รวมเล่ม ปี 65

1

คำนำ

สำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐมมีบทบาทในการส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกรให้มี
ความเข้มแข็ง สามารถลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต เพิ่มมูลค่าในสินค้าเกษตร และจัดการสินค้าเกษตรได้ตาม
ความต้องการของตลาด และเป็นหน่วยงานที่ให้บริการทางการเกษตรแก่เกษตรกร ในปีงบประมาณ
พ.ศ. 2565 ไดม้ กี ารขับเคลือ่ นการพัฒนาด้านการเกษตรผ่านระบบส่งเสริมการเกษตร (Training and Visit
System : T&V System) ขับเคลื่อนการดำเนินงาน ขยายผลโครงการต่างๆ เพื่อพัฒนาเกษตรกร องค์กร
เกษตรกรใหเ้ กษตรกรพ่งึ พาตนเองได้ มคี วามม่งั คงในอาชีพการเกษตร

สำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม ได้จัดทำรายงานประจำปี 2565 ฉบับนี้ เพื่อรวบรวมผลการ
ดำเนินงานตามภารกิจของสำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 และเผยแพร่
ประชาสัมพันธ์ผลการดำเนินงานดังกล่าวสู่หน่วยงาน องค์กร ส่วนราชการ และผู้สนใจทั่วไป และหวังเป็น
อยา่ งย่ิงว่าเนือ้ หาของรายงานประจำปี 2565 ฉบบั นี้ จะเปน็ ประโยชน์ตอ่ ผู้ที่สนใจเปน็ อย่างดี

สำนกั งานเกษตรจงั หวดั นครปฐม
ธนั วาคม 2565

1

สำรบญั

ส่วนท่ี 1 ขอ้ มูลภาพรวมของหนว่ ยงาน 2
4
ส่วนที่ 2 ผู้บริหาร 4
ประวตั กิ ารก่อต้ังสำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม 4
วสิ ัยทศั น์ 4
พันธกจิ 5
คา่ นิยม 6
ภารกิจและอำนาจหน้าท่ี 7
โครงสรา้ งองค์กรสำนกั งานเกษตรจงั หวดั นครปฐม 8
แผนท่ตี งั้ สำนกั งานเกษตรจังหวดั นครปฐม 10
อตั รากำลงั เจ้าหนา้ ท่ี
งบประมาณรายจา่ ยประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2565 11
ทศิ ทางการดำเนนิ งานของกรมสง่ เสรมิ การเกษตรกร ประจำปงี บประมาณ
พ.ศ.2565 13

ผลการปฏบิ ัตริ าชการ
ผลการดำเนนิ งานทสี่ ำคญั ในรอบปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

๑

สว่ นที่ 1

ข้อมลู ภาพรวมของหนว่ ยงาน

๒

ผู้บริหารสำนักงานเกษตรจงั หวัดนครปฐม
ประจำปงี บประมาณ 2565

นายศริ ชิ ัย เล้ยี งอำนวย
เกษตรจังหวัดนครปฐม

นางพลัศริญญา อมรพนั ธศุ์ ักดิ์ นายกิตติ เหมือนจนั ทร์แจ่ม

หวั หน้ากลมุ่ อารักขาพืช หัวหน้ากลุ่มส่งเสรมิ และพฒั นาการผลติ

€ นางสาวชรินทร์ เนตรแก้ว นางสาวลำดวน สระทองอนิ ทร์

นางศศิธร ชาญประเสรฐิ หัวหน้าฝ่ายบริหารทว่ั ไป หัวหน้ากลมุ่ สง่ เสรมิ และพัฒนาเกษตรกร

หัวหนา้ กลุ่มยทุ ธศาสตรแ์ ละสารสนเทศ

๓

ผูบ้ ริหารสำนักงานเกษตรอำเภอ
ประจำปีงบประมาณ 2565

นายสรุ พงศ์ บญุ ยงค์ นางพเิ ชฎฐ์ นามเตียน สำนักงานเกษตรอำเภอดอนตมู

เกษตรอำเภอนครชยั ศรี เกษตรอำเภอสามพราน
สำนกั งานเกษตรอำเภอนครชยั ศรี สำนักงานเกษตรอำเภอสามพราน

นายกมล แสงสงี าม นายสรุ เชษฐ์ อยู่สวัสดิ์ นางสายสุนี ผลศรัทธา

เกษตรอำเภอบางเลน เกษตรอำเภอกำแพงแสน เกษตรอำเภอพุทธมณฑล
สำนักงานเกษตรอำเภอบางเลน สำนักงานเกษตรอำเภอกำแพงแสน สำนักงานเกษตรอำเภอพทุ ธมณฑล

นายวุฒิกร สุวรรณมิง่

เกษตรอำเภอเมืองนครปฐม
สำนกั งานเกษตรอำเภอเมอื งนครปฐม

๔

ประวัติการก่อต้งั สำนักงานเกษตรจงั หวัดนครปฐม

ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรมฉบับท่ี 4 พ .ศ.2510 เพื่อขอจัดต้ัง
กรมส่งเสรมิ การเกษตร ได้เขา้ สรู่ ะเบยี บวาระการประชมุ สภาร่างรฐั ธรรมนญู เม่อื วนั ที่ 14 กนั ยายน 2510
ที่ประชุมลงมติรับหลักการและได้ประกาศใช้เป็นกฎหมายให้ตั้งกรมส่งเสริมการเกษตรได้ เมื่อวันที่ 21
ตุลาคม พ.ศ.2510 ต่อมาได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติโอนกิจการบริหารในกระทรวงเกษตร พ .ศ.2511
วันที่ 18 มิถุนายน 2511 คือ งานส่งเสริมการเกษตรของสำนักงานปลัดกระทรวงกระทรวงเกษตร
งานส่งเสริมและเผยแพร่การเกษตร และงานปราบโรคและศัตรูพืช กสิกรรมจังหวัดและกสิกรรมอำเภอของ
กรมกสิกรรม งานส่งเสรมิ และเผยแพร่การเกษตรข้าวจงั หวดั และขา้ วอำเภอ ของกรมการข้าวไปเป็นของกรม
ส่งเสริมการเกษตร ดังนั้นในปี พ .ศ.2511 จึงได้จัดตั้ง “สำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม” ที่ทำการ
เป็นอาคารไม้ชั้นเดียวของสำนักงานส่งเสริมการเกษตรเขต 4 (เดิม) มีเนื้อที่ 15 ไร่ 2 งานโดยมี
นายเฉลมิ ศิรวิ รรณ เปน็ เกษตรจงั หวดั คนแรก

ต่อมาปี พ .ศ.2524 ได้รับงบประมาณจากกรมส่งเสริมการเกษตร ก่อสร้างอาคารสถานท่ี
ทำการสำนักงานเกษตรจังหวัด 2 ชั้น หลังใหม่ เป็นเงิน 2,104,016 บาท พร้อมโรงเก็บเมล็ดพันธุ์และ
ปุ๋ยเคมี 1 หลัง เป็นเงิน 222,000 บาท บนบริเวณเนื้อที่ของที่ทำการเดิม คือ เลขที่ 131 ถนนทรงพล
ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม ซึ่งเป็นที่ทำการของสำนักงานเกษตรจังหวัด
นครปฐม เรื่อยมาจนถึงปจั จุบัน โดยมีเนื้อทีเ่ หลือเพียง 13 ไร่ 2 งาน 10 ตารางวา สำหรับอาคารที่ทำการ
เดมิ ในปจั จบุ นั ใช้เปน็ “ทที่ ำการสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองนครปฐม”

วิสัยทัศน์

“เปน็ องค์กรท่ีมุ่งสง่ เสรมิ และพฒั นาสถาบันเกษตรกรผลติ สนิ คา้ เกษตรปลอดภัย โดยใชเ้ ทคโนโลยี
และนวตั กรรมที่เหมาะสม สอดคลอ้ งกับพ้นื ทนี่ ครปฐม สามารถพ่งึ พาตนเองไดอ้ ย่างย่งั ยืน”

พนั ธกจิ

1. ส่งเสริมพัฒนามาตรฐานด้านคุณภาพและความปลอดภัยของผลผลติ ทางการเกษตรและอุตสาหกรรม
ตลอดหว่ งโซ่คุณค่า
2. สง่ เสรมิ การท่องเทย่ี วเชิงประวตั ศิ าสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรมให้มคี ณุ ภาพตามเกณฑ์มาตรฐานการ
ท่องเที่ยว
3. พฒั นาคณุ ภาพชวี ิต สรา้ งความมน่ั คงทางสังคม ยกระดับคณุ ภาพการศึกษาและบริหารจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มอย่างย่ังยืน

๕

คำขวญั

“ส่งเสรมิ การเกษตรอยา่ งสรา้ งสรรค์ ก้าวทนั สถานการณ์ ปฏิบัตงิ านดว้ ยความภาคภมู ใิ จ”

ค่านยิ ม

“ม่งุ มั่นบริการ ทีมงานเป็นเลศิ เชดิ ชูคณุ ธรรม ผ้นู ำการเปล่ียนแปลง”

ยทุ ธศาสตร์

1. ส่งเสรมิ และพฒั นาเกษตรกรใหส้ ามารผลติ พืชคุณภาพเพือ่ การส่งออกและบรโิ ภคภายในประเทศ
2. ส่งเสรมิ และพฒั นาเกษตรกรตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
3. การสง่ เสรมิ และพัฒนาเกษตรกร องค์กรเกษตรกร และวิสาหกจิ ชมุ ชน
4. เพ่มิ ประสิทธิภาพการปฏิบตั ิงานเพ่ือสนบั สนุนนโยบาย แผนงาน/โครงการสง่ เสรมิ การเกษตรและ

ยุทธศาสตรก์ ารพัฒนาจงั หวดั

ภารกจิ และอำนาจหนา้ ท่ี

สำนกั งานเกษตรจงั หวัดนครปฐม มีอำนาจหนา้ ท่ีดังต่อไปน้ี
๑. ศกึ ษา วเิ คราะห์ และวางแผนการสง่ เสริมและพัฒนาเกษตรกร องค์กรเกษตรกรและวิสาหกจิ ชมุ ชน
๒. สง่ เสรมิ และประสานการถ่ายทอดความรู้ด้านการผลิต การจดั การผลผลิต และการพฒั นาคณุ ภาพ

สินค้าเกษตร
๓. ประสานการดำเนินงานเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาด้านการผลติ ของเกษตรกร
๔. กำกับ ดูแล และสนับสนนุ การปฏบิ ตั ิงานของสำนกั งานเกษตรอำเภอ
๕. ปฏิบัติงานรว่ มกบั หรอื สนบั สนุนการปฏิบัตงิ านของหน่วยงานอื่นที่เกย่ี วข้องหรือท่ีไดร้ ับมอบหมาย

๖

โครงสรา้ งองค์กรของสำนักงานเกษตรจังหวดั นครปฐม

๗

แผนที่ตัง้ สำนกั งานเกษตรจงั หวัดนครปฐม

๘

อตั รากำลังเจ้าหนา้ ที่

มอี ัตรากำลังเจ้าหน้าท่ีจำนวน 116 อตั รา แบ่งเป็นประเภท ดังน้ี

1. ขา้ ราชการ จำนวน 76 อตั รา

2. พนักงานราชการ จำนวน 27 อตั รา

3. พนกั งานจา้ งเหมาบรกิ าร จำนวน 10 อัตรา

4. พนักงานจ้างปฏิบตั งิ านโครงการ จำนวน 3 อัตรา

ประเภทข้าราชการ

ตำแหนง่ วุฒิการศกึ ษา

ระดบั ตำ่ กวา่ ปรญิ ญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก รวม
ปริญญาตรี

อำนวยการ สงู - 1 - -1

วิชาการ ชำนาญการพิเศษ - 6 5 - 11

ชำนาญการ - 20 19 - 39

ปฏบิ ัตกิ าร - 9 4 - 13

ทั่วไป อาวโุ ส - 3 - -3

ชำนาญงาน - 5 - -5

ปฏิบัติงาน 4 - - -4

รวม 4 44 28 - 76

๙

ประเภทลูกจา้ งประจำและพนักงานราชการ

ตำแหนง่ วฒุ กิ ารศกึ ษา
ตำ่ กวา่ ปรญิ ญาตรี ปรญิ ญาตรี ปรญิ ญาโท ปริญญาเอก
รวม

จ้างเหมาบริการ 14 14

พนักงานราชการ 3 23 1 27

รวม 17 23 1 41

หมายเหตุ : ข้อมลู ณ วันที่ 30 กันยายน 2565

➢ จำนวนข้าราชการจำแนกตามเพศ
ชาย 26 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 34.21 ของจำนวนขา้ ราชการท้งั หมด
หญงิ 50 คน คิดเปน็ รอ้ ยละ 65.79 ของจำนวนข้าราชการทั้งหมด

➢ จำนวนขา้ ราชการจำแนกตามระดับการศกึ ษา
ตำ่ กว่าปริญญาตรี 4 คน คิดเป็นร้อยละ 5.26 ของจำนวนขา้ ราชการทงั้ หมด
ปริญญาตรี 44 คน คิดเปน็ ร้อยละ 57.89 ของจำนวนข้าราชการทงั้ หมด
ปรญิ ญาโท 28 คน คดิ เป็นร้อยละ 36.84 ของจำนวนข้าราชการทง้ั หมด

๑๐

งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

งบประมาณ จำนวนเงิน (บาท)
7,477,019.90
โครงการส่งเสริมการเกษตร
-
(งบประมาณกรมส่งเสรมิ การเกษตร)
355,094.00
โครงการด้านการเกษตร
2,801,340.00
(งบประมาณตามยุทธศาสตรก์ ารพัฒนากลุ่มจงั หวดั ปรมิ ณฑล) -

โครงการดา้ นการเกษตร 2,031,821.00
56,452.00
(งบประมาณตามยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาจงั หวดั นครปฐม)
8,265,130.00
งบบริหารจัดการ 20,986,966.90

งบเงนิ อุดหนุน

งบลงทนุ

งบเบกิ แทน

งบประมาณรายจา่ ยอน่ื ๆ (โควิด)

รวมเป็นเงนิ

หมายเหตุ : ข้อมลู ณ วันที่ 30 กนั ยายน 2565

๑๑

ทศิ ทางการดำเนนิ งานของกรมสง่ เสริมการเกษตรกร ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2565

การดำเนินงานส่งเสริมการเกษตรในปีงบประมาณ ๒๕๖5 ให้ความสำคัญกับการขับเคลือ่ นงานตาม
นโยบายของรัฐบาลและของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในการช่วยเหลือดูแลเกษตรกร และสร้างรายได้
ให้แก่เกษตรกร โดยเฉพาะนโยบาย ” ตลาดนำการเกษตร” กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน
ตั้งแต่ต้นทาง กลางทาง จนถึงปลายทาง นอกจากนี้ยังให้ความสำคัญกับการสร้างความเข้มแข็งของภาค
การเกษตรในระดับฐานรากด้วยการส่งเสริมการผลิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และ การพัฒนาเกษตรกร
และองค์กรเกษตรกร โดยในปีงบประมาณ ๒๕๖5 กรมส่งเสริมการเกษตรจะมุ่งเน้นการดำเนินงานใน 10
ประเดน็ หลัก ดงั นี้

