วิชาวิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ

โครงการสอน
รายวชิ าวิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ รหัสวชิ า ว33101
ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 6 จำนวน 60 ชว่ั โมง/ภาคเรยี น

โดย
นางสาวณัฐธิดา ดวงสมร

ตำแหนง่ ครผู ชู้ ่วย

โรงเรียนตะกัว่ ทุง่ งานทวีวทิ ยาคม อำเภอตะก่วั ท่งุ จงั หวัดพังงา
สำนักงานเขตพน้ื ที่การศึกษามัธยมศึกษา พงั งา ภูเกต็ ระนอง

คำอธิบายรายวิชา

รายวชิ า วิทยาศาสตร์โลกและอวกาศ รหสั วิชา ว33101 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6

เวลา 60 ช่ัวโมง/ภาคเรียน จำนวน 1.5 หน่วยกติ ภาคเรยี นท่ี 1

ศึกษาวิเคราะห์ การศึกษาและการแบ่งโครงสร้างโลก โลกและการเปลี่ยนแปลง หลักฐานและ

สมมติฐานการเคลื่อนที่ของเวเกเนอร์ หลักฐานและข้อมูลทางธรณีวิทยาอื่นๆ ที่สนับสนุนการเคลื่อนตัวของ

ทวีป กระบวนการที่ทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี การเปลี่ยน

ลักษณะของ เปลือกโลก แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด สาเหตุ กระบวนการเกิดและผลจากสึนามิ ผลของ

พลังงานจากดวงอาทิตย์ต่อโลก กระบวนการเปล่ียนแปลงลมฟ้าอากาศและภูมิอากาศโลกแผนที่อากาศ อายุ

ทางธรณีวิทยา ซากดกึ ดำบรรพ์ การลำดบั ช้ันหิน เอกภพวิทยาในอดตี กำเนิดเอกภพ กาแล็กซี วิวฒั นาการของ

ดาวฤกษ์ กำเนิดและวิวัฒนาการของ ดวงอาทิตย์ ความสว่างและโชติมาตรของดาวฤกษ์ สีและอุณหภูมิของ

ดาวฤกษ์ ระยะหา่ งของดาวฤกษ์ เนบวิ ลา แหลง่ กำเนดิ ดาวฤกษ์ ระบบดาวฤกษ์ มวลของดาวฤกษ์ การกำเนิด

ระบบสุริยะ เขตของบริวารดวงอาทิตย์ ดวงอาทิตย์ กล้องโทรทรรศน์ การขนส่งและการโคจรของดาวเทียม

ระบบขนสง่ อวกาศ การใชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยีอวกาศโดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การสืบเสาะหา

ความรู้ การสืบค้นข้อมูล การสังเกต วิเคราะห์ เปรียบเทียบ อธิบาย อภิปราย และสรุป เพื่อให้เกิดความรู้

ความเข้าใจ มีความสามารถในการตัดสินใจ มีทักษะปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ มีการเชื่อมโยงความรู้ทาง

วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์กับกระบวนการทางวิศวกรรมศาสตร์ รวมทั้งทักษะการเรียนรูใ้ นศตวรรษที่ 21 ใน

ด้านการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ด้านการคิดและการแกป้ ัญหา ดา้ นการสอื่ สาร สามารถส่ือสารสิ่งท่ีเรยี นรู้และ

นำความรูไ้ ปใช้ในชีวิตของตนเอง มจี ิตวทิ ยาศาสตร์ จริยธรรม คณุ ธรรม และคา่ นิยมทีเ่ หมาะสม

ตวั ชว้ี ัด

1. อธิบายการกำเนดิ และการเปลยี่ นแปลงพลังงาน สสาร ขนาด อณุ หภูมิของเอกภพหลังเกิดบิกแบง

ในชว่ งเวลาต่าง ๆ ตามววิ ัฒนาการของเอกภพ

2. อธิบายหลักฐานที่สนับสนุนทฤษฎีบิกแบง จากความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วกับระยะทางของ

