บ้านเชินเหนือ ตำ บลโนนคอม อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น บ้านเซินเหนือ หมู่ที่ 2 ตำ�บลโนนคอม อำ�เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น เซินเหนือนามก้อง เฉลียงทองวัดดี ศักดิสิทธิ์ หลวงปู่ ลี ์ นามนีระบือไกล้ เอกสารแจกฟรี D-HOPE (Decentralized Hands-on Program Exhibition)
จังหวัดขอนแก่น อำ�เภอภูผาม่าน ขอต้อนรับสู่
ในสถานการณ์ที่สภาพเศรษฐกิจ และสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ส่งผลกระทบต่อความต้องการของนักท่องเที่ยวและชุมชนในการ มุ่งเน้นการสร้างโอกาสอาชีพและการมีรายได้ที่มั่นคง รูปแบบการ ท่องเที่ยวที่กำ ลังได้รับความสนใจที่เรียกว่าการท่องเที่ยวเชิง สร้างสรรค์ (Creative Tourism) เป็นการท่องเที่ยวที่เน้นรูปแบบ การท่องเที่ยวที่มอบโอกาสให้กับนักท่องเที่ยวในการพัฒนาศักยภาพ ก า ร ส ร้ า ง ส ร ร ค์ ข อ ง ต น เ อ ง ผ่ า น กิ จ ก ร ร ม ก า ร เ รี ย น รู้ ด้ ว ย ประสบการณ์จริง ทำ ให้เกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง สัมพันธ์กับ ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม วิถีชุมชน และอัตลักษณ์ของชุมชน นักท่องเที่ยวได้สัมผัสกับเสน่ห์ของชุมชน ทั้งในด้านของสถานที่ อาหาร วิถีชีวิตและผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ และมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP หรือ ผลิตภัณฑ์ชุมชน ในการยกระดับให้เป็นสินค้าที่ระลึก เพื่อรองรับ นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชม และใช้จ่ายในหมู่บ้าน เพื่อสร้างอาชีพ สร้าง รายได้ให้กับประชาชน เสริมสร้างชุมชนให้อย่างยั่งยืน กรมการพัฒนาชุมชน ได้จัดสรรงบประมาณตามแผนการ ปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ ประจำ ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๗ ยุทธศาสตร์ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขันแบบ บูรณาการสร้างรายได้จากการท่องเที่ยว กิจกรรมหลัก ส่งเสริมการ ท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ให้จังหวัดขอนแก่น ส่งเสริมกระบวนการ พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากชุมชนท่องเที่ยว ด้วยแนวคิดการจัดกิจกรรม ส่งเสริมการเรียนรู้ที่นักท่องเที่ยวลงมือปฏิบัติ (D-Hope) เป็นกิจกรรม แบบร่วมที่จะทำ ให้ความสามารถของแชมบ์ในหมู่บ้านเป็นที่ประจักษ์ ต่อสาธารณะ ผ่านการประชาสัมพันธ์ผู้ประกอบการ (Champ) และ เส้นทางการท่องเที่ยวในหมู่บ้านให้เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวและ บุคคลทั่วไป สำ นักงานพัฒนาชุมