«Milliy tiklanish» demokratik partiyasining ijtimoiy-siyosiy gazetasi

2020 ЙИЛДА ІИМОЯ ОРДЕРИ ТАЛАБЛАРИНИ БАЖАРМАСЛИК ОЄИБАТИДА
146 ТА ІОЛАТДА МАЪМУРИЙ ЖАВОБГАРЛИК ЄЎЛЛАНИЛДИ. 2021 ЙИЛ ЯКУНИГА КЕЛИБ
БУ РАЄАМ 1322 ТАНИ ТАШКИЛ ЭТДИ.

MILLIY QADRIYATLARGA TAYANGAN TARAQQIYOT! № 22 (1171) 2022 йил 15 июнь, чоршанба

«MILLIY TIKLANISH»
DEMOKRATIK PARTIYASINING

MilliyIJTIMOIY-SIYOSIYGAZETASI
1995 йил 10 июндан чиқа бошлаган tiklanishwww.mt.uz / [email protected]

23 ЭНГ МУІИМИ, ЇОНУН ЇАБУЛ ЇИЛИШНИНГ 45
с ОММА УЙЎОНДИ! ИБРАТЛИ НАМУНАСИ

ОТА-ОНАСИ Танзила Норбоева
бошчилигидаги
КОНСТИТУЦИЯВИЙ ИСЛОІОТЛАР:ЗИММАСИГА делегация АЄШга
ташриф буюради
ЮКЛАТИЛАДИ
Жорий йилнинг 15-17 июнь
6 кунлари Олий Мажлис Сенати
раиси, Одам савдоси ва
«ВОЙ НУСХАНГДАН мажбурий меҳнатга қарши
ОГУР-ЭЙ» курашиш миллий комиссияси
раиси Танзила Норбоева
МЕНДА ТАКЛИФ БОРсмиҚкмхб«кмдЎфаИуиеазушиаааунсбстблвзҳҳйлтбуеъгклаоодьиисиакнуарряимидрннтраажтрВиадодиттаумфкааадсиирксўосиауиэежткзиҳҳқнлбтлакгўиаалчъьгллаакзққмиьамравяаиоииемнатертжвлтддЇориаиивбиаддаағнанарерҳчаииИдА.гэХатиажзмамиўданмпиЛЛзфАг.каигдамсри»а,ВЛИа,оОксрриАШЇІКИДБОДЕЛОАПРА-УАКАТТЛЕЛСАНОИАТГІРДЛАИИААШДНРГИИИИА«ІЕЧ ЇАНДАЙ МУЛКбошчилигидаги Ўзбекистон
СУД ЇАРОРИСИЗ ОЛИБ делегацияси амалий ташриф
Ў7ҚУВЧИГНАОРТМААКНЛИИФКИЇРИИЛТАИМШАННИ. билан Америка Қўшма

КИТОБ ЎҚИГАНИ
УЧУН ҲАМ БАҲО
5ЖТА4ИІ-ДМРДИОРДИЙДАСИГАЮЗОИТКАМЛ-МОАНТАИАССЛИИАГАДИ ЇЄЙИЛМАСЛИГИ КЕРАК» Штатларида бўлади.
АҚШ Конгресси, шунингдек,
тўқимачилик уюшмалари
«ОИЛАДА АЖРИМ БЄЛГАНДА ва ишбилармон доиралари
ФАРЗАНД ТАРБИЯСИ вакиллари билан икки

БОШ ЇОМУСИМИЗДА ЄЇИТУВЧИ томонлама учрашувлар
ОИЛА МУЇАДДАСЛИГИ МАЇОМИ доирасида тўқимачилик
КЄРСАТИЛИШИ КЕРАК соҳасидаги давлат ва
ТЄЎРИСИДА фуқаролик жамияти
МОДДА институтларининг ўзаро
ҳамкорлигининг бугунги ҳолати
КИРИТИЛИШИНИ ва истиқболлари юзасидан
ТАКЛИФ фикр алмашилади.

ҚЎЙИЛСА... ЇИЛАМАН АҚШ ишбилармон доиралари
учун Ўзбекистон тўқимачилик
ЮўчкбмқБёмқбкшоқеаииауўауқрлрҳнуйъттвиооагавооидолриҳбкчббфақлуиилилл«яиўмиўсал4ааскйшққонирра»ауиубибдииирннёлвгўаишфкмиаусчслбгоиадчииуоаиан,уам,лрл«ёмҳиўна5диўткаақгр»лиқниҳрқаиа.иабинсгрмгаб.аааҳ,дннога «ХАЛЇ МУЛКИГА ЇИЛИШ БОРАСИДАГИ индустриясининг савдо-
ДАХЛ ЇИЛИШ НОРМАНИ КИРИТИШНИ инвестициявий салоҳияти
ЇОНУНГА ЗИД тақдимоти ўтказилиши ҳам
ТАКЛИФ ЇИЛАМАН. назарда тутилган.
ЇИЗЛАРНИ ТУРМУШГА
ЧИЇИШ ЁШИНИ 20 ЁШ ПОЙМОЛ ЇИЛУВЧИ ЎзА
ДЕБ БЕЛГИЛАШ КЕРАК ІАР ЇАНДАЙ САЛБИЙ
ІОЛАТНИНГ ОЛДИНИ ШІТ Миллий
координаторлари
Тошкентда тўпланди

Шанхай ҳамкорлик
ташкилотига аъзо давлатлар
Миллий координаторлари
кенгашининг навбатдаги
йиғилиши бошланди.

КИМ КИМ?65 Тошкент шаҳрида жойлашган
АСЛИДА ШҲТ Минтақавий аксилтеррор
уюшмаси биносида гибрид
шаклда бўлиб ўтаётган
учрашувда тузилмага аъзо
барча мамлакатлар ҳамда
Ташкилот Котибияти вакиллари
иштирок этяпти.
Ўзбекистон раислигида
кечаётган, ўзига хос рамзий
маънода 15 июнь – ШҲТ
ташкил топган кун олдидан иш
бошлаган бу галги анжуман
кун тартибидан, одатдагидек,
2 бир қатор муҳим ва долзарб
масалалар ўрин олган.
Делегациялар вакиллари
дастлаб 2022 йил 15-16
сентябрь кунлари Самарқанд
шаҳрида ўтказилиши
белгиланган ШҲТга аъзо
давлатлар раҳбарлари
Кенгаши навбатдаги мажлисига
тайёргарликнинг боришини
НЕГА ІИМОЯ ОРДЕРИ АЁЛНИ 7 муҳокама қилдилар. Мавзу
ІИМОЯ ЇИЛА ОЛМАЯПТИ? юзасидан Ўзбекистон
3 6ХОТИН-ҚИЗЛАР НЕМИСЛАРДАН томонининг ахбороти
IT СОҲАСИ ПУШКИН ВА ªРГАНМАСЛИК КЕРАК! тингланди, атрофлича фикр
БЎЙИЧА ҚУРЪОН алмашилди. Саммитда кўриб
Улар «1»га ўºишаркан! чиқиладиган ҳужжатлар,
ЎҚИТИЛАДИ Самарқанд декларацияси,
8ЎН БИР қабул қилинадиган қарорлар
ЖАНГ лойиҳаларига алоҳида эътибор
ВА 11 қаратилди.
ҒАЛАБА Тўрт кун давом этадиган тадбир
давомида қатнашчилар ШҲТга
аъзо давлатлар Ҳукумат
раҳбарлари ҳамда Ташқи
ишлар вазирлари кенгашлари
йиғилиши билан боғлиқ
тайёргарлик ишларини ҳам
таҳлил қилади. Бу жараёнда
ТИВК дастури, ШҲТ Котибияти
ҳисоботи ва муҳокамага
киритиладиган ҳужжатлар
рўйхати кўриб чиқилади.
Анжуманга 17 июнь куни
Марказий Осиё халқаро
институтида бўлиб ўтадиган
ШҲТ Хартиясининг 20
йиллигига бағишланган
Халқаро конференция якун
ясайди.

Ғайрат ХОННАЗАРОВ, ЎзА

2022 йилнинг 1 АҚШ доллари 10975.02. 1 EВРО 11452.43. 1 Россия рубли 192.38. 1 Англия фунт стерлинги 13285.26. 1 Япония иенаси 81.78.
15 июнь санасидан

2 Жаримани 10 баравар ошириш билан оила бюджетига баттар зарар етказмаймизми?
ФРАКЦИЯДА fb.com/milliytiklanish.gazetasi www.mt.uz «Milliy tiklanish»
t.me/milliy_tiklanish_gazetasi [email protected]
ижтимоий-сиёсий газетаси
www.mt.uz
№22 (1171)

15 июнь 2022 йил, чоршанба

Нега іимоя ордери аёлни Фракция йијилиши
видеосини кўриш учун
телефонингиздан QR-кодни
сканер єилинг.

ІИМОЯ ЇИЛА ОЛМАЯПТИ?
 Жаримани ошириш  Жазолаш билан оилани
муаммонинг ечими эмас! саїлаб їолиш мумкинми?

«Миллий Лойиҳа ташаббускорларининг таъ- бўлмаслигини таъкидлади. Йиғилишда «Ўзбекистон Республи-
тикланиш» кидлашича, тазйиқ ва зўравонликдан Унинг айтишича, аслида эр-хотин касининг айрим қонун ҳужжатларига
демократик жабрланган хотин-қизларга давлат ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш
партияси ҳимоясини тақдим этувчи ҳимоя ор- ўртасидаги зиддиятлар иқтисодий тўғрисида»ги қонуни лойиҳаси ҳам
фракциясининг дери берилишига қарамай, бундай ночорликдан келиб чиқади. Лекин муҳокама қилинди.
навбатдаги ҳолатлар сони камаймаяпти. Мисол биз жаримани 10 баравар ошириш
йиғилишида учун, 2020 йилда хотин-қизларга 14 билан оила бюджетига баттар зарар Қайд этилишича, мазкур қонун
«Ўзбекистон 774 та ҳимоя ордери берилган бўлса, етказмаймизми? Шунинг учун аёлига лойиҳаси ҳудудий ички ишлар орган-
Республикаси 2021 йилда бу кўрсаткич 39 343 тани қўл кўтарадиган эркакларни жазо- лари раҳбарларининг жамоат хавф-
Маъмурий ташкил этди. Ҳимоя ордери талаб­ лашнинг бошқа йўлини топиш керак. сизлиги йўналишида кўрилаётган
жавобгарлик ларини бажармаслик бўйича эса 1 210 чоралар ва уларнинг натижалари
тўғрисидаги та ҳолат аниқланди. Шунингдек, 623 Қизғин муҳокамалардан сўнг юзасидан Қорақалпоғистон Рес­
кодекснинг та ҳолатда ҳимоя ордерлари узайти- фракция аъзолари қонун лойиҳасини публикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ
2061-моддасига рилган бўлса, қарийб 1000 та ҳолатда концептуал жиҳатдан биринчи депутатлари вилоятлар ва Тошкент
ўзгартиш қайтадан расмийлаштирилди. ўқишда маъқулладилар. шаҳар Кенгашлари мажлисларида
киритиш ҳисобот бериш тартибини, шунинг-
ҳақида»ги 2020 йилда ҳимоя ордери талаб­ – Аслида ҳимоя ордерига бўлган дек, ички ишлар органлари тизими-
қонун ларини бажармаслик оқибатида 146 эҳтиёж эркак ва аёлнинг оилада ўз даги маҳалла ҳуқуқ-тартибот мас­
лойиҳаси та ҳолатда маъмурий жавобгарлик вазифаларини лозим даражада ба- канлари фаолиятини ташкил этиш
муҳокама қўлланилди. 2021 йил якунига келиб жармаганидан келиб чиқади. Агар асосларини белгилайди.
қилинди. эса бу рақам 1322 тани ташкил этди. эр-хотин бир-бирини ҳурмат қилса,
ҳимоя ордерига зарурат бўлмайди. Депутатлар қонун лойиҳаси
Бундай ҳолатларнинг ортиши Умуман, қадриятларимизда бу му- ҳудудларда жамоат хавфсизлигини
эса ҳимоя ордери талабларини ба- аммога ечим бор. ЖАЗОЛАШ БИ- таъминлашга, иш самарадорли-
жармаслик бўйича жавобгарликни ЛАН ОИЛАНИ САҚЛАБ ҚОЛИБ гини оширишга, айрим атамалар-
янада кучайтириш заруратини юзага БЎЛМАЙДИ, – деди фракция раҳбари нинг тўғри қўлланилишига хизмат
келтирди. Алишер Қодиров. қилишини эътиборга олиб, лойиҳани
маъқулладилар.
Фракция аъзоси Алишер Ҳамраев Депутатлар якдил фикрга келди-
қонун лойиҳасига муносабат бил- лар: ЖАРИМАНИНГ ОШИРИЛИШИ С.МУЛ Л А ЖО НО В
дириб, жаримани ошириш билан МУАММОГА ЕЧИМ ЭМАС. Иккинчи тайёрлади
бундай ҳолатларни камайтириб ўқишда жарима миқдори бўйича
албатта таклифлар билдирилади.

Іудудларда КОНСТИТУЦИЯГА ТАКЛИФИМ БОР

ІАР БИР ЎЗГАРИШ ЗАМИРИДА Айни пайтда шиддат Илҳом
ИНСОН МАНФААТИ МУЖАССАМ билан ривожланиб РА Ж А БО В,
бораётган ижтимоий Навоий вилояти
Миллий тикланиш» тармоқлардан Кенгаши раиси
демократик партияси одамларни манипуляция
Марказий кенгашида қилиш, қўрқитиш ва
Конституцияга ўзгартиш таҳдид солиш воситаси
ва қўшимчалар киритиш сифатида фойдаланиш,
учун таклифларни жамлаш кишиларни жамиятда
бўйича ташкил этилган обрўсизлантирадиган,
ишчи гуруҳ аъзолари шахсий ҳаётига оид
Навоий вилоятида маълумотларни тарқатиб
бўлиб, маҳаллий кенгаш юбориш билан таҳдид
депутатлари, маҳалла қилиш ҳоллари кўп
оқсоқоллари, ёшлар, халқ учрамоқда. Бундай
таълими, тиббиёт тизими хатти-ҳаракатлар ҳатто
ва бошқа соҳа вакиллари вояга етмаган болалар
билан конституциявий ўртасида ҳам учрай
ислоҳотлар мавзусида бошлади. Шу боисдан
учрашувлар ўтказди. ҳам мазкур ҳолат қонун
билан тақиқланиб, Бош
Дастлабки учрашув Навоий давлат Қомусимизда «шахсни
педагогика институтида бўлиб ўтди. обрўсизлантиришга
Тадбирда ишчи гуруҳ раҳбари, партия қаратилган ҳар қандай
Марказий кенгаши раиси ўринбосари ҳаракат жиноий
Миродил Абдураҳмонов конституция- жавобгарликка
вий ислоҳотлардан кўзланган мақсад, тортилади» мазмунида,
глобаллашаётган дунёда рўй бераёт- яъни инсон шаъни ва
ган ўзгаришлар, Ўзбекистонда инсон унинг қадр-қимматини
қадри, одамларни рози қилиш борасида поймол қилувчи ҳар
кейинги йилларда олиб борилаётган қандай салбий ҳолатнинг
ислоҳотлар хусусида сўз юритиб, Конс­ олдини олишга оид
титуция ҳар бир фуқаронинг ҳуқуқ ва норма киритилишини
манфаатлари, жамиятдаги барқарорлик таклиф қиламан.
ва тараққиёт асоси эканини таъкидла-
ди. М.Абдураҳмонов, шунингдек, айни ҳолатига нисбатан тегишли жавобгарлик бўлиб ўтган учрашувда эса аксарият Феруза Юртимизда азалдан
пайтгача Конституциявий комиссияга 20 қўлланилади», деган ўзгартириш кири- юртдошларимизни ўйлантирган муам- ФАЙЗИЕВА, оила муқаддас қадрият
мингга яқин таклифлар тушгани, улар- тилиши зарур. Бу давлат органларининг, мо – қизларнинг эрта турмуш қуриш Навоий вилояти сифатида эъзозланади.
нинг аксариятида оила, ёшлар, гендер айниқса, мансабдор шахсларнинг қонун масаласи бўлди. Кенгаши депутати Назаримда бугун
тенглиги, коррупциянинг олдини олиш олдидаги масъулиятини оширади. ана шу қадрият ҳам
ва депутатлар корпуси зиммасидаги Жумладан, Навбаҳор тумани тибби- дарз кетаётгандек.
масъулият масалаларигача қамраб оли- Вилоят Кенгаши депутати, педагог ёт бирлашмаси бошлиғи ўринбосари Айниқса, дарров
наётганини қайд этди. Феруза Файзиева эса 64-моддага оила- Малоҳат Холова Конституцияга қизлар­ ажрим хулосасини
лар ажримидан кейин боланинг тақдири, нинг турмушга чиқиш ёшини 20 ёш деб олган ёш ота-оналар
– Ҳар бир фуқаро қаерда ва қандай тарбияси аро йўлда қолиб кетмаслиги белгилашни таклиф этди. бу ишлари билан ўз
соҳада хизмат қилмасин бу жараёнда учун фарзанднинг тарбияси ва таъмино- фарзандларини бир
фаол иштирок этиши зарур, – деди ти отаси ва онасига бир хил юклатилиши – Бу эрта никоҳ ва оилавий ажримлар- умрга руҳан майиб
йиғилишда Олий Мажлис сенати аъзо­ мақсадга мувофиқ бўлиши ҳақида мод- нинг олдини олишга, соғлом болалар қилаётганларини
си Абира Ҳусейнова. – Таклифлар бе- да киритиш кераклигини таклиф қилди. туғилиши ва, энг муҳими, ёш оналарнинг англашмаяпти чоғи.
риш сиёсий партиялар, депутатлар ва саломатлигини муҳофаза этишга ёрдам Шунинг учун ҳам
ҳуқуқшунослар иши деб ўйласак катта Тадбир давомида жамиятда ўқитувчи беради, – деди М. Холова. Конституциянинг
хато бўлади. Сизларнинг таклиф ҳамда мақомини ошириш, ногиронлиги бўл­ 6-моддасидаги
мулоҳазаларингиз ҳам биз учун жуда ган шахсларга уйда ишлашлари учун Хулоса ўрнида таъкидлаш жоизки, «Ота-оналар ўз
муҳим. ҳуқуқий асослар яратиш, табиат муҳо­ конституциявий ислоҳотлар ҳеч бир фарзандларини вояга
фазасига оид бир-биридан қизиқарли юртдошимизни бефарқ қолдирмаяпти. етгунларига қадар
Партия Марказий кенгаши Ўқув- таклифлар ҳам билдирилди. Тадбирларда Бош Қомусимизни оддий боқиш ва тарбиялашга
услубий ва тадқиқот маркази раҳбари ва халқона тилда ёзишдан тортиб энг мажбурдирлар.
Нуриймон Абулҳасан эса Конститу- Шундай очиқ мулоқотлар Навоий кам иш ҳақи даражасини Конститу­ Давлат ва жамият
ция давлат билан фуқаро ўртасидаги давлат кончилик ва технологиялар цияда белгилашгача, истеъмол сават- етим болаларни ва
ҳуқуқий шартнома эканини эслатиб, ҳар университети, Навбаҳор туманидаги часидан тортиб, тиббиёт ходимларини ота-оналарининг
биримиз Бош Қомусимизга ўзгартиш 11-сонли Болалар мусиқа ва санъат безорилардан ҳимоя қилишгача бўлган васийлигидан маҳрум
ва қўшимчалар киритиш жараёнида мактаби ҳамда Қизилтепа туманидаги масалалар ҳам кўтарилди. Зеро, бундай бўлган болаларни
иштирок этишни ўз бурчимиз, деб 4-сонли умумтаълим мактабларида ҳам фаоллик Янги Ўзбекистонда инсон, боқиш, тарбиялаш ва
ҳисоблашимиз керак, – деб таъкидлади. ташкил этилди. унинг қадр-қиммати, ҳақ-ҳуқуқи олий ўқитишни таъминлайди,
қадрият ҳисобланиб, одамлар билан болаларга бағишланган
Навоий вилояти Кенгаши депута- Университетда ўтказилган тадбирда доимий мулоқотда бўлиш, уларнинг ўй- хайрия фаолиятларни
ти, ҳуқуқшунос Гулиза Мирзаеванинг ушбу олий таълим муассасаси тьютори ташвишларини ҳал этиш, энг муҳими, рағбатлантиради»
фикрича, Конституциянинг 15-мод- Жамшид Қўчқоров Конституциянинг ҳазрати фуқарони рози қилиш асосий жумлаларига қўшимча
дасига «Ҳар қандай қонун бузилиш 99-моддасини халқ депутатлари Кен- мезонга айланаётганини кўрсатяпти. қилиб «оилада ажрим
гаши раисларини сайлаш кераклиги бўлганда фарзанд
тўғрисидаги сўзлар билан тўлдириш Жамолиддин АҲТАМОВ, тарбияси ва таъминоти
лозим, деган таклифни билдирди. партиянинг Навоий вилояти учун ота ва она бир хил
тартибда масъул ва
Навбаҳор туманидаги 11-сонли Бо- Кенгаши бош мутахассиси мажбурдирлар» деган
лалар мусиқа ва санъат мактабида жумла қўшилишини
таклиф этаман.

20 кун давомида конституциявий комиссияга 19200 га яєин таклифлар келиб тушган. 3

КОНСТИТУЦИЯВИЙ
ИСЛОІОТЛАР

15 июнь 2022 йил, чоршанба | №22 (1171) | www.mt.uz | e-mail: [email protected]

4 | Қонун қабул қилишнинг 7 | Ўқувчига китоб ўқигани учун ҳам
ибратли намунаси баҳо қўйилса...

ЭНГ МУІИМИ, КОНСТИТУЦИЯГА ТАКЛИФИМ БОР

ОММА УЙЎОНДИ! Лайло Мавжуд қонунчиликка мувофиқ,
ТУРСУНОВА, ҳокимлар бошчилик қиладиган
Зарафшон шаҳар халқ депутатлари Кенгашлари
Кенгаши депутати ҳокимиятнинг вакиллик
органлари бўлиб, улар давлат ва
Айни пайтда Конституциявий ислоҳот­ млн дан ортиқ фуқаро эса бўйича 9 та йўналиш бўйича фуқароларнинг манфаатларини
жамоатчилик, ларни ўтказиш ташаббу- изоҳлар қолдирган. аҳоли томонидан жамоа- кўзлаб ўз ваколатларига
ОАВ ва ижтимоий си илгари сурилгандан вий шакл­лантирилган ғоя тааллуқли масалаларни ҳал
тармоқларда кўп ке­йинги 20 к ун давоми - Ушбу ниҳоятда муҳим ва так­лифлар келиши кун этадилар.
муҳокама қилинаётган д а к о н с ­т и т у ц и я в и й к о - сиёсий жараёнга аҳолининг сайин ортиб бормоқда. Агар Шундан келиб чиқиб, маҳаллий
мавзу бу, шубҳасиз, миссияга 19200 га яқин барча қатламини яна- ана шу такл­ ифлар асосида давлат ҳокимияти органлари
конституциявий так ­лифлар келиб тушга- да кенгроқ жалб этиш Конституциявий комиссия- раҳбарлари (ҳокимлар) бир
ислоҳотлар ни эса юртдошларимиз- мақсадида мобил опе- нинг биринчи йиғилишида пайтнинг ўзида Халқ депутатлари
мавзусидир. Нафақат нинг бугунги ўзгаришларга раторлар томонидан 30 10 та модда муҳокама Кенгашлари раислари бўлиши
сиёсатчилар ва том маънода дахлдор- млн дан зиёд абонентларга қилинган бўлса, кечаги ик- тўғри эмас, деб ҳисоблайман.
ҳуқуқшунослар, лик ҳисси билан муноса- фуқаролик позицияларини кинчи йиғилишда 41 та ғоя Шунинг учун ҳам Бош Қомусимизга
фуқаролик батда бўлаётганлигини билдириш учун эслатмалар юридик жиҳатдан расмий- Халқ депутатлари Кенгашлари
жамиятининг барча кўрсатмоқда. Шу ўринда, жўнатилди. Энг асосийси, лаштирилиб, 24 та модда раислари кенг жамоатчилик
институтлари, яъни таклифлар учун электрон конституциявий комиссия муҳокама қилинди. орасидан сайланиши, шунингдек,
аҳолининг кенг платформа, кол-марказ, ёки сиёсатчилар томонидан маҳаллий давлат ҳокимияти
қатлами эртанги телеграм боти яратилга- конституцияни ўзгартириш Келиб тушаётган таклиф- билан Халқ депутатлари Кенгаши
кунимизни янада ни боис халқимиз ўзининг учун таклифлар тайёрланиб, ларда инсон ҳуқуқлари ва ваколатларини алоҳида-алоҳида
барқарор, халқимизни фаол фуқаролик позиция- уларга нисбатан аҳоли муно- эркинликлари, монопо­ қилиш борасидаги нормани
фаровон этишга сини кенг намоён этмоқда. сабатини олиш эмас, балки лияни чеклаш, давлатнинг киритишни таклиф қиламан.
хизмат қиладиган ҳар бир фуқародан конс­ иқти­содиётдаги ўрнини ка-
Бош Қомусимизни Конституциявий исло­ титуциявий ислоҳотларга майтириш, оила ва маҳалла Амалдаги Конституциямизнинг Рустам
такомиллаштириш ҳотларнинг моҳияти, фуқа­ нисбатан таклифлар олиш институтларини кучайти- 54-моддасида ерости ва ерусти САИЛХОНОВ,
жараёнида фаол роларни қизиқтирган са- мақсад қилинганини қайд риш, ижтимоий ҳимоя каби табиий бойликлари халқники деб Навбаҳор тумани
иштирок этмоқдалар. воллар ва келиб тушаётган этиш жоиз. муаммолар кўпроқ тилга эътироф этилаяпти-ю амалда Кенгаши раиси
такл­ ифлар бўйича эса дав- олинаётгани эса аҳоли то- давлатнинг ўзи бу қоидага ўринбосари
лат ва нодавлат телека- Яна бир қувонарли монидан жамия­тимиздаги амал қилмаяпти. Масалан,
налларида 549 та кўрсатув, ҳолат, конституцивий ко- реал воқелик акс этаётга- Навбаҳор тумани ҳудудида
325 та эшиттириш, интернет миссия йиғилишлари, ке- нидан далолатдир. Менделеев жадвалига кирган
ва ижтимоий тармоқларда либ тушган таклифлар барча маъданлар мавжуд.
3490 та чиқишлар қилиниб, асосида тайёрланган мод- Нодир ТИЛАВОЛДИЕВ, Бироқ Сармишсой дарасида ва
уларни интернет тармоғида далар муҳокамаси жонли Олий Мажлис бошқа ҳудудларда хорижлик
25 млн дан ортиқ фойда- эфирга узатилаётганидир. ҳамкорлар томонидан ерости
ланувчилар кузатган. 20 Қонунчилик палатаси бойликларини портлатиш
Қайд этиш лозим, конс­ депутати усулида қазиб олиниши ва бунда
титуцияни ислоҳ қилиш кимёвий моддалар қўлланилиши
натижасида ҳудуднинг экологик
мувозанати бузилиб ўсимликлар
дунёсига жуда катта зарар
етказиляпти. Шуларни эътиборга
олиб, 54-моддага «Халқ мулкига
дахл қилиш қонунга зид. Халқ
мулкидан фойдаланиш фақат
унинг розилиги ва давлат
иштироки билан амалга
оширилади» деган тузатиш
киритишни таклиф қиламан.

