1
หนว ยที่ 2
เรอ่ื ง การวางแผนและการจดั การทางการเงนิ
ครูมณกี าญจน ภกั ดีสรเดช
2
ใบความรู
หนว ยท่ี 2 เร่อื ง ความรเู บ้อื งตน เกยี่ วกบั ธรุ กิจและการเปนผปู ระกอบการ
1. ความรูเบ้ืองตน เกยี่ วกบั ธุรกิจ
ความหมายของธุรกิจ(Business) หมายถึง กิจกรรมที่บุคคลหรือกลุมบุคคลทําเปนประจําเกี่ยวกับ
การแลกเปล่ียนส่ิงของจําเปนหรือของมีคากับคาตอบแทนท่ีเปนผลกําไร โดยท่ี “ส่ิงของจําเปน” หรือ
“ของมีคา” อาจจะเปนสินคา ซึ่งเปนสิ่งของมีคาและจับตองได หรือการใหบรหิ ารซ่ึงมีคา แตจ ับตองไมได
“กิจกรรมประจํา” ก็หมายถึง การประกอบธุรกิจ ที่เราเรียกกันวา การทําธุรกิจ และ “บุคคลหรือกลุม
บคุ คล” ทที่ าํ กิจกรรมน้ี เรียกวา ผปู ระกอบการ
1.1 องคประกอบท่ีสําคญั ของธรุ กิจ
1. การคาขาย
2. ผลกําไร
3. เงินทนุ
4. ความเส่ียงทางธรุ กจิ
5. การบรหิ ารจัดการ
1.2 ประเภทของธรุ กิจ
การประกอบธุรกิจสามารถแบงตามลักษณะของสินคาและการไดมาของสินคา ซ่ึงสามารถจําแนก
ออกเปน 3 รปู แบบใหญๆ ดงั น้ี
1. ธุรกจิ การผลติ สนิ คา
2. ธรุ กิจการใหบริการสนิ คา
3. ธุรกิจการจดั จาํ หนาย
1.3 ปจจัยการผลิต (Factors of Production) ทรัพยากรตาง ๆ ที่ใชในการผลิตสินคาหรือ
บรกิ าร ปจ จุบันไดแบงเปน 5 ประเภทดงั นี้
1. แรงงาน
2. เงิน
3. ทรพั ยากรทางกายภาพ
4. การเปนผปู ระกอบการ
5. ทรพั ยากรสารสนเทศ
1.4 ส่งิ แวดลอ มทางธรุ กิจ
สงิ่ แวดลอ มทางธรุ กิจแบง เปน 2 ระดบั ดงั น้ี
1. สิ่งแวดลอมทางเศรษฐกจิ และสังคม
1) ปจจัยดานการเมอื งการปกครอง
2) ปจจัยดา นสภาวะเศรษฐกิจ
3
3) ปจ จัยดานสงั คม
4) ปจจยั ดา นเทคโนโลยี
5) ปจ จยั ดานกระแสโลกาภวิ ฒั น
2. ส่งิ แวดลอ มทางอตุ สาหกรรม
1) อาํ นาจตอรองของลูกคา
2) อาํ นาจตอรองของผูขายวตั ถุดบิ
3) อปุ สรรคจากสนิ คา ทดแทน
4) ศกั ยภาพของคูแ ขง ขนั
5) ศักยภาพของผูเขา มารายใหม
2. ความรูเ บอื้ งตนเกีย่ วกับการเปน ผปู ระกอบการ
2.1 ความหมายและความตองการของผูประกอบการ
ผปู ระกอบการ (Entrepreneurs) หมายถึง ผูที่จัดตั้งธุรกิจข้ึนมาเปนของตนเอง มีการลงทุนและ
รับผิดชอบในการดําเนินงานธุรกิจทุกอยางดวยตนเอง เพ่ือมุงหวังผลกําไรตอบแทนและยอมรับความ
เสีย่ งทจ่ี ะเกดิ ข้นึ จากผลการดําเนินงานน้นั
ผูประกอบการ (Entrepreneurs) หมายถึง เจาของกิจการหรือผูท่ีคิดริเริ่มจัดตั้งธุรกิจข้ึนมาเปน
ของตนเอง มกี ารวางแผนการดําเนินการและดาํ เนินธุรกิจทุกดานดว ยตนเอง โดยมองเหน็ โอกาสทางธรุ กิจ
และยอมรับความเส่ียงที่อาจเกิดขนึ้ ไดตลอดเวลา เพ่ือมุงหวงั กําไรท่ีเกิดจากผลการดดําเนินงานของธุรกิจ
ตนเอง
ความตองการของผูประกอบการ
1) แรงบันดาลใจ
2) ความเปนอสิ ระทางการเงิน
3) ชอ งวางทางการตลาดทที่ าํ กําไร
4) ธรุ กจิ ของครอบครวั
2.2 คณุ สมบตั ิของผปู ระกอบการ
1) มคี วามคดิ ริเริม่ สรางสรรคใ นการผลติ สนิ คา หรอื บรกิ ารใหมๆ
2) มีความสามารถในการบริหารจัดการ
3) มคี วามกระตอื รือรนสงู สุขภาพแข็งแรง พรอมที่จะทาํ งานหนกั
4) มคี วามตอ งการทีจ่ ะประสบความสาํ เรจ็ สงู
5) มวี สิ ยั ทัศนก วางไกล ใฝห าความรอู ยเู สมอ
6) เปน ผทู ม่ี ีมนษุ ยสมั พันธทีด่ ี
7) มีความสามารถในการคดิ และแกปญหา กลาเสยี่ ง
8) มองเหน็ โอกาสหรือชอ งทางในการทาํ ธรุ กิจ
4
2.3 คุณลกั ษณะของผปู ระกอบการทีป่ ระสบความสาํ เร็จ
1) มคี วามมงุ ม่ันทีจ่ ะประสบความสาํ เรจ็
2) มคี วามม่นั ใจในตนเอง
3) มแี นวคดิ เกีย่ วกบั ธรุ กจิ ของตนเองอยางชัดเจน
4) มีแผนงานธรุ กิจทเ่ี ปน ระบบ
5) มคี วามสามารถในการบริหารการเงิน
6) มีความสามารถทางการตลาด
7) มีแหลง สนบั สนนุ ที่ดี
8) มีทกั ษะในการประสานงาน
9) มีการจัดองคก รทเ่ี หมาะสม
10) มีความสามารถมองเหน็ สภาพของการแขงขนั ในอนาคตได
2.4 ลักษณะของผปู ระกอบการทปี่ ระสบความลมเหลว
1) บคุ ลกิ ออ นแอ
2) โดดเด่ียวคนเดียว
3) ไมมีแผนงาน
4) ไมเตรยี มเงินทนุ และเงนิ ขาดมอื
5) ทําการตลาดไมเ ปน
6) เลอื กใชคนผิด
7) ประมาทการแขง ขนั
8) ประเมินผลไมไ ด
3. บคุ คลผูมีสว นไดส ว นเสียของธุรกิจ
การประกอบธุรกิจยอมมีบุคคลเก่ียวของหลายฝาย แตละฝายลวนแลวแตเปนผูที่มีความสําคัญตอ
ธุรกิจ ดังนั้นจึงเปนหนาที่ของธุรกิจท่ีจะตองรักษาสัมพันธภาพท่ีดีของกลุมบุคคลที่เกี่ยวของ เพ่ือใหการ
ดําเนินกิจกรรมตาง ๆของธรุ กจิ บรรลเุ ปาหมาย
3.1 ผูมสี วนไดสว นเสียโดยตรง
1) ลกู คา
2) หนุ สว น
3) เจาหน้ี
4) ผจู าํ หนายวัตถุดบิ
5) ลูกจาง
6) ตัวแทนจําหนา ย
3.2 ผูมีสวนไดสวนเสียโดยออม หมายถึง คนหรือกลุมคน ซึ่งสามารถกระทําบางส่ิงบางอยางท่ีจะ
สง ผลกระทบตอผเู กี่ยวของโดยตรงกบั ธุรกจิ ในประเภทแรกไดไมมากก็นอย หรืออาจกระทําการบางอยาง
5
เพ่ือไปจํากัดการดําเนินการที่ไมรับผิดชอบบางอยางของธุรกิจได โดยผานการแสดงความไมเห็นดวย
ความไมพอใจ การตอตานหรือสรางแรงกดดันตอธุรกิจ เพื่อทําหรือไมทําอะไรบางอยาง ผูมีสวนไดสวน
เสียโดยออม ไดแก ผูบริโภค ภาครัฐ องคกรแรงงาน กลุมอนุรักษสิ่งแวดลอม ชุมชน ทองถิ่น
ส่อื สารมวลชนและกลมุ ผลประโยชนอ ืน่ ๆ
4. จรรยาบรรณของผูป ระกอบการ
จรรยาบรรณ หมายถึง ประมวลความประพฤติที่ผูประกอบธุรกิจการงานแตละอยางกําหนดขึ้น
เพือ่ รักษาและสง เสรมิ เกียรตคิ ณุ ช่อื เสยี งและฐานะของสมาชิก
การประกอบอาชีพทุกประเภทจะตอ งมีจรรยาบรรณตอวิชาชีพของตนเอง เพื่อเปนการแสดงความ
รับผิดชอบตอสังคม ตอประเทศชาติ และเปนการคืนกําไรใหกับสังคม ดังน้ันผูประกอบธุรกิจจึงตองมี
หนาที่รับผดิ ชอบตอ บคุ คลตา ง ๆ ดังน้ี
4.1 จรรยาบรรณตอลูกคา
การสรางและการรักษาความภักดีของลูกคา ที่มีตอองคการไมใชงานที่งายนักเพราะยังมีสิ่งตางๆ
เกี่ยวของมากกวาการขายสินคาและการบริการ การสรางความสัมพันธกับลูกคาสวนหนึ่งข้ึนอยูกับกรอบ
ความรบั ผดิ ชอบตอ ลกู คาท่จี ะไดร บั รูสิทธิของตน อนั ไดแ ก
1.ความปลอดภยั เปน สทิ ธขิ น้ั พืน้ ฐานของลูกคาองคก ารตองจดั หาสนิ คาและบริการทมี่ ี
ความปลอดภยั ความเชือ่ ถอื ขององคก ารจะหมดไปเม่ือองคการผลติ ผลิตภัณฑที่อาจเปนอันตรายตอ ลูกคา
2.การรบั รู ลูกคามสี ทิ ธิทจ่ี ะไดร ับขอมลู ขาวสารเกยี่ วกบั สนิ คา และบริการ ซึ่งถอื เปน สว น
ควบผลิตภัณฑที่ทรงคุณคามากที่สุด การแสดงความรับผิดชอบขององคการ ตองใหขอมูลท่ีเปนจริงแก
ลกู คา ไมว า จะเปนราคา คุณภาพ ขนาด รูปรา งและคณุ สมบัติอนื่ ๆ
3.การบอกกลาว เปนสทิ ธิของผูเ ปน ลูกคาท่จี ะแนะนําการตดิ ตอส่ือสารระหวางองคก าร
และลูกคา องคการตองมีความรับผิดชอบท่ีจะสรางกลไก เพื่อแกไขปญหาเก่ียวกับสินคาและบริการจาก
ลกู คา
4.การศกึ ษา ความรับผิดชอบขององคก ารทใี่ หล กู คา เขาสูโปรแกรมการศกึ ษาเปาหมาย
คือ ใหผูบริโภคไดรับขอมูลอยางเพียงพอ เพื่อใชในการตัดสินใจเลือกซ้ือสินคาและบริการ ตลอดจน
