จ ุ ดประสงค์การเรียนร ้ ู 1. อธิบายและแสดงวิธีการปฐมพยาบาลเมื่อเกิ ดบาดแผล ถูกแมลงสัตว์ กด ั ต ่ อย ถูกแมงมุมกด ั ถูกงูพิษกด ถูกสัตว์ข ั ่วนหรือกด ถูกแดดเผา ั ถูกไฟไหม้ ถูกของร้อนลวก และเป็ นลม 2. ช ่วยแนะนําเส้นทางให้แก่ คนต ่ างถิ ่ นเก ี่ ยวกบสถานที่ต ั ่ าง ๆ ในท้องถิ่ น และการให้บริการต่ าง ๆ ในแต่ ละสถานที่ ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท
ลูกเสือสามัญควรฝึ กหัดเรียนรู้วิธีการปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง เพื่อให้ลูกเสือสามัญมีความสามารถในการช ่วยชีวิต ตนเองหรือผู้ที่ได้รับบาดเจ็บ หรือลดอาการเจ็บปวด อยางรุนแรง ่ และอาการแทรกซ้อนจากอุบัติเหตุ ที่ได้รับให้ลดน้อยลง เพื่อช่วยไม่ ให้เก ิ ดทุพพลภาพ และช ่วยในการรักษาพยาบาลให้หายเป็ นปกติเร็วขึ้ น ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท การปฐมพยาบาล หมายถึง การช่วยเหลือเบื ้องต้นแก่ ผู้บาดเจ็บ ณ สถานที่เกิ ดเหตุในทันทีที่ได้รับอันตรายหรือการบาดเจ็บก ่ อนนํา ผู้ได้รับบาดเจ็บส ่งให้อยูในความดูแล ่ ของแพทย์ต ่อไป
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.1 หลักการปฐมพยาบาลในกรณีเร่งด่วน 1) ช ่ วยให้ผู้ได้รับบาดเจ็บหรือผู้ป่ วยพ้นจากภาวะอันตรายโดยเร็ว เช ่ น การจมนํ ้ า การถูกไฟไหม้ การสูดดมควันหรือไอพิษ ลูกเสือสามัญควรคํานึงถึงความสําคัญก ่ อน-หลัง ดังนี ้ 2) ช ่วยเปิ ดทางเดินหายใจแก่ ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บ และถ้ามีความจําเป็ น ต้องผายปอด ควรให้การช่วยเหลือก่ อนเป็ นลําดับแรก 3) ในกรณีเลือดออกมากหรือมีการตกเลือด ต้องทําการห้ามเลือดก ่ อน
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 4) ช ่วยผู้ป่ วยที่ได้รับสารพิษหรือดื่มยาพิษก่ อนเสมอ 5) รีบแจ้งเหตุหรือติดต่อโรงพยาบาลที่อยูใกล้ที่เก ่ ิ ดเหตุ แล้วรีบนํา ผู้ได้รับบาดเจ็บหรือผู้ป่ วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด หรือ ขอความช ่วยเหลือ คําแนะนํา โดยแจ้งเหตุฉุกเฉิน โทร. 1669 สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.)
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.2การปฐมพยาบาลบาดแผล บาดแผล หมายถึง การชอกชํ ้ า ฉีกขาดของผิวหนังหรือเนื ้อเยื่อ ของร ่างกายจากของมีคมหรือถูกกระทบกระแทก โดยปกติหากแผล ไม่รุนแรงเลือดมักจะหยุดไหลเอง แต่ถ้าบาดแผลมีขนาดใหญ่ จะมีเลือดออกมาก ลูกเสือสามัญต้องทําการห้ามเลือดเพื่อไม ่ ให้ผู้ป่ วย มีอาการทรุดหนักหรือรุนแรงขึ้ น
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (1) แผลถลอก เป็ นบาดแผลที่เกิ ดจาก ผิวหนังชั ้ นนอกถูกขีดข่ วน อาจมีเลือดออกเล็กน้อย 1) ลักษณะของบาดแผล (2) แผลฟกชํ้า เป็ นบาดแผลที่เกิดจากวัตถุแข็ง เครื่องมือ เครื่องใช้ หรืออาวุธไม่มีคม ตีกระแทกลงบนผิวหนัง ผิวหนังไม่มีร ่ องรอย การฉีกขาด แต่ ส ่วนใต้ผิวหนังจะชํ ้ า มักมีเลือด ซึมออกภายใต้ผิวหนัง
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (3) แผลตัด เป็ นบาดแผลที่เกิดจากเครื่องมือ เครื่องใช้ หรืออาวุธมีคม เช่น มีด ขวาน กรรไกร ขอบบาดแผลมักเรียบและชิดกน ั แผลแคบ ยาว อาจมีอาการตกเลือดร่ วมด้วย ถ้าบาดแผลลึก และเส้นเลือดใต้ผิวหนังถูกทําลายมาก (4) แผลถ ู กแทง เป็ นบาดแผลที่เกิ ดจากการถูกของแหลม เช ่น ไม้แหลม เหล็กแหลมตําหรือแทงเข้าไป บาดแผลมีขนาดเล็กแต่ลึก และอาจมีอันตรายมาก ถ้าลึกลงไปถูกอวัยวะสําคัญ เป็ นสาเหตุให้เกิ ดการ ตกเลือดภายใน และอาจส่งผลให้เสียชีวิตได้
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (1) บาดแผลถลอก ให้ลูกเสือสามัญล้างเศษสิ ่ งสกปรกที่ติดอยูใน่ บาดแผล ออกให้หมดด้วยนํ้ าเกลือปราศจากเชื ้อ หรือฟอกด้วยสบู ่ แล้วล้างออกด้วยนํ ้ าสะอาด เช็ดบาดแผล ให้แห้งแล้วใส่ ยาฆ ่าเชื ้ อ เช ่น โพวิโดน-ไอโอดีน เพื่อป้องกนการอักเสบติดเชื ั ้ อ 2) การปฐมพยาบาลบาดแผล (2) บาดแผลฟกชํ้าที่เกิดจากการกระแทก ให้ลูกเสือสามัญประคบด้วยความเย็น เพื่อระงับ ความเจ็บปวด และหยุดอาการเลือดออกใต้ผิวหนัง หลังจากนั ้ น 24 ชัวโมง ให้ประคบร้อนเพื่ ่ อลด อาการบวม
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (3) บาดแผลถ ู กแทง ถ้ามีเศษวัตถุติดอยูให้ ่ นําออก ให้หมด ทําการห้ามเลือดและล้างบาดแผลด้วย นํ ้ าเกลือปราศจากเชื ้อ ใช้ปากคีบปลายทู่คีบสําลี ชุบแอลกอฮอล์ล้างแผลพอหมาดเช็ดฆ่ าเชื ้ อโรค รอบบาดแผล ห้ามเช็ดที่บาดแผลโดยตรง (4) บาดแผลอวัยวะถ ู กตัด กรณีที่ถูกตัดจนขาด ให้เกบอวัยวะที่ถูกตัดขาดใส ็ ่ ถุงพลาสติก รัดปากถุงให้แน ่นแล้วใส่ในภาชนะที่มีนํ ้ าแข็ง จากนั ้นจึงทําการห้ามเลือดและรีบนําตัว ผู้ได้รับบาดเจ็บส่ งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท การห้ามเลือด 1. สวมถุงมือยางก่ อนทําการปฐมพยาบาลทุกครั ้ ง และไม่สัมผัสกบ ั บาดแผลโดยตรงเพื่อป้องกนการ ั ติดเชื ้ อ 2. ในการห้ามเลือดควรใช้ผ้าสะอาดหรือผ้าก ๊ อซปิ ดบาดแผลของ ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บ แล้วจึงใช้นิ้ วมือหรือฝ่ ามือกดบริเวณบาดแผล ตรงที่มีเลือดออก ถ้าเลือดออกไม่หยุดให้ใช้ผ้าม้วนพันทับ บาดแผล แล้วรีบนําผู้ได้รับบาดเจ็บส่ งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด 3. หากเก ิ ดบาดแผลที่บริเวณแขนหรือขา ถ้าไม่มีการหักของกระดูก ให้ยกส่ วนที่มีบาดแผลให้สูงกวาระดับหัวใจ ่
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท การห้ามเลือด (ต่อ) 4. หากเก ิดบาดแผลบริเวณที่ตํ่ากวา ่ ข้อพับแขนหรือขา ให้ลูกเสือนํา ผ้าหนามาม้วนวางที่ใต้ข้อพับ แล้วให้ผู้ได้รับบาดเจ็บพับข้อศอก หรืองอเข ่ าหนีบผ้านั้ นไว้เพื่อช ่วยห้ามเลือด 5. ใช้ผ้าสะอาดห่ อนํ ้ าแข็งประคบบริเวณบาดแผล เพื่อให้เลือด แข็งตัวเร็วขึ้ น 6. ใช้อุปกรณ์รัดเหนือบาดแผลเพื่อช่วยห้ามเลือด
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.3การปฐมพยาบาลเมื่อถู กแมลงสัตว์กัดต่อย หลังจากถูกแมลงสัตว์กด ั ต ่อย ผู้ที่มีภูมิต้านทานสูงอาจมีอาการ ปวดเพียงเล็กน้อย แต่ผู้ที่มีอาการแพ้มาก แผลที่ถูกกด ั ต ่ อยอาจอักเสบ ลุกลาม บวมแดง มีอาการคันมาก เวียนศีรษะ หน้ามืด ตาลาย คลื่นไส้ อาเจียน อาจมีไข้สูง แน่นหน้าอก หายใจลําบาก กลืนนํ้ าลายยาก ทําให้หมดสติหรือช็อก และถึงขั้ นเสียชีวิตได้ 1) ลักษณะอาการ
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท แมลงด้วงก้นกระดก มักออกมาเล่นแสงไฟ จะมีมากในช่วงปลายฤดูฝน เป็ นแมลงที่มีกรด เป็ นพิษแก่ ผิวหนัง แมลงด้วงกนกระดก ้ ต ่ อ แมลงตด ผึ้ ง แมงป่ อง แมงมุมแม ่ ม ่ าย แมลงตด สามารถปล่อยสารพิษออกมามีกลิ ่ นเหม็นฉุน เมื่อถูกผิวหนังจะมีอาการแสบร้อนคล้ายถูกกรด หากถูกจุดสําคัญ เช่น ตา อาจทําให้ตาบอดได้ และยังมีแมลงอื่น ๆ อีกหลายชนิดที่ไม่ควรสัมผัสด้วยมือเปล่ า เช ่ น
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (1) ถ้าถูกผึ้ งต ่อยต้องนําเหล็กในซึ่งมีฤทธิ์ เป็ นกรดออกจากบาดแผลก ่ อน อาจใช้ ลูกกุญแจที่มีรูตรงปลาย หลอดขนาดเล็ก หรือปลายปลอกปากกาที่ถอดไส้ออก ครอบกดบริเวณบาดแผลที่ถูกผึ้ งต ่ อย เพื่อให้เหล็กในโผล่ออกมาแล้วใช้คีมเล็ก ๆ คีบออก ใช้สําลีชุบ แอมโมเนียหอม ทิงเจอร์ไอโอดีน 2.5% นํ ้ าโซเดียมไบคาร์บอเนต หรือนํ ้ าปูนใสปิ ดปากแผลไว้ เพื่อฆ ่ าฤทธิ ์กรดที่ค้างอยูในแผล ่ หากมีอาการแพ้หรือปวดมากให้รีบไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด ผึ้ ง 2) การปฐมพยาบาลเมื่อถู กแมลงสัตว์กัดต่อย
