E-BUKU PROGRAM SEMINAR HMA 2022

PERUTUSAN

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

Pertamanya, bagi pihak Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya,
saya ingin mengambil kesempatan ini untuk mengucapkan Selamat
Menyambut Hari Muzium Antarabangsa kepada semua institusi
permuziuman dan profesional bagi tahun 2022.

Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya sememangnya
memainkan peranan penting dalam hal berkaitan muzium khususnya
muzium yang berada di bawah pentadbiran Jabatan Muzium
Malaysia. Muzium telah memainkan peranan yang sangat penting
bagi memastikan kekayaan warisan negara ini dipelihara dan
dikongsi dengan orang ramai melalui program dan aktiviti muzium.
Oleh itu, adalah menjadi tanggungjawab dan aspirasi kementerian
untuk memastikan institusi permuziuman dan profesional di tahap
yang cemerlang bagi memartabatkan dan mempromosikan bidang
permuziuman sebagai satu medium penting yang menghubungkan
manusia dengan sejarah, budaya dan warisan. Kementerian juga
yakin dan percaya muzium adalah salah satu pemangkin, membantu
memacu industri pelancongan dengan bersandarkan pengetahuan
dan pengalaman berharga berkaitan warisan negara ketara dan
tidak ketara kepada seluruh rakyat dan pelancong.

DATUK HAJAH SARAYA BINTI ARBI Memandangkan kita kini berada dalam Fasa Endemik dan muzium
Ketua Setiausaha telah dibuka semula kepada orang ramai mulai Oktober 2021, inilah
masanya untuk kita sekali lagi meningkatkan industri pelancongan
Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya yang akan memberi impak besar kepada banyak bidang termasuklah
Secretary General bidang permuziuman. Saya berharap fasa endemik ini akan membantu
kita pulih dari segi ekonomi melalui industri pelancongan dan
Ministry of Tourism, Arts and Culture membolehkan kita berfikir, merancang dan merangka pendekatan
baharu untuk kemampanan, kapasiti dan kerelevanan muzium pada
masa hadapan dan membuka pintu kepada lebih banyak peluang
pembangunan. Memandangkan tema seminar muzium pada kali ini
adalah ‘keunggulan muzium’, yang mencerminkan semangat dan
kekuatan institusi permuziuman untuk lebih berdaya tahan, tekun dan
juga inovatif dalam semua pendekatan dan usaha masa depan.

4 Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya akan sentiasa
berganding bahu dan menyokong penuh program dan aktiviti
muzium. Sehubungan dengan itu, program seminar ini adalah contoh
yang terbaik bagi semangat tersebut dan berharap ia menjadi satu
platform untuk mengumpulkan semua profesional muzium dari seluruh
dunia untuk berkongsi pengetahuan, pengalaman dan pandangan
mereka bagi memastikan kesejahteraan muzium di masa hadapan.

OPENING REMARKS 5

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

First and foremost, on behalf of the Ministry of Tourism, Arts and Culture
Malaysia, I would like to take this opportunity to wish all museum
institutions and professionals a happy ‘International Museum Day’ for
year 2022.

The Ministry of Tourism, Arts and Culture Malaysia is indeed instrumental
when it comes to museum particularly those under the administration
of the Department of Museums Malaysia. Museums have been very
diligently played their role to ensure the rich heritage of this country is
preserved and shared with the public through museum programmes
and activities. Therefore, it is our responsibility and aspiration to ensure
that the museum institutions and their professionals excels in all their
undertakings to uphold and promote the field of museology as an
important medium that connects people with their history, culture and
heritage. The ministry also identifies Museums as one of the catalysts
that help spurs the tourism industry with valuable knowledge and
experience of the country’s tangible and intangible heritage to both
the people and the tourists alike.

As we are now in Endemic Phase and museums have been reopened to
the public beginning in October 2021, it is the time for us again to boost
the tourism industry which will impacts a great deal on many areas
including museums. I hope this endemic phase will help us to recover
economically through tourism industry and allows us to think, plan
and formulate a new approach for museums’ sustainability, capacity
and relevancy in the future and open door to more possibilities for its
development. As the theme of the Seminar is ‘The Power of Museums’,
it reflects the spirit and strength of the museums institution to be more
resilient, diligent and also innovative in all their future approaches and
undertakings.

Having said that, the Ministry of Tourism, Arts and Culture will always
be hand in hand and fully support museum programmes and
activities. Therefore, this international Seminar is a great example
of such enthusiasm and hope it will continue as a platform to bring
together all the museum professionals from all over the world to share
their knowledge, experiences and insights to ensure the well-being of
museums in the future.

KATA ALU-ALUAN

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

Bagi pihak Jabatan Muzium Malaysia, saya ingin mengucapkan
selamat datang kepada anda semua ke Seminar Hari Muzium
Antarabangsa Peringkat Kebangsaan 2022 yang dianjurkan oleh
Jabatan Muzium Malaysia dan Muzium Negeri Kelantan sempena
sambutan Hari Muzium Antarabangsa Malaysia tahun ini.

Malaysia telah menyambut Hari Muzium Antarabangsa sejak tahun
1997. Sejak itu, kita tidak pernah ketinggalan meraikan Hari Muzium
pada 18 Mei setiap tahun bersama-sama dengan komuniti muzium
di seluruh dunia. Tujuan sambutannya adalah untuk meraikan
muzium dan meningkatkan kesedaran tentang kepentingan muzium.
Tahun ini menandakan tahun ke-25 Jabatan Muzium Malaysia telah
menganjurkan acara ini di mana kami terus meraikan dengan semua
muzium yang merangkumi muzium persekutuan, muzium negeri dan
muzium institusi serta agensi muzium yang terdapat di negara ini.
Sambutan tahun ini juga agak istimewa kerana kita telah kembali
meneruskan sambutan Hari Muzium Antarabangsa secara fizikal di
Kota Bharu, Kelantan selepas 2 tahun pandemik Covid-19. Tambahan,
seminar tahun ini juga cukup istimewa kerana dua seminar iaitu
Seminar Keunggulan Muzium dan Seminar Pengajian Sejarah Kelantan
Siri 1 dianjurkan pada masa yang sama buat pertama kalinya dalam
sejarah sambutan Hari Muzium Antarabangsa Malaysia.

DATUK KAMARUL BAHARIN BIN A. KASIM Seminar ini menghimpunkan penceramah-penceramah yang
Ketua Pengarah berwibawa dari Malaysia, Singapura, Indonesia yang akan berkongsi
kepakaran dan pengalaman muzium mereka berdasarkan tiga aspek
Jabatan Muzium Malaysia tema Keunggulan Muzium. Tiga aspek itu merangkumi; Keunggulan
Director General Untuk Berinovasi Pada Pendigitalan dan Kebolehcapaian, Keunggulan
Membina Masyarakat Melalui Pendidikan dan Keunggulan Dalam
Department of Museums Malaysia Mencapai Kelestarian. Semua aspek ini penting dalam memperkasakan
muzium di masa hadapan sambil merancang bagaimana muzium
dapat menggunakan semua sumber yang ada dan menyumbang
kembali kepada masyarakat.

6 Sesi sumbang saran ini juga diharap dapat memberi input dan idea
kepada semua pihak mengenai amalan terbaik yang boleh diguna
pakai dan dilaksanakan oleh muzium bagi memastikan muzium-muzium
kita dapat terus bersaing maju pada era semasa dan pasca pandemik
yang mendatang. Akhir kata, saya ingin menyampaikan ucapan
tahniah kepada semua pihak dalam menjayakan Seminar Hari Muzium
Antarabangsa Peringkat Kebangsaan 2022 pada tahun ini!.

FOREWORD 7

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

On behalf of the Department of Museums Malaysia, I would like to
extend my warmest welcome to all of you to the Malaysia International
Museum Day Seminar 2022 hosted by the Department of Museums
Malaysia and Kelantan State Museum in conjunction with this year’s
celebration of the Malaysia International Museum Day.