Лойиіа Депутат минбари

ЖОНЛИ МУЛО¯ОТЛАР
КОНСТИТУЦИЯВИЙ
ИСЛОІОТЛАРНИНГ ІАЁТИЙ
ХОТИН-ЄИЗЛАР ЗАРУРАТГА АЙЛАНГАНИНИ КЄРСАТЯПТИ
IT СОІАСИ БЎЙИЧА
ЎЄИТИЛАДИ Конституциявий Маълумки, «Инсон қадри ри ҳам бор. Илк Конституция тилишини таъминлаётир.
комиссия учун» тамойили асоси- қабул қилинган АҚШ Бош Конституциявий ислоҳотлар
Андижонда «Digital girls» лойиҳаси доирасида маълумотларига да ишлаб чиқилган Янги Қонунига ҳам ҳозиргача 27 эса, шубҳасиз, давлат ва
хотин-қизлар IT соҳаси бўйича таҳсил олади. кўра, ўтган 20 Ўзбекистон тараққиёт стра- марта ўзгартиш киритил- фуқаро ўртасидаги му-
кунда комиссияга тегиясида илгари сурилган гани маълум. Демак, мута- носабатларни янада
Мамлакатимизда ахборот коммуникация техноло­ 20 мингга яқин ғоя ва устувор вазифа- хассислар қайд этганидек, мустаҳкамлашга хизмат
гиялари соҳасини ривожлантириш, соҳа учун малакали таклифлар келиб лар, жумладан, адолатли бугунги глобаллашув шаро- қилади.
мутахассислар тайёрлаш, хусусан, Президентимизнинг тушган. давлатни барпо этиш, ин- итида бутун дунёда консти-
яқин йиллар ичида Ўзбекистонда 1 миллион дастурчи Уларда инсон ҳаёти, сон манфаатларини ҳимоя туциявий ислоҳотлар янги Шу ўринда Конституция­
тайёрлаш борасидаги топшириқ ва таклифлари асо- унинг ҳақ-ҳуқуқлари, қилиш сингари масала- сифат босқичига чиқмоқда. вий комиссияга юбори-
сида Андижон вилоятида кенг кўламли ишлар амалга гендер тенглиги, лар эзгу мақсадларимизга лаётган таклифлар учун
оширилмоқда. оила, ёшлар, ҳуқуқий пойдевор бўлувчи 1992 йилнинг 8 декабрида анъанавий шакллардан
давлат ва жамият Бош Қонунимизни янада та- қабул қилинган Ўзбекистон ташқари янги информаци-
Кейинги уч йил давомида «Andijan digital city» техно- тараққиёти билан комиллаштириш заруратини Конституциясига эса шу он технологиялардан ҳам
парки томонидан вилоятда IT йўналишида 37 та марказ боғлиқ масалаларга кун тартибига киритмоқда. кунгача 16 марта ўзгартиш кенг фойдаланилаётганини
ташкил этилди. Амалга оширилаётган қатор лойиҳалар кўпроқ эътибор ва қўшимчалар киритил- қайд этиш жоиз. Жумла-
доирасида 1 минг 500 нафарга яқин IT соҳаси мутахас- қаратилаётганини Шу жиҳатдан қараганда, ганини айтиш мумкин. Илк дан, «Meningkonstitutsiyam.
сислари тайёрланди. таъкидлаш жоиз. кўп бора таъкидлаганимиз- ўзгариш 1993 йилнинг де- uz» электрон платформа,
Албатта, бу дек, дунёда идеал, ўзгармас кабрида киритилган бўлса, 1341 қисқа рақамли колл-
«Рақамли Ўзбекистон – 2030» стратегияси доира- юртдошларимизнинг қонунларнинг ўзи йўқ. Аср- 2021 йилнинг 8 феврали- маркази, электрон почта,
сида вилоятда замонавий ахборот технологияларини бугунги лар силсиласида пайдо да қабул қилинган сўнгги «Telegram»даги махсус бот
кенг жорий этиш, ахборот технологиялари соҳасида ўзгаришларга, яъни бўлган талаб ва таклиф- ўзгариш сайловларни ок- орқали ҳам таклифлар юбо-
хотин-қизларни рақамли таълимга йўналтириш, уларни мамлакат тақдири ва лар, юз бераётган воқеа- тябрь ойида ўтказиш билан риш имконияти яратилган.
замонавий касбларга тайёрлаш, IT соҳасидаги билимла- келажагига бефарқ ҳодисалар, одамларнинг боғлиқ эди.
рини бойитиш ҳамда масофадан туриб даромад топиш эмасликларидан ўзгараётган дунёқарашидан Айни пайтда барча дара-
имкониятини яратиш мақсадида «Andijan digital city» далолат беради. келиб чиққан ҳолда Кон- Тан олайлик, шу пайтгача жадаги депутатлар ўз сайлов
технопаркида «Digital girls» лойиҳаси доирасида ўқув ституцияларга ҳам вақти- ўтказилган конституциявий ҳудудларида бўлиб аҳоли
курслари ташкил этилди. вақти билан ўзгартириш ва ислоҳотларда халқимизнинг билан мунтазам учрашув-
қўшимчалар киритилмоқда. иштироки бугунги даражада- лар ўтказишяпти, консти-
– Лойиҳанинг асосий мақсади, хотин-қизларнинг ах- гидек бўлмаган. Бунинг учун туциявий ислоҳотларнинг
борот технологиялари бўйича билим ва малакаларини Маълумотларга кўра, етарли шарт-шароитлар мазмун-моҳияти ва зарура-
янада ошириш, хусусан, SMM асослари, график дизайн, 2000 йилдан то бугунги яратилмагани ҳам ҳақиқат. ти ҳақида тушунтиришлар
3D дизайн, дастурлаш йўналишларида ўқитиш орқали кунгача дунёнинг 60 га яқин Кейинги йилларда эса бу бериб, аҳоли таклифла-
уларни замонавий касбларга ўргатишдан иборат, – дей- давлатида янги Консти- борада юртимиз муҳим сиё­ рини қабул қилмоқдалар.
ди «Digital girls» лойиҳаси раҳбари Доно Солижонова. туция қабул қилинган. 86 сий ўзгаришларни бошдан Энг муҳими, ана шундай
– Лойиҳа доирасида 1- босқичда 100 нафар опа-сингил- давлатда конституциявий кечирди, сўз ва матбуот учрашувлар чоғида юрт-
ларимиз таҳсил олса, кейинги босқичларда қизиқиш ва ислоҳотлар амалга оши- эркинлиги таъминланиб, дошларимиз Ўзбекистон
талабдан келиб чиқиб, уларнинг сони янада оширилади. рилган ва аксариятида Бош Ўзбекистон очиқ жамиятга Конституцияси ҳам бугун-
Қонуннинг қарийб олтмиш айланди. ги тезкор ўзгаришларга
Грант асосида ташкил этилган мазкур ўқув курси хотин- фоизи ўзгартирилган. 153 мос бўлиши лозимлигини
қизларни замонавий IT дастурларни ўрганиш ва улардан та давлатнинг Конституция- Албатта, бундай саъй- таъкидламоқдалар.
фойдаланиш имкониятларини янада кенгайтиришга сига эса бир эмас, бир неча ҳаракатлар мамлакати-
хизмат қилади. бор ўзгартишлар киритил- мизда ҳақиқий маънодаги Зафар АБДИРИМОВ,
ган. Бу рўйхатда Европанинг фуқаролик жамиятининг Олий Мажлис Қонунчилик
Курсни муваффақиятли тамомлаганларга тегишли энг ривожланган давлатла- шаклланиши, адолатли ва
сертификатлар топширилди. халқпарвар сиёсат юри- палатаси депутати

Ф. УБАЙДУЛЛАЕВ, ЎзА

4 НУЄТАИ fb.com/milliytiklanish.gazetasi www.mt.uz «Milliy tiklanish»
t.me/milliy_tiklanish_gazetasi [email protected]
НАЗАР ижтимоий-сиёсий газетаси
www.mt.uz
№22 (1171)

15 июнь 2022 йил, чоршанба

ЇОНУН ЇАБУЛ ЇИЛИШНИНГ
ИБРАТЛИ НАМУНАСИ

Муълумки, фуқаролик жамиятининг муҳим институти ҳисобланган сиёсий партияларнинг
конституциявий ислоҳотлар ташаббусини илгари суриши ҳамда жорий йилнинг 10 июнь ҳолатига
Конституцияни такомиллаштириш юзасидан 20 мингга яқин таклиф келиб тушган ва энг асосийси
уларнинг 70 фоизи ёшлардан экани, шубҳасиз, ушбу ташаббуснинг халқимиз томонидан қўллаб-
қувватланаётганини кўрсатади.
Бугун фуқароларга Конституциявий комиссиянинг ҳар бир мажлиси ва мунтазам ташкил этилаётган
брифингларини тўғридан-тўғри кузатиб бориш имконияти яратилди. Шу боис бўлса керак, бу тарихий
жараёнда нафақат мамлакатимизда, балки чет элларда истиқомат қилаётган ватандошларимиз ҳам
фаол иштирок этмоқдалар. Бу эса ҳар бир фуқарога конституциявий ислоҳотларнинг бош мақсадига
айланган «Бу менинг конституциям» шиорининг шунчаки қоғозда қолиб кетмаслигига ҳамда уни кенг
миқёсда амалда қўллашга имкон яратмоқда.

Хулоса қилиб айтганда, Бош ҳам электоратимиз муддаолари роф этилса, яъни, «Аёллар ва меҳнатга лаёқатли фарзандлар зарур», деган қўшимчаларни ки-
қонунимизни такомиллаштириш эшитилаётганидан дарак бера- эркаклар тенг ҳуқуқлидирлар» ўз ота-оналари ҳақида ғамхўрлик ритишни тавсия этамиз.
юзасидан муҳокамаларга кенг ди. Айни пайтда ҳудудий Кен- кўринишида берилса. Зеро, линг- қилишга мажбурдирлар» –
йўл очилгани, юртдошларимиз гашларимизда ҳам таклифлар вистик нуқтаи назардан ҳамда деб белгиланган. Ғамхўрлик Еттинчидан, яна бир таклиф
фикрини эшитиш учун ўзига ишлаб чиқиш жараёни қизғин дунё қонунчилиги амалиётида қилиш кўпинча моддий қўллаб- бу Конституциянинг X боби,
хос майдон яратилгани ва яна кечмоқда. Партиянинг ёшлар ҳам ушбу нормалар «аёллар», қувватловни назарда тутга- яъни «Инсон ҳуқуқлари ва эр-
янги минбарлар ташкил этила- ва аёллар қаноти ҳам жойлар- «женщины», «woman» тарзида ни боис, ушбу моддани: «Фар- кинликларининг кафолатлари»га
ётгани, жамоатчиликни қонун да фуқаролар билан яқиндан келтирилган. зандлар ота-оналарни ҳурмат тааллуқли бўлиб, у жамиятда Ин-
қабул қилиш жараёнига жалб мулоқот қилмоқдалар. Фаоли- қилишга, вояга етган, меҳнатга сон қадрини улуғлаш ғояларига
этиш бўйича кўрилаётган сама- ятимиздаги сўнгги янгиликлар- Учинчидан, маълумки, Консти- лаёқатли фарзандлар уларга тўла мос келади. Шунинг учун
рали чоралар, қабул қилинажак дан бири бу «Эл-юрт умиди» туциянинг 41-моддасида: ҳар ким ғамхўрлик қилишга мажбурдир- ҳам Бош Қомусимизга «Ҳар бир
Конституция ижодкори халқ жамғармаси ҳисобидан чет элда билим олиш ҳуқуқига эга экан- лар» – деб белгилаш зарур. Худ- шахс ўз ҳуқуқ ва эркинликларини
бўлишига ҳамда уни такомил- таълим олаётган ватандошла- лиги мустаҳкамланган. Шунинг- ди шу норма Озарбайжон Кон- қонунда тақиқланмаган барча
лаштириш механизмлари қонун римиз билан айни шу мавзуда дек, ушбу моддага умумий ўрта ституциясида ҳам келтирилган усуллар билан ҳимоя қилишга
қабул қилишнинг энг ибратли онлайн мулоқот ўтказишга ке- таълим билан бирга мактабгача бўлиб, у миллий қадриятларимиз ҳақли эканлигини мустаҳкамлаш
намунаси бўлиб қолишига замин лишганимиз бўлди. ҳамда бошланғич профессионал билан ҳамоҳангдир. зарур» деган нормани киритсак,
ҳозирламоқда. таълимни давлат томонидан бе- фуқаронинг ҳуқуқ ва эркинлигини
Қуйида эса фаол хотин-қизлар пул ва мажбурий этиб белгилаш, Шу ўринда юқоридаги мод- таъминлаш учун қўшимча кафо-
Таъкидлаш жоизки, шу пайт- ва иқтидорли ёшлар томонидан таълим билан бирга «тарбия» бе- да бўйича партиямизга келиб латлар яратган бўламиз.
гача «Миллий тикланиш» демо- билдирилган айрим таклиф- риш билан боғлиқ тушунча кири- тушган бир таклифга эътибо-
тилса фойдадан холи бўлмасди. рингизни қаратмоқчиман. Ушбу Маълумки, Ўзбекистон Рес­
КОНСТИТУЦИЯНИНГ 41-МОДДАСИДА Зеро, Ўзбекистон Республика- таклиф «Аёллар қаноти» фаоли, публикаси ЖПКнинг 26-, 116-,
«БОЛАЛАРНИ УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ сининг «Таълим тўғрисида»ги юрист О.Абдухалиқова томо- 155-моддалари далилларга
ЖАРАЁНИДА ТЎЛИЄ ИШТИРОКИНИ ТАЪМИНЛАШ Қонунининг 10-моддасида нидан тақдим этилган бўлиб, оид бўлиб, бунда иш бўйича
ОТА-ОНАЛАР ЁКИ УЛАРНИНГ ЎРНИНИ бошланғич профессионал таъ- муаллиф ушбу модда: «Вояга аниқлаш учун фақат тегишли
БОСУВЧИ ШАХСЛАР ЗИММАСИДАДИР» – ДЕБ лим бепул бўлиши белгиланган. етган, меҳнатга лаёқатли, ота- тартибда топилган, текширилган
БЕЛГИЛАШ МАЄСАДГА МУВОФИЄ. Шу билан бирга, мактаб ишлари она тарбияси ва тўлиқ таъми- ва баҳоланган маълумотлардан
нафақат давлат, балки жамо- нотида ўсган фарзандлар ўз фойдаланиш назарда тутилади.
кратик партиясининг Сайловолди ларни эътиборингизга ҳавола атчилик назоратида эканлиги ота-оналари ҳақида ғамхўрлик Далилларга қўйилган қатъий
дастуридан келиб чиққан ҳолда этяпмиз. билан боғлиқ норманинг ҳам Кон- қилишга мажбурдирлар», тар- талаблар эса шахснинг ўз ҳуқуқ
тақдим этган барча таклифлари ституцияга киритилиши таълим зида беришни таклиф этади. ва эркинлигини ҳимоя қилишига
кўриб чиқиш учун Конституция- Биринчидан, Конституциянинг сифатини янги босқичга олиб Муаллифнинг фикрича, ама- тўлиқ имконият яратмайди.
вий комиссия томонидан қабул муқаддима қисмида «Инсон чиқади, деб ўйлаймиз. лиётда фарзандларига етарли
қилинаётгани, партия электо- яратганнинг олий мавжудоти» тарбия ва таъминот бермаган, Бундан ташқари, ҳар бир шахс
рати, сайловчилар, партия фа- эканлиги ҳақидаги тушунчани Қайд этиш жоизки, мазкур тўлиқ оила шароитини яратма- ўз шахсий ҳаёти ва фаолияти
оллари ва депутатларимизни киритган ҳолда унинг 1- ёки ди- моддада миллий таълим стан- ган, давлат томонидан тайин- билан боғлиқ ҳаракатларида ҳам
руҳлантирмоқда, албатта. Энг ний ташкилотлар ваколатларини дартларини жорий этиш ҳамда ланган алиментнигина тўлаб, ҳимояланиш ҳуқуқига эга бўлиши
муҳими, анча йиллардан бери сай- белгилаб берувчи 61-моддасида таълимнинг барча турларини ри- давлатдан берилган нафақалар керак. Яъни, унинг дастлабки
ловчилар билан учрашувларда Ўзбекистонни «дунёвий давлат» вожлантириш, хусусан, мустақил ҳисобига фарзандларини катта суриштирув, терговга қадар ўзи
алоҳида долзарблик касб этаёт- сифатида қайд этиш мақсадга таълимни рағбатлантириш бора- қилган ота-оналар вояга етгу- томонидан тўпланган ҳимоя
ган саволларига жавобимиз бор. мувофиқ, деб ҳисоблаймиз. сидаги масъулият давлат назо- нича давлат ҳимоясида бўлган материалларини унга нисбатан
ратида бўлишини мустаҳкамлаш фарзандидан алимент ундириш тўпланган айблов материал-
Яъни, «Тарихий, маънавий ва Ушбу норма Туркия, Озарбай- зарур. Чунки дунё таълим ти- ҳолатлари кўплаб учрамоқда. лари билан биргаликда кўриб
маданий мерос давлат муҳо­ жон, Россия Федерацияси ва зимига интеграциялашаётган Шу боис, ушбу нормани такомил- чиқилиши, баҳоланиши кафолат-
фазасидадир, давлат ва жамият бошқа бир қатор давлатларнинг Ўзбекистон глобаллашув ша- лаштиришда адолат мезонлари- ланиши керак.
миллий қадриятлар ва ўзига хос ху- конституцияларига алоҳида банд роитида таълимнинг миллий га эътибор қаратиш лозим, деб
сусиятларни сақлаб қолиш, ҳимоя сифатида киритилган бўлиб, мазмунига минимал талабларни ҳисоблаймиз. Мукаммалликнинг чегара-
қилиш, Ўзбекистон халқининг ма- диний ва дунёвий ривожланиш қўйиши лозим. си йўқ дейишади. Ҳозиргача
даний меросини келгуси авлод- ўртасидаги муносабатларни яна- Олтинчидан, Конституцияга Конституциямизга 16 маро-
ларга безавол етказиш ҳақида да барқарор тараққий этишига Масалан, дунёнинг бир қатор болалар ва ёшлар ҳуқуқларига таба ўзгартириш киритилган.
ғамхўрлик қилади», – деган хизмат қилади. Агар аҳолисининг конституцияларида давлат ўз доир қуйидаги қўшимчалар кири- Бироқ бугунги Конституциявий
нормани экспертлар иштиро- аксарият қисми мусулмон бўлган фуқаросига давлат тилидан тилишини ҳам мақсадга мувофиқ ислоҳотлар даврида халқимиз
кидаги муҳокамаларда қўллаб- мамлакатларнинг конститу­ бошқа тилни она тили сифатида санаймиз. Жумладан, 41-модда- томонидан тақдим этилаётган так­
қувватланиши халқимизнинг цияларида давлат таълим ти- ўқитиши мумкин эмаслигини на- га: «Давлат болалар ва ёшлар лифларнинг долзарб аҳамиятга
ўзлигини асраш борасидаги зимлари дунёвий аҳамият касб зарда тутувчи қоидалар мавжуд. масаласи давлат сиёсатининг эга эканини кўриб, бошланган
муҳим ташаббусидир. этиши белгилаб қўйилганини устувор соҳаси эканлигини эъти- ишларнинг нечоғлик тўғри ва
ҳисобга олсак, ушбу тушунча- Тўртинчидан, Конституция- роф этиб, уларни ватанга садоқат истиқболли эканлигини англаш
Бундан ташқари, Конститу- ларни қонунчиликка киритиш нинг 41-моддасида «Болаларни анъаналарга ҳурмат руҳида тар- қийин эмас. Ўйлаймизки, Консти-
циянинг 49-, 63-, 65-моддала- зарурати кундай равшан бўлади. умумий ўрта таълим жараёнида биялаш, уларнинг ҳар томонлама туциявий комиссияга келиб ту-
рида оилавий қадриятларни тўлиқ иштирокини таъминлаш маънавий-ахлоқий, интеллекту- шаётган таклиф ва мулоҳазалар
мустаҳкамлаш ҳамда оталикнинг Иккинчидан, Конституциянинг ота-оналар ёки уларнинг ўрнини ал ва жисмоний, иқтисодий ри- Ўзбекистоннинг олий юридик
давлат томонидан муҳофаза 46-моддасидаги «Хотин-қизлар босувчи шахслар зиммасида- вожланиши учун зарур шароит- ҳужжати бўлган Конституциянинг
қилинишига оид нормаларни ва эркаклар тенг ҳуқуқлидирлар», дир» – деб белгилаш мақсадга ларни яратади ҳамда таълимни янада мукаммаллашишига, дав-
акс эттириш борасидаги ташаб- деган нормани «Хотин-қизлар» мувофиқ. Бу кўп ҳолларда давом эттириш учун молиявий латнинг Инсон қадрини улуғлаш
бусларимиз қабул қилингани сўзларини, шахснинг ёшига эмас, таълим жараёнидан узилиб қийинчиликларга дуч келган борасидаги эзгу ташаббусла-
балки жинсига нисбатан эъти- қолаётган ота-оналарнинг ёки иқтидорли ва истеъдодли ёш- рининг эса ҳаётга изчил татбиқ
улар ўрнини босувчи шахслар- ларни қўллаб-қувватлаш ҳамда этилишига хизмат қилади.
нинг фарзандини таълимдаги рағбатлантиришга қаратилган
иштирокини тўлиқ таъминлаш- стипендияларни жорий этиш ёки Феруза
даги масъулиятини кучайтиради. бошқа ёрдам чораларини кўриши МУҲАММАДЖОНОВА,