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (2) หากถูกแมลงกดหรือต ั ่อยบริเวณคอ หรือใบหน้าจนบวมมาก มีอาการหายใจ ไม่สะดวก ให้รีบไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด (3) หากสัมผัสถูกกรดพิษของแมลงด้วงกนกร ้ ะดก หรือแมลงตดให้รีบล้างด้วยนํ ้ าเปล่ าแล้วฟอก ด้วยสบู ่หลาย ๆ ครั ้ง ห้ามเกาบริเวณที่ถูกกรด พิษ และประคบเย็นในบริเวณที่สัมผัสเพื่อลด อาการอักเสบของผิวหนัง อาการจะดีขึ้ น ใน 2-3 วัน ถ้ามีอาการรุนแรงขึ้นมากให้รีบ ไปพบแพทย์ แมลงด้วงกนกระดก ้ แมลงตด
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (4) หากถูกตะขาบกด ให้ฟอกบริเวณแผล ั ด้วย สบู ่ล้างนํ ้ าสะอาดหลาย ๆ ครั ้ง ใช้ครีมยาแกแพ้ ้ เช ่ น เพรดนิโซโลน ทาบริเวณที่บวมแดง ถ้าปวดมากใช้นํ ้ าแข็งวางประคบ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์ ตะขาบ (5) หากถูกแมงป่ องต่อยจะมีอาการคัน และมี อาการปวด อาจมีอาการชา และกระตุก ของกล้ามเนื้ อ การปฐมพยาบาลเบื ้องต้น ให้ใช้วิธีเดียวกบการถูกตะขาบก ั ด ั แมงป่ อง
แมงมุมพิษในประเทศไทยที่พบมี 4 ชนิด ได้แก่แมงมุมเขี ้ ยวยาว แมงมุมแม ่ ม ่ าย แมงมุม กระโดด และบึ้ งต ่ าง ๆ พิษของแมงมุมทําให้ปวด และบวมบริเวณแผลที่ถูกกด อาจติด ั เชื ้ อบาดทะยัก หรือติดเชื ้อแบคทีเรียทางแผลได้ พิษของแมงมุมสันโดษสีนํ ้ าตาลอาจ ทําให้เซลล์เนื้อเยื่อตาย แมงมุมพิษที่มีพิษร้ายแรงมาก คือแมงมุมแม ่ ม ่ ายดําตัวเมีย แมงมุมแม่ ม ่ ายสีนํ ้ าตาลตัวเมีย แมงมุมสันโดษสีนํ ้ าตาลตัวเมีย หากถูกแมงมุมพิษเหล่ านี ้ กดจะ ั ทําให้กล้ามเนื้อเกร็งจนเป็ นอัมพาต และ อาจเสียชีวิตเนื่องจากกล้ามเนื้อกะบังลมและกล้ามเนื้ อหัวใจหยุดทํางาน ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.4การปฐมพยาบาลเมื่อถู กแมงม ุ มพิษกัด 1) ชนิดของแมงม ุ มและลักษณะอาการ แมงมุมแม ่ ม ่ าย
(1) ล้างบาดแผลด้วยนํ ้ าสะอาด ฟอกสบู่ หลาย ๆ ครั ้ ง ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 2) การปฐมพยาบาลเมื่อถู กแมงม ุ มพิษกัด (2) ยกอวัยวะส่วนที่ถูกกดให้สูงขึ ั ้น ห้ามบีบนวดบาดแผลหรือพยายาม บีบเอาเลือดออก (3) ใช้แอมโมเนียหอมหรือทิงเจอร์ไอโอดีน 2.5% ทาบริเวณบาดแผล ให้ทัว ่ (4) ถ้าบริเวณบาดแผลที่ถูกกดมีอาการปวดและบวมมาก ให้ใช้ ั นํ ้ าแข็ง ประคบเพื่อบรรเทาอาการปวดและทําให้อาการบวมยุบลงเร็วขึ้ น (5) ถ้ามีอาการรุนแรงให้รีบนําส่ งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
งูส ่วนใหญ่ เป็ นงูไม่มีพิษ มีงูพิษเพียงไม่ ก ี่ชนิดที่มีพิษทําให้ เสียชีวิตได้ เช่ น งูเห ่ า งูจงอาง งูเขียวหางไหม้ งูสามเหลี่ยม ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.5การปฐมพยาบาลเมื่อถู กง ู พิษกัด 1) ลักษณะอาการ งูเห ่ า งูจงอาง งูสามเหลี่ยม
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท พิษง ู แบ่งออกเป็ น 3 ประเภท คือ (1) ทําลายระบบประสาท เช่ น งูจงอาง งูเห ่ า ทําให้เก ิดอาการอัมพาต หัวใจหยุดทํางาน จึงทําให้ผู้ที่ถูกงูกดเสียชีวิตใน ั ที่สุด (2) ทําลายระบบเลือด เช่น งูแมวเซา งูเขียวหางไหม้ ทําให้เลือด ไม่แข็งตัว เก ิดเลือดออกตามที่ต่ าง ๆ เช ่น เลือดออกในทางเดินอาหาร เลือดออกในสมอง (3) ทําลายระบบกล้ามเนื้ อ เช ่น งูทะเลชนิดต่ าง ๆ มีพิษทําลายกล้ามเนื้ อ ทําให้กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง อ่อนแรง เจ็บปวดเมื่อเคลื่อนไหว เป็ นอัมพาต หายใจไม่ออก จึงทําให้ผู้ที่ถูกงูกดหมดสติ ั หัวใจหยุดทํางานและเสียชีวิตในที่สุด
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท รอยแผลที่ถูกงูพิษกด ั รอยแผลที่ถูกงูไม่มีพิษกด ั
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 2) การปฐมพยาบาลเมื่อถู กง ู พิษกัด (1) ตรวจดูรอยแผลที่ถูกงูกด ถ้าพบมีรอยเขี ั ้ ยวลึก 2 รอยคู ่หน้าสุด รอบบาดแผลมีลักษณะเขียวชํ ้ าแสดงวาถูกงูมีพิษฉกก ่ ด ั ถ้าบาดแผลมีรอยฟันเรียงถี่ ๆ ลึกเท ่ า ๆ กนแสดงว ั าเป็ ่ นงูไม่มีพิษ ฉกกด ั (2) ถ้าถูกงูมีพิษฉกกดให้ล้างบาดแผลด้วย ั นํ ้ าสะอาดหลาย ๆ ครั ้ ง หรือใช้ด่างทับทิมผสมนํ ้ าเข้มข้นล้างและปิ ดแผล หรือใช้นํ ้ าแข็ง หรือถุงนํ ้ าแข็งประคบหรือวางไว้บนบาดแผลเพื่อให้พิษงู กระจายเข้าสู่หัวใจได้ช้าลง
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (3) ให้ใช้ไม้พันด้วยผ้าดามตรงที่ถูกงูฉกกด พันทับด้วย ั ผ้าเพื่อให้อวัยวะ ส ่ วนนั ้นขยับน้อยที่สุด แล้วใช้ผ้ารัดเหนือบาดแผล 5-15 เซนติเมตร แน ่นพอใช้นิ้ วสอดระหวางผ้าก ่ บผิวหนังได้ ห้ามทํากา ั รขันชะเนาะ เพราะอาจทําให้เนื้อเยื่อตายและสูญเสียอวัยวะได้ (4) ให้ผู้ที่ถูกงูฉกกดเคลื่อนไหวให้น้อยที่สุด เพื่ ั อชะลอการดูดซึมพิษ เข้าสู ่กระแสเลือด (5) รีบนําส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด ถ้าไม่สามารถนําซากงูที่ฉกกด ั ไปแสดงแก ่ แพทย์ได้ให้บอกชนิดหรือรายละเอียดของงูที่ฉกกด ั เท ่ าที่สังเกตได้ เพื่อให้สามารถเลือกเซรุ่มในการรักษาได้ถูกต้อง
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 3) การป้องกันง ู ฉกกัด (1) หากไม่อาจหลีกเลี่ยงการเข้าไปในบริเวณพื้ นที่รก มีขอนไม้ ซอกหิน แม้แต่ ในกองเสื ้อผ้า หรือกองสิ่ งของในมุมอับภายในบ้านที่อาจจะ เป็ นแหล ่ งอาศัยของงูได้ ควรใช้ไม้พลอง กิ ่ งไม้ หรือไม้กวาด ตีแหวกทางเพื่อให้งูหนีไปก่ อน (2) เมื่อพบงูในธรรมชาติ ให้หยุดยืนนิ่ ง ๆ งูมักจะเลื ้ อยหลบหนีไปเอง อยาเล ่ ่นหรือแหยงู เพราะการเคลื่อนไหวไปมาอาจเป็ นการกระ ่ ตุ้น ให้งูตกใจและหันมาฉกกดได้ ั (3) หากต้องเดินไปในบริเวณที่อาจเป็ นแหล่ งอาศัยของงู ให้สวม กางเกงขายาวที่มีผ้าหนา แล้วพันขาด้วยผ้าหนาหลาย ๆ ชั้ น อาจใช้ กระดาษแข็งสอดไว้ในถุงเท้ายาวหรือสวมรองเท้าบูตป้องกน ั งูฉกกด ั
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.6การปฐมพยาบาลเมื่อถู กสัตว์ข่วนหรือกัด 1) สาเหต ุ ของการถ ู กสัตว์ข่วนหรือกัด ก ิ จกรรมในชีวิตประจําวัน เช ่น การเดินทาง หรือการเล่ นกบ ั สัตว์เลี ้ยงที่บ้าน ลูกเสือสามัญอาจถูกสัตว์ เช่น สุนัขแมว กระรอก แพะ แกะ ม้า ลิง ค้างคาว ข่วนหรือกดได้ ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อ ั ทําการรักษา เพราะสัตว์ต่ าง ๆ เหล ่ านี ้ อาจมีเชื ้ อโรคกลัวนํ ้ า ซึ่งเป็ นเชื ้ อไวรัสที่สามารถ แพร ่กระจายเข้าสู่ ร ่างกายมนุษย์ได้
(3) รีบไปพบแพทย์เพื่อฉีดวัคซีนป้องกน ั บาดทะยัก และรับการรักษาด้วยการ ฉีดวัคซีนป้องกนโรค ั ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 2) การปฐมพยาบาลเมื่อถู กสัตว์ข่วนหรือกัด (1) ล้างบาดแผลด้วยนํ ้ าสะอาดและนํ ้ าสบู ่ (2) ใส่ ยาฆ ่ าเชื ้อที่ใช้สําหรับภายนอก เช ่น โพวิโดน-ไอโอดีน
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.7การปฐมพยาบาลบาดแผลถู กแดดเผา ถ ู กไฟไหม้ และบาดแผลถ ู กของร้อนลวก 1) ลักษณะอาการ (1) บาดแผลถ ู กแดดเผา หมายถึง บาดแผลที่เกิดจากการที่ผิวหนัง ถูกรังสียูวีบีในแสงแดดที่ร้อนจัดจนผิวหนังหรือเนื ้อเยื่อต่ าง ๆ ถูกทําลายจากความร้อน ผิวบริเวณที่สัมผัสแสงแดด จะค ่ อย ๆ เป็ นรอยไหม้ เกรียมแดดหลังอยูกลาง ่ แดด ร้อนจัดนานกวา ่ 15 นาที
