ภาษาถิ่น

ภาษาถ่นิ

คำนำ

หนงั สอื เลม่ น้ีจัดทำข้ึนเพ่ือเปน็ ส่วนหนึ่งของวิชาภาษาไทย ชนั้
ประถมศกึ ษาปีที่ 5 เพอ่ื ใหไ้ ดศ้ กึ ษาหาความรูใ้ นเร่ือง ภาษาถิน่ และไดศ้ กึ ษา
อย่างเขา้ ใจเพอ่ื เป็นประโยชน์กบั การเรยี น

ผู้จดั ทำหวังเปน็ อยา่ งยิ่งว่าหนงั สือเลม่ น้ี เปน็ ประโยชน์ตอ่ การจดั การ
เรียนการสอนกลมุ่ สาระวชิ าภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 5 เปน็ อยา่ งยิ่ง

หากผิดพลาดประการใดขออภยั มา ณ ทนี่ ้ี

ผจู้ ดั ทำ
ศิริวรรณ ยี่เซ็น

ความหมายของภาษาถิน่

ภาษาถ่ิน หมายถึง ภาษาที่ใช้สอ่ื สารความหมายตามทอ้ งถนิ่

ตา่ งๆ ซงึ่ จะแตกต่างกนั ในถอ้ ยคำสำเนยี งแตก่ ็สามารถจะตดิ ต่อสอ่ื สารกันได้
และถอื วา่ เปน็ ภาษาเดยี วกนั เพียงแต่แตกต่างกนั ตามทอ้ งถน่ิ เทา่ น้นั บางท่ี
มักจะเรียกกนั วา่ ภาษาพื้นเมอื ง ท้งั นเ้ี พราะไมไ่ ดใ้ ช้เป็นภาษามาตรฐานหรือ
ภาษากลางของประเทศ แบง่ ออกเปน็ 4 กลุ่ม ไดแ้ ก่ ภาษาถนิ่ เหนอื ภาษา
ถิน่ ใต้ ภาษาถิ่นอีสาน และภาษาถน่ิ กลาง

ภาษาถ่นิ เหนอื

ภาษาถ่ินเหนือ หรือภาษาพายัพ ( คำเมือง ) ไดแ้ ก่ ภาษาถ่นิ ทใ่ี ช้

สื่อสารอย่ใู นบางจังหวัดของภาคเหนือตอนบน หรอื ภาษาในอาณาจักรลา้ นนา
เดิม มักจะพูดกนั มากในในจังหวัดเชยี งใหม่ เชยี งราย พะเยา เป็นตน้

ภาษาถน่ิ เหนอื เป็นภาษาที่มสี ำเนยี งการออกเสียงทโี่ ดดเด่นนา่ รักไม่เหมอื น

ใคร เช่น คำว่า วันพู่ก หมายถึง วันพรุ่งน้ี
ปวดต้อง หมายถงึ ปวดทอ้ ง

และมักลงทา้ ยประโยคพดู อยา่ งอ่อนหวานด้วย คำว่า เจ้า

ภาษาถน่ิ ใต้

ภาษาถิ่นใต้ ไดแ้ ก่ ภาษาถน่ิ ท่ีใช้สือ่ สารอยใู่ นจงั หวดั ต่างๆของภาคใตข้ อง

ประเทศไทย ลงไปถงึ ชายแดนประเทศมาเลเซยี รวม 14 จงั หวัด เชน่

นครศรีธรรมราช ตรัง กระบ่ี พทั ลุง ภูเกต็ ระนอง เปน็ ต้น ภาษาถน่ิ ใต้

มกั จะเปน็ คำพดู ห้วนๆ สั้นๆ
เช่น คำว่า ถงั น้ำ พูดว่า ทงุ นำ้
ตะกรา้ พดู ว่า กรา้
ไม่เป็นไร พูดวา่ ไมพ่ รือ
ขยบั ตัว หมายถงึ ถด

ภาษาถ่นิ อสี าน

ภาษาถ่ินอสี าน ของประเทศไทยมลี กั ษณะใกล้เคียงกับภาษาท่ี

พูดท่ีใช้กนั ในประเทศลาว แต่ภาษาอสี านยงั ถอื ว่าเปน็ ภาษาถ่นิ ของไทย

ภาษาถ่ินอีสานมีภาษาถิน่ ย่อยหลายภาษา ได้แก่ ภาษาที่ชนกลมุ่ ใหญใ่ น

ภาคอสี านใช้พูดจากัน ซงึ่ ใชส้ ื่อสารอยู่ในจังหวดั ตา่ งๆ ของภาคอสี านหรอื ภาค
ตะวันออกเฉยี งเหนอื เช่น หนองคาย เลย ขอนแก่น สกลนคร เปน็ ตน้

ภาษาถนิ่ อีสาน มกั เป็นคำหรือสำเนยี งทีเ่ ราได้ยนิ คนุ้ หู

เชน่ คำว่า ไปบ่ แปลวา่ ไปหรอื เปล่า
ช่วั โมง พดู วา่ ซัวโมง
แซบ่ แปลวา่ อรอ่ ย
ฮัก แปลว่า รกั

ภาษาถ่นิ กลาง

ภาษาถิ่นกลาง ทใ่ี ชส้ ื่อสารอยูใ่ นบางจังหวัดของภาคกลาง

เชน่ เพชรบรุ ี สุพรรณบรุ ี กาญจนบรุ ี ราชบรุ ี นครปฐม อา่ งทอง และ
พระนครศรีอยุธยา เปน็ ต้น

ภาษาถิน่ ทีใ่ ช้สอ่ื สารอยใู่ นจงั หวัดเหลา่ นี้ มีสำเนียงพูดแตกต่างกัน

ออกไป จะมลี กั ษณะเพยี้ นเสยี งไปจาก ภาษาถิน่ กลาง นอกจากภาษา

ราชการมาตรฐานของชาวกรุงเทพฯแลว้ เรายงั สามารถไดย้ ินสำเนยี งเหน่อ
ของคนจังหวดั นครปฐมและสพุ รรณบุรอี กี ดว้ ย

ตวั อย่างภาษาถ่ิน

ความ คำทกั ทาย ฟกั ทอง ฝร่งั รองเท้า
หมาย เกบิ

ภาค

ภาษาเหนอื สวสั ดเี จ้า บะน้ำแก้ว บะแกว

ภาษากลาง สวัสดี ฟังทอง ฝรัง่ อแี ตะ

ภาษาอีสาน ไปไส บกั อ้ี บักสดี า เกบิ

ภาษาใต้ พรือ น้ำเตา้ ชมพู่ เกือก

แบบทดสอบ

คำช้ีแจง : ให้นักเรยี นโยงเสน้ คำภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิน่ ต่อไปนี้

1.คดิ ถึง บักหุง่
2.สับปะรด ยานัด
3.ฟกั ทอง แอว่
4.มะละกอ คดึ ฮอด
5.เที่ยว บะนำ้ แก้ว

ฮน่ั แน!่ เด็กๆอยา่ แอบดูเฉลยละ่

1.คดิ ถึง = คดิ ฮอด 2.สับปะรด = ยานัด
3.ฟักทอง = บะนำ้ แก้ว 4.มะละกอ = บกั หงุ่

5.เที่ยว = แอ่ว

แบบทดสอบ

คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรียนนำคำที่กำหนดใหม้ าเตมิ ลงในตารางตอ่ ไปน้ี

บะแน เบิ่ง แซบ่ เฮา

หรอย นำ้ เต้า ลำ มะเขือเทศ

ขนนุ แกล้ง หยะดนั บกั สดี า

ลอกอ ขอ้ ย แหลง พดู

ข้หี ก อู่ เวา้ รองเท้า

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาใต้ ภาษาอีสาน ภาษาเหนอื

เฉลยคำตอบ

ภาษาไทยมาตรฐาน มะเขือเทศ ขนนุ แกล้ง พูด รองเท้า
ภาษาใต้ น้ำเต้า ลอกอ หรอย แหลง ขหี้ ก
ภาษาอีสาน แซ่บ ข้อย เบิง่ เว้า บกั สีดา
ภาษาเหนือ บะแน หยะดนั อู่ ลำ เฮา

อา้ งองิ

กอรตั น.์ ภาษาถ่นิ . สืบคน้ เมื่อวนั ที่ 1 กันยายน2564. จาก
http://korat.nfe.go.th/th_m2/chap3/chap3_6.pdf
ยลู ียะห์ แม้เราะและโซเฟยี แวมามะ. ภาษาไทย ภาษาถ่นิ . สืบคน้ วนั ที่ 1
กนั ยายน 2564 จากhttps://pubhtml5.com/iosz/wsvx
NockAcademy. ภาษาถน่ิ เหนือ และภาษาถน่ิ ตะวันออกเฉยี งเหนือ(อีสาน)
สืบค้นเมอื่ วนั นท่ี 17 กรกฎาคม 2564. จาก
https://www.youtube.com/watch?v=-7ljbKTaIvA
พชั รินทร์ แบม. สบื ค้นวนั ที่ 25 กันยายน 2564. จาก
https://anyflip.com/rbxmz/gegl

จดั ทำโดย
นางสาวศริ ิวรรณ ยี่เซน็
รหสั 6410121250021
สาขาวิชาการประถมศึกษา
วิทยาลัยการฝกึ หัดครู มหาวิทยาลัยราชภฏั พระนคร