ก
ก คํานํา เอกสารประกอบการประเมินเล่มนี้จัดทำขึ้นตามตัวชี้วัดและคะแนนการประเมินภาค ค ความเหมาะสมกับตำแหน่ง วิชาชีพ และการปฏิบัติงานในโรงเรียน สำหรับการสอบแข่งขันเพื่อบรรจุ และแต่งตั้งบุคคลเข้ารับราชการเป็นข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครูผู้ช่วย สังกัด สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปี 2566 ในเอกสารประกอบการประเมินนี้ ประกอบด้วย 1. โครงสร้างรายวิชาคณิตศาสตร์ 2. หน่วยการเรียนรู้ 3. แผนการจัดการเรียนรู้ ผู้จัดทําได้เรียบเรียงข้อมูลเป็นลำดับไว้ในเอกสารประกอบการประเมินแล้ว และ ขอขอบพระคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ให้คำปรึกษา เสนอแนะ และช่วยเหลือให้เอกสารเล่มนี้ สำเร็จได้ด้วยดี ซัรริฮา เวาะแมะ ผู้จัดทํา
ข สารบัญ หน้า คํานํา ก สารบัญ ข โครงสร้างรายวิชาคณิตศาสตร์ 1 - ความสำคัญของคณิตศาสตร์ 1 - ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ 1 - สาระสำคัญกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ 2 - สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ 2 - คำอธิบายรายวิชาพื้นฐาน 4 - โครงสร้างรายวิชา 6 หน่วยการเรียนรู้ 10 - หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน 10 แผนการจัดการเรียนรู้ 11 ภาคผนวก 18 - ภาคผนวก ก 18 - ภาคผนวก ข 20 - ภาคผนวก ค 22 - ภาคผนวก ง 25
1 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ความสำคัญของคณิตศาสตร์ คณิตศาสตร์มีความสำคัญยิ่งต่อความสำเร็จในการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เนื่องจาก คณิตศาสตร์ช่วยให้มนุษย์มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ คิดอย่างมีเหตุผล เป็นระบบ มีแบบแผน สามารถ วิเคราะห์ปัญหาหรือสถานการณ์ได้อย่างรอบคอบและถี่ถ้วน ช่วยให้คาดการณ์ วางแผน ตัดสินใจ แก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องเหมาะสม และสามารถนําไปใช้ชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ คณิตศาสตร์ยังเป็นเครื่องมือในการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และศาสตร์อื่น ๆ อันเป็น รากฐานในการพัฒนาทรัพยากรบุคคลของชาติให้มีคุณภาพและพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศให้ ทัดเทียมกับนานาชาติ การศึกษาคณิตศาสตร์จึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทันสมัย กับสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจ สังคม และความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เจริญก้าวหน้า อย่างรวดเร็วในยุคโลกาภิวัตน์ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์เป็นความสามารถที่จะนําความรู้ไปประยุกต์ใช้ใน การเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งความรู้ และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ในที่นี้เน้นที่ทักษะและกระบวนการที่จําเป็นและต้องการ พัฒนาให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน ได้แก่ความสามารถต่อไปนี้ 1. การแก้ปัญหา เป็นความสามารถในการทำความเข้าใจปัญหา คิดวิเคราะห์ วางแผน แก้ปัญหาและเลือกใช้วิธีการอย่างเหมาะสม โดยคำนึงถึงความสมเหตุสมผลของคําตอบ พร้อมทั้ง ตรวจสอบความถูกต้อง 2. การสื่อสารและการสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์เป็นความสามารถในการใช้รูปภาษา และสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ในการสื่อสาร สื่อความหมาย สรุปผล และนําเสนอได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน 3. การเชื่อมโยง เป็นความสามารถในการใช้ความรู้ทางคณิตศาสตร์เป็นเครื่องมือใน การเรียนรู้คณิตศาสตร์ เนื้อหาต่าง ๆ หรือศาสตร์อื่น ๆ และนําไปใช้ในชีวิตจริง 4. การให้เหตุผล เป็นความสามารถในการให้เหตุผล รับฟังและให้เหตุผลสนับสนุน หรือ โต้แย้งเพื่อนําไปสู่การสรุป โดยมีข้อเท็จจริงทางคณิตศาสตร์รองรับ 5. การคิดสร้างสรรค์เป็นความสามารถในการขยายแนวคิดที่มีอยู่เดิม หรือสร้างแนวคิดใหม่ เพื่อปรับปรุง พัฒนาองค์ความรู้
2 สาระสำคัญกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์จัดเป็น 3 สาระ ได้แก่ จำนวนและพีชคณิต การวัดและ เรขาคณิตและสถิติและความน่าจะเป็น จำนวนและพีชคณิต เรียนรู้เกี่ยวกับระบบจำนวนจริง สมบัติเกี่ยวกับจำนวนจริง อัตราส่วน ร้อยละ การประมาณค่า การแก้ปัญหาเกี่ยวกับจำนวน การใช้จำนวนในชีวิตจริง แบบรูป ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน เซต ตรรกศาสตร์ นิพจน์ เอกนาม พหุนาม สมการ ระบบสมการ อสมการ กราฟ ดอกเบี้ยและมูลค่าของเงิน ลำดับและอนุกรม และการนําความรู้เกี่ยวกับพีชคณิตไปใช้ใน สถานการณ์ต่าง ๆ การวัดและเรขาคณิต เรียนรู้เกี่ยวกับความยาว ระยะทาง น้ำหนัก พื้นที่ ปริมาตรและ ความจุ เงินและเวลา หน่วยวัดระบบต่าง ๆ การคาดคะเนเกี่ยวกับการวัด อัตราส่วนตรีโกณมิติ รูป เรขาคณิต การแปลงทางเรขาคณิตในเรื่องการเลื่อนขนาน การสะท้อน การหมุน และการนําความรู้ เกี่ยวกับ การวัดและเรขาคณิตไปใช้ในสถานการณ์ต่าง ๆ สถิติและความน่าจะเป็น เรียนรู้เกี่ยวกับการตั้งคําถามทางสถิติ การเก็บรวบรวมข้อมูล การคํานวณค่าสถิติ การนําเสนอและการแปลผลสำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ หลักการ นับเบื้องต้นความน่าจะเป็น การใช้ความรู้เกี่ยวกับสถิติและความน่าจะเป็นในการอธิบายเหตุการณ์ ต่าง ๆ และช่วยในการตัดสินใจ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่1 จำนวนและพีชคณิต มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน ระบบจำนวน การดำเนินการของจำนวนผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินการ สมบัติของการดำเนินการ และการนําไปใช้ มาตรฐาน ค 1.2 เข้าใจและวิเคราะห์แบบรูป ความสัมพันธ์ ฟังก์ชัน ลำดับและ อนุกรม และการนําไปใช้ มาตรฐาน ค 1.3 ใช้นิพจน์ สมการ และอสมการ อธิบายความสัมพันธ์หรือช่วย แก้ปัญหาที่กําหนดให้ สาระที่ 2 การวัดและเรขาคณิต มาตรฐาน ค 2.1 เข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับการวัด วัดและคาดคะเนสิ่งที่ต้องการวัด และ นําไปใช้ มาตรฐาน ค 2.2 เข้าใจและวิเคราะห์รูปแบบเรขาคณิต สมบัติของรูปเรขาคณิต ความสัมพันธ์ระหว่างรูปเรขาคณิต และทฤษฎีบททางเรขาคณิต และนําไปใช้
3 สาระที่ 3 สถิติและความน่าจะเป็น มาตรฐาน ค 3.1 เข้าใจกระบวนการทางสถิติ และใช้ความรู้ทางสถิติในการแก้ปัญหา มาตรฐาน ค 3.2 เข้าใจหลักการนับเบื้องต้น ความน่าจะเป็น และการนําไปใช้
4 คำอธิบายรายวิชาพื้นฐาน รหัสวิชา ค 14101 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เวลาเรียน 160 ชั่วโมง 1. คำอธิบายรายวิชา ศึกษา ฝึกทักษะการคิดคำนวณ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ในเนื้อหาต่อไปนี้ การอ่าน การเขียนตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทยและตัวหนังสือแสดงจำนวนที่มากกว่า 100,000 หลัก ค่าประจำหลักและค่าของเลขโดดในแต่ละหลัก และการเขียนตัวเลขแสดงจำนวนใน รูปกระจาย การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวน ค่าประมาณของจำนวนนับและการใช้เครื่องหมาย การบวกและการลบ จำนวนที่มากกว่า 100,000 การคูณและการหาร การบวก ลบ คูณ หารระคน การประมาณผลลัพธ์ของการบวก การลบ การคูณ การหาร การแก้โจทย์ปัญหาและการสร้างโจทย์ ปัญหาพร้อมทั้งหาคำตอบ แบบรูปของจำนวนที่เกิดจากการคูณ การหารด้วยจำนวนเดียวกัน เศษส่วนแท้ เศษเกิน จำนวนคละ ความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนคละ และเศษเกิน เศษส่วนที่เท่ากัน เศษส่วนอย่างต่ำ และเศษส่วนที่เท่ากับจำนวนนับ การเปรียบเทียบ เรียงลำดับ เศษส่วนและจำนวน คละ การบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหา การลบ เศษส่วน จำนวนคละ การอ่านและการเขียนทศนิยมไม่เกิน 3 ตำแหน่ง หลัก ค่าประจำหลัก ค่าของ เลขโดด ในแต่ละหลักของทศนิยม และการเขียนตัวเลขแสดงทศนิยมในรูปกระจาย ทศนิยมที่เท่ากัน การเปรียบเทียบและ เรียงลำดับทศนิยม การบวก การลบทศนิยม การแก้โจทย์ปัญหาการบวก การลบ ทศนิยมไม่เกิน 2 ขั้นตอน การบอกระยะเวลาเป็นวินาที นาที ชั่วโมง วัน สัปดาห์ เดือน ปี การเปรียบเทียบระยะเวลาโดยใช้ ความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยเวลา การอ่านตารางเวลา การแก้โจทย์ ปัญหาเกี่ยวกับเวลา ระนาบ จุด เส้นตรง รังสี ส่วนของเส้นตรงและสัญลักษณ์แสดงเส้นตรง รังสี ส่วน ของเส้นตรง มุม ส่วนประกอบของมุม การเรียกชื่อมุม สัญลักษณ์แสดงมุม ชนิดของมุม การวัดขนาด ของมุม โดยใช้โพรแทรกเตอร์ การสร้างมุมเมื่อกำหนดขนาดของมุม ชนิดและสมบัติของรูปสี่เหลี่ยม มุมฉาก การสร้างรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก ความยาวรอบรูปของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยม มุมฉาก การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับความยาวรอบรูปและพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก การอ่านและการเขียนแผนภูมิแท่ง (ไม่รวมการย่นระยะ) การอ่านตารางสองทางโดยจัด ประสบการณ์การเรียนรู้จากสถานการณ์ที่ใกล้ตัวหรือที่พบเห็นในชีวิตจริง ให้นักเรียนศึกษาค้นคว้า จากการปฏิบัติ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดคำนวณ และพัฒนาทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ สามารถทำงานอย่างเป็นระบบ มีระเบียบวินัย มีความรอบคอบ มีความรับผิดชอบ มีวิจารณญาณ มี ความเชื่อมั่นในตนเองพร้อมทั้งตระหนักในคุณค่า และมีเจตคติที่ดีต่อคณิตศาสตร์เน้นการวัดผลและ
5 ประเมินผลเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ ด้วยวิธีการที่หลากหลาย โดยให้สอดคล้องกับบริบท และเป็นไปตาม มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด 2. มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.4/1, ป.4/2, ป.4/3, ป.4/4, ป.4/5, ป.4/6, ป.4/7, ป.4/8, ป.4/9, ป.4/10, ป.4/11, ป.4/12, ป.4/13, ป.4/14, ป.4/15, ป.4/16 ค 2.1 ป.4/1, ป.4/2, ป.4/3 ค 2.2 ป.4/1, ป.4/2 ค 3.1 ป.4/1 รวมทั้งหมด 22 ตัวชี้วัด 3. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 3.1 ความสามารถในการสื่อสาร 3.2 ความสามารถในการคิด 3.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 3.4 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 3.5 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 4. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4.1 รักชาติศาสน์ กษัตริย์ 4.2 ซื่อสัตย์สุจริต 4.3 มีวินัย 4.4 ใฝ่เรียนรู้ 4.5 อยู่อย่างพอเพียง 4.6 มุ่งมั่นในการทำงาน 4.7 รักความเป็นไทย 4.8 มีจิตสาธารณะ
6 โครงสร้างรายวิชา คณิตศาสตร์ รหัสวิชา ค 14101 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 80 ชั่วโมง หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 1 จำนวนับที่ มากกว่า 100,00 และ 0 ค1.1 ป.4/1 ป.4/2 - การอ่าน การเขียนตัวเลข ฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และ ตัวหนังสือแสดงจำนวน - หลัก ค่าประจำหลักและค่า ของเลขโดดในแต่ละหลัก และการเขียนตัวเลขแสดง จำนวนในรูปกระจาย - การเปรียบเทียบและ เรียงลำดับจำนวน - ค่าประมาณของจำนวนนับ และการใช้เครื่องหมาย 12 5 2 การบวกและ การลบจำนวน นับที่มากกว่า 100,00 ค1.1 ป.4/7 ป.4/8 ป.4/11 ป.4/12 - การประมาณผลลัพธ์ของ การบวก การลบ - การบวกและการลบ - การแก้โจทย์ปัญหาและ การสร้างโจทย์ปัญหา พร้อม ทั้งหาคำตอบ 13 6 3 การคูณ การหาร ค1.1 ป.4/9 ป.4/10 ป.4/11 ป.4/12 - การประมาณผลลัพธ์ของ การคูณ การหาร - การแก้โจทย์ปัญหาและ การสร้างโจทย์ปัญหา พร้อม ทั้งหาคำตอบ 24 11