Malaysia has been celebrating the International Museum Day since
1997. Since then, we have never missed out staying together with the
museum community all around the world to celebrate the Museum
Day on 18 May every year. The objective is simple; it is a day dedicated
in raising awareness on the importance of museums. This year marks the
25th year that the Department of Museums Malaysia has organized this
event where we continue to celebrate with all museums that includes
federal, state, institutional and agency museum in the country. This
year’s celebration is also special as we resume our annual physical
International Museum Day celebration at Kota Bharu, Kelantan after
2 years of Covid-19 pandemic. Moreover, this year’s seminar is quite
special too as we organize two seminars which are The Power of
Museums and The Kelantan History Studies seminars at the same time
for the first time ever in the history of Malaysia International Museum
Day celebration.

This seminar gathers renowned speakers from Malaysia, Singapore,
Indonesia that will share their museum expertise and experience
based on the three aspects of the Power of Museums theme. The
three aspects include; The Power of Innovating on Digitalization and
Accessibility, The Power of Community Building through Education and
The Power of Achieving Sustainability. All these aspects are important
as we look forward to empower museum while rethinking how museum
can use all the available resources and giving back to the community
for their benefits.

It is also hoped that this sharing session will give inputs and ideas to
everyone on what are the best practices that museum can adopt and
implement to ensure that our museums can continue to sustain during
current and post-pandemic era in the future. Finally, I would also like to
convey my heartiest congratulations to everyone in making this year’s
Malaysia International Museum Day Seminar 2022 a great success!

UCAPTAMA

Ia adalah satu penghargaan yang besar untuk bersama-
sama dengan anda bagi meraikan Hari Muzium Antarabangsa
pada tahun ini dengan tema “Keunggulan Muzium”. Saya
ingin mengucapkan tahniah kepada Persatuan Majlis Muzium
Antarabangsa Malaysia (ICOMMAL), Jabatan Muzium Malaysia,
Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia dan
Perbadanan Muzium Negeri Kelantan kerana menganjurkan
seminar ini. Hari Muzium Antarabangsa 2022 memberi tumpuan
kepada tiga “Keunggulan Muzium”: Kekuatan Membina Jambatan
antara Budaya dan Rakyat serta Mempromosikan Keamanan;
Kelestarian dan Keadilan Iklim; Kekuatan Berinovasi pada
Pendigitalan dan Kebolehcapaian; dan Kekuatan Pembinaan
Masyarakat Melalui Pendidikan.

ALBERTO GARLANDINI Semasa pandemik Covid-19 berlaku, muzium telah menjadi
Presiden hab inovatif. Muzium telah meneroka jalan penyelesaian bagi
mengubah keadaan darurat supaya menjadi pemangkin
Majlis Muzium Antarabangsa perubahan, mengembangkan bentuk pengalaman budaya
President secara hibrid, jangkauan luar, dan penyebaran maklumat.
Teknologi digital, di samping inisiatif untuk merapatkan jurang
International Council of Museums (ICOM) digital, telah menjadikan muzium lebih mudah diakses dan menarik
bagi pelawat muzium. Akhirnya, saya ingin menegaskan bahawa
keunggulan muzium juga dapat dilihat melalui penyediaan
peluang pembelajaran jangka panjang kepada semua anggota
masyarakat. Pendidikan dan ilmu adalah penting untuk meraikan
kepelbagaian dan menggalakkan persefahaman bersama.

Majlis Muzium Antarabangsa (ICOM) dan rangkaiannya
mempunyai hampir 50,000 ahli di seluruh dunia akan terus
membincangkan tema “Keunggulan Muzium” pada Persidangan
Agung ICOM yang ke-26 di Prague. Ia akan menjadi Persidangan
Agung hibrid pertama dalam sejarah ICOM, menyediakan ruang
dan pengalaman bagi peserta untuk berinteraksi dengan peserta
lain dan penceramah bertaraf dunia dari rumah mereka sendiri.

8 Selain itu, budaya terbukti bertindak sebagai aspek yang penting
dalam menghadapi konflik dan darurat sepanjang masa. Kita
memerlukan muzium untuk memahami masa lalu kita, untuk
memahami siapa kita hari ini, dan untuk membimbing kita ke
masa depan. Kini, kita menghadapi halangan besar untuk kembali
berdiri — dan peluang yang unik untuk membangun kembali
dengan lebih baik daripada sebelum ini.

KEYNOTE SPEECH

It is a great pleasure to be with you to celebrate the International
Museum Day and discuss the 2022 theme “The Power of Museums”.
I would like to congratulate ICOM Malaysia, the Department
of Museums Malaysia, the Ministry of Tourism, Arts and Culture
Malaysia and the State Museum of Kelantan for organizing this
timely Seminar. The 2022 International Museum Day focuses on
three Powers of Museums: The Power of Building Bridges between
Cultures and Peoples and Promoting Peace, Sustainability and
Climate Justice, The Power of Innovating on Digitization and
Accessibility, The Power of Community Building Through Education.

During the Covid-19 pandemic, museums have become innovative
hubs. Under the most exceptional and difficult circumstances,
museums have explored solutions to transform the emergency into
a catalyst for change, developing new, hybrid forms of cultural
experience, outreach, and dissemination. Digital technologies,
alongside initiatives to bridge the digital gap, have made museums
more accessible and engaging. Finally, I would like to highlight the
museums’ power of providing long-life learning opportunities to all
members of society. Education and knowledge are essential to
accepting diversity and promoting mutual understanding.

ICOM and its network of almost 50.000 members around the
world will continue to tackle the theme of the Power of Museums
during the 26th General Conference in Prague. It will be the first
hybrid General Conference in ICOM’s history, providing remote
participants with the experience of interacting with peers and
world-class speakers from their own home. Facing conflicts and
emergencies, culture is as necessary as ever. We need museums
to make sense of our past, to understand who we are today, and
to guide us into the future. We now face the great challenge of
getting back on our feet — and the unique opportunity of building
back better.

9

SEMINAR HARI MUZIUM ANTARABANGSA PERINGKAT KEBANGSAAN 2022
MALAYSIA INTERNATIONAL MUSEUM DAY SEMINAR 2022

KEUNGGULAN MUZIUM
THE POWER OF MUSEUMS

Dianjurkan oleh / Organized by
Jabatan Muzium Malaysia dan Perbadanan Muzium Negeri Kelantan

Department of Museums Malaysia and Kelantan State Museum

20 Jun 2022 / 20th June
Perdana Kota Bharu, Kelantan

UPACARA PERASMIAN / OPENING CEREMONY
Dewan Bunga Emas, Perdana Kota Bharu

8.30 pagi / am Ketibaan dan Pendaftaran peserta
Arrival and registration of participant

8.45 pagi / am Ketibaan / Arrival of
YBhg. Datuk Kamarul Baharin bin A. Kasim
Ketua Pengarah, Jabatan Muzium Malaysia
Director General, Department of Museums Malaysia

8.55 pagi / am Ketibaan / Arrival of
YBhg. Datuk Hajah Saraya binti Arbi
Ketua Setiausaha, Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya
Secretary General, Ministry of Tourism, Arts and Culture

YB Mejar (B) Dato’ Haji Md. Anizam Bin Abd. Rahman

Pengerusi

Perbadanan Muzium Negeri Kelantan

10 Chairman
Kelantan State Museum

Bacaan Doa / Recital of Dua

9.00 pagi / am Ucapan Aluan Seminar oleh / Introductory Remarks by
YBhg. Datuk Kamarul Baharin bin A. Kasim
Ketua Pengarah, Jabatan Muzium Malaysia
Director General, Department of Museums Malaysia

9.10 pagi / am Ucaptama Seminar (Dalam Talian) oleh / Keynote Speech (Virtual) by
Alberto Garlandini
Presiden Majlis Muzium Antarabangsa
President International Council of Museums (ICOM)

9.20 pagi / am Upacara Perasmian Seminar oleh / International Museum Day Seminar Opening Speech by
YBhg. Datuk Hajah Saraya binti Arbi
Ketua Setiausaha, Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya
Secretary General, Ministry of Tourism, Arts and Culture