วิธกี ารใชทเ่ี หมาะสม
5.การเลือก เปนสทิ ธขิ องลูกคา ทีจ่ ะเลือกซอ้ื สนิ คาและบรกิ ารที่มีจําหนายอยใู นตลาด
องคการจะตอ งไมสรางขอ จาํ กัดในการแขงขัน
4.2 จรรยาบรรณตอพนักงาน
องคการจะเพม่ิ ผลผลิตไดโดยตองอาศยั บุคลากรหรือพนกั งาน ในการดําเนินงานขององคการ ซึ่งถา ใน
องคการตระหนักในขอ เท็จจริง และใหความสาํ คัญในการดึงบุคลากรเขา มามีสว นรวมในการตัดสินใจ การ
รับฟงความคิดเห็นขอเท็จจริง ความคาดหวังขององคการ การใหรางวัลกับบุคลากรท่ีปฏิบัติงานดีเดน
ตลอดจนการสรางบรรยากาศท่ีดีและการทํางานเปนทีม คํากลาวท่ีวา “พนักงานถือเปนทรัพยากรท่ี
ทรงคณุ คา ” จงึ เปน คํากลา วท่ถี ูกตองเสมอ
6
4.3 จรรยาบรรณตอ ผูรวมลงทนุ
องคการตองตอบสนองตอผูลงทุนดวยอัตราผลตอบแทนการลงทุนท่ีเปนธรรม แตการประกอบธุรกิจ
เพียงอยางเดยี วไมสามารถนําพาองคการไปสูความสําเร็จได ผูบริหารยุคใหมใ หความสําคัญกบั การจัดการ
ทางจริยธรรม และความรบั ผิดชอบตอสังคมเปนวิถีทางที่จะทําใหองคการมีผลกําไรในระยะยาว องคการ
จึงไมมีความขัดแยงกันระหวางการปฏิบัติทางจริยธรรมและผลกําไรขององคการ การปฏิบัติอยางมี
จริยธรรมจึงเปนวิธีการนําไปสูผลกําไรอยางแทจริง องคการจะมีความไดเปรียบเหนือกวาคูแขง ทั้งนี้
เพราะการรกั ษามาตรฐานทางจรยิ ธรรม ทําใหล ดปญหาดานแรงงานและยงั ชวยในการเพม่ิ ผลผลิต
4.4 จรรยาบรรณตอสังคม
ลุกคาในยุคปจ จุบันจาํ นวนมากไดนําความปลอดภัยตอส่ิงแวดลอมเขาไป เปนสวนหนึง่ ของหลักเกณฑการ
ซ้ือ นอกเหนือจากราคา คุณภาพ การบริการและอื่นๆ จากการศึกษาผูบริโภคในสหรัฐอเมริกาถึง
ผลกระทบของผลิตภัณฑท่ีเลือกซ้ือ พอใจทจี่ ะจายคา ผลิตภัณฑเพมิ่ ขึน้ เพื่อสิ่งแวดลอ มท่ีดี ดังน้นั องคการ
ถึงแมวา จะเปนขนาดยอมก็ควรจะแสวงหาวิธีการที่เหมาะสมในการดําเนินงานเพ่ือรักษาสิ่งแวดลอม เชน
การปรับปรุงเครื่องจักรใหมเพื่อลดมลพิษทางนํ้าและอากาศ การรักษาระบบนิเวศอื่นๆ อยางไรก็ตาม
ความสามารถขององคการในการผลักภาระตนทุนที่สูงข้ึนใหกับลูกคา การควบคุมมลพิษจึงเปนภาระงาน
ที่หนัก สําหรับองคการขนาดยอ ม เนอื่ งจากองคก รอาจมีเครื่องจกั รท่ีลา สมัย และมเี งนิ ทุนอยูอ ยางจํากดั
องคการจะตองเรยี นรูถึงตน ทุนการดําเนินงาน เพอื่ ความปลอดภัยตอสิง่ แวดลอ ม และยังเปน การ
