รายงาน เรื่อง การเขียนค าขวัญ จัดท าโดย เด็กหญิงกชนันท์ พุ่มเทียน เลขที่10 เด็กหญิงประภัสร พุทธคุณ เลขที่23 เด็กหญิงวิภาดา กลิ่นจันทร์ เลขที่29 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่3/1 เสนอ คุณครูพรรณพร เพ็ญภู่ รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนวิชาภาษาไทย รหัสวิชา ท23101 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบรรพตพิสัยพิทยาคม อ าเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์
ค าน า ค าน ารายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาภาษาไทย ( ท23101 ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยมีจุดประสงค์ เพื่อศึกษาการเขียนค าขวัญ และยังสามารถให้ผู้อื่นศึกษาจากรายงานฉบับนี้ได้อีกด้วย ซึ่งรายงานฉบับนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับค าขวัญ อาทิเช่น ความหมายของค าขวัญ หลักการในการเขียนค าขวัญ จุดมุ่งหมายในการเขียนค าขวัญ ลักษณะของค าขวัญ ตัวอย่างค าขวัญ และสรุปความเกี่ยวกับเรื่องของค า ขวัญ คณะผู้จัดท าได้เลือกหัวข้อนี้ในการท ารายงาน เนื่องจากเป็นเรื่องที่น่าสนใจและอยากให้ผู้อ่านทุกท่าน ได้ ประโยชน์จากรายงานฉบับนี้ คณะผู้จัดท าจะต้องขอขอบคุณ คุณครูประจ าวิชาผู้ให้ความรู้ และแนวทางใน การเขียนรายงานฉบับนี้เป็นอย่างสูง คณะผู้จัดท าหวังว่ารายงานฉบับนี้จะให้ความรู้และเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุกท่าน คณะผู้จัดท า
สารบัญ เรื่อง หน้า ค าน า 2 สารบัญ 3 ค าขวัญ - ความหมายของค าขวัญ 4 หลักการของค าขวัญ 4 จุดมุ่งหมายของค าขวัญ 4 ลักษณะของค าขวัญ 5 ตัวอย่างของค าขวัญ 5 บทสรุป 6 แหล่งอ้างอิง 7
ค ำขวัญ 1 ควำมหมำยของค ำขวัญ ค าขวัญ หมายถึง ถ้อยค า ข้อความ ค าคล้องจอง หรือบทกลอนสั้นๆ เพื่อให้จ าได้ง่าย โดยแบ่งได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้ ถ้อยค า หรือ ข้อความ ที่แต่งขึ้นเพื่อเป็นเครื่องเตือนใจ แสดงอุดมคติหรือเป้าหมายของกลุ่มหรือองค์กรนั้น ๆ เช่น ค าขวัญวันเด็ก ค าขวัญประจ าโรงเรียน เป็นต้น 2 ประเภทของค าขวัญ มี 3 ประเภท ได้แก่ - การเขียนแบบค า หรือคล้องจอง คือ การเขียนค าขวัญแบบใช้สระเดียวกัน - การเขียนแบบร้อยกรอง คือการเขียนค าตามแบบบังคับ ของค าประพันธ์ชนิดนั้น ๆ - การเขียนแบบร้อยแก้ว คือ การเขียนที่เรียบเรียงขึ้นอย่างไพเราะโดยไมมีข้อบังคับในเรื่องการ บังคับเอก โท 3 หลักกำรในกำรเขียนค ำขวัญ 1) ใช้ถ้อยค าสั้น ๆ กะทัดรัด มีความหมายลึกซึ้ง ใช้ค าตั้งแต่สองค าขึ้นไป แต่ไม่เกิน16ค า แบ่งเป็นวรรค ได้ตั้งแต่1-4วรรค 2) เขียนให้ตรงจุดมุ่งหมาย มีการแสดงความคิดของเราในเรื่องใดเรื่องหนึ่งอย่างชัดเจน หรือที่เรียกว่ามี ใจความส าคัญเพียงอย่างเดียว ว่าจะให้ผู้ฟังคิดหรือปฏิบัติเรื่องใด 3) มีการจัดแบ่งจังหวะของค าที่สม ่าเสมอ ท าให้สามารถจดจ าได้ง่าย 4) มีการเล่นค า การเล่นเสียงสัมผัส การใช้ค าซ ้า มีพลังโน้มน้าวใจ 5) ต้องรู้ว่ากลุ่มผู้ใช้ค าขวัญเป็นคนกลุ่มใด หากเป็นค าขวัญส าหรับเด็กต้องเขียนให้ง่ายกว่าค าขวัญ ผู้ใหญ่ 6) ศึกษาความรู้เรื่องที่จะเขียน
4 จุดมุ่งหมำยของค ำขวัญ 1) เพื่อเตือนใจหรือให้ข้อคิดในเรื่องใดเรื่องหนึ่งแก่ผู้อ่าน 2) เพื่อประพฤติในสิ่งที่ถูกต้อง 3) เพื่อโน้มน้าวใจให้ผู้อ่านสนใจ 4) ตระหนักในคุณค่าและปฏิบัติในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งผู้เขียนเล็งเห็นว่าเป็นประโยชน์ต่อสังคม 5) เพื่อยึดถือเป็นแนวปฏิบัติทั้งบุคคลและสถาบัน เช่น ค าขวัญประจ าจังหวัด ค าขวัญประจ าโรงเรียน เป็นต้น 5 ลักษณะของค ำขวัญ 1) มีเจตนาที่ดี ต่อผู้ฟัง ผู้ปฏิบัติหรือผลประโยชน์ของส่วนรวม เช่น ค าขวัญเชิญชวนงดการสูบบุหรี่ ค า ขวัญเชิญชวนให้ประหยัดน ้า 2) มีเป้าหมายชัดเจนเพียงเป้าหมายเดียว เช่น เพื่อให้เคารพกฎจราจร หรือเพื่อให้ช่วยรักษาความสะอาด ของถนน 3) มีเนื้อหาครอบคลุมของเป้าหมาย 4) ไพเราะ สัมผัสคล้องจอง มีพลังโน้มน้าวใจผู้ฟังให้จ าและปฏิบัติตาม 6 ตัวอย่ำงของค ำขวัญ 1) “ สามัคคี มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ เชิดชูคุณธรรม “ (ค าขวัญวันเด็กปี 2551 โดยพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์) 2) “ ใต้สุดแดนสยาม เมืองงามชายแดน “ (ค าขวัญประจ าจังหวัดยะลา)
7 บทสรุป ค าขวัญ หมายถึง ถ้อยค าที่ดีเป็นสิริมงคล บ ารุงจิตใจ ให้ข้อคิดในการปฏิบัติ และส่งเสริมกิจการไปในทางที่ ดี ค าขวัญทั่วไป เป็นค าขวัญที่หน่วยงาน สถาบัน หรือองค์การต่าง ๆ คิดขึ้นใช้เพื่อเป็นคติเตือนใจให้ ข้อคิด เชิญชวนให้ปฏิบัติหรือละเว้น มักเป็นข้อความกะทัดรัด มีสัมผัสคล้องจอง ท าให้จดจ าได้ง่าย เช่น ค า ขวัญวันเด็ก ค าขวัญประจ าจังหวัด ค าขวัญประจ าสถาบัน ค าขวัญประจ าหน่วยงาน. ค าขวัญวัน เด็ก เช่น เด็กไทยคือหัวใจของชาติเด็กฉลาดชาติเจริญ. ค าขวัญประจ าจังหวัด เช่น กรุงเทพฯ ดุจเทพ สร้าง เมืองศูนย์กลางการปกครอง วัด วัง งามเรืองรอง เมืองหลวงของประเทศไทย. ค าขวัญประจ า หน่วยงาน เช่น การสื่อสารแห่งประเทศไทย เครือข่ายทั่วไทย โยงใยทั่วโลก. ค าขวัญประจ าสถาบัน เช่น ค า ขวัญของโรงเรียนสตรีวัดระฆังใช้ว่า “เรียนเด่น เล่นดี มีวินัย ใจกุศล”
กำรอ้ำงอิงจำกเว็บไซต์ 1. มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาวิทยาเขตสมุทรสงคราม. (2562). การเขียนค าขวัญให้น่าสนใจ. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2566 , จาก https://skm.ssru.ac.th/news/view/172531 2. บทวิทยุรายการ”รู้ รัก ภาษาไทย ”. (2556). ค าขวัญ-๑๙-พฤษภาคม-๒๕๕๖ ที่มำ : บทวิทยุ รายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๖ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2566 , จาก http://legacy.orst.go.th/?knowledges=%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%82%E0 %B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%8D-%E0%B9%91%E0%B9%99- %E0%B8%9E%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84% E0%B8%A1-%E0%B9%92%E0%B9%95%E0%B9%95%E0%B9%96 นักเรียนศึกษาเพิ่มเติมจาก: หนังสือ ภาษาไทยหลักภาษาและการใช้ภาษา