9.30 pagi / am Penyampaian cenderamata kepada / Memento to
YBhg. Datuk Hajah Saraya binti Arbi
Ketua Setiausaha, Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya
Secretary General, Ministry of Tourism, Arts and Culture

9.40 pagi / am Minum pagi dan kudapan / Refreshment

11

SEMINAR I

KEUNGGULAN MUZIUM
THE POWER OF MUSEUMS

Dewan Bunga Emas, Perdana Kota Bharu

10.00 pagi / am Pengenalan para pembentang dan taklimat ringkas seminar oleh Moderator
Seminar briefing and introductory of Presenters by Moderator

Moderator:

Tuan Tazudin Mohtar
Pengarah, Jabatan Muzium Sarawak
Director, Sarawak Museum Department

KEUNGGULAN UNTUK BERINOVASI PADA PENDIGITALAN DAN KEBOLEHCAPAIAN
THE POWER OF INNOVATING ON DIGITALIZATION AND ACCESSIBILITY

10.10 pagi / am DIGITALISATION AND ACCESSIBILITY AT ASIAN CIVILISATIONS MUSEUM (ACM)
SINGAPORE

Lum Jia Yi and Tan Ching Yee
Pengurus-Pengurus Kanan
Muzium Tamadun Asia dan Muzium Peranakan Singapura
Senior Managers
Asian Civilisations Museum (ACM) and the Peranakan Museum Singapore

10.30 pagi / am THE POWER OF INNOVATION IN DIGITALIZATION AND ACCESSIBILITY:
AN EFFORT TO BRING PEOPLE CLOSER TO THE NATIONAL MUSEUM OF INDONESIA

Ms Dyah Sulistiyani
Pegawai Kebudayaan Muda, Muzium Nasional Indonesia

12 Junior Cultural Specialize Officer, National Museum of Indonesia
10.50 pagi / am Sesi Soal Jawab / Q & A Session

KEUNGGULAN MEMBINA MASYARAKAT MELALUI PENDIDIKAN
THE POWER OF COMMUNITY BUILDING THROUGH EDUCATION

11.00 pagi / am SEKOLAH GAMBAR - LOCAL PERSPECTIVES ON THE PICTURE SCHOOL
11.20 pagi / am
11.40 pagi / am Dr. Simon Soon Sien Yong
Pensyarah Kanan, Program Seni Visual, Fakulti Seni Kreatif, Universiti Malaya
Senior Lecturer, Visual Arts Programme, Faculty of Creative Arts, Universiti Malaya

ARTIST PRAXIS: STUDIO AS A PREMISE OF KNOWLEDGE

Prof Madya Jalaini Abu Hassan
Profesor Madya
Jabatan Seni Halus, Kolej Pengajian Seni Kreatif, Universiti Teknologi MARA (UiTM)
Associate Professor
Fine Art Department, College of Creative Arts, Universiti Teknologi MARA (UiTM)

Sesi Soal Jawab / Q & A Session

KEUNGGULAN DALAM MENCAPAI KELESTARIAN
THE POWER OF ACHIEVING SUSTAINABILITY

12.00 tgh hari / pm MUSEUMS AND ECONOMIC SUSTAINABILITY 13

Profesor Adjung Datuk Wira Dr. Noor Zari bin Hamat
Pengerusi, Akademi Seni Budaya dan Warisan Kebangsaan (ASWARA)
Chairman, National Academy of Arts Culture and Heritage

12.20 tgh hari / pm COLONIAL KNOWLEDGE AND FORMATION OF MODERN MUSEUMS IN
MALAYSIA: THE RECONCEPTUALIZATION AND EMPOWERING OF PAHANG STATE
MUSEUM

Prof. Ulung Datuk Dr. Shamsul Amri Baharuddin
Felo Akademi Sains Malaysia
Kursi UNESCO @ UKM (Komunikasi dan Kesepaduan Sosial);
Pengarah Pengasas KITA
Fellow Academy of Science Malaysia;
UNESCO Chair @ UKM (Communication and Social Cohesion);
KITA Founding Director

12.40 tgh hari / pm Sesi Soal Jawab / Q & A Session

Rumusan Moderator / Summary of the seminar by moderator

12.50 tgh hari / pm Penyampaian Cenderamata / Gift Presentation Ceremony

12.55 tgh hari / pm Makan tengah hari dan bersurai / Lunch & Dismiss

14

SEMINAR II

SEMINAR PENGAJIAN SEJARAH KELANTAN SIRI 1
THE KELANTAN HISTORY STUDIES SEMINAR VOL. 1

Bilik Kijang II, Perdana Kota Bharu

10.00 pagi / am Pengenalan para pembentang dan taklimat ringkas seminar oleh Moderator
Seminar briefing and introductory of Presenters by

Moderator:

Puan Syahidatul Munirah Badrul Munir
Pensyarah Pusat Pengajian Bahasa, Tamadun Dan Falsafah,
Universiti Utara Malaysia
Lecturer School of Languages, Civilisation and Philosophy
Universiti Utara Malaysia

10.10 pagi / am PENTARIKHAN MASJID KAMPUNG LAUT, KELANTAN

Ustaz Mohd Fadli Ghani
Pegawai Penyelidik, Perbadanan Muzium Negeri Kelantan
Research Officer, Kelantan State Museum

10.40 pagi / am PERANAN MUZIUM DAN AKADEMIA DALAM MEMPERKASAKAN SEJARAH ISLAM
DI KELANTAN

Prof. Dr. Badlihisham Mohd Nasir
Profesor Tamadun Islam
Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Teknologi Malaysia
Professor of Islamic Civilization
Faculty of Social Science and Humanities, Universiti Teknologi Malaysia

15

11.00 pagi / am SOROTAN SEJARAH ISLAM DI KELANTAN BERKAITAN PERTAPAKAN, PEMERINTAH,
KEMAJUAN DAN PERSOALAN SEMASA
Prof. Madya Dr. Nur Azuki Yusuf
Pengarah PEMIKIR
Pusat Pengajian Bahasa dan Pembangunan Insan
Universiti Malaysia Kelantan
Director of PEMIKIR,
Centre for Language Studies and Generic Development
University of Malaysia, Kelantan

11.30 pagi / am Sesi Soal Jawab / Q & A Session
Rumusan Moderator / Summary of the seminar by moderator

11.40 pagi / am Penyampaian Cenderamata / Gift Presentation Ceremony
11.50 pagi / am Makan tengah hari dan bersurai / Lunch & Dismiss

16

SEMINAR I

KEUNGGULAN MUZIUM
THE POWER OF MUSEUMS

KEUNGGULAN UNTUK BERINOVASI PADA PENDIGITALAN DAN KEBOLEHCAPAIAN
THE POWER OF INNOVATING ON DIGITALIZATION AND ACCESSIBILITY

LUM JIA YI
Pengurus Kanan Khidmat Seranta
Muzium Tamadun Asia, Singapura
Senior Manager Audience
Asian Civilisations Museum (ACM), Singapore

Sejak menyertai Muzium Tamadun Asia (ACM) dan Muzium Peranakan, Jia Yi telah berkhidmat di
Jabatan Promosi. Beliau kini mengetuai pasukan untuk mempromosikan koleksi muzium kepada
pelawat melalui pendigitalan. Jia Yi percaya kepada konsep menjadikan muzium sebagai
ruang yang mesra dan menarik untuk semua penonton. Beliau merintis program pertama ACM
yang dilancarkan hampir keseluruhannya di Instagram – Happy Hour di ACM, serta pengalaman
tafsiran digital untuk pameran khas Life in Edo|Russel Wong in Kyoto (2021). Beliau gemar bekerja
dengan komuniti tempatan dan rakan reka bentuk untuk membangunkan ruang tafsiran dan
buku kecil aktiviti yang menawarkan satu titik sentuhan penglibatan berbilang lapisan untuk
pelawat. Beliau telah melaksanakan pelbagai bentuk pameran istimewa, termasuklah Raffles
in Southeast Asia: Revisiting the Scholar and Statesman (2019), Joseon Korea: Court Treasures
and City Life (2017), dan pameran NHB yang paling banyak dikunjungi pada 2015, Unearthed:
Singapore at 25. Jia Yi juga telah menerajui festival presint dan program kebudayaan seperti
Armenian Street Party, Children’s Season, dan Lunchtime Concerts at ACM.

