. Ҳозир Нью нератор дастури орқали аниқланади
Йорк, Сингапур ва Дубай биржалари тажри- Асилбек ҚУДРАТОВ тайёрлади. ҳамда ғолибларга қимматбаҳо эсдалик
баси ўрганилмоқда. совғалари тақдим этилади.

ЎзА

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 13

ЎЄИНГ, БУ ЄИЗИЄ!

ОРАМИÇДА ØÓНДАЙ тКўалротваллааррниоррєаадли
ОДАМЛАР ÁОР этиш ортмоєда

Френ Селак Бу бежиз эмас, албатта! бўлади. У кетаётган автобус йўлидан чиқиб Марказий банк юртимизда
исмли шахс Маълум бўлишича, Френ Селак етти кетиб, дарёга қулайди. Селак эса хавфсиз банк хизматларининг
дунёнинг энг марта ўлимдан қутилиб қолган. 2003 йилда жойгача сузиб боради. Ҳалокатда 3 киши оммабоплигини ошириш,
омадли одами, эса у лотереяда 800000 евро (1 110 000 чўкиб кетади. жумладан, нақд пулсиз
дея эътироф AҚШ доллари) ютиб олиб, бу пулга иккита ҳисоб-китобларни
этилмоºда. уй ва қайиқ сотиб олган. 1970 йилга келиб Селак яна бир фало- ривожлантириш орқали
Селакнинг ўлим билан юзма-юз келган катдан қутилиб қолади. У ўз автомашина- жойларда банк карталари
ҳолатларини эшитиб, ақлингизга сиғдира сида кетаётганда машина ичида ёнғин со- эгаларига хизмат
олмайсиз. дир бўлади. Аммо ёнилғи баки портлагунча кўрсатувчи банкомат ва
Биринчи марта у кетаётган поезд релс- Селак қочишга муваффақ бўлади. терминаллар тармоғини
дан чиқиб кетиб, дарёга қулаган. Гарчи кенгайтирмоқда. Ҳозир
ана шу ҳалокатда 17 йўловчи чўкиб кетган Йиллар ўтса-да, Селак ўзининг омадли тижорат банкларининг
бўлса-да, Селак омон қолган. эканини исботлайверади. Бир куни у ўз мижозларга хизмат
Кейинги йили, у биринчи мартда само- машинасида кетаётганида олдидан чиқиб кўрсатувчи барча
лётга чиқди. Аммо тақдирни қарангки, қолган одамларни уриб юбормаслик учун бўлинмалари терминаллар
самолёт кутилмаганда портлаб кетади. машинасини чапга буриб, 90 метрлик билан тўлиқ таъминланган.
Лекин портлаш содир бўлишидан олдин жарга қулайди. Лекин Селак жарлик лаби- Шунга қарамай, айрим
Селак самолёт эшигидан тушиб кетиб, даги дарахтга осилиб қолишга муваффақ ҳолларда тижорат
пичанхонага келиб тушган экан... Ўшанда бўлади... банкларининг бўлинмаларида
19 киши ҳалок бўлган. аҳолига тегишли бўлган
Уч йилдан кейин яна бир воқеа содир Ушбу ҳолатлар сабаб Френ Селакка банк карталари орқали
«Энг бахтли одам» деган унвон берилган тўловларни амалга
экан. оширишни рад этиш, асосиз
равишда терминаллардан
КРИПТОВАЛЮТА ДЕБ Ўзбекистон Республикаси ИИВ ҳузуридаги Тергов фойдаланмаслик ҳамда карта
152 МЛН. СЎМГА АЛДАНДИ департаменти хабарига кўра, Тошкент шаҳрилик, 46 эгаларига банк картасидаги
ёшли Маҳмуджон исмли фуқаро 35 ёшли Шерзод исмли пул маблағларини терминал
киши билан учрашиб, ундан криптовалюта акциясини орқали нақдлаштириб
сотишда ёрдам беришини ва акциядан катта фойда бермаслик билан боғлиқ
кўришини айтиб, фирибгарлик йўли билан 152 млн. ҳолатлар кузатилмоқда.
сўм миқдоридаги пулларни қўлга киритади. Маълум Бу эса истеъмолчиларнинг
бўлишича, Маҳмуджон ушбу пулларни ўз эҳтиёжига ҳуқуқи ва қонуний
сарфлаб юборган. манфаатлари бузилишига
Айни пайтда мазкур ҳолат юзасидан Яшнобод тумани олиб келмоқда ҳамда ҳақли
буйича ИИО ФМБ ҳузуридаги Тергов бўлинмаси томонидан эътирозларга сабаб бўлмоқда.
Маҳмуджон Д.,га нисбатан Жиноят кодексининг 168-моддаси Марказий банкнинг
4-қисми “а” банди (фирибгарлик) билан жиноят иши матбуот хизматидан
қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда. маълум қилишларича,
жорий йилда Марказий
Áîëàêàé óéèãà êåëèá îíàñèãà: Mоҳина ОТАБЕКОВНА тайёрлади. банк истеъмолчиларининг
«Áó õàòíè ìàêòàáäàãè º¿èòóâ÷èì áåðèá ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
þáîðäèëàð» äåéäè. Оíàñè õàòíè º¿èá êºç ¸øëàðèíè çºðãà хизмати Хоразм, Самарқанд,
òóòèá òóðäè. Ѻíã áîëàñèãà áàëàíä îâîçäà º¿èá áåðäè: Жиззах, Сирдарё, Наманган,
«Ñèçíèíã º¢ëèíãèç äà³î! Мàêòàáèìèç óíèíã ¿îáèëèÿòèãà Сурхондарё, Қашқадарё,
êè÷èêëèê ¿èëàäè. Øóíèíã ó÷óí ñèç áîëàíãèçãà óéèíãèçäà Тошкент вилоятлари
òàúëèì áåðèíã!». ва Қорақалпоғистон
Оðàäàí éèëëàð ºòäè. Иíñîíèÿò òàðèõèãà óëêàí èõòèðî Республикасида назорат
êàøô ¿èëãàí èíñîí Ýäèñîííèíã îíàñè âàôîò ýòäè. тадбирлари ўтказди.
Кóíëàðíèíã áèðèäà ó îíàñèíèíã æàâîíèíè êºçäàí Ушбу ҳудудлардаги
êå÷èðà¸òèá ¿óòèäàãè õàòãà êºçè òóøäè: қоидабузарликларга йўл
«Ñèçíèíã º¢ëèíãèç êàëòàôà³ì, òåíòàê. Ýðòà òîíãäàí қўйган тижорат банкларига
áîøëàá óíè ìàêòàáãà êèðèòìàéìèç!». нисбатан белгиланган
Áóíè º¿èãàí Тîìàñ Ýäèñîí ðîññà éè¢ëàäè âà ºçèíèíã тартибда жарима санкциялари
õîòèðà äàôòàðèãà óøáó áèòèêëàðíè áèòèá ¿ºéäè: қўлланилди.
«Ýäèñîí òåíòàê áîëà áºëãàí. Лåêèí à¿ëëè îíàñèíèíã Шунингдек, Марказий
òàäáèðè èëà äà³îãà àéëàíäè!» банк тижорат банкларига
Оíàíèíã ³à¸òäàãè ºðíè øóíäàé! терминаллардан
фойдаланишда йўл
қўйилган камчиликларни
бартараф этиш ва келгусида
бундай ҳолатларнинг
такрорланмаслиги учун
зарурий чоралар кўриш
юзасидан тегишли
кўрсатмалар берди ҳамда
уларнинг ижроси доимий
назоратга олинди.
Марказий банк тижорат
банкларининг жойлардаги
барча муассасаларида
тўловларни терминаллар
орқали амалга ошириш
ҳолати бўйича назорат
тадбирлари ўтказишни давом
эттириши, шунингдек, тижорат
банкларида терминаллардан
фойдаланишда
қоидабузарликка йўл қўйган
банк ходимларига нисбатан
эгаллаб турган лавозимидан
четлатишгача бўлган жазо
чоралари қўлланилишини
талаб этиши тўғрисида
огоҳлантиради.

ЎзА

14 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

ХАБАРЛАР ВА...