๑. ส่งเสรมิ และขยายผลโครงการพระราชดำริ
2. สง่ เสรมิ การผลติ สินค้าการเกษตรโดยยดึ หลักตลาดนำการผลติ
๓. ส่งเสริมและพฒั นาตลาดสินคา้ เกษตร
๔. สง่ เสริมและพฒั นา Young Smart Farmer และ Smart Farmer
5. เสรมิ สร้างความเข้มแขง็ ขององคก์ รเกษตรกรและวิสาหกจิ ชมุ ชนและความย่งั ยืนของภาคเกษตร
๖. พฒั นาศักยภาพและเพิ่มบทบาทอาสาสมคั รเกษตรหมบู่ ้าน
7. ขยายผลการดำเนินงานสง่ เสริมการเกษตรเชงิ พ้นื ท่ี
8. ช่วยเหลอื ดแู ลเกษตรกรและให้บริการทางการเกษตร
9. ส่งเสริมและพฒั นาเทคโนโลยีและนวตั กรรมการเกษตรรว่ มกับสถาบันการศกึ ษา
10. เพมิ่ ประสิทธภิ าพองค์กรและปรบั วธิ กี ารทำงานสู่ New Normal

๑๒

สว่ นที่ 2

ผลการปฏิบัตริ าชการ

๑๓

แผนงานพืน้ ฐานดา้ นการสรา้ งความสามารถในการแข่งขัน
กจิ กรรมการพัฒนาเกษตรกร พัฒนาอาสาสมคั รเกษตรหมบู่ ้าน

ดำเนนิ การจัดประชุมคณะกรรมการอาสาสมัครเกษตรจังหวดั ณ ศนู ยก์ ารเรยี นรเู้ ศรษฐกจิ พอเพียงปลักไม้
ลาย หมู่ที่ 10 ตำบลทุ่งขวาง อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม เพื่อขับเคลือ่ นงานอาสาสมัครเกษตร ตามระเบียบ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ว่าด้วยการบริหารงานอาสาสมัครเกษตร ส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติงานของ
อาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) ตลอดจนแก้ไขปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน รับทราบความก้าวหนา้
การดดำเนินงานอาสาสมัครเกษตร และให้ข้อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาศักยภาพและกลไกการปฏิบัติงานของ
อาสาสมัครเกษตร ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธผิ ล

คดั เลือกอาสาสมัครเกษตรหมูบ่ ้าน ทีผ่ ่านการประเมินคุณสมบัติการเปน็ Smart Farmer อำเภอละ 10 ราย
รวมท้งั สิ้น 70 ราย เข้ารว่ มเวทพี ฒั นาศกั ยภาพ เพอ่ื วเิ คราะห์ตนเองและวางแผนการขับเคล่ือนงานอาสาสมคั รเกษตร
วางแผนการประเมนิ ผลงานของ อกม. อบรมเพิ่มองค์ความรู้ เสริมสร้างความรู้ทีจ่ ำเป็นในการปฏิบัตงิ านตามบทบาท
หน้าทข่ี องอาสาสมคั รเกษตร

จัดทำเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อทบทวนบทบาทหน้าที่และภารกิจของอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน ในการ
สนับสนุนงานด้านการเกษตร พร้อมทั้งวางแผนการปฏิบัติร่วมกับเจ้าหน้าที่ ได้แก่ การจัดเก็บข้อมูลด้านการเกษตร

๑๔

การจดั ทำแผนพัฒนาการเกษตร การติดตามสถานการณ์การสำรวจแปลงพยากรณ์ การใชเ้ ครอื่ งมอื ส่อื สารสมาร์ทโฟน
และสร้างช่องทางการติดต่อสื่อสารให้ชดั เจนระดับหมูบ่ ้าน ในการเช่อื มโยงการปฏบิ ัติงานในพ้ืนท่ี

โครงการพฒั นาระบบตลาดภายในสำหรบั สนิ ค้าเกษตร (ตลาดเกษตรกร)
กจิ กรรมตลาดเกษตรกร

1. พฒั นาความรแู้ ละศักยภาพในการจดั การธรุ กจิ เกษตรและโลจิสตกิ ส์ ดำเนินกิจกรรมพฒั นาความรแู้ ละ
ศักยภาพในการจัดการธรุ กิจเกษตรและโลจสิ ติกส์ ดงั นี้ จดั เวทีประชาคมและชแ้ี จงสมาชิกกลุ่มตลาดเกษตรกร
(วิเคราะห/์ ประเมนิ สถานการณ์พืน้ ที่ สินค้า) เพื่อรว่ มกันกำหนดแนวทางการพัฒนาตลาดเกษตรกร และอบรม
ถ่ายทอดความรู้จำนวน 2 หลกั สูตร ได้แก่

หลักสตู รที่ 1 การพัฒนาตนเองเขา้ สู่ตลาดออนไลน์ และการสร้าง Story telling
หลกั สูตรท่ี 2 การพัฒนาตลาดออฟไลน์ (ตลาดเกษตรกร) ให้เปน็ ทน่ี า่ สนใจ และศึกษาดูงาน ณ ตลาดหัวปลี
จงั หวดั สระบรุ ี
2. พฒั นาตลาดเกษตรกร
สำนกั งานเกษตรจังหวัดนครปฐม ดำเนินกิจกรรมพัฒนาตลาดเกษตรกรให้มีอตั ลกั ษณ์ โดยสนบั สนนุ ป้ายราคาและ
ป้ายประชาสมั พนั ธส์ นิ ค้าให้กับเกษตรกรท่นี ำสินคา้ มาจำหน่ายในตลาดเกษตรกร

๑๕

โครงการส่งเสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชน
กจิ กรรมสง่ เสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชน

สนับสนุนกลไกการดำเนินงานตาม พ.ร.บ ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนดำเนินการจัด ประชุมคณะกรรมการ
ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน ครั้งท่ี 1 ณ ห้องประชุมสำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐมโดยมีนายรัฐศาสตร์ ชิดชู รองผู้ว่า
ราชการจังหวัดนครปฐม เป็นประธานในการประชุมดังกล่าว โดยการประชุมมีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดแนวทาง วิธีการ
ส่งเสริมและสนับสนุนวิสาหกิจชุมชนของจังหวัด เพื่อให้เกิดการบูรณาการงานส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนภายในจังหวัดเป็น
อย่างมีเอกภาพ รวมถึงเสนอแนะแนวทางปัญหาในการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนของจังหวัดต่อคณะกรรมการส่งเสริม/
วิสาหกิจชมุ ชน และมีการแสดงสินค้าวสิ าหกิจชมุ ชนเดน่ ประจำอำเภอ

ประชุมคณะอนุกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนจังหวัด คณะกรรมการสรรหากรรมการผู้แทนวิสาหกิจ
ชุมชนจังหวัด หรือคณะทำงานที่แต่งตั้งโดยคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนจังหวัด ดำเนินการจัดประชุม
คณะอนุกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน ครั้งที่ 1 โดยการประชุมมีวัตถุประสงค์เพ่ือผลักดันการดำเนินงานส่งเสริม
วิสาหกิจชุมชนตามแนวทางที่คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนจังหวัดวางไว้ รวมถึงดำเนินการอื่นใดตามที่
คณะกรรมการสง่ เสรมิ วิสาหกิจชมุ ชนจังหวัดมอบหมาย

2. สง่ เสริมและพฒั นากิจการวิสาหกจิ ชุมชน
ส่งเสริมและพัฒนาการประกอบกิจการของวิสาหกิจชุมชน โดยการพัฒนาทักษะเจ้าหน้าที่และผู้ประกอบการวิสาหกิจ
ชุมชน เพื่อพัฒนาศักยภาพในการประกอบกิจการของวิสาหกิจชุมชน ประกอบด้วย การประเมินศักยภาพและจัดทำ
แผนพัฒนากิจการวิสาหกิจชุมชน และการสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพวิสาหกิจชุมชนตามแผนพัฒนากิจการ
วิสาหกิจชุมชน สนับสนุนให้วิสาหกิจชุมชนประเมินศักยภาพและจัดทำแผนพัฒนากิจการ เพื่อพัฒนาและยกระดับ
ศักยภาพในการดำเนินกิจการของวิสาหกิจชุมชน สนับสนุนให้วิสาหกิจชุมชนประเมินศกั ยภาพและจัดทำแผนพัฒนา
กิจการวิสาหกิจชุมชน โดยคัดเลือกวิสาหกิจชุมชนที่มีผลการประเมินศักยภาพในระดับปานกลางและระดับปรับปรุง

๑๖

เพื่อให้วิสาหกิจชุมชนทราบถึงปัญหาและนำไปจัดทำแผนพัฒนากิจการ โดยเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรเป็นพี่เลี้ยง
และใหค้ ำปรกึ ษาแก่วิสาหกจิ ชุมชนในการดำเนินงาน สนบั สนนุ การดำเนินงานตามแผนพัฒนากิจการวสิ าหกจิ ชุมชน
และให้เกิดการยกระดับศักยภาพของวิสาหกิจชุมชน ประเมินศักยภาพวิสาหกิจชุมชนอีกครั้งหลังสิ้นสุดการดำเนิน
กิจกรรม และรายงานผลการดำเนินงานตามแผนพัฒนากิจการ

ส่งเสริมการสร้างเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน ดำเนินการคัดเลือกวิสาหกิจชุมชนเพื่อส่งเสริมสนับสนุนการ
ดำเนินงานและพัฒนาเครือข่ายวสิ าหกิจชุมชนจังหวัดนครปฐม โดยสนบั สนุนการพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน เช่น
สนับสนุนให้เกิดการประชุมเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนเพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้ในการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้
เครือข่าย สนับสนุนการดำเนินกิจกรรมอื่น ๆ ของเครือข่าย และสรุปผลการดำเนินงานการพัฒนาเครือข่าย ได้แก่
วสิ าหกจิ ชมุ ชนกลมุ่ แม่บ้านมหาสวัสด์ิ (ขา้ วตงั บ้านศาลาดนิ ) อำเภอพทุ ธมณฑล จงั หวัดนครปฐม

สนบั สนุนการพัฒนาเครือขา่ ยวิสาหกิจชมุ ชน ดำเนินการจัดประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร เพื่อสนบั สนนุ ใหเ้ กิดการ
ประชุมเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนสร้างกระบวนการเรียนรู้ในการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้เครือข่าย สนับสนุนการ
ดำเนินกิจกรรมอื่น ๆ ของเครือข่าย และสรุปผลการดำเนินงานการพัฒนาเครือข่าย ณ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้าน
มหาสวสั ดิ์ อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม
ส่งเสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชนตน้ แบบ

ประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่น ดำเนินการประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับจังหวัด เพื่อคัดเลือกวิสาหกจิ
ชมุ ชนทม่ี ีศักยภาพในการบรหิ ารจดั การท่ดี ี มีความเข้มแขง็ พงึ่ ตนเองได้ และพฒั นาเป็นแหลง่ เรยี นร้วู ิสาหกิจชุมชนให้
วสิ าหกจิ ชมุ ชนอื่น ๆ หรือผทู้ ่สี นใจ เข้ามาเรียนรู้ ซ่งึ จะทำให้วสิ าหกจิ ชุมชนมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง รวมถึงกระตุ้น
ให้เจา้ หน้าทสี่ ่งเสรมิ การเกษตรมีการเรียนรู้ร่วมกบั วิสาหกจิ ชุมชน

๑๗

ประกวดวิสาหกิจชมุ ชนดเี ด่นระดบั จงั หวัด ดำเนินการคดั เลอื กวสิ าหกิจชมุ ชนดเี ด่นระดับจังหวดั ประจำปี
จงั หวดั นครปฐม 2565 โดยมวี สิ าหกิจชุมชนเข้าร่วมการคัดเลือก ได้แก่

1. วสิ าหกจิ ชุมชนกลุม่ ปลกู เมลอ่ นคุณนายบ้านหนองปรง
2. วิสาหกิจชุมชนข้าวโพดฝกั อ่อนตำบลสวนปา่ น
3. วสิ าหกจิ ชมุ ชนกลุ่มแปรรูปสมนุ ไพรศาลายา
4. วสิ าหกจิ ชุมชนกลมุ่ หัตถกรรมจักสานตำบล วดั ละมดุ
5. วสิ าหกิจชุมชนนำ้ พริกไทยทรงดำ
6. วิสาหกิจชุมชนกลมุ่ พัฒนาและแปรรปู สมุนไพรออ้ มใหญ่
7. วิสาหกจิ ชมุ ชนเกษตรกรผู้เล้ียงกุง้ ตำบลหว้ ยม่วง
ผลการคัดเลือกวิสาหกิจชมุ ชนดีเดน่ ระดบั จงั หวดั ประจำปี 2565 ชนะเลิศ ไดแ้ ก่ วิสาหกจิ ชมุ ชนกลมุ่ ปลกู เมล่อน
คุณนายบา้ นหนองปรง อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม

สนับสนนุ การปฏิบตั ิงานด้านทะเบียนวสิ าหกจิ ชุมชน มสนบั สนุนค่าใช้จา่ ยวัสดุสำนกั งานและวสั ดุคอมพวิ เตอร์
สำหรบั ดำเนนิ งานรับจดทะเบียนเพิกถอนทะเบยี นวิสาหกจิ ชมุ ชน และการคัดกรองวสิ าหกจิ ชมุ ชน

โครงการพัฒนาผลติ ภณั ฑ์และมาตรฐานสินค้าเกษตรแปรรูป
กิจกรรม พัฒนาขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั สนิ ค้าเกษตรแปรรปู

อบรมพฒั นาทกั ษะวสิ าหกจิ ชุมชนดา้ นการแปรรปู สนิ ค้าเกษตร การพฒั นาผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ และ
การตลาด ให้กับวิสาหกิจชุมชน เพื่อเตรียมความพร้อมในการพฒั นาผลิตภณั ฑ์ บรรจุภัณฑแ์ ละการตลาดใหก้ ับ
วิสาหกจิ ชมุ ชน กจิ กรรมพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันสนิ คา้ เกษตรแปรรปู เพ่ือเป็นการเพ่ิมมลู คา้ สนิ ค้า
รวมถึงการพฒั นาสนิ คา้ ให้ได้มาตรฐานต่าง ๆ โดยมีเนอ้ื หาหลกั สูตร/บรรยาย ความสำคัญของมาตรฐานสถานที่ผลิต
GMP กระบวนการขอมาตรฐานสถานท่ผี ลิต GMP ตรวจประเมินสถานที่ผลิตข้าวสารบรรจุถงุ ของวสิ าหกิจชุมชน และ
แนวคดิ การพฒั นาบรรจภุ ัณฑ์

๑๘

พฒั นาผลติ ภัณฑส์ นิ คา้ เกษตรแปรรปู สนบั สนุนการพัฒนาสินคา้ เกษตรแปรรปู ใหก้ ับวิสาหกิจชมุ ชนท่เี ข้ารว่ ม
โครงการฯ ตามแผนความต้องการการพัฒนาของวิสาหกจิ ชุมชน เชน่ การสนบั สนุนวัสดอุ ปุ กรณ์เพ่ือพฒั นาผลิตภัณฑ์
ตน้ แบบ การพัฒนากระบวนการผลิต การพฒั นาคณุ ภาพมาตรฐานการผลติ หรอื ผลติ ภณั ฑ์ สง่ มอบวสั ดอุ ุปกรณ์เพื่อ
พฒั นาผลิตภัณฑต์ ้นแบบ พัฒนากระบวนการผลติ /พฒั นามาตรฐานการผลิตหรอื ผลิตภณั ฑ์/การจดั ทำบรรจภุ ณั ฉลาก
สินคา้ ต้นแบบใหก้ บั วิสาหกจิ ชมุ ชนเกษตรอินทรียต์ ำบลบางช้างอำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม

โครงการสง่ เสริมเคหกิจเกษตรเพ่อื การพัฒนาคุณภาพชวี ิตในครวั เรอื นสงู วัย
เพ่อื เตรยี มความพร้อมในการก้าวสูส่ ังคมเกษตรสงู อายุ จงึ ไดจ้ ัดทำโครงการส่งเสริมเคหกจิ เกษตรในครัวเรือน

เกษตรสูงวัย เพื่อส่งเสริมและพัฒนาทักษะด้านเคหกิจเกษตรในครัวเรือนเกษตรสูงวัย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและ
เตรียมความพร้อมในการเข้าสู่สังคมเกษตรสูงวัย และเพม่ิ ขีดความสามารถของเกษตรสูงวัยในการประกอบอาชีพเพ่ือ

๑๙

สร้างรายได้ มีคุณภาพชีวิตทีด่ ีข้ึน และสามารถพึ่งพาตนเองได้ตลอดจนเพิม่ ขีดความสามารถของชุมชนทอ้ งถ่ินในการ
พัฒนา เพอ่ื สรา้ งสงั คมคุณภาพได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ

จดั เวทสี รา้ งการรบั ร้เู พ่ือเตรียมความพรอ้ มเข้าสสู่ ังคมเกษตรสงู วัย และถา่ ยทอดความรู้ดา้ นเคหกิจ
เกษตรเพื่อการพัฒนาคณุ ภาพชีวิตในครัวเรอื นเกษตรสูงวัย
ดำเนนิ การจัดกระบวนการเรียนรู้ โดยมีเนอื้ หาหลักสูตร เก่ียวกบั /การเตรยี มความพรอ้ มเขา้ สู่สังคมเกษตรสูงวยั การ
ประเมินสถานการณผ์ สู้ งู อายใุ นชมุ ชน และถ่ายทอดความรู้ด้านเคหกิจเกษตรเพอ่ื การพฒั นาคุณภาพชวี ิตในครวั เรือนเกษตรสูง
วัย เช่น การสร้างความมั่นคงด้านอาหารในครวั เรอื นและชมุ ชน การเพมิ่ มลู คา่ ผลผลิตทางการเกษตร การจัดการสขุ ภาวะทด่ี ใี น
ครัวเรอื นและการประกอบอาชีพทางการเกษตรสำหรบั เกษตรกรสงู วัย ใหก้ ับกลมุ่ เกษตรกรสงู วัย ตำบลท่งุ ลูกนก อำเภอ
กำแพงแสน

จัดเวทปี ระเมินสถานการณ์วเิ คราะหศ์ ักยภาพตนเองเพือ่ จดั ทำแผนการจดั การบา้ นเกษตรสมบูรณใ์ น
ครัวเรือนเกษตรสงู วัยแบบมีส่วนร่วม

ส่งเสรมิ การรว่ มกลุ่มเพื่อสรา้ งรายไดเ้ สริมจากการประกอบอาชพี ในกลุ่มเกษตรสูงวัย จดั เวทีทส่ี ง่ เสริมการรวมกลมุ่
การจดั ต้งั กองทนุ และการจัดทำแผนเพื่อสรา้ งรายได้เสริมจากการประกอบอาชีพในกลุม่ เกษตรสูงวยั แบบมสี ว่ นรว่ ม

พฒั นาทักษะด้านการเกษตร และเคหกจิ เกษตร เพ่ือสร้างรายไดเ้ สริมจากการประกอบอาชีพในกลุ่ม
เกษตรสงู วัย เพ่ือพัฒนาทักษะตามแผนดำเนนิ กจิ กรรมดา้ นการสง่ เสรมิ เคหกิจเกษตรในกล่มุ เกษตรสงู วัยเพ่ือสร้าง
รายได้เสริมจากการประกอบอาชีพในกลมุ่ เกษตรกรสูงวยั เพือ่ พัฒนาทักษะตามแผนดำเนนิ กจิ กรรมดา้ นการสง่ เสรมิ
เคหกจิ เกษตรในกลมุ่ เกษตรสูงวยั เป้าหมายผเู้ ขา้ ร่วมเวที จำนวน 10 ราย โดยมีการเรยี นรกู้ ารทำกระยาทสาทรแบบ
ฟวิ ช่นั แบบตา่ งๆ เช่น กระยาสาทรต้มยำ กระยาสารทนม่ิ เปน็ ตน้

๒๐

ดำเนินการส่งมอบปัจจัยการผลติ เพอื่ การดำเนนิ กจิ กรรมสร้างรายไดเ้ สรมิ จากการประกอบอาชีพใน
กล่มุ เกษตรสูงวยั โครงการส่งเสรมิ เคหกิจเกษตรในครัวเรอื นเกษตรสูงวยั ประจำปงี บประมาณ พ.ศ.2565 ให้แก่กลุ่ม
แม่บา้ นเกษตรกรสูงวัยตำบลทุ่งลูกนก อำเภอกำแพงแสน จงั หวัดนครปฐม โดยมวี ัตถุประสงคเ์ พือ่ สนบั สนนุ การดำเนิน
กจิ กรรมด้านการสง่ เสรมิ เคหกิจเกษตรในกลุ่มเกษตรสงู วยั สง่ เสรมิ และพัฒนาดา้ นเคหกิจเกษตรในครัวเรอื นเกษตรสงู
วยั เพอ่ื พัฒนาคณุ ภาพชีวิต และเตรียมความพร้อมในการเข้าสู่สังคมเกษตรสงู วัย ตลอดจนเพ่ิมขีดความสามารถของ
เกษตรสงู วัยในการประกอบอาชีพเพื่อสรา้ งรายได้จากกระบวนการเรียนรู้

โครงการส่งเสริมการทอ่ งเท่ียวชมุ ชน
กิจกรรมสง่ เสริมและพัฒนาแหล่งท่องเท่ียววถิ ีเกษตร

กิจกรรมสนบั สนุนการดำเนนิ งานตามแผนพฒั นาแหลง่ ท่องเที่ยวเชิงเกษตร เพ่ือส่งเสริมและพัฒนาแหล่ง
ท่องเทย่ี วเชิงเกษตรหรือแหล่งทอ่ งเทย่ี วชมุ ชนใหม้ ีศักยภาพในการรองรับนักท่องเทยี่ วตามวิถีชวี ิตใหม่ New Normal
พฒั นาจุดเรยี นรูแ้ หลง่ ท่องเท่ียวเชิงเกษตรให้มีความโดดเด่น จดั ทำสื่อประชาสมั พันธเ์ พ่ือสรา้ งการรบั รู้เกีย่ วกับแหลง่
ท่องเที่ยวและตกแตง่ ภูมทิ ัศน์ให้สวยงาม มคี วามปลอดภยั ถูกสขุ อนามยั เพ่ือพร้อมรองรบั และใหบ้ รกิ ารนักท่องเท่ยี ว
ตามวถิ ชี วี ติ ใหม่

๒๑

กิจกรรมพฒั นาศักยภาพเกษตรกรด้านการบริหารจดั การทอ่ งเที่ยวเชิงเกษตรให้ได้มาตรฐานและความ
ปลอดภัย อบรมพฒั นาศักยภาพเกษตรกรด้านการบริหารจัดการท่องเที่ยวเชงิ เกษตรให้ไดม้ าตรฐานและความ
ปลอดภัย ณ วิสาหกิจชมุ ชนทอ่ งเที่ยวเชงิ เกษตร Green Smart Farm ตำบลลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี จงั หวดั
นครปฐม เพื่อให้ผนู้ ำหรอื สมาชิกกลมุ่ ท่องเท่ยี วเชิงเกษตร ไดแ้ ก่ วสิ าหกจิ ชมุ ชน สถาบนั เกษตรกร ท่ีดำเนินกิจกรรม
ดา้ นทอ่ งเที่ยวเชงิ เกษตร ได้มีความรคู้ วามเข้าใจดา้ นการบริหารจัดการแหล่งท่องเทยี่ วเชิงเกษตรให้ไดม้ าตรฐานมี
ความปลอดภยั และเปน็ มติ รกับสิ่งแวดลอ้ ม ตลอดจนสามารถนำองค์ความรู้ทไี่ ด้รับไปถ่ายทอดสูช่ มุ ชนในการส่งเสริม
และพฒั นาการท่องเทย่ี วเชงิ เกษตรได้อยา่ งย่ังยืน ภายหลังกลมุ่ วิสาหกจิ ชุมชนไดผ้ า่ นการอบรมมีความประสงค์การขอ
มาตรฐานความปลอดภัยดา้ นสุขอนามยั Amazing Thailand Safety & Health Administration) SHA ไดแ้ ก่
วิสาหกจิ ชุมชนตำบลดอนตมู อำเภอบางเลน และวสิ าหกิจทอ่ งเทีย่ วเชิงเกษตร Green Smart Farm ตำบลลานตาก
ฟ้า อำเภอนครชัยศรี

ยกระดบั แหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรใหไ้ ด้มาตรฐาน และมีความปลอดภัย เพ่ือเตรียมความพร้อมให้กับ
แหลง่ ทอ่ งเท่ยี วเชิงเกษตร ในการส่งเสริมการยกระดบั แหล่งทอ่ งเทยี่ วให้มมี าตรฐาน ท้งั มาตรฐานด้านการท่องเทย่ี ว
เชิงเกษตร และมาตร (การท่องเท่ียว) ฐานด้านความปลอดภัยสำหรับการท่องเท่ียว เช่นมาตรฐานความปลอดภยั ด้าน
สุขอนามยั ส่งเสรมิ และพัฒนาแหลง่ ทอ่ งเท่ียวเชิงเกษตรหรือแหลง่ ท่องเทยี่ วชมุ ชน ให้มีศักยภาพในการรองรับ
นักท่องเที่ยวตามวถิ ีชวี ิตใหม่ ซึง่ เปา้ หมายผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรมประกอบดว้ ยนักวชิ าการส่งเสริมการเกษตรทเี่ ก่ียวขอ้ ง

โครงการสรา้ งความเขม็ แข็งกล่มุ การผลติ ด้านการเกษตร
กจิ กรรม พัฒนาความเข็มแข็งของกลุ่มเกษตรกร

ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพกลมุ่ ส่งเสรมิ อาชพี การเกษตร จัดกระบวนการเรยี นรู้ ระยะที่ 1
ดำเนินการคัดเลือกกลุ่มกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรที่มีความพร้อมและสามารถพัฒนาต่อได้ ได้แก่ กลุ่มส่งเสริม
อาชีพการเกษตรส่งเสริมอาชีพการเกษตรกลุ่มผู้ผลิตปุ๋ยอินทรีย์และผลิตพืชปลอดภัย ตำบลนครปฐม อำเภอเมือง
นครปฐม จังหวัดนครปฐม และกลุ่มส่งเสริมอาชพี การเกษตรส่งเสริมอาชีพผลติ พชื ผักปลอดภัยตำบลมหาสวสั ดิ์

๒๒

ตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม เพื่อวิเคราะห์ศักยภาพ และค้นหาความต้องการกลุ่มพร้อมทั้ง
จดั ทำแผนพัฒนากลมุ่ ส่งเสรมิ อาชีพการเกษตร

สง่ เสริมทักษะการเปน็ ผู้ประกอบการเบื้องต้น และการเพ่ิมมลู คา่ ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มส่งเสรมิ อาชีพ
การเกษตร ดำเนินการอบรมในหลกั สตู รเรอื่ ง การผลิตสอื่ ออนไลน์ และ ทักษะการบรหิ ารจดั การธรุ กจิ เกษตรอย่าง
งา่ ย เพอ่ื เปน็ การพัฒนาศักยภาพของกลุ่มให้มศี ักยภาพเพมิ่ ขน้ึ

สนบั สนนุ ปัจจัยเพ่อื การพัฒนากลมุ่ ส่งเสรมิ อาชพี การเกษตร
เสริมสร้างและพัฒนาศกั ยภาพกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรเปน็ แหลง่ เรียนร้ตู ้นแบบด้านการพฒั นาคุณภาพชีวติ และ
เศรษฐกจิ ครวั เรอื น ดำเนินการคัดเลอื กกลุม่ แมบ่ า้ นเกษตรกรทีไ่ ด้รับรางวัลกลุ่มแมบ่ ้านเกษตรกรดีเดน่ ระดบั จังหวัด
ประจำปี หรอื คดั เลอื กกลมุ่ แมบ่ า้ นเกษตรกรที่มีศักยภาพ สามารถพัฒนาเป็นแหลง่ เรยี นร้ตู น้ แบบได้ 2564ไดแ้ ก่
กลมุ่ แมบ่ ้านเกษตรกรไท-ยวนบา้ นท่าเสา อำเภอกำแพงแสน จงั หวัดนครปฐม

จัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะที่ 1 ดำเนินการจัดอบรมกระบวนการเรียนรู้ ระยะที่ 1ประเมินสถานการณ์ วิเคราะห์
พื้นที่ และจัดทำแผนการพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ต้นแบบด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจ/ศักยภาพตนเอง
ครัวเรือน ให้กับกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรไท-ยวนบา้ นท่าเสา อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม โดยมีกิจกรรม ประเมิน
และวิเคราะห์สถานการณ์และศักยภาพของกลุ่ม สรุปข้อมูล และจัดทำแผนพัฒนากลุ่มเป็นแหล่งเรียนรู้ต้นแบ เลือก

๒๓

วิทยากรประจำแหล่งเรียนรู้ วิทยากรผู้ชว่ ย และขอบเขตเนื้อหาความรู้ และจัดทำแผนการจัดซื้อและการพัฒนากล่มุ
เป็นแหลง่ เรยี นรตู้ ้นแบบ

จัดกระบวนการเรยี นรู้ ระยะท่ี 2 เพอ่ื พัฒนาทักษะการเป็นวทิ ยากรแหล่งเรียนรตู้ ้นแบบ
ด้านการพฒั นาคุณภาพชีวติ และเศรษฐกิจครวั เรือน กลมุ่ แม่บา้ นเกษตรกรไทยวน-ท่าเสา อำเภอกำแพงแสน จังหวดั
นครปฐม จำนวน ราย 15 ศกึ ษาดงู านเร่อื งการแปรรูปกลว้ ย โดยการทำกล้วยตากจากพลงั งานแสงอาทติ ย์ ณ กลุ่ม
แมบ่ า้ นเกษตรกรตำบลวดั ยางงาม หมู่ ตำบลวัดยางงาม อำเภอปากท่อ จงั หวัดราชบุรี 2เพ่ือพัฒนาทักษะแมบ่ ้าน
เกษตรกรไทยวน ท่าเสา สูก่ ารเป็นวทิ ยากรแหล่งเรยี นรู้ตน้ แบบดา้ นการพฒั นาคุณภาพชีวิตและเศรษฐกจิ ครัวเรือน

สนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อพัฒนากลุ่มเป็นแหล่งเรียนรู้ต้นแบบด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจ
ครัวเรือน ลงพื้นที่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรไทยวน-ท่าเสา อำเภอกำแพงแสน สนับสนุนปัจจัยการผลิตที่จำเป็นในการ
พฒั นากลมุ่ เป็นแหลง่ เรียนรูต้ ้นแบบ ไดแ้ ก่ ถุงบรรจภุ ัณฑเ์ พือ่ ประกอบการฝึกสาธิต สำหรับการเรียนรู้ และชุดปา้ ยโรล
อัพวิธีการทำโรตีกรอบ และขนมดอกจอก เพื่อเป็นสื่อการเรียนการสอนให้กับผู้สนใจเข้ามาเรียนรู้ในกลุ่ม หรือ
ประกอบการออกรา้ นจำหน่ายผลิตภณั ฑ์ของกลุม่ แม่บา้ น