Since joining the Asian Civilisations Museum (ACM) and Peranakan Museum, Jia Yi has worked
in the Audience department. She is currently leading the Audience team to promote the
museums’ collections to visitors through programming. Jia Yi believes in making the museum a
friendly and engaging space for all audiences. She piloted ACM’s first programme launched
almost entirely on Instagram – Happy Hour at ACM, as well as digital interpretive experiences
for the recent Life in Edo|Russel Wong in Kyoto (2021) special exhibition. She enjoys working with
the local community and design partners to develop interpretive spaces and activity booklets

18 offering multilayered engagement touch points for visitors. She has worked on these for many
special exhibitions, including Raffles in Southeast Asia: Revisiting the Scholar and Statesman
(2019), Joseon Korea: Court Treasures and City Life (2017), and NHB’s most visited exhibition of
2015, Unearthed: Singapore at 25. Jia Yi has also spearheaded precinct festivals and cultural
programmes such as Armenian Street Party, Children’s Season, and Lunchtime Concerts at ACM.

TAN CHING YEE 19
Pengurus Kanan Pendidikan
Muzium Tamadun Asia (ACM), Singapura
Senior Manager Education
Asian Civilisations Museum (ACM), Singapore

Menerusi 10 tahun pengalaman dalam pendidikan Bahasa Cina dan fotografi, Ching
Yee merupakan seorang pendidik muzium, pakar dalam kebolehcapaian dan pengurus
sukarelawan di Muzium Tamadun Asia (ACM) dan Muzium Peranakan, kedua-duanya di
bawah Lembaga Warisan Kebangsaan Singapura (NHB). Selain membangunkan program dan
sumber pendidikan untuk sekolah rendah dan menengah, beliau juga melatih pelajar sebagai
pemandu muzium dan mencipta sumber pembelajaran bersama mereka. Beliau bekerjasama
rapat dengan Kementerian Pendidikan Singapura untuk menyelaras sumber muzium dengan
sukatan pelajaran kebangsaan. Dia juga mereka bentuk tafsiran untuk pameran khas dan
menganjur pelbagai bentuk festival. Sebagai penyokong kepada kebolehcapaian dan ahli
yang aktif dalam Kumpulan Kerja Kebolehcapaian NHB, beliau bekerjasama dengan pelbagai
jabatan sama ada di dalam atau agensi perkhidmatan sosial luar bagi mengalu-alukan individu
yang mempunyai kebolehan yang pelbagai ke muzium untuk menghayati koleksi. Beliau kini
menyelaras audit mengenai kebolehcapaian dalam program muzium.

With 10 years of experience in Chinese language and photography education, Ching Yee
is a museum educator, accessibility champion, and manager of volunteers at the Asian
Civilisations Museum (ACM) and the Peranakan Museum, both under the Singapore National
Heritage Board (NHB). Besides developing educational programmes and resources for primary
and secondary schools, she also trains students as student museum guides and co-creates
learning resources with them. She works closely with the Singapore’s Ministry of Education
to align museum resources with the national syllabi. She also designs interpretives for special
exhibitions and organises festivals. As an accessibility advocate and an active member of the
NHB Accessibility Workgroup, she collaborates with various internal departments and external
social service agencies in welcoming persons with different abilities into the museum spaces to
enjoy the collection. She is currently coordinating an audit on accessibility of ACM programmes.

20 DYAH SULISTIYANI
Pegawai Kebudayaan Muda
Muzium Nasional Indonesia
Junior Cultural Specialize Officer
National Museum of Indonesia

Dyah Sulistiyani kini berkhidmat di Muzium Nasional Indonesia sebagai Pegawai Kebudayaan
Khas. Selain itu, beliau merupakan ketua kumpulan kerja perhubungan awam, promosi
dan penerbitan sejak Februari 2022 dan graduan dari Fakulti Matematik dan Sains Alam,
pengkhususan Biologi, Universiti Indonesia. Beliau pernah berkhidmat sebagai ketua koleksi
muzium pemeliharaan pada tahun 2012 hingga 2019, ketua promosi pada tahun 2019 hingga
2021 dan ketua kumpulan kerja promosi, penerbitan dan perpustakaan pada Oktober hingga
Disember tahun 2021. Penerbitan hasil penyelidikannya adalah “The kind of insects that has
damaged the organic collections at the National Museum of Indonesia book” and “Wooden
conservation book (Dalam Bahasa Indonesia). Beberapa perkara yang menarik tentang Dyah
Sulistiyani ialah beliau membuat kajian tentang penjenamaan muzium, strategi promosi muzium
dan tahap kepuasan pengunjung muzium terhadap perkhidmatan yang diberikan.

Dyah Sulistiyani currently working at National Museum of Indonesia as a junior cultural specialist
officer. Beside that, she is a head of working group of public relation, promotion and publication
since February 2022 and have graduated from Faculty of Mathematic and Natural Science,
Majoring Biology, University of Indonesia. She used to be a head of preservation museum
collection in 2012-2019, a head of promotion in 2019-2021, and a head of working group of
promotion, publication and library in October-December 2021. Her research publications are
“The kind of Insects that has damaged the organic collections at the National Museum of
Indonesia book” and “Wooden conservation book (In Bahasa). Some interesting things for Dyah
Sulistiyani is like to research about museum branding, museum promotion strategies, and the
level of satisfaction of museum visitors with the services provided.

KEUNGGULAN MEMBINA MASYARAKAT MELALUI PENDIDIKAN
THE POWER OF COMMUNITY BUILDING THROUGH EDUCATION

DR SIMON SOON
Pensyarah Kanan
Fakulti Seni Kreatif, Universiti Malaya
Senior Lecturer
Faculty of Creative Arts, Universiti Malaya

Simon Soon merupakan seorang Pensyarah Kanan dalam subjek Sejarah Seni bersama Program
Pengajian Visual, Fakulti Seni Kreatif, Universiti Malaya. Skop penyelidikannya adalah merangkumi
sejarah abad ke-19 dan ke-20, termasuk sejarah pelbagai budaya studio fotografi di Singapura
dan Malaysia, serta modenisme seni bina dan visual Asia Tenggara. Selain mengajar, beliau
turut mencipta karya seni dan menganjur pameran. Beliau adalah ahli pasukan Arkib Reka
Bentuk Malaysia. Pada masa lapangnya, beliau mencipta peta GIS bersejarah, mengambil
gambar menarik di sepanjang jalan dan melawat kuil kecil.

Simon Soon is a senior lecturer in art history with the Visual Studies Program, Faculty of Creative
Arts, University Malaya. His research interests span the 19th- and 20th-century, including the
multicultural histories of photographic studios in Singapore and Malaysia, as well as architectural
and visual modernism of Southeast Asia. Besides teaching, he occasionally creates artworks
and curates exhibitions. He is a team member of Malaysia Design Archive. In his spare time, he
creates historical GIS maps, photographs roadside shrines, and visits tiny temples.

21

JALAINI ABU HASSAN
Profesor Madya
Kolej Pengajian Seni Kreatif, Universiti Teknologi MARA (UiTM)
Associate Professor
College of Creative Arts, Universiti Teknologi MARA (UiTM)

Jalaini Abu Hassan atau “Jai” (b. 1963, Selangor) merupakan seorang artis kontemporari Malaysia
yang mana karya-karyanya diilhamkan berasaskan peristiwa semasa, dinyatakan dalam imej
tempatan dan biasa serta difokuskan melalui lensa peribadi dan nostalgia serta sejarahnya.
Beliau menerima ijazah sarjana muda dari Institut Teknologi MARA (UiTM), pada tahun 1985.
Kemudian, beliau menerima biasiswa untuk melanjutkan pelajaran dan memperoleh ijazah
sarjana dan sarjana seni halus di institusi berprestij, Slade School of Fine Art di London (1988)
dan Institut Pratt di New York (1994). Sebagai seorang pelukis, Jai berminat dengan penerokaan
dalam mencipta karya, penerokaan bahan dan medium, serta simbol yang membentuk lukisan.
Beliau sentiasa melangkaui untuk mencari proses dan kaedah baharu dalam menyampaikan
mempersembahkan visual vernakular Malaysia yang mewakili identiti dan budayanya.

Dikenali di dalam dan di peringkat antarabangsa, Jai telah mengadakan pameran solo di
Malaysia, Singapura, Indonesia dan Amerika Syarikat. Pameran terkini termasuk Landskap
Daerah Samar at Segaris Art Center, Kuala Lumpur (2021); Cerpan Cerpen at OUR ArtProjects,
Kuala Lumpur (2018); Painting Industry at Equator Art Projects, Gilman Barracks, Singapore (2015);
and Bangsawan Kebangsaan at Tyler Rollins Fine Art, New York (2011). Dalam beberapa tahun
kebelakangan ini, beliau telah merangka kerjasama seni merentas industri, yang mana Carbon
Organika adalah yang terbaharu, kemudian Barang2 Jai with Kasa Suasa pada tahun 2021 dan
Ghost with Bell & Ross Asia at The Godown pada tahun 2019. Karya Jai terdapat dalam koleksi
Galeri Seni Negara Malaysia, Galeri PETRONAS, Galeri Nasional Victoria, pusat Kebudayaan
Filipina, dan koleksi swasta, korporat serta institusi di seluruh dunia.

22

Jalaini Abu Hassan or “Jai” (b. 1963, Selangor) is a contemporary Malaysian artist whose works
are inspired by current events, expressed in local and familiar imagery and focused through
his personal lens and nostalgia and history. He received his bachelor’s degree from the MARA
Institute of Technology (UiTM), in 1985. Following that, he received sholarships to pursue further
studies at the prestigious institutions of the Slade School of Fine Art in London (1988) and the
Pratt Institute in New york (1994), where he obtained his master’s degree and master of fine art
respectively. A process painter, Jai is interested in the exploration of the art of creating a work,
the exploration of materials and mediums, and the marks that form a drawing. He is always
pushing boundaries in search of new process and methods of presenting a Malaysian visual
vernacular which would accurately capture his identity and culture.

Acclaimed at home and internationally, Jai has held solo exhibitions in Malaysia, Singapore,
Indonesia, and the US. Recent exhibitions of note include Landskap Daerah Samar at Segaris
Art Center, Kuala Lumpur (2021); Cerpan Cerpen at OUR ArtProjects, Kuala Lumpur (2018);
Painting Industry at Equator Art Projects, Gilman Barracks, Singapore (2015); and Bangsawan
Kebangsaan at Tyler Rollins Fine Art, New York (2011). In recent years, he has been pursuing
possibilities of cross-industry art collaborations, of which Carbon Organika is the latest, following
from Barang2 Jai with Kasa Suasa in 2021 and Ghost with Bell & Ross Asia at The Godown in 2019.
Jai’s works are in the collections of the National Art Gallery of Malaysia, PETRONAS Gallery, the
National Gallery of Victoria, the Cultural center of the Philippines, and other private, corporate,
and institutional collections around the world.

23

KEUNGGULAN DALAM MENCAPAI KELESTARIAN
THE POWER OF ACHIEVING SUSTAINABILITY

PROFESOR ADJUNG DATUK WIRA DR. NOOR ZARI BIN HAMAT
Pengerusi Akademi Seni Budaya dan Warisan Kebangsaan (ASWARA)
Chairman National Academy of Arts Culture and Heritage (ASWARA)

Profesor Adjung Datuk Wira Dr. Noor Zari bin Hamat merupakan Pengerusi Akademi Seni Budaya
dan Warisan Kebangsaan (ASWARA). Sebelum ini beliau pernah berkhidmat sebagai Ketua
Setiausaha Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia (MOTAC) dan Timbalan
Ketua Setiausaha (Dasar) di Kementerian Hal Ehwal Ekonomi (MEA). Beliau telah berkhidmat
sejak tahun 1986 dan pelantikannya sebelum ini termasuklah di Kementerian Perdagangan dan
Industri, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Pembangunan
Wilayah Persekutuan dan Bahagian Perancang Lembah Klang, Unit Perancang Ekonomi,
Jabatan Perdana Menteri, Kementerian Pendidikan dan Institut Tadbiran Awam Negara
Malaysia (INTAN).

Profesor Adjung Datuk Wira Dr. Noor Zari bin Hamat menerima ijazah doktor falsafah (Ph.D)
dalam Pembangunan Ekonomi dan Dasar dari Universiti Kobe, Jepun pada tahun 2005. Disertasi
Ph.D beliau adalah “Analisis Impak Pelaburan Langsung Asing Terhadap Pembangunan Sektor
Pembuatan Malaysia”. Beliau menamatkan Ijazah Sarjana dalam Analisis Dasar dari Universiti
Saitama, Jepun pada tahun 1995, yang mana tesisnya memberi tumpuan kepada Industri
Elektrik dan Elektronik Pelaburan Langsung Asing Jepun dalam Sektor Pembuatan Malaysia.
Beliau mempunyai ijazah sarjana muda dalam bidang Ekonomi (Ekonomi Analisis) dari Universiti
Malaya, Malaysia.

24

Profesor Adjung Datuk Wira Dr. Noor Zari bin Hamat is a Chairman National Academy of Arts
Culture and Heritage (ASWARA). Previously had served as the Secretary-General of Ministry of
Tourism, Arts and Culture Malaysia (MOTAC) and the Deputy Secretary General (Policy), Ministry
of Economic Affairs (MEA). He has been in service since 1986 and his prior appointments includes
the Ministry of Trade and Industry, Ministry of Domestic Trade and Consumer Affairs, Federal
Territory Development and Klang Valley Planning Division and Economic Planning Unit, Prime
Minister’s Department, Ministry of Education and National Institute of Public Administration
Malaysia (INTAN).

Profesor Adjung Datuk Wira Dr. Noor Zari bin Hamat received his Ph.D in Economic Development
and Policies from Kobe University, Japan in 2005. His Ph.D dissertation was “An Analysis of the
Impact of Foreign Direct Investment on the Development of the Malaysian Manufacturing
Sector”. He completed his Masters in Policy Analysis from Saitama University, Japan in 1995,
which his thesis focused on the Electrical and Electronics Industry of Japanese Foreign Direct
Investment in Malaysian Manufacturing Sector. He has an honours bachelor degree in Economics
(Analytical Economics) from University of Malaya, Malaysia.

25

26 PROFESOR ULUNG DATUK DR. SHAMSUL AMRI BAHARUDDIN
Felo Akademi Sains Malaysia
Kursi UNESCO @UKM (Komunikasi dan Kesepaduan Sosial)
Pengarah Pengasas Institut Kajian Etnik (KITA)
Distinguished Professor
Fellow Academy of Science Malaysia
UNESCO Chair @ UKM (Communication and Social Cohesion)
Insitute of Ethnic Studies (KITA) Founding Director

Profesor Ulung Shamsul Amri Baharuddin (Shamsul A.B.) FASc merupakan salah seorang
daripada lima Profesor Ulung di Malaysia setakat ini, yang dilantik oleh Kementerian Pengajian
Tinggi pada tahun 2010. Pada tahun 2007, beliau dilantik sebagai Pengarah Pengasas, Institut
Kajian Etnik Kebangsaan (KITA), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Pada tahun 2008, beliau
telah menerima anugerah yang berprestij iaitu Hadiah Akademik, Anugerah Kebudayaan
Fukuoka, Jepun. Pada tahun 2018, beliau telah dilantik sebagai Felo Akademi Sains Malaysia.
Pada bulan Januari 2019, beliau telah menjadi Pengerusi Majlis Profesor Negara (MPN) yang
mempunyai kira-kira 2900 ahli manakala pada bulan September 2019, beliau telah menjadi
rakyat Malaysia pertama yang memegang Kursi UNESCO (Komunikasi dan Perpaduan Sosial)
yang terletak di UKM. Pada tahun 2020 pula, beliau telah dilantik sebagai Penasihat Perpaduan
di Kementerian Perpaduan Negara, Malaysia. Beliau juga dikenali sebagai arkitek utama Indeks
Perpaduan Negara 2018 (IPNas 2018), Dasar Perpaduan Negara (2020), Rangka Tindakan
Perpaduan Negara (2020), Pelan Tindakan Perpaduan Negara (2021); penganalisis sosio-politik
yang kerap dijemput membincangkan hal ehwal semasa Malaysia di saluran media tempatan
dan luar negara (BBC, Al-Jazeera, CNA Singapore). Beliau juga telah menerbitkan pelbagai
tulisan mengenai Malaysia dan Alam Melayu. Laman web beliau boleh dilayari melalui pautan
www.ukm.academia.edu/ShamsulAB.

Distinguished Professor Shamsul Amri Baharuddin (Shamsul A.B.) FASc, is one of the five
Distinguished Professors in Malaysia to-date, appointed by the Ministry of Higher Education in
2010; in 2007, appointed as the Founding Director, National Institute of Ethnic Studies (KITA),
Universiti Kebangsaan Malaysia; in 2008, awarded the prestigious Academic Prize, Fukuoka
Cultural Award, Japan; in 2018, inducted as a Fellow of the Academy of Science Malaysia; in
2019, January, became the Chair, Malaysian Professors Council (MPN) that has around 2900
members; in 2019, September, became the first Malaysian to hold the prestigious UNESCO Chair
(Communications and Social Cohesion) located at UKM; in 2020, appointed as Unity Adviser,
Ministry of National Unity, Malaysia; well-known as the main architect of the National Unity
Index 2018 (IPNas 2018), National Unity Policy (2020), National Unity Blueprint (2020), National
Unity Action Plan (2021); a frequent socio-political analyst on Malaysian current affairs in local
and overseas media outlets (BBC, Al-Jazeera, CNA Singapore); has published extensively on
Malaysia and the Malay world; Website: www.ukm.academia.edu/ShamsulAB.

MODERATOR 27

TAZUDIN MOHTAR
Pengarah
Jabatan Muzium Sarawak
Director
Sarawak Museum Department

Nama yang diberikan ialah Tazudin Mohtar. Dilahirkan pada 21 Oktober 1960 di Kuching,Sarawak.
Berbangsa Melayu, Sarawak dan agama beliau adalah Islam. Status perkahwinan sudah
berkahwin. Beliau berkelulusan dari James Cook University di Queensland Utara, Australia
dengan Ijazah Sarjana Muda Sastera dalam Pengajian Muzium pada tahun 1992. Pada tahun
2000, beliau telah lulus dari Ohio University di Ohio, Amerika Syarikat dengan Sarjana Pengajian
Pentadbiran Perniagaan.

Beliau telah bekerja di Jabatan Muzium Sarawak sebagai Pegawai Kurator B9 selama 10 tahun
(1984-1994) dan bekerja sebagai Kurator S41 selama 18 tahun (1994-2012) dan dinaikkan
pangkat menjadi Kurator S44 selama 6 tahun (2012-2018). Pada tahun 2018, beliau telah
dipindahkan ke Pejabat Residen Kuching sebagai Kurator S48 sehingga 2020. Akhir sekali, pada
awal Januari 2020, beliau menyambung semula perkhidmatan di Jabatan Muzium Sarawak
sebagai Pemangku Pengarah dan menjadi Pengarah sejak November 2020 sehingga kini.
Secara amnya, beliau telah bekerja untuk Jabatan Muzium Sarawak selama 34 tahun.

The name given is Tazudin Mohtar. Born in October 21st, 1960 in Kuching,Sarawak. Race is
Melayu, Sarawak and religion is Islam. Marital status is married. Graduated from James Cook
University in North Queensland, Australia with Bachelor of Art in Museum Studies in 1992. In the
year of 2000, graduated from Ohio University in Ohio, United States of America with Master of
Business Administration Studies.

Work in the Sarawak Museum Department as a Curator Officer B9 for 10 years (1984-1994) and
worked as a Curator S41 for 18 years (1994-2012) and got promoted to a Curator S44 for 6 years
(2012-2018). In the year of 2018, got transferred to Kuching’s Residence Office as a Curator S48
until 2020. Lastly, in early of January 2020, resumed services at Sarawak Museum Department as
an Acting Director and became the Director since November 2020 until present. In general, he
has work for the Sarawak Museum Department for 34 years.

KEUNGGULAN MUZIUM

SEMINAR II

PENGAJIAN SEJARAH KELANTAN SIRI I
THE KELANTAN HISTORY STUDIES SEMINAR VOL. 1

USTAZ MOHD FADLI GHANI
Pegawai Penyelidik
Perbadanan Muzium Negeri Kelantan
Research Officer
Kelantan State Museum

Mohd Fadli Ghani, lahir 1975 di Pasir Puteh. Mendapat pendidikan di UPM, UM, UKM, UiTM dan
USM dalam bidang lingustik, politik, sains peradaban, pentadbiran awam dan sejarah. Pernah
menjadi Pengarah Arkib dan Perpustakaan Yusof Rawa, Ahli Lembaga Pengarah Lembaga
Muzium Selangor, Pemangku Pengarah Institut Pemikiran Tok Guru Dato Bentara Setia (IPTG) dan
Pengarah Islamic Institute of Independent Research on Democracy (IIIRD). Berkhidmat sebagai
pensyarah di Institute of Training and Development (ITD) dan Help University, fellow pelawat
di Nanyang Technological University of Singapore dan Penyelaras Akademik di Institut Latihan
Kepimpinan dan Dakwah Islamiyah (ILHAM). Sekarang berkhidmat di Perbadanan Muzium
Negeri Kelantan.

Mohd Fadli Ghani, born in 1975 at Pasir Puteh, Kelantan. He graduated from UPM, UM, UKM,
UiTM and USM in the fields of linguistics, politics, science of civilization, public administration and
history. Former Director of Archives and Library Yusof Rawa, Board Member of the Selangor
Museum Board, Acting Director of the Tok Guru Dato Bentara Setia Institute of Thought (IPTG)
and Director of the Islamic Institute of Independent Research on Democracy (IIIRD). Served as
a lecturer at the Institute of Training and Development (ITD) and Help University, visiting fellow
at Nanyang Technological University of Singapore and Academic Coordinator at the Institute
of Leadership Training and Islamic Propagation (ILHAM). Currently serving at the Kelantan State
Museum Corporation.

30

PROF. MADYA DR. NUR AZUKI YUSUF 31
Pengarah PEMIKIR
Pusat Pengajian Bahasa dan Pembangunan Insan
Universiti Malaysia Kelantan (UMK)
Director of PEMIKIR
Centre for Language Studies and Generic Development
Universiti Malaysia Kelantan (UMK)

Prof Madya Dr Nur Azuki Yusuf ialah seorang ahli akademik Malaysia, lahir di Bachok, Kelantan
(1975). Graduan diploma di Universiti Sultan Zainal Abidin Terengganu (UNISZA), Ijazah Sarjana
Muda dan Diploma Pendidikan dari Universiti Kebangsaan Malaysia, Ijazah Sarjana dan Doktor
Falsafah diperoleh daripada Universiti Malaya. Antara pencapaian beliau ialah Anugerah
Pelajar Terbaik SMU (A) Bantuan YIK 1990, Anugerah Kurnia Satria jaya (Wataniah), Anugerah
Perkhidmatan Cemerlang (2009, 2013 dan 2017), Anugerah Universiti Gemilang (2008,
2013), Anugerah Perkhidmatan Universiti (2017) , Anugerah Penyelidik Harapan (2018), Sijil
Kecemerlangan Perkhidmatan UMK (2014, 2018, 2019, 2020, 2021) dan beberapa pingat dalam
pertandingan inovasi pelbagai peringkat.

