รายงานคู่มือการใ้โปรแกรม Blender

รายงาน

ค่มู ือการใช้งานโปรแกรม Blender

สารบญั

เร่ือง หน้า

แนะนำโปรแกรม 1
ส่วนประกอบของหนำ้ ตำ่ งโปรแกรม 2
โหมดกำรทำงำน 3
ชุดคำส่ังเครื่องมือในกำรป้ันโมเดล 4-7
กำรเลือกส่วนตำ่ งๆใน Edie Mode 8-9
กำรปรบั แตง่ ใน Edit Mode 10-12
กำรใส่สีพ้ืนผวิ Material and Texture 13-14
Workshop 1 กำรสร้ำงแจกนั Surtace 15-17
Workshop 2 กำรสร้ำงแจกนั Mesh circle 18-21

1

แนะนาโปรแกรม

โปแกรม Blender เป็นโปรแกรม Open Source เป็ดให้ดำวนโ์ หลดไปใชง้ ำนฟรี และร่วม
เขียนโปรแกรมหรือส่วนเสริม เพมิ่ เติมได้ มีควำมสำมำรถมำกพอๆกบั โปรแกรมสร้ำงงำน 3 มิติ
ตวั อน่ื ๆ หรือเหนือกวำ่ โปรแกรมทเ่ี สียคำ่ ลขิ สิทธ์ิบำงตวั อีกดว้ ยโปรแกรม Blender น้นั ยงั ทำงำน
ไดห้ ลำยแพลตฟอร์มระบบปฏิบตั ิกำร Windows 8 7 Vista, Mac OSX, GNU/Linux แลFreeBSD
ซ่ึงในห้ำดำวนโ์ หลดโปรแกรม ไดม้ ไี วใ้ ห้เลือกดำวนโ์ หลดอยแู่ ละ นอกจำกคณุ สมบตั ทิ กี่ ล่ำวมำ
โปรแกรม Blender ยงั มจี ุดเด่นอืน่ ๆอีกดงั น้ี เป็นโปรแกรมทีก่ ินทรพั ยำกรระบบน้อย พ้ืนทใ่ี น
กำรติดต้งั ก็นอ้ ยโดยตวั ตดิ ต้งั มีขนำด ไม่ถงึ 100 เมกกะไบต์ ตดิ ต้งั ง่ำยใชเ้ วลำนอ้ ย สร้ำงงำนได้
หลำกหลำยรูปแบบ และมีเวบ็ ไซตท์ ่ี ให้ควำมรู้อยมู่ ำกมำย ท้งั ภำษำไทยและภำษำองั กฤษ

2

ส่ วนประกอบของหน้ าต่างโปรแกรม

1. View port เป็นหนำ้ ตำ่ งกำรทำงำน 3 มติ ิ เป็นพ้ืนทกี่ ำรทำงำนในกำรร้ำง
2. Tool box เป็นแถบเคร่ืองมือต่ำงๆ ทีจ่ ะใชใ้ นกำรสรำ้ งโมเดล
3. Out liner ส่วนช่วยในกำรจดั กำรวตั ถุต่ำงๆ ที่อยใู่ นงำน
4. Properties เป็นแถบคุณสมบตั ิต่ำงๆ ของวตั ถแุ ละคณุ สมบตั ิของงำนที่ทำข้นั ซ่ึงจะเป็น

ส่วนท่ใี ชใ้ นกำรจดั กำรเร่ืองตำ่ งๆ ไม่วำ่ จะเป็นเรื่องกำรประเมนิ ผลภำพ กำรสร้ำงฉำก
หลงั คุณสมบตั ขิ องวตั ถุทีเ่ ลอื กไว้ กำรปรบแต่งี พ้ืนผวิ กำรสร้ำงกรำฟิกเหมอื นจริง
5. Time line เป็นส่วนในกำรสร้ำง animation
6. Cursor จุดอำ้ งอิงตำแหน่งในกำรสร้ำงชิ้นงำนใหม่
7. Cude วตั ถุที่โปรแกรมสรำ้ งให้เองเมอ่ื เร่มตน้ ใชง้ ำนโปรแกรม
8. Camera กลอ้ งทใี่ ชใ้ นกำรถำ่ ยภำพวตั ถุ

3

โหมดการทางาน

Object mode เป็นโหมดที่ใชใ้ นกำรจดั กำร
วตั ถุในงำนของเรำ เช่น กำรเพิ่มวตั ถุ ลบวตั ถุ
เพิ่มแสง เพิ่มฉำกจดั ตำแหน่งวตั ถตุ ำ่ งๆ ซ่ึงจะ
เป็นโหมดเริ่มตน้ เมื่อเปิ ดโปรแกรมข้นึ มำ

Edit mode เป็นโหมดทใ่ี ชแ้ กไ้ ขวตั ถทุ เ่ี ลือกไว้

Sculpt mode เป็นโหมดกำรข้ึนโหมดเดลดว้ ย
วธิ ีกำรป้ันเหมือนกำรป้ันรูปสำมมิติ

Vertex paint กำรงสีตำมจดุ

Weight paint เป็นกำรงสีเพ่อื กำหนดน้ำหนกั
ของชิ้นส่วนใชใ้ นกำรจบั คู่กนั

Texture paint เป็นโหมดใชใ้ นกำรงสีพ้นื ผวิ

4

ชุดคาสั่งเคร่ืองมือในการป้ันโมเดล

ชุดเครื่องมอื Transformation
การเคล่ือนย้ายวตั ถุ

กดคยี G์ จะเป็นกำรเคลอ่ื นยำ้ ยแบบอิสระ
กดคียG์ ตำมดว้ ยแกน x , y , z จะเป็นกำรเคลอ่ื นยำ้ ยแบบ แกนใดแกนหน่ึง
สำมำรถใส่ตวั เลข ระยะ ตำมหลงั ไดเ้ ลย เช่น G X 2
หรือคลกิ ท่ปี ่ ุม ลูกศร
แลว้ ลำกท่ี แกน x , y , z ตำมรูป

การหมุนวตั ถุ
กดคียR์ จะเป็นกำรหมุนแบบอสิ ระ
กดคียR์ ตำมดว้ ยแกน x , y , z จะเป็นกำรหมนุ แบบ แกนใดแกนหน่ึงเป็นหลกั
สำมำรถใส่ตวั เลข องศำ ตำมหลงั ไดเ้ ลย เช่น R Y 45
แลว้ คลกิ วงกลมที่ แกน x , y , z
หรือคลกิ ทปี่ ่ ุม ตำมรูป

5

การย่อ / ขยายวตั ถุ
กดคยี S์ จะเป็นกำรยอ่ ขยำยอสิ ระ
กดคยี S์ ตำมดว้ ยแกน x , y , z จะเป็นกำรยอ่ ขยำยแบบ แกนใดแกนหน่ึงเป็นหลกั
สำมำรถใส่ตวั เลข ขนำด ตำมหลงั ไดเ้ ลย เช่น S Z
แลว้ คลกิ ที่ แกน x , y , z
หรือคลกิ ที่ป่ ุม ตำมรูป

การคัดลอกวัตถุ
เลอื กวตั ถุท่ตี อ้ งกำรคดั ลอกดว้ ยกำร คลิกขวำ
กดคยี S์ hift + D
แลว้ ขยบั เมำส์ ออกจำกตำแหน่งเดิม
แลว้ คลิกซำ้ ย

6

กำรเพิม่ วตั ถุ (Add Object) ไปที่ เมนูAdd แลว้ เลอื กกลุ่มของวตั ถุ ท่ีตอ้ งกำรเพม่ิ ลงไป ซ่ึงวตั ถจุ ะ
ถูกสร้ำงตรงท่ี cursor อยู่

Mesh

เป็นวตั ถปุ ระเภทรูปทรงพนื้ ฐาน เลขาคณติ ซ่งึ เป็นกล่มุ
วตั ถทุ ี่นิยม เพราะจะสามารถนาํ ไปแกไ้ ขและดดั แปลงเป็น
โมเดลอืน่ ไดง้ ่าย ประกอบไปดว้ ยวตั ถุ

Curve

วตั ถรุ ูปเสน้ เหมาะสาํ หรบั งานโมเดลที่ขนึ้ งาน จาก
เสน้ วาด แลว้ คอ่ ยเปล่ียนเป็นโมเดล 3 มิติ

Surface

กล่มุ วตั ถNุ URB ท่ีมคี วามโคง้ มนของพนื้ ผิวและ
ปรบั แตง่ ในรูปแบบของเสน้

Metaball

วตั ถใุ นกล่มุ นถี้ า้ อยใู่ กลก้ นั จะดดู กลนื เป็นเนอื้
เดียวกนั เหมาะสาํ หรบั การนาํ มาทาํ รูปรา่ งพิเศษ อาจ
ดดั แปลงทาํ เป็นกอ้ นเมฆได้

7

Armature

เป็นวตั ถุ ท่ีสรา้ งเป็นกระดกู ของตวั ละคร โมเดลของเรา
เพื่อการบงั คบั ท่าทางการเคลอื่ นไหวของตวั ละคร

Text

วตั ถทุ ่ีเป็นขอ้ ความ เราสามารถเขา้ Edit Mode แกไ้ ข
ขอ้ ความ และสรา้ งเป็นโมเดล 3 มิติได้

Camera

กลอ่ งถ่ายงานโมเดล โดยปกตจิ ะมมี าใหแ้ ลว้ เมือ่ เปิด
โปรแกรม แต่สามารถเพิ่มไดม้ ากกว่า 1 ตวั และสลบั การ
ทาํ งานเป็นกล่องหลกั ได้

Lamp

แหลง่ กาํ เนิดแสงชนิดต่างๆ

Point

Sun

Spot

Hemi

8

การเลือกส่วนต่างๆ ใน Edit Mode

เมอ่ื สรา้ งวตั ถใุ น Object Mode แลว้ ขน้ั ตอนต่อไปทจี่ ะใหว้ ตั ถเุ ป็นรูปรา่ งตา่ งๆ ตามตอ้ งการไดก้ ค็ อื การเขา้ ไปปั้น
โมเดลใน Edit Mode โดยการเปลย่ี น จาก Object Mode เป็น Edit Mode หรือการกดTab

ใน Edit Mode จะรูปแบบการเลือกอย่3ู รูปแบบคือ เลอื กดว้ ย จุด(Vertex) เสน้ ขอบ(Edge) พนื้ ผิว(Face)โดยสามารถ
เปล่ยี นไดต้ ามภาพขา้ งลา้ ง หรือ กด Ctrl+Tab แลว้ เลอื ก

9

การเลือกดว้ ยจดุ

การเลอื กดว้ ยเสน้ ขอบ

การเลอื กดว้ ยพืน้ ผวิ

10

การปรับแต่งใน Edit Mode

Subdivide

Subdivide เป็นการเพม่ิ รายละเอียดโครงสรา้ งกบั วัตถุ เมอ่ื เราคลกิ เลอื กคาํ ส่งั Subdivide วตั ถจุ ะมจี าํ นวน
โครงสรา้ งเพ่ิมขนึ้ ทงั้ Vertex, Edge, และ Face ซึง่ จุดประสงคข์ องการใชค้ าํ ส่งั นกี้ ็คือ การทาํ ใหว้ ตั ถมุ รี ายละเอยี ดมากขนึ้
เพอ่ื การสรา้ งโมเดลที่มีรายละเอียดมากขนึ้ น่นั เอง

วิธีการใชค้ าํ ส่งั Subdivide
• หาป่ มุ Subdivide
• หรอื กด W เลอื กคาํ ส่งั Subdivide
• กด 1 ครงั้ เท่ากับการแบ่งพนื้ ผิวครง่ึ หนง่ึ กด หลายครงั้ กจ็ ะแบ่งย่อยลงไปเรื่อยๆ