Бешинчидан, Конституциянинг Марказий кенгаш
66-моддасида «Вояга етган, раиси ўринбосари

КОНСТИТУЦИЯГА ТАКЛИФИМ БОР

Тан олиш керакки, сўнгги беш йилликда Конституциямизнинг 38-моддасида Мамлакатимизда таълимнинг
сўз эркинлигига эътибор кучайди. Бу «Ёлланиб ишлаётган барча учинчи босқичи – Олий
жараёнларга тўсқинлик қилувчи омиллар фуқаролар дам олиш ҳуқуқига таълим муассасаларининг
жамиятнинг барча бўғинларидан олиб эгадирлар. Иш вақти ва ҳақ бугунги кундаги бошқаруви
ташланди. Шу боис, ОАВ ва ижтимоий тўланадиган меҳнат таътилининг талаб даражасида эмас.
тармоқларда дадил ва қайноқ фикрлар, муддати қонун билан белгиланади», Шунинг учун ҳам ОТМларни
ислоҳотлар оқсаётган жабҳалардан деб белгилаб қўйилган бўлса- тўла эркинлаштиришга эҳтиёж
танқидий-таҳлилий материаллар да, айрим ҳолларда иш сезилмоқда. Тўғри, Олий
тайёрланиб, журналист ва блогерлар берувчилар томонидан ёлланиб таълим муассасалари ва
томонидан кенг жамоатчиликка ҳавола ишловчи фуқароларнинг илмий-тадқиқот ташкилотлари
этилмоқда. ҳуқуқ ва эркинликлари қонунда белгиланган доирада
Бироқ ҳар доим ҳам ОАВда эълон Зулайҳо таъминланмаётганлиги, меҳнатга ўзини-ўзи бошқариш,
қилинаётган танқидий-таҳлилий КАМОЛХЎЖАЕВА, ҳақ тўлаш, меҳнат таътили академик эркинлик,
Улуғбек САФАРОВ, чиқишларга соҳа мутасаддилари, хусусан, Тошкент шаҳар белгилаш билан боғлиқ қонун Ғафуржон тадқиқотлар ўтказиш ва
Марказий кенгаш республика миқёсидаги соҳа раҳбарлари Кенгаши раиси ЮСУПОВ, ўқитиш эркинлиги ҳуқуқига
бўлим бошлиғи деярли муносабат билдирмаяптилар. ўринбосари бузилиш ҳолатлари учрамоқда. Хоразм вилояти эга.
Шундай ҳолатлар ҳам мавжудки, ўз Шуларни инобатга олиб, Кенгаши раисининг Аммо талабалар қабул
соҳасидаги долзарб муаммолар акс Конституциямизнинг айни шу биринчи қилиш квотаси, тўлов
этган чиқишлардан баъзи раҳбарлар моддасини «Ҳар бир шахс меҳнат ўринбосари шартномаси миқдори пули
хабарсизлигича қолмоқда. Шундай қилиш, эркин касб танлаш, ва қабул имтиҳонларини
бўлгач, журналист бонг урган муаммо кўп хавфсизлик ва гигиена талабларига белгилашда ОТМларга
ҳолларда ўз ҳолича, ҳеч бир натижасиз жавоб берадиган адолатли ҳамда мустақил қарор қабул қилиш
қолиб кетмоқда. Шунинг учун ҳам қулай меҳнат шароитларида ҳуқуқи берилмаган. Шунинг
Конституциянинг ОАВ фаолиятига доир ишлаш, меҳнати учун ҳеч қандай учун ҳам ОТМлари қатъий
бўлимида матбуотда эълон қилинган ҳар камситилишларсиз амалга жамоат назоратини ўрнатиш,
бир танқидий-таҳлилий чиқишга соҳа ошириладиган ва ўрнатилган олий таълим муассасаларига
мутасаддиларининг ўз муносабатларини меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам илмий иш билан
билдиришлари шартлиги, кўрилган миқдоридан кам бўлмаган тарзда шуғулланувчилар, айниқса,
чора-тадбирлар юзасидан журналистик тақдирланиш, шунингдек, қонунда мустақил тадқиқотчиларни
материал эълон қилинган ОАВ турини эса кўрсатилган тартибда ишсизликдан қабул қилиш сонини
қонунда белгиланган муддатда хабардор ҳимояланиш ҳуқуқига эга» деган кўпайтириш учун кенг имтиёз
этишлари шартлиги белгилаб қўйилишини норма билан ўзгартиришни таклиф ва шароитлар яратиб беришга
таклиф қиламан. қиламан. оид ҳуқуқий нормани Бош
Қомусимизга киритилишини
таклиф қиламан.