«РАЄАМСИЗ» ЖЎНАТМА, «МАЙДА ТОШЧАЛАР»
ВА «КУКУНСИМОН МОДДА»

Божхона хизмати ходимлари томонидан симон кўринишдаги моддалардан иборат Абдулла
мамлакатимизга халқаро почта ва “МДМА” номли гиёҳвандлик воситаси бор- ОРИПОВ
курьерлик жўнатмалари орқали лиги маълум бўлди.
ноқонуний йўллар билан кириб келаётган ИККИ ХУШОМАДГЎЙ
гиёҳвандлик воситалари ва психотроп Мазкур ҳолат юзасидан божхона орган-
моддаларга нисбатан аёвсиз кураш олиб лари томонидан терговга қадар текширув Икки хушомадгўй учрашди бир кун,
борилмоқда. ҳаракатлари олиб борилмоқда. Очиғи, тажриба алмашмоқ учун.
Шундоқ бошлаб қолди гапни ҳаваскор:
Жумла дан,Тошкент ша ҳар бож хона Тошкент шаҳар божхона бошқармаси – Менинг қалбим тўла ғурур, ифтихор.
бошқармаси Контрабандага қарши курашиш Ахборот хизмати Охири меники бўлди хўжайин,
ва божхона аудити бўлими томонидан “Бош Ишларим юришиб кетмоғи тайин.
почтамт” ташқи иқтисодий фаолият бож- У кун ўзларини яладим анча,
хона пости ходимлари билан ҳамкорликда Товонидан тортиб тиззасигача.
Нидерландия давлатидан Тошкент шаҳрида Гал келди иккинчи хушомадгўйга,
яшовчи фуқаро Д.А. номига келган рақамсиз Гапин бошлади у, толганча ўйга:
почта жўнатмаси шубҳа остига олиниб, бож- – Ҳозирги касбдошлар ўзгарган буткул,
хона назоратидан ўтказилди. Камтарликни билмас, мақтанар нуқул.
Мана биз донгдормиз, танийди ҳар ким,
Натижада, конверт ичида шаффоф по- Лекин ўтирибмиз, гердаймасдан жим.
лиэтилен пакетга жойланган 10,04 грамм Айтсам ишонмайсан, эҳ содда укам,
N-метил-3-4-метилэндиоксиамфетамин Ялаганмиз ундан юқорисин ҳам.
гиёҳвандлик воситаси борлиги аниқланди.
Бир оз латифа
Навбатдаги ҳолатда эса, мазкур дав-
латдан яна бир фуқаро К.А. номига келган Тўй куни келин бўлаётган қизнинг ҳамма
почта жўнатмасида умумий оғирлиги 57,1 қариндошлари йиғлаб хайрлашаётса,
граммни ташкил этувчи 98 дона таблетка қизнинг онаси кулиб турганмиш.
кўринишидаги, майда тошчалар ва кукун-
Қўшнилар келиб:
ТАЙИНЛОВ: – Ахир қиз узатяпсиз, нега йиғламайсиз?
– Мен нега йиғлай? Энди қайнонаси
ЖСТДА ТАРИХИЙ ВОЄЕА йиғласин!..

Маълум бўлишича, Жаҳон савдо ташкилоти тарихида ***
биринчи марта ушбу тузилмага аёл киши раҳбарликка – Қалин пулини нега бунча қиммат
тайинланган. ЖСТ бош директори лавозимига нигериялик айтди қуда тараф?
иқтисодчи ва халқаро ривожланиш бўйича мутахассис – Билмасам. Гапида туриб олишди.
Нгози Оконжо-Ивеалани сайлаган. Қалин пули ичида НДС ҳам ҳисобга
олинган экан.
Эътиборлиси шундаки, Оконжо-Ивеала нафақат ушбу лавозим- Бир чеккада катталарнинг гапига қулоқ
ни эгаллаган биринчи аёл, балки бу лавозимдаги Африканинг илк солиб ўтирган болакай сўради:
вакили ҳам бўлди. Унинг ваколатлари муддати 2021 йил 1 мартда – Ота, НДС нима?
бошланиб, 2025 йилнинг 31 августида ниҳоясига етади. – Бўлғуси келин боланинг таннархига
қўшимча қиймат солиғи бу, болам.
Маълумки, ушбу лавозим бразилиялик Роберту Азеведу уни
тарк этган 2020 йил 31 августдан бери бўш қолаётган эди. Азеве-
ду ушбу лавозимга 2013 йилда сайланган бўлиб, унинг иккинчи 4
йиллик муддати 2021 йил августда тугаши керак эди.