7 หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 4 การบวก การลบ การคูณ การหารระคน ค1.1 ป.4/7 ป.4/9 ป.4/11 ป.4/12 - การบวก ลบ คูณ หาร ระคน - การแก้โจทย์ปัญหาและ การสร้างโจทย์ปัญหา พร้อม ทั้งหาคำตอบ 19 7 5 เวลา ค 2.1 ป.4/1 - การบอกระยะเวลาเป็น วินาที นาที ชั่วโมง วัน สัปดาห์ เดือน ปี - การเปรียบเทียบระยะเวลา โดยใช้ความสัมพันธ์ระหว่าง หน่วยเวลา - การอ่านตารางเวลา - การแก้โจทย์ปัญหา เกี่ยวกับเวลา 12 5
8 โครงสร้างรายวิชา คณิตศาสตร์ รหัสวิชา ค 14101 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 เวลา 80 ชั่วโมง หน่วย ที่ ชื่อหน่วยการ เรียนรู้ มาตรฐาน/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 6 เศษส่วน ค 1.1 ป.4/3 ป.4/4 ป.4/13 ป.4/14 - เศษส่วนแท้ เศษเกิน จำนวนคละ - ความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนคละ และเศษเกิน - เศษส่วนที่เท่ากัน เศษส่วนอย่าง ต่ำ และเศษส่วนที่เท่ากับจำนวนนับ - การเปรียบเทียบ เรียงลำดับ เศษส่วนและจำนวนคละ - การบวก การลบเศษส่วนและ จำนวนคละ - การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและ โจทย์ปัญหา การลบเศษส่วนและ จำนวนคละ 23 10 7 ทศนิยม ค 1.1 ป.4/5 ป.4/6 ป.4/15 ป.4/16 - การอ่าน และการเขียนทศนิยมไม่ เกิน 3 ตำแหน่ง - หลัก ค่าประจำหลัก ค่าของเลข โดดในแต่ละหลักของทศนิยม และ การเขียนตัวเลขแสดงทศนิยมในรูป กระจาย - การเปรียบเทียบและเรียงลำดับ ทศนิยม - การบวก การลบทศนิยม - การแก้โจทย์ปัญหาการบวก การลบ ทศนิยม ไม่เกิน 2 ขั้นตอน 20 9
9 หน่วย ที่ ชื่อหน่วยการ เรียนรู้ มาตรฐาน/ ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชั่วโมง) น้ำหนัก คะแนน 8 มุม ค 2.1 ป.4/1 ค 2.2 ป.4/1 ป.4/2 - การวัดขนาดของมุมโดยใช้โพร แทรกเตอร์ - การสร้างมุมเมื่อกำหนดขนาดของ มุม - ระนาบ จุด เส้นตรง รังสี ส่วนของ เส้นตรงและสัญลักษณ์แสดง เส้นตรง รังสี ส่วนของเส้นตรง - มุม ส่วนประกอบของมุม การเรียกชื่อมุม สัญลักษณ์แสดงมุม ชนิดของมุม 11 6 9 รูปสี่เหลี่ยม มุมฉาก ค 2.1 ป.4/3 ค 2.2 ป.4/2 - ความยาวรอบรูปของรูปสี่เหลี่ยม มุมฉาก - พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก - การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับความ ยาวรูปรูป และพื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยม มุมฉาก - ชนิดและสมบัติของรูปสี่เหลี่ยมมุม ฉาก - การสร้างรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก 19 7 10 การนำเสนอ ข้อมูล ค 3.1 ป.4/1 - การอ่านและการเขียนแผนภูมิ แท่ง (ไม่รวมการย่นระยะ) - การอ่านตารางสองทาง (two – way table) 7 3 สอบปลายปีการศึกษา - 30 รวม 1 ปีการศึกษา 160 100
10 หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง เศษส่วน รหัสวิชา ค 14101 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง เศษส่วน จำนวน 23 ชั่วโมง หัวข้อ เนื้อหา เวลา (ชั่วโมง) เตรียมความพร้อม 1 6.1 เศษส่วนแท้ เศษส่วนเกิน 1 6.2 จำนวคละ - การเขียนจำนวนคละในรูปเศษเกิน - การเขียนเศษเกินในรูปจำนวนคละ 2 6.3 เศษส่วนที่เท่ากับจำนวนนับ 2 6.4 เศษส่วนที่เท่ากัน 2 6.5 เศษส่วนอย่างต่ำ 2 6.6 การเปรียบเทียบและเรียงลำดับ - การเปรียบเทียบเศษส่วน จำนวนคละ - การเรียงลำดับเศษส่วน จำนวนคละ 4 6.7 การบวก ลบ - การบวก การลบเศษส่วน - การบวก การลบจำนวนคละ 4 6.8 โจทย์ปัญหา 4 ร่วมคิด ร่วมทำ 1
