Ўзбекистон «Миллий тикланиш» демократик партиясининг ижтимоий-сиёсий газетаси

2С. ПРЕЗИДЕНТ ТОМОНИДАН АҲОЛИ БАНДЛИГИ ВА ФАРОВОНЛИГИНИ
ОШИРИШ БЎЙИЧА ҚЎШИМЧА ВАЗИФАЛАР БЕЛГИЛАНДИ

INSON O‘ZGARSA JAMIYAT O‘ZGARADI!

ЎЗБЕКИСТОН «МИЛЛИЙ
ТИКЛАНИШ» ДЕМОКРАТИК
ПАРТИЯСИНИНГ
ИЖТИМОИЙ-СИЁСИЙ

miltikllaniishyГАЗЕТАСИ
№ 20 (1122) 2021 йил 9 июнь, чоршанба 1995 йил 10 июндан чиқа бошлаган www.mt.uz / [email protected] / [email protected]

ÎÒ ¯ÀÄÐÈÍÈ... ¯ÓÐÚÎÍ 6c
ÎÒ ÌÈÍÌÀÃÀÍ ÌÀÚÍÎËÀÐÈ
ÍÀÇÌÈ ÌÓÁÎÐÀÊ! ѪÇÃÀ
3 4c ÉÈÃÈÒËÀÐ c ʪ×À¨ÒÃÀÍ ÄÓͨ

2 ªÃÀÉ
ÌÓÇÅÉ
Алишер
Қодиров
фаоллар билан
учрашди ва...

Октябрь ойида юртимизда
Ўзбекистон Республикаси
Президентлигига сайлов
бўлиб ўтади. Шу боис
ҳам партия ҳудудий
кенгашлар, хусусан
қуйи ташкилотлар
аъзолари ушбу муҳим
сиёсий тадбирга жиддий
тайёргарлик кўрмоқдалар.

3 – Òºðò éèëäèðêè
ìóòàñàääèëàð æèì, –
Энди душанба ҳам äåéäè õàë¿ äåïóòàòëàðè
«оғир» кун Õîðàçì âèëîÿòè Êåíãàøè
äåïóòàòè, ïàðòèÿ âèëîÿò
Ўзбекистон «Миллий Êåíãàøè ðàèñè Ðàæàááîé
тикланиш» демократик
партияси Хоразм вилоят Ðóçìåòîâ. – Íåãàäèð
Кенгаши «Душанба – Òîøêåíòäàãè ìóòàñàääèëàð
сиёсий ўқувлар куни» деб
белгилаб олишди. ³àì áó ìàñàëàäà ñóêóò
ñà¿ëàìî¿äàëàð.
5
3c
45 нафари
«дафтар»дан
чиқарилди

«Темир дафтар»га
киритилган 52 фуқаронинг
45 нафари иш билан
таъминланган. «Ёшлар
дафтари»даги 129 нафар
ёш йигит-қизнинг эса
17 нафари руйхатдан
чиқарилган.

ÍÀÐÃÈÇÀÍÈÍÃ
ÒÎÌÎЯÀÑÈÃÀ
8 7 ÌÈËËÈÎÍ
КАЛТАКЛАНГАН 5ѪÌ
Ким ҳақу ким 4ЎЄИТУВЧИ
ноҳақ? c ÑÎ×ÈËÄÈ c
ЭМАС...
2021 йилнинг 7 июнь
ҳолатига, 3,74 миллион
киши вафот этган. Жами
касалланганлар эса 174
миллиондан ошибди...

5c «Ё дафтар»га ÁÓ ÌÓÀÌÌÎ
киритасан, ²ÀË ÁªËÄÈ
ßÍÃÈËÀÍÀ¨ÒÃÀÍ ё...» ÄÅÃÀÍÈ

«ÒÀØÐÈÔ ¯Î¡ÎÇÈ» Қисқа вақт ичида бир эмас, 5ÝÌÀÑ! 2-бет
еттита раис алмашди. c
Энди яқинда сайланган
маҳалла оқсоқоли ҳам
бўшаш ҳақида ариза
ёзмоқчи экан.
3-бет

2021 йилнинг 1 АҚШ доллари 10559.82. 1 EВРО 12849.61. 1 Россия рубли 145.26. 1 Англия фунт стерлинги 14922.60. 1 Япония иенаси 96.36.
8 июнь санасидан

2 mitilkllaniishy ИСЛОІОТ Чоршанба
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè 9 июнь, 2021

№ 20 (1122)

А³оли бандлиги ва фаровонлигини ошириш
бўйича ºўшимча вазифалар белгиланди

Президент Шавкат
Мирзиёев раислигида
8 июнь куни
қишлоқ хўжалиги
ва тадбиркорликни
ривожлантириш орқали
аҳоли бандлигини
таъминлаш ҳамда озиқ-
овқат маҳсулотлари
ҳажмини кўпайтириш
масалалари бўйича
видеоселектор йиғилиши
ўтказилди.

Жорий йилда бандлик дас- катта тизимга ўтяпмиз. Ерни ҳамма учун бир хил ва ошко- маҳсулотини паст нархларда ранда саноатини қўллаб- учун музлаткичлар ташкил
тури доирасида 457 мингта ҳақиқий эгасига – халққа ра, электрон аукцион орқали соттириш, дегани эмас. Би- қувватлаш бўйича янги меха- этиш, хонадонларда парран-
доимий иш ўрни ташкил этиш берамиз. Ҳокимлар, сек- хусусий мулк қилиб сотилади ринчи галда, бозорда таклиф- низмлар белгиланди. Яъни, да етиштиришни кенгайтириш
кўзда тутилган. Бунинг асосий тор раҳбарлари қайси ёки ижарага берилади. Туман ни кўпайтириш керак, – деди тухум учун субсидия миқдори муҳимлиги таъкидланди.
манбалари қишлоқ хўжалиги, пахта ва ғалла майдони- ва шаҳар ҳокимларининг ер Президент. 3 баравар, парранда гўшти
тадбиркорлик, савдо ва сер- ни қисқартиришни аниқлаб, ажратиш ва уларни қайтариб учун эса 2 баравар ошири- Чорвачилик ва парранда-
вис соҳаларидир. уларни ишсиз аҳолига бе- олиш билан боғлиқ барча Бунинг учун қисқа муддат- лади. Омухта ем ва парран- чилик илмий-тадқиқот инсти-
риши зарур. Берганда ҳам, ларда юқори натижа беради- дачилик маҳсулотлари иш- тути фаолиятини қайта таш-
Масалан, магистрал манфаатдор қилиб, адолатли лаб чиқарувчиларга айланма кил этиб, шароитимизга мос,
йўллар бўйида савдо ва хиз- ажратиш керак. Бу юз минглаб Жорий йилда сув танєислигини маблағни тўлдириш ва пар- наслли парранда зотларини
матларни йўлга қўйиш, шаҳар одамларимизни иш билан, инобатга олиб, єудує єазишга 200 рандачилик лойиҳалари учун яратиш вазифаси қўйилди.
ва туман марказларида мах- даромад билан таъминлайди, миллиард сўм ажратилиши айтилди. кредитларнинг Марказий банк Мазкур институтни зарур
сус кўчалар ташкил этиш – деди Шавкат Мирзиёев. Ушбу маблајлар іисобидан камида асосий ставкасидан юқори ускуна ва жиҳозлар билан
орқали 150 мингта иш ўрни 10 минг гектар ерни озуєа-ем қисми қоплаб берилади. таъминлаш, наслли зотлар
яратиш мумкин. Мутасаддиларга ер олган етиштиришга мослаштириш мумкин. олиб келиш учун 10 миллиард
аҳолига уруғ ва кўчатлар ет- Паррандаларни сўйишга сўм ажратилади.
Аҳоли бандлигини таъ- казиб бериш, етиштирилган ваколатлари бекор қилинди. ган йўналишларга алоҳида мўлжалланган замонавий
минлашдаги яна бир катта маҳсулотларни сотиб олиш- Йиғилишда давлатимиз эътибор қаратиш зарурли- комплекс лойиҳалари бўйича Чорвачилик соҳасида 1
захира – ер. Шу йил январда ни молиялаштириш бўйича ги таъкидланди. Шундай харажатларнинг бир қисми мингдан ортиқ, балиқчилик
ёшларга экин майдонларидан кўрсатмалар берилди. раҳбари мазкур фармон- тармоқлардани бири – пар- компенсация қилинади. Пар- йўналишида 317 та лойиҳани
ер ажратилгани яхши натижа нинг аҳамиятига тўхталиб, рандачилик. рандачилик корхоналари учун ишга тушириб, гўшт етишти-
берди. Энди, Сурхондарёда Сир эмаски, ер участка- жойларда унинг ижросини фойда, мол-мулк, ер ва сув ришни кўпайтириш чора-тад-
бошланган тажриба асоси- ларини ажратиш масала- ташкил этиш, ҳалоллик ва Масалан, парранда 1 ки- солиқлари ставкалари 50 бирлари кўриб чиқилди.
да, ишсиз аҳолига қишлоқ си энг чигал муаммо, кор- қонунийликни таъминлаш лограмм вазн олиши учун фоизга камайтирилади.
хўжалиги ерларини 10 йил рупциялашган жараён эди. бўйича топшириқлар берилди. 1,7 килограмм, қорамолга Жорий йилда сув танқис-
муддатга деҳқончилик билан Шу боис бугун, 8 июнь куни эса 8 килограмм озуқа-ем Бу тармоқдаги лойиҳаларни лигини инобатга олиб, қудуқ
шуғулланиш учун ижарага бе- Ўзбекистон Республикаси Аҳоли фаровонлигига талаб этилади. Лекин юрти- амалга ошириш учун Микро- қазишга 200 миллиард сўм
риш тартиби жорий қилинади. Президентининг «Ер муноса- дахлдор яна бир масала мизда парранда гўшти ҳам, кредитбанк орқали давлат то- ажратилиши айтилди. Ушбу
батларида тенглик ва шаф- озиқ-овқат маҳсулотларининг тухум ҳам аҳоли жон бошига монидан 50 миллион доллар маблағлар ҳисобидан камида
Бунинг учун жорий йилдан фофликни таъминлаш, ерга арзонлигидир. ҳисоблаганда кам етиштири- ресурс ажратилади. 10 минг гектар ерни озуқа-ем
бошлаб қарийб 100 минг бўлган ҳуқуқларни ишончли лади. етиштиришга мослаштириш
гектар ғалладан бўшаган ер ҳимоя қилиш ва уларни бозор – Нарх-навони арзон қилиш Мутасаддиларга ушбу мумкин.
майдонлари ишсиз аҳолига активига айлантириш чора- бу тадбиркор ва чорвадор- Шу боис йиғилишда пар- тартиб ва имтиёзларни жо-
деҳқон хўжалиги ташкил тадбирлари тўғрисида»ги ларни мажбурлаш, уларга рий қилиш, мавжуд корхона- Йиғилишда вилоят ҳоким-
этиш учун берилади. Пах- Фармони қабул қилинди. ларнинг тўлиқ қувватларга лари ишсизликни камайтириш,
та ҳосилидан кейин ушбу чиқишига кўмаклашиш бўйича озиқ-овқат маҳсулотлари
мақсадлар учун яна 100 минг Энди, тадбиркорлик учун кўрсатмалар берилди. ҳажмини ошириш ва нархлар
гектар ер ажратилади. ерларни тўғридан-тўғри ва те- барқарорлигини таъминлаш
кинга бериш амалиётидан бу- Хусусий шериклик асосида чоралари бўйича ахборот
– Ёшларга ер берилиши тунлай воз кечилади ва ерлар маҳаллаларда мини-инкуба- берди.
тажриба бўлган эди. Энди тор ва маҳсулотларни сақлаш
ЎзА

Єарор єатъий эмас

Минимал истеъмол харажатлари эълон єилинди
дегани – муаммо іал бўлди дегани эмас!

Туб ислоҳотлар даврида би- хўжаликларининг ҳақиқий ҳаёт бартараф этиш борасида амалга Алишер Єодиров
ринчи маротаба камбағаллик ва шароитларини ҳисобга олгани- оширилган ишларни қўллаб- фаоллар билан
камбағал аҳолининг мавжуд экани дадир. қувватлаган ҳолда бу борада учрашди ва...
расман эътироф этилгани, Янги жаҳон тажрибасини ўрганиш
Ўзбекистондаги ислоҳотларнинг Шу тариқа 2020 йилдан бери хо- билан бир қаторда, халқимизнинг Маълумки, октябрь ойида
очиқлиги ва шаффофлигидан надонма-хонадан юриш, халқаро ўзига хос жиҳатлари, мента- юртимизда Ўзбекистон
далолат беради, албатта. тажрибани қиёсий ўрганиш ҳамда литети, турмуш тарзига яна- Республикаси Президентлигига
мураккаб иқтисодий таҳлил ва да кўпроқ эътибор қаратиш ло- сайлов бўлиб ўтади. Шу боис ҳам
Шуни алоҳида таъкидлаш жоиз- ҳисоб-китоблар натижасида даст- зим, деб ҳисоблайди. Шу би- партия ҳудудий кенгашлар, хусусан
ки, юқоридагидек кўрсаткич қайд лабки минимал истеъмол ха- лан бирга, инсоннинг ўзгариши қуйи ташкилотлар аъзолари ушбу
этилганидан кейин қарийб 5 мил- ражатлари миқдорига аниқлик камбағалликни тугатишда усту- муҳим сиёсий тадбирга жиддий
лион фуқарони камбағалликдан киритилди. вор эканлигига урғу беради. тайёргарлик кўрмоқдалар.
чиқариш мақсадида комплекс Зеро, камбағалликдан чиқиб Кеча Олий Мажлис Қонунчилик
ва ҳудудий дастурлар ишлаб Мазкур миқдорнинг белгила- кетишнинг энг муҳим омили – бу палатаси Спикери ўринбосари,
чиқилиб, ижрога қаратилди. ниши амалиётда камбағаллик инсоннинг интилиши, ўз кучига партия Марказий кенгаши раиси
чегарасини объектив аниқлаш, таянган ҳолда, аниқ мақсад сари Aлишер Қодиров бошчилигидаги
2020 йилнинг 29 декабрь куни ижтимоий ҳимояга муҳтож ҳаракат қилиши билан чамбарчас ишчи гуруҳи сайловга тайёргарлик
Ўзбекистон Республикаси Пре- қатламни тўғри белгилаш ва боғлиқдир. жараёнлари билан танишиш
зидентининг Олий Мажлис пала- уларни камбағалликдан чиқариш ва партиянинг туман ва шаҳар
Нодир ТИЛАВОЛДИЕВ, таларига йўлланган Мурожаат- бўйича ишларни тизимли ташкил кенгашлари фаолиятини жойида
Олий Мажлис Қонунчилик номасида ҳам камбағалликни этишга ёрдам беради, албатта. ўрганиш мақсадида Тошкент тумани
палатаси депутати, қисқартириш ва аҳоли фаровон- кенгашида бўлиб, депутатлик гуруҳи
«Миллий тикланиш» лигини ошириш масалаларига Бундан ташқари, минимал ис- аъзолари фаолияти билан танишди.
демократик партияси алоҳида эътибор қаратилиб, теъмол харажатларини ҳисоблаш Самимий кечган мулоқотда
фракцияси аъзоси камбағалликни қисқартириш учун тажрибасини якунига етказиш яқинлашиб келаётган сайловнинг
ностандарт усулларни жорий мақсадида жорий йилда Давлат ниҳоятда муҳим экани ва бунда
этиш, жумладан, узоқ йиллар- статистика қўмитаси томонидан партиянинг иштироки хусусида
дан бери пайсалга солинаётган Жаҳон банки билан бирга уй фикр алмашилди. Шунингдек,
аҳолининг минимал истеъмол хўжаликларида сўровномалар Кенгаш вакилларига партия билан
харажатлари миқдорини эълон ўтказилиши давом эттирилиб, депутатлар ўртасидаги ҳамкорликни
қилиш зарурлиги таъкидланган йил якунига қадар минимал ис- янада кучайтириш, қуйи
эди. теъмол харажатларини ҳисоблаш бўғинлардаги партиядошларимиз
методологияси тасдиқланиши фаоллигини ошириш бўйича
Ниҳоят биринчи июнь куни ва қайта ҳисобланган миқдорни кўрсатма ва тавсиялар ҳам берилди.
Ўзбекистон аҳолисининг минимал эълон қилиш кўзда тутилмоқда. Шундай учрашув Тошкент
истеъмол харажатлари қиймати Шу билан бирга, масъул идо- шаҳрининг Олмазор туманида ҳам
440 000 сўм этиб белгиланди. ралар томонидан 2030 йилгача бўлиб ўтди.
Бунда Ўзбекистон ҳукуматининг камбағалликни қисқартириш
иқтисодий блоки, Жаҳон банки стратегияси ва концепцияси тай-
ва бошқа бир қатор халқаро таш- ёрланаётганини айтиш жоиз.
килотлар ва экспертлар билан
ҳамкорликда «Асосий эҳтиёжлар Таъкидлаш лозимки, узоқ йил-
нархини аниқлаш» методи деб лардан бери эътиборга олинма-
номланган ёндашув танлангани- ган муаммонинг мавжуд эканини
ни айтиш жоиз. Таҳлилчиларнинг эътироф этишнинг ўзи бу бора-
фикрича, ушбу ёндашувнинг даги муҳим қадамлардан бири
ижобий ва кучли томонлари бўлди.
унинг далилларга асослангани
ва Ўзбекистондаги аҳоли ва уй Ўзбекистон «Миллий тикла-
ниш» демократик партияси
камбағалликни белгилаш, уни

