การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ หน่วยการเรียนร ู ้ที ่ การปล ู กไม้ประดับ ประโยชน์ของไม้ดอก ไม้ประดับ เครื่ องมือและอุปกรณ์ปลู กไม้ดอก ไม้ประดับ การปล ู กไม้ดอก
การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ไม้ดอก ไม้ดอก หมายถึงพืชทีปลู่ กขึนเพื ้ อใช้ประโยชน์่จากดอก มีดอกสวยงาม มีทังไม้ยืนต้นใหญ่ ไม้พุ่ม และ ้ ไม้ล้มลุก ไม้ดอกประเภทยืนต้น ซึงมีอายุยืนยาว เช่น่ ไม้ดอกมีอายุสั้ น บางชนิดมีอายุเพียงหนึ่ งฤดู กาล เช่น ดาวกระจาย เบญจมาศ บานชืน่ บานไม่รู้โรย คุณนายตืนสาย่ จําปี ลีลาวดี เฟื่องฟ้า ราชพฤกษ์ หางนกยู ง
การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ไม้ประดับ พืชทีปลู่ กขึนเพื ้ อใช้ประโยชน์จากรู่ ปร่าง ร ู ปทรง สีสัน จากลําต้น และใบ มีความสวยงาม เช่น พล ู ด่าง สาวน้อยประแป้ง สับปะรดสี บอนสี ไม้ดอก ไม้ประดับ เป็ นพืชทีมีความสวยงามตามธรรมชาติ่ นิยมปล ู กทังในภาชนะและปล ้ ู กในแปลง ซึงจะพบเห็นได้ทั ่ ่ วไป ตามอาคารบ้านเรือนและสวนสาธารณะ
สร้างความสดชื ่ นให้แก่ผ ู ้อาศัยในบริเวณบ้าน หรือบริเวณทีพักอาศัย ่ ใช้ประดับตกแต่งอาคารสถานที ่ ใช้ในงานพิธีและโอกาสต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานไหว้คร ู งานศพ ใช้เพิมสีสันให้อาหารและเครื ่ ่ องดืม ่ ใช้เป็ นยารักษาโรค ใช้เป็ นของขวัญของทีระลึก ่ สร้างอาชีพเกียวกับไม้ดอก ไม้ประดับ ่ การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ๑. ประโยชน์ของไม้ดอก ไม้ประดับ ไม้ดอก ไม้ประดับใช้ทํา พานไหว้คร ู
บัวรดนํา ้ การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ๒. เครื ่ องมือและอุปกรณ์ปลู กไม้ดอก ไม้ประดับ ทําจากโลหะและพลาสติก เหมาะ สําหรับใช้รดนําต้นไม้ขนาดเล็ก ้ ๆ ต้นอ่อนหรือต้นกล้า การใช้งานให้เติมนําใส่บัวรดนํ ้ า ้ ใน ปริมาณทีตนเองสามารถยกได้แล้วจั่บ ทีห่หิ ู วรดนํ ้ าต้นไม้โดยให้ปล ้ ายฝักบัว การเก็บรักษา หลังจากใช้งานทุกครั ้ ห่างจากต้นไม้ประมาณ ๓๐ เซนติเมตร ง จะต้องเทนําออกให้หมด ้ แล้วล้าง เก็บให้เรียบร้อย โดยควํ่ าหรือแขวนให้ เป็ นระเบียบ
ถังนํา ้ การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ มีทังชนิดที ้ ทําด้วยสังกะสีแล่ะพลาสติก ใช้ตักนํารดต้นไม้ที ้ โตและแข็ง ่แรงแล้ว การใช้งานให้ตักนําจากบ่อหรือส ้ ระนํา ้ แล้วใช้มือวักนําจากถังรดนํ ้ าต้ ้ นไม้ ไม่ควรสาดนําใส่ต้นไม้เล็ก ๆ หรื ้ อ ต้นอ่อน เพราะจะทําให้ต้นไม้หักหรือ โยกคลอนได้ การเก็บรักษา เมื่ อใช้เสร็จแล้วควรล้าง ทําความสะอาด ควํ่ าให้แห้งแล้วเก็บ เข้าทีให้เรียบร้อย่