11 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้าน A รายวิชาคณิตศาสตร์ รหัส ค14101 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง เศษส่วน เวลา 23 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน เวลาเรียน 1 ชั่วโมง สอนวันที่ 1 พฤศจิกายน 2566 ครูผู้สอน นางสาวซัรริฮา เวาะแมะ สาระหลัก สาระที่ 1 จำนวนและพีชคณิต มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน ระบบจำนวน การดำเนินการ ของจำนวนผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินการ สมบัติของการดำเนินการ และการนำไปใช้ ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.4/3 บอก อ่าน และเขียนเศษส่วนจำนวนคละแสดงปริมาณสิ่งต่าง ๆ และแสดงสิ่ง ต่าง ๆ ตามเศษส่วนจำนวนคละที่กำหนด จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ด้านความรู้ (K) 1.1 นักเรียนสามารถอธิบายเกี่ยวกับเศษส่วนที่เท่ากันได้ 2. ด้านทักษะกระบวนการ/สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน (P) 2.1 นักเรียนสามารถเขียนและหาเศษส่วนที่เท่ากันได้ 3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 3.1 นักเรียนมีความมุมานะ และกระตือรือร้นในการเข้าร่วมกิจกรรม สาระสำคัญ เศษส่วนที่เท่ากัน
12 สาระการเรียนรู้ - เศษส่วนที่เท่ากัน หมายถึง เศษส่วนที่แสดงจำนวนเดียวกัน - การหาเศษส่วนที่เท่ากัน สามารถหาได้จากการคำนวณโดยการคูณเศษส่วนด้วยจำนวน ที่เท่ากัน หรือหารเศษส่วนด้วยจำนวนที่เท่ากัน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ใฝ่เรียนรู้ 2. มีระเบียบวินัย 3. มุ่งมั่นในการทำงาน สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา ชิ้นงาน/สาระงาน 1. แถบเศษส่วนสี 2. ใบกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” 3. ใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน 4. แบบฝึกหัดที่ 6.7 และ 6.8 ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ป.4 เล่ม 2 สสวท. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูกล่าวทักทายนักเรียน พร้อมทั้งทบทวนเรื่อง เศษส่วนที่เท่ากับจำวนนับ 2. ให้นักเรียนพิจารณาแผ่นภาพเแสดงเศษส่วน และใช้คำถามกระตุ้นความคิดเห็น ดังนี้ - นักเรียนคิดว่าจำนวนที่ครูให้ไว้สามารถทำให้เป็นจำนวนนับได้ไหม (ได้) - เพราะเหตุใด (เพราะตัวส่วนหารตัวเศษลงตัว) - แผ่นภาพเแสดงเศษส่วนดังกล่าว มีคำตอบอะไรบ้าง ( 8 4 = 2 , 10 2 = 5, 5 = 50 10 ) 8 4 = 10 2 = = 50 10
13 นักเรียนและครูร่วมกันอภิปราย จนได้ข้อสรุปว่า เศษส่วนที่เท่ากับจำนวนนับ หมายถึง เศษส่วนที่ตัวส่วนหารตัวเศษได้ลงตัว และเศษส่วนนั้นเท่ากับจำนวนนับ ขั้นกิจกรรมการเรียนรู้ 1. ให้นักเรียนพิจารณาแถบเศษส่วนต่างๆ จากกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” โดยนักเรียนแต่ ละคนจะได้แถบเศษส่วนสี 3 แผ่น และใบกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” 1 แผ่น ซึ่งกิจกรรมมีดังนี้ - แถบเศษส่วน สีเขียว ให้นักเรียนพับ 1 ครั้ง จากปลายด้านซ้ายไปยังปลายด้ายขวาให้มี ส่วนเท่ากัน และระบายสี 1 ส่วนจาก 2 ส่วนเท่าๆ กัน - แถบเศษส่วน สีชมพู ให้นักเรียนพับ 2 ครั้ง จากปลายด้านซ้ายไปยังปลายด้ายขวาให้มี ส่วนเท่ากัน โดยครั้งที่ 2 ให้พับซ้ำจากการพับครั้งที่ 1 และระบายสี 2 ส่วนจาก 4 ส่วนเท่าๆ กัน - แถบเศษส่วน สีฟ้า ให้นักเรียนพับ 3 ครั้ง จากปลายด้านซ้ายไปยังปลายด้ายขวาให้มี ส่วนเท่ากัน โดยครั้งที่ 2 ให้พับซ้ำจากการพับครั้งที่ 1 ครั้งที่ 3 ให้พับซ้ำจากการพับครั้งที่ 2 และ ระบายสี 4 ส่วนจาก 8 ส่วนเท่าๆ กัน 2. ให้นักเรียนช่วยกันตอบคำตอบ ดังนี้ - แถบเศษส่วน สีเขียว จากส่วนที่ระบายสีสามารถเขียนเศษส่วน ได้อย่างไร (ส่วนที่ระบายสีเขียนแทนด้วย 1 2 ) - แถบเศษส่วน สีชมพู จากส่วนที่ระบายสีสามารถเขียนเศษส่วน ได้อย่างไร (ส่วนที่ระบายสีเขียนแทนด้วย 2 4 ) - แถบเศษส่วน สีฟ้า จากส่วนที่ระบายสีสามารถเขียน เศษส่วนได้อย่างไร (ส่วนที่ระบายสีเขียนแทนด้วย 1 2 ) 3. ให้นักเรียนนำแถบเศษส่วน 3 แผ่น ติดลงในใบกิจกรรม(ตามรอยที่กำหนดให้) และสังเกต แถบเศษส่วนพร้อมทั้งตอบคำถาม ดังนี้