Beliau pernah berkhidmat di Institut Teknologi Darulnaim, Universiti Malaya dan Universiti
Utara Malaysia sebelum ke Universiti Malaysia Kelantan sehingga kini. Beliau adalah ahli Majlis
Profesor Negara, Kluster Perpaduan Negara, penyelidik bersekutu Institut Kajian Etnik Malaysia
(KITA), UKM dan ahli Majlis Dakwah Negara. Beliau aktif di dalam penyelidikan sains sosial,
kajian sejarah tempatan dan kajian sosio-politik selain komited dalam penerbitan dan aktiviti
kemasyarakatan. Berpengalaman mengajar mata pelajaran am/wajib universiti selama hampir
dua dekad. Kini, sebagai Pengarah (PEMIKIR), Fakulti Pengajian Bahasa & Pembangunan Insan,
Universiti Malaysia Kelantan.

Prof. Madya Dr. Nur Azuki Yusuf is a Malaysian academician, born in Bachok, Kelantan (1975).
Diploma studies at Universiti Sultan Zainal Abidin Terengganu (UNISZA), Bachelor and Diploma
in Education from Universiti Kebangsaan Malaysia, Master and Doctor of Philosophy degrees
were obtained from Universiti Malaya. Among the achievements are the Best Student Award
SMU (A) Bantuan YIK 1990, Kurnia Satria jaya (Wataniah) award, Excellent Service Award (2009,
2013 and 2017), Gemilang Universiti Award (2008, 2013), University Service Award (2017), Award
Researcher Hope (2018), UMK Certificate of Service Excellence (2014, 2018, 2019, 2020, 2021)
and several medals in multi-level innovation competitions.

He has served at the Darulnaim Institute of Technology, University of Malaya and Universiti Utara
Malaysia before going to Universiti Malaysia Kelantan until now. He is a member of the National
Council of Professors, National Unity Cluster, an associate researcher of the Institute of Ethnic
Studies Malaysia (KITA) UKM and a member of the Majlis Dakwah Negara. The speaker is active
in social science research, local historical studies and socio -political studies in addition to being
diligent in publications and community activities. Experienced teaching university general/
compulsory subjects for almost two decades. Now, acting as a Director (PEMIKIR), Faculty of
Language Studies & Human Development, Universiti Malaysia Kelantan.

32 PROF. DR. BADLIHISHAM MOHD NASIR
Profesor Tamadun Islam
Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Teknologi Malaysia
Professor of Islamic Civilization
Faculty of Social Science and Humanities, Universiti Teknologi Malaysia

Badlihisham Mohd Nasir merupakan Profesor di Akademi Tamadun Islam, Universiti Teknologi
Malaysia (UTM) Johor. Sebelum menyertai UTM pada 2013, beliau dilantik sebagai tutor (1991),
Pensyarah (1998), Profesor Madya (2007) dan Profesor (2010) di Jabatan Pengajian Dakwah
dan Kepimpinan, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Di UTM, beliau dilantik sebagai
Timbalan Dekan Penyelidikan, Inovasi dan Rangkaian (2015-2017) dan pernah berkhidmat
dalam jawatankuasa universiti. Manakala di peringkat nasional dan antarabangsa, beliau
telah dilantik sebagai Ketua Bahagian Dakwah bagi penerbitan buku ilmiah Dewan Bahasa
dan Pustaka dan dilantik sebagai Profesor Pelawat di beberapa universiti. Dilahirkan di Jerantut
Pahang (1967), Prof Dr Badlihisham mendapat pendidikan menengah di Kolej Islam Klang (Kolej
Islam Klang) sebelum memegang ijazah Sarjana Muda di Fakulti Pengajian Islam di UKM dalam
Dakwah dan Kepimpinan Islam (1987-1991). Beliau melanjutkan pelajaran di Pusat Pengajian
Islam dan Hubungan Kristian-Muslim, Universiti Birmingham, UK (1993-1998) untuk mendapatkan
ijazah Sarjana dalam Hubungan Kristian-Muslim dan Doktor Falsafah dalam bidang Gerakan
Islam Malaysia. Berdasarkan kepada latar belakang akademik, kepakaran utama beliau adalah
dalam bidang Dakwah dan organisasi Islam, manakala Tamadun Islam menjadi tumpuan
kedua-dua penyelidikan dan pengajaran.

Antara karya utama beliau ialah Dakwah dan Gerakan Islam Malaysia (2003), Dakwah dan
Keunggulan Para Da’i (2004), Wasiat Dakwah Sheikh Abdul Aziz bin Bazz (2008), Dinamisme
Gerakan Islam dan Cabaran Semasa (2009) dan Dakwah Gerakan Islam Malaysia PAS dan
ABIM (2015). Prof. Dr. Badlihisham telah menyumbangkan lebih 300 artikel dalam buku, jurnal
dan kertas kerja sejak 1993 hingga kini. Beliau juga pernah mengarang beberapa buku ilmiah
tentang dakwah dan aktif menyampaikan ucapan dan syarahan di dalam dan luar negara
dalam bidang kepakarannya. Beliau telah melahirkan lebih 45 pelajar siswazah dan telah
dilantik sebagai perunding oleh institusi akademik dan agensi kerajaan. Selain itu, beliau juga
terlibat secara aktif dalam banyak aktiviti pertubuhan bukan kerajaan (NGO), masjid dan lain-
lain bagi menyalurkan kepakarannya dalam konteks pembinaan tamadun sejagat.

Badlihisham Mohd Nasir is currently a Professor at the Academy of Islamic Civilization, Universiti
Teknologi Malaysia (UTM) Johor. Before he joined UTM in 2013, he was appointed as a tutor (1991),
Lecturer (1998), Associate Professor (2007) and Professor (2010) in the Department of Dakwah
and Leadership Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). At UTM, he was appointed as
a Deputy Dean of Research, Innovation and Networking (2015-2017) and used to serve on the
university’s committee. At the national and international level, he has been appointed as the
Head of Dakwah Section for publication of scholarly books for Dewan Bahasa dan Pustaka
and has been appointed as Visiting Professor at several universities. Born in Jerantut Pahang
(1967), Prof. Dr. Badlihisham received his secondary education at Kolej Islam Kelang (Klang
Islamic College) before holding a Bachelor’s degree in the Faculty of Islamic Studies at UKM in
Islamic Dakwah and Leadership (1987-1991). He went on to study at the Center for the Study of
Islam and Christian-Muslim Relation, University of Birmingham, UK (1993-1998) to get a Master’s
degree in Christian-Muslim Relations and a Doctor of Philosophy in the study of Malaysian Islamic
Movements. This academic background forms his main area of expertise as the Dakwah and
Islamic organizations, while Islamic Civilization is the focus of both research and teaching.

Among his major works are Dakwah and the Malaysian Islamic Movements (2003), Dakwah
dan Keunggulan Para Da’i (2004), Wasiat Dakwah Sheikh Abdul Aziz bin Bazz (2008), Dinamisme
Gerakan Islam dan Cabaran Semasa (2009) and Dakwah Gerakan Islam Malaysia PAS dan
ABIM (2015). Prof. Dr. Badlihisham has contributed over 300 articles in books, journals, and papers
since 1993 to date. He has also co-authored several scholarly books on preaching and actively
delivered speeches and lectures both locally and abroad in his area of expertise. He has
produced over 45 graduate students and has been appointed as a consultant by academic
institutions and government agencies. In addition, he has actively involved in many activities
of non-governmental organizations (NGOs), mosques and others to channel his expertise in the
context of the construction of universal civilizations.

