สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ตัวชี้วัด • แสดงวิธีปฐมพยาบาลเมื่อบาดเจ็บจากการเลน (พ ๕.๑ ป.๓/๓) หนวยการเรียนรูที่ ๑๒ การปฐมพยาบาล เมื่อบาดเจ็บจากการเลน
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ผังสาระการเรียนรู สาเหตุของการ บาดเจ็บจากการเลน การปฐมพยาบาล รอยฟกช้ํา การปฐมพยาบาลบาดแผล ถูกของแหลมคมบาดหรือทิ่มตํา การหามเลือด การปฐมพยาบาล อาการขอเคล็ด การปฐมพยาบาล เลือดกําเดาไหล การปฐมพยาบาล บาดแผลถลอก การปฐมพยาบาล เมื่อบาดเจ็บจากการเลน
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๑ สาเหตุของการบาดเจ็บจากการเลน . การเลนคนเดียวหรือการเลนกับเพื่อน บางครั้งอาจ เกิดอุบัติเหตุทําใหไดรับบาดเจ็บ เชน แผลถลอก ฟกช้ํา ศีรษะแตก โดยสาเหตุของการบาดเจ็บจากการเลน มีดังนี้ การเลนของมีคมหรือใชอุปกรณที่มีความแหลมคม ๑) ทําใหเกิดบาดแผล
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การวิ่งเลนโดยไมระมัดระวัง ทําใหหกลมเกิด ๒) บาดแผลถลอก ฟกช้ํา การเลนใชกําลังรุนแรง ทําใหรางกายบาดเจ็บ และ มีอารมณโกรธ โมโห ทําใหเกิดการทะเลาะวิวาท ชกตอย ทํารายรางกายกัน ๓) การเลนปนปายบนที่สูง เชน ตนไม โตะ ๔) ขอบหนาตาง อาจทําใหพลัดตกลงมาไดรับบาดเจ็บ
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การเลนใกลสถานที่อันตราย เชน สระน้ํา อาจทําให พลัดตกน้ํา หรือจมน้ํา การเลนริมถนนอาจทําใหถูก รถเฉี่ยวชนได ๕) การลงเลนน้ําในสระน้ําอาจจมน้ําเสียชีวิตได
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๒ การปฐมพยาบาลบาดแผลถลอก . การปฐมพยาบาล (อานวา กาน - ปะ - ถม - พะ - ยา - บาน) หมายถึง การใหความชวยเหลือเบื้องตนแกผูเจ็บปวย หรือบาดเจ็บ เพื่อลดหรือบรรเทาความ รุนแรงของอาการ ปองกันความพิการ กอนสงไปรักษากับแพทยอยางถูกตอง
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 บาดแผลถลอก คือ บาดแผลที่ผิวหนังหลุดออกไป เปนแผลตื้น ๆ มีเลือดออกไมมาก สวนใหญเกิดจากการ ที่ผิวหนังกระแทกหรือ ครูดไปกับของแข็งหรือ พื้นผิวที่ขรุขระ เชน หกลม ถูกของแหลมคม เกี่ยวผิวหนัง บาดแผลเขาถลอก มีเลือดออกเล็กนอย
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การปฐมพยาบาลบาดแผลถลอก ทําไดดังนี้ ๑ ลางแผลดวยน้ําสะอาด ใหสิ่งสกปรกหลุดออก ) ๒ ซับแผลใหแหงดวยผาสะอาดหรือสําลี ) ใชสําลีชุบแอลกอฮอลเช็ดรอบ ๆ บาดแผลเพื่อฆา ๓) เชื้อโรค
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ใสยารักษาแผลสด เชน ทิงเจอรไอโอดีน ยาแดง ปลอยใหแหงโดยไมตอง ปดแผล ๔) การใชยาแดงรักษาแผลสด ใสบาดแผลถลอก
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๓. การปฐมพยาบาลรอยฟกช้ํา รอยฟกช้ํา คือ อาการที่ผิวหนังบวมช้ํา แตไมฉีกขาด และไมมีเลือดออก ผิวหนังบริเวณฟกช้ําจะมีสีแดงคล้ํา เขียว หรือมวง บางครั้งผิวหนังจะนูนขึ้นมา ถาเกิดที่ศีรษะเรียกวา “หัวโน” สวนใหญเกิดจากผิวหนังถูกกระแทก ดวยของแข็ง เชน ชนโตะ ชนประตู หัวโนจะมีอาการผิวหนัง บริเวณศีรษะบวมนูนขึ้นมา
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การปฐมพยาบาลรอยฟกช้ํา ทําไดดังนี้ ใชผาหอน้ําแข็งหรือผาชุบน้ําเย็นประคบบริเวณที่ ฟกช้ํา เพื่อลดอาการปวด บวม และบอกพอแม ผูปกครองใหทราบ เพราะหากอาการรุนแรงตองรีบ ไปพบแพทย ๑) หลังจากนั้น ๑ วัน ใชผาชุบน้ําอุนประคบบริเวณ ฟกช้ํา เพื่อใหเลือดไหลเวียนไดดี ๒)
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การใชความเย็นประคบแผลฟกช้ําจะชวยลดอาการบวม
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๔. เลือดกําเดา คือ เลือดที่ไหลออกทางจมูก เนื่องจาก เสนเลือดฝอยในจมูกแตก การเลนกันรุนแรง เชน เลนตอสู ชกมวยอาจโดน จมูกทําใหมีเลือด กําเดาไหลได การปฐมพยาบาลเลือดกําเดาไหล การเลนกันรุนแรง อาจทําใหพลาดพลั้งโดนจมูก จนมีเลือดกําเดาไหล
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การปฐมพยาบาลเลือดกําเดาไหล ทําไดดังนี้ กมหนาลงใชมือบีบจมูกประมาณ ๕-๑๐ นาที โดยหายใจทางปากแทน เลือดจะหยุดไหลเอง ๑) หากเลือดยังไมหยุดไหล ใหใชผาหอน้ําแข็งวางบน ดั้งจมูก แตถาหากเลือดยังไมหยุดไหลอีก รีบบอก พอแม ผูปกครองใหพาไปพบแพทย ๒)
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การนั่งกมหนาบีบจมูกเพื่อใหเลือดกําเดาหยุดไหล
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 บาดแผลถูกของแหลมคมบาดหรือทิ่มตํา จะทําให ผิวหนังฉีกขาดเปนแผล หรือเปนรู มีเลือดไหล ออกมา ซึ่งหากบาดแผล ไมใหญหรือลึก สามารถ ทําการปฐมพยาบาลไดเอง การปฐมพยาบาลบาดแผลถูกของแหลมคมบาด หรือทิ่มตํา การสวมรองเทาชวยปองกันการถูกของแหลมคมทิ่มตํา ๕.
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การปฐมพยาบาลบาดแผลถูกของแหลมคมบาดหรือทิ่มตํา ทําไดดังนี้ หากบาดแผลไมลึกหรือไมยาวมาก ใหใชนิ้วมือกดลง บนบาดแผล เพื่อใหเลือดหยุดไหล แตหากบาดแผล มีขนาดลึก มีเลือดออกมากใหใช ผาสะอาดปด บริเวณบาดแผลและกดไว เพื่อใหเลือดหยุดไหล และบอกพอแม ผูปกครองใหพาไปพบแพทย ๑)
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 เมื่อเลือดหยุดไหล ใหทําความสะอาดบาดแผลดวย ๒ น้ําสะอาด ใชผาสะอาดหรือสําลีซับแผลใหแหง ) ใชสําลีชุบแอลกอฮอล เช็ดรอบ ๆ บาดแผล ใสยารักษาแผลสด และใชผากอซปด บาดแผลไว ระวังอยาให แผลถูกน้ํา ๓) การใชนิ้วมือกดหามเลือดบาดแผลมีดบาด
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๖. การปฐมพยาบาลอาการขอเคล็ด ขอเคล็ด คือ อาการเจ็บปวด บวม บริเวณขอตอ โดยไมมี บาดแผล และไมมีเลือดไหล สวนใหญเกิดจากการเลน ปนปายบนที่สูงแลวตกลงมา การกระโดดผิดจังหวะ การถูก กระแทกแรง ๆ การวิ่งหกลม การวิ่งเลนบนพื้นที่มีหลุมบอ อาจทําใหหกลม ขอเทาเคล็ด
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การปฐมพยาบาลอาการขอเคล็ด ทําไดดังนี้ ใหอยูนิ่ง ๆ และหามเคลื่อนไหว หามดึง บีบ หรือ ๑) นวดบริเวณที่ไดรับบาดเจ็บ ใชกระเปาน้ําแข็ง หรือผาหอน้ําแข็งประคบบริเวณ ๒) ที่บาดเจ็บ เพื่อลดความเจ็บปวด และอาการบวม รีบไปตามผูใหญ เพื่อพาไปพบแพทย และรักษา ๓) โดยเร็ว
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ลดการเคลื่อนไหว บริเวณที่บาดเจ็บ ๔) การใชน้ําแข็งมาประคบบริเวณที่ไดรับบาดเจ็บ
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 ๗. การหามเลือด การเลนรุนแรง การเลนของมีคม หรือเลนในสถานที่ รกราง อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุและมีเลือดไหล ซึ่งขั้นตอนแรกที่ ควรปฏิบัติคือ การหามเลือดใหหยุดไหล เพราะหากเสียเลือด มากจะทําใหเกิดอันตรายได ๗.๑ การหามเลือดที่ศีรษะ วิธีการปฐมพยาบาล ใชผาสะอาดปดทับบริเวณ บาดแผลแลวใชผาอีกผืนพันรัดใหแนน
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 วิธีการปฐมพยาบาลใชผาสะอาดปดบริเวณบาดแผล แลวใชมือกดทับบนผาใหแนน หากชวยผูอื่นควรสวมถุงมือยาง กอน และรีบนําสงแพทยทันที เพราะบริเวณลําคอเปนจุด ที่มีเสนเลือดใหญอาจทําใหเกิดการเสียเลือดมาก ๗.๒ การหามเลือดบริเวณใบหนาหรือลําคอ
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 วิธีการปฐมพยาบาลใชผาสะอาดมวนใหกลม วางปดทับบริเวณปากบาดแผล กําไวแลวใชผาพันทับรัดใหแนน ๗.๓ เลือดออกที่ฝามือ วิธีการปฐมพยาบาลใชผาสะอาดหนา ๆ วางทับไวบน บริเวณบาดแผล แลวใชผารัดทับและพยายามเคลื่อนไหวเทา ใหนอยลง วางเทาใหสูงขึ้น เพื่อใหเลือดไหลเวียนชาลง ๗.๔ เลือดออกที่เทา
สุขศึกษาและพลศึกษา ป.3 การรูจักเลนอยางระมัดระวังและเลนตามกฎ กติกา ไมเลนรุนแรง จะชวยปองกันไมใหเกิดการบาดเจ็บหรือ อันตรายตอรางกาย การใชผากดทับหามเลือดที่ฝามือ