สายยาง การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ควรใช้สายยางทีมีหัวฉีดซึ่งสาม่ารถ ปรับระดับความแรงของนําได้ ้ ต่อปลายสายยางเข้ากับก๊อกนํา ้ ถือปลายสายยางทีมีหัวฉีดรดนํ่า ้ ต้นไม้ โดยให้นําที ้ ไหลออกมามีลักษณะ่ คล้ายฝนตก หรือคล้ายกับใช้บัวรดนํา ้ การเก็บรักษา หลังจากใช้งานทุกครั ้ งจะต้อง ม้วนเก็บให้เรียบร้อย ไม่ควรวางไว้กลางแจ้ง หรือถ ู กแสงแดด เพราะจะทําให้สายยางเสื่ อม คุณภาพ ใช้งานได้ไม่ดี
เสียม การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ โดยทั่ วไปตัวเสียมจะทําด้วยโลหะ ด้ามถือทําด้วยไม้หรือโลหะ ใช้สําหรับขุดหลุมเล็ก ๆ หรือใช้ พรวนดินให้เป็ นก้อนเล็ก ๆ และ พรวนดินรอบ ๆ โคนต้นของพืช การเก็บรักษา หลังจากใช้แล้วทุกครั ้ งจะต้องล้างให้สะอาดและ เช็ดให้แห้ง ทานํามันป้องกันสนิมส่วนที ้ เป็ นโลหะ ถ้ ่าด้ามหลวม หรือชํารุดจะต้องซ่อมแซมให้ด้ามกระชับแน่นสนิท ถ้าบิดงอ หรือบินให้ใช้ค้อนทุบหรือดัดให้อยู่ ่ในสภาพเดิม
จอบ การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ตัวจอบทําด้วยโลหะ ด้ามถือทําด้วยไม้ หรือโลหะ หน้าจอบเว้าลึก ด้านข้างจะ เรียวแหลมคมเพือให้ขุดลงไปในดิ่น ได้ง่ายขึน ้ จอบใช้สําหรับขุดดินทีมีความแ่ ข็งแรง และเหนียว ใช้ขุดพลิกหน้าดิน หรือ ยกร่องแปลงปล ู กพืช การเก็บรักษา หลังจากใช้แล้วทุกครั ้ งจะต้องล้างให้สะอาดและ เช็ดให้แห้ง ทานํามันป้องกันสนิมส่วนที ้ เป็ นโลหะ ถ้ ่าด้ามหลวม หรือชํารุดจะต้องซ่อมแซมให้ด้ามกระชับแน่นสนิท ถ้าบิดงอหรือบินให้ใช้ค้อนทุบหรือดัดให้อยู่ ่ในสภาพเดิม
ช้อนปล ู ก การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ทําจากเหล็กตีเป็ นแผ่นแบน ๆ ดัดให้ โค้งคล้ายกับช้อน ปลายแหลมมน ด้ามมีทังชนิดที ้ ทําด้วยเหล็ก ่และไม้ ช้อนปล ู กใช้สําหรับขุดหลุมเล็ก ๆ เพือปลู่ กพืชและใช้ขุดย้ายต้นกล้า การเก็บรักษา หลังจากใช้แล้วทุกครั ้ งจะต้องล้างให้สะอาด และเช็ดให้แห้ง ทานํามันป้องกันสนิมส่วนที ้ เป็ นโล ่หะแล้ว เก็บเข้าทีโดยการแขวน หรือวางบนชั่ ้ นวางให้เป็ นระเบียบ เรียบร้อย
ส้อมพรวน การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ทําด้วยโลหะลักษณะคล้ายส้อม ใช้ สําหรับพรวนดินรอบ ๆ ต้นไม้ทีมี่ ขนาดเล็กให้ร่วนซุย และขุดถอนวัชพืช ไม่ควรใช้กับดินแข็งหรือดินเหนียว เพราะจะทําให้ส่วนทีเป็ นซี ่ฟัน่หักหรือ งอได้ การเก็บรักษา หลังจากใช้แล้วทุกครั ้ งควรล้างให้สะอาด เช็ดให้แห้ง ทานํามันป้องกันสนิมส่วนที ้ เป็ นโลหะ แ ่ ล้วเก็บเข้าที่ โดยการแขวน หรือวางบนชั ้ นวางให้เป็ นระเบียบเรียบร้อย
การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ใช้สําหรับตัดและแต่งกิ่ งต้นไม้ ทีมีขนาดเล็ก เมื ่ ่ อใช้ต้องปลดล็อก เพือให้สปริงยืดออก หลังใช้่งาน เสร็จควรล็อกสปริงทันที การเก็บรักษา ภายหลังการใช้งานควรเช็ดยางไม้ออกให้สะอาด ทานํามันป้องกันสนิมส่วนที ้ เป็ นโลหะ แล้วเก็บเข้า ่ทีหรือแขวน่ ให้เรียบร้อย กรรไกรตัดกิง ่
๑. การปล ู กดาวเรือง ๓. การปล ู กไม้ดอก เป็นพืชที่ เจริญเติบโตได้ดีในดิน ทุกสภาพ ชอบแสงแดด จึงควรปล ู กกลางแจ้ง มีลักษณะร ู ปทรงเป็ น วงกลม มีสีเหลือง ออกดอกเต็มต้น ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด ๑. รดนําเช้าและเย็น ้ ๒. พรวนดินรอบ ๆ โคนต้น ๓. กําจัดวัชพืชและศัตร ู พืชเป็ นประจํา ๔. ปลิดยอดเพือให้ดาวเรืองแตกพุ่่ม ๕. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอกสัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๑. เลือกแปลงปล ู กขนาดกว้างประมาณ ๑ เมตร ความยาวตามความเหมาะสม ขุดพลิกหน้าดินไว้ ประมาณ ๑ สัปดาห์ เพือฆ่าเชื่อโรค้ ๒. ขุดหลุมปลู กโดยให้แต่ละหลุมห่างกัน ๓๐ เซนติเมตร หยอดเมล็ดดาวเรืองหลุมละ ๑-๒ เมล็ด แล้วกลบดิน ๓. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอกให้ทั่ วแปลงปล ู ก แล้วรด นําให้ชุ่ม้ ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. เมล็ดพันธุ์ดาวเรือง ๒. ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก ๓. จอบ ๔. ช้อนปล ู ก ๕. ส้อมพรวน ๖. บัวรดนํา้ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔
๑. เลือกบริเวณทีปลู่ กขนาดกว้าง ๑ เมตร ยาว ๔ เมตร ๒. ใช้จอบถางหญ้าบริเวณแปลงปลู ก และใช้จอบขุดแปลง เป็ นแนวให้ลึกประมาณ ๓๐ เซนติเมตร ๓. ยกแปลงแล้วผึ่ งแดดประมาณ ๑ สัปดาห์ เพือฆ่าเชื่อโรค้ ๔. ใช้ส้อมพรวนย่อยดินให้ละเอียด และปรับหน้าดิน ให้เรียบทั่ วทังแปลงปลู้ ก ๕. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอกให้ทั่ วแปลงปล ู ก แล้วรดนําให้ชุ่ม้ ๖. ใช้มือโรยเมล็ดพันธุ์โดยให้กระจายทั่ วแปลงปล ู ก แล้วใช้ ดินโรยทับเมล็ดพันธุ์บาง ๆ อีกครั้ ง การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔ ๒. การปล ู กบานไม่ร ู ้โรย เป็นไม้ล้มลุกพุ่มเตี้ยสูงประมาณ ๖๐ เซนติเมตร กิงก้านใบมีขนนุ่มละเอียดปกคลุม ่ ดอกออกเป็ นช่อ ช่อละ ๒-๔ ดอก ดอกมีสีขาว สีม่วง สีชมพ ู มีกลีบแข็งสั้ น รวมกันเป็ นพุ่มกลมเล็ก ๆ เส้นผ่านศ ู นย์กลางประมาณครึ่ งนิว ขยายพันธุ์ ้ โดยใช้เมล็ด ๑. รดนําในเวลาเช้าและเย็ ้น ๒. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ยคอก สัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๓. หมั่ นพรวนดินให้ร่วนซุย ๔. กําจัดวัชพืชและศัตร ู พืช เป็ นประจํา ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. เมล็ดพันธุ์บานไม่รู ้โรย ๒. ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก ๓. จอบ ๔. ช้อนปล ู ก ๕. ส้อมพรวน ๖. บัวรดนํา้ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา
๓. การปล ู กคุณนายตืนสาย ่ เป็นพืชที่คลุมดินต้นเตี้ย ใบมีลักษณะ อวบนําเป็ นแท่งร ้ ู ปเข็ม ยาวประมาณ ๑ นิว สีเขี ้ ยวอ่อน เป็ นมัน ดอกมีเส้นผ่านศ ู นย์กลางประมาณ ๑-๒.๕ นิว ้ กลีบดอกบาง มีทังดอกชั ้ ้ นเดียวและดอกซ้อนหลายสี คุณนายตืนสายเหมาะที่จะปลู่ กในบริเวณทีมีอ่ากาศ ร้อน แห้งแล้ง ชอบดินร่วนปนทราย ขยายพันธุ์ ด้วยการปักชํา ๑. รดนําวันละ ้๑ ครั้ ง ในเวลาเช้า ๒. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก สัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๓. หมั่ นพรวนดินให้ร่วนซุย ๔. กําจัดวัชพืชและศัตร ู พืช เป็ นประจํา ๑. ยกแปลงตามขนาดทีต้องการทิ่งไว้ ้๑ สัปดาห์ ๒. รดนําให้ทั้ ่ วแปลงปล ู กเพือให้ดินนิ่ ่ ม ๓. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอกให้ทั่ วแปลง แล้วรดนํา้ ให้ชุ่ม ๔. ปักกิงคุณนายตื่นสายลงไปในดิน ให้มีร่ะยะห่าง ของแต่ละกิงพอสมควร ปักจนเต็มแปลง ่ ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. กิงพันธุ์คุณนายตื่นสาย่ ๒. ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก ๓. จอบ ๔. ช้อนปล ู ก ๕. ส้อมพรวน ๖. บัวรดนํา้ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔
๑. การปล ู กฤๅษีผสม ๓. การปล ู กไม้ประดับ เป็นพืชคลุมดิน มีหลายชนิด แต่ละชนิดจะมีใบ ทีมีสีสันสวยงาม เช่น เขียว่ม่วง แดง นําตาล ใบมีลักษณะ ้ เป็ นร ู ปหัวใจ ขอบใบจักร นิยมใช้ ตกแต่งสวนหย่อมและอาคาร สถานทีต่าง ๆ ขยายพันธุ์ด้่วยการ ปักชํา ๑. หมั่ นพรวนดิน ๒. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอกสัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๓. กําจัดวัชพืชและศัตร ู พืชเป็ นประจํา ๔. รดนําเช้าและเย็น ้ ๑. เลือกพืนที้ปลู่ กความกว้างประมาณ ๑ เมตร ความยาวตามความเหมาะสม ๒. ขุดพลิกหน้าดินไว้ประมาณ ๑ สัปดาห์ เพือให้แสงแดดฆ่าเชื่อโรคที้อยู่ ่ในดิน ๓. ใส่ปุ๋ ยและรดนําให้ชุ่ม้ ๔. ปักกิงฤๅษีผสมลงในดินห่างกันประมาณ่ ๓๐ เซนติเมตร ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. กิงฤๅษีผสม ่ ๒. ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก ๓. จอบ ๔. ส้อมพรวน ๕. บัวรดนํา ้ ๖. กรรไกรตัดกิง่ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔
๒. การปล ู กพล ู ด่าง เป็นไม้เลื้อย ใบมีลักษณะเป็นรูปหัวใจ สีเขียวสดสลับกับสีเหลืองนวล ต้นมีลักษณะอ่อนช้อย พล ู ด่างเป็ นพืชทีมีรากอากาศ จึงเจริญเติบโต่ได้ดี ทังในดินและในนํ ้ า สามารถปล ้ ู กได้ทังในกระถ ้ าง ทีมีดิน แจกันมีนํ่า และแปลงปล ้ ู ก ขยายพันธุ์ด้วยการ ปักชํา ๑. รดนําทุกวันเช้าและเย็น ้ ๒. พรวนดินเป็ นประจํา ๓. กําจัดวัชพืชเป็ นประจํา ๔. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก สัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๑. ใช้จอบขุดพลิกหน้าดินไว้ประมาณ ๑ สัปดาห์ เพือให้แสงแดดฆ่าเชื่อโรคที้อยู่ ่ในดิน ๒. ผสมดินกับวัสดุอินทรีย์ เช่น แกลบ ขุยมะพร้าว เศษใบไม้ ปุ๋ ยคอก หรือปุ๋ ยหมักในอัตราส่วนดิน ต่อวัสดุอินทรีย์ ๑ : ๑ หรือ ๒ : ๑ ๓. เตรียมกิงพลู่ ด่างทีไม่อ่อน หรือไม่แก่่เกินไป โดย ตัดกิงให้มีความยาวประมาณ ่๑๕-๒๐ เซนติเมตร ๔. ปักกิงพลู่ ด่างลงในดิน จากนั้ นใส่ปุ๋ ยแล้วรดนํา้ ให้ชุ่ม ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. กิงพลู่ ด่าง ๒. ปุ๋ ยคอก หรือปุ๋ ยหมัก ๓. วัสดุอินทรีย์ ๔. กรรไกรตัดกิง ่ ๕. ส้อมพรวน ๖. จอบ ๗. บัวรดนํา้ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔
๓. การปล ู กว่านกาบหอยแครงแคระ เป็นพืชคลุมดินใบเดี่ยวออกเรียงสลับเป็นกาบ หุ้มรอบต้น มีใบเป็ นรู ปหอก ปลายใบแหลมโคนตัด ขอบใบเรียบ แผ่นใบหน้า ด้านบนสีเขียวเข้ม ใต้ใบสีม่วงแดง ไม่มีก้านใบ ช่อดอก ออกทีซอกใบ่ชอบแสงแดดปานกลาง ขยายพันธุ์ด้วยการปักชํา และแยกหน่อ ๑. รดนําทุกวันเช้าและเย็น ้ ๒. พรวนดิน ๓. กําจัดวัชพืชเป็ นประจํา ๔. ใส่ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก สัปดาห์ละ ๑ ครั้ ง ๑. ใช้จอบขุดพลิกหน้าดินผึ่ งแดดไว้ประมาณ ๑ สัปดาห์ เพือฆ่าเชื่อโรค้ ๒. รดนําให้ดินนุ่ม ผสมปุ๋ ยคอกให้ทั้ ่ วแปลง แล้วรดนํา้ ให้ชุ่ม ๓. ปักกิงหรือหน่อว่านกาบหอยแครงแคระลงในดิ่น ให้มีระยะห่างระหว่างต้นประมาณ ๑ ฝ่ ามือจน ทั่ วแปลง ขั ้ นตอนการปล ู ก ๑. หน่อหรือกิงพันธุ์่ ว่านกาบหอยแครงแคระ ๒. ปุ๋ ยหมัก หรือปุ๋ ยคอก ๓. จอบ ๔. ส้อมพรวน ๕. บัวรดนํา้ วัสดุและอุปกรณ์ การด ู แลรักษา การงานอาชีพ ชั้ นประถมศึกษาปี ที่๔