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (2) บาดแผลถ ู กไฟไหม้ หมายถึง บาดแผลที่ ผิวหนังหรือเนื ้อเยื่อต่ าง ๆ ถูกทําลายจาก ความร้อน ซึ่งอาจเกิดจากไฟหรือกระแส ไฟฟ้าดูด ทั ้ งนี ้ รวมถึงการถูกสารเคมี วัตถุจําพวกกรดและด ่างด้วย (3) บาดแผลถ ู กของร้อนลวก หมายถึง บาดแผลที่ผิวหนังหรือ เนื ้อเยื่อต่ าง ๆ ถูกทําลายจากความร้อน ต ่ าง ๆ เช ่น นํ ้ าเดือด ไอนํ ้ า นํ ้ ามันเดือด นํ ้ าเชื่อมเดือด
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 2) การปฐมพยาบาลบาดแผลถู กแดดเผา บาดแผลถ ู กไฟไหม้ และบาดแผลถ ู กของร้อนลวก (1) ให้ล้างทําความสะอาดบาดแผลด้วยนํ ้ าสะอาดอุณหภูมิปกติหรือ เปิ ดนํ้ าให้ไหลผานบาดแผล หรือแช ่ ่อวัยวะส่วนที่เป็ นบาดแผล ลงในนํ ้ าสะอาดประมาณ 15-20 นาที หรือจนกวาอาการปวด ่ แสบ ปวดร้อนจะลดลง อาจใช้สบู่ อ ่อน ๆ ล้างสิ่งสกปรกออกไปก ่ อน และล้างด้วยนํ ้ าสะอาด (2) ใช้ครีมยาทาบาดแผลเฉพาะภายนอก เช่ น ซิลเวอร์ซัลฟาไดอะซีน ทาผิวด้วยวานหางจระเข้ หรือปิ ดด้วยผลิตภัณฑ์ปิ ดบาด ่ แผลชนิด ต ่ าง ๆ
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 1.8การปฐมพยาบาลผ้ป่ วยเป็ นล ู ม 1) ประเภทของการเป็ นลม (1) การเป็ นลมธรรมดา การเป็ นลมธรรมดา เป็ นผลเนื่องมาจากภาวะที่เลือดไปเลี้ ยงสมอง ไม่ เพียงพอชัวคราว จึง ่ ทําให้ผู้ป่ วยไม่รู้สึกตัวไปชัวขณะ ่ หนึ่ง 1. สาเหต ุ เก ิ ดจากร ่ างกายอ ่อนเพลีย อยูในที่ ่ แออัด อากาศถ ่ ายเทไม่สะดวก อากาศร้อนอบอ้าว ได้รับความกระทบกระเทือนจิตใจ อยางรุนแรง หรือเพราะหิวจัด ่ 2. อาการ วิงเวียนศีรษะ ตาพร่า ใจสัน ริมฝี ปากซีด ใบหน้าซีด ตัว ่ เย็น มือเท้าอ่อนแรง มีเหงื่อออก คลื่นไส้ หายใจหอบถี่ อาจล้มลงและหมดสติ
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (2) การเป็ นลมแดด การเป็ นลมแดด เป็ นผลเนื่องมาจากภาวะที่เลือดไปเลี้ ยงสมอง มากเก ินไป จึงทําให้ผู้ป่ วยไม่รู้สึกตัวไปชัวขณะหนึ่ง ่ 1. สาเหต ุ เก ิ ดจากการอยูกลางแดดร้อนจัดเป็ นเวลานาน ่ การออกกาลัง ํ กายเก ิ นกาลัง ํ อุณหภูมิในร่ างกายสูงเก ิ นกวา ่ 40 องศาเซลเซียส หรือเก ิดจากการดื่มสุราในปริมาณมาก 2. อาการ มีอาการวิงเวียนศีรษะ ปวดศีรษะ อ่อนแรง และคลื่นไส้ เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้ นเรื่อย ๆ อาจมีอาการสับสน กระสับกระส่ าย หากรุนแรงมากอาจเก ิดการชักเกร็งและหมดสติ
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 2) วิธีการปฐมพยาบาลผ้ป่ วยเป็ ู นลม (1) คลายเสื ้อผ้าชั้ นนอกของผู้ป่ วยให้หลวม เพื่อให้ร่ างกายระบาย ความร้อนดีขึ้น ให้ผู้ป่ วยสูดหายใจเข้าลึก ๆ นอนราบอยูในที่ ่ เย็น หรือที่ร่ม มีอากาศถ่ ายเทสะดวก (2) ถ้าผู้ป่ วยเป็ นลมธรรมดา หมดสติ ให้จับผู้ป่ วยนอนราบลง ปรับศีรษะให้ตํ่ากวาลําตัว ่ โดยการหนุนเท้าให้สูงขึ้ น