ÎÁÓÍÀ –2021! 158«ÌÈËËÈÉ ÒÈÊËÀÍÈØ»
ÃÀÇÅÒÀÑÈÃÀ ÎÁÓÍÀ ÄÀÂÎÌ ÝÒÌίÄÀ!
Îáóíà èíäåêñè

Чоршанба ІУДУДЛАРДА 3mitilkllaniishy
9 июнь, 2021
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè
№ 20 (1122)

ªÃÀÉ ÌÓÇÅÉ
М ана, уч ҳафтадирки, Аммо нима қилай, жим айтаверинг, ўзгариш бўла- қўйиб, асраган экан. 2008 йил 12 сентябр-
телеграмда туролмадим. Хоразмдек та- дими ёки бу ҳам навбатдаги Тўғри, «Авесто» жамоатчи- га келиб эса «Музейлар
илтимослар оқими рих, маданият ва санъатнинг ширин ваъдами?» деган га- тўғрисида»ги Қонун қабул
тинмаяпти. қадрига етадиган азим юрт- пини эсладим... лик музейи чекка бир ҳудудда қилиниб, унда тизимни янада
Ҳаммасига ўзим да Авесто давридан ҳикоя эмас, Урганч шаҳрининг қоқ такомиллаштириш, уларнинг
айбдор. Бормаслигим, қилаётган ва 5 минг ноёб Маълумотларга қараганда, ўртасида жойлашган. Аммо халқимиз маънавий-ахлоқий
борсам ҳам кўрган экспонатларига эга бўлган юртимизда 105 та катта-кичик бундан кимга фойдаю, ким- камолотида тутган ўрнини
ва эшитганларим музей ташландиқ ҳолатга ке- музейлар бор. Биз иккинчи га зарар? Зах ва қоронғу ошириш, музей фондларида
ҳақида ёзмаслигим либ қолганига ишониш қийин бор ҳикоя қилаётган «Авесто» бино марказда бўлди нима сақланаётган халқимизнинг
керак эди. Бундан ҳам эди. Ўйлабманки, нуфузли музейи Хоразм вилояти «Ол- ёки шаҳар чеккасида. Бир бой тарихини ўрганиш, авай-
ёмони, умид билан бир нашрда ана шу ҳолат тин мерос» жамғармасига қарашда ушбу музей гўёки лаб-асраш, бойитиб бориш,
қараб турган музей акс эттирилган мақола чоп қарашли бўлиб, жамғарманинг одамлар эътиборини тортма- дунёга олиб чиқиш ва тарғиб
ходимасига (аслида этилса, у «Хоразм вилоя- ўзи 1996 йилнинг 27 сентябри- син, дея ертўла сифат бинога қилиш имкони яратиб берил-
бухгалтери) ваъда ти ҳокими диққатига» деган да Вазирлар Маҳкамасининг атайлаб жойлаштирилгандек. ган эди.
бермасам бўларкан... жумлалар билан бошланса, махсус қарори билан ташкил
бунга албатта, ҳоким эъти- этилган хайрия ташкилоти Музей муаммолари- 2017 йилнинг 15 февралига
бор қаратади ёки мақола ҳеч ҳисобланади. га шунчалар эътиборсиз «Авесто» музейи Хоразм вилояти келиб, «Ўзбекистон Респуб-
бўлмаса, соҳа мутасаддила- қаралаётганини ҳам тушуниш «Олтин мерос» жамғармасига ликаси Маданият вазирлиги
ри эътиборини тортади... Жамғарма раиси К.Нуржо- қийин, албатта. Ваҳоланки, қарашли бўлиб, жамғарманинг фаолиятини ташкил этиш
нов тақдим этган маълумот- кўпчилик музейнинг бугунги ўзи 1996 йилнинг 27 сентябрида тўғрисида»ги ҳамда «Ма-
80 ёшлардаги музей раҳба- ларга кўра, 400 дона экспонат ҳолатидан хабардор экан. Вазирлар Маҳкамасининг махсус даният ва санъат соҳасини
ри ва унинг 5(беш!) йилдан билан иш бошлаган музейда қарори билан ташкил этилган янада ривожлантириш ва
бери ойлик маошсиз ишла- бугунга келиб, 5 мингдан зиёд Буни музей таассуротлари хайрия ташкилоти ҳисобланади. такомиллаштиришга доир
ётган жамоаси томонидан нодир ва ноёб экспонатлар дафтарига бир нечта йирик воий, Жиззах вилоятларида 5, чора-тадбирлар тўғрисида»ги
йўлланган маълумотларни сақланмоқда. олимлару, таниқли сиёсат- Қорақалпоғистон Республика- Президент Қарори қабул
таҳлил қиляпману, наҳотки шуносларнинг илиқ сўзлари сида 4, Хоразм ва Қашқадарё қилинди ва музейлар фао-
ёнгинамизда инсониятнинг Яна бир бор таъкидлаш- битилганидан ҳам билиш вилоятларида эса 2 тадан лиятини такомиллаштириш
минг йилликларидан садо дан эринмаймиз: ушбу му- мумкин. Лекин ана шундай но- музей бор. Кўриниб турибдики, ва моддий-техник базасини
бериб турган шундай музей- зейда Қорақалпоғистоннинг зик дидли меҳмонларни қабул Хоразм музейлар масаласида мустаҳкамлаш вазифалари
нинг бугунги аҳволидан мута- «Чилпиққалъа» қаъридан қилган музейга на шаҳар, ва жуда бадавлат вилоят эмас... белгилаб қўйилди.
саддилар бехабар бўлсалар, топилган таҳминан у 85-90 на вилоят раҳбарларининг
дейман. Музей раҳбари охир- миллион йилга тенг бўлган эътибор қаратмаётгани чин- Шу ўринда 1998 йилнинг Президентимиз Шавкат
ги марта қўнғироқ қилганда, экспонат – «Тошга айланган дан ҳам таажжубланарли- 12 январида Ўзбекистон Рес- Мирзиёевнинг Олий Маж-
яна бир даста ҳужжатларни дарахт» парчасидан тортиб, дир. Музей ходимларининг публикаси Президентининг лисга йўлланган Мурожа-
юборишини айтди. Аммо Алишер Навоийнинг Хиротда айтишича, 2017 йилнинг 31 «Музейлар фаолиятини атномасида ҳам туризмни
суҳбатимиз якунида билиб- кўчирилган «Хамса» достон- майида музейни янги бинога тубдан яхшилаш ва тако- ривожлантиришда юртимиз-
ми, билмайми «барибир ҳеч лари қўлёзмасининг (XVI-XVII кўчириш тўғрисида Вазирлар миллаштириш тўғрисида»ги нинг бой маданий меъроси
кимга керак эмасга ўхшайди, аср) 1876-1886 йилларда Хива Маҳкамасининг «601 Ф» сон- Фармонига мувофиқ, Ма- муҳим эканига алоҳида эъти-
бу музей» деб қўйди. тош босмасига асос (матри- ли махсус Фармойиши ҳам даният ишлари вазирлиги, бор қаратилганини бир эсга
ца) бўлган ноёб нусхасигача қабул қилинган. бошқа вазирлик ва идора- олайлик: «Ҳозирги кунда
Шундагина Комилжон бор. Айтишларича, маҳаллий ларга тегишли барча тур- миллий иқтисодиётга юқори
ака Нуржоновнинг аввалги аҳоли ушбу қўлёзмани 1937- – Аммо мана тўрт йил- даги музейлар фаолиятини даромад келтирадиган
суҳбатимиз якунида «очиғини 1991 йилларда Хива шаҳри дирки мутасаддилар жим, мувофиқлаштириш, қўллаб- истиқболли тармоқлардан
қабристонларига кўмиб – дейди биз билан суҳбатда қувватлаш ва уларга зарур ил- бири – бу туризмдир.
халқ депутатлари Хоразм мий-услубий ёрдам кўрсатиш Ўзбекистон туризм соҳасида
Вазиятга назар вилояти Кенгаши депутати, мақсадида Маданият иш- улкан салоҳиятга эга бўлган
партия вилоят Кенгаши раиси лари вазирлиги қошида Му- давлат ҳисобланади. Юрти-
«Ё дафтар»га киритасан, ё...» Ражаббой Рузметов. – Не- зейларни қўллаб-қувватлаш мизда 7 минг 300 дан ортиқ
гадир Тошкентдаги мутасад- республика «Ўзбекмузей» маданий мерос объектлари
Қисқа вақт ичида бир эмас, қарори билан ишдан олиш- алмисоқдан қолган иккита дилар ҳам бу масалада су- жамғармаси ташкил этилга- мавжуд ва уларнинг аксария-
еттита раис алмашди. Энди лари мумкинлигини тушун- электр устуни қулаш ара- кут сақламоқдалар. Балким, нини айтиш жоиз. ти ЮНЕСКО рўйхатига кири-
яқинда сайланган маҳалла тиришди. Лекин... фасида турганини, бирор вилоятдаги «доҳий»лар айни тилган. Самарқанд, Бухоро,
оқсоқоли ҳам бўшаш ҳақида кориҳол рўй бермай туриб, шу соҳага масъул бўлган му- Тошкент ша ҳ арлари даг и
ариза ёзмоқчи экан. Сабаби, Шу куни фуқаролардан уларни олиб ташлаш ёки тасаддилардан реал ҳолатни муқаддас қадамжолар ва ёд-
маҳалланинг беш-ўн нафар ўнлаб мурожаатлар бўлди. янгилаш кераклигини айтди. яширишаётгандир. горликларни зиёрат қилишдан
«фаол аёллари» ўтганнинг 1977 йилда туғилган Зафар иборат бўлган «кичик ҳаж»
ўроғини, кетганнинг кетмо- Абдураҳимов олий маълу- «Миллий тикланиш» де- Ушбу мақола чоп этила- дастурини ривожлантириш ва
нини олиб қўйишга одат- мотли бўлса-да, ишсиз. путатлари бу мурожаатлар- ётган пайтда Ўзбекистон жадаллаштириш зарур. Ички
ланиб, ўз йўлига «юрма- Иноятхон Абдуллаева эса нинг айримларини шу ернинг Республикаси Бош вазири туризм соҳасидаги катта им-
ган» раисларни ишдан боқувчиси йўқлиги боис она- ўзида ҳал қилдилар. Аммо ўринбосари, Туризм ва спорт кониятларни ҳам тўлиқ ишга
бўшатишга эришар эканлар. сидан қолган уйнинг кадастр «Зарбдор» маҳалласининг вазири Азиз Абдуҳакимов солиш лозим».
ҳужжатини тайёрлашда му- азимий дарди бўлган «ёзув- ўз ёрдамчиларига мақолада
«Ростини айтсам, қуруқ аммо бўлаётганини айтди. чи аёллари» масаласида келтирилган далилларни Кўриниб турибдики, 130
туҳматлардан чарчадим. Маълум бўлишича, онахон- ҳозирча бирон ечим топил- ўрганиш юзасидан топшириқ йиллик тарихга эга бўлган
Ҳали прокуратура, ҳали нинг исми ҳужжатларда икки мади. беришига ишонгимиз келди. мамлакатимиз музейлари
ички ишлар, ҳали ҳокимият, хил ёзилган. Яъни ҳарфлар Аммо бу «Авесто» музейи фаолиятини ривожланти-
ҳали секторга боравериб, алмашиб қолгани сабабали Ҳозирча... ходимлари таъкидлаганидек, риш учун барча асослар
соғлигимни йўқотдим. Улар- кадастр ҳужжатини олол- ЎзМТДП Фарғона миллиондан бир ҳолатда юз бор. Аммо негадир бундай
дан ўзи нима хоҳлайсизлар май сарсон бўлмоқда. Яна берадиган ҳолат эмиш... асослар Урганч шаҳридаги
десам, «Бизни «Аёллар бир фуқаро ўз ҳовлисида вилояти Кенгаши аxборот «жимжилоқдек» бир музейга
дафтари»га киритиб, ҳар хизмати Маълумотларга кўра, нисбатан қўлланилмаяти.
ойда озиқ-овқат ва моддий 2021 йил 1 январь ҳолатига
ёрдам ажратиб туришинг Ўзбекистонда 105 та му- Ўйлаймизки, соҳа вакилла-
керак» дейишди. Лекин улар зей фаолият олиб борган. ри, хусусан, Туризм вазирлиги
кам таъминланган оиладан Ҳудудлар кесимида энг кўп мутасаддилари бундан хабар
эмас, шунинг учун ҳам даф- музей Тошкент шаҳрида (29 топсалар, муаммога албатта
тарга киритишга асосим йўқ. та), энг ками эса Сирдарё ечим топилади.
Улардан қўрқиб, қонунларга вилоятида (1 та) қайд этил-
қарши бора олмайман-ку. ган. Бундан ташқари, Бухоро Умид АРСЛОНБЕКОВ
Шу боис, ишдан бўшашга вилоятида 19, Фарғонада 13,
қарор қилдим...» Самарқандда 12, Тошкент, На-

«Миллий тикланиш» ва- Томиз¼и
киллари раисга тасалли
бериб, уни фақат кенгаш От ºадрини єайдан билсин, от минмаган йигитлар

Энди душанба іам «ојир» кун Кимларнидир «лобби» қонун лойиҳалари (гуруҳлар ва
соҳалар томонидан халқ манфаатларида эмас, ўз
Ўзбекистон «Миллий тикланиш» демок- партиянинг туман Кенгаши ходимлари ҳам манфаатларини кўзлаб қонун лойиҳаси киритилишига
ратик партияси Хоразм вилояти Кенгаши масофадан туриб иштирок этмоқдалар. эришиш) Парламент Қуйи палатасидан ўтмай қолса,
«Душанба – сиёсий ўқувлар куни» деб пайтини пойлаб, депутатларга аччиқ-чучук гаплар
белгилаб олишди. Шу куни партия ходим- ЎзМТДП Хоразм вилояти Кенгаши қилишга одатланишди.
лари иштирокида мамлакатимиз сиёсий- ахборот хизмати Бу, албатта юз бериши лозим бўлган ҳолат. Бундай ҳолат
ижтимоий ҳаётида юз бераётган энг муҳим бизни сергак ва ҳар қандай ҳолатга тайёр туришимизни
воқеа-ҳодисалар, шунингдек, партия фао- талаб этади.
лияти билан боқлиқ масалалар таҳлил Аммо шуниси аниқки, депутатлар «лобби» қонун
қилинадиган бўлди. лойиҳаларини фарқлашни аллақачон ўрганиб олдилар.
Бир қарашда ҳаммаси жойида, қонуннинг ғояси, мақсади,
Сиёсий ўқувларнинг биринчи кунида қонунчилик техникаси, ҳатто нормалар кетма-
мамлакатимиз раҳбарининг Сурхондарёга кетлигигача... Аммо қонун орқали кимдир (соҳа)
ташрифи якунлари, партия фаолларининг «чавондозга айил боғлашни, отга йўлда тўқишмасликни
сиёсий жараёнларга билдирган муносабат- ўргатаман» деб чўнтак тўлдирмоқчи бўлади.
лари ҳамда партия тизимида амалга оши- Ҳатто палатада қонунни шундай реклама
рилган ишлар таҳлил қилинди. Ўқувларда қиладиларки, бу қонунни ютиб юборгинг келиб
кетади... Эээ... Ёдимдан кўтарилибди, шу жойида
ютиш керакмиди ёки ейиш...

Алишер ҲАМРОЕВ,
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати

4 mitilkllaniishy МУНОСИБ ТУІФА Чоршанба
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè 9 июнь, 2021

№ 20 (1122)

ЄУРЪОН МАЪНОЛАРИ
НАЗМИ МУБОРАК!

Буюк Аллоҳ номига юз фидо жон,
Китобдур, ки каломи нур Қуръон.
Сочиб маънолари нури зиёсин,
Этиб ўзбек тилига таржимосин,
Дедим маънойи Мусҳаф равшан ўлсин,
Олим Бўрига ҳам сўнг аҳсан ўлсин!

Шоир ва таржимон Олим- эронлик шоир муфассир Мушриклар келиб ўқишиб, ҳосил қилдим», дейди. да, Олимжон Бўриевнинг этган мунаққид, мисоллар
жон Бўриевнинг шеърлари Умед Мажд, Олтинхон Тўра, ёқа ушлаб, «валлоҳи бу ба- 2004 йили Эрон Ислом Рес- назмий таржимаси анча муқоясаси билан диний соҳа
китобхонларга яхши таниш. Валерия Пороховой, Шайх шар сўзи эмас», дейдилар. тушунарлироқ ва ёшларга мутахассиси бўлмаган шоир-
У, шунингдек, жаҳон мумтоз Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Кавсар сурасига тенг келади- публикасини Ўзбекистондаги ёд бўлиб қоладиган, мароқ нинг «Қуръоннома»сини маз-
адабиётининг кўплаб дур- Юсуф ва Шайх Алоуддин Ман- ган муносиб шеър ёза олма- Маданият ваколатхонаси- билан ўқиладиган тилда тас- мунан тушунарли ва керакли
дона асарларини ҳам она сур таржималарини қиёсий ганлари учун битикли қоғоз нинг «СИНО» илмий-адабий, ниф этилган. Мисол: Қуръони асар эканини мантиқан да-
тилимизга таржима қилган. ўрганиб, арабий сўзларни қурт егунича осиғлиқ турди. фалсафий-ирфоний, маъна- карим, Бақара сураси, 71- лиллаб, китобхонлар учун
Форс адабиётидан Низо- маъносини англаб, ўзида янги Қуръон шеър эмас, Аллоҳнинг вий-маърифий журналининг ояти, Шайх Абдулазиз Мансур бир яна Аллоҳ китобига ка-
мий, Деҳлавий, Жомийнинг руҳий тайёргарлик касб этиб, сўзидир. Бироқ унинг нозил 16-сонида илк бор эълон таржимаси: (Мусо) айтди: «У лит бўладиган манба пайдо
«Панж ганж» номли асарла- Қуръони карим маъноларини бўлиш услуби назм шаклида қилинган «Қуръоннома» тар- айтмоқдаки, у шундай сигир- бўлганини эътироф этганлиги
ри, Ҳофиз Шерозий, Камол оятма-оят назмий таржима ва ва Аллоҳ уни то охиратгача жимаси ўзига хос оҳангда ки, ер ҳайдашга ҳам, экин қувончлидир.
Хўжандий, Абдураҳмон Жо- тасниф этди. бенуқсон сақлашига ваъда жарангласа-да, орадан ўн суғоришга ҳам ўргатилмаган,
мийнинг девонлари, юзга яқин берган. Модомики, назм услу- беш йил ўтганида кейин эълон нуқсонсиз, унда (сарғиш ранг- Мухтасар тўрт оятдан ибо-
форс шоирларининг «Эрону Аммо Қуръони карим оят- бидаги илоҳий Китобни наср- қилинган «Қуръоннома»нинг дан бошқа) ранг йўқ». Улар: рат «Ихлос» сурасини ёд бил-
Турон назмул -жавоҳири», ларини шеърий сатрлар- да таржима қилиш тажриба- файзи ўзгача. Унда «Фотиҳа» «Энди ҳақиқатни келтирдинг» маган одам бўлмаса керак.
сўфийликка доир «Чор ки- га солиниши ҳақида тур- си қўлланилган экан, нега сураси шу тарзда назмга со- – деб уни (ўша сифатлар- Мазкур сура Муҳаммад Содиқ
тоб», Румийнинг «Масна- ли қарама-қарши, салбий муқобил сўзлар воситасида ли«н1га.Хнуэддоин: оми бирла бу сўз га эга сигирни зўрға топиб) Муҳаммад Юсуф таржима-
вийи маънавий» сайлан- фикрлар ҳам йўқ эмас. Шу назмга солиш мумкин эмас? мисли нур, сўйдилар, ваҳоланки, (бу сида: 1. «Айт (эй Муҳаммад
маси, Атторнинг «Мантиқ ўринда айтиш мумкинки, агар Маъною мазмунини сақлаб, ишни) қила олмасликларига с.а.в.): «У А ллоҳ ягона-
ут-тайр» ва «Панднома»си Қуръони карим маънола- манзум этилган илоҳий Ки- Раҳиму меҳрлиғ Яратгув- сал қолган эди». дир». 2.Барча ҳожатларни
сингари таржима асарлари рини назмга солиш мумкин тобга қарши шахс, «Кавсар» чидур. сўрайдиган зотдир. 3.Туғмаган
шулар жумласидан. Олимжон бўлмаганида эди, аввало воқеасидаги Расулуллоҳ Шайх Муҳаммад Содиқ ва туғилмаган. 4.Ва унга ҳеч
Бўриевнинг кейинги йилларда энг билгувчи зот бу ҳақда Ўз ҳаракатига қаршилик қилган 2.Эрур барча олқиш ила Муҳаммад Юсуф таржима- ким тенг-ўхшаш бўлган эмас».
босмадан чиқққан «Икки аср ҳукмини баён қилган бўлар ёки ушбу маълумотдан ҳамд-сано, си: У (Мусо): «У ўша сигир
ижоди», «Маснавийи нур», эди, сониян пайғамбаримиз ғафлатда қолган бўларди. минилмаган, ер ҳайдаш, Шайх Абдулазиз Мансур
«Қуръоннома» ва «Шоҳнома» (с.а.в.) ҳадисларида айтилар- Аслини олганда, Қуръоннинг ким Ул оламинга эрур Раб- экин суғоришда ишлатил- таржимаси: «(Эй Муҳаммад!)
асарлари ҳам китобсеварлар ди. Гап шундаки, Аллоҳ ка- маъноларини манзум этиш бано! маган, айблардан саломат, Айтинг: «У Аллоҳ ягонадир.
томонидан илиқ кутиб олин- ломини китобхонга етказиш, нафақат мумкин, бал- аралаш ранги йўқ, деяпти», 2.Аллоҳ Самад (эҳтиёжсиз,
ди. Қуйида шоирнинг «Мас- унга мақбул тарзда ўз тили- ки жоизлигини юқоридаги 3.Раҳиму меҳрлиғ дурур деди. Улар: «Ана энди ҳақни ҳожатбарор)дир. 3. У туғмаган
навийи нур» ва «Қуръоннома» да қулай матнларни тақдим пайғамбаримиз (с.а.в.) томо- бокарам. келтирдинг» дедилар. Бас, ва туғилмаган ҳам. 4.Шу-
асарлари ҳақидаги баъ- қилишнинг ҳеч зарарли жойи нидан «Кавсар» сурасини энг уни сўйдилар. Сал бўлмаса, нингдек, Унинг ҳеч бир тенги
зи мулоҳазаларим билан йўқ. Расулуллоҳ шеърда яхши шеър сифатида Каъба 4.Қиёмат куни соҳиби шоҳ- қилмасдилар», йўқдир».
ўртоқлашмоқчиман. сеҳр бор, агар мусулмонлар деворига осиш билан маса- ҳакам.
манфаатини ифода этган, лага ойдинлик киритади. Олимжон Бўриев таржи- Олимжон Бўриевнинг
«Маснавийи нур» ҳақида насиҳатга оид шеър бўлса 5.Ибодат қилурмиз фақат маУсид:еди: «У дерки, у шундай «Қ1у.рДъеогнинлокмиа:»«сУиАдал:лоҳ ягона
Шайх Муҳаммад Содиқ фойдалидир, деган мазмун- 2019 йилда босил- Сенга бас, сигир – Аҳад,
Муҳаммад Юсуф, Шайх Ало- да ўз ҳадисларида марҳамат ган «Қуръоннома» китоби
уддин Мансур, Шайх Абду- қилганлари ҳеч кимга сир 7-саҳифасида дин арбоби сўраймиз Ўзингдан мадад Минилмас, қўшилган на у 2. (Ҳожатлар сўралгувчи)
лазиз Мансур ва исломшу- эмас. Қуръони карим но- Шайх Абдулазиз Мансур бу чорарас. қўшга бир, Аллоҳ Самад!
нос олим Убайдулла Ува- зил бўлганида, Арабистон- ҳақда: «Олимжон Бўриев ке-
товлар ўзларининг ижобий да шоирлик авжига чиққан, йинги бир неча йиллар даво- 6.Ҳақу тўғри йўлга чу бўл Суғормас экин, айбсизу 3. У не туққану не
фикрларини билдиришган. шеър одамлар диққатини мида Қуръони карим маъно- раҳнамо. яккаранг», туғилган. (Бақо)
«Қуръоннинг назмий таржима- тортадиган бир даврлар эди. ларининг назми устида узлук-
си она тилимизни жаҳондаги Шунинг учун Аллоҳ таоло ўз сиз ишлаб, уламолар томо- 7.На жот б ерки и н ъо м Дейишди: «Дединг энди 4. Ва ҳеч ким эмас Унга
пешқадам тиллардан эканли- каломини мавжуд фасоҳатли, нидан билдирилган қусур ва йўлингдан аё. ҳақни (аранг тенг (мутлақо)».
гини аниқ исботлайди», деган ботиний ва зоҳирий маъно- камчиликларни тузатди. Уни
эди шоирга узоқ йиллар тар- ларга эга араб тилида саж қайта тайёрлашда хорижда Улармаски қаҳрингга Топиб) сўйдилар у (сигир) Замондош шоиримизнинг
жима ишларида кўмакдошлик назмий усулида туширган. ва Ўзбекистонда чоп этилган бўлмиш дучор, ни сағал оламга машҳур уламолари-
қилган марҳум академик Азиз Энг яхши шеър, деб эътироф Қуръони карим маънолари- миз даражасида Қуръони
Қаюмов. этилган шоир шеъри Каъба нинг таржима ва тафсирлари- Ки ҳақ йўлдан озган чу Қолиб эрди, қилмасдилар карим оятлари маъноларини
деворига осиб қўйиларди. дан тўла фойдаланган. Шах- гумроҳу хор». (ишни ҳал)». манзум этиб, Юртбошимиз
Шоир ва таржимон Олим- Кавсар сураси нозил бўлгач, сан мен бу янги, қайта ишлан- Шавкат Мирзиёев таъкидла-
жон Бўриев 1995 йилда пайғамбар алайҳиссалом ган «Қуръоннома»ни кўриб Маҳкам Маҳмудов Олим- Маъноларга эъти- ганларидек, «Тарихий ва ди-
«Муҳаммад пайғамбар» қоғозга ёздириб, Каъба де- чиқиб, уни назмий услубда жон Бўриевнинг ушбу савоб бор берсак, сигир касб ний асарларни ижодкорлари-
(с.а.в.) шеърий қиссасини ворига осиб қўйишни Ҳазрат бу қадар сифатли тайёрлаш йўлидаги уринишлари ва ўргатиладиган жониворлар- миз томонидан китобхонлар-
ёзганида, Он ҳазратга нозил Алига буюрадилар. Ҳазрат учун қанчалар кўп меҳнат ва ғайрат-шижоатини қўллаб- дан эмас. Қўшга қўшилади, га, айниқса, ёш китобхонларга
бўлган баъзи оятларни дос- Али осиғлик шеърни олиб риёзат чекканлигини тасав- қувватлаш жоизлигини таъ- гаврон билан урсак, қўшни тушунарли ҳолда етказиб бе-
тон вазнига мослаб, назм- ташлаб, ўрнига Кавсар сура- вур қилдим. Шоир оятларнинг кидлаб, у ўзининг «Икки тортиб ер ҳайдай бошлай- риш керак» деган фикрларига
лаштиради. Унга бу мароқли сини илиб қўядилар: мазмун-моҳиятидан чиқиб аср ижоди» куллиётининг ди. «Минилмас» сўзи Шайх Олимжон Бўриевнинг «Масна-
туюлиб, Алоуддин Мансур кетмаслик учун астойдил 448-саҳифасидаги «Икки аср Абдулазиз Мансур таржима- вийи нур» ва «Қуръоннома»
таржимасини «Фотиҳа»дан «1. Ки Биз Сизга Кавсарни ҳаракат қилган ва аслият- ижодига сўнгсўз ва «Фиръ- сида йўқ. Учала таржимани китоблари мисол бўла ола-
«Нос»гача бир юз ўн тўрт этдик ато. ни сақлаб қолишдек асосий авн» достони ҳақида» номли солиштирганда, бир адаби- ди. Бу эса, шоирнинг янги-
сурасини назмга айлантирди. қоидага амал қилишнинг уд- мақоласида «Қуръоннома»га ётшунос ва китобхон сифа- ланаётган Ўзбекистон учун
Мазкур китоб «Маснавийи 2. Бас, ўқинг намоз Раб- дасидан чиққан. Бунга мен илмий тарзда юксак баҳо бе- тида менга шеърийси ёқди дину маърифат соҳасида
нур» 114 мўъжиза номи билан бингизга (сано) ва жонлиқ ўзим асарни оятлар тар- ради. Жумладан, «Олимжон ва тушунарлироқ кўринди, Учинчи Ренессансга муно-
2019 йилда «Камалак» наш- сўйингиз – қурбонлико! жимасига таққослаб кўриб Бўриев салкам чорак аср, гарчи уламоларимизга сиб туҳфасидир. Халқимизга
риётида чоп этилди. чиққанимдан кейин қаноат русча, ўзбекча ва форсий ҳурматим баланд бўлгани Қуръони каримнинг ўзбек
3. Батаҳқиқ, ғанимингиз аб- таржималар ҳамда аслиятдан билан», дейди. Албатта, ик- тилида илк назмий таржима-
Шайх Абдулазиз Мансур, тар ўзи – кесикдуму маҳруму фойдаланиб, Қуръони карим- кала уламомиз ҳам жаҳон лари муборак бўлсин.
(ёлғон сўзи)». ни арузда назмий таржима миқёсида тан олинган дин ар-
этишга муваффақ бўлди... боблари. Бироқ, аҳамиятлиси Акмал САИДОВ,
Уламоларимиз бугунги китоб- шундаки, бугунги китобхон- академик
хон тўла англай олмайдиган, нинг қарашлари билан фикр
тушуниши қийин шаклда тар-
жима қилинган Қуръоннинг
тўрт насрий таржимасидан
кўра замонавий китобхон
учун назмий шаклда бўлса-

Ојриє

ÊÀËÒÀÊËÀÍÃÀÍ ª¯ÈÒÓÂ×È ÝÌÀÑ...