14 - ทั้ง 3 แถบ มีขนาดเท่ากันหรือไม่ (เท่ากัน) - นักเรียนสามารถเขียนเศษส่วนที่เท่ากันได้อย่างไร - ถ้า 1 2 = 2 4 นักเรียนสังเกตเห็นอะไรไหม เป็นอย่างไร (เห็น มีการคูณจำนวนที่เท่ากัน ทั้งตัวเศษและตัวส่วน ) - ถ้า 4 8 = 1 2 นักเรียนสังเกตเห็นอะไรไหม เป็นอย่างไร (เห็น มีการหารจำนวนที่เท่ากัน ทั้งตัวเศษและตัวส่วน ) - นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายว่า “นอกจากการหาเศษส่วนที่เท่ากันโดยการใช้แถบ เศษส่วนแล้ว ยังสามารถหาได้โดยการคูณและการหาร” 4. ให้นักเรียนพิจารณาเศษส่วนต่างๆ จากกิจกรรม “ดอกไม้หมุนได้” โดยสุ่มตัวแทนนักเรียน 3 คนในการออกมาหมุนดอกไม้ที่มีเศษส่วนที่เท่ากันอยู่ และให้เพื่อนที่เหลือร่วมกันตอบคำถาม ดังนี้ - เศษส่วนที่เพื่อนหมุนได้ จะมีเศษส่วนที่เท่ากัน คืออะไร แล้วหาได้อย่างไร (คำตอบขึ้นอยู่กับเศษส่วนที่นักเรียนหมุนได้เช่น 5. ให้นักเรียนทำใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน และร่วมกันอภิปรายในชั้นเรียน และให้ นักเรียนทำแบบฝึกหัดที่ 6.7 และ 6.8 เป็นการบ้าน จากหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ป.4 เล่ม 2 สสวท. ( 1 2 = 2 4 = 4 8 ) 2 × 3 × = 2 6 , 3 × 5 × = 18 30 , 8 × 9 × = 88 99 15 ÷ 12 ÷ = 5 4 , 14 ÷ 35 ÷ = 2 5 , 8 ÷ 64 ÷ = 1 8 =
15 ขั้นสรุป 6. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความเข้าใจที่ได้เรียนในคาบนี้ ซึ่งสรุปได้ดังนี้ - เศษส่วนที่เท่ากัน หมายถึง เศษส่วนที่แสดงจำนวนเดียวกัน - การหาเศษส่วนที่เท่ากัน สามารถหาได้จากการคำนวณโดยการคูณเศษส่วนด้วยจำนวน ที่เท่ากัน หรือหารเศษส่วนด้วยจำนวนที่เท่ากัน สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ป.4 เล่ม 2 สสวท. เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน 2. แผนภาพแสดงเศษส่วน 3. แถบเศษส่วนสี 4. ใบกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” 5. สื่อการเรียนการสอนกิจกรรม “ดอกไม้หมุนได้” 6. ใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน 7. ห้องสมุดหรือหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ การวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือวัดผล เกณฑ์การประเมินผล 1. อธิบายเกี่ยวกับ เศษส่วนที่เท่ากันได้(K) สังเกตจาก - การตอบคำถาม - การทำใบงาน - การตอบคำถามใน ชั้นเรียน - ใบงาน ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 60 ของคะแนนทั้งหมด 2. เขียนและหา เศษส่วนที่เท่ากันได้(P) สังเกตจาก - การตอบคำถาม - การทำใบงาน - การตอบคำถามใน ชั้นเรียน - ใบงาน ผ่านเกณฑ์ในระดับดีขึ้น ไป ร้อยละ 60 ขึ้นไป 3. การมีความมุมานะ และกระตือรือร้นใน การเข้าร่วมกิจกรรม(A) สังเกตพฤติกรรม ระหว่างเรียน แบบบันทึกการสังเกต พฤติกรรมระหว่างเรียน นักเรียนสามารถทำงาน ได้อยู่ในระดับดีขึ้นไป ร้อยละ 60 ขึ้นไป
16 บันทึกผลหลังการจัดการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง เศษส่วน . แผนการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน . 1. ผลการจัดการเรียนการสอน 1.1 ผลการเรียนรู้ระดับดีมาก จำนวน คน คิดเป็นร้อยละ . ผลการเรียนรู้ระดับดี จำนวน คน คิดเป็นร้อยละ . ผลการเรียนรู้ระดับปรับปรุง จำนวน คน คิดเป็นร้อยละ . 1.2 พฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ . . . . 2. ปัญหาและอุปสรรคระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน . . . . 3. ข้อเสนอแนะ /แนวทางในการแก้ปัญหา . . . . ลงชื่อ ..................................................ผู้ประเมิน (นางสาวซัรริฮา เวาะแมะ) ……… /…………… /………..
17 ความคิดเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ . . . (ลงชื่อ)……………………………………………….................. (.............................................) ตำแหน่ง.................................................... ……… /…………… /……….. ความคิดเห็นของหัวหน้าฝ่ายบริหารงานวิชาการ . . . (ลงชื่อ)………………………………………………................. (.............................................) ตำแหน่ง.................................................... ..……… /…………… /……….. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา - ข้อเสนอแนะ . . . (ลงชื่อ)………………………………………………................. (.............................................) ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียน ……… /…………… /………..
ภาคผนวก ก เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้ (K)
19 เกณฑ์ประเมินด้านความรู้ ( K ) การตรวจใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน (10 คะแนน) เกณฑ์การตัดสิน คะแนนรวมทั้งหมด 10 คะแนน 6-10 คะแนน ทำได้ร้อยละ 60 ขึ้นไป คือ ถือว่าผ่านเกณฑ์ 0 - 5 คะแนน ทำได้ต่ำกว่าร้อยละ 60 คือ ถือว่าไม่ผ่านเกณฑ์ คะแนน ผลการทำใบงานที่ปรากฏให้เห็น 1 คำตอบถูกต้อง 0 คำตอบผิด
ภาคผนวก ข เกณฑ์การประเมิน ด้านทักษะกระบวนการ ( P )
21 เกณฑ์ประเมินด้านทักษะกระบวนการ ( P ) การตรวจใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน (10 คะแนน) เกณฑ์คุณภาพ 4 หมายถึง สามารถปฏิบัติได้ในระดับดีมาก ช่วงคะแนน 9 – 10 คะแนน 3 หมายถึง สามารถปฏิบัติได้ในระดับดี ช่วงคะแนน 7 – 8 คะแนน 2 หมายถึง สามารถปฏิบัติได้ในระดับพอใช้ ช่วงคะแนน 5 – 6 คะแนน 1 หมายถึง สามารถปฏิบัติได้ในระดับปรับปรุง ช่วงคะแนน 1 – 4 คะแนน ประเด็นการ ประเมิน ระดับคุณภาพ ดีมาก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรุง (1) การเขียนและ การแสดงวิธีการ หาคำตอบของ เศษส่วนที่ เท่ากัน เขียนและแสดง วิธีการหาคำตอบ ของเศษส่วนที่ เท่ากันได้ถูกต้อง ทุกข้อ ด้วย ตนเอง เขียนและแสดง วิธีการหาคำตอบ ของเศษส่วนที่ เท่ากันได้ถูกต้อง มีบางข้อผิด แต่ สามารถแก้ไขได้ ด้วยตนเอง เขียนและแสดง วิธีการหาคำตอบ ของเศษส่วนที่ เท่ากันได้ถูกต้อง ด้วยตนเอง มีบาง ข้อผิด เมื่อมีผู้ แนะนำก็สามารถ แก้ไขได้ เขียนและแสดง วิธีการหาคำตอบ ของเศษส่วนที่ เท่ากันได้แต่ ต้องมีผู้แนะนำ ทุกข้อ
ภาคผนวก ค เกณฑ์การประเมินด้าน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( A )
23 เกณฑ์ประเมินด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( A ) เกณฑ์คุณภาพ ประเด็นการ ประเมิน ระดับคุณภาพ 3 คะแนน 2 คะแนน 1 คะแนน 1. ใฝ่เรียนรู้ เข้าเรียนตรงต่อเวลา ตั้งใจเรียน และมีส่วน ร่วมในการเรียนรู้ และ เข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ เป็นประจำ เข้าเรียนตรงต่อเวลา ตั้งใจเรียน และมีส่วน ร่วมในการเรียนรู้ และ เข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ เป็นบ่อยครั้ง เข้าเรียนตรงต่อเวลา ตั้งใจเรียน และมีส่วน ร่วมในการเรียนรู้ และ เข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ เป็นบางครั้ง 2. มีระเบียบ วินัย ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของห้องเรียน และไม่ละเมิดสิทธิของ ผู้อื่น และตรงต่อเวลาใน การปฏิบัติกิจกรรมและ รับผิดชอบในการทำงาน ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับ และตรงต่อ เวลาในการปฏิบัติกิจ กรรมและรับผิดชอบใน การทำงาน ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับ ตรงต่อเวลา ในการปฏิบัติกิจกรรม 3. มุ่งมั่นใน การทำงาน รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย จนสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย จนสำเร็จ รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ช่วงคะแนน เกณฑ์การตัดสิน 7 - 9 ดี 4 - 6 พอใช้ 1 - 3 ปรับปรุง