เพม่ิ ความสามารถในการแขงขัน สงิ่ สาํ คัญที่สดุ ท่ีองคการจะตองปฏิบตั ิ คอื
• ลด (Reduce) ถือเปน วิธีทีด่ ีท่ีสุด โดยลดจาํ นวนวตั ถดุ บิ /วสั ดุ ทีจ่ ะกอใหเกดิ มลพศิ ตอ
สง่ิ แวดลอม
• ใชใหม (Reuse) เทา ทส่ี ามารถทําได โดยสวนที่เสียหายจากการผลิตนํามาเปนวตั ถุดบิ
ของอีกผลิตภณั ฑหนึ่ง
• แปรรูปเพื่อใชป ระโยชนใหม (Recycle) โดยการใชว ัตถดุ บิ /วสั ดทุ ีถ่ ูกกาํ จดั ท้ิงไปและ
นาํ มาสราง หรอื ผลิตเพื่อนาํ มาใชป ระโยชนใหม
ความรับผิดชอบขององคการตอ ชมุ ชน
องคการจะตองมีความรบั ผดิ ชอบตอชมุ ชน โดยอาจจดั หางานสรา งความม่งั ค่ัง
หรือสนับสนุนชุมชนทองถิ่นในวถิ ีทางตาง ๆ องคการทม่ี ีความรับผิดชอบตอ สงั คมจะตอ งรูถึงหนาที่ทจี่ ะ
ใหก ับชมุ ชนในการพัฒนาในดานตาง ๆ องคก ารที่ใหการสนับสนุนชุมชนมักมีผลประกอบการท่ดี ีกวา
องคการทล่ี ะเลยตอ ความรับผิดชอบ
4.5 จรรยาบรรณตอรฐั บาลและหนว ยราชการ
หนว ยราชการ เปนสถาบันหน่ึงท่มี ีความสมั พันธก ับการประกอบธรุ กจิ ผปู ระกอบธรุ กิจตอง
มกี ารติดตอกับหนว ยงานอยางสม่ําเสมอ นอกจากน้กี ารประกอบธุรกิจยังอยูใ นการควบคุมดแู ลของหนวย
ราชการอีกดว ย ดังนน้ั ผูประกอบธรุ กจิ จึงควรมจี รรยาบรรณตอสวนราชการดงั น้ี
1. ปฏบิ ตั ติ ามขอ บังคับของกฏหมายในการประกอบธุรกิจดวยความซ่ือสัตย เชน จดั ทําบัญชี
7
และเสียภาษถี ูกตอ งสามารถตรวจสอบได และไมเ ปดโอกาสใหข าราชการประพฤตมิ ิชอบในธรุ กิจของตน
2. ไมใหสินบนเพือ่ อํานวยความสะดวกในการดําเนนิ ธรุ กิจ
3. ไมใหความรว มมือสนับสนนุ ขาราชการในการกระทําท่สี อทางทุจรติ
4. ไมใ หข องขวัญหรือของกาํ นัลแกขาราชการเพอื่ ประโยชนของธรุ กจิ
5. ทาํ ธุรกจิ กับสวนราชการดวยความซื่อสัตยสจุ รติ เปนธรรม มคี วามเปน มิตรไมตรี
6. ใหค วามรวมมือกับสวนราชการในการทําหนาทีพ่ ลเมืองที่ดี โดยการสละกาํ ลงั กาย กําลัง
ทรัพยตามความเหมาะสม สนับสนุนดา นตา ง ๆ ทีเ่ ปน ประโยชนแกสังคมและชมุ ชน
7. มที ัศนคตทิ ่ีดีและเชอ่ื มั่นตอสวนราชการ ใหความรว มมือกับสว นราชการ
************************************************************************************************************************