«Milliy tiklanish» www.mt.uz fb.com/milliytiklanish.gazetasi МУНОСАБАТ 5
ижтимоий-сиёсий газетаси [email protected] t.me/milliy_tiklanish_gazetasi
www.mt.uz
№22 (1171) КИМ АСЛИДА КИМ?
15 июнь 2022 йил, чоршанба
Маълумки, эл суйган шоир Усмон Азимнинг
Депутат ташаббуси билан «Карвон кўрдим» шеъри буюк ҳофиз Шерали
зиёратгоі таъмирланди Жўраев томонидан ижро этилиб, ҳар бир
юртдошимиз қалбидан чуқур жой олган. Аммо
Партиянинг халқ кейинги пайтларда ўз даврида севган ёридан
депутатлари Фориш айрилган не-не алпларнинг қалб ноласига
туман Кенгашидаги айланган ушбу байтлар «мени не куйга
депутати Абулҳай солишяпти» дегандек бўзлаётганга ўхшайди.
Абулҳаев саъй-ҳаракати Таъкидланишича, айнан шу қўшиқни Санжай
билан «Дўстлик» исмли хонанда бузиб айтган. Шоир эса
маҳалласи Андиген бундан ғазабланиб уни судга берган. Кейин
қишлоғидаги «Ҳазрати ушбу муаммо қонунан ўз ечимини топиб,
Эшон Халифа» хонанда 100 млн. сўм жаримага тортилган.
зиёратгоҳи таъмирланиб, Шундан сўнг, у жаримани тангада тўлашини
илк зиёратчиларни қабул айтиб, Инстаграмдаги обуначиларидан
қилди. танга тўплашда ёрдам сўраган: «Шоир
– Таъмирлаш ишларига 500 млн сўмга яқин маблағ Усмон Азимга тангалар йиғиляпти. 100
сарфланди ва бунда саховатпеша инсонларнинг млн. сўм жарима тўлаб беришим
ҳам хизмати катта бўлди. Зиёратгоҳни маданий керак. Тангаларни ҳисобласак 1,5
мерос объектлари рўйхатига киритилишига ҳам тонна бўлар экан. Ҳаммасини йиғиб,
эришдик, – дейди депутат. шоирга етказамиз. МИБдан телефон
Ҳазрати Эшон Халифанинг асл исми Жалолиддин қилиб, пулни қачон етказасиз, деб
ибн Абдукарим бўлиб, у кишининг кўрсатган сўрашяпти», – дея видеомурожаат
кароматлари ва ҳаётбахш ҳикматларининг йўллаган Санжай.
довруғи Нурота тоғ этакларидан то Истаравшану
Панжикент, Самарқанду Бухорогача етиб борган. Унинг товон пулини тўлаш кўплаб истеъдодларнинг қўшиқчилигимизнинг ажойиб қайси чин санъаткорнинг
Қалби ислом нури билан ёритилган пири комил борасидаги «усули» эса майдонга чиқишида катта дурдоналарига айланган яратган мусиқаси, ижод-
барчани юксак ахлоқий фазилатларга даъват минг-минглаб юртдошла- роль ўйнади. Усмон Азим юзлаб қўшиқлар муаллифи корнинг шеъри – бу унинг
қилган ва бу ишда шахсан ўзи намуна бўлган. римизнинг эътирозлари- яратган пьесалар неча ўн бўлган бу шоир бирор марта мулки! Дахл қилдингми, жа-
Жалолиддин ибн Абдукарим нақшбандия га сабаб бўлмоқда. Сан- йилдирки, мана шу халқ санъаткорлар билан «сен- воб берасан. Зўр бўлсанг
таълимотини илм, амал ва ихлос билан ўрганиб, жайнинг Ўзбекистон халқ фарзандлари учун маънавий мен»га бормаган. Унинг бор- ўзинг ярат, излан, тер тўк!
ҳаёти давомида унинг тарғиботи билан шуғулланиб, шоирига бўлган муноса- маёқдек хизмат қилиб келаё- йўқ истаги яхши шеърнинг Албатта, бунга Худо берган
икки дунё саодатига эришган авлиёдир. батини нафақат шоирни тир. Улуғ ватандошларимиз ёмон ижросининг олдини иқтидор керак! Қўлингдан
назар-писанд қилмаслик, Ҳаким ат-Термизий, Амир олиш! Қолгани судга, адо- келмайдими, мард бўл!
Мунира ОРТИҚОВА, балки қалам аҳлига бўлган Темур, Чўлпон, Ойбек, Акмал латли ҳуқуқ ҳимоячиларига
Фориш тумани Кенгаши ижрочи котиби ҳурматсизлик деб қабул Икромов, Файзулла Хўжаев ҳавола. Мен катта шоир УСМОН
қилган ижодкорлар кескин тимсолларининг қайта жон- АЗИМ билан қайсидир бир
Журналистлар ижодий муносабатлар билдира бош- ланиши маънавий бойлик Ким қандай қабул қилади, (рости танимайман, эшит-
уюшмаси Тошкент вилояти ладилар. бўлмай нима?! билмайман. Аммо миллат майман) қўшиқчи Санжай
бўлими єайта ташкил этилди ўз улуғларини таниши, эъ- деганларини на иқтидори,
Масалан, шоир Шодмонқул Достони бор халқ сифа- зозлаши керак. Акс ҳолда, на жамиятда тутган ўрни
Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмаси Салом: Ўзбекистон халқ шо- тида бизнинг кўксимизни олий мақсадлардан тобора ва на савияю салоҳиятини
Тошкент вилояти бўлимининг Таъсис ири Усмон Азимнинг «Бах- кўтариб турган Алпомиш узоқлашиб кетаверамиз. солиштирмоқчи эмас-
конференцияси ўтказилди. шиёна» туркумида ёзилган, образи айнан шу фидойи Устоз шоирни, адабиётимиз- ман. Чунки тоғларни
Унда Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмаси улуғ ҳофиз Шерали Жўраев инсоннинг хизмати сабабли нинг бугунги кундаги тирик чиқиндилардан кўтарилган
бошқаруви раиси Олимжон Ўсаров, вилоятда томонидан маромига етка- қайтадан ҳаётимизга кириб бир хазинасини ҳар кўринган сунъий тепалар билан
фаолият юритаётган ОАВ вакиллари, маҳаллий зиб ижро этилган «Карвон келди. Алпомишни, миллий кимса таҳқирлашига инда- қиёсламайдилар! Аммо жа-
газета нашрлари бош муҳаррирлари, фахрий кўрдим» қўшиғини хонанда ғурурни қайтариб берди бу май қараб туриш, бизнинг миятимизда, давлатимиз
журналистлар қатнашди. Санжай шеър муаллифи- шоир. Унинг прозаси эса маънавий инқирозимиздир. раҳбари бот-бот таъкидлаёт-
Қайд этилганидек, вилоятда 30 га яқин босма дан рухсат олмасдан ўз алоҳида мавзу. Шуни унутмайлик! ганликлари, маънавиятнинг
газета нашрлари чоп этилади. Шунингдек, бир йўсинида ижро қилди, деб завол топмаслиги учун ҳам,
қатор радио ва телеканаллар фаолият олиб ёзади. Хуллас, атоқли бир шои- Oyina.uz маърифат, адабиётга бўлган
бормоқда. Ижтимоий тармоқларда «Олтин воҳа», римиз, жаҳон шеъриятида *** эътибор, унинг қадр-қиммати
«Ёшлар кундалиги», «Тошкент ҳақиқати онлайн» – Куйлаганда ҳам, миллий ўз ўрнига эга бўлган сўз Ўзбекистонда хиз- ва аҳамиятини англаган
каби телеграмм каналларининг обуначилари йил бойликка айланган мазкур устасининг шеърини бил- мат кўрсатган журналист, ҳолда ушбу ҳурматсизлик
сайин кўпаймоқда. қўшиқни жуда ёмон айтиб ганича куйга солиб, бил- «ХХI asr» газетаси бош учун масъуллар ва те-
Кун тартибида бир қатор масалалар кўриб чиқди. Бу ижро нафақат ганича талқин қилиб, яна муҳаррири Норқобил Жалил гишли ташкилотлар чора
чиқилди. Хусусан, Ўзбекистон Журналистлари қўшиқ шинавандаларида, тағин масхаралашга ўтган шоир қадри, ижоди нега хор кўришлари шарт!
ижодий уюшмаси Тошкент вилояти бўлимини қайта балки адабиёт ихлосманд- Санжайга чора кўрадиган бўляпти, дея савол билан
ташкил этиш, унинг бошқарув аъзолари, тафтиш ларида ҳам нохуш таассурот ташкилотлар нега жим тур- бошлабди ўз муносабатини. Билингки, тоғлар мангу
комиссияси вакиллари тасдиқланди. Ўзбекистон уйғотди. Ва, Ўзбекистон Му- ганига ҳайронман. Мам- – Сабаби, ижодкорни баланд ва абадий улар! Ҳар
Журналистлари ижодий уюшмаси Тошкент вилояти аллифлар ҳуқуқини ҳимоя лакат раҳбари қарийб ҳар ҳимоя қиладиган идора йўқ. эсган ўткинчи шамоллар кор
бўлими раислигига Раҳматилла Шералиев қилиш агентлиги бу иши бир чиқишида МАЪНАВИЯТ Муаллифлик ҳуқуқини ҳимоя эмас!..». Бу гаплар шоира
сайланди. учун Санжайни судга берди. дея бонг ураётган, миллат қиладиган ташкилотнинг Зилола Хўжаниёзовага те-
Р. Шералиев «Чирчиқ тонги» газетаси бош Суд ҳам адолатли қарор болаларини оммавий бета- номи бор, ўзи йўқк у, би- гишли.
муҳаррири вазифасида ҳам фаолият юритиб, чиқарди: Санжайга жарима мизликдан асраб қолишга рор қаламкаш биладими
Қибрай туманида таваллуд топган. Меҳнат пули тўлашни белгилади. ундаётган бир пайтда бу шу маҳкама қаердалигини, Албатта, юқоридаги фикр­
фаолиятини 1974 йилда ҳозирги «Ўзбекистон овози» юзсизликни қандай баҳолаш ёки унинг раҳбари кимлиги- лар шеърият, адабиётнинг
газетасида бошлаган. Кейинчалик бошқа даврий Санжай эса бу маблағни мумкин?! Қонун ҳамма учун ни? Санжай деган хонанда қадри, миллат маънавия­
нашрларда, «Халқ сўзи» газетасида, Қибрай тумани миллий валюта ўзбек баробар! Шундай бўлгач, халқ шоирининг қадрини ти, ва албатта, том маъ-
ҳокимлигида, Республика «Маънавият ва маърифат» сўмининг тангаларида Санжайнинг миллий ва- танга билан ўлчаса, Юлдуз нодаги ижодкор ҳақида
марказида, вилоят ҳокимлигида, «Нуроний», тўламоқчи эканини айтиб, лютага ҳурматсизлигини Усмонова ҳаваскор бир шо- қайғурилаётганидан да-
«Маҳалла» жамғармаларида иш олиб борган. ижтимоий тармоқларда ҳам, маънавий асосларга ирни «ахлатий» деб усти- рак. Ўзингиз бир мушоҳада
Муҳокамалар давомида уюшма ҳудудий бўлими мақсадини эълон қилди. қилган ҳурматсизлигини дан кулиб, мағзава тўкса, қилинг, бугун ўзбек шеърия-
низомида белгиланган мақсад ва вазифаларга ҳам қиёслаб ўрганадиган, маънавиятга масъулмиз ти, миллий адабиётимизда
ҳам алоҳида тўхталинди. Келгусида, Тошкент Воқеа шу! Гўёки, ҳаммаси жавобгарликка тортадиган деб давлат бюджетидан Усмон Азимдек забардаст
вилоятида фаолият кўрсатаётган журналистларни қонунийдек! қонуний бандлар наҳотки миллиардлаб маблағ олаёт- шоирлар шунчалар кўпми?
ижодий-касбий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, бўлмаса... ганларнинг «инқ» этган бир Наздимизда хонанда нима
шунингдек, эркин ижодкорларнинг ижодий ҳамда Бироқ фаросати бор киши овози чиқмаса, шоир қаерга деб ўзини оқламасин ёки бу
муаллифлик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, уларга сезадики, Санжай отаси Ачинарлиси, Санжай- бош урсин айтинглар! Ё яна каби ҳаракатларининг минг
тегишли ижодий-услубий ёрдам ва кўмак бериш, тенги шоирни масхаралаш нинг халқ мулкига айланган Журналистлар уюшмаси бир усулини ўйлаб топма-
профессионал малакасини ошириш, ижтимоий- йўлини тутмоқда. Имкони қўшиқни таҳқирлашга, уни раиси Олимжон Ўсаров жар син, Усмон Азим бўрону
маиший шароитларини яхшилаш, моддий ва бўлса, даъвосидан воз кечи- ёзган катта ижод кишиси би- солсинми, – деб куйиниб қорлар тафтини кўрган чи-
маънавий рағбатлантиришга кўмаклашишга шини истамоқда. Акс ҳолда, лан беллашишга йўл қўйиб ёзади ҳамкасбимиз. нордек мағрур, шеърият
алоҳида эътибор қаратилади. бундай йўл тутмасди. берганимиздир. Бу ҳолат «...Табиатда шундай май- бўстонининг танти бир ижод-
бизнинг тараққиётимиздан да қумурсқалар бўлади, улар кори сифатида қаддини ғоз
А.МУСАЕВ, ЎзА Менга таъсир қилган дарак бермаса керак. ҳаётда мустақил яшашга тутиб тураверади. Зотан,
нарса эса катта бир шо- қодир эмас. Қайсидир бир халқ қалбидан жой олган
Кутинг! ирнинг шеърини, машҳур Андишанинг номини йирик жонзотнинг жуни, те- 40 йиллик меҳр –«Карвон
қўшиқни ўзбошимчалик би- қўрқоққа чиқармаслик керак. риси орасига кириб олиб, кўрдим»ни қанча бузиб ёки
ВИЛОЯТ лан ўзлаштириб олиб, тағин Баъзилар Усмон ака Сан- унинг қонини сўриш эвазига ўзгартириб куйламанг, уни
КЕНГАШИНИНГ жарима пулини тангада жайни судга берибди, деган- кун кўради. Яна айтаман, бир неча тонналик чақалар
ЄЎИРЛИК тўлашни маъқул деб билаёт- да истеҳзо қилишди: «Кат- бундай қумурсқалар (пара- билан баҳолашга урин-
ЇИЛГАН РАИСИ ган Санжайнинг халққа, жа- та шоирга нега керак бир зитлар) мустақил яшашга манг, бу шеър ўз қадрини
БИЛАН ИККИ мият кишиларига, айниқса, қўшиқчи билан талашиб?». қодир эмас! Ўлади... йўқотмайди.
КУН! эндигина ҳаётга кириб кела- Менга эса бу ҳодиса Баль- Минг афсуски, жами-
ётган ёшлар онгига салбий закнинг «ХIХ аср француз ятда ҳам ва ачинарлиси Аммо Санжай деганлари-
Келгуси сонларда таъсир қилишини кўриб- ёзувчиларига мактуб»ини санъатда ҳам мана шундай га ўхшаганлар бу гапларни
билиб туриб жим тургани- эслатди. Бальзак шу хати қумурсқасифат кун кўргувчи тушунишига ишонмайман.
миздир. сабаб судда ютиб чиққан ва мавжудотлар бор. Улар ўз Бас шундай экан, Норқобил
муаллифлик ҳуқуқи деган иқтидорлари, билимлари- Жалил айтганларидек, энди
Ахир, Усмон Азим де- қонуний ёрлиққа эга бўлган га, санъатларига ишониб майдонга масъул идоралар
ган ном адабиётда пайдо эди. Бу ерда эса вазият сал эмас, ўткинчи шов-шувлар тушиши ва ким аслида ким
бўлганига роппа-роса ярим бошқача: Усмон Азим моддий орқасидан «обрў» топишга, эканини кўрсатиб қўйишлари
аср бўлди. Ўтган даврда жиҳатдан бойиб қолмоқчи шуҳрат топишга умидворлар. лозим бўлади. Акс ҳолда бу
беназир истеъдод соҳиби эмас, балки савия, мил- Билиб қўйинг, «ҳурматли» иллат газак олаверади.
адабиёт хирмонига ўзининг лий дид деган пулга сотиб шов-шувпарастлар, ҳар
катта улушини қўшди. Унинг олиб бўлмайдиган нарсани Маҳбуба КАРИМОВА
шеърияти миллат маънавий ҳимоя қилаяпти. Ваҳоланки, тайёрлади.
иқлимини янги йўлга буриб
юборди. Унинг адабиётга
берган шиддатли турткиси

6 КЕЧА ВА БУГУН fb.com/milliytiklanish.gazetasi www.mt.uz «Milliy tiklanish»
t.me/milliy_tiklanish_gazetasi [email protected]
ижтимоий-сиёсий газетаси
www.mt.uz
№22 (1171)

15 июнь 2022 йил, чоршанба

ГЕНЕРАЖЛ ўрабек

Жўрабек 1840 йили Китоб Амир Музаффар Бухоро чектириб, Россия империя- Манба ошираётган сиёсатининг асл да генерал Жўрабек билан
беклигига қарашли амирлиги сарҳадларига тобо- сининг измига бўйсундиришга моҳиятини тушуниб етади суҳбатда бўлгани ҳақида
Гулгунпуш қишлоғидаги ра яқинлашиб келаётган чор эришади. 1870 йилнинг кузига Қўшимча сифатида: ва унда норозилик кайфи- ёзади. Жўрабек шундай дей-
Қаландар қори ўғли Россияси қўшинларига қарши келиб Китоб ва Шаҳрисабз Генерал Жўрабек томо- яти шак л­лана бошлайди. ди: «Подшо (рус подшоси)
хонадонида туғилган. жанг эълон қилганда Жўрабек бекликлари ҳам босиб оли- нидан Тошкентда масжид Айниқса, Фон Кауфман вафот ҳукмронлиги худди мўғул
1852 йили Бухоро амири ва Бобобек бошлиқ Китоб нади. Озодлик ҳаракати қурдирилган. Шунингдек, этиб, унинг ўрнига 1882 йил- ҳукмронлигига ўхшайди.
Наср­ улло Шаҳрисабзга ва Шаҳрисабз бекликлари йўлбошчилари — Жўрабек генерал Жўрабекнинг қадимий да генерал-губернатор этиб Уларда ҳам, русларда ҳам
бостириб кириб, шаҳар Бухоро амири билан ўзаро в а Б о б о б е к э с а Қ ў қ о н шарқ қўлёзмалари кутубхонаси тайинланган генерал-лей- юқори лавозимларга ёмон
аҳлини асир олади. Улар низолари бўлса-да, бирлашиб хонлиг и ҳ удуди орқ­ а ли бўлган, академик В.В. Бар- тенант М.Г.Черняев даврида кишилар – худбин, шахси-
орасида 12 ёшли Жўрабек жангда қатнашиш истагини Қашқарга ўтиб, у ерда куч тольд ушбу кутубхонадан бу яққол сезилади. Жўрабек ятпараст ва молпарастлар
ҳам бор эди. Тўрт йил билдирадилар. т ўплаб, душманга зарба кўп бора фойдаланганлиги генерал Черняев фаолияти- тайинланган».
амир хизматида бўлган бериш ниятида чекинишади. тўғрисида маълумот- ни очиқча танқид қилади, у
Жўрабек унинг ишончини Зирабулоқ яқинида Бироқ Қўқон хони Худоёрхон лар мавжуд. тутган йўл адолатсиз эканини 1906 йил генерал Жўрабек
қозонади ва тўқсабо бўладиган урушга тайёргар- уларни ўз ҳудудида қўлга айтади. Черняевга нисбатан Тошкентдаги Қорасув кана-
(полковник) унвонини лик кетаётганида Самарқанд­ тушириб, Фон Кауфман ихти- Туркистондаги норозилик уни ли ёнидаги боғ ҳовлисида
олишга эришади. Ўн олти да рус чоризмига қарши ёрига топширади… 1884 йилда ўз юртига кетишга номаълум шахслар томо-
ёшида эса тан олинган халқ қўзғолони бошлана- Профессор Ш.Юсуповнинг Қўқон хонлигининг Ўзган, мажбур қилади. Ундан кейин­ нидан ўлдириб кетилади.
лашкарбоши лавозимини ди. Самарқанднинг озодли- ёзишича, ас ир с ифати да Хўжанд шаҳарларини истило ги генерал губернаторлар Унинг ўлимини тарихчилар
эгаллайди. ги учун курашаётган минг­ Тошкентга генерал-г убер- қилишда ҳамда М.Д.Скобелев Жўрабекнинг маҳаллий аҳоли ва тадқиқотчилар турлича
лаб кишилар Жўрабек ва натор ихтиёрига мажбуран отрядида Андижонни штурм ўртасидаги обрў-эътиборини талқин қиладилар. Кимдир
Абдумалик тўра бошчили- жўнатилган Жўрабек билан қилишда қатнашади. «Ки- инобатга олиб, у билан му- бу ишда Туркистон генерал-
гида Шаҳрисабздан келаёт- Бобобек бу ерда анча вақт т о б т у м а н и» т ў п л а м и д а носабатини яхшилашга ури- губернаторининг қўли борли-
ган 20 минг кишилик қўшин уй қамоғида сақлангач, Рос- таъкидланишича, Жўрабек надилар… гини айтса, баъзилар бунга
ва қасоскорларга қўшилиб, сия фуқаролигини қабул Скобелев экспедициясига Кўплаб хизматлари учун унинг жадидлар отаси Ис-
Самар­қанддаги қўзғолончилар қилишга ва чор ҳукумати қўшилиб, Қўқон хонлигини 1876 й и л д а Ж ў р а б е к к а моилбек Гаспирали билан
сафини тўлдиради. Натижада армияси хизматига ўтишга қон тўкмасдан забт этишда подполковник, 1880 йил- махфий учрашувлари сабаб
Самарқанд чоризмга қарши мажбур бўлишади. Шу тариқа ўзининг тактик маҳоратини да полковник, 1901 йилда бўлган, дейишади. Ҳар қандай
умумхалқ курашининг ўчоғига Жўрабек 12 йил Туркистон намойиш этади… генерал-майор ҳарбий ун- ҳолатда ҳам Жўрабекнинг
айланади. г е н е р а л - г у б е р н ат о рл и г и Аммо кўп ўтмай Жўрабек вони берилади. Академик сирли ўлими чор Россияси
маъмуриятида таржимонлик чор Россиясининг Туркистон В.В.Бартольд «Туркистон- ҳукуматига бориб тақалади!
Аммо Фон Кауфман ҳийла қила ди. Сўнг бу икки бек халқларига нисбатан амалга нинг маданий ҳаёти» асари-
ва катта куч билан Бухоро ами- shosh.uz
рига адолатсиз сулҳга имзо