๒๔

พัฒนาศักยภาพกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรเพ่อื เตรียมความพร้อมสู่ Smart Group ดำเนินการคัดเลือกกลุ่มแมบ่ า้ น
เกษตรกรท่มี ผี ลการประเมนิ ตามเกณฑ์การประเมนิ ศกั ยภาพองคก์ รเกษตรกร 3ก ประเภทกลมุ่ แม่บ้านเกษตรกร อยู่
ในระดบั ปรบั ปรุงหรือปานกลาง และไม่เคยเข้าร่วมกิจกรรมพฒั นาศักยภาพกลุม่ แมบ่ ้านเกษตรกรเพ่ือเตรียมความ
พร้อมสู่ Smart Group ในปี 2564 – 2562 ไดแ้ ก่ กลมุ่ แม่บ้านเกษตรกรตำบลลานตากฟ้า อำเภอนครชยั ศรี
จงั หวัดนครปฐม
จดั กระบวนการเรยี นรู้ ระยะท่ี 1 เพอ่ื ประเมนิ สถานการณ์ วเิ คราะหพ์ น้ื ท่ี และจดั ทำแผนการพฒั นากลุม่ สู่ Smart
Group ดำเนินการอบรมจัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะที่ 1 เพื่อประเมินสถานการณ์ วิเคราะห์พื้นที่ และจัดทำแผนการ
พัฒนากลุ่มสู่ Smart Group ให้กับกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรตำบลลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม โดยมี
กิจกรรม ประเมินตนเอง และวิเคราะห์ศักยภาพของกลุ่ม จัดทำแผนการผลิตรายกลุ่ม ด้วยแบบการแผนการผลิต
รายบุคคล IFPP) ประเมินความเข้มแข็งขององค์กรเกษตรกรเพื่อพัฒนาสู่ Smart Group และจัดทำแผนการการ
ดำเนินงานเพื่อพัฒนากลุ่มสู่ Smart Group

จัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะท่ี 2 เพื่อพัฒนาศักยภาพกลุ่มสู่ Smart Group ดำเนินการจัดกระบวนการเรียนรู้
ระยะที่ 2 เพื่อพัฒนาศักยภาพกลุ่มสู่ Smart Group ณ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรตำบลลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี
จังหวัดนครปฐม พัฒนาทักษะในเรื่องการแปรรูปการทำน้ำพริกกากหมูบรรจุกระปุก เพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม
พฒั นาตอ่ ยอด
สนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อเตรียมความพร้อมสู่ Smart Group ลงพื้นที่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรตำบลลานตากฟ้า
อำเภอนครชยั ศรี จงั หวดั นครปฐม

๒๕

พฒั นาศกั ยภาพผู้นำในการขบั เคลือ่ นงานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรในชมุ ชน
ประชุมการขับเคลื่อนงานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ระดับอำเภอ ดำเนินการคัดเลือกผู้นำกลุ่มแม่บ้าน เกษตรกรระดับ
อำเภอ เพื่อจัดให้มีการเลือกตั้งคณะกรรมการกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรระดับอำเภอชุดใหม่ เพื่อดำรงตำแหน่งแทน
คณะกรรมการฯ ชดุ เกา่ ท่ีครบวาระ และจดั ประชมุ คณะกรรมการกลุ่มแม่บา้ นเกษตรกรระดบั อำเภอ เพ่ือกำหนดแนว
ทางการสง่ เสรมิ และพฒั นากลมุ่ แม่บ้านเกษตรกรและเคหกิจการเกษตร

จดั เวทแี ลกเปลี่ยนเรียนรู้เพ่ิมศกั ยภาพผนู้ ำในการขับเคลื่อนงานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ระดับจังหวัด
แลกเปล่ียนเรยี นรเู้ พิม่ ศักยภาพผู้นำในการขบั เคล่ือนงานกลุ่มแม่บา้ นเกษตรกร ระดบั จงั หวัด บุคคลเป้าหมาย 20
ราย เพ่อื ขบั เคลอ่ื นการดำเนินงานส่งเสรมิ และสนบั สนนุ การพฒั นากลุ่มแมบ่ ้านเกษตรกร เพ่อื ให้แมบ่ ้านเกษตรกร
เปน็ ผมู้ คี วามรู้ ความชำนาญ และทักษะในด้านที่เกยี่ วข้อง เชน่ การจัดการและวทิ ยาการหลังการ เก็บเก่ยี ว การคดั
คณุ ภาพ และการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ การเพม่ิ มูลค่าผลผลิตเกษตร การเกษตรผสมผสานที่เน้นการสรา้ งความมนั่ คงด้าน
อาหาร การพฒั นาภาวะผู้นำเกษตรกร การจดั การด้านการตลาด เป็นต้น

เสรมิ สร้างและพัฒนาศกั ยภาพกลุ่มยุวเกษตรกร
เสริมสร้างและพัฒนากลมุ่ ยวุ เกษตรกรให้มีความเขม็ แข็ง
พัฒนาศักยภาพกลุ่มยุวเกษตรกรต้นแบบSmart farmer Model ดำเนินการคัดเลือกกลุ่มยุวเกษตรกร

เป้าหมายโดยคัดเลือกจากกลุ่มยุวเกษตรกรที่มีความเข้มแข็งและมีความพร้อมในการพัฒนากลุ่ม จำนวน 2 กลุ่ม
เพื่อจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพกลุ่มยุวเกษตรกรสู่การเป็นกลุ่มยุวเกษตรกรต้นแบบ Smart Group
Model ได้แก่ กลุ่มยุวเกษตรกรโรงเรียนโสตศึกษานครปฐม ตำบลวัดแค อำเภอนครชัยศรี และกลุ่มยุวเกษตรกร
โรงเรียนวดั เกาะวังไทร ตำบลถนนขาด อำเภอเมืองนครปฐม โดยเนน้ ใหก้ ลุ่มยวุ เกษตรกรเป็นศนู ย์กลางและออกแบบ
การเรยี นรู้ดว้ ยตนเอง โดยมเี นือ้ หาดา้ น ไดแ้ ก่ 5 หลักสูตรครอบคลุมดา้ นการพฒั นากระบวนการกลุ่ม/ประเดน็ /

๒๖

1) การบรหิ ารจดั การกลุม่
2) การบรหิ ารทุนและทรพั ยากร
3) การพัฒนาความรู้และความสามารถของสมาชิก
4) กระบวนการพฒั นาสินคา้ และบริการ
5) สาธารณประโยชน/์ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม

พัฒนาศักยภาพเยาวชนเกษตรในระดับอุดมศึกษาเพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ อบรม
ถ่ายทอดความรู้ และทักษะการเป็นผู้ประกอบการเกษตรเบื้องต้น จัดกิจกรรมอบรมถ่ายทอดความรู้และทักษะการ
เป็นผู้ประกอบการเกษตรเบื้องต้น ให้กับกลุ่มยุวเกษตรกร (4H-CLUB) คณะเกษตร กำแพงแสน
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จำนวน 20 ราย ผ่านระบบออนไลน์ ZOOM Meeting ในหัวข้อ“ประสิทธิภาพการ
บริหารจัดการสินค้าเกษตร (การผลิต การเพิ่มมูลค่า การบริการ และการตลาด) และหัวข้อการพัฒนาผลิตภัณฑ์
เกษตรในอนาคต

สนับสนนุ วัสดกุ ารเกษตรเพอื่ พัฒนาทักษะใหก้ ลุ่มยุวเกษตรกรระดับอุดมศกึ ษา ดำเนนิ การสนับสนุนวัสดุการเกษตร
เพ่ือพัฒนาทักษะใหก้ ลุ่มยวุ เกษตรกร (4H-CLUB) คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์

๒๗

การส่งเสรมิ ความม่ันคงทางด้านอาหารในระดับชมุ ชน
ส่งเสริมความมั่นคงทางด้านอาหารในระดับชมุ ชน พิจารณาคัดเลือกพืน้ ที่เปา้ หมายกลุ่มแมบ่ ้านเกษตรกรบ้าน

หุบรัก ตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมืองนครปฐม ที่มีความเหมาะสมและมีความพร้อมตามหลักเกณฑ์การคัดเลือกพื้นท่ี
ดำเนินงานโครงการ โดยมวี ัตถุประสงค์เพ่ือสร้างการรับรู้เร่อื งการส่งเสริมความมั่นคงด้านอาหารในครวั เรือนและชุมชน
ประเมินสถานการณ์เพื่อวเิ คราะห์พนื้ ท่ี และจดั ทำแผนสรา้ งความมั่นคงด้านอาหารในครวั เรอื นและชุมชน

จัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะ 1 ที่สร้างการรับรู้ วิเคราะห์ศักยภาพตนเองพ้ืนที่ และจัดทำแผนสร้าง/
ความมั่นคงด้านอาหารระดับชุมชน ดำเนินงานจัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะที่ ๑ สร้างการรับรู้ วิเคราะห์ศักยภาพ
ตนเอง/พื้นที่ และจัดทำแผนสร้างความมั่นคงด้านอาหารระดับชุมชน โครงการสร้างความเข้มแข็งกลุ่มการผลิตด้าน
การเกษตร ปีงบประมาณ 2565 ณ กลมุ่ แม่บ้านเกษตรกรบา้ นหุบรกั ตำบลโพรงมะเด่อื อำเภอเมืองนครปฐม จังหวดั
นครปฐม มผี ูน้ ำกลมุ่ และสมาชกิ เข้ารว่ มกิจกรรม จำนวน 15 ราย ซง่ึ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พือ่ สร้างการรบั ร้เู ร่ืองการส่งเสริม
ความมัน่ คงด้านอาหารในครัวเรือนและชุมชน ประเมินสถานการณเ์ พื่อวิเคราะห์พืน้ ที่ และจัดทำแผนสรา้ งความมั่นคง
ด้านอาหารในครัวเรือนและชุมชน ซึ่งการจัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะท่ี 1 ประกอบด้วย การประเมินคุณสมบัติ
Smart Farmer ของสมาชิกกลุ่ม การประเมินศักยภาพกลุ่มองค์กรเกษตรกร (3ก) ประเภทกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร
ประเมินผลความมั่นคงด้านอาหารในครัวเรือนและชุมชน การวิเคราะห์สถานการณ์ความมั่นคงด้านอาหารในชุมชน
จัดทำแผนการสร้างความมั่นคงด้านอาหารในครัวเรือนและชุมชน จัดทำแผนที่อาหารของชุมชน จัดทำแผนการผลิต
รายบคุ คล/กลุม่ (IFPP/GFPP)

การเพิ่มมูลค่าสินค้า การต่อยอดการผลิตปลา ไข่เค็ม และพืชผัก
รับสมัครและคัดเลือกครวั เรือนเกษตรกรตน้ แบบบา้ นเกษตรสมบูรณ์เพิ่มพูนสุขภาพจากผูท้ ีเ่ ขา้ ร่วมโครงการ
จากคุณสมบัตทิ ี่กำหนด จำนวน 5 ครวั เรอื น

จัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะท่ี พฒั นาทักษะดา้ นการเกษตรและเคหกิจเกษตร เพ่ือสรา้ งความมน่ั คงดา้ นอาหาร 2
ระดับชุมชน ดำเนินงานจัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะท่ี 2 พัฒนาทักษะดา้ นการเกษตรและเคหกจิ เกษตรเพื่อสร้าง
ความมัน่ คงดา้ นอาหารระดบั ชุมชน กิจกรรมย่อยการส่งเสริมความม่ันคงดา้ นอาหารระดับชมุ ชน กจิ กรรมพัฒนาความ
เข้มแข็งของกลมุ่ เกษตรกร โครงการสรา้ งความเขม้ แขง็ กลุ่มการผลิตดา้ นการเกษตร ปงี บประมาณ 2565 ณ กล่มุ
แม่บา้ นเกษตรกรบ้านหบุ รัก ตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม มีผนู้ ำกลุม่ และสมาชิกเขา้ ร่วม
กิจกรรม จำนวน 15 ราย ซึง่ มีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือสง่ เสรมิ กระบวนการผลิตอาหารปลอดภัย สง่ เสรมิ การปลกู พืช
เสรมิ สรา้ งเทคโนโลยีการผลติ อาหาร และฝึกทกั ษะด้านเคหกจิ เกษตร

ผลการจัดกระบวนการเรียนรู้ ระยะท่ี 2
• สมาชกิ กล่มุ แม่บา้ นเกษตรกรได้ฝกึ ทักษะด้านเคหกิจเกษตรการถนอมอาหารประเภทโปรตีนจากปลา
• สมาชิกกลุม่ แม่บา้ นเกษตรกรไดค้ วามร้ใู นการใช้ไตรโคเดอร์มาในการป้องกันโรคในผกั บงุ้ ทถี่ กู ต้อง

๒๘

• เยี่ยมเยยี นครวั เรอื นเกษตรกรต้นแบบบ้านเกษตรสมบูรณ์เพิ่มพูนสุขภาพจากผู้ทเ่ี ข้าร่วมโครงการการผลิต
อาหารปลอดภัย จำนวน 3 ครัวเรือน จาก 5 ครัวเรือน

• ผลความต้องการการสนับสนุนปัจจยั การผลติ

สนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อสร้างแหล่งอาหารระดับชุมชน ดำเนินงานสนับสนุนปัจจัยการผลิตเพื่อสร้างแหล่ง
อาหารระดับชุมชน กิจกรรมย่อยการส่งเสริมความมั่นคงด้านอาหารระดับชุมชน กิจกรรมพัฒนาความเข้มแข็งของ
กล่มุ เกษตรกร ใหแ้ กก่ ลมุ่ แม่บ้านเกษตรกรบ้านหุบรัก ตำบลโพรงมะเด่ือ อำเภอเมอื งนครปฐม จังหวัดนครปฐม โดยมี
วตั ถุประสงคเ์ พ่ือสนับสนนุ การสร้างแหล่งอาหารในครวั เรือนและชุมชน ตามแผนการดำเนินงานทไี่ ด้จากกระบวนการ
เรียนรู้ระยะท่ี 1 จำนวน 2 รปู แบบ การสร้างแหล่งอาหาร คอื แปลงรายบุคคลท่เี ป็นครัวเรือนตน้ แบบ จำนวน 5 ราย
ดำเนินการในบริเวณพื้นที่บ้านของผูเ้ ข้าร่วมโครงการ และแปลงรวม ดำเนินการในพ้ืนที่ตามที่ระบุไว้ในแผนการสรา้ ง
ความม่นั คงดา้ นอาหารคือ ณ ที่ทำการกล่มุ แมบ่ า้ นเกษตรกรบ้านหุบรกั
โครงการพัฒนาเกษตรกรปราดเปรอ่ื ง Smart Farmer
กจิ กรรมพัฒนาเกษตรกรปราดเปร่อื ง และเกษตรกรร่นุ ใหม่ Smart Farmer & Young Smart Farmer
อบรมหลักสูตรพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เป็น Smart Farmer เน้นให้ความสำคัญกับเกษตรกรรุ่นใหม่ในการเป็น
ศูนยก์ ลางการเรียนร้แู ละออกแบบการเรียนรูด้ ว้ ยดังน้ี