24 แบบันทึกการสังเกพพฤติกรรมรายบุคคลของนักเรียนในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมรายบุคคลของนักเรียนในระหว่างการเรียน แล้วขีด ( / ) ลงใน ช่องให้ตรงกับความจริง เลขที่ ชื่อ - สกุล รายการประเมิน รวม ระดับ คุณภาพ ผลการ ประเมิน ใฝ่เรียนรู้ มี ระเบียบ วินัย มุ่งมั่น ในการ ทำงาน 1 2 3 1 2 3 1 2 3 ผ มผ รวมคะแนน รวมทั้งสิ้น เฉลี่ยร้อยละ ลงชื่อ...............................................ผู้ประเมิน ............. / .................. /................. เกณฑ์การให้คะแนน ช่วงคะแนน เกณฑ์การตัดสิน 7 - 9 ดี 4 - 6 พอใช้ 1 - 3 ปรับปรุง
ภาคผนวก ง สื่อการสอนต่าง ๆ
แถบเศษส่วนสี
แผนภาพแสดงเศษส่วน 8 4 = 10 2 =
= 50 10
ชื่อ ชั้น เลขที่ . เศษส่วนไหนนะที่เท่ากัน ใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน คำชี้แจง : ให้นักเรียนนำเศษส่วนที่กำหนดให้ต่อไปนี้ เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ตัวเลือกคำตอบ 60 25 = 49 84 = 4 16 = 108 144 = 36 48 = 6 7 8 9 10 2 7 = 8 7 = 5 4 = 6 18 = 36 20 = 1 2 3 4 5 40 32 18 54 7 12 6 8 24 21 12 5 9 12 4 14 72 40 1 4
ชื่อ ชั้น เลขที่ . เศษส่วนไหนนะที่เท่ากัน ใบงาน เรื่อง เศษส่วนที่เท่ากัน คำชี้แจง : ให้นักเรียนนำเศษส่วนที่กำหนดให้ต่อไปนี้ เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ตัวเลือกคำตอบ 6 7 8 9 10 60 25 = 12 5 49 84 = 7 12 4 16 = 1 4 108 144 = 9 12 36 48 = 6 8 2 7 = 4 14 8 7 = 24 21 5 4 = 40 32 6 18 = 18 54 36 20 = 72 40 1 2 3 4 5 40 32 18 54 7 12 6 8 24 21 12 5 9 12 4 14 72 40 1 4 เฉลย
ใบกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” คำสั่ง : ให้นักเรียนติดแถบเศษส่วนสีที่ได้จากการพับให้ตรงส่วนที่กำหนดให้ พร้อมทั้งเขียนเศษส่วนที่ได้ ............................................................................................................................. ... .................................................................................................................. .............. ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... จดความรู้เพิ่มเติมที่ได้รับ ................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ชื่อ ชั้น เลขที่ . 1 2 3 -------------------------ติดกาวตรงนี้--------------------------- -------------------------ติดกาวตรงนี้--------------------------- -------------------------ติดกาวตรงนี้---------------------------
ใบกิจกรรม “แถบสีมหัศจรรย์” คำสั่ง : ให้นักเรียนติดแถบเศษส่วนสีที่ได้จากการพับให้ตรงส่วนที่กำหนดให้ พร้อมทั้งเขียนเศษส่วนที่ได้ ............................................................................................................................. ... .................................................................................................................. .............. ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. ... จดความรู้เพิ่มเติมที่ได้รับ ................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ชื่อ ชั้น เลขที่ . 1 2 3 -------------------------ติดกาวตรงนี้--------------------------- -------------------------ติดกาวตรงนี้--------------------------- -------------------------ติดกาวตรงนี้--------------------------- สามารถเขียนเศษส่วนได้ คือ 1 2 สามารถเขียนเศษส่วนได้ คือ 2 4 สามารถเขียนเศษส่วนได้ คือ 4 8 จาก 3 แถบสีนี้ จะเห็นได้ว่าเป็นเศษส่วนที่เท่ากัน เขียนแทนด้วย 1 2 = 2 4 = 4 8 เฉลย
สื่อการเรียนการสอนกิจกรรม “ดอกไม้หมุนได้” =
ตัวอย่างการสอนกิจกรรม “ดอกไม้หมุนได้” (รูปแบบวิดีโอ)