6 ИЮНЬ – АЛЕКСАНДР ПУШКИН ТАВАЛЛУД ТОПГАН КУН Нигоі

«ВОЙ НУСХАНГДАН ОГУР-ЭЙ»

ПУШКИН Ўзбек таржима ва дубляж санъати ҳамда
ВА ЄУРЪОН маҳорати ҳақида гап кетганда кўз олдимга «Иван
Васильевич ўз касбини ўзгартиради», фильми
келаверади. Қуйида дубляжида иштирок этган
бетакрор санъат усталарининг маҳорати ҳақида
эмас, мазкур фильм таржимаси хусусида икки
оғиз фикр билдирмоқчиман.
Ушбу комедияни истеъдодли таржимон
Мирзиёд Мирзоидов ўзбек тилига ўгирган.

Қ уръони каримни фаранг уйларига вақту бевақт киравермас- Фильм воқеаларида ўтмиш Энди ҳар ким ўз тилида ва
тилида ўқиган, чунки у ликни, магар бирор таомга чақирилган ва замон қаҳрамонлар ҳаётида жамиятда тутган мақомига
даврда бу Илоҳий Калом бўлсалар, узоқ қолиб кетмасдан, та- уйғунлашган. Шу боис XVI аср мос тарзда гапириши лозим
ҳали русчага таржима омланиб бўлгач, дарҳол тарқалишни, одамининг тили билан ХХ аср ки- деган талабга ҳам бир мисол
қилинмаган эди. Буюк сўзга берилиб кетмасликни буюради. шисининг сўзлашувидаги сўз би- келтирсак. Қўшни хотин шоҳ
шоир муқаддас Қуръон рикмалари, услуб, иборалар, энг Иван Васильевични эри Бунша
маъноларидан қаттиқ Сўнг мўъминлар учун Аллоҳнинг муҳими, ҳар бир қаҳрамоннинг деб ўйлаб зуғум қилиб тур-
таъсирланган, шу таъсир Расулига озор бериш асло мумкин характерига мос тил ўзбекчага ган жойида подшо: «Оставь
натижасида «Подражания эмаслигини билдиради. Пушкин бу қойилмақом қилиб таржима меня старушка я в печали»,
Корану» («Қуръонга маъноларни жамлаб айтади: қилинган. Таржимон ўзбек тили- – дейди. Ўзбекчаси: – «Мени
эргашув») туркуми ҳамда нинг ўзига хос жозибасини бутун ўз ҳолимга қўй кампир, ҳозир
«Пророк» («Пайғамбар») Сизлар эса, эй саҳобалар, бўй-басти билан кўрсатишни ўзимнинг дилим сиёҳ», тарзи-
деган шеърни ёзган. Муҳаммадга бўларкан меҳмон. уддалаган, дейиш мумкин. да ўгирилган. «Печаль», «Пе-
Мазкур туркумда ушбу эътироф сатр­ Зинҳор уни ғайри йўл томон чально» сўзларининг биринчи
лари бор: Бошламоқдан қилинг тавбалар. Шоҳ Иван Васильевич ре- луғавий маънолари сифати-
жиссёр Якин билан мулоқотда да қайғ у, ҳасрат, ғам- ғ усса,
Муҳаммадга ул Раҳмон Аллоҳ «ҚАНИ, ЧИҚАР ҚУЁШНИ шундай дейди: – «Как же тебя андуҳ, маъюс, хафа сўзлари
Нозил этмиш муқаддас Қуръон. ҒАРБДАН!..» понять, коль ты ничего не го- берилган. Хўш, таржимон нега
Биз ҳам Нурга талпинайлик, то вориш?». Бир қарашда «Сени «дилим сиёҳ» сўзини танлаган?
Кўзимиздан тарқасин гумон. Александр Пушкиннинг «Қуръонга қандай тушунса бўлади, ахир Эҳтимол, мутаржим аввало
«Қуръонга эргашув» туркуми «Вал- татаббуъ» номли беназир туркуми- сен ҳеч нарса демаяпсанку», «хўш, бу гапни ким айтмоқда»,
фажр» сурасида келган қасам сўзлари нинг IV шеърида ўзига подшоҳлик деган маънодаги гап бу. Аммо деган саволни ўз-ўзига берган
билан бошланади: берилганидан ҳовлиқиб, туғёнга кет- таржимани қаранг: «Ахир одамга бўлиши мумкин. Чунки бар-
Онт ичаман жуфту тоқ ҳаққи, ган ҳукмдор Намруднинг аҳволи баён ўхшаб сўзласанг тушунаман- чага ҳукми ўтадиган ҳукмдор
Қилич ҳаққи, ғазоват ҳаққи, қилинади. Бақара сурасининг 258-ояти- да». Нақадар ўзбекона ва ўша қайғуга ботиб, ҳасрат чекиб
Онт ичаман мен Зуҳро ҳаққи, да билдириладики, у ҳазрати пайғамбар вазиятда узукка кўз қўйгандек ўтирмайди-да. Унинг фақат дили
Кечадаги ибодат ҳаққи... Иброҳим алайҳиссаломни ўз ҳузурига тушган ибора. сиёҳ бўлиши мумкин.
чақириб, у зот билан тортишади.
(Абдулла Шер таржимаси) Иброҳим алайҳиссалом: «Менинг Раб- Балконда эри Буншани (ас- Тиш шифокори Шпак нинг
Фажр сураси, 1–5-оятлари маъноси: бим Ўз қудрати билан ҳам тирилтиради, лида шоҳ Иван Васильевични) бой хонадонига кирган ўғри
«(Тонг отиш чоғидаги) субҳга қасам; ҳам ўлдиради», десалар, у: «Мен ҳам кўриб қолган қўшни хотин ўз Милославский: – «Это я удач-
(даражаси юксак) ўн кечага қасам; жуфт ҳаёт бераман ва ўлдираман», дейди гапини «Здрасьте, пожалуйста», но зашел», дейди. Хўш айни
ва тоқ (қилиб яратилган нарсалар)га ва бу даъвосини бир жиноятчини озод деб бошлайди. Энди бу гапнинг ҳолатда ўғри ўзбек бўлганида
қасам, ўтиб бораётган кечага қасамки, этиб, бир бегуноҳни ўлдириши билан таржимасига эътибор беринг: нима дерди? Ва фильм таржимо-
мана шулардан (ибрат олувчи) ақл ўзича исбот этади. Шунда Иброҳим «Вой нусхангдан огур-эй». ни: «Жуда жойига тушибман-у!»,
эгаси учун (етарли бир-бир) қасам алайҳиссалом: «Шубҳасизки, Аллоҳ деган халқона гап билан ўғрини
(қиймати) бордир». қуёшни шарқдан чиқаради, қани, сен Эсда қоларли лавҳалардан «ўзбек»ка айлантиради.
Шеърнинг хулосаси шуки, Ярат- уни ғарбдан чиқаргин-чи!» – дейдилар, бирида Шурикнинг танноз хоти-
ган Зот Ўзи яратган ҳар нарса би- шунда Намруд довдираб, мулзам бўлиб ни подшога: – «Вы очень темпе- Кинода лифтда «зиндон-
лан қасамёд қилаверади, инсон эса қолади. раментный», деб эркаланади. банд» этилган шоҳ нажот из-
Аллоҳдан бошқаси билан қасам ичиши Таржима эса қаҳрамон харак- лаб чўқинади ва шу пайт лифт
дуруст бўлмайди. А.С. Пушкин бу воқеани шеърий тил- тери ва ҳаёт тарзига мос ҳолда, эшиклари очилади: – «Вот что
да мухтасар ифода қилгач, сўнг айтади: яъни «Сиз анчайин шўх одамга крест животворящий делает!».
ПУШКИН ВАСФ ЭТГАН ОДОБ ўхшайсиз», деб ўгирилган. Келинг, энди ушбу иборани
НАМУНАЛАРИ Лек Сендаги илоҳий шахтдан сўзма-сўз таржима қилайлик:
Ўчди осий такаббур уни: Режиссёр Якин билан актёр – «Мана тирилтирувчи хоч ни-
«Қуръонга татаббуъ» туркумидаги «Мен чиқардим қуёшни шарқдан, хотин ўртасидаги диалогда шоҳ малар қилмайди!». Энди тар-
«Расулуллоҳ аёллари» деган шеър Қани, чиқар ғарбдан сен уни!». Борис роли устида гап кетганда, жимоннинг маҳоратига диққат
Аҳзоб сурасининг 28–35 ва 53, Ҳужурот Александр Пушкин мазкур туркумга парда ортидан Иван Васильевич қилинг: – «Иймон ишончнинг
сурасининг 1–5-оятлари, Мужодала ёзган изоҳида айтади: шитоб билан чиқиб, ҳақиқий Бо- хосияти шу эрур!».
сурасининг 12-ояти сингари ҳазрати «Асл манбада (яъни, Қуръонда) Аллоҳ рис шоҳ ҳақида шундай дейди:
Пайғамбар алайҳиссалом билан муо- ҳамма ўринда Ўз номидан гапиради, «Так он, лукавый, презлым за- Якуний хулоса шуки, бугун
малада бўлиш ва сўзлашиш одоблари (ҳазрати) Муҳаммад (алайҳиссалом) платил за предобрейшее? Сам таржима қилинаётган хориж
баён қилинган оятларга асосланган. ни эса фақатгина иккинчи ёки учинчи захотел царствовать и всем фильмларининг қуруқ, ўзбекча
шахс сийғасида зикр қилади (яъни, владети? Повинен смерди!». истилоҳлардан холи ва қашшоқ
Эй, Расулнинг пок аёллари, «Эй Пайғамбар!» деб ёки «У зот», «у Албатта, бу ерда қаҳрамон XVI тилидан тўйиб кетган томо-
Устуворсиз жами аёлдан: Пайғамбар» деб сўз юритади)». асрга хос тилда сўзламоқда. шабин «Иван Васильевич ўз
Сизга даҳшат – фисқ хаёллари. Шоир мавзуга эркин ёндашиб, бево- Энди таржиманинг равонлиги- касбини ўзгартиради» сингари
Сиз оромбахш гўша ичра шаън, сита Яратган Зотга хитоб қилади. ни бир кўринг: – «Доғули, унинг фильмларни мароқ билан кўриб,
Маъсум яшанг: сизгадир мерос (Қавс ичидаги сўз ва ифодалар ками- қилмиши бадкирдорликдан ибо- соғиниб эсласа керак.
Биби Марям ёпинган либос. на – М. Кенжабекка оид). рат эди, ўзи подшолик қилиб
Аҳзоб сурасининг 53-оятида Ҳақ ҳамма нарсага эга чиқмоқчи Жалолиддин САФОЕВ,
таоло иймон келтирганларга хитобан, «ЁшлаМриграздоиКлЕсНўзЖлАарБиЕмК», бўлди. Бу қилмиши учун ўлимга журналист
ҳазрати Пайғамбар алайҳиссаломнинг китобидан маҳкум!».

Чоршанба БУ МАМЛАКАТДА Milliy 7
15 июнь, 2022 йил ІАР БИР БОЛА tiklanish
ижтимоий-си±сий газетаси
№22 (1171) 3 ой дам олмайди. Лекин іар
чоракда таътил берилади.
ТАЪЛИМ Шунинг іисобига ёз фаслида
бор-йўји 1,5 ойгина дам
ТИЗИМИ олинади. Дарслар эса 15
августдан бошланади.

ЎЄУВЧИГА КИТОБ ЎЄИГАНИ УЧУН ІАМ

БАІО ЇЄЙИЛСА...