Узоқ йиллар давомида ўқитувчига калтаклаш ҳолатлари ҳам юз бе- занди келажаги учун ота-онасидан қарши ўқитувчиларни шафқатсиз ота-оналар, тегишли ваколатга эга
бўлган эътибор тилда бошқаю, раётир. ҳам кўпроқ қайғурган устоз, арзи- калтаклаши ҳеч бир қоидага тўғри бўлмаган идора ва ташкилотлар
амалда бошқа бўлди. Оқибатда Яқинда Қўқон шаҳридаги 22-умум- мас бир баҳо сабаб калтакланса? келмайди. бевосита аралашиш ҳуқуқига эга
соҳа ходимлари энг ҳимоясиз таълим мактабида ана шундай Тўғри, айбдор қонун доирасида Тўғри, «Таълим тўғрисида»ги эмаслар.
қатламга айланиб қолди. Мактаб келишмовчилик икки ўқитувчи жавоб беради. Аммо ўқитувчига қонунда ўқитувчиларнинг касбий Ўқитувчилар ҳуқуқларини ҳимоя
ўқитувчисининг вазифаси бир ўртасида келиб чиқди. бўлган муносабатчи? Мазкур ҳолат фаолиятига ноқонуний арала- қилиш, тизимда қонунлар ижро-
четда қолиб, у пахта териш, чопиқ, Маълум бўлишича, мактабнинг мамлакатимизнинг бошқа мактаб- шув, бошқа ишларга жалб этиш сини таъминлашда Халқ тълими
ягана, ободонлаштириш ва ҳатто информатика фани ўқитувчиси ларида такрорланмаслигига ким жавобгарликка сабаб бўлиши вазирлигининг фаоллигини, масъу-
аҳоли қарздорлигини ундириш иш- Шаҳбоз Султонов бош мия кафолат бера олади? қатъий белгиланган. Аммо бугун лиятини ошириш ҳам бугуннинг энг
ларига ҳам жалб этилди. Оқибатда чайқалиши, кўкрак қовурға Умумбашарият тараққиёти ри- ўқитувчига бўлаётган муноса- долзарб вазифаларидан биридир.
қанчадан-қанча ўқитувчилар ўз қисмида синиш ташҳиси билан вожига беқиёс таъсир кўрсатган батдан келиб чиқиб, «Ўқитувчи Хулоса қилиб шуни айтиш жоиз-
касбини ташлаб кетишга мажбур шифохонага ётқизилган. Шифо- буюк алломалар – Муҳаммад мақоми тўғрисида»ги қонунни ки, Қўқонда калтакланган аслида
бўлдилар... хонага бориб, Ш.Султонов билан ал-Хоразмий, Аҳмад Фарғоний, қабул қилиш пайти келди, деб ўқитувчи эмас, балки ғариблашиб
Аммо кейинги йилларда учрашиб, бўлиб ўтган воқеа тафси- Абу Райҳон Беруний, Абу Али ҳисоблаймиз. Унга мувофиқ, қолган таълим тизими ва беғубор
ўқитувчиларга бўлган эътибор лотларини суриштирдик. ибн Сино, Маҳмуд Замаҳшарий, ўқитувчи ҳуқуқи, шаъни ва қадр- келажакдир...
мутлақо ўзгарди. Улар ўзларига Аниқланишича, Ш.Султонов бутун мусулмон оламининг фах- қиммати қонун билан қўриқланиши
тааллуқли бўлмаган юмушлардан устоз-мураббий Сафия Исмои- ру ифтихори ва чексиз ғурури шарт. Давлат ўқитувчининг ҳимоя Ғайрат ЗОКИРОВ,
озод этилдилар. Ойлик маошла- лова раҳбарлигидаги синф ҳисобланган – Имом Бухорий, қилинишини таъминлаши зарур. халқ депутатлари Қўқон шаҳар
ри оширилиб, соҳада ҳисобот ва ўқувчиларидан бирига 3 баҳо Имом Термизий, Имом Мотури- Ўқитувчининг касбий фаолиятига
қоғозбозликлар кескин камайди. қўйган. С.Исмоилова эса дий, Бурҳониддин Марғиноний, Кенгаши депутати
Соҳага қаратилаётган бундай Ш.Султоновдан ўқувчисининг Абул Муъин Насафий, шуҳрати
эътибор туфайли қарийб 15 минг баҳосини кўтариб беришни илти- дунёга ёйилган беназир олим-
нафар эркак ўқитувчи мактабларга мос қилади, ўқитувчи кўнмагач, лар, мумтоз шоир ва мутафак-
қайтди. 2020 йилнинг 1 октябридан талаб қилишга ўтади. Рад жавоби- кирлар – Қозизода Румий, Мирзо
бошлаб, 242 минг синф раҳбари ни олгач эса турмуш ўртоғига бу Улуғбек, Ғиёсиддин Коший, Али
учун қўшимча тўлов миқдори 1,5 ҳақда шикоят қилади... Оқибатда, Қушчи, Лутфий, Саккокий, Ҳофиз
баробарга оширилди. информатика фани ўқитувчиси Хоразмий, Абдураҳмон Жомий,
Аммо афсуски, ана шундай Ш.Султонов синф раҳбари Алишер Навоий, Бобур Мирзо,
ўзгаришларга қарамай, жамиятда С.Исмоилованинг турмуш ўртоғи Шарафиддин Али Яздий, Мирхонд,
ҳали-ҳануз ўқитувчиларга бўлган томонидан дўппосланади. Хондамир, Маҳмуд Музаҳҳиб, Ка-
муносабат буткул ўзгаргани йўқ, Ачинарли ҳолат, албатта. Таълим молиддин Беҳзод авлодлари бугун
хусусан, уларни ҳақоратлаш, ҳатто берган, тарбияга чорлаган, фар- «Устоз отангдек улуғ» ақидасига

Чоршанба МУАММО БИЛАН 5mitilkllaniishy
9 июнь, 2021 ЮЗМА-ЮЗ
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè
№ 20 (1122)

ßÍÃÈËÀÍÀ¨ÒÃÀÍ

«ÒÀØÐÈÔ ¯Î¡ÎÇÈ»

7иқлимга маълуму Яқинда эса ЮНЕСКОнинг ҳовузи», «Қуйи Хонақо», саёҳатга келди. акс эттирувчи «Ибн Сино за- 2020 йилги
машҳур бу заминдан Умумжаҳон мероси рўйхатига «Равғангарон» масжидла- Ўтган йилнинг декабрь ойи- монаси» этник хонадонлари пандемиянинг
буюк алломалар, киритилган «Бухоро тарихий ри, «Чуқур», «Кўкалдош», барпо этилади. салбий
пирлар, диний ва маркази»нинг чегара хари- «Абдулазизхон» мадраса- да Бухоро шаҳрида онлайн оєибатлари
дунёвий илм эгалари таси ҳам тайёрланди. Прези- лари, Ғиждувон туманидаги тарзда ўтказилган «I Халқаро Жорий йилнинг 1 янва- туризм соіасига
етишиб чиққанлар. дентимиз таклифига биноан «Эски ҳаммом», Шофиркон ёшлар туризм форуми» дои- ридан то йил якунига қадар жуда катта
Айни пайтда Бухорода Ўзбекистон, Тожикистон ва туманидаги «Хўжа Ориф ар- расида Франция, Сингапур, сайёҳларга қулайликлар яра- зарар келтирди.
829 та моддий Туркманистон йўналишидаги Ревгарий» мажмуалар шулар Россия, Молдавия, Германия, тишга йўналтирилган ахборот Шунга єарамай,
маданий мерос, шундан Зарафшон-Қайроққум обида- жумласидандир. Нигерия каби мамлакатлар- дастурлари ва хизматлари Бухорога 236
507 та архитектура, си, «Чор Бакр» ва «Баҳовуддин дан 40 нафардан зиёд хо- 1.5 млрд. сўм миқдорида минг 602 нафар
287 та археология Нақшбанд» мажмуалари, Тарихий обидаларни ас- рижлик делегатлар иштирок субсидияланади. Ўтган йил 1 маіаллий ва
ёдгорликлари, 17 та «Вобкент минораси», «Чаш- раб-авайлашга ҳар қанча этган эди. июнидан 2021 йил 31 декабри- 13 минг 325
монументал санъат маи Аюб» хазираси ҳамда уринмайлик, «Бухоро та- га қадар бўлган даврда эса нафар хорижлик
асарлари ва 18 та қадимги «Пойкент», «Варах- рихий маркази»даги уй- Карантин шароитига ҳам гидлар учун 5 млн. сўм, туро- сайёілар ташриф
диққатга сазовор ша», «Вардонзе» археология жойларнинг аҳоли томонидан қарамай вилоятда 189,8 ператорлар учун 10 млн. сўм буюрганини
жойлар бўлиб, улар мероси объектларини ҳам ўзбошимчалик билан бузи- млрд. сўмга тенг 55 та лойиҳа миқдорида грант ажратиш таъкидлаш жоиз.
давлат муҳофазасига ЮНЕСКОнинг Умумжаҳон либ, янги қурилишлар амалга амалга оширилиб, 342 та орқали ёрдам кўрсатилади.
олинган. мероси рўйхатига киритиш оширилаётгани вилоятнинг янги иш ўрни яратилди. 13 та манзили етти пирнинг иккин-
бўйича ҳужжатлар тайёрла- қадимий манзарасини асл меҳмонхона, 5 та хостел ва Яқинда партия вилоят кен- чиси – Хожа Маҳмуд Анжир
ниб, Умумжаҳон мероси мар- ҳолича сақлаб қолиш имко- 17 та оилавий меҳмон уйлари гаши фаоллари, депутатлар, Фағнавий ҳазратларининг
казига тақдим этилди. нини камайтирмоқда. ишга туширилди. Маҳаллий мутахассислар ва журна- хоки пойлари ётган Вобкент
сармоядорлар кўмагида йил- листлардан иборат ишчи туманидаги Ширин қишлоғи
Партия вилоят кенгаши Сир эмаски, 2020 йил- лар мобайнида ишламай г уру ҳи Ғиж дувон ва Воб- бўлди. Аниқланишича, тах-
ва депутатларимиз ҳам бу ги пандемиянинг салбий ётган 300 ўринли «Саҳид кент туманларидаги туризм минан 1500 йиллик тарихга
жараёнларда фаол ишти- оқибатлари туризм соҳасига Зарафшон» меҳмонхонаси маҳалласи ва қишлоқларида эга, 92 ўзбек уруғининг но-
рок этмоқдалар. Хусусан, жуда катта зарар келтирди. таъмирланиб, фойдаланишга бўлиб, қадимий «Ғиждувон мидан келиб чиққан «Ши-
улар томонидан барча мада- Шунга қарамай, Бухорога 236 топширилди. қўрғони»ни қайта тиклаш ва рин» қишлоғида ҳам этник
ний мерос объектлари қайта минг 602 нафар маҳаллий ва у ерда музей ташкил этиш, туризм кластерлари таш-
хатлов қилиниб, уларнинг 13 минг 325 нафар хорижлик Пандемиядан жабр кўрган Вобкент туманидаги «Ширин» кил этилмоқда. Қишлоқ
ҳолати ўрганилганда, еми- сайёҳлар ташриф буюрга- тадбиркорларни қўллаб- қишлоғини этнотуризм маска- аҳолиси асосан, деҳқончилик,
рилиши ва қулаши эҳтимоли нини таъкидлаш жоиз. 2020 қувватлаш мақсадида эса 89 нига айлантириш борасида ҳунармандчилик, савдо-сотиқ
ўта юқори бўлган 40 та объект йил 15 декабрдан 2021 йил та меҳмонхона ва транспорт амалга оширилаётган ишлар- билан шуғулланади. Ҳалигача
аниқланди. Бухоро шаҳридаги 15 январига қадар ўтказилган хизмати корхоналарининг ни кўздан кечирдилар. қадимий иншоотлари ва ўзига