11
Extrude

Extrude เป็นคาํ ส่งั ทใ่ี ชส้ าํ หรบั ปรบั แต่งส่วนประกอบของวตั ถใุ หข้ ยายหรอื ถกู ผลกั เขา้ ไปในรูปแบบต่างๆ ซ่ึงคาํ ส่งั นจี้ ะอยู่
ภายใตE้ dit Mode จะมีป่ ุม Extrude อย่ทู ่ีTool shelf ดา้ นซา้ ยมอื หรือกด E จากนนั้ ขยบั เมาส์ ตามขนาดที่ตอ้ งการยืด

• เลอื กพนื้ ผวิ / จดุ / เสน้ ขอบที่ตอ้ งการยดื ออก
• จากนนั้ กด E แลว้ ขยบั เมาส์

Bevel

Bevel เป็นคาํ ส่งั ทใ่ี ชส้ าํ หรบั การลบเหลีย่ มหรอื มมุ ของวตั ถุ ใหม้ ีความโคง้ มนมากขนึ้ น่นั เอง

Loop Cut

เป็นคาํ ส่งั ท่ีใชแ้ บ่งส่วนของวตั ถุ กด Ctrl +R > เลอื กแนวที่ จะตดั > คลกิ ซา้ ย > ขยับปรบั ขนาด > คลกิ ซา้ ยเพือ่ ตดั

12

Knife

คาํ ส่งั ตดั เสน้ เพ่ิมเตมิ ในวตั ถุ โดยการกด K แลว้ คลิกไปตามจุดท่ีเราจะตัดเสน้ ใหม่เมอื่ ตดั ไดต้ ามตอ้ งการแลว้ กด Enter

Inset

เป็นคาํ ส่งั แบ่งส่วนซ่อนจากพนื้ ผิวที่เลอื กไว้ ทาํ ใหไ้ ดส้ ว่ นท่ีมีรูปรา่ งเหมือนพนื้ ผวิ ทเ่ี ลอื ก

13

การใส่สีและพืน้ ผิว (Material and Texture)

ในโปรแกรม Blender เราจะเรยี กสี ว่า Material การใส่สีใหโ้ มเดล มีขน้ั ตอนหลกั คือ คลกิ ขวาเลือกวตั ถหุ รอื โมเดลนนั้
แลว้ ไปท่ีแถบของ Material (แถบท่ี 4 จากทา้ ย) จากน้ันเพ่มิ สี(Material) และปรบั แตง่ ค่าคณุ สมบตั ิต่างๆถา้ ตอ้ งการใส่
มากกวา่ 1 สี จะตอ้ งใส่ใน Edit Mode โดยเลอื กพนื้ ที่ แลว้ เลือกสี จากนนั้ กดป่มุ Assign

การใส่Texture สามารถใส่ได้ เมื่อเรามีMaterial โดยการคลกิ ที่ Material ที่เราตอ้ งการใส่Texture ไว้ จากนนั้ ไปแถบ
Texture แถบท่ี 3 จากทา้ ย กดป่ ุม New เพ่ือสรา้ ง Texture ใหม่

การใสส่ ีให้โมเดล 14

1. ใหค้ ลิกขวาเลอื กวตั ถทุ จ่ี ะใส่สี แลว้ ไปที่แถบMaterial
ตามรูป แถบท่ี 4 จากทา้ ย
2. ถา้ ไปแลว้ ใน Slot Material ไม่มีสีอย่เู ลยใหก้ ดป่ ุม
New หรอื ป่มุ + เพ่อื เพิ่ม Materialขนึ้ มาใหม่ใน slot
3. ถา้ มMี aterial อย่แู ลว้ โดยปกตCิ ube ท่โี ปรแกรมใหม้ า
จะถกู ใส่สMี aterial ไวแ้ ลว้ คณุ สมบตั ิในหนา้ ตา่ งMaterial
ท่ีใชบ้ ่อย

1. Slot material คือช่องสีทม่ี ีอย่ใู นโมเดลไวเ้ ลือกสที ่ีจะใส่
โมเดลหรือวตั ถทุ ่เี ลอื กอยู่ เม่ือเลอื กสีใน slot ค่าคณุ สมบตั ิ
กจ็ ะเปลย่ี นไปตามสีท่เี ลอื ก
2. ชอ่ื ของ Material หรอื สที ่ีสามารถตง้ั ชอื่ ใหม่ไดเ้ พอ่ื
สะดวกในการเรยี กใชง้ านนอกจากนถี้ า้ อยากใชส้ ีเดิมที่เคย
ตง้ั คา่ ไวแ้ ลว้ สามารถเรียกใชไ้ ดจ้ ากป่ ุม Material หนา้ ชื่อ
3. หนา้ ตา่ ง preview สีท่กี าํ ลงั เลอื กอยู่
4. Diffuse คอื ส่วนท่ีใชเ้ ลือกสที จี่ ะใชง้ าน
5. Specular คอื สีของเงาแสงสะทอ้ น(Diffuse,Specular
ปรบั ความเขม้ สวา่ งไดท้ ค่ี ่า Intensity)
6. Transparency คือตง้ั ค่าความโปรง่ ใสของสี ปรบั ความ
ใสไดท้ ค่ี ่า Alpha ย่งิ นอ้ ย ยงิ่ ใส
7. Mirror การตง้ั ค่าเงาสะทอ้ น แบบกระจกปรบั ทค่ี ่า
Reflectivity ย่ิงมาก ยิ่งสะทอ้ นมากคา่ Blend จะทาํ ให้
เงาบิดเบยี้ วมากนอ้ ยตาม

15

WorkShop 1 : การสร้างแจกัน Surface

1. shift + A surface > nurbs cylinder

2. เขา้ Edit mode เลือกจุดขา้ งบน อาจจะ กด
Shift และคลกิ ขวาไปใหค้ รบ หรอื กด B และตี
กรอบเลอื กจุดดา้ นบน

16

3.ใชว้ ธิ ีถา้ ตรงไหนอยากยดื ใหก้ ด E แลว้ กด Z เพ่ือ lock แกน z ถา้ ตรงไหนอยากย่อขยายให้
กด S ขยบั เมาสย์ อ่ ขยาย

4. กด E แลว้ กด Z ลอ้ คแกน

17

5. ออกมา object mode แลว้ แปลงให้ surface เป็น mesh เพอื่ การใส่สใี ส่ texture โดยการกด
Alt + C แลว้ เลือก mesh from surface

18

WorkShop 2 : การสร้างแจกนั Mesh >circle

1. กด shift + A mesh > circle

2. เขา้ Edit mode เลือกเสน้ รอบวงกลม
(ปกติจะถกู เลือกไวท้ งั้ หมดอย่แู ลว้ ) เวลา
เขา้ edit mode
3. กด F เพ่ือเตมิ ผวิ

4. เลอื กผวิ แลว้ กด E (extude) ยกขนึ้
นิดนึง

19

5. กด i (inset) เพอื สรา้ งส่วน

ซอ้ น

6. เลอื กส่วนซอ้ น โดยการกด Alt +
คลิกขวา ในบรเิ วณส่วนซอ้ น

7. กด E (extude) ยกขึน้

20

8. ลองปรบั รูปรา่ งตามท่ีออกแบบไว้
ถา้ ยตรงๆ กด E ถา้ ตรงไหน ถา้ ตรงไหน
ยกดว้ ย ย่อ ขยายดว้ ย กใ็ หก้ ด E ยกขนึ้
แลว้ กด S ขยบั เมาสย์ ่อขยาย

9. ปรบั ความโคง้ มน โดยการใส่

Modefirer >Subdivision surface

21

10. ตงั้ ค่าความโคง้ มน 2 หรอื 3
กาํ ลงั ดี

11. กด F12 render ดชู นิ้ งาน