Самарїандга боргач, кєпдан буён ният їилганим «Миллий
Улуўбек расадхонасига кирдим. Мажмуага тикланиш»
їайсидир шаіар мактабининг юїори синф демократик
єїувчилари іам келишган экан. Роса хурсанд партияси
бєлдим: ёшларимиз єз аждодларига бефарї ташаббуси
эмас, устозларга эса ваїт топиб, уларни тарих билан
билан юзлаштираётганларига раімат айтиш умумтаълим
керак, деган фикр єтди хаёлимдан. мактабларига
тарбия фани
Аммо уларни бироз муддат таҳсил олаётган талабалардан ларимизда домлаларимиз танга қайтарилди. Афсусла- ўқиш инсон руҳиятини ҳам киритилди.
кузатиб, ҳафсалам пир бўлди. қайси китобни ўқигансан, деб ҳар семестрда 5 тадан китоб нарли бўлса-да айтиш керак- тарбияловчи, ҳам турли хас­ Кузатиш
Мажмуа кузатувчиси расад- сўрасангиз жавобларнинг бири ўқишимизни талаб қилишарди. ки, учоқдан тушибоқ ватан таликлардан ҳимоя қилувчи асносида
хонанинг қурилиши тарихи, боғдан, бошқаси тоғдан кела- Ўқимасак, баҳо ололмасдик. тупроғини ўпиб, Яратганга дармондори саналиб, ҳатто бу маълум
Мирзо Улуғбекнинг давлат ди... Инкор этмаймиз, китоб- Ўшанда домлаларнинг бу тала- шукрл­ ар айтган, ёш тўла кўз­ альцгеймер касаллигига чали- бўлдики,
бошқаруви ва илмий мероси севар талабаларимиз ҳам кўп. бидан жаҳлимиз чиққани рост. лари билан юртбошимизга мин- нишнинг олдини олишга ёрдам бу фандан
ҳақида куйиб-пишиб гапира- Аммо «сельфи»чилар тарозиси Аммо бугун уларга раҳматлар натдорлик билдирган «адаш- берар экан. асосан тарих,
ётганида аксарият ўқувчилар босиб кетаётгани рост. айтяпмиз. Гарчи бугун юрти- ганлар» кўргулигининг бош она тили ва
«сельфи» тушиш билан овора мизда китобхонлик тарғиботи сабаби маънавий оқсоқлик эди. Маълумки, «Миллий тикла- адабиёти фани
эди. Бу ҳолатдан бошқа зиё- Бир кун банкоматдан пул борасида яхшигина лойиҳалар Ватанга қайтарилганлар ҳақида ниш» демократик партияси ўєитувчилари
ратчилар ҳам безовта бўла ечиш учун навбатда турганим- амалга оширилаётган бўлса- тайёрланган «Адашганлар ташаббуси билан умумтаълим дарс
бошлашди. Ҳатто, бир киши: да қизиқ воқеа рўй берди. Бир да натижа у қадар самарали қисмати», «Жар ёқасида» каби мактабларига тарбия фани беришяпти.
«Сизларга қизиқ бўлмаса, отахоннинг навбати келганида, кечмаётгани бор гап. Эътибор ҳужжатли фильмларни томоша киритилди. Кузатиш асносида
биз эшитяпмиз. Халал бер- у банкоматдан фойдаланишни беринг: давлатимиз раҳбари қилаётиб, бир аёлнинг «агар маълум бўлдики, бу фандан
май ташқарига чиқиб, сель- билмаслигини айтиб ёнидаги томонидан китобхонлик билимли бўлганимда эди... асосан тарих, она тили ва ада-
фи қилинглар», дея танбеҳ кишидан ёрдам сўради. тарғиботига алоҳида эътибор деган гапи эътиборимни торт- биёти фани ўқитувчилари дарс
беришгача борди. Бундан қаратиляпти. Ҳатто, китобхон ди. БИЛИМЛИ БЎЛГАНИМДА беришяпти. Бу яхши, албатта.
устозлари ҳижолат тортиб, – Эҳ, дода шуниям билмай- ўқувчилар автомашиналар ЭДИ... Аммо ёшларни мутолаага ошно
ўқувчиларидан телефонларни сизми, – деди бир йигитча кул- билан тақдирланяпти. қилиш, аниқроғи, китобхон
йиғиштира бошлади. Аммо ган оҳангда. Аммо отахон ҳам Бу гап осойишта ва тинч ёшларни тарбиялаш учун ти-
энди расад хонада «устоз», анойилардан эмас экан. Пул «Ёшларнинг бўш вақти – юртда яшаётганлар учун эриш зимли ишлар кучайтирилиши
«устоз» деган эътирозлар янг­ ечилгунча йигитчанинг қаерда душманнинг иш вақти», деб бе- туюлиши мумкин. Лекин бу бир лозим, деб ўйлайман. Масалан,
рар эди... ўқишини сўраб олдида: корга айтишмаган. Хўш, бугун бурда нон топиб, боласини юқори синф ўқувчиларига ҳар
ижтимоий тармоқлар орқали тўйдиришга ожиз қолган она, чорак якунида ўқиган китоб­
Тўғри, биз қанча гапирмай- – «Ўткан кунлар»ни ўқиган­ радикал гуруҳлар таъсирига турмуш ўртоғи жанг майдонига лари учун ҳам баҳо қўйилса,
лик энди ёшларни телефондан мисан болам, деб сўраб қолди. тушиб, саробни бахт деб ўйлаб, юборилиб, ўзи бошқа эркакка мақсадга мувофиқ бўларди.
ажрата олмаймиз. Аммо на- кўр-кўрона «душман»га эрга- никоҳланган аёл учун оддий Бунда ўқувчилар ёши ҳисобга
зорат қилиш имконияти ҳали – «Ўткан кунлар»?! шаётган ва охир оқибатда пу- гап эмас эди. олиниб, маълум адабиётлар
қўлимизда эканини унутмасли- Йигитчанинг афти бужмайди. шаймондан ёшланган кўзлари белгиланиши, ўқиган китоб­
гимиз керак. Жавоби эса, тарихий асарлар- билан халқидан, президенти- Дарвоқе, бугун мутахас- лари сонига қараб «4» ёки
ни билганларни йиғлатгудек дан кечирим сўраётган ёшлар- сислар фарзандларимиз «5» баҳо қўйилиши мумкин.
Бундан бир ойча олдин «Мил- бўлди: – Абдулла Орипов ёз- нинг бу йўлни танлашларига қўлига китоб эмас, телефон Ўйлаймизки, бу ўқувчиларда
лий тикланиш» газетасида ганмиди? нима сабаб бўляпти? тутқазаётганимизни қорала­ мутолаа маданиятини тарбия­
чоп этилган «Аччиқ асал ёхуд – Ана кўрдингми, – деди ота­ маяпти, аксинча, ундан меъё- лаш ва маънавиятини юксал-
Абдулла Ориповнинг «Ота­бек хон. – Техникани билмаслигим Юртбошимиз ташаббуси би- рида ва унумли фойдаланишни тириш борасида самарали
ва Кумуш романини ўқиган мени камчилигимдир, лекин лан амалга оширилган «Меҳр» ўргатишни, бадиий китоблар натижаларга эришишга ёрдам
талаба» номли мақолани ўқиб, шундай китобни ўқимаганинг операцияси давомида Сурия мутолаа қилишни эса кунда- беради.
кулишни ҳам, куйишни ҳам бил- сенинг фожианг болам... ва Ироққа у ёки бу сабаб би- лик одатга айлантиришимиз
май қолдим. Ҳақиқатан ҳам бу- Бунга гувоҳ бўлганлар ораси- лан бориб қолган қанчадан- кераклигини сўрашяпти. Пси- Маҳбуба КАРИМОВА
гун нуфузли университетларда да кулганлар ҳам, бош чайқаб қанча фуқароларимиз ва- хологларнинг фикрича, китоб
қўйганлар ҳам бўлди.
Эсимда, талабалик йил-

ªиёслаш учун

НЕМИСЛАРДАН ªРГАНМАСЛИК КЕРАК!Улар «1»га ўºишаркан!
Немис болаларига боғчага ўрганишим қийин бўлди. Лекин Германия мактабларининг яна ринликлар улашилгани сабаб
Германияда жами 15.409 борган куниданоқ табиат ва аста-секин фарзандларим ҳам, бир эътиборга молик томони шун- «Zuckerfest», яъни «Қанд байра-
та бошланғич мактаб ҳайвонот оламини асраш, севиш ўзим ҳам мактабнинг ўзгариб даки, битириш имтиҳонлари ўта ми» деб аташади.
мавжуд бўлиб, ҳар бир ўргатилади. Шунинг учун ҳам турувчи қоидаларига кўника бош- қаттиққўллик билан ўтказилади.
бола мактабга боришдан ўқувчилар тез-тез табиат қўйнига, ладик. Имтиҳон кунлари ҳаттоки қуйи Маълумки, немис миллати бу-
олдин, албатта, шифокор ҳайвонот боғига саёҳатларга олиб синф ўқувчилари ҳам ўқишдан тун дунёда ўзининг тартиб-инти-
кўриги ҳамда турли чиқилади. Масалан, бу йил болала- озод этилади. Мактаб биноси сув зомли халқ эканлиги билан донг
психологик тестлардан рим таълим оладиган Бремен қуйгандек жимжит бўлиши шарт. таратган. Бу миллат болалари-
ўтади. 5 ёшга тўлган Шу ўринда бошланғич мактаб- шаҳридаги мактабда таътил 4 Чунки, ўқувчилар айнан мак- нинг одоб-ахлоқини кўриб ҳавас
бола шифокор рухсати да болаларга ҳеч қандай баҳо июлдан бошланади. Бундан тўрт табни битирганлик тўғрисидаги қилмасликнинг иложи йўқ. Немис
билангина мактабга қўйилмаслигини айтиш жоиз. йил олдин 24 июнда бошланган шаҳодатнома билан олий ўқув болаларида кузатган хислатла-
бориш ҳуқуқига эга Агар бола яхши ўқиса унга кулиб экан. Қўшни вилоят ўқувчилари юртларига кириш ҳуқуқига эга римдан бири улар – урушқоқ эмас-
бўлади. Бу ёш тўлиқ 6 турган, акс ҳолда, ғамгин смайлик эса бутунлай бошқа санадан таъ- бўладилар. лар. Аксинча, вазмин ва босиқ,
ёшга қадар чегараланган. қўйишар экан. Ўқувчилар ҳафтада тилга чиқишади. Бу мамлакатда арзимаган нарсага урушиб ке-
бир марта мактаб томонидан ҳар бир бола 3 ой дам олмайди. Бу мамлакатда талаба бўлиш тишмайди. Германия кўчаларида
чўмилиш ҳавзасига олиб борили- Лекин ҳар чоракда таътил берила- учун ўтказиладиган тест синов- бир-бири билан ёқалашган ёки
ши ҳам Германия мактабларига ди. Шунинг ҳисобига ёз фаслида лари йўқ. Ким қайси олий ўқув жанжаллашган болаларни умуман
хос бўлган ҳолатдир. Май ойида бор-йўғи 1,5 ойгина дам олинади. юртида ўқишни истаса, бема- учратмайсиз. Улар ўта маданият-
эса бир ҳафта оромгоҳларда дам Дарслар эса 15 августдан бош- лол ўқийверади. Фақат тибби- ли халқ.
олиб келадилар. ланади. ёт ва психология соҳаларида
ўқиш учун мактабни деярли аъло Ҳар бир боланинг пул
Германия мактабларида таъ- Бошланғич ва юқори мактаб­ баҳоларга тугатган бўлиши шарт. жамғарадиган идишлари бор.
лим олиш бепул. Хусусий мактаб­ ларда бир-биридан қизиқарли Агар борди-ю, баҳолари яхши Болалар идишчага тежалган
лар эса пуллик. Лекин бу ернинг бўлган турли тўгараклар иш бўлса, 5-7 йилга қадар тиббиёт тангаларни ташлаб қўйишади.
аҳолиси асосан бепул мактаблар- олиб боради. Дарсдан сўнг бола- соҳасида ўқиш учун навбат кутиш- Бу яхши одат. Немислар болалар
га қатнайди. лар ўз қизиқишларига қараб шу га тўғри келади. бошидан пул тежашга ўргатилса,
тўгаракларга қатнайдилар. улар келажакда, ҳаётда ҳам шун-
Айтиш жоизки, Германияда Та лаба бўлиш у чун навбат дай тежамли бўлишади, деган
таълим тизими ўзига хос: 1-синф- Германияда мактаб формаси кутиш «Numerus Clausus», яъни ақидага амал қиладилар.
да болалар алоҳида бошланғич ҳам йўқ. Ҳамма ўзи хоҳлаган кий- чегараланган деган маънони
мактабларга борадилар. Яъни имда ўқишга қатнайди. Бошланғич беради. Бу чегаралар ҳуқуқ, жур- Билим олиш борасида бола-
улар юқори синф ўқувчилари мактабларда эса ошхонаси бўлмас налистика, тиббиёт ва психология лар ўртасида ўзаро рақобат йўқ,
билан бир мактабда ўқишмайди. экан. Шунинг учун ҳам болалар факультетларида қўлланилади. деса ҳам бўлади. Чунки ҳар ким
4-синфни тугатгач, болаларнинг уйларидан ўзлари билан махсус ўзи учун ўқийди. Яъни, немислар
хоҳиш ва иқтидорига қараб ким- идишларда егуликлар олиб кели- Ге р м а н и я д а б о л а л а р «Ким яхши ўқиса, ҳаётда олдинги
дир гимназияга, яна кимдир оддий шади. Мактабга ширинликлар, пул «Weihnachten» номли диний бай- сафда бўлади», деган фикрда
мактабга юборилади. Юқори синф ва телефон олиб бориш қатъий рамни орзиқиб кутишади. Бу бай- яшашади ва болаларга ана шу
мактаблари 5-синфдан 12-синфга тақиқланган. рам Исо Пайғамбарнинг туғилиши фикрни сингдиришади.
қадар давом этади. Гимназияда санасига, яъни ҳар йили 25 декаб­ р­­
оддий мактабдан кўра, бир йил Фақатгина юқори синф мак- га тўғри келади. 24 декабрь куни Ге р м а н и я м а к т а б л а р и д а г и
кўпроқ ўқитилади. табларида ошхоналар ишлай- кечки пайт болалар ҳаммадан баҳолаш тизими бизнинг бола-
ди. Ўқувчилар махсус карталар – ота-онаси, бобо-бувиларидан жонлар учун жуда ҳам кулгили ва
Германияда 16 та Бундесланд, орқали овқат сотиб олишади. Ота- ўйинчоқлар, совғалар олишади. қизиқарли туюлса керак. Бу ерда
яъни 16 та вилоят бор. оналар таомнома ва нархларни, Байрамлар ортидан байрам- энг зўр баҳо бу – «1»! Энг ёмон
фарзандлари қандай овқат тано- лар дейишганидек, бу байрам баҳо эса «5» ҳисобланади. Бу
Ҳар бир вилоятнинг ўқитиш вул қилаётганини онлайн кузатиб Янги йилга уланиб кетади. 31 де- ерда «1» баҳога ўқишни кўплаб
қоидалари, тартиб-интизоми, борадилар. Мактаб ошхоналари кабрь куни ҳам ҳамма бир-бирига болажонлар орзу қиладилар!
таътил кунлари бир-биридан пул ўтказиш ёки нақд тўлов орқали совғалар улашади. Энг кўп совға «5» баҳодан эса жуда эҳтиёт
бироз бўлса-да фарқ қилади. ҳам ишлайди. Карталарни ота- болажонларга насиб қилади... бўлишади.
Яъни, юртимиздаги каби ўқув оналар онлайн кузатиб, зарур
йилининг бошланиши ва тугаши, сумма билан тўлдириб турадилар. Оиламиз билан ҳар йили Нилуфар ЖАББОРОВАнинг
чорак таътиллари аниқ тартибга ўзимизнинг Ҳайит байрамлари- «Гулхан» журнали учун
солинмаган. Таътил санаси гоҳ Эътиборли жиҳати шундаки, мизни хурсандчилик билан кутиб тайёрланган
орқага, гоҳ олдинга сурилиши кам таъминланган оила фарзанд- оламиз. Немис халқи бизнинг
мумкин. Бошида бу давлатнинг ларига овқатлар арзонлаштирил- ҳ айит байр­ амларимизни ши - мақоласидан қисқартириб
тушуниб бўлмас таълим тизимига ган – 1 евро нархида сотилади. олинди.