Маълумот ўрнида шуни айтиш жоизки, Нгози Оконжо-Ивеала
1954 йили Нигерияда туғилган. 1973 йилда Гарвард университе-
тига ўқишга кириб, уни аъло баҳолар билан тамомлаган.

Оконжо-Ивеала 25 йил давомида Жаҳон банкида ривожланиш
масалалари бўйича иқтисодчи бўлиб ишлаган, сўнгра 2007 йилдан
2011 йилгача унинг бошқарувчи директори бўлган.

Теодор ДРАЙЗЕР Давоми. Ш имолий Пенсилвания изи зеро, бу ундаги барча мавжуд бой- вақтда идорада иш куни тугай деб
Боши ўтган билан боғлиқ ишлар учун ликларнинг инқирозига олиб келган қолган бўларди, — Стробикнинг
Стинер таклиф қилган бўлурди ва устига-устак, ундан айтишича, Шимолий Пансилвания
сонларда кредит Ўн еттинчи ва Ўн яна қарзларни қоплаш ҳам та- изи иши деярли тайёрлаб қўйилган
тўққизинчи кўчалардаги лаб этиларди. Тўғри, ўшанда ҳеч ва биз ишга киришаверсак бўлади.
из билан боғлиқ най- қандай бўрон кўринмаётганди, Ка- Биз акцияларнинг назорат боғлами
рангни янада рўёблироқ упервуд ҳалокатдан омон қолишга Колтон деган одамнинг қўлида эка-
қилар эди. Каупервуд бу умид боғларди, аммо барибир ўз нини аниқладик. Айка Колтон эмас,
вақтда шаҳар ғазнаси маблағларини бекорга совурмоқчи балки Фердинанд Колтон. Қизиқ
манфаатларини кўзлаб эмасди. Энди кўп нарсалар ўзгариб исми-шариф, шундай эмасми?
шаҳар заёми облигация- кетганди. Борди-ю, у шаҳар
лари қийматини мутта- маблағларидан бир юз эллик минг Семириб қолган Стинер
сил кузатиб борарди: доллар олиб, уни Ўн еттинчи ва Ўн оқкўнгиллик билан мийиғида жил-
биржада қиймати тушиб тўққизинчи изларга сарфласа, бу майиб қўйди. У тасодифан шаҳар
кета бошлаган йирик унинг маблағни совуришини англат- хазинабони бўлиб қолганидан буён
боғламлар, уларни ха- масди, зеро, Стинернинг янги такли- унинг ҳаётида катта ўзгаришлар
рид қилар ва қиймати фи унинг бошқа ишларни юргизиш содир бўлди. Бу лавозимга ишга
кўтарила бошлагани учун катта кредитларни деб хази- ўтиб, у яхши кийина бошлади ва
ҳамон жуда эҳтиёткорлик набонга мурожаат қилишига имкон унинг бутун борлиғидан шунчалик
билан уларни сотар эди. туғдирарди. Бироқ, борди-ю, бирон олийжаноблик, шунчалик ўзига
Бу барча амаллар учун касофат юз берса-чи?.. Начора, бош- ишонч ёғилар эдики, агар ўзига
унга ўз бисотида озмунча га тушганни кўз кўрар дейдиларку! ташқаридан қараганда борми, у,
нақд пул бўлиши зарур ҳойнаҳой, янги либосда ўзини та-
бўлмасди. У ҳар доим — Фрэнк, — деди бир куни Сти- ниёлмаган бўларди. Унинг митти
ишқилиб биржада касод- нер (улар аллақачондан бери бир- кўзлари ўйноқлашдан тўхтаганди,
гарчилик бўлмасинда, бирининг отини айтиб чақирадиган доимий хурсандлик ўрнини беғам
деб хавотирланарди, бўлишганди), унинг олдига соат хотиржамлик эгаллаганди. Йўғон
тўртдан кейин кирганида — бу оёғига у энг юмшоқ чарм туфли

«Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected] 15

ІОРДИЄ

кийиб олганди; тўла гавдаси ва қисмларида унинг ўн тўртта ё ўн – Колтон акциялари учун қанча иш экани ҳақида ўйлади ва бирпас
сержир сонлари аъло сифатда ти- бешта арзон томорқалари бор сўраганини Стробик сизга айтма- сукут сақлаб сўради:
килган кулранг-жигарранг костю- бўлиб, улар вақти келиб қимматли дими?
ми тагидан лорсиллаб турарди; кўчмас мулк бўлиб қолиши аниқ. – Айтинг-чи, Жорж, нега сиз
учли оқ ёқа ва жигарранг галстук Жанубий Филаделфия металлур- – Олтмиш саккиз доллардан барча усулларингизни Стробик,
унга алоҳида зеб бағишларди. гия жамияти ва “Америка мол ва бўлса кераг-ов. Уайккрофт ва Хармон орқали
Залворли тилла занжир ялтираб чўчқа гўштлари” компаниясининг ўтказаяпсиз? Наҳотки янада бир
турган дум-думалоқ қорни узра овоза қилинмаган ҳиссадори ҳам – Яъни, жорий қиймати бўйича. қанча иштирокчиларни жалб этмай,
кенг кўкраги уни янада барваста эди – фақат қоғоздагина мав- Нима ҳам дердик унинг иштаҳаси бу ишни иккаламиз эплай олмасак?
кўрсатарди, оппоқ енг учида йи- жуд бу икки муассасанинг бутун чакки эмас-а? Бу нарх билан Менимча, бу сиз учун анча фойдали
рик ёқут кўзли катта-катта тилла фаолияти шундан иборат эдики, Жорж, ҳозир айтаман,– у хаёлан бўлар эди!
тўғноғич ялт-юлт қиларди. Унинг улар шаҳардан пудратлар олиб, Колтоннинг қўлидаги акциялар
аъзойи бадани қандайдир қизғиш уларни ортиқча савол бермай, қийматини хочўт қилиб чиқди, – – Албатта, албатта! – деди
ва семиз эди. Қисқача қилиб буйруқларини лаббай деб бажа- фақат унинг боғлами учун бир юз Стинер ва унинг думалоқ кўзлари
айтганда, турмушнинг ҳузур- радиган қуйиш устахоналари ва йигирма минг доллар атрофида. суҳбатдошига қандайдир ночор
ҳаловатини кўриб яшаётган одам гўшт дўконларининг камсуқум эга- Бу ҳали ҳаммаси эмас. Яна ҳакам мўлтайиб тикилди. Каупервуд
экани яққол кўриниб турарди. ларига ишониб топширар эдилар. Китчен бор, Жозеф Зиммермен унда яхши таассурот қолдирганди
бор, сенатор Доновэн бор. – Ка- ва у ҳар доим у билан фақат иш-
Тўққизинчи кўчадаги икки – Ҳа, – ғалати исм экан, – унинг упервуд Пенсилвания сенати билармон сифатида эмас, балки
қаватли ёғоч уйдан у оиласи гапига қўшилди Каупервуд. – Хўш, аъзосини назарда тутаётганди. – инсон сифатида яқинлашишни
билан Спринг-Гарден-стритдаги демак, у акциялар эгаси денг? Мен Умуман, бу иш сизга арзонга туш- ният қилар эди. – Мен бу ҳақда
анча кенг тош уйга кўчиб ўтди. ҳар доим бу из ўзини қопламаса майди. Яна изни ўзлаштиришга аллақачон ўйлай бошлаганман.
Унинг хотини бошқа маҳаллий керак, деб ўйлардим: у ҳаддан қанча сарфлаш керак бўлади! Аммо улар, Фрэнк, мендан кўра
сиёсатчиларнинг хотинлари би- ташқари қисқа. Уни кесингтон Менимча, бу ҳаддан ташқари кўп бундай ишларда кўпроқ тажрибага
лан танишиб олганди. Болалари маҳалласи томонга уч миль давом зарар келтиради! эга, ахир улар бу билан қачондан
ўрта мактабда ўқир эдилар, бу эттириш керак бўлади. бери шуғулланиб келишяпти. Мен
бир вақтлар унинг учун ушалмас Каупервуд бу изни Ўн еттинчи эса ҳозирча буларни яхши бил-
орзу эди. Энди шаҳарнинг турли – Мутлақо тўғри, – маъқуллади ва Ўн тўққизинчи кўчаларнинг вос­ майман.
Стинер. восли изи билан қўшиб юбориш
хамирдан қил суғургандек осон (Давоми бор)