«Рашид» карвонсаройи, ички «Туризм ойлиги» доира- 24,3 млрд. сўмлик кредит хос урф-одатлари сақланиб
«Сиёҳгарон», «Мағоки Кўрпа», сида эса республикамизнинг тўловлари муддати узайти- Давлатимиз раҳбари то- к е л м о қ д а. Гу р у ҳ и м и з
«Намозгоҳ», «Хўжа Калон барча шаҳар ва туманлар- рилди. Мол-мулк ва ер солиғи монидан жорий йил 21-22 қишлоқдаги «Ширин» чой-
дан 98 минг 764 нафар киши бўйича меҳмонхона ва туро- январь кунлари Бухоро ви- хонасида бўлиб, бу ерда
ператорларга 1 млрд. 222,8 лоятига ташрифи чоғида етти сайёҳлар учун олиб борила-
ЄАДАМБА-ЄАДАМ млн. сўмлик имтиёзлар ҳам пирнинг энг улуғи, хожагон ётган маҳорат дарсларини ку-
берилди. тариқатининг асосчиси «Хожа затди. Қишлоқ ҳунармандлар
Арнасой иншолари Абду холиқ Ғиж дувоний» уйидаги кўргазмалар, уста-
Шу ўринда, 27 та сайёҳлик мақбарасига уйғун ҳолда хоналар ва замонавий спорт
«Миллий тикланиш» демократик пар- билан тақдирландилар. ташкилотига 1 млрд. 645 қадимий «Ғиж дувон соғломлаштириш маркази
тияси Жиззах вилояти Кенгаши ҳамда Шунингдек, Шоҳруҳ Зайниддинов «Иншо млн. сўм, шундан 24 та Қўрғони»ни қайта тиклаш фаолияти билан танишдик.
«Щёлково Агрохим – Ўзбекистон» Россия – меҳмонхонага 1 млрд. 604 бўйича маслаҳат берилган-
Ўзбекистон қўшма корхонаси ташаббуси би- мазмунининг ҳаётийлиги ва мавзунинг млн. сўм ҳамда 3 та туропера- ди. Шундан келиб чиқиб, Ширин туризм қишлоғининг
лан Арнасой туманидаги 6, 15-умумий ўрта тўлиқ ёритилганлиги», Роза Мансурова торга 41 млн. сўм миқдорида айни пайтда зиёратгоҳга яқин асосий масканларидан бири
таълим мактаблари ўқувчилари ўртасида «Мазмунига кўра адабий ва публицистик мақсадли ссудалар ажра- бўлган «Қўрғон» ва «Чор- бўлган Этно туризм маркази-
«Янги Ўзбекистон – мактаб остонасидан, материалларнинг сингдирилганлиги», Фе- тилганини ҳам айтиш жоиз. су» маҳаллалари негизи- да 60 га яқин сайёҳнинг тунаб
таълим-тарбия тизимидан бошланади» руза Бобоёрова «Ёзилган иншодаги сўз Натижада 2021 йилнинг ўтган да туризм ҳудудлари таш- қолиши учун имкониятлар
мавзусида иншолар танлови ўтказилди. бойлигининг кенглиги», Жўрабек Мардиев даврида 6 та янги сайёҳлик кил қилинмоқда. Қадимий яратилган. Қурилиш ишлари
«Ёзувининг чиройлилиги ва бехато ёзилган- компанияси иш бошлади. Ғиждувон қўрғони ҳудудида якунига етай деб қолган мар-
Мамлакатимиз мустақиллигининг 30 йил- лиги» ва Шаҳнозабону Бахтиёрова эса «Ин- Сайёҳатчиларга тўлиқ маъ- жойлашган, бир неча йиллар- каз ўз фаолиятини бошлагач,
лигига бағишланган ушбу танловда 49 нафар шодаги адабий қаҳрамон ҳарактерининг лумот бериш учун хизмат дан бери қаровсиз қолган XIX саёҳатга келган меҳмонлар
ўқувчи иштирок этди. Танлов аввалида ишти- тўлиқ очиб берилганлиги» номинациялари қилувчи ахборот марказлари асрга хос "Бозори Қаймоқ" мас- қадимий тегирмонда буғдой
рокчиларга «Щёлково Агрохим-Ўзбекистон» бўйича ғолиб деб топилдилар. сони 25 тага, ҳамроҳ таржи- жиди эса қайта тикланмоқда. янчиши, нон ёпиши, экин
Россия-Ўзбекистон қўшма корхонасининг монлар сони эса 232 тага Халқаро экспертлар ҳамда экиши ва чорвачилик билан
китоблар жамланмаси совға қилинди. Энг асосийси, агар танлов ғолиблари етказилди. Ўзбекистондаги Марказий шуғулланишлари мумкин
олий таълим муассасасига тўлов-шартнома Осиё халқаро институ- бўлади. Қишлоқда яна эко-
Аввал ҳакамлар ҳайъати томонидан энг асосида ўқишга кирса, «Щёлково Агрохим– Бундан ташқари, Роми- ти бошчилигида XIX асрга агро туризм масканлари, 20 та
яхши ёзилган 9 та иншо ажратиб олинди. Ўзбекистон» Россия–Ўзбекистон қўшма кор- тан туманидаги Бўронтепа оид "Болойи Қассабон" ва оилавий меҳмон уйи, миллий
Танлов якунига кўра, 6-сонли мактабнинг хонаси томонидан тўлаб бериладиган бўлди. қадимий ёдгорлигида ин- "Бобораҳимбой" масжидлари қадриятларни акс эттирувчи
11-синф ўқувчилари – Шоҳсанам Низомова новацион туризм кластери ҳамда XVI асрга оид "Эски маданият маркази, этно мар-
1-ўринга, Мунира Абдураимова 2-ўринга ва Эркин ЗАИРОВ, фаолияти йўлга қўйилди. Тош Ҳаммом"да реконструк- каз ва шунга ўхшаш қишлоқ
15-сонли мактаб ўқувчиси Орзигул Абдиева халқ депутатлари Арнасой тумани Когон туманидаги Тўдакўл сув ция ва реставрация ишлари ҳаётини акс эттирувчи 50 дан
эса 3-ўринга лойиқ кўрилиб, пул мукофоти омбори негизида 15 гектар ер амалга ошириляпти. ортиқ туризм хизмат кўрсатиш
Кенгаши депутати майдонида чўмилиш ҳавзаси лойиҳаларини амалга ошириш
ташкил этилди. Ишчи гуруҳ, шунингдек, кўзда тутилган.
45 нафари «дафтар»дан чиєарилди уста-кулол Абдулла Нар-
Бу хайрли ишлар жо- зуллаевнинг миллий кулол- Ишчи гуруҳ томонидан
Халқ депутатлари Самарқанд вилояти рий йилда ҳам давом чилик музейи мажмуасида аниқланган камчилик ва
Кенгаши депутати Дмитрий Ан Самарқанд эттирилмоқда. 2021-2022 ҳам бўлдилар. 2001 йилда ўз муаммолар эса атрофлича
тумани 3-сектор ҳудудидаги маҳаллаларда йилларда маҳаллий ва хори- фаолиятини бошлаган маз- таҳлил қилиниб, ечими юза-
яшовчи бир гуруҳ фуқаролар билан учрашди. жий сармоядорлар ҳисобидан кур мажмуада кулолчилик сидан тегишли комиссиялар
қиймати 714,2 млрд. сўм музейи, кулолчилик, каш- ҳамда маҳаллий Кенгашлар
Таъкидланишича, бундан бир неча ой миқдоридаги 61 та лойиҳа тачилик, ипак гилам тўқиш сессияларига ташаббуслар
муқаддам «Қуйи чордара» маҳалласида ишга туширилиши режалаш- устахоналари, кўргазма зали киритиладиган бўлди. Депу-
яшовчи Замира Тўрақулова ва Нилуфар тирилган. Меҳмонхоналар ҳамда уй меҳмонхонаси ўрин татлик сўровлари юборилади
Аҳмедоваларнинг ижтимоий аҳволи инобатга сонини 451 тага, туристик олган. Уста-кулол Абдулла ва тегишли қарорлар қабул
олиниб, улар «Аёллар дафтари»га киритил- фирмаларни 129 тага, ту- Нарзуллаев бу ерда кулол- қилиниб, уларнинг ижроси
ган эдилар. ристларга хизмат кўрсатувчи чилик сир-асрорларини фар- қатъий назоратга олинади.
транспорт воситаларини 290 зандлари ва невараларига
Маълум бўлишича, шу кунгача «Темир тага етказиш кўзда тутилган. ўргатиб келмоқда. Мухтасар айтганда, булар-
дафтар»га киритилган 52 фуқаронинг 45 6 та туристик ахборот марка- нинг бари туризмни ривож-
нафари иш билан таъминланган. «Ёшлар зи, 50 та ахборот навигация Туман Ма даният уйи лантириш орқали қўшимча
дафтари»даги 129 нафар ёш йигит-қизнинг кўрсаткичлари, 20 та Wi-Fi қошида фаолият олиб бо- иш ўринлари яратиш, аҳоли
эса 17 нафари руйхатдан чиқарилган. Айни зоналари ва 60 та санитария- раётган мақом дастаси, бандлигини ошириш, миллат
пайтда қолган 112 нафар фуқарони иш билан гигиена шаҳобчалари ҳам фольклор гуруҳи ва миллий фаровонлигини юксалтириш,
таъминлаш чоралар кўрилмоқда. фойдаланишга топширилади. қўғирчоқ театри фаолияти миллий, маданий ва маъна-
ҳам ўрганилди. Шу ўринда, вий қадриятларимизни дунё-
Наргизанинг томорєасига 7 миллион сўм сочилди 2021 йил охирига қадар «Миллий тикланиш» партия- га тарғиб қилишга хизмат
Бу хоро шаҳрининг «Турки сининг Ғиждувон тумани кен- қилади, албатта.
Ёлғиз аёл учун рўзғор тебратиш, 4 на- субсидия ҳисобига енгил конструкцияли Жандий», «Жалол Икро- гаши қошида «Тарихчилар
фар фарзанднинг каму кўстини бутлаш иссиқхона қурдириб беришини айтди. мий» ва Ғиждувон тумани- клуби»нинг иш бошлагани Мақсуд МУҲАММЕДОВ,
осон эмас, албатта. Шуларни ўйлаб, Нар- нинг «Қўрғон» ва «Чорсу» туман тарихи ва маданий партия Бухоро вилояти
гиза Қурдошева ўз томорқасини ривож- Кўп ўтмай, «Фориш томорқа хизмати» маҳаллаларида, Вобкент ту- меросини ўрганишда муҳим
лантиришга қарор қилди. Шу мақсадда – хонадон эгаси ва Аҳоли бандлигига манининг «Ширин» қишлоғида аҳамият касб эта бошлага- Кенгаши раиси,
халқ депутатлари Фориш тумани Кенгаши кўмаклашиш маркази билан уч томон- туризм маҳаллалари, ту- нини айтиш жоиз. Келгуси- халқ депутатлари вилоят
депутати Бобомурод Гулмуродзодага му- лама шартнома имзоланиб, Наргиза ризм қишлоқлари ва туризм да бошқа туман ва шаҳар
рожаат қилиб, адашмаган экан. Депутат Қурдошеванинг томорқасида 7 миллион кўчалари ҳамда 50 та туризм кенгашларида ҳам шундай Кенгаши депутати
Наргиза билан маслаҳатлашиб, хонадонига 350 минг сўм эвазига мўъжазгина иссиқхона бекатлари ташкил этила- клублар фаолиятини йўлга
бунёд этилди. ди. Пешку туманида жой- қўйиш режалаштириляпти.
лашган қадимий «Афшона»
қишлоғида эса ўрта асрлар Ишчи гуруҳнинг навбатдаги
меъморчилик анъаналарини