8 Сўнгги саіифа fb.com/milliytiklanish.gazetasi www.mt.uz «Milliy tiklanish»
t.me/milliy_tiklanish_gazetasi [email protected]
Абдулла Авлоний ижтимоий-сиёсий газетаси
www.mt.uz
№22 (1171)

15 июнь 2022 йил, чоршанба

12 ИЮНЬ – АБДУЛЛА АВЛОНИЙ ТАВАЛЛУД ТОПГАН КУН

МАКТАБ ҲАҚИНДА

Билинг, ўғлонларим, сизларни ғамдан қутқарур мактаб, «ТАРБИЯ БИЗ УЧУН
Сироти мустақим, роҳи адамдан қутқарур мактаб, Ё ІАЁТ – Ё МАМОТ, Ё НАЖОТ –
Маишат бобида ранжу аламдан қутқарур мактаб, Ё ІАЛОКАТ, Ё САОДАТ –
Ҳаёту руҳа душман жаҳли самдан қутқарур мактаб, Ё ФАЛОКАТ МАСАЛАСИДИР»
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб.
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб. Сабоє
Тараддуд бирла доим дур олинг дарёи мактабдан,
Теринг жон растасиға хўб забаржадҳойи мактабдан, ЯРИМТА ОЛМА ІАЄИ
Топар мақсудини ҳар ким қидирса лойи мактабдан,
Умидим шул, жўжуқлар, узмасанглар пойи мақтабдан– Собит деган солиҳ йигит таҳорат кўзи, оёқ-қўли йўқ бир қизимиз бор – Бу бахтли никоҳдан ўғил дунёга
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб, олаётганида ариқда бир қизил олма шуни никоҳингга оласан. келади. Исмини Нўъмон қўядилар. У
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб. оқиб келади. Олмани олиб, ярмини олти ёшида подшоҳ ҳаётига оид бир
Чолишмақ бирла доим то лаҳад боргунча илм иста, ейди ва шу пайт хаёлидан: «Эгасининг Собит ноилож рози бўлади. Тўйдан масалани ҳал қилиб, «Имоми Аъзам»
Ҳадиси мустафодир: Шаҳри Чин боргунча илм иста, розилигини олмасдан нега едим?» кейин гўшангага кириб кўрсаки, келин унвонини олади. Шунда онаси дейди:
Сиҳатсан то баданға ҳарфи мад боргунча илм иста, – деган адолатли фикр кечади. Шу бўлмишнинг ҳусну малоҳатда тенги
Қўюб оҳиста-оҳиста қадам, боргунча илм иста, ниятда олма оқиб чиққан боққа киради йўқ! Қочиб ҳовлига чиқади. – Менинг ўғлим аслида уч ёшида
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб, ва боғбонга бўлиб ўтган воқеани баён Имоми Аъзам бўларди, лекин сўрамай
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб. қилади. – Бу менга ваъда қилинган қиз эмас-ку? ейилган ўша яримта олма ҳаққи у олти
Жаҳонда барча неъматдан лазиз илм ўлмаса, недир, – Нега энди? - изоҳ беради қизнинг ёшга чўзилди.
Ҳунар боғида туби қад азиз илм ўлмаса, недир, – Олмамизни ижозатсиз еганингнинг отаси. – Бу – ўша қиз. Тили йўқ деганим
Насими мушки тотори тамиз илм ўлмаса, недир, жазоси шуки, – дейди боғбон унинг – фосиқ сўзни айтмайди, кўзи йўқлиги «Шарқ ҳикоят ва ривоятлари»
Гулоб, тарбияти жаҳли мариз илм ўлмаса, недир. диёнатли одам эканини билиб, – тили, – Қуръондан ўзгага боқмаган, оёқ-қўли китобидан
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб, йўқлиги – ёмон ишга юрмаган.
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб.
Ҳама хурсандликни маъданидур илм, эй ўғлон, ПОЛИЦИЯ-РОБОТ «ХИЗМАТДА»
Ҳама фазлу карамни манбаидур илм, эй ўғлон,
Ҳама хўбларни хўбин масканидир илм, эй ўғлон,
Ҳама ислом элини маснадидур илм, эй ўғлон,
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб,
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб.
Такаббурлар қаторида ҳавоға бўлмасанг мағрур,
Дутору танбуру чангу навоға бўлмасанг мағрур,
Тараддуд вақтида базму казоға бўлмасанг мағрур,
Бўлиб ҳажрида Ҳижрон маҳлиқоға бўлмасанг мағрур,
Қўлингга бир куни муҳри Сулаймонни берур мактаб,
Шаҳодатномаи фирдавси ғилмонни берур мактаб.

ИЛМ

Илм боғинда бизам тоза баком ўлмалиюз, Япониянинг Нарита аэро-
Илм гулзорина булбул каби ром ўлмалиюз, портида сунъий интеллект
Илм васлина хирадманди хиром ўлмалиюз, манбаси билан таъминланган
Илм ила миллати Ислома ғулом ўлмалиюз, робот-полициячи навбатчилик
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, қилмоқда.
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз.
Бу ҳақда «ТАСС» «Kyodo» ах-
Илм учун бизга бўлаклар каби ғайрат лозим, борот агентлигига таяниб хабар КИТОБГА МУІАББАТ
Илм учун бизга муаллимлара диққат лозим, берган.
Илм учун бизга мурувват била ҳиммат лозим, Худо ҳар кимга ҳар хил ҳавас бераркан.
Илм учун бизга тараддуд била хидмат лозим, Баландлиги 1,2 метр, кичик Биров бойлик тўплайди. Биров қўша-
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, транспорт воситасига ўхшаш қўша иморат солади. Биров машинасини
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз. роботлар камерага тушган тас- янгилашга ишқибоз. Устоз Озод Шара-
вирни бир зумда таҳлил қила фиддиновнинг бойлиги китоб эди! Албат-
Илмсизларга жаҳоннинг кенг уйи тор ўлди, олади. Мосламага ўрнатилган 2021 йил сентябрь ойида та, ҳар бир зиёли одам китоб олади, муто-
Илмсизларга замон бермаки озор ўлди, динамик йўловчиларга зарурат Тойота технология институти лаа қилади. Бироқ Озод Шарафиддинов
Илмсизларга ҳама дарду алам ёр ўлди, туғилганда мурожаат қилиш ёки тадқиқотчилари тик туриш, сак­ каби кўп китоб харид қилган ва шу қадар
Илмсизларга маишат йўли душвор ўлди, буюртма бериш имконини тақдим раш, шунингдек, беқарор сиртда кўп китоб ўқиган одамни билмайман.
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, этади. мувозанатни сақлашга қодир бир Юртимиздаги ўнлаб китоб дўконларининг
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз. оёқли робот йиғишди. сотувчилари Озод домлани яхши танир,
Бу роботлар аэропортда энг ноёб китобларни «тишининг каваги-
Илмдур икки жаҳон манзилининг аълоси, тартиб сақлайди, унутилган «TTI Hopper» номли ушбу иш- да» сақлаб унга илиниб турар эди. Устоз
Илмдур икки жаҳон маснадининг болоси, ёки шубҳали туюлган буюмни ланмага 1000 доллар сарфлан- билан кўп сафарларда бўлганмиз. Фақат
Илмдур икки жаҳон роҳатининг маъвоси, аниқлай олади. ди. Оддий мотор ва узатмадан ўз юртимизда эмас, уёғи Москва, буёғи
Илмдур икки жаҳон шавкатининг барпоси, йиғилган бу роботни такомил- Тожикистон, Қозоғистон дегандек...
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, Шунга ўхшаш, бироқ сунъий лаштириш мақсадида алгоритм
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз. интеллект билан жиҳозланмаган ишлаб чиқилди. У замонларда «дефицит» деган нарса
полициячи роботлар ёзги Олим- бўларди. Бир шаҳардан иккинчисига
Илм бир гавҳари ноёб, йўқ ўлмас, битмас, пия ўйинлари арафасида ҳам То- ЎзА борган киши дурустроқ кийим-бошми,
Илм бир нури зиёдурки, жилоси кетмас, кио аэропортида пайдо бўлганди, гиламми, қизига мебелми,излаб магазин
Илм бир нури илоҳий – кишини хор этмас, деб ёзади «NSN». ва «база»ларга ўзини урса, Озод ака китоб
Илм бир қувват эрур – миллатини маҳв этмас, дўконига шўнғир, соатлаб қолиб кетар,
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, Спорт даста-даста китоб харид қилиб чиқиб,
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз. машинасига жойлар, йўлга тушиб беш-ўн
Олимпия єйинлари чақирим юрганидан кейин «Шошманглар,
Илмсиз ушбу замонларда яшар кун битди, ўолиби, Осиё ва Жаіон шу ердаям зўр китоб магазини бор», деб
Илмсиз хоби касолатда ётар кун кетди, чемпиони Баіодир Жалолов машинасини тўхтатар, қўйингчи, сафар
Илмсизларни билимлик йўқ этар кун етди, профессионал боксда қаригунча домлага эргашиб юрган шо-
Илмсизлик бизи, Ҳижрон, яшатур кун ўтди, навбатдаги рейтинг жангини гирдининг машинаси ҳам китобга тўлиб,
Яшамак истар эсак, илма равон ўлмалиюз, бельгиялик Жек Муловайига «кўчма кутубхона»га айланиб қолар эди...
Илмсиз қолсак, асоратга нишон ўлмалиюз. їарши єтказди.
«Big Uzbek» номи билан Гоҳо ҳазиллашиб, «Домла, сиз билан
ziyouz.uz танилган Жалолов 8 раундлик юрган машина почтачининг велосипедига
жангнинг сєнгги раундида ўхшайди, почтачининг велосипеди ҳар
Бир чимдим кулги раїибини нокаутга учратди. Бу эшикда тўхтагани сингари сизга хизмат
Баіодирнинг профессионал қиладиган машина ҳам ҳар битта китоб
Қизалоқ онасидан зор кўради, телефонини боксдаги 11-жанги ва дўкони олдида тўхтамаса кўнгли жойига
сўраябди? ўйнайди ёки улфатлари би- 11-ўалабаси бєлди. тушмайди», дердим...
лан чойхонага сурворади.
– Она мени лайлак таш- ...Энди билсам, Озод Шарафиддинов
лаб кетган-а? *** дунёдаги энг бебаҳо хазинани йиққан
– Бўлди, хотиним билан экан. Ўшанда кимдир хотинига олган
– Ҳа қизим... ажрашаман! почапўстин аллақачон тўзиб кетган-
– Ўртоғим Салимани – Нега? Нима бўлди? дир. Харид қилган стол-стуллари син-
ҳамми? – Туни билан клубма-клуб гандир. Сотиб олган машинаси ишдан
– Ҳа қизим, нимага изғиб юрадиган хотинни чиққандир... Аммо домла тўплаган минг­
сўраяпсан? менга кераги йўқ! лаб, ўн минглаб китоблар ҳеч қачон эскир-
– Лайлак болаларни – Кечаси клубларда нима майдиган хазина бўлиб қолди. Бу хази-
тарқатиб бўлиб, бўш вақтида қилади хотининг? надан ўзигина эмас, болаларигина эмас,
нима иш қилади? – Мени қидиради-да... яна қанчадан-қанча невара-чеваралари,
– Бўкиб овқатланиб бўлиб, қанча авлодлари баҳраманд бўларкин...
диванга ётволиб телеви-
Ўткир ҲОШИМОВ
ОБУНА –2022! 158«МИЛЛИЙТИКЛАНИШ»
ГАЗЕТАСИГА ОБУНА ДАВОМ ЭТМОЇДА!
Обуна индекси

«МИЛЛИЙ ЖАМОАТЧИЛИК КЕНГАШИ: ТАҲРИРИЯТ Таҳририятга келган хатлар доимий Газета «SHARQ» нашриёти-матбаа акциядорлик компаниясида
ТИКЛАНИШ» Алишер ҚОДИРОВ – кенгаш раиси, МАНЗИЛИ: эътиборимизда бўлиб, улар чоп этилди.
ДЕМОКРАТИК Тошкент шаҳри, муаллифларига қайтарилмайди. Корхона манзили: «Буюк Турон» кўчаси, 41-уй
ПАРТИЯСИНИНГ Акмал САИДОВ, Абдулазиз АККУЛОВ, Аброр ПЎЛАТОВ, Учтепа тумани,
ИЖТИМОИЙ- Амриддин БЕРДИМУРОДОВ, Акмал ЖУМАБОЕВ, Баҳодир Мақсуд Шайхзода Навбатчи муҳаррирлар: 2008 йил 29 октябрда Ўзбекистон Матбуот ва ахборот
СИЁСИЙ МАМАТХОНОВ, Бахтиёр САЙФУЛЛАЕВ, Илҳом АБДУЛЛАЕВ, кўчаси, 1 А-уй. Дониёр ТОШБОЕВ, агентлиги томонидан № 0223 рақами билан рўйхатдан ўтган.
ГАЗЕТАСИ Иброҳим ҒОФУРОВ, Ирода ДАДАЖОНОВА, Минҳожиддин МИРЗО, Газета таҳририят Равшан МАҲМУДОВ Газета ҳафтанинг чоршанба куни чиқади.
Олим ЎСАРОВ, Нодир МУХТОРОВ, Одилжон ТОЖИЕВ, Отабек компьютер Нашр учун масъул:
ЖИЯНБОЕВ, Озодбек НАЗАРБЕКОВ, Ортиқали ҚОЗОҚОВ, Феруза марказида терилди Маъмуржон ЮЛДОШЕВ Адади – 10 057.
МУҲАММАДЖАНОВА, Хуршид ДЎСТМУҲАММАД, Шерзодхон ва саҳифаланди. Навбатчи:
ҚУДРАТХЎЖА, Шавкат ШАРИПОВ, Шухратжон АХУНДЖАНОВ. Вилоятхон ШОДИЕВА Газетанинг баҳоси келишилган нархда.
Муаллифлар фикри Дизайн гуруҳи: Қоғоз бичими: 350x587. Ҳажми: 4 босма табоқ
Бош муҳаррир: таҳририят нуқтаи Асилбек ҚУДРАТОВ, Буюртма – 616
Миродил АБДУРАҲМОНОВ назаридан фарқ Лазиз МЕЙЛИКОВ, Босишга топшириш вақти 21.00.
қилиши мумкин. Фирдавс ҲАМИДУЛЛАЕВ Топширилди 05:40

Электрон почта: Электрон почта: ISSN 2010-7714
[email protected] / [email protected]
[email protected] / [email protected] 123456