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (3) ถ้าผู้ป่ วยตัวเย็น ควรห่มผ้าให้ความอบอุ่ นแก ่ ร ่ างกายแต ่ถ้าผู้ป่ วย เป็ นลมแดดอุณหภูมิร่างกายจะสูงขึ้น ให้ใช้ผ้าชุบนํ ้ าเช็ดตัวหรือ ใช้ถุงนํ ้ าแข็งประคบตามข้อพับ ซอกคอ รักแร้ แผนหลั ่ ง และ ขาหนีบ เพื่อระบายความร้อนออกจากร่ างกาย (4) ให้ผู้ป่ วยดมแอมโมเนียหอม ดื่มนํ ้ าเย็นหรือนํ ้ าหวาน เพื่อกระตุ้น ให้รู้สึกตัวดีขึ้ น
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท (5) คอยสังเกตอาการ ชีพจร และการหายใจของผู้ป่ วย ถ้าหยุดหายใจ ให้ทําการผายปอด (6) โดยทัวไปถ้าผู้ป่ วยเป็ นลมธรรมดาจะฟื ่ ้ นภายใน 1-2 นาที ถ้าผู้ป่ วยหมดสตินานเกิ นกวา ่ 5 นาที ให้รีบนําส่ งโรงพยาบาล
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท การบอกชื่อ การชี้ แนะ การนําทางไปยังสถานที่สําคัญ ในท้องถิ่ นเป็ นสิ่งที่ลูกเสือสามัญ ควรศึกษาเพื่อให้สามารถ ช ่วยเหลือผู้อื่นตลอดจนตนเองได้
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท ลูกเสือสามัญจึงควรจะมีการสํารวจและไปเยือนสถานที่ดังต ่อไปนี้ 1) สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น วัด มัสยิด ศาลเจ้า วัด มัสยิด 2) สถานที่ราชการ เช่น ที่ทําการตําบล สถานีอนามัย โรงพยาบาล สถานีตํารวจ ศาลเจ้า โรงพยาบาล สถานีตํารวจ
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 3) สถานที่สําคัญต ่ าง ๆ เช ่น สถานที่สําคัญทางประวัติศาสตร์ โบราณสถาน สถานที่ท่องเที่ยว โบราณสถาน 4) สถานที่บริการอื่น ๆ เช่ น ท ่ าเรือ สถานที่จอดรถโดยสาร สนามบิน สถานที่ท่องเที่ยว ท ่ าเรือ สถานที่จอดรถโดยสาร สนามบิน
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท 5) ที่พักอาศัยบุคคลสําคัญของท้องถิ่ น เช ่น บ้านกานัน ํ บ้านผู้ใหญ่บ้าน บ้านแพทย์ประจําตําบล บ้านผู้ใหญ่บ้าน บ้านกานั ํ น
ลู กเสือสามัญ ลู กเสือโท ในการไปสํารวจและเยือนสถานที่นั ้น ลูกเสือสามัญจะต้องรู้จัก สังเกต จดจํา และเขียนบันทึก เพื่อประโยชน์ในการชี้ แนะและนําทาง ไปยังสถานที่สําคัญในท้องถิ่ น รายละเอียดในการจดบันทึกควรจะ ประกอบด้วย 1) ชื่อสถานที่ 2) ตรอก/ถนน/ตําบล/อําเภอ/จังหวัด 3) ชื่อผู้รับผิดชอบสถานที่ หมายเลขโทรศัพท์ 4) รายละเอียดลักษณะสถานที่ 5) ความสําคัญของสถานที่ 6) ประวัติพื ้ นบ้าน เช่น นิทาน ตํานาน เพลงพื ้ นบ้าน ที่เก ี่ยวข้องกบสถานที่นั ั ้ น ๆ