6 mitilkllaniishy РУІИЯТ МАНЗАРАЛАРИ Чоршанба
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè 9 июнь, 2021

№ 20 (1122)

ѪÇÃÀ ʪ×À¨ÒÃÀÍ
ШОИР УСМОН АЗИМНИНГ

Сиіатгоіда Усмон Азимни
рафиєаси Раънохон билан учратиб

єолдим. Бојда «ижтимоий масофа
саєлаб» сайр єилиб юришган

экан. Єўлимдаги китобни кўриб,
менга китоб совја єилишди.
«Усмон Азим. Сўнгсўзлар».
Сарлавіанинг ўзи эътиборни

тортади. Ниманинг сўнгсўзлари
экан-а, деб хонага єайтдим-да,

ўєишга тутиндим.

Китобларга ёзилган теъдод имон-эътиқод би- ижодкорни бир жойда қотиб эмас, навбатдаги буюртмани – бир имоси билан қанча бўлган эди».
муқаддималарни хўб ўқиган- лан боғлиқ фазилат. Имони қолишига қарши ўзининг ички кутиб яшайди. ишлар амалга ошиб кетиши Портрет шундай чизи-
ман. Аммо... муқаддима ёзиш бут одам ёлғон билан му- ғалаёни, руҳининг ботиний мумкин бўлган бу табаррук
учун тавба қилиш кераклигига роса қилмайди, «Ҳақиқат ҳаракатидир», дейди. Жуда Шундай деб турганингизда инсон бошқалардан ажра- лади. Ранглар бир-бирига
биринчи бор дуч келишим: дўстлик дан устун», дейди муҳим гап. Элда «Ўзингга Усмонбой «Аммо фақат ижо- либ яшашни хоҳламаган. уланиб, қуюқлашиб бора-
«Тавба, мен ҳам хотира ёза шартта ёки мулла Шукурга ярашган кийим кий, ўзинг дий мақсадларни кўзлаган Ҳалолликни ихтиёр қилган... ди. «Сўнгсўзлар»нинг Шукур
бошладим. Ўйлаб қарасам, ўхшаб, «Бўлмайди. Ёзувчи билган гапни гапир, ўзинг буюртмалар ҳам бор», деган Биз улуғ одамларимиз билан Холмирзаевга бағишланган
фақат мен биладиган дунё эмас. Нодон» дейди-қўяди. танлаган йўлдан юр», деган фикрни ўртага ташлайди: «Бу- фахрланишни билмаймиз. саҳифаларида шундай детал-
ҳам бор экан. Уни мендан ўгит бор. Баланд тўсиқдан юртмада кўпинча «ижодкор- Холбуки, фахрлансак арзий- лар борки, уларнинг бирор-
бошқа ҳеч ким билмаганидан Адабиёт мана шу мангу ошиб ўтиш учун тайёргарлик нинг олдига тамоман бошқа диганларимиз бор». тасига беэътибор бўлсангиз,
кейин... Нима қилиш керак? ёнма-ёнликдан ўсиб чиқади. кўраётган спортчига ҳеч ким – у кўникмаган, бир қарашда сурат хиралашади. Улардан
Хотира ёзмоқ лозим. Менинг Ёзувчи улардан бирини ин- ёрдам бера олмайди, у фақат ҳал этиб бўлмайдигандай Нуриддин ота ҳаёт бирида Шукур аканинг собиқ
ёнимда ҳам энди кимлардир кор этса, адабиёт бузилади, ўзига, имкониятига суянади. (туюладиган) вазифалар бўлганларида катта-катта тузум даврида кўп ижод-
йўқ. Нималардир қайтмас нўноқ нотиқнинг маърузасига Чўққига кўтарилаётган альпи- кўндаланг келади, ижодкор лавозим эгаларининг бу- корлар чалинган, қанчадан-
бўлиб кетган. Ўтганларнинг ўхшаб сочилиб, чувалашиб нистлар ҳам бировдан ёрдам ўзини эркин ҳис қилгучи дои- гунги «иштаҳа»лари, ҳою- қанча истеъдодларни маъ-
ўрнини ҳеч ким босолмайди. кетади. кутмайди – аниқ ҳисоб-китоб радан – чегарадан ташқарига ҳавасларини кўриб, нима навий қурбон қилган шўровий
Бу дунёни мен кўрган тарзда билан ҳаракат қилади. Адаби- чиқади. Бу чегара баъзан деган бўлардилар-а? Юпан- бир дард ҳақида гап боради:
бошқа биров кўра олмайди... Озод Шарафиддинов ётда эса аҳвол бошқачароқ, истеъдодининг асл кўламини чимиз шуки, улуғларимизни «Ишлаб чарчаган кезлари
Суқрот ҳақидаги мақоласини буни имзочи эмас, ишловчи билмаслик (натижаси) бўлса, қадрлайдиган кунларга ҳам адибнинг кўнгли аллақандай
Жуда чуқур мушоҳада. «Ҳақиқат излаган дониш- муҳаррирлар яхши билиша- баъзан ижодий журъатсизлик- етиб келдик. озодликни талаб қилиб қолар,
Эътироз билдириш қийин. манд» деб номлаган. Унда ди. Ўзим англаган ҳақиқат нинг оқибатида пинҳон (ўтиб ялло юришларда дуч келган
бир буюк танлов ҳақида чуқур шуки, ҳар қандай долзарб бўлмас) сарҳадга айланади. «Сўнгсўзлар» менга мухлислари билан Тошкент
Ўқишда давом этаман, таҳлил бор. Суқрот ўзининг ёки кутилмаган мавзу ҳам Бегона мавзу устида ишлаш маҳоратли мусаввир ёз- кўчаларидан пастқам бир
чунки бундан кейинги жум- ўта ҳаётий, таъсирчан адабий муваффақият учун ва изланиш, материаллар ган чизма портретлар жам- жой топиб, базми жамшид
лаларнинг қуввати янада мулоҳазалари, кескин, аммо етарли бўлмайди ва, аксинча йиғиш жараёнида у (кутил- ламасини эслатди. Худди уюштирар, ўтириш авжига
баланд: «...фақат сўзга кўчган рад этиб бўлмайдиган хуло- – энг оддий мавзуда ҳам буюк маган мавзу) ижодкорнинг шундоқ: каттагина китоб- чиққанда, сўзлари эсидан
нарсагина реалликка айлана- салари билан халқ, айниқса асар яратиш мумкин. Буни ис- ўзиникига айланиб боради. нинг ҳар бўлагида биттадан чиққан қўшиқни «на-на-най»
ди. Бошқаси туш... Одамлар ёшлар орасида катта обрў- ботлашга ҳожат йўқ. Иккинчи Хулоса: ижодий изланишни мукаммал сурат. Бири ик- деб куйлашга тушар ва ҳеч
бу тушларни ўзлари билан эътиборга эга бўлади. Унинг ҳақиқат шуки, чинакам бадиий талаб этадиган буюртмадан кинчисига ўхшамайди. Аниқ қачон унутмайдиган сўнгги
йўқликка олиб кетавера- кучли мушоҳадалари олдида асар ҳаммада ҳам бир ури- юз ўгирмаслик керак. Ижодий ва тиниқ. Тўқима жойи йўқ. жумлани баралла айтар эди:
дилар! Сўз эса ер, осмон, ожиз қолган, баҳсда енгил- нишда туғилмайди. Ўзингни эрк учун баъзан ижодий «эрк- Мана бу – Шукур Холмирза- «Куймаган жоним менинг...
тупроқ, олов каби қолади... ган, саволларига жавоб бера ўзинг та ҳ рир қилишинг, сизлик» зарур. Ижодкор ис- евнинг сурати: «Бора-бора
Сўзга айланмаган дунёлар олмай мулзам бўлганлар, қисқартиришинг, тузатишинг, теъдодини эркалатиб юбор- адабиётда Бойсун номи сир- Машраб! Машрабнинг са-
йўқлик комига абад чўкиб худди бугунгидек, ҳасад қайси бир жойларидан воз масин. Унинг олдига баъзан ли ва ғаройиб жой сифати- три бу...
кетганлар...» ўтида ёниб, олимга туҳмат кечишинг, хом, ҳавои жум- мушкул вазифаларни ҳам да машҳур бўлиб кетди. Бу
қилишади. «Суқрот ёшларни лалар устидан аёвсизларча қўйиб турмоқ зарур. Истеъдод машҳурлик – ўзбек адабиёти Биз шунчаки ўқиб кетаве-
Демак, хотира ёзиш керак. тўғри йўлдан оздирмоқда, чизиқ тортишинг керак. Бунинг шу тарзда чиниқади. Истеъ- учун илгари мутлақ бегона рамиз-да!
Ҳеч бўлмаса, ёзиб, қоралаб нотўғри, зарарли ташвиқот нималигини тушунмаган- додда ирода пайдо бўлади... – кутилмаган адабий мате-
қўйиш керак. Бобуршоҳ юргизмоқда», деб мамлакат Ёзувчи ижодкор сифатида риални ва қаҳрамонларни Эҳтимол, бедаво дардлар-
кўнглига инган энг зарур гап- Олий кенгашига шикоят ёзи- адабиётга олиб кирган Шукур нинг сонсиз тиғи жонига бео-
ларни ўғли Ҳумоюнга насиҳат шади. Кенгаш ғанимлар ёзган Суєрот заіар ичишни танлайди. Шогирдларининг Холмирзаевнинг хизмати эди. мон санчилганда, бу сўзлар
тарзида ёзиб, ёстиғининг шикоятни кўриб чиқади ва «Устоз, нега бундай єилдингиз?», деган У Сурхон воҳасини адабиёт Машрабнинг ҳаётини ўпириб,
тагига бостириб қўйган. Бу кўпчилик овоз билан Суқротни саволига: «Эі, нодонлар, мен умр бўйи учун кашф этди (Тўғрироғи – бўғзидан отилиб чиққандир...»
насиҳат кейинчалик бобу- айбдор деб топиб, уни ўлим нимани изладим – Іаєиєатни изладим, бугун Шукур Холмирзаев асарлари-
рийлар салтанатининг буюк жазосига ҳукм қилади. уни топганимда ундан юз ўгирайми?», деб ни ўқиб биз Бойсунни ўзимиз Портрет-эссенинг шу ери-
дастурига айланган. Усмон Қоидага биноан, айбдор икки жавоб беради. Умрининг сўнгги ўттиз кунини учун кашф этдик). Воҳанинг да «Шўровий дард Шукур
Азим хотира ёзишга киришар йўлдан бирини – махсус тай- – ичиши керак бўлган заіар тайёр бўлгунича сахий, феъли кенг, марди- аканинг ҳам жисму жонига
экан, ўзини ва бошқаларни ёрланган заҳарни ичишни ёки садоєатли шогирдлари даврасида ўтказади. майдон ва бир сўзли одамла- сонсиз тиғларини санчиб,
бир ёвуз «офат»дан огоҳ умрининг охиригача шаҳарга Умрининг сўнгги соатларида іам єўлидан китоб ри Шукур аканинг асарларида ижоди айни гуллаган, фикри
қилади: хотирага ёлғон ара- қайтмаслик шарти билан тушмайди. худди тирик одамлардай жон- қаймоқ тортган, сўзи шира
лашмаслиги керак. Китобнинг бадарға бўлишни танлаши ланиб бўй кўрсатди. Шукур боғлаган пайтда адибни ора-
сўнгги саҳифасига етганимда керак экан. ларга «Сўнгсўзлар»нинг ҳеч янгиланади...» акагача (адабиётда) ҳаётни миздан, ижод оламидан олиб
англадимки, муаллиф бунга бўлмаганда 83-саҳифасини Муаллиф бу мавзуни шу бу йўсин аниқ тасвирлаш, кетди...» деган жумлага эҳтиёж
тўла амал қилибди. Суқрот заҳар ичишни очиб кўришни тавсия эта- гувоҳ бўлган воқеалардан бу бор эди, аслида. Лекин... шусиз
танлайди. Шогирдлари- ман: «Ижодкор мудом ўзини ерда тўхтатмай, яна давом тарзда маъно топиш, одам- ҳам тушунарли. Шу боис, Ус-
Бор гаплар, кимдир айтиши нинг «Устоз, нега бундай ўзи тузатиши – рад этиши эттиради. Кўп ижодкорлар лар феълу атворини, юриш- мон Азим портретни тугаллар
зарур бўлган қуйма фикрлар, қилдингиз?», деган саволига: (Менинг қўшимчам: бит- улуғ мақсадларни кўзлаб, туришини, хатти-ҳаракатини экан, бошқа бир детал изоҳига
ижодкор оламининг тарош- «Эҳ, нодонлар, мен умр бўйи та ҳикояни йигирма марта ўзларига ўзлари буюртма рассом мўйқалами чизган ўтади: «Адиб адабиётда расм
ланмаган, оройиш берил- нимани изладим – Ҳақиқатни қайта ёзган Абдулла Қаҳҳор, бериб яшайдилар-да. Шу каби китобхон кўз олдига тусига кириб бораётган «олди-
маган, қўшиб-чатилмаган изладим, бугун уни топга- катта бир асарни ташлаб маънода, муаллиф ҳазрат На- келтириш ҳеч бир адиб ижо- сотди»дан жирканар ва шу йўл
қирралари. Чин адабиёт, чин нимда ундан юз ўгирайми?», юборган Шукур Холмирзаев воий ўз олдига бир қарашда дида яққол кўринмаган эди. билан бирга, ёзиш учун муво-
ижодкорлик, эл-юртга чин деб жавоб беради. Умрининг каби), қарашларига таҳрир бажариб бўлмайдиган улкан Адиб (истиқлолнинг даст- занат сақларди. Бунинг учун
садоқат ҳақидаги очиқ, аччиқ сўнгги ўттиз кунини – ичиши киритишдан эринмаслиги, мақсадни қўйгани («Ҳамса» лабки кезларидаёқ «Адабиёт ягона йўл – ёнидаги адабиёт
ва ошкора мушоҳадалар. керак бўлган заҳар тайёр ёзишининг сифатини яхши- кўзда тутилмоқда) ва бу режа- ўладими?» деган саволни бозорига бепарво қараш эди.
бўлгунича садоқатли шогирд- лашга ҳаракат қилиши, ижо- ни қойиллатиб бажарганини ўртага ташлаш учун ўзида Адиб шу йўлни тутди: бепарво
Усмон Азим дейдики, лари даврасида ўтказади. дини янги-янги поғоналарга эслайди. Демак, буюртма журъат топа олган Шукур Хол- қарашга уринди, фақат му-
ҳақиқий адиб «ҳаётдан, жа- Умрининг сўнгги соатларида кўтаришга уринмоғи лозим. – кўнгил иши бўлиши керак. мирзаев) шўролар адабиёти- роса-мадорагина унинг учун
миятдан, одамлардан, ада- ҳам қўлидан китоб тушмайди. Бундай ҳаракат – ўзига нис- «Кўнгил ишида хоҳиш-истак ни – аллақандай мажлислар нафас оладиган ягона тирқиш
биётдан – осмону қаро ердан батан талабчанлик – ички билан ёнма-ён журъат ҳам қарори асосида ёзиладиган эканини англади. Бироқ, ис-
ҳам ҳақиқат излаб яшайди, Суқрот ҳақида мақола ёз- эҳтиёж талабига айланганда мавжуддир» демоқчи, наза- адабиётни буткул рад этди... теъдодсизларнинг алламбало
маъно қидиради. Бу маъно ган Озод домла ҳам умрининг руҳ қизғинлиги ва ижод дра- римда. Бойсун ва Сурхон Шукур китобларига кўзи тушганда ёки
мантиқлари унинг юраги ва сўнгги йилларида дониш- матизми ёзувчига ҳамиша ёр акага шу қадар сингиб кетган бирор бир даврада уларнинг
руҳини қамраб олади. Бу манд устози каби тақдирнинг бўлади. «Ўзини ўзи тузатиш» Ёзувчи Исажон Султоннинг эдики, у қаерда бўлмасин, номи тилга олинганда, унинг
маъволарда ўралашиб юрган ғоят мураккаб танловига дуч – жуда мастона кайфият, ички кўнглида улуғ сиймо Али- кимлар билан, қайси даврада юзи жирканишдан қандай
ёлғоннинг ҳақиқатга ўхшаб келди. Оғир хасталикка ча- жасорат. Аввалги ўзингдан шер Навоий ҳақида бадиий ўтирмасин, Бойсун ва Сурхон- тиришишини яхши биламан».
қилпанглашларини аниқ аж- линиб, кучли оғриқ азоби уялма... (Қўшимча: ёзганла- асар ёзиш нияти қачон пайдо ни эсламасдан туролмасди.
ратади. Ёлғон уни алдай силласини қуритди. Домла рингни биров бурнини жийи- бўлганини аниқ билмаймиз, Туғилган юрти унинг ифтихори Рассом Усмон Азим Шав-
олмайди. Шу боис, ёлғон олдида ҳам иккита йўл ту- риб тузатишидан уял, бунга аммо ёш адиб йиллар даво- ва илҳомининг манбаси эди. кат Раҳмоннинг портретини
уни ёмон кўради. Даҳо ижод- рар, биринчиси – тақдирга ўрганиб қолма). мида тинимсиз излангани, кўп Майда одамнинг юрти майда фавқулодда маҳорат билан
корлар фожиасининг катта тан бериб, қолган умрини ва хўб ўқиганидан хабардор- кўринади, афсона одамлар- «чизади»: «Шавкат Раҳмон
бир бўлаги мана шу ёмон сиҳатгоҳу оромгоҳларда, сай- Усмон Азим буюртма асар- миз. Ниҳоят, янги роман ёзиб нинг юрти эса афсонага айла- кўпчилик қатори шоирдан
кўрмоқликнинг натижасидир». ру саёҳатларда, шогирдлари, лар ҳақида буюртмасиз фикр- тугалланди. Бунда иждодкор- нади. Тошкентга келганимда буюк шоирликкача (бўлган)
дўст-қадрдонлари даврасида лар юритади. Беэътиборроқ нинг журъати ҳам эътирофга Бойсун афсонага айланиб йўлни кўз олдимизда бо-
Албатта, ҳеч ким бу дунёга азизу мукаррам бўлиб юриш, ўқиган киши чалкашиб кетади сазовор. улгурган, Шукур ака яратган сиб ўтди. Унинг мағзи тўқ,
кимгадир ёмонлик қилиш ва иккинчиси – машаққатли (Синчковлик билан ўқишсин асарлар ва ёзувчилар дав- пойдор, ниҳоятда пишиқ,
бу билан ўзини ёмонотлиққа ижодда давом этиш, оғриқ деб шундай ёзган бўлиши «Сўнгсўзлар»нинг расидаги суҳбатлари (боис) сертомир, кўзга «лов» этиб
чиқариш учун келмайди. кучайиши, кўзлари хира тор- ҳам мумкин). Дейдики, «Бу- 150-саҳифасида ўта таъсир- Бойсун баъзилар кўзига Боғи ташланавермайдиган алан-
Ёмонлик учун ҳам асос ке- таётгани, сатрлар бир-бирига юртма асарлар ёзувчини чан бир «эслатмача» бор: эрамдай тенги йўқ ва Кўҳи гали шеърияти руҳу юрагидан
рак. Ҳаётда истеъдодли, мингашиб кетаётганига шахс ва ижодкор сифатида «Юқоридаги лавҳаларни ёз- Қофдай ваҳимали кўриниб ўсиб, фалак сари интила-
омадли, ҳаё-иболи, ҳаром қарамай, жаҳон адабиётининг парокандаликка олиб келади, ганимдан сўнг, ўн йилларча ётгани шундоққина кўриниб
луқмадан ҳазар қиладиган энг сара намуналарини ўзбек чунки буюртмада ижоднинг ўтиб, Нуриддин Акромович туради... Иродаси ниҳоятда
покдомонлар билан бир- тилига ўгириш, адабиёт ва эркинлигига ҳамла қилувчи Муҳиддинов вафот этди. На кучли эди. Бир ўтиришда
га истеъдодсиз, омадсиз, санъат фидойилари ҳақида зўравонлик бор». тепада, на пастда бирор бир бир китоблик шеър ёзиб
ҳаёсини йўқотган, ҳалол- туркум хотиралар ёзиш, ёш тўлғониш сезилди. – «Одам
ҳаромни фарқламайдаганлар ижодкорларга йўл-йўриқ Шундай. Зўравонлик ишонмайди,– деди жаноза ма-
ҳам бор. Улар ёнма-ён яшай- кўрсатиш эди. – буюртмачининг хоҳиш- росимида қатнашганлардан
дилар, бирга-бирга нафас истаги. Буюртма асарлар бири.– Уйи жуда хароб экан-е.
оладилар. Асос – мана шу Домла иккинчи йўлни тан- ёзишга ўрганган ижодкор Талабаларнинг ижара уй-
ёнма-ёнликда! Истеъдодсиз лади. Бу йўл оғир хасталик- ўртамиёналик даражасида ларига ўхшайди. Ўзларига
истеъдодлини ёмон кўради, дан қолишмайдиган дара- қолиб кетади, нарига ўта ол- қарамаган эканлар-да!»
омадсиз омадлининг йўлини жада азобли бўлса-да, Озод майди. Сабаби, илҳом ундан
тўсади, беҳаё ҳаёлининг, ўғри домла учун ягона ҳаловат юз ўгиради, чунки у илҳом деб Менимча, Нуриддин
тўғрининг устидан кулади. йўли эди. Бу йўл устозни яна- аталмиш илоҳий неъматни Акромович ўзига қараган.
«Истеъдодли одам ёшликда да юксак чўққиларга кўтарди. Жуда қараган! Шундай кат-
кўп нарсани жуда кескин рад та мансабларда ишлаган
этади. Бу кескинликни истеъ- Усмон Азим «Сўнгсўзлар»да
доднинг феълидаги фазилат Конфуцийнинг «Ўзингни ўзинг
ҳам, нуқсон деб ҳам қараш тузатишдан уялма», деган
мумкин», дейди Усмон. фикрини келтириб, «Бу фикр
менга жуда ёқади. Бу ҳол
Қиттай қўшимча – ис-

Чоршанба НАЗМ БЕКАТИ 7mitilkllaniishy
9 июнь, 2021
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè
№ 20 (1122)