16 «Иєтисодий Газета» 1-2 (104)-сон 2021 йил 19 февраль. Жума e-mail: [email protected] / [email protected]

СЎНГГИ САІИФА

ФИНЛЯНДИЯДА ÝЛÅКТРОМОÁИЛЛАР «Иқтисодий Газета»
КОРОНАВИРУСНИНГ ÑОНИ ОРТßÏТИ
ЯНГИ ТУРИ ЖАМОАТЧИЛИК
АНИªЛАНДИ Дàâëàò ñòàòèñòèêà ¿ºìèòàñè ìàúëóìîòëàðèãà êºðà, 2020 éèëè ªçáåêèñòîíãà КЕНГАШИ
æàìè 131 òà ýëåêòðîìîáèëü èìïîðò ¿èëèíãàí.
Финляндиянинг Аãàð 2018 éèëäà 13, 2019 éèëäà 39 òà ýëåêòîìîáèëü ñîòèá îëèíãàí áºëñà, ЭЛДОР ТУЛЯКОВ
«Vita» ºòãàí éèëè øó êºðñàòêè÷ 131 òàãà÷à åòãàí. Мóòàõàññèñëàðíèíã ¿àéä КЕНГАШ РАИСИ.
лабораториясида ýòèøëàðè÷à, ýëåêòðîìîáèëëàð àñîñàí Õèòîéäàí 92 òà èìïîðò ¿èëèíãàí.
коронавируснинг Кîðåÿäàí 13 òà, Гðóçèÿäàí 7 òà, А¿Øäàí 7 òà âà Гåðìàíèÿäàí 5 òà. Áîø¿à Аббосхон Аҳмедов
«Fin-796H» деб äàâëàòëàðäàí ýñà 7 òà ýëåêòîìîáèëü êåëòèðèëãàí. Øó ºðèíäà ºòãàí Баҳодир Бегалов
номланган янги тури éèëè èìïîðò ¿èëèíãàí ýëåêòðîìîáèëëàð ó÷óí 2,9 ìèëëèîí АЇØ äîëëàðè Ғуломжон Самадов
аниқланди. ñàðôëàíãàíèíè àéòèø ìóìêèí. Илҳом Насриев
Ташкилот матбуот Ислом Жасимов
хизмати тарқатган Сурияга охир оқибат жавоб қайтади Миродил
маълумотга Абдураҳмонов
қараганда, Исроилнинг Сурияга ҳаводан бераётган Мубин Мирзаев
«Лаборатория зарбалари Дамашқ томонидан охир-оқибат Муқимжон Қирғизбоев
ва Хелсиньки жавоб чоралари кўрилишига олиб келади. Эрмат Қодиров
биотехнология Қуддус Аъзам
институти Россиянинг Сурия бўйича махсус вакили Фарҳод Зайниев
мутахассислари Александр Лаврентьев шундай баёнот берди. Қаландар
мамлакат жанубида Абдураҳмонов
коронавируснинг шу “Бундай зарбаларга чек қўйиш керак, улар
пайтгача номаълум жавоб чораси кўрилишини тақозо қилади. ҲАМКОРЛАРИМИЗ:
бўлган турини Умид қиламизки, Исроил томони хавотири-
аниқлашди». мизни тушунади”, деди Лаврентьев матбуот Ўзбекистон Республикаси
«Мутациянинг бу анжуманида. Иқтисодиёт ва саноат
тури Жаҳон соғлиқни вазирлиги, Ўзбекистон
сақлаш ташкилоти “Эртами-кечми сабр косаси тўлади ва Савдо-саноат палатаси,
тавсия қилган Сурия жавоб зарбасини беради, бу эса Ўзбекистон фермер,
барча тестлардан минтақадаги яна бир кескинлик юзага ке- деҳқон хўжаликлари
фойдаланиб ҳам лишига сабаб бўлади”, деб қўшимча қилди ва томорқа ер эгалари
аниқланиши мушкул. махсус вакил. кенгаши, «Тошкент»
Вируснинг бу тури Республика фонд
ўзида британча ва биржаси, Ўзбекистон
Жанубий Африкада Республикаси Давлат
топилган турларнинг активларини бошқариш
айрим жиҳатларини агентлиги, «Qishloq
ҳам намоён қилган», qurilish bank».
дейилади «РИА
Новости» хабарида. МУАССИС:

ÑТАТИÑТИКА «Iqtisodiy gazeta»
масъулияти чекланган
Олтин-валюта захираларимиз нега камайди? жамияти

Ўзбекистон Республикаси Марказий банки маълумотига БОШ МУҲАРРИР в.б
кўра, 2021 йилнинг 1 февраль ҳолатига, Ўзбекистоннинг Маъмуржон ЮЛДОШЕВ
олтин-валюта захиралари 34,3 миллиард долларни таш- МАСЪУЛ КОТИБ в.б
кил қилган. Вилоятхон ШОДИЕВА
ДИЗАЙН ГУРУҲИ
Яъни, Республика олтин-валюта захиралари 584,2 милли- Асилбек ҚУДРАТОВ,
он долларга камайиб, 34 миллиард 319,8 миллион долларни Моҳира БАХТИЁРОВА,
ташкил этган. Таққослаш учун, 2021 йилнинг 1 январь ҳолатига Фазлиддин ҲАМИДУЛЛАЕВ
расмий захира активларимиз 34,9 млрд. доллардан иборат МАТН ТЕРУВЧИ
бўлган эди. Ирода ҚУДРАТОВА
МУСАҲҲИҲ
Марказий банк маълумотида қайд этилишича, халқаро Шаҳноза АБДУАЗИМОВА
захиралар камайишига хорижий валютадаги активларнинг
камайгани сабаб бўлган. ТАҲРИРИЯТ МАНЗИЛИ:
Ўзбекистон Республикаси,
Муълумки, олтин-валюта захираларини ҳисоблаш методи- Тошкент шаҳри,
каси Халқаро валюта жамғармасининг стандартлари асосида Буюк Турон кўчаси, 41-уй.
юритилади. Унга кўра, олтин-валюта захираларининг таркиби Тел/факс:
хорижий валюта активлари ва қуйма шаклидаги монетар ол- +99897 342-40-30,
тиндан иборат. +99897 755-10-11

Маълумот учун, Республика халқаро захираларида 2021 «ИҚТИСОДИЙ ГАЗЕТА»
йилнинг 1 февраль ҳолатида олтин 20,28 миллиард долларни, ижтимоий-иқтисодий
хориж валюта активлари 13,65 миллиард долларни ташкил газетаси маълумотларидан
этган. Шу ўринда 2020 йилнинг сўнгги ойларида ҳам халқаро фойдаланилганда манба
захира активларимиз кетма-кет пасайганини таъкидлаш жоиз. сифатида газета номи
кўрсатилишини сўраймиз.
Усмон АБДУРАСУЛОВ
«ИҚТИСОДИЙ ГАЗЕТА»
оригинал макети таҳририят
компьютер марказида
тайёрланди.
Босишга топшириш вақти
– 21.00.
Топширилган
вақти – 20:45.
Газета «ШАРҚ» НМАК
босмахонасида чоп этилди.
Корхона манзили:
Буюк Турон кўчаси, 41-уй.

«ИҚТИСОДИЙ ГАЗЕТА»
ижтимоий-иқтисодий
газетаси Ўзбекистон
Матбуот ва ахборот
агентлигида 2017 йил 18
октябрда 0939 рақами
билан рўйхатдан ўтган.
Бичими: А-3.
Ҳажми: 4 босма табоқ.
Нашр кўрсаткичи: 283.
Буюртма: Г-1120
Тираж: 643
Газета ҳафтанинг жума куни чиқади.

Муаллифлар фикри таҳририят нуқтаи
назаридан фарқ қилиши мумкин.
123456