33

MODERATOR

SYAHIDATUL MUNIRAH BADRUL MUNIR
Pensyarah
Pusat Pengajian Bahasa, Tamadun dan Falsafah, Universiti Utara Malaysia
Lecturer
School of Languages, Civilisation and Philosophy, Universiti Utara Malaysia

Syahidatul Munirah Badrul Munir merupakan penulis kelahiran Kuala Lumpur. Syahidatul
mendapat pendidikan peringkat Sarjana Muda di Akademi Seni Budaya dan Warisan
Kebangsaan (ASWARA) dalam jurusan Penulisan Kreatif dan Sarjana di Universiti Sains Malaysia
(USM) menerusi kajian stilistik (sastera klasik - sejarah). Beliau kemudiannya bertugas sebagai
pensyarah sambilan di Pusat Pengajian Pendidikan Jarak Jauh USM sebelum berkhidmat selaku
pensyarah juga Ketua Program Fakulti Penulisan Kreatif, ASWARA. Kini, beliau berkhidmat sebagai
pensyarah kesusasteraan di Universiti Utara Malaysia. Selain aktif dalam bidang penulisan kreatif
dan seni budaya, beliau turut berkecimpung dalam bidang pementasan teater. Kini, beliau
sedang melanjutkan pengajian peringkat Doktor Falsafah dalam kedua-dua cabang seni
budaya tersebut iaitu Sastera Tradisional - Teater.

Mula menulis sejak tahun 2001, beliau kemudiannya dicalonkan sebagai peserta Minggu Penulis
Remaja MPR 2004 anjuran Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP). Pada tahun 2011, Syahidatul telah
dinobatkan sebagai Naib Johan Akademi Sastera manakala pada tahun 2015, buku sulung
beliau berjudul Lela Rentaka yang diterbitkan oleh ITBM (2015) pula telah tersenarai sebagai
hadiah utama dalam Sayembara Penulisan ITBM-PENA-BH. Buku tersebut turut tersenarai
sebagai 5 buku terbaik dalam Kuala Lumpur World Book Capital (KLWBC) 2020. Beliau turut
menjadi individu pertama yang menghasilkan eksperimental baharu terhadap genre syair, iaitu
menulis skrip juga mengarahkan teater yang digabungkan dengan syair sebagai skrip lengkap
(Teater-Syair Pertama Dunia), sempena Festival Setanggi (Festival Syair, Teater dan Seni Tradisi)
Antarabangsa 2019, selain menulis skrip serta mengarah pementasan konsert syair pertama
dunia, Syair Alam Melayu Nusantara pada tahun 2016. Pada tahun yang sama, beliau telah
mewakili Malaysia ke program International Creative Unity Yogjakarta untuk persembahan
monolog dan sekali lagi mewakili Malaysia ke Yogjakarta pada tahun 2019 sebagai penulis tamu
Yogjakarta Literary Festival. Syahidatul Munirah turut aktif dalam bidang pengucapan awam
(jurulatih debat, pidato, syarahan, pengacaraan majlis) serta seni budaya seperti deklamasi
puisi. Beliau pernah merangkul anugerah Pelakon Wanita Terbaik Festival Teater MAKUM tahun

34 2015 dan teater lakonannya disunting RTM untuk diterbitkan sebagai projek pilot Teater-TV pada
tahun 2015, juga sebagai model pendidikan Malaysia-London, untuk pelajar-pelajar Malaysia
di United Kingdom.

Syahidatul Munirah Badrul Munir (born in Kuala Lumpur) is a writer. Syahidatul received her 35
Bachelor’s degree at the Akademi Seni Budaya dan Warisan Kebangsaan (ASWARA) in Creative
Writing and a Master’s degree at Universiti Sains Malaysia (USM), majored in stylistic studies
(classical literature - history). She then worked as a part-time lecturer at the School of Distance
Education (USM) before working as a lecturer and Head of the Faculty of Creative Writing
Program, ASWARA. Presently, she serves as the literature lecturer at Universiti Utara Malaysia.
Besides being active in creative writing and cultural arts, she is also involved in the field of theatre
performance. Currently, she is pursuing a Doctor of Philosophy degree in both disciplines of arts
and culture, such as Traditional Literature and Theater.

Syahidatul started writing in 2001, later on 2004 was nominated as a participant in the Minggu
Penulis Remaja, MPR organized by Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP). In 2011, Syahidatul has
crowned a runner-up in the Akademi Sastera. Meanwhile, in 2015, her debut book Lela Rentaka
published by ITBM (2015), was listed as the first prize winner in the Sayembara Penulisan ITBM-
PENA-BH. The book is also one of the top 5 books in Kuala Lumpur World Book Capital (KLWBC)
2020. She also became the first individual to produce a new experimental on the genre of syair,
such as writing a script and directing the theatre combined with the syair as a complete script
(World’s First Theatre-Syair), in conjunction with the Festival Setanggi (Festival Syair, Teater and Seni
Tradisi) Antarabangsa 2019 and written the script and directing the stage play of the world’s first
syair concert, Syair Alam Melayu Nusantara in 2016. In the same year, she represented Malaysia
in the International Creative Unity Yogjakarta programme for a monologue performance and
again represented Malaysia in Yogjakarta in 2019 as a Yogjakarta Literary Festival guest writer.
Syahidatul Munirah is also active in public speaking (debate coach, speech contest, lectures,
emcee) along with art and culture, such as poetry recitals. She won the 2015 Festival Taeter
MAKUM Best Actress award, and her play was edited by RTM to be published as a Theatre-TV
pilot project in 2015 and a Model of Malaysian-London education for Malaysian students in the
United Kingdom.

36 PENGHARGAAN
ACKNOWLEDGEMENTS

Jabatan Muzium Malaysia dan Perbadanan Muzium Negeri Kelantan ingin merakamkan
setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada

The Department of Museums Malaysia and the Kelantan State Museum wish to
express their heartfelt thanks and appreciation to

Kementerian Pelancongan Seni dan Budaya Malaysia
Ministry of Tourism, Arts and Culture Malaysia

Majlis Muzium Antarabangsa
International Council of Museums (ICOM)

Kerajaan Negeri Kelantan
Kelantan State Government

Majlis Muzium Antarabangsa Malaysia
International Council of Museums Malaysia (ICOMMAL)

Persatuan Muzium Malaysia
Museums Association of Malaysia

Muzium Tamadun Asia, Singapura
Asian Civilisations Museum, Singapore

Muzium Nasional Indonesia
National Museum of Indonesia

Jabatan Muzium Sarawak
Sarawak Museum Department

Universiti Malaya (UM)
Universiti Teknologi MARA (UiTM)
Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)
Universiti Utara Malaysia (UUM)
Universiti Teknologi Malaysia (UTM)
Universiti Malaysia Kelantan (UMK)

dan semua pihak yang terlibat secara langsung dan tidak langsung
dalam menjayakan Seminar Hari Muzium Antarabangsa Peringkat Kebangsaan 2022

and all parties directly and indirectly involved
in the success of the Malaysia International Museum Day Seminar 2022

SEKRETARIAT SEMINAR HARI MUZIUM ANTARABANGSA
PERINGKAT KEBANGSAAN 2022
THE SECRETARIAT FOR THE

MALAYSIA INTERNATIONAL MUSEUM DAY SEMINAR 2022

Sitti Rabia binti Abd Rahman
Muhammad Azam bin Adnan

Nor Jawahir binti Raduian
Noorhashafinaz binti Mohd Noor Azmi

Amanina Aimi binti Sakir Maskor
Siti Khalisah binti Mohd Sari

Nor Hafziela binti Mohd Yusoff
Siti Nur Farhana binti Che Lah

Nizam bin Othman
Rosmarizan bin Mohd Faudzi

37

KEUNGGULAN MUZIUM

ICOM MALAYSIA

KERAJAAN KEMENTERIAN PELANCONGAN, PERBADANAN MUZIUM
NEGERI KELANTAN SENI DAN BUDAYA NEGERI KELANTAN

JABATAN MUZIUM MALAYSIA