ÄÓͨ Абдурауф ЎГУТ
«СЎНГСЎЗЛАР»ИНИ ЎЄИБ Фитрат Оғир йигит, сенинг гўзал, нурли кўзингда
Бу миллатнинг саодатин, бахтин ўқудим.
қўярди... Раҳбарларга хушо- чи? Ботичелли? Леонардо? ИШҚИМНИНГ ТАРИХИ Ўйлашингда, туришингда ҳамда ўзунгда
мадни пасткашлик деб би- Фрескаларчи, Панжикент (...га) Бу юрт учун қутулишнинг борлиғин кўрдим.
ладиган одам эди. Ғурури ва фрескалари? Қани энди, улар- Турма – югур, тинма – тириш, букилма – юксал,
ор-номуси даражасини шоир- га ҳеч бўлмаса бир лаҳзагина Кўб кунлар сендан узоқда мен ёлғиз ўртана қолдим, Ҳуркма – кириш, қўрқма – ёпиш, йўрилма – қўзғал.
нинг шеърлари билан таниш яқинлашсанг! Бу дунёда фақат Ёғдирдим икки кўзимдан ёмғурдек қонли оловлар. Ел йўлини тўсиб турган эски булутларни
мухлис жуда яхши билади... ва фақат ишлаш керак, деди. Ёнмишди кўнглим ўти-ла тек сендан ўзга тиловлар, Ёндириб қўй, йиртиб ташла, барчасин йўқ эт.
У мўйқаламни тўхтатмасдан Ишқингнинг қайғуларини жон янглиғ бағрима солдим... Қилолмасанг шу ишларни, Сенинг учун хўрликдир бу...
Шавкат ҳурриятни соғиниб ҳаракатлантирар экан, шундай Лекин сен, эй, юрагимнинг бирдан-бир севгили ёри, Йиқил, йўқол, кет!
яшади. Ўртаниб шеърлар деб ҳайқирди. Сўнг тўсатдан Кўркамлик боғчаларингда сезмасдан қайғуларимни
ёзди. Мустақиллик унинг на- баланд овоз билан, хурсанд булбулдек сайраб учардинг. БИР ОЗ КУЛ
зарида ҳақиқат бор бўйича бўлиб қўшиқ айта бошлади. У Кўкларнинг хонига ўхшаб, кимларнинг ўртанганини Кўз ёшларим букун тағин оқадими?
барқарор бўладиган... тоза, опералардан ариялар, ўзбек Билмасдан ердагиларнинг дунёсин нақ ёритардинг. Қизил гулим бошқаларға кулар-да.
нурли нарса эди. Мустақиллик халқ қўшиқлари ва фақат Қолдиқча бўйла хабарсиз ишқимдан, жон чечагим, сен Қизил гулим, борлиғимнинг султони!
келгач, шоир уни танимади. унинг ўзигина биладиган Кўнглимнинг туйғулари-ла шоирлик сезгуларимни Жоним, сенинг хаёлингда кучайди.
Шўроларга астойдил хиз- аллақандай оҳангларни куй- Бу йўлдан ўтга солардинг, Юрагимнинг энг қимматли армони,
мат қилганлар.., халқнинг ларди…» (Қаранг: «ЎзАС», Бир қўлдан ерга урардинг Нечук менга марҳаматинг озайди?
тили, дини ва маданияти 2006 йил, 25 август. Таржи- Ҳам йўқ этардинг фикримнинг тўплаганини. Икки кўзим, малак юзим, севдигим,
йўқолишига рози маҳдудлар мон А. Улуғов). Тун-кунлар йиғлаганимнинг асири бўлса керакким, Жонлар сенинг юзгинангдан айлансун.
идораларни тўлдириб ўтирар, Сен энг сўнг менга ёндошдинг, руҳимни ўйната қўйдинг. Қизил гулим, қора кўзим, тилагим,
гўё ҳеч нарса ўзгармагандай Рўзи аканинг Усмон Азим Чексиз бир тонг чироғи-ла сургунлаб кечаларимни, Дунё сенинг боқишингдан ўргулсун.
эди... Дунё бир зумда бозорга қаламидан тўкилган «портре- Юлдузли йўлларни бирдан шеъримнинг олдига очдинг... Ёвуз ёрим, юзингга ҳеч боқолмам,
айланди. Товламачилар «Иш- ти» ҳам шундай таъсирчан. Кўнгил дардин оёғингға тўколмам.
билармон» деган ниқобда Унда нуфузли бир тадбирда Тупроқ каби йиқилмишам йўлингда дея олмам.
халқни талашга киришди. катта бир амалдорга «Ошно» Истар эсанг менга келиб гапурма, ёнимда ҳеч ўтурма.
Порахўрлик, давлат мулкини деб мурожаат қилган, Сурхон Ёлғуз йиғлаб узоқдан турғанимни
ўмариш одатий ишга айлан- тупроғига ҳар гал соғинч Кўрганингда, марҳамат эт, бир оз кул!
ди... Тубанлик беҳаёларча билан қадам қўйганида, бо-
кўчага чиқиб, ифлос оёқлари лаларча ариқ ичига ётиб, Абдулла МИЛЛАТИМГА БИР ҚАРОР
билан ҳалолликни бемалол лойга ағанаб, «Шу ариқча, Қодирий
босиб ўта бошлади. Шоир ка- шу ирмоқ, шу лой – менинг Кел эй миллат, бир кун бир маслаҳат билан қарор ўлсун,
рахтланиб қолди. Аллақандай Ватаним, мана шу одам АҲВОЛИМИЗ Бу кундин ўтган ишларга пушаймон бирла ор ўлсун.
тубсиз карахтлик ва ҳасрат мени суннат қилдирган», деб Кўр бизнинг аҳволимиз, ғафлатда қандай ётамиз, Қилайлик бул куни ҳайрат ҳама бирдан қилиб ҳиммат,
(вужудини) қамраб олди. ҳайқирадиган, бунисига ўзим Жойи келган чоғида виждонни пулға сотамиз. Жаҳолат чўл саҳросида минбаъд сабзавор ўлсун.
Ёзолмай қолди. Менимча, гувоҳман – шу улуғ инсон Ўғлимизға на адаб, на фан, на яхши сўйламак, Бу нодонлик биза қилмиш эди тўрт фаслни қишдек,
ёзишга ихлосини йўқотди ҳам. вафот этганида, Усмон Азим На худони буйруғи бўлган улум ўрготамиз. Жаҳонни зимистони дўнуб фасли баҳор ўлсун.
Бунинг устига Ўш воқелари юз тобут ёнида хотира шеъри- Коримиз шундан иборат бўлди ушбу вақтда, Аяшмай кумуш-олтунни ҳамма боёнлар асло,
берди...» ни ўқиб турганида, майит Ўнтадин бедона боқиб ёзу қиш сайротамиз. Солиб дорилфунунлар ҳам макотиблар ҳазор ўлсун.
қабристонга йўл олмай туриб Ҳамда ҳар кун такяларда наша кўкнори чекиб, Ўқушсун миллат авлоди бизни доим дуо айлаб,
Аниқ айта оламан: про- – ичкарида асарлари бозори Баччаға кокил солиб, оҳ-воҳ ила ўйнотамиз. Қилиб таҳсил улумларни фунуна яхши ёр ўлсун.
фессионал рассом, агар у бошланган рассомнинг ички Қаримиз, боёнимиз, балки бу вақт оқвондамиз, Очайлук жамиъатлар, кўб йиғайлик ҳам иноятлар,
умрида Шавкатни кўрмаган, дунёси кўз ўнгингизда кама- Ногаҳон кўрсак агар бир бесоқолни қотамиз. Ки токи ятим ва бечора бекасға мадор ўлсун.
суҳбатлашмаган, шеърла- лакдек тиниқ намоён бўлади: Ўртадан чиқса агар миллатни яхши суйгучи, Неча чоғлар бўлубдурким, қочибмиз биз тараққийдин,
рини ўқимаган, дардига ше- «Рўзи Чориев чарақлаб тура- Биз ани даҳрий санаб, тўфангча бирла отамиз. Бу кун бир илтифот бирлан бу йўлға бир гузор ўлсун.
рик бўлмаган бўлса ҳам, диган, борган жойини ранго- Келингиз ёшлар, зиёлилар бу кун ғайрат қилинг, Жаҳолат сассиғи бизни ҳамиша беҳузур этди,
юқоридаги сатрларни, шоир- ранг ёғдуга тўлдирадиган Ухлаганларни агар қодир эсак уйғотамиз. Бу кун илмнинг бўйи бирлан димоғлар мушкибор ўлсун.
нинг адабиёт газетасида камалакдай бир одам эди,– Бизнинг жоҳиллигимизни кўриб ул шод бўлганлар,
эълон қилинган «Махфия» дейди Усмон.– Бошқаларни Кўриб машғулиятимизни илмға шармисор ўлсун.
сарлавҳали мақоласини ўқиб, билмадим-у, мен Рўзи акани Кимиким журъат айлаб, бул каломларға амал қилса,
шоирнинг мукаммал поэтик эслаганимда, мана шу об- Жаҳонда исми ани паҳлавон номдор ўлсун.
образини ярата оларди. раз – камалак кўз олдим- Бу кун мен сўзладим оз нутқ сиза то Қодир ўлгунча,
дан бир йилт этиб ўтади. Илоҳи айласун таъсир шу сўз сизга бакор ўлсун.
Шавкат «ҳаммага етган Қаерда, қандай шароитда
нафас унга етмай», бу ёруғ кўришмасин, одамлар бир ВАТАН ЁЗ
оламни эрта тарк этди. Тош- зумда унга мафтун бўлар,
кентда қолди, оёғи Ўшнинг рассомнинг болаларча феъл- Абдулла Сенинг исминг бу дунёда муқаддасдур, Ёзда пишар барча экин, мевалар,
тупроғига ботмади. Шеърла- атворидан унча-мунчани пи- Авлоний Ҳар ким сенинг қадринг билмас — ақли пас(т)дур. Шод бўлур зор етим-бевалар.
ри етим қўзилардай изил- санд қилмайдиган одамлар- Сенинг туйғунг юракларга савдо солур, Ҳар ерга борсанг, ҳама маъмурчилик:
лаб қолди. Бир тийрак нигоҳ нинг ҳам кўнгли ийиб, юзига Сенинг дардинг бошқа дардни тортиб олур. Ҳандалаг-у тарбуз-у қовун-тилик.
сўнди. Усмон Азим Шавкатни меҳр-муҳаббатли бир табас- Еринг, сувинг бизни боқуб тўйдирадур, Ер гунаша яқин ўлуб нур олур,
таниган барча-барчани, уни сум югурарди...». Семиз-семиз қўйларингни сўйдирадур. Ерга муҳаббатли зиёсин солур.
ўлимидан кейин таниганлар- Олма-анор, анжир, узум – меваларинг, Ҳар киши ўз нафси учун ишлагай,
ни ҳам юпатмоқчи бўлади: «Сўнгсўзлар»даги йирик От-у ҳўкуз, эчки, така, теваларинг. Ишламаган қишда нима тишлагай?
«Ҳеч ким ўлим нималиги- «полотно»лардан бири Рауф Бизлар учун хизмат қилур барчалари, Боғлари, бўстонлари ранг-баранг,
ни билмайди. Ҳеч ким ўлиб Парфига тегишли. Аламли Ҳар бирлари ноз-у неъмат парчалари, Меваси-ю гулларига бир қаранг.
кўрмаган. Эҳтимол, ўлим хўрсиниқ, аламли айрилиш Сендан туғиб, катта бўлуб, қайтиб боруб, Гуллари, булбуллари бор, боғлари,
умрнинг қисқалигини, ҳаётни азоби билан ёзилгандай ту- Яна сенга кирадурмиз бағринг ёруб. Қўйлари, қўзичоқлари бор, тоғлари,
қадрлаш лозимлигини ин- юлди менга. Парижнинг Вер- Онамизсан! Бизни(нг) мушфиқ онамизсан! Сутлар-у қаймоғ-қимизлар сероб,
сониятнинг эсига боз-боз сал саройида Жанна д Арк Жавлон уруб яшайдургон хонамизсан! Сувлар оқур сойлар аро шарқираб.
солиб турмоқ учун Парвар- суратига узоқ вақт тикилиб Сени сотмоқ мумкинмидур, ўзинг ўйла, Бир тараф(д)а экинчи – хирмончилар,
дигор юборган кескин бир қолганимни эслайман. Бу Тилинг бўлса, ҳасратларинг тузук сўйла! Бир тараф(д)а ўроқчи, кетмончилар,
огоҳлантиришдир? Одамлар тикилиш яна такрорланди. Бизлар сотмас бурун қилур эрдин фарёд, Ғайратлилари ғамини ер вақтинда,
ғафлат уйқусидан уйғониб, Сиз ҳам бир тикилинг-чи Ус- Биз сотган сўнг нега дерсан бизлардан дод. Тиришуб ишлайдур ғанимат кунда.
яшашнинг қат-қат маъносини моннинг бу асарига: «Рауф Айб бизларда, сени соғуб эмолмадук, Ишёқмаслар ёзда юрур гулдураб,
теран англаш учун уринмоғи Парфи «Қаердасиз?» деган Емуш бериб ем ўрнига ем олмадук. Қиш келганда қолгай кўзи мўлдураб.
лозимлигига даъватдир? жуда нодон саволга табассум Билолмадук кўксингдаги хазинани,
билан: «Шу... шу... Халқ эши- Биз билмасмиз тош-тарозу, мазинани.
Мавлоно Румий ўз гида...» деб жавоб берарди. Сотиб-сотиб қоладурмиз ғамга ботиб,
ўлимларини «Шаби арус», Одамлар кулишарди... Пулни Бойқуш каби вайронада ётиб-ётиб.
яъни никоҳ оқшоми – келинни писанд қилмайдиган одам Сени сотуб пул қилурмиз – кетур-қолур,
кўрадиган, лаззат оладиган, эди. Пул нима, хазон нима – Бир йилдан сўнг баҳонг икки бўлуб олур.
ҳаяжонланадиган, висолга унга барибир эди...
эришадиган оқшом», деган Чўлпон БЕР ҚЎЛИНГНИ АМАЛНИНГ ЎЛИМИ
эканлар. Рауф Парфидан озод- Бер қўлингни, шу титраган қўлим билан сўнг дафъа Кўнглимда йиғлаган малаклар
лик руҳи уфуриб турарди. Бир қисайин, сўнгра ортиқ у қўлларга тегмак йўқ.
Соғинч ташналигини Бир куни шоира Қутлибека Кўзларингни сўнгги марта тушир хира кўзимга, кимлар?
қондирадиган сўзлар. Раҳимбоева билан кўришиб Кўкрагимга киприкларинг сўнг мартаба отсин ўқ. Шарқнинг оналари, жувонларими?
қолдим. Рауф акани эсладик. Кўкимизда ҳануз учмай қараб турган юлдузинг Қаршимда йиғлаган бу жонлар
«Сўнгсўзлар»даги яна «Рауф ака – озодлик эди,– Кўр юзини, айрилиқнинг кузи билан сарғайган.
бир «портрет» рассом Рўзи деди у... Сен кетасан, юлдуз учар, ёлғизликда ташланган кимлар?
Чориевга тегишли. Бу буюк Ўксигингга ҳаёт бермас ёғдулари кундузнинг. Қуллар ўлкасинг инсонларими?
мўйқалам соҳибининг «нас- Шоирнинг ҳаёти муаммо- Бер қўлингни сўнг мартаба, ёлғиз қолган ўксукман, На учун уларнинг товушларида
рий портрети»ни дастлаб лардан иборат эди... Оқибат, От ўқингни сўнг мартаба, алам кутган кўксимга. Ўтган асрларнинг оҳанги йиғлар?
Ўзбекистон халқ артисти Бо- буюк шоир охирги йўлга ўз На учун ёзмишнинг ўйнашларида
тир Зокиров ёзган. Ҳа-ҳа, уйидан чиқмади. Унинг тобути ХАЛҚ КЎНГИЛ Ҳар юриш кўнглимни наштардек
Ботир Зокиров! Мана ўша бировнинг уйидан кўтарилди. Халқ денгиздир, Кўнгил, сен мунчалар нега
портрет: «Чориев дастлаб Бунга ҳеч ким айбдор эмас. У Халқ тўлқиндир, Кишанлар бирла дўстлашдинг? тиғлар?
кишида чинданига бошқача эпланиши қийин одам эди... У Халқ кучдир, На фарёдинг, на додинг бор, Кенглик ҳаёллари учдими кўкка
бир таассурот уйғотади. мутлақ эркинликни истарди. Халқ исёндир, Нечун сен мунча сустлашдинг? Бутун умидларни ёвларми кўмди?
Мен ҳам унинг устахонасига Шеъриятдан бошқа иш унинг Халқ оловдир, халқ ўчдир... Ҳақорат дилни оғритмас, Мангу тутқунликка кирдими ўлка?
биринчи бор борганимда, учун ножиддий эди. Рауф Халқ қўзғалса, куч йўқдирким, тўхтатсин, Тубанлик мангу кетмасми? Хаёлда порлаган шамларми сўнди?
ғалати бир аҳволга тушиб Парфи мангу парвоз учун яра- Қувват йўқким, халқ истагин йўқ этсин. Кишанлар парчаланмасми, Кечанинг жон олғич қоронғулиги,
қолдим. Ўшанда устахонага тилган қушга ўхшарди. Аммо Халқ исёни салтанатни йўқ қилди, Қиличлар энди синмасми? Нажод юлдузини хаёлми билди?
ҳали киришга ҳам улгурмаган ерга қўнмасдан бўладими?» Халқ истади, тож ва тахтлар йиқилди... Тириксан, ўлмагансан, Шунча тутқунларнинг ҳаққи,
эдим. У ўзбекона мулоза- Халқ истаги: озод бўлсин бу ўлка, Сен-да одам, сен-да инсонсан;
матни ҳам унутиб, шиддат Китобда бундай «сурат»лар Кетсин унинг бошидаги кўланка, Кишан кийма, бўйин эгма, ҳақлиги
билан ўрнидан турди-да, талайгина. Ҳар бири тугаллик Бир қўзғалур, бир кўпирар, бир қайнар, Ки, сен ҳам ҳур туғилғонсан!.. Бир ҳовуч тупроққа қурбонми
мўйқаламни олиб, портре- даво қилувчи алоҳида асар- Бир интилур, бир ҳовлиқар, бир ўйнар,
тимни чизишга тушиб кетди… га ўхшайди: ҳаётий, қоғозга Йўқлиқни-да, очликни-да йўқ этар, бўлди?
Унинг вужудига аллақандай аниқ кўчган, ёлғон аралаш- Ўз юртини ҳар нарсага тўқ этар... Оҳимнинг ўтидан чиққан
сеҳр-жоду кириб олгандай маган, ўқувчи кўнглида фикр Бутун кучни халқ ичидан олайлик,
кўринар, мўйқалам тутган уйғотадиган, ҳаёт, турмуш, ку- Қучоқ очиб халқ ичига борайлик! шуълалар,
қўллари холст устида шид- раш, бу ёруғ оламга меҳмонлик Шарқнинг кўкрагида бир
дат билан ҳаракатланарди. хусусидаги тушунчаларни яна-
Мен маҳлиё бўлганча да тиниқлаштирадиган, дониш- топмасми?
ҳайратланиб, рассомнинг ҳар мандлар «мангу саволлар» деб Кўксимдан қисилиб чиққан
бир ҳаракатини мароқ билан атайдиган жумбоқлар олдида
кузатиб ўтирдим… У портре- одамни ёлғиз қолдирадиган наъралар,
тимни ишлаётган пайтида хотиралар. Уларни ўқиш ке- Ухлаган дилларга кулиб боқмасму?
мен билан бемалол гаплашиб рак, уқиш керак.
ўтирди. Менга хонандалар,
гастроллар, қўшиқлар, мусиқа «Сўнгсўзлар» («Илм-зиё-
тўғрисида кўп саволлар бер- заковат» нашриёти, 2020 йил,
ди. «Гендел! Бах! Менделсон! муҳаррир Шодмонқул Салом)
Мана, даҳолар! Уларни идрок ҳаммамизга қутлуғ бўлсин.
этсанг, санъат нима эканли-
гини тушунасан. Караваджо- Аҳмаджон МЕЛИБОЕВ