กาแล็กซี รวมท้ังข้อมลู การคน้ พบไมโครเวฟพ้นื หลังจากอวกาศ

3. อธิบายโครงสร้างและองค์ประกอบของกาแล็กซีทางช้างเผือก และระบุตำแหน่งของระบบสุริยะ

พร้อมอธิบายเชือ่ มโยงกบั การสงั เกตเห็นทางชา้ งเผอื กของคนบนโลก

4. อธบิ ายกระบวนการเกิดดาวฤกษ์ โดยแสดงการเปลีย่ นแปลงความดัน อณุ หภูมิ ขนาด จากดาวฤกษ์

ก่อนเกิดจนเปน็ ดาวฤกษ์

5. ระบุปัจจยั ท่ีสง่ ผลตอ่ ความส่องสว่างของดาวฤกษ์ และอธิบายความสัมพนั ธ์ระหว่างความส่องสว่าง

กบั โชตมิ าตรของดาวฤกษ์

6. อธบิ ายความสมั พันธ์ระหวา่ งสี อุณหภูมผิ ิว และสเปกตรัมของดาวฤกษ์

7. อธบิ ายลำดับววิ ัฒนาการทส่ี ัมพันธก์ ับมวลตัง้ ตน้ และวิเคราะห์การเปลย่ี นแปลงสมบัติบางประการ

ของดาวฤกษ์

8. อธบิ ายกระบวนการเกิดระบบสรุ ิยะ และการแบ่งเขตบริวารของดวงอาทิตย์ และลกั ษณะของดาว
เคราะห์ทเี่ ออ้ื ต่อการดำรงชวี ิต

9. อธบิ ายโครงสร้างของดวงอาทิตย์ การเกดิ ลมสุรยิ ะ พายสุ รุ ยิ ะ และสบื คน้ ขอ้ มูล วเิ คราะห์ นำเสนอ
ปรากฏการณห์ รือเหตุการณ์ท่เี กยี่ วขอ้ งกับผลของลมสุรยิ ะ และพายสุ รุ ิยะที่มตี ่อโลกรวมทง้ั ประเทศไทย

10. สืบค้นข้อมูล อธิบายการสำรวจอวกาศโดยใช้กล้องโทรทรรศน์ในช่วงความยาวคลื่นต่าง ๆ
ดาวเทียม ยานอวกาศ สถานีอวกาศ และนำเสนอแนวคิดการนำความรู้ทางด้านเทคโนโลยีอวกาศมา
ประยกุ ตใ์ ชใ้ นชวี ิตประจำวนั หรือในอนาคต

11. อธบิ ายการแบ่งชน้ั และสมบตั ิของโครงสร้างโลก พรอ้ มยกตวั อย่างข้อมลู ทีส่ นับสนุน
12. อธบิ ายหลักฐานทางธรณีวทิ ยาท่ีสนบั สนนุ การเคลอ่ื นที่ของแผน่ ธรณี
13. ระบุสาเหตุ และอธิบายรูปแบบแนวรอยตอ่ ของแผ่นธรณีที่สัมพนั ธ์กับการเคล่ือนท่ีของแผ่นธรณี
พรอ้ มยกตวั อยา่ งหลกั ฐานทางธรณวี ทิ ยาที่พบ
14. อธิบายสาเหตุกระบวนการเกิดภูเขาไฟระเบดิ รวมทั้งสืบค้นข้อมลู พื้นที่เสี่ยงภัย ออกแบบและ
นำเสนอแนวทางการเฝา้ ระวงั และการปฏิบตั ิตนให้ปลอดภยั
15. อธิบายสาเหตุ กระบวนการเกิด ขนาดและความรุนแรง และผลจากแผ่นดินไหว รวมทั้งสืบค้น
ขอ้ มลู พ้นื ทเี่ สย่ี งภยั ออกแบบและนำเสนอแนวทางการเฝ้าระวงั และการปฏบิ ตั ติ นให้ปลอดภัย
16. อธิบายสาเหตุ กระบวนการเกิด และผลจากสึนามิ รวมทั้งสืบค้นข้อมูลพื้นที่เสี่ยงภัย ออกแบบ
และนำเสนอแนวทาง การเฝ้าระวังและการปฏบิ ัติตนให้ปลอดภัย
17. อธิบายปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการได้รับพลังงานจากดวงอาทิตย์แตกต่างกันในแต่ละบริเวณของ
โลก
18. อธิบายการหมุนเวยี นของอากาศทเี่ ปน็ ผลมาจากความแตกต่างของความกดอากาศ
19. อธิบายทิศทางการเคลอ่ื นที่ของอากาศทเี่ ป็นผลมาจากการหมนุ รอบตัวเองของโลก
20. อธิบายการหมนุ เวียนของอากาศตามเขตละติจูด และผลท่มี ีต่อภูมอิ ากาศ
21. อธิบายปัจจยั ที่ทำใหเ้ กิดการหมนุ เวยี นของน้ำผิวหนา้ ในมหาสมุทรและรูปแบบการหมนุ เวียนของ
น้ำผวิ หนา้ ในมหาสมทุ ร
22. อธบิ ายผลของการหมนุ เวียนของอากาศและน้ำผิวหน้าในมหาสมุทรท่ีมีต่อลักษณะภมู ิอากาศ ลม
ฟา้ อากาศ สิ่งมชี ีวติ และสง่ิ แวดล้อม
23. อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศของโลก พร้อมทั้งนำเสนอแนวปฏิบัติเพ่ือลด
กจิ กรรมของมนุษยท์ ีส่ ่งผลตอ่ การเปลย่ี นแปลงภมู อิ ากาศโลก
24. แปลความหมายสัญลกั ษณ์ลมฟ้าอากาศที่สำคญั จากแผนทีอ่ ากาศ และนำขอ้ มูลสารสนเทศต่าง ๆ
มาวางแผนการดำเนนิ ชีวิตใหส้ อดคล้องกับสภาพลมฟา้ อากาศ
รวม ทัง้ หมด 24 ตัวชวี้ ัด

ตวั ชี้วัด
ว3.1 ม.6/1-10
ว3.2 ม.6/1-14

รวม 24 ตัวชว้ี ัด

โครงการเรยี นรรู้ ายวิชาวทิ ยาศาสตร์โลกและอวกาศ รหสั วชิ า ว33101
ระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 60 ชั่วโมง/ภาคเรยี น

ลำดับที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรู้ เวลา น้ำหนัก
1 โลกในเอกภพ (ช่วั โมง) คะแนน

ว3.1 ม.6/1 อธิบายการกำเนิด -การกำเนิดและววิ ฒั นาการของ 20 20

และการเปลี่ยนแปลงพลังงาน เอกภพ

สสาร ขนาด อุณหภูมิของเอก -หลักฐานทส่ี นบั สนุนทฤษฏีบกิ

ภพหลังเกิดบิกแบงในช่วงเวลา แบง

ต่าง ๆ ตามวิวัฒนาการของเอก -กาแลก็ ซแี ละกาแลก็ ซที าง

ภพ ช้างเผอื ก

ว3.1 ม.6/2 อธิบายหลักฐานที่ -สมบัติของดาวฤกษ์

สนับสนุนทฤษฎีบิกแบง จาก -กำเนิดและวิวัฒนาการของดาว

ความสัมพันธ์ระหว่างความเร็ว ฤกษ์

กับระยะทางของกาแล็ก ซี -กำเนดิ ระบบสุริยะและการ

ร ว ม ท ั ้ ง ข ้ อ ม ู ล ก า ร ค ้ น พ บ แบ่งเขตบริวารรอบดวงอาทติ ย์

ไมโครเวฟพ้ืนหลังจากอวกาศ -โครงสรา้ งและปรากฏการณ์

ว3.1 ม.6/3 อธิบายโครงสร้าง บนดวงอาทิตย์

และองค์ประกอบของกาแล็กซี - เทคโนโลยีอวกาศกับการ

ทางช้างเผือก และระบุตำแหน่ง สำรวจอวกาศ

ของระบบสุริยะพร้อมอธิบาย -เทคโนโลยีอวกาศกบั การ

เชื่อมโยงกับการสังเกตเห็นทาง ประยกุ ตใ์ ช้

ช้างเผือกของคนบนโลก

ว3.1 ม.6/4 อธิบายกระบวนการ

เกิดดาวฤกษ์ โดยแสดงการ

เปลี่ยนแปลงความดัน อุณหภูมิ

ขนาด จากดาวฤกษ์ก่อนเกิดจน

เปน็ ดาวฤกษ์

ว3.1 ม.6/5 ระบุปัจจัยที่ส่งผล

ต่อความส่องสว่างของดาวฤกษ์

และ อธ ิบายคว ามสัมพ ันธ์

ระหว่างความส่องสว่างกับโชติ

มาตรของดาวฤกษ์

ว3.1 ม.6/6 อธิบาย

ความสมั พันธร์ ะหว่างสี อณุ หภูมิ

ผิว และสเปกตรัมของดาวฤกษ์

ว3.1 ม.6/7 อธิบายลำดับ

วิวัฒนาการที่สัมพันธ์กับมวลต้ัง

ต้น และวิเคราะห์การ

เปลี่ยนแปลงสมบัติบางประการ

ของดาวฤกษ์

ว3.1 ม.6/8 อธบิ ายกระบวนการ

เกดิ ระบบสรุ ยิ ะ และการแบง่ เขต

บริวารของดวงอาทิตย์ และ

ลักษณะของดาวเคราะห์ที่เอื้อ

ตอ่ การดำรงชีวิต

ว3.1 ม.6/9 อธิบายโครงสร้าง

ของดวงอาทิตย์ การเกิดลม

สุริยะ พายุสุริยะ และสืบค้น

ข้อมูล วิเคราะห์ นำเสนอ

ปรากฏการณ์หรือเหตุการณ์ท่ี

เก่ียวข้องกับผลของลมสุริยะ

และพายุสุริยะที่มีต่อโลกรวมท้ัง

ประเทศไทย

ว3.1 ม.6/10 สืบค้นข้อมูล

อธิบายการสำรวจอวกาศโดยใช้

กล้องโทรทรรศน์ในช่วงความ

ยาวคลื่นต่าง ๆ ดาวเทียม ยาน

อวกาศ สถานีอวกาศ และ

นำเสนอแนวคิดการน าความรู้

ทางด้านเทคโนโลยีอวกาศมา

ประยกุ ต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั หรือ

ในอนาคต

2 กระบวนการ ว 3.2 ม.6/1 อธิบายการแบ่งชั้น -ข้อมูลในการศึกษาและแบง่ ชนั้ 20 20

เปลยี่ นแปลงภายในโลก และสมบัติของโครงสร้างโลก โครงสรา้ งโลก

-การแบ่งช้นั โครงสรา้ งโลก

พร้อมยกตัวอย่างข้อมูลที่ -แนวคดิ ของทฤษฎีทวีปเล่ือน

สนบั สนุน และหลักฐานสนบั สนุน

ว 3.2 ม.6/2 อธิบายหลักฐาน -แนวคดิ ของทฤษฎกี ารแผข่ ยาย

ทางธรณีวิทยาที่สนับสนุนการ พ้นื สมุทรและหลักฐาน

เคลอื่ นท่ีของแผน่ ธรณี สนบั สนุน

ว 3.2 ม.6/3 ระบุสาเหตุ และ -การแปรสณั ฐานของแผน่ ธรณี

อธิบายรูปแบบแนวรอยต่อของ -ธรณีสณั ฐานและโครงสรา้ งทาง

แผ่นธรณีที่สัมพันธ์กับการ ธรณที ี่เกดิ จากการเคล่อื นที่ของ

เคลื่อนที่ของแผ่นธรณี พร้อม แผ่นธรณี

ย ก ต ั ว อ ย ่ า ง ห ล ั ก ฐ า น ท า ง -ภูเขาไฟระเบดิ

ธรณีวิทยาทีพ่ บ -แผ่นดินไหว

ว 3.2 ม.6/4 อธิบายสาเหตุ -สึนามิ

กระบวนการเกิดภูเขาไฟระเบิด

รวมท้งั สบื ค้นข้อมลู พื้นทเ่ี ส่ียงภัย

ออกแบบและนำเสนอแนว

ทางการเฝ้าระวังและการปฏิบตั ิ

ตนใหป้ ลอดภยั

ว 3.2 ม.6/5 อธิบายสาเหตุ

กระบวนการเกิด ขนาดและ

ความรุนแรง และผลจาก

แผน่ ดนิ ไหว รวมท้ังสบื คน้ ขอ้ มูล

พื้นที่เสี่ยงภัย ออกแบบและ

นำเสนอแนวทางการเฝ้าระวัง

และการปฏิบตั ิตนให้ปลอดภยั

ว 3.2 ม.6/6 อธิบายสาเหตุ

กระบวนการเกิด และผลจากสึ

นามิ รวมทั้งสืบค้นข้อมูลพื้นที่

เสี่ยงภัย ออกแบบและนำเสนอ

แนวทาง การเฝ้าระวังและการ

ปฏิบตั ิตนใหป้ ลอดภัย

3 ลมอากาศและภมู ิอากาศ ว 3.2 ม.6/7 อธิบายปจั จยั สำคญั -ปัจจยั สำคัญท่ีสง่ ผลตอ่ การรบั 20 20

ที่มีผลต่อการได้รับพลังงานจาก รงั สดี วงอาทติ ย์ของพืน้ ผิวโลก

-การหมนุ เวียนของอากาศ

ดวงอาทิตย์แตกต่างกันในแต่ละ -การหมนุ เวยี นของน้ำผวิ หน้า

บริเวณของโลก มหาสมุทร

ว 3.2 ม . 6/8 อ ธ ิ บ า ย ก า ร -ปรากฏการณ์เอลนีโญและ

หมุนเวียนของอากาศที่เป็นผล ลานีญา

มาจากความแตกต่างของความ -กระบวนการท่ีทำใหเ้ กิดสมดลุ

กดอากาศ พลงั งานของโลก

ว 3.2 ม.6/9 อธิบายทิศทางการ -ปัจจยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ การ

เคลื่อนที่ของอากาศที่เป็นผลมา เปลยี่ นแปลงภูมิอากาศ

จากการหมุนรอบตวั เองของโลก -ผลกระทบจากการ

ว 3.2 ม . 6/10 อ ธ ิ บ า ย ก า ร เปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศ

หมุนเวียนของอากาศตามเขต และแนวทางการรับมอื

ละติจดู และผลท่ีมตี ่อภูมิอากาศ -ขอ้ มูลและสารสนเทศทาง

ว 3.2 ม.6/11 อธบิ ายปัจจยั ที่ทำ อตุ นุ ยิ มวิทยา

ให้เกิดการหมุนเวียนของน้ำ

ผวิ หน้าในมหาสมทุ รและรูปแบบ

การหมุนเวียนของน้ำผิวหน้าใน

มหาสมทุ ร

ว 3.2 ม.6/12 อธิบายผลของ

การหมนุ เวียนของอากาศและน้ำ

ผ ิ ว ห น ้ า ใ น ม ห า ส ม ุ ท ร ท ี ่ ม ี ต่ อ

ลกั ษณะภมู อิ ากาศ ลมฟ้าอากาศ

ส่ิงมชี ีวิต และส่ิงแวดล้อม

ว 3.2 ม.6/13 อธิบายปัจจัยที่มี

ผลต่อการเปลี่ยนแปลง

ภูมิอากาศของโลก พร้อมทั้ง

นำเสนอแนวปฏิบัติเพื่อลด

กิจกรรมของมนุษย์ที่ส่งผลต่อ

การเปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศโลก

ว 3.2 ม.6/14 แปลความหมาย

สัญลักษณ์ลมฟ้าอากาศที่สำคัญ

จากแผนที่อากาศ และนำข้อมูล

สารสนเทศต่าง ๆ มาวางแผน

การดำเนินชีวิตให้สอดคล้องกับ 60 60
สภาพลมฟ้าอากาศ 20
20
คะแนนระหว่างเรียน 100
สอบกลางภาคเรียน

สอบปลายภาคเรยี น

รวม