เวทีที่ 1 จัดเวทีวิเคราะห์ตนเอง ปรับแนวคิด สร้างแรงจูงใจ จัดทำแผนที่กิจกรรม แผนการผล)ิต/
แผนการผลติ รายบคุ คล (การตลาด(IFPP) และหรือแผนพัฒนากจิ กรรมการเกษตรในเชิงธรุ กจิ เกษตร เพื่อคน้ หาความ
ต้องการด้านวิชาการและเทคโนโลยีของเกษตรกรรุ่นใหม่ โดยให้เกษตรกรรุ่นใหม่บันทึกข้อมูลพื้นฐานและประเมิน
ตนเองก่อนการเรียนรู้ แล้วนำข้อมูลมาใช้ประกอบการจัดทำแผนพัฒนาตนเอง พร้อมทั้งเชื่อมโยงเครือข่ายเกษตรกร
รุ่นใหม่และจดั ทำชอ่ งทางการเรยี นรู้และการติดต่อสื่อสาร

๒๙

เวทีที่ 2 จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้กับเกษตรกรรุ่นใหม่ และหรือการสัญจรศึกษาดูงาน เพื่อรายงาน
การเรยี นรู้ และประสานงานเชอ่ื มโยงแหลง่ ความรู้ทเี่ หมาะสมเพิ่มเตมิ

การพฒั นาเกษตรกรปราดเปร่อื ง Smart Farmer
จัดเวทีประเมิน วิเคราะหศ์ กั ยภาพ และจัดทำแผนพัฒนาการผลิตรายบุคคล IFPPคดั เลอื กเกษตรกร

เป้าหมายที่จะเข้ารว่ มโครงการ โดยคัดเลือกจากเกษตรกรทีเ่ คยเข้าร่วมโครงการพฒั นาเกษตรกรปราดเปรื่อง Smart
Farmer แต่ยงั ไมผ่ ่านคุณสมบตั ิเปน็ Smart Farmer SF กล่าวคอื ยงั จัดอยูใ่ นกลมุ่ Developing Smart Farme หรือ
เกษตรกรทั่วไป โดยบนั ทึกผลการประเมนิ คณุ สมบัตขิ อง Smart Farmer ผา่ นทาง ระบบฐานขอ้ มูล Smart Farmer

จัดเวทีที่ 1 วิเคราะห์ศักยภาพและจัดทำแผนการผลิตรายบุคคล IFPP และ เน้นย้ำ ให้เกษตรกร “นำไป
ปฏิบตั จิ รงิ ” ปรบั แนวคดิ ในการประกอบอาชีพการเกษตร โดยมเี จา้ หนา้ ที่เปน็ พี่เล้ยี งและคอยให้คำปรึกษาในระหว่าง
การนำไปปฏิบัติ รวมทั้งสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ร่วมกันของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ ดำเนินการในช่วงเดือน
ธนั วาคม 2564

จดั เวทีที่ 2 อบรมให้ความรู้เพื่อพฒั นาอาชีพตามแผนการผลิตรายบุคคล และติดตามผลการฝกึ ปฏิบัติตาม
แผนฯ รวมทงั้ ปรบั ปรุงแผนเพื่อพฒั นาอาชพี ด้านการเกษตรในระยะยาว โดยมี Smart Farmer ตน้ แบบ เป็นพเี่ ลย้ี ง
ดำเนินการในช่วงเดือนกมุ ภาพันธ์ 2565

.

พัฒนา Smart Farmer สู่การเปน็ Smart Farmer ตน้ แบบ สรา้ งเครอื ขา่ ยระดับจงั หวัด สำนกั งานเกษตรจังหวดั
คัดเลอื กเกษตรกรเปา้ หมายที่จะเขา้ ร่วมโครงการ โดยคดั เลือกจากเกษตรกรท่ีเคยเข้าร่วมโครงการพัฒนาเกษตรกร
ปราดเปรอ่ื ง Smart Farmer ของกรมส่งเสริมการเกษตร และผ่านคณุ สมบัตเิ ปน็ Smart Farmer หรือเกษตรกร
ทั่วไปท่ีผ่านการประเมิน จงั หวดั ละ 20 ราย
จัดเวทวี เิ คราะห์ศักยภาพของเกษตรกรและวิเคราะห์แผนการผลิตรายบุคคล IFPP เพื่อเป็นแนวทางในการพฒั นา
ศกั ยภาพเกษตรกรสู่ Smart Farmer ตน้ แบบ มีความโดดเดน่ และสามารถเปน็ ตน้ แบบ เป็นแหลง่ เรยี นรู้ให้กับ
เกษตรกรท่ัวไป รวมท้ังปรบั แนวคิดสู่การเป็นผูป้ ระกอบการเกษตรเบื้องต้น
การเชอื่ มโยงเครือข่าย แลกเปลย่ี นเรยี นรูแ้ ละแลกเปลย่ี นประสบการณร์ ว่ มกันของ Smart Farmer ท่เี ขา้ ร่วมกิจกรรม

๓๐

อบรมเพมิ่ ทักษะ Smart Farmer และ Young Smart Farmer ดว้ ยกระบวนการกลุ่ม สำนกั งานเกษตรจงั หวดั
รว่ มกบั สำนักงานเกษตรอำเภอ คดั เลือกเกษตรกรเป้าหมายที่จะเขา้ รว่ มโครงการ โดยกลุ่มท่ไี ด้รับคดั เลอื กคือกล่มุ
สง่ เสรมิ อาชพี ผูป้ ลูกขา้ วโพดฝักอ่อนบ้านหนองจกิ ตำบลทุ่งลกู นก อำเภอกำแพงแสน จงั หวดั นครปฐม โดยมีผเู้ ข้าร่วม
อบรมจำนวน 10 ราย

กจิ กรรม พฒั นาSmart Farmer สู่ผู้ประกอบการเกษตรช้นั นำ
อบรมหลักสตู รเพ่ิมศักยภาพการดำเนนิ งานศนู ย์บ่มเพาะเกษตรกรร่นุ ใหม่ โครงการพฒั นาเกษตรกร

ปราดเปร่ือง Smart Farmer กจิ กรรม พฒั นา Smart Farmer สูผ่ ู้ประกอบการเกษตรชนั้ นำ (Agri-biz idol) กจิ กรรม
ยอ่ ย การพฒั นาผู้ประกอบการเกษตรช้ันนำ โดยการจดั อบรมหลกั สตู รเพิ่มศักยภาพการดำเนินงานศนู ย์บ่มเพาะเกษตรกร
ร่นุ ใหม่
สนับสนนุ วัสดุการเกษตรเพ่อื การพัฒนาผปู้ ระกอบการชัน้ นำ ตามความต้องการของเกษตรกร โครงการพฒั นา
เกษตรกรปราดเปรื่อง Smart Farmer กจิ กรรม พัฒนา Smart Farmer ส่ผู ู้ประกอบการเกษตรชนั้ นำ (Agri-biz idol)
กจิ กรรมย่อย สนบั สนนุ วสั ดกุ ารเกษตรเพือ่ การพัฒนาผ้ปู ระกอบการชนั้ นำ

๓๑

กลุม่ อารกั ขาพชื

โครงการศนู ยเ์ รยี นร้กู ารเพิ่มประสทิ ธภิ าพการผลติ สินค้าเกษตร
กจิ กรรม : ศนู ยเ์ รยี นร้กู ารเพิ่มประสิทธภิ าพการผลติ สินค้าเกษตร
กิจกรรมย่อย:พัฒนาศักยภาพการดำเนินงานและการใหบ้ ริการของศนู ย์จัดการศัตรูพืชชมุ ชน (ศจช.)

ครั้งท่ี 1 ดำเนินการวนั ที่ 21 เดอื นมกราคม 2565
หวั ข้อ/ประเดน็ สำคญั ในการจดั กจิ กรรม ได้แก่

1) ช้แี จงโครงการ แนวทางกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร และทำข้อตกลงร่วมกัน
2) การวางแผนการปลกู ข้าว และเทคนิคการทำนาแบบลดต้นทนุ โดย คุณสวณีย์ โพธร์ิ ัง เกษตรกรต้นแบบ
3) การวางแผนการปลูกขา้ ว และเทคนิคการทำนาแบบลดตน้ ทุน โดย คุณสวณีย์ โพธ์ิรงั เกษตรกรต้นแบบ
4) จัดทำปฏิทนิ การปลกู ข้าว และวเิ คราะห์ปัญหาการปลกู ขา้ ว

ครัง้ ท่ี 2 ดำเนนิ การวันที่ 2 เดือนกุมภาพันธ์ 2565
หวั ข้อ/ประเดน็ สำคัญ ในการจดั กิจกรรม ไดแ้ ก่

1) การจำแนกวัชพชื ในนาขา้ ว โดย นายเทอดพงษ์ มหาวงศ์ นกั วิชาการเกษตรปฏิบตั ิการ
กลมุ่ วจิ ยั วชั พืช สำนักวิจยั พฒั นาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร

2) การจัดการวชั พืชในนาขา้ ว โดย นายเทอดพงษ์ มหาวงศ์ นกั วิชาการเกษตรปฏิบัตกิ าร
กลุ่มวิจยั วัชพชื สำนักวิจัยพฒั นาการอารักขาพชื กรมวชิ าการเกษตร

3) ระบบนิเวศในนาข้าว และการจดั การโรคและแมลงศตั รูข้าว

๓๒

คร้งั ท่ี 3 ดำเนนิ การวันที่ 22 เดือนกมุ ภาพนั ธ์ 2565
หวั ข้อ/ประเด็นสำคัญ ในการจัดกิจกรรม ไดแ้ ก่

1) พันธข์ุ ้าว และการเตรยี มเมล็ดพันธ์ขุ า้ ว โดย นายกริชชา จึงเจรญิ นกั วชิ าการเกษตรชำนาญการ
ศูนย์เมลด็ พนั ธขุ์ ้าวราชบรุ ี กรมการขา้ ว

2) การจำแนกชนิดดิน และการจัดการธาตุอาหารพชื
3) การใช้ปุย๋ ตามคา่ วิเคราะหด์ ิน และการผสมป๋ยุ เคมีใช้เอง

คร้ังที่ 4 ดำเนนิ การวันที่ 10 เดือนมีนาคม 2565
หวั ข้อ/ประเดน็ สำคัญ ในการจัดกจิ กรรม ไดแ้ ก่

1) การสำรวจแปลง / การจำแนกศัตรธู รรมชาติ และแมลงศัตรูพืช
2) การวเิ คราะห์ระบบนเิ วศในนาขา้ ว
3) การใชส้ ารชีวภณั ฑ์จดั การโรคและแมลงศตั รูข้าว
4) การผลิตขยายสารชวี ภัณฑ์จดั การโรคและแมลงศัตรูข้าว

ผลสำเรจ็ ของการดำเนนิ โครงการ
1) เกษตรกรได้มีโอกาสแลกเปล่ียนเรยี นรรู้ ว่ มกัน
2) เกษตรกรบางรายมคี วามเขา้ ใจในเรื่องการใชส้ ารเคมีอยา่ งถูกต้องเหมาะสม
3) เกษตรกรบางรายมกี ารปรบั เปล่ยี นพฤตกิ รรมในการใช้สารเคมี
4) เกษตรกรสามารถจำแนกศัตรูพืชและศตั รูธรรมชาติ

๓๓

จดั ทำแปลงเรียนรู้โรงเรียนเกษตรกร
สำนักงานเกษตรจังหวัด/อำเภอ และ ศจช. (ที่เข้าร่วมกิจกรรมพัฒนา ศจช. ต้นแบบด้านการจัดการศัตรูพืช

โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร) ร่วมกันจัดทำแปลงเรียนรู้เพื่อใช้เป็นแปลง
ท่เี กษตรกรจะรว่ มกันศกึ ษา ฝึกหัด เรยี นรู้ ทดลอง เปรียบเทียบ และกจิ กรรมต่าง ๆ ทเ่ี กษตรกรตอ้ งการ หรอื ควรที่จะ
เรยี นรู้ ซ่งึ ถอื ว่าเป็นหวั ใจของโรงเรียนเกษตรกร

จัดทำแปลงเรียนรู้ ในพื้นที่จังหวัด ๆ ละ 1 แปลง พื้นที่ประมาณ 1 ไร่ หรือพิจารณาขนาดพื้นที่ตามความ
เหมาะสมกับชนิดพืช (ชนิดพืชที่เกษตรกรเลือกเรียนรู้ต้องเป็นชนิดเดียวกับที่อบรมในกิจกรรม พัฒนา ศจช. ต้นแบบ
ด้านการจัดการศัตรูพืชโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร) และควรจะมีแปลง
เปรยี บเทยี บเพื่อให้เกษตรกรได้เรียนรู้ เช่น แปลงที่เกษตรกรปฏิบัติดว้ ยวธิ ีปัจจบุ ันของเกษตรกร หรือแปลงท่ีมีการใช้
สารเคมมี าโดยตลอด หรือแปลงทอ่ี ยู่ในพื้นที่เส่ยี งต่อการระบาดของศัตรูพืช เปน็ ตน้ เพอื่ ใชเ้ ปรียบเทียบผลการปฏิบัติกับ
แปลงเรยี นรู้ (แปลงเรียนรูโ้ รงเรยี นเกษตรกร คือ แปลงทไ่ี ด้รับการจัดสรรงบประมาณใหด้ ำเนินการ)

บันทึกข้อมูลการดำเนินกิจกรรม การเรียนรู้ของเกษตรกรในการจัดทำแปลงเรียนรู้ และแปลงเปรียบเทียบ
ตลอดฤดูกาลเพาะปลูก และรายงานผลให้กรมส่งเสรมิ การเกษตรทราบ

กจิ กรรมกระบวนการเรียนรู้แกเ่ กษตรกรเพอ่ื พฒั นาและยกระดับคณุ ภาพสำนกั งานเกษตรจังหวดั นครปฐม
ผลการดำเนนิ กิจกรรม
1. ดำเนนิ การจัดอบรมแล้วเสรจ็ จำนวน 7 ศจช. (ภาพรวมจังหวดั )

2. ถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกรสมาชิก ศจช. รวมจำนวน 210 ราย (ภาพรวมจังหวัด)
(กรณจี ัดอบรมครั้งที่ 1 และครง้ั ที่ 2 เกษตรกรเป็นเปา้ หมายเดียวกนั ใหน้ ับรวมเปน็ 30 ราย)

3. หัวขอ้ /ประเดน็ สำคญั ในการจัดกระบวนการเรยี นรู้ ได้แก่
3.1 หัวข้อ/ประเด็นสำคญั
1) จัดทำปฏิทนิ การปลูกพชื และวเิ คราะหป์ ัญหาการปลูกพชื
2) ถ่ายทอดความร้เู ร่อื งดนิ และธาตุอาหารของพืช
3) ถา่ ยทอดความรู้เรือ่ งโรคพืช
4) ถ่ายทอดความรเู้ รื่องแมลงศตั รพู ืช
5) ถา่ ยทอดความรเู้ ร่อื งการปอ้ งกนั กำจดั ศัตรพู ืชดว้ ยวิธผี สมผสาน
6) ถ่ายทอดความร้เู รื่องชีวนิ ทรียแ์ ละแมลงศตั รูธรรมชาติ

๓๔

3.2 การฝกึ ปฏบิ ตั ิ
1) ฝึกการวเิ คราะหข์ ้อมลู นำมาวางแผนจัดทำปฏิทนิ การปลูกพืช และวิเคราะหป์ ญั หาการปลูกพชื
2) ฝกึ ปฏิบัตกิ ารสำรวจแปลงตามหลกั วชิ าการที่ถกู ต้อง
3) ฝึกปฏิบตั กิ ารวินิจฉัย จำแนกโรคพชื
4) ฝึกปฏิบัติการวินิจฉัย จำแนกแมลงศัตรพู ืช
5) การฝึกปฏิบตั กิ ารขยายชีวินทรียแ์ ละแมลงศัตรธู รรมชาติ ไดแ้ ก่ ไตรโคเดอร์มา บิวเวอรเ์ รยี

บาซลิ ัส ทูรงิ เยนซสิ (BT) แตนเบียนบราคอน ไส้เดอื นฝอย และแมลงหางหนบี
ผลลัพธท์ ีเ่ กิดกับเกษตรกรผเู้ ขา้ รว่ มกจิ กรรม

1) เกษตรกรผ้เู ข้ารบั การอบรมได้รบั ความรู้ทบทวนบทบาทของศูนย์จดั การศัตรูพชื ชมุ ชน
2) เกษตรกรผเู้ ขา้ รบั การอบรมมคี วามรู้ความเข้าใจการจัดทำปฏทิ นิ การปลกู พืช และวิเคราะห์ปัญหาการ
ปลกู พืชก่อนรอบการเพาะปลูกและนำไปปฏิบัติ
3) เกษตรกรผูเ้ ข้ารับการอบรมมีความรู้ความเขา้ ใจเร่ืองดินและธาตอุ าหารของพชื
4) เกษตรกรผูเ้ ข้ารับการอบรมสามารถวินจิ ฉัยโรคพชื และจำแนกแมลงศตั รูพืชได้
5)เกษตรกรผ้เู ขา้ รบั การอบรมสามารถบริหารจดั การศัตรูพืชดว้ ยวธิ ผี สมผสานไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ
ลดการใช้สารเคมี
6) เกษตรกรผเู้ ข้ารบั การอบรมสามารถผลติ ขยายชวี ภณั ฑ์และแมลงศัตรธู รรมชาตเิ พื่อใช้เองได้

๓๕

สนบั สนุนวสั ดผุ ลิตปจั จัยควบคุมศตั รูพืช
ผลสำเรจ็ ของการดำเนินโครงการ
สนับสนุนวสั ดุ อปุ กรณ์การผลิตขยายเช้ือจลุ นิ ทรยี ์ แมลงศตั รูธรรมชาติ และสารสกดั ธรรมชาติ

ให้กับศูนย์จัดการศัตรูพชื ชุมชน จำนวน 7 ศนู ย์ เพ่อื ใช้ในการผลิตควบคมุ ศัตรูพืชปอ้ งกันการระบาดของศตั รูพืช ลด
การใช้สารเคมีและลดตน้ ทนุ การผลติ

การสนบั สนุนการสำรวจและตดิ ตามสถานการณศ์ ัตรูพชื
สนับสนุนการสำรวจตดิ ตามและสถานการณศ์ ัตรูพชื ใน ศจช. และพืน้ ท่ีเสยี่ ง เปา้ หมายการดำเนนิ งาน 35

แปลง ได้แก่ 1. อ.เมอื งนครปฐม 6 แปลง 2. อ.กำแพงแสน 7 แปลง 3. อ.บางเลน 4 แปลง 4. อ.ดอนตูม 3
แปลง 5. อ.นครชยั ศรี 6 แปลง 6. อ.พุทธมณฑล 3 แปลง 7. อ.สามพราน 6 แปลง

ผลการดำเนินกจิ กรรม
1) สนบั สนุนป้ายศนู ย์จัดการศัตรูพชื ชุมชน และสมุดบันทึกข้อมูลแปลงติดตามสถานการณ์

ศตั รพู ืชให้กบั ศูนย์จัดการศัตรูพชื ชมุ ชน จำนวน 7 แปลง
2) สนบั สนนุ สมดุ บันทึกข้อมูลแปลงตดิ ตามสถานการณ์ศัตรพู ืชให้กับ ศูนย์จัดการศตั รูพืชชุมชน

จำนวน 35 แปลง
ผลสำเรจ็ ของการดำเนนิ โครงการ
1) ศจช.ไดฝ้ ึกปฏบิ ตั กิ ารสำรวจโรคและแมลงตามแบบจัดเก็บขอ้ มูลทำให้มีข้อมลู ในการเตือน

การระบาดศัตรูพชื ในพื้นท่ีได้
2) เกษตรกรไดม้ ีการสำรวจแปลงเปน็ ประจำทุกสัปดาห์
3) เกษตรกรมีการจดบนั ทึกสถานการณ์ศัตรพู ืชทุกสปั ดาห์
4)เกษตรกรมวี ิเคราะห์ขอ้ มูลการสำรวจและการแจ้งเตือนสถานการณ์การระบาดของศตั รูพืช

หากพบศัตรูพืชในแปลง
5) มีการป้องกนั และเตือนสถานการณ์การระบาดของศตั รพู ชื ในแต่ละพชื และฤดกู าล

ปัญหา อปุ สรรค
1) เกษตรกรไม่รูจ้ ักโรค ศัตรพู ืช และศัตรธู รรมชาติบางชนิด

แนวทางแก้ไขปัญหา
1) เจ้าหนา้ ที่สำนักงานเกษตรอำเภอให้คำแนะนำในการสำรวจแปลง
2) เจา้ หน้าท่ีสำนักงานเกษตรอำเภอให้คำแนะนำในการวนิ จิ ฉยั ศัตรูพชื

๓๖

ประชุมคณะกรรมการขบั เคลือ่ น ศจช. และแปลงใหญร่ ะดับจงั หวัด
สำนักงานเกษตรจังหวัด จัดประชุมร่วมกันระหว่างคณะกรรมการขับเคลื่อน ศจช. และคณะกรรมการ

ขับเคลื่อนแปลงใหญ่ จำนวน 1 ครั้ง อย่างน้อย 20 คน ด้วยรูปแบบออนไลน์ผ่าน ระบบ Zoom เหมาะสมตาม
สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 เพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานเครือข่ายระหว่าง ศจช. และแปลง
ใหญ่ เช่น การเชื่อมโยงเครือข่ายด้านการผลิต และด้านการตลาด เป็นต้น นำสู่การบูรณาการการขับเคลื่อน
การเกษตรรว่ มกนั อย่างเป็นรูปธรรม

ประกวด ศจช.ดีเดน่
สำนักงานเกษตรจังหวัด ดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการคัดเลือก ศจช.ดีเด่นระดับจังหวัด และ

ดำเนินการคัดเลือก ศจช. ที่มีผลสำเร็จในการดำเนินงานจังหวัดละ 1 ศูนย์ โดยใช้หลักเกณฑ์การคัดเลือก ศจช.
ดีเด่น ตามที่กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ยกำหนดไว้ในการประกอบการพิจารณา พร้อมรายงานผล
ให้สำนกั งานสง่ เสริมและพัฒนาการเกษตร
ผลการประกวดศนู ย์จัดการศตั รูพชื ชุมชนดีเด่นระดับจงั หวัด ปี 2565

ชนะเลิศอันดบั ท่ี 1 ศนู ย์จัดการศัตรพู ืชชมุ ชนตำบลท่งุ ขวาง อำเภอกำแพงแสน
รองชนะเลศิ อันดบั ท่ี 1 ศูนย์จัดการศัตรพู ชื ชุมชนดอนรวก อำเภอดอนตูม
รองชนะเลศิ อันดับท่ี 2 ศนู ย์จดั การศัตรูพืชชมุ ชนตำบลหนองดินแดง อำเภอเมอื ง

๓๗

กิจกรรมการพัฒนาศูนย์เครือขา่ ย (ศูนยจ์ ัดการดนิ ปยุ๋ ชุมชน)
กจิ กรรมขับเคล่ือนการพฒั นาศนู ย์จัดการดินปยุ๋ ชุมชนและการเช่ือมโยงเครือข่าย
กจิ กรรมย่อยประชมุ เครือขา่ ยเจา้ หน้าท่ี ศดปช. ระดบั จังหวดั และอำเภอ ดำเนินการจดั ประชุมเครอื ข่ายเจ้าหน้าที่
ศดปช. ระดับจังหวัดและอำเภอ รูปแบบ online ผ่านระบบ Zoom Meeting โดยมีเป้าหมาย คือ เจ้าหน้าที่
ผู้รับผิดชอบงานด้านดินปุ๋ย จำนวน 8 คน เพื่อให้เจ้าหน้าที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์การขยายผลการใช้ปุ๋ยเพื่อ
ลดต้นทุนการผลิตปัญหาอุปสรรค วางแผนการการขยายผลการใช้ปุ๋ยเพื่อลดตน้ ทุนการผลิต และการศึกษาวิจัยดา้ น
ดินปุ๋ยหรือด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง การแก้ไขปัญหาท่ีพบในพื้นที่ และร่วมทำกิจกรรมเพื่อขยายผลการใช้ปุ๋ยเพื่อลด
ต้นทนุ การผลิต และต่อยอดไปสกู่ ิจกรรมอน่ื ทจี่ ะนำไปสู่การลดตน้ ทุนการผลติ และพัฒนาคุณภาพสนิ คา้ ทั้งระบบ

กจิ กรรมย่อยจดั เวทถี อดบทเรียน ศดปช.
ปีงบประมาณ 2565 สำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐมได้มอบหมายให้สำนักงานเกษตรอำเภอ

ดำเนินการจัดเวทีให้สมาชิก ศดปช. อย่างน้อย 1 ครั้ง รวมทั้งสิ้น 7 ศูนย์ ได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์
ความสำเร็จในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน ศดปช. ในการขยายผลการใช้ปุ๋ยเพื่อลดต้นทุนการผลิต รวมทั้งปัญหา
อุปสรรคท่ีพบ วางแผน ร่วมกนั หาแนวทางแกไ้ ขปัญหาอปุ สรรคเพื่อการขยายผลการใช้ปุ๋ยเพอื่ ลดต้นทนุ การผลิตไปสู่
ชุมชนให้กว้างขวางมากขึ้น การรวบรวมจัดหาแม่ปุ๋ย และปัจจัยการผลิตอื่นที่มีคุณภาพดี ราคาถูก การหาแนว
ทางการตอ่ ยอดไปส่กู ารทำธรุ กจิ ดนิ ปุ๋ยและประชาสมั พันธก์ จิ กรรมของ ศดปช. ไปสู่สาธารณชน

โดยใชแ้ บบสัมภาษณแ์ ละการลงพื้นทเ่ี พอ่ื ประเมนิ ผลสำเร็จ ถอดองคค์ วามรปู้ จั จยั ทีส่ ่งผลให้ประสบ

๓๘

ความสำเร็จ และพิจารณาคัดเลือก ศดปช.ท่ีมีผลสำเร็จดีเด่น ปี 2565 จังหวัดละ 1 ศูนย์ พร้อมทั้งดำเนนิ การจัดทำสื่อ

วีดทิ ศั นค์ วามยาว 3-5 นาที เพอ่ื แสดงให้เหน็ ผลสำเรจ็ ท่เี ปน็ รูปธรรมและปัจจัยท่ีก่อให้เกิดผลสำเร็จทเ่ี ข้าใจไดง้ ่าย ส่ง

สำนกั งานส่งเสรมิ และพฒั นาการเกษตร กรมสง่ เสริมการเกษตร และเผยแพรส่ ู่สาธารณชนเพอ่ื ประชาสมั พันธ์แนะนำ

ศนู ย์ต้นแบบและให้ศนู ยจ์ ดั การดินปยุ๋ ชุมชนอื่น ๆ ใชเ้ ปน็ แนวทางในการพฒั นาตนเองตอ่ ไป ซง่ึ ในปี 2565 ไดด้ ำเนินการ

คัดเลือกเบื้อต้นจากรูปเล่มประกวด ศดปช. ระดับอำเภอก่อน แล้วจึงลงพื้นที่เพื่อตัดสินการประกวด ซึ่งผลการ

ประกวด ดงั นี้

ชนะเลิศ ศูนย์จัดการดินปุย๋ ชมุ ชนหนิ มูล หมู่ 9 ต.หนิ มูล

อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม

รองชนะเลศิ อนั ดบั ที่ 1 ศูนย์จดั การดนิ ปยุ๋ ชุมชนทงุ่ ขวาง หมู่ 1 ตำบลท่งุ ขวาง

อำเภอกำแพงแสน จงั หวดั นครปฐม
รองชนะเลศิ อนั ดบั ท่ี 2 ศูนยจ์ ดั การดนิ ป๋ยุ ชมุ ชนบา้ นยาง หมู่ 4 ตำบลบา้ นยาง

อำเภอเมอื งนครปฐม จังหวดั นครปฐม

กิจกรรมย่อยปรับปรุงฐานขอ้ มลู ศดปช. ใน application ร้ดู นิ รูป้ ุย๋

สำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอร่วมกับ ศดปช. จัดเก็บและปรับปรุงข้อมูลสมาชิก
ศดปช. ให้เป็นปัจจุบัน รวมทั้งข้อมูลผลวิเคราะห์ดินและข้อมูลอื่นที่เกี่ยวข้องของเกษตรกรที่มาใช้บริการด้านดินและปุ๋ย
เพอื่ บันทึกลงใน application รูด้ นิ รปู้ ยุ๋

พัฒนาศกั ยภาพการดำเนนิ งานศนู ย์จัดการดินปุ๋ยชมุ ชนและถา่ ยทอดเทคโนโลยดี ้านการจดั การดินและปุย๋
กจิ กรรมย่อยสนับสนนุ การดำเนินกจิ กรรมของ ศดปช.

สำนกั งานเกษตรจงั หวดั นครปฐม ไดม้ อบหมายใหส้ ำนักงานเกษตรอำเภอสำรวจความต้องการของ

ศดปช. เพื่อสนับสนุนงบประมาณในการจัดซื้อจัดหาวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นให้กับ ศดปช.ที่ไม่ได้เข้าร่วมโครงการ
พัฒนาธุรกิจบริการดินและปุ๋ยเพื่อชุมชน (One Stop Service) เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมของ ศดปช.ตาม
บทบาทภารกิจของ ศดปช. เช่น ชุดตรวจสอบ N P K และ pH ในดินแบบรวดเร็ว ชุดนำ้ ยาเติม ปัจจยั การผลิต เช่น

แม่ปุ๋ย วัสดุปรับปรงุ ดิน เมล็ดพันธุ์พชื ปุ๋ยสด ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยชีวภาพ เป็นต้น เพื่อให้การดำเนนิ กิจกรรมเป็นไปอย่าง
ต่อเนอื่ ง ในการเปน็ แหล่งเรียนรู้ด้านดินและปุย๋ การใหบ้ ริการตรวจวิเคราะห์ดินและคำแนะนำการจัดการดิน ชุดดิน
และการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินหรือปุ๋ยสั่งตัด ร่วมกับการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และปุ๋ยชีวภาพในพืชที่สามารถใช้ได้ แก่

สมาชิกศนู ย์จดั การดนิ ปยุ๋ ชมุ ชนและเกษตรกรอืน่ ในชุมชน

กจิ กรรมย่อยสนับสนุนการจดั ทำสถานีเรียนร้เู พ่อื ถา่ ยทอดเทคโนโลยดี ้านการจดั การดนิ และป๋ยุ

๓๙

สำนักงานเกษตรจังหวัดดำเนินการจัดทำสื่อ เอกสารด้านการจัดการดินและปุ๋ย นิทรรศการเพื่อ
สนับสนุนการจัดทำสถานีเรียนรู้ ในการถา่ ยทอดเทคโนโลยดี า้ นการจดั การดนิ และป๋ยุ ใหแ้ กเ่ กษตรกรในการเรยี นรู้

กิจกรรมย่อยจัดทำแปลงเรียนรดู้ ้านการจัดการดินและปยุ๋
สำนักงานเกษตรจังหวดั นครปฐมได้มอบหมายให้สำนักงานเกษตรอำเภอคัดเลอื กเกษตรกรสมาชกิ

ของ ศดปช. ที่สามารถเป็นวทิ ยากรเกษตรในการถา่ ยทอดความรูไ้ ปสู่เกษตรกรในชุมชน เพ่อื จัดทำแปลงเรียนรู้การ
จดั การดินและการใชป้ ๋ยุ เพ่ือลดตน้ ทนุ การผลติ จำนวน 1 แปลง ขนาดพื้นท่ีตามความเหมาะสม โดยมเี จา้ หน้าที่
สำนักงานเกษตรจงั หวัดเป็นท่ีปรกึ ษาให้คำแนะนำ โดยใช้เปน็ จดุ ถา่ ยทอดความรู้และขยายผลในเรือ่ งใดเรื่องหนึ่ง
ตามความเหมาะสม ไดแ้ ก่ การใช้ปยุ๋ เคมีตามคา่ วเิ คราะห์ดินหรือป๋ยุ ส่งั ตดั การใชป้ ุย๋ เคมีตามค่าวเิ คราะหด์ ินหรือปุย๋
สั่งตดั ร่วมกับการใชป้ ุย๋ ชวี ภาพ (ในพชื ทส่ี ามารถดำเนินการได้) การใชป้ ยุ๋ เคมตี ามค่าวเิ คราะหด์ นิ ร่วมกบั การใชป้ ๋ยุ
อินทรีย์ เชน่ ปุ๋ยคอก ป๋ยุ หมัก/ป๋ยุ หมักเตมิ อากาศ ปยุ๋ พืชสด หรอื การไถกลบตอซังพืชหลกั เพ่ือปรับปรงุ บำรุงดนิ
และปรบั ปรุงโครงสรา้ งของดินและ/หรือปยุ๋ ชวี ภาพ โดยตอ้ งมีการเปรยี บเทียบกบั แปลงที่เกษตรกรใช้ปุ๋ย ตามวธิ ีการ
ของเกษตรกร เพื่อใหเ้ ห็นความแตกต่างของตน้ ทุนการผลิตและผลผลิต รวมถงึ ความแตกต่างในแง่อื่น ๆ เช่น ความ
แข็งแรง ความทนทานตอ่ โรคแมลงของต้นพชื ต้นทุนการใช้สารเคมี โดยท้ัง 2 แปลง ตอ้ งมีการปฏิบตั ิแบบเดียวกัน
ยกเวน้ เฉพาะเรอ่ื งการใช้ปุ๋ยท่ีแตกตา่ งกัน (สตู รปยุ๋ และจำนวนครงั้ ในการใสใ่ ห้เปน็ ไปตามคำแนะนำ)

โครงการส่งเสริมการอารักขาพืชเพอื่ เพ่ิมประสิทธภิ าพการผลติ ส้นคา้ เกษตร
กิจกรรม : ส่งเสริมการอารักขาพืชเพื่อเพิ่มประสทิ ธภิ าพการผลิตสินค้าเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานและการรับรองความปลอดภัยของ
ผลผลติ ทางการเกษตร สนับสนนุ และส่งเสริมการผลิตสินค้าเกษตรให้มีคุณภาพมาตรฐานความปลอดภัยเพื่อเพ่ิมขีด
ความสามารถในการแข่งขันให้มากขึ้น โดยมีแนวทางการพัฒนาสนับสนุนการผลิตที่เป็นมิตรกบั ส่ิงแวดล้อม ลด ละ
เลิกการใช้สารเคมีที่เป็นอันตราย เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ผลผลิตทางการเกษตรไม่มีการปนเปื้อนของ
สารเคมที างการเกษตรที่เปน็ อันตราย โดยเจา้ หน้าท่สี ง่ เสริมการเกษตรและเกษตรกรต้องร่วมกันวางแผนการจัดการ
ศัตรูพืชตลอดฤดูกาลปลูก โดยการผสมผสานเทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชหลายๆ วิธีเข้าด้วยกัน ดังนั้น สำนักงาน

๔๐

เกษตรจังหวัดนครปฐมจึงส่งเสริมให้เกษตรกรมีความรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน เพื่อให้เกษตรกร
สามารถจัดการศัตรูพืชได้โดยไม่ต้องพึ่งพาแต่สารเคมีเพียงอย่างเดียว แต่ในสถานการณ์ที่มีความจำเป็นต้องใช้
สารเคมี เกษตรกรกส็ ามารถใชส้ ารปอ้ งกนั กำจดั ศตั รูพชื ได้อย่างถูกตอ้ งและปลอดภัย เพ่ือให้ผลผลติ มีความปลอดภัย
จากสารเคมีทางการเกษตรตกค้าง และไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม นำไปสู่การยกระดับความปลอดภัยของสินค้า
เกษตรให้สูงขึ้น ดำเนินการในเกษตรกรเป้าหมาย ในพื้นที่อำเภอเมืองนครปฐม อำเภอบางเลน อำเภอนครชัยศรี และ
อำเภอสามพราน ดงั นี้

ส่งเสรมิ และสนบั สนุนให้เกษตรกรดำเนินการวางแผนและกำจัดศตั รูพืชโดยวธิ ผี สมผสาน
กิจกรรมย่อย 1.1 อบรมถ่ายทอดความรู้การป้องกันและกำจัดศัตรูพืชโดยวธิ ผี สมผสาน จำนวน 100 ราย
ไดแ้ ก่

จดุ ท่ี 1 ม.7 ต.หนองงเู หลอื ม อ.เมอื งนครปฐม จ.นครปฐม เกษตรกรจำนวน 25 ราย
จุดท่ี 2 ม.5 ต.ตลาดจนิ ดา อ.สามพราน จ.นครปฐม เกษตรกรจำนวน 25 ราย
จดุ ท่ี 3 ม.1 ต.บางแก้วฟ้า อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม เกษตรกรจำนวน 25 ราย
จดุ ท่ี 4 ม.8 ต.นลิ เพชร อ.บางเลน จ.นครปฐม เกษตรกรจำนวน 25 ราย

กิจกรรมย่อย 1.2 สนับสนุนให้เกษตรกรดำเนินการป้องกันและกำจัดศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน
ดำเนินการสนับสนุนสารชีวภัณฑ์และศัตรูธรรมชาติ สำหรับใช้ป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ควบคุมโรคและแมลง
ศตั รพู ชื ด้วยวิธีผสมผสาน ไดแ้ ก่ เชือ้ ราไตรโคเดอรม์ า เช้อื ราบิวเวอรเ์ รยี เชอื้ บาซิลสั ซบั ทิลิส เชื้อบาซลิ สั ทรู งิ เจนซีส
วสั ดุ/อปุ กรณเ์ พาะเลยี้ งแตนเบยี นหนอนบราคอน ให้กับเกษตรกรหลงั จากการได้รับการถ่ายทอดความรู้

กิจกรรมย่อย 1.3 สนับสนุนการควบคุมประชากรแมลงวันผลไม้ โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดนครปฐม
ร่วมกับสำนักงานเกษตรอำเภอสามพราน ดำเนินการถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกรผู้ปลูกไม้ผล ตำบลคลองจินดา
อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม จำนวน 25 ราย เพื่อจำกัดการขยายพันธุ์และลดประชากรของแมลงวันผลไม้
รณรงค์ทำความสะอาดพ้ืนที่สวนผลไม้ รวมถึงพื้นที่สวนหลังบา้ น พื้นที่สาธารณะ โดยเก็บผลทีป่ ลิดทิ้งจากการห่อผล
ผลที่ถูกแมลงวันผลไม้ทำลาย ผลที่ร่วงหล่น ผลที่หลงเหลือจากการเก็บเกี่ยว โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลที่เป็นพืชอาหารหรือ
พชื อาศยั ของแมลงวนั ผลไมช้ นิดที่ไม่ตอบสนองตอ่ สารเมทธิลยูจนิ อล และจดั ทำสอ่ื ความรู้สำหรบั เกษตรกรเพ่ือใช้ใน
งานรณรงค์จำกัดการขยายพันธุ์ของแมลงวันผลไม้ ร่วมกบั กิจกรรมการถ่ายทอดความรู้ของศนู ยจ์ ัดการศัตรูพืชชุมชน
(ศจช.) วันถา่ ยทอดความรู้ (Field day) ของศนู ย์เรยี นรูก้ ารเพ่ิมประสิทธภิ าพการผลิตสินคา้ เกษตร (ศพก.)

๔๑

กจิ กรรมย่อย 1.4 สำรวจประเมนิ ประชากรแมลงวนั ผลไม้ โดยเจ้าหนา้ ที่สง่ เสริมการเกษตรและเกษตรกรผู้
ปลกู ไม้ผล ตำบลคลองจินดา อำเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม สำรวจ ติดตาม และประเมินสถานการณ์แมลงวันผลไม้
จำนวน 25 จดุ ดำเนนิ การจำแนกชนิดและปรมิ าณของแมลงวันผลไม้ทุกสัปดาห์ และหาจำนวนแมลงวนั ผลไม้ (แตล่ ะ
ชนดิ )/กับดกั /วนั (F/T/D) จากกับดกั สไตเนอร์ และบันทึกจำนวนแมลงวันผลไมจ้ ากกับดกั

ติดตาม กำกับดูแล และประเมินผลสารเคมีตกค้างในผลผลิตการเกษตรของเกษตรกร จำนวน 100
ตัวอยา่ ง เพือ่ ประเมินระดับความปลอดภยั ของผลผลติ การเกษตรท่ีผลิตโดยเกษตรกรทีเ่ ข้ารว่ มโครงการ และรายงาน
ผลการตรวจวิเคราะหส์ ารเคมีทางการเกษตรตกคา้ งในผลผลิตของเกษตรกร

กลุ่มยุทธศาตรและสารสนเทศ

โครงการขึ้นทะเบยี นและปรับปรุงทะเบียนเกษตรกร
กรมสง่ เสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มกี ารรบั ขึน้ ทะเบียนเกษตรกรในกลุ่มผู้ปลูกพืช

ทำไร่นาสวนผสม ทำนาเกลือและเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ จากเกษตรกรที่ทำการเกษตรในพื้นที่ที่มีเอกสารสิทธิ์และไม่มี
เอกสารสิทธ์ิ เพื่อต้องการทราบสถานการณ์การเพาะปลูกของเกษตรกรประมาณการผลผลิตที่จะออกสู่ตลาดใน
ชว่ งเวลาตา่ งๆ ได้อยา่ งถูกต้อง โดยเกษตรกรจะต้องเปน็ ผู้มาแจ้งขึ้นทะเบียนทส่ี ำนักงานเกษตรอำเภอตามท่ีต้ังแปลง
ปลูก เมื่อทำการเพาะปลูกแล้ว 15 วัน ได้ดำเนินการจัดเก็บและปรับปรุงข้อมูลทะเบียนเกษตรกรให้เป็นปัจจุบัน
ปีงบประมาณ 2565 ในพื้นที่อำเภอทั้ง 7 อำเภอ ของจังหวัดนครปฐม ในช่วงเดือน ตุลาคม 2564 ถึง กันยายน
2565 ซ่ึงมีผลการดำเนนิ งาน ดังน้ี
ตารางที่ 1 แสดงจำนวนครวั เรอื นท่ีปรบั ปรงุ ข้อมูลทะเบียนเกษตรกรในพื้นท่ี 7 อำเภอ

จังหวดั /อำเภอ เปา้ หมายปี 2565 ผลการปรับปรุง
(ครวั เรอื น) (ครัวเรือน)
นครปฐม
39,000 38,398
เมอื งนครปฐม 7,460 7,121
กำแพงแสน 7,505 7,609
นครชยั ศรี 5,025 5,000
2,770 2,785
ดอนตูม 9,030 9,074
บางเลน 6,190 5,779
สามพราน 1,020 1,030
พุทธมณฑล

๔๒

สนับสนนุ Tablet พรอ้ มทงั้ ค่าอนิ เทอรเ์ น็ตสำหรบั ใชก้ ับ Tablet ในการปรบั ปรงุ ทะเบยี นและวาดแปลง

โครงการส่งเสริมการหยุดเผาในพืน้ ทกี่ ารเกษตร ปี 2565 จงั หวดั นครปฐม

เปา้ หมายการดำเนนิ งาน

1) เกษตรกร จำนวน 180 ราย

2) เครือข่ายเกษตรกรปลอดการเผาเพื่อสร้างกลไกในการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นท่ี

การเกษตร รวม 6 เครือข่าย ในพ้นื ที่ 6 อำเภอ

การเกดิ จุดความร้อนในพืน้ ที่จงั หวดั นครปฐม

จากการรายงานสถานการณไ์ ฟป่าหมอกควันจากระบบ MODIS พ้ืนท่ีเผาไหม้จกข่อมลู ภาพถา่ ยดาวเทยี ม

LANDSAT-8 ประจำปี 2558 เพอ่ื ติดตามสถานการณ์ไฟปา่ และหมกควนั โดย ฝา่ ยสิง่ แวดลอ้ มและภยั พบิ ัติ สำนัก

ประยกุ ต์และบรกิ ารภูมสิ ารสนเทศ สำนักงานพมั นาเทคโนโลยอี วกาศและภูมสิ ารสนเทศ (องค์การมหาชน)

กระทรวงวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รายงานจดุ ความร้อนในพืน้ ท่จี ังหวดั นครปฐม ดงั นี้

ปี พ.ศ. ปา่ อนรุ ักษ์ ปา่ สงวน เขต สปก. พื้นที่ริมทาง ชมุ ชนและ รวม
แหง่ ชาติ พน้ื ท่เี กษตร หลวง อืน่ ๆ

(250เมตร)

2560 0 0 2 21 11 7 41

2561 0 0 2 52 2 19 75

2562 0 1 0 3 43 14 61

2563 0 2 0 4 28 20 54

การวางแผนงาน มาตรการและแนวทาง

2.1 ชว่ งระยะเวลาดำเนินการ (ช่วงเตรียมการ ช่วงรบั มือ ช่วงฟื้นฟแู ละสร้างความย่ังยืน)

ชว่ งเตรียมการ ตุลาคม 2564 - ธันวาคม 2564

ชว่ งรับมือ มกราคม - พฤษภาคม 2565

ชว่ งฟ้นื ฟแู ละสร้างความย่ังยนื มถิ ุนายน - กนั ยายน 2565

๔๓

แนวทางปฏิบัตกิ าร

จงั หวดั นครปฐมดำเนนิ การปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หาฝุน่ ละอองขนาดเล็ก (PM 2.5) ตามแนวทางและ

มาตรการสอดคลอ้ งกับแผนปฏิบัติการขบั เคลื่อนวาระแห่งชาติ “การแกไ้ ขปัญหามลพษิ ด้านฝุน่ ละออง” โดยบูรณา

การหนว่ ยงานทเ่ี กี่ยวข้อง ดำเนนิ การดังน้ี

ชว่ งเตรียมการ (ตุลาคม 2564 - ธนั วาคม 2564)

1) แจง้ เตรียมการปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หาฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM 2.5) ปี 2564-2565

2) การเฝ้าระวงั ตดิ ตาม วเิ คราะห์ และประเมนิ สถานการณ์ และแจง้ เตือน

3) ทบทวน และจัดทำแผนเผชญิ เหตุ จัดทำแผนปอ้ งกันและแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นทีเ่ กษตรกรรม

4) ประชาสมั พันธ์สรา้ งการรับรใู้ ห้กบั ประชาชน

ช่วงรบั มือ (มกราคม - พฤษภาคม 2565)

1) รณรงค์หยุดเผาในพน้ื ที่การเกษตรเพื่อสร้างการรบั ร้ใู หเ้ กษตรกร

2) จัดเวทีชมุ ชนเพอื่ วิเคราะห์ปัญหา และถ่ายทอดความรู้

3) จดั ทำบันทึกข้อตกลง “นครปฐมร่วมใจหยุดเผาในพน้ื ทีก่ ารเกษตร” ระหว่างผู้นำองคก์ ร/หนว่ ยงาน และ

เกษตรกร

ช่วงฟ้ืนฟูและสรา้ งความยั่งยืน (มถิ นุ ายน - กันยายน 2565)

1) สง่ เสรมิ การทำการเกษตรตามหลกั BCG ทำการเกษตรปลอดการเผา

2) สง่ เสริมการใช้ประโยชนจ์ ากเศษวสั ดุการเกษตร และใช้เทคโนโลยที างการเกษตรแทนการเผา

3) ส่งเสริมการมสี ว่ นรว่ มของชุมชน เพื่อป้องกันและแกไ้ ขปัญหาการเผา

การปฏบิ ัติงาน
การบริหาร ศนู ยบ์ ญั ชาการ

สว่ นการปฏบิ ัติงาน การป้องกนั และลดการเกดิ มลพิษท่ีตน้ ทาง (แหลง่ กำเนิด) ด้านการเกษตร มีหน้าท่ี
ดงั น้ี

1) ควบคมุ การเผาในพืน้ ที่การเกษตร กำหนดพน้ื ทป่ี ลอดการเผาใบอ้อย ฟางขา้ ว
2) กำชับกำนัน ผใู้ หญบ่ า้ น องคก์ ารปกครองส่วนท้องถ่ิน คณะกรรมการหม่บู า้ น/ชมุ ชน สอดสอ่ ง
ตกั เตือน หา้ มปรามผู้ท่ีจดั ไฟเผาเศษวสั ดทุ างการเกษตร
3) รณรงค์ให้เกษตรงดการเผา จัดกิจกรรมรณรงค์การหยุดเผาในพื้นท่ีการเกษตร
4) ส่งเสรมิ ให้มกี ารจดั การเศษวสั ดุทางการเกษตรประเภทต่างๆโดยนำไปใชป้ ระโยชนห์ รือเพ่มิ มูลคา่
5) สง่ เสริมใหม้ ีการใช้สารย่อยสลาย หรือไถกลบั ตอซงั ข้าว/ข้าวโพด/ซากวชั พชื
6) ส่งเสริมให้ปรับเปล่ียนการปลูกพชื หรอื ไม้ยืนตน้ อ่ืนทดแทนพืชเชงิ เดย่ี ว/พืชทมี่ ีการเผา
7) ปรับปรงุ การจดั การมูลสตั ว์ในภาคปศุสตั ว์
8) ประชาสมั พนั ธส์ รา้ งเครอื ขา่ ยชุมชนในพ้ืนท่ที ่ีมีการเผา
9) จดั หนว่ ยปฏบิ ัติการระดบั พืน้ ท่ี เพือ่ เยี่ยมเยยี นเกษตรกรและประชาสัมพันธใ์ ห้ความรดู้ า้ น
การเกษตรปลอดการเผา

๔๔

การสร้างการรับรู้ การประชาสัมพันธ์
สำนักงานเกษตรจงั หวดั นครปฐม สำนกั งานเกษตรอำเภอ รว่ มบูรณาการกบั หน่วยงานในเครอื

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานในท้องถิ่น ดำเนนิ การจัดเวทชี ุมชนและประชาสัมพนั ธก์ ารส่งเสรมิ การ
ลดการเผาในพน้ื ที่การเกษตร ดงั น้ี

1) รณรงคห์ ยดุ เผาในพื้นที่การเกษตรเพื่อสร้างการรับรู้ให้เกษตรกร
2) จดั เวทีชมุ ชนเพ่อื วเิ คราะห์ปญั หา และถ่ายทอดความรู้
3) จัดทำบนั ทกึ ขอ้ ตกลง “นครปฐมรว่ มใจหยุดเผาในพ้ืนทก่ี ารเกษตร” ระหวา่ งผู้นำองค์กร/หน่วยงาน
และเกษตรกร หน่วยงานทุกภาคสว่ นและเกษตรกรรว่ มลงนามเพื่อเป็นสกั ขพี ยานในข้อตกลงการหยดุ เผาในพืน้ ท่ี
การเกษตร

แบง่ กลมุ่ รว่ มกนั วเิ คราะห์การแกไ้ ขปญั หาการเผาตอซังในนาข้าว

การใชป้ า้ ยและส่ือเพ่ือการประชาสัมพนั ธ์
การลดปริมาณเชอ้ื เพลิงและการจดั การเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร รว่ มบรู ณาการกบั หน่วยงานในเครือ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหนว่ ยงานในท้องถิน่ ดำเนนิ การส่งเสริมความรแู้ ละเทคโนโลยี ดงั น้ี

1) ส่งเสริมให้มีการจดั การเศษวสั ดทุ างการเกษตรประเภทตา่ งๆโดยนำไปใช้ประโยชนห์ รอื เพิม่ มูลค่า
2) สง่ เสริมให้มีการใชส้ ารย่อยสลาย หรือไถกลับตอซงั ข้าว
3) ส่งเสริมใหป้ รบั เปล่ียนการปลกู พืช หรอื ไม้ยนื ตน้ อื่นทดแทนพืชเชงิ เดี่ยว/พืชทีม่ ีการเผา
การสร้างความตระหนักลดการเผาในพ้นื ทกี่ ารเกษตร

๔๕

สำนักงานเกษตรจงั หวัดนครปฐม สำนกั งานเกษตรอำเภอ รว่ มบรู ณาการกบั หนว่ ยงานในเครอื
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานในท้องถิ่น ดำเนินการจดั เวทีชุมชนและประชาสัมพนั ธ์การสง่ เสรมิ การ
ลดการเผาในพื้นที่การเกษตร ดังนี้

1) รณรงค์หยุดเผาในพน้ื ทีก่ ารเกษตรเพ่ือสรา้ งการรบั รู้ให้เกษตรกร
2) จัดเวทชี ุมชนเพอื่ วเิ คราะห์ปัญหา และถา่ ยทอดความรู้
3) ช้แี จงข้อกฎหมาย เกี่ยวกับการเผาในพ้นื ท่ีการเกษตร

เรอ่ื งการดำเนินการตามกฎหมายกบั ผู้จุดเผาฟางขา้ ว
ตอซงั ขา้ ว ซ่งึ ก่อใหเ้ กิดมลละพษิ ความเสียหายต่อสังคมและส่งิ แวดลอ้ ม
การบณู าการกจิ กรรมรว่ มกับหนว่ ยงานในพ้นื ที่
สำนักงานเกษตรจังหวดั นครปฐม สำนักงานเกษตรอำเภอ ร่วมบูรณาการกับหน่วยงานในเครอื กระทรวง
เกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานในท้องถิ่น ในการดำเนนิ การจดั เวทีชุมชนและประชาสมั พันธก์ ารสง่ เสริมการลด
การเผาในพนื้ ทก่ี ารเกษตร

ผลลพั ธ์ (outcome)
เกษตรกรทไ่ี ดร้ บั การถ่ายทอดและพฒั นาความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนำความรู้ที่ได้รับปฏิบัติ ส่งผลให้

เกดิ พ้ืนท่กี ารเกษตรปลอดการเผาลดลงจากปี 2564
(1) เกษตรกรมีการลดต้นทุนจากการใช้เศษวสั ดุทางการเกษตรมาผลิตป๋ยุ หมักทดแทนการเผา และการ

ใชอ้ ินทรียวตั ถปุ รับปรงุ บำรุงดนิ ทำใหโ้ ครงสรา้ งดินดีขนึ้
(2) พน้ื ทเ่ี ผาไหม้ และจุดความร้อน (hotspot) ลดลง สง่ ผลใหส้ ขุ อนามัยของประชาชนดีข้นึ

๔๖

การจดั งานวันถา่ ยทอดเทคโนโลยเี พ่ือเร่มิ ต้นฤดูกาลผลติ ใหม่ (Field Day) ปี 2565 จังหวดั นครปฐม
ปจั จยั ความสำเร็จในการจัดงาน Field Day

1) การจดั ฐานเรยี นรูใ้ ห้เกษตรกร ทสี่ ่งเสรมิ ใหเ้ กษตร ลดต้นทนุ การผลติ เพม่ิ ผลผลิต การผลิตสินค้าทมี่ ี
ความปลอดภยั

2) การสาธิต เพ่อื ใหเ้ กษตรกรได้เห็นภาพและเขา้ ใจในองคค์ วามรู้ตา่ งๆ เชน่ การปลูกข้าวโดยไมเ่ ผาตอซัง
3) เกษตรกรทมี่ าร่วมงาน ได้รบั ความร้ทู างวิชาการ ทีต่ รงตามความต้องการและมีความเหมาะสมกับพ้ืนท่ี
เช่น การใช้สารชีวภัณฑ์ การปลกู ข้าวโดยไม่เผาตอซงั
4) การประชาสมั พันธ์ การจดั งานใหเ้ กษตรกร ผูน้ ำและผู้เกี่ยวขอ้ งในชมุ ชนทราบโดยท่ัวกัน
5) การได้รบั ความรว่ มมือ และการบูรณาการจากหนว่ ยงานตา่ งๆ

การปรับปรุงการดำเนินการ วางแผนในปีตอ่ ไป และวางแผนปี 2566 – 2570
เป้าหมาย
1) ขยายผลสร้างการรับรู้ให้เกษตรกรตระหนักถึงผลกระทบจากการเผาในพื้นที่การเกษตรจากเครือข่าย

เกษตรกรปลอดการเผาทไ่ี ด้รบั การพัฒนาแลว้
2) ค้นหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมให้เป็นทางเลือกการใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตร และเทคโนโลยี

ทางการเกษตรทดแทนการเผา เพ่อื เกษตรกรสามารถปรับเปลย่ี นวิธีการผลติ ไปสู่ “การทำการเกษตรแบบปลอดการ
เผา”

3) ลดพ้นื ทีก่ ารเผาในพน้ื ที่การเกษตรลงให้ได้อย่างน้อย รอ้ ยละ 10 หรอื มีเกษตรกรที่เข้ารว่ ม เกษตรปลอดการ
เผา อยา่ งน้อย รอ้ ยละ 20

หลักคดิ ของการจดั กจิ กรรม
1) บูรณาการกับจุดเรียนรู้ ศพก/ศดปช ในการถา่ ยทอดความร้แู ละสาธติ ใหแ้ ก่เกษตรกร
2) เกษตรกรได้รับความรู้ถึงผลกระทบจากการเผาในพื้นที่การเกษตร และมีทางเลือกที่มากขึ้นในการใช้
ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตร และเทคโนโลยีทางการเกษตรทดแทนการเผา มาปรับใช้ในการ “ทำ
การเกษตรแบบปลอดการเผา”

๔๗

เป้าหมายและประเดน็ การนำเสนอ
1) เกษตรกรในพื้นที่เข้าร่วมกิจกรรม จำนวนไม่น้อยกว่า 50 ราย ที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงต่อการเผาในพื้นที่
การเกษตร
2) เกษตรกรสามารถเลือกการใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตร และเทคโนโลยีทางการเกษตร
ทดแทนการเผา ให้สอดคลอ้ งกบั กจิ กรรมการผลติ ในพืน้ ท่ี เพอ่ื นำไปปรบั ใชใ้ นการทำการเกษตรของตนเอง
3) การสาธิตการใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตร และเทคโนโลยีทางการเกษตรทดแทนการเผา
สอดคล้องกับความเหมาะสมในพ้นื ท่ี
4) ประสานหน่วยงานในพื้นที่ร่วมบูรณาการ เช่น สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัด สำนักงานพลังงานจังหวัด
สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด สถาบันการศึกษา และ
ภาคเอกชน เพอ่ื ให้เกิดความรู้ ในเรือ่ งฝุ่น PM10, PM2.5, ผลกระทบจากการเผาด้านต่างๆ เช่น ทำลายโครงสร้างดิน
ทำลายอินทรยี วตั ถุ ดา้ นสขุ ภาพอนามยั , งานศึกษาวจิ ัยด้านเทคโนโลยีทางการเกษตรทดแทนการเผาต่างๆ เป็นต้น)
ท้งั น้ี สามารถพจิ ารณาได้ตามความเหมาะสม

โครงการ/กจิ กรรม จดั เวทีแลกเปลี่ยนเรียนร้รู ะดบั อำเภอ (DW)
แผนงาน พ้นื ฐานด้านการสรา้ งความสามารถในการแข่งขนั ผลผลิตเกษตรกรได้รับการส่งเสริมและพัฒนา
ศกั ยภาพ
กจิ กรรม เพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารจัดการดา้ นการเกษตรและสหกรณ์ พัฒนาเครือขา่ ยงานส่งเสริม
การเกษตร
จดั เวทีแลกเปล่ียนเรยี นรรู้ ะดับอำเภอ (DW) ผ่านระบบ Online คร้ังที่ 1/2565
วตั ถุประสงค์

1) เพื่อให้เจ้าหน้าที่ของสำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอทุกอำเภอ ได้ร่วมกันวาง
แผนการปฏิบัติงาน การติดตาม การนิเทศงาน พร้อมทั้งสนับสนุนกระบวนการจัดการเรียนรู้ได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ

2) เพอื่ ใหเ้ จ้าหนา้ ที่ของสำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอทุกอำเภอ ได้แลกเปล่ียน
เรียนรู้การขับเคลื่อนงาน/โครงการ โดยใช้ระบบส่งเสริมการเกษตร T & V System เป็นกลไกหลักในการ
ดำเนินการให้บรรลุเป้าหมาย

เปา้ หมาย : เจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจงั หวดั และสำนักงานเกษตรอำเภอทกุ อำเภอ จำนวน 90 ราย
ผลการดำเนินงาน

1) เจา้ หนา้ ท่ีสำนักงานเกษตรจงั หวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอไดร้ ับทราบนโยบายและมีความ
เข้าใจในแนวทางในการดำเนินโครงการส่งเสรมิ การเกษตรของจังหวัดนครปฐม จำนวน 90 ราย

2) เจา้ หน้าทส่ี ำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอได้รับรบั ทราบและเข้าใจ โครงการ
สง่ เสรมิ การเกษตร ปงี บประมาณ 2565 จาก 5 กลุ่ม/ฝา่ ย

4) เจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนกั งานเกษตรอำเภอไดแ้ ลกเปล่ยี น/นำเสนอ ผลการ
ดำเนนิ งาน ปญั หาอุปสรรค ข้อเสนอแนะการปฏบิ ตั งิ านโครงการส่งเสรมิ การเกษตรในพน้ื ท่ีในระดับอำเภอ
และจังหวัด ตามระบบส่งเสริมการเกษตร T & V System