8 milliytiklanish СЎНГГИ САІИФА Чоршанба
èæòèìîèé-ñè±ñèé ãàçåòàñè 9 июнь, 2021
№ 20 (1122)

Уй¼отувчи шам соатлар

Замонавий соатлар их-
тиро қилингунига қадар
қум соатларидан ташқари
инсонлар мум соатлари-
дан ҳам фойдаланишган.
Ўша вақтларда маълум
бир ўлчамдаги шамнинг
ёниб тугаши маълум бир
вақтни англатган. Ҳатто
ўша замон одамлари мум
соатлардан уйғотувчи
сифатида ҳам фойдала-
на олишган. Қандай қилиб дейсизми?!
Яъни ёнаётган шамга мих боғлаб
қўйилган. Мум белгиланган ергача
эриганидан кейин махсус металл устига
тушган суюқлик овоз чиқара бошлаган.

Ким іаєу ким ноіає? Шоколадлар музейи

2021йилнинг Мана икки йилдирки, коронави- The Wall Street Journal нашрида чоп тарқалди. Шу муносабат билан Ҳеч «мазали» музейлар ҳақида
7 июнь рус балоси инсоният ҳаловатига этилган. Хитойнинг АҚШдаги элчихонаси эшитганмисиз?! Германияда шундай
ҳолатига, ўт қўйишда давом этмоқда. Тўғри, вакили Лю Пэнъюй вазиятга изоҳ маскан бор. У шоколад музейи. Экс-
3,74 миллион одамлар 2020 йилдагидек «оҳ- Олимларнинг фикрича, корона- бериб, covidнинг келиб чиқиши ил- понатларининг асосий қисми европа-
киши вафот воҳ»лар қилмай қўйишди. вирусда CGG-CGG комбинацияси- мий масала эканини таъкидлади. ликлар какао ловиясини қандай қилиб
этган. Жами даги геномлар кетма-кетлигининг кашф этгани, унинг навлари ва какао
касаллан- Аммо мутахассисларнинг фикри- аниқлангани вирус лабораторияда – Ва, бу масалани сиёсийлаш- ловиясидан нималар тайёрлагани, шо-
ганлар ча, ҳали вирус чекингани йўқ. Бу яратилганидан дарак берувчи тирмасдан бутун дунё биргаликда колад ишлаб чиқариш фабиркалари ва
эса 174 эса соғлом турмуш тарзига қатъий «сигнал»дир. Таъкидланишича, ўрганиши керак, – деди у. шоколаддан қандай идишлар тайёр-
миллиондан амал қилиш, ниқобсиз юрмаслик, олимлар бундай кетма-кетликдан лаш мумкинлиги ҳақида ҳикоя қилади.
ошган. ижтимоий масофани сақлаш каби бирор вируснинг юқувчанлиги ёки – Covidнинг Хитой лаборатори-
талабларга риоя қилиш лозимли- ундан ўлим даражасини кучайти- ясида яратилгани ҳақидаги иддао Паспортдан кўра
гини кўрсатяпти. ришда фойдаланишади. Табиатда эса 12 йил муқаддам Ироқнинг ялпи «права» муіим
бундай геномлар кетма-кетлиги қирғин қуролига эга деган иддаодан
Гарчи, дунё миқёсида ўнлаб турда- жуда кам учрайдиган ҳолатдир. фарқ қилмайди. Канадада паспорт асосий ҳужжат
ги вакциналар ишлаб чиқарилаётган ҳисобланмайди. Мамлакат ҳудудида
бўлса-да, олимлар коронавирус Америкалик олимлар коро- Ҳа, чиндан ҳам коронавирусни паспортсиз бемалол яшаш мумкин.
ҳақида ҳалигача тўла маълумотга навирус сунъий усулда пайдо батамом енгиш учун уни сиёсий- Паспорт олиш ихтиёрий, чунки у
эга эмасликларини таъкидлашяпти. бўлганининг яна бир далили сифа- лаштиргандан кўра, масалага ил- фақат чет элга чиқиш учун ишлати-
Масалан, ўтган ҳафта АҚШ олимла- тида унинг генетик хилма-хиллиги- мий ёндашилса тўғрироқ бўларди. лади. Асосий ҳужжат – ҳайдовчилик
ри коронавируснинг деярли бутун даги кескин фарқни келтиришган. гувоҳномаси. Фарқи шундаки, пас-
синфида табиий йўл билан пайдо Чунки, ушбу бало ҳали бери куч- портда фуқаронинг яшаш манзили
бўлган CGG-CGG комбинацияси Қайд этилишича, 20 май куни сизланадиганга ўхшамаяпти. Буни кўрсатилмайди, «права»да эса уй ман-
аниқланмаганини маълум қилишди. АҚШ Конгресси вакиллар палата- нафақат иқтисодиёти балки тибби- зили аниқ кўрсатилади. Шунинг учун
Бу эса гўё вируслар янги хоссаларга сининг разведка бўйича қўмитасида ёти ҳам ривожланган АҚШда 33,4 канадаликлар сайловга ҳам «права»
эга бўлишининг одатий усули ушбу SARS-CoV-2 Ухандаги вирусология миллион, Ҳиндистонда 29, Бразили- билан боришлари мумкин.
вазиятда ишламаслигини англатади. институтидан ташқарига чиққанига яда 17, Францияда 5,71, Туркияда эса
ишора қилувчи исботлар борлиги 5,29 миллион кишининг коронавирус Сайловчи ҳеч қандай расмий
ОАВда ёзилишича, Америкалик ҳам маълум қилинган. юқтириб олганида ҳам кўриш мумкин. ҳужжатларсиз ҳам овоз бериш ҳуқуқига
олимлар Стивен Куэя ва Ричард эга. Қачонки, бирор киши сайловчини
Мюллер SARS-CoV-2 сунъий йўл Хитой эса ушбу айбловларни Кеча эса Ўзбекистонда ана шу ҳақиқатдан шу сайлов округингизда
билан яратилганига ишора қилувчи бўҳтон ва фитна деб атамоқда. касалликка чалинган яна 3 нафар яшашини ва унинг исм-фамилиясини
исботларни ҳам келтиришган. беморнинг вафот этгани маълум оғзаки тасдиқлаб берса кифоя.
Уларнинг бу ҳақдаги мақолалари Қайд этиш жоизки, америкалик қилинди.
олимларнинг фикри ОАВда бир Дунёдаги энг катта динозавр
неча сонияларда бутун дунёга Вилоятхон ШОДИЕВА єолдиєлари топилди

Бу єизиє Ёз неъмати Австралиянинг Queensland вилоя-
тида шу кунга қадар инсониятга маъ-
Ўзини ўзи ейиш мумкин... Совуєлик лум бўлмаган энг катта динозавр суяк
қолдиқлари топилди. Тадқиқотчилар дунё
Маълумки, бош мия марка- кучайтиради. Мана, ёзнинг иссиқ кунлари ҳам бошланди. Қуйидаги бўйича энг катта 15 та динозавр орасидан
зий асаб тизими органи бўлиб, 14. Ёш болалар мияси орга- таом эса жазирама кунларда чанқоғингизни бостиришга ўрин олган бу жониворни тахминан 92-96
у бир-бири билан боғлиқ бўлган ёрдам беради. миллион йиллар аввал яшаганлигини
асаб ҳужайралари ва толалари- низмдаги глюкозанинг 50 фои- айтишмоқда. Australotitan cooperensis
дан ташкил топади. зини сарфлайди, шу туфайли Масаллиқлар: пичоқ учида мускат турига мансуб, асосан ўсимликлар билан
болаларга кўп уйқу зарур. Ўртача катталикдаги ёнғоғи кукуни озиқланган. Бўйи 30 метр, оғирлиги эса
Келинг, эн ди бош миямиз тарвузнинг ярми (4-5 кг) 67 тоннани ташкил қилган.
ҳақида қуйидаги қизиқарли маъ- 15. Мия танадаги барча кис- 1/2 стакан йогурт 5-6 дона ялпиз барги
лумотларни келтириб ўтсак: лород ва қоннинг 20 фоизини 1 ч. қ. қирғичдан Безатиш учун: Чимдим кулги
сарфлайди. чиқарилган занжабил Майдаланган ёнғоқ
1. Ҳар сафар бирор нимани 1/2 лимон шарбати Ялпиз ёки райҳон барг- Ўқувчи она тили фани устозидан
эслаб қолганингизда, мияда янги 16. Сиз бирон бир янгиликни бир чимдим туз лари сўрабди:
нейрон алоқалари шаклланади. аниқласангиз, миянинг тузилиши Суюқ асал
ўзгаради. – Устоз, ўзбек тилини рус тилига
2. Киши уйғонгач, унинг мияси Тайёрлаш усули: аралаштириб гапириш мумкинми?
унча катта бўлмаган чироқ ишла- 18. Меъёрдан кам ухлаш мия Масаллиқларни бир
ши учун етарли бўлган энергияни фаолиятига, яъни реакциялар идишга солиб, блендер Устоз дебди:
ишлаб чиқаради. секинлашувига ва мулоҳаза билан яхшилаб эзамиз. – Конечно мумкин эмас!
юритиш ёмонлашувига таъсир Бир неча соатга, иложи
3. Инсон мияси 50 ёшгача қилади. бўлса эрталабгача совут- Саҳифани Соҳиба СОЛИЕВА
шаклланади. гичга қўямиз.Таъбга кўра тайёрлади.
19. Миянинг ярми жарроҳлик асал, ёнғоқ ва ялпиз барг-
4. Алкоголь туфайли мия йўли билан хотирага таъсир лари билан безатамиз.
вақтинчалик эслаб қолиш қилмаган ҳолда олиб ташланиши
қобилиятини йўқотади. мумкин.

5. Инсон туғилганида асаб 20. 2015 йилда қуввати бўйича
ҳужайралари улғайган даврига тўртинчи ўринда турувчи су-
нисбатан анча кўп бўлади. перкомпьютерга инсон мияси-
нинг бир сониялик фаоллигини
6. Бош миянинг фақатгина ўнг кўрсатиш учун 40 дақиқа вақт
ёки чап тараф палласи ишлаши керак бўлди.
ҳақидаги гапларнинг барчаси уй-
дирма. Аслида, улар ўзаро маъ- 21. Америкалик ихтирочи Рэй-
лумот алмашган ҳолда ишлайди. монд Курцвейлнинг фикрига
кўра, 2023 йилда шахсий компью-
7. Оиладаги шафқатсизлик терлар инсон мияси қувватини
боланинг миясига жуда қаттиқ ҳисоблаш даражасига етади.
салбий таъсир қилади.
22. Инсон мияси 100 миллиард
10. Шоколад ҳиди тета-ритмни нейронлардан ва триллион
ишлаб чиқаришни фаоллаштира- ҳужайралардан ташкил топган.
ди, бу эса, ўз навбатида, инсонни
тинчлантириб, бўшаштиради. 24. Олимларнинг фикрига кўра,
парҳез туфайли мия «ўзини ўзи»
11. А льберт Эйнштейннинг ейиши мумкин.
танасини ёриб кўрган патолого-
анатом унинг миясини ўғирлаб, 25. Унутиш – мия учун фойдали
20 йил давомида формалинли бўлиб, керакмас маълумотларни
эритмада сақлаган. миядан ўчириб юбориш мия эги-
лувчанлигини сақлаб қолади.
13. Уяли алоқа воситаларида
узоқ суҳбатлашиш бош мияда манба: muslim.uz
ўсимта пайдо бўлиши хавфини

ЎЗБЕКИСТОН ЖАМОАТЧИЛИК КЕНГАШИ: ТАҲРИРИЯТ Таҳририятга келган хатлар доимий Газета «SHARQ» нашриёти-матбаа акциядорлик компаниясида
«МИЛЛИЙ Алишер ҚОДИРОВ – кенгаш раиси, МАНЗИЛИ: эътиборимизда бўлиб, улар чоп этилди.
ТИКЛАНИШ» Тошкент шаҳри, муаллифларига қайтарилмайди. Корхона манзили: «Буюк Турон» кўчаси, 41-уй
ДЕМОКРАТИК Акмал САИДОВ, Абдулазиз АККУЛОВ, Аброр ПЎЛАТОВ, Миробод тумани,
ПАРТИЯСИНИНГ Амриддин БЕРДИМУРОДОВ, Бахтиёр САЙФУЛЛАЕВ, Буюк Турон кўчаси, Навбатчи муҳаррир: 2008 йил 29 октябрда Ўзбекистон Матбуот ва ахборот
ИЖТИМОИЙ- Илҳом АБДУЛЛАЕВ, Минҳожиддин МИРЗО, 41-уй. Равшан МАҲМУДОВ агентлиги томонидан № 0223 рақами билан рўйхатдан ўтган.
СИЁСИЙ Нодир МУХТОРОВ, Отабек ЖИЯНБОЕВ, Газета таҳририят Навбатчи: Газета ҳафтанинг чоршанба куни чиқади.
ГАЗЕТАСИ Озодбек НАЗАРБЕКОВ, Ортиқали ҚОЗОҚОВ, компьютер Вилоятхон ШОДИЕВА
Феруза МУҲАМЕДЖАНОВА, Хуршид ДЎСТМУҲАММАД, марказида терилди Дизайн гуруҳи: Адади – 2 662.
Шерзодхон ҚУДРАТХЎЖА, Шавкат ШАРИПОВ, ва саҳифаланди. Маъмуржон ҚУДРАТОВ,
Шухратжон АХУНДЖАНОВ. Умид АРСЛОНБЕКОВ, Газетанинг баҳоси келишилган нархда.
Муаллифлар фикри Фирдавс ҲАМИДУЛЛАЕВ, Қоғоз бичими: 350x587. Ҳажми: 4 босма табоқ
Бош муҳаррир: таҳририят нуқтаи Соҳиба СОЛИЕВА Буюртма – 616
Миродил АБДУРАҲМОНОВ назаридан фарқ Босишга топшириш вақти 21.00.
қилиши мумкин. Топширилди 3:00

ТЕЛЕФОНЛАР: Электрон почта: ISSN 2010-7714

Қабулхона (факс): (71) 232-12-03, +99897 755-10-11 [email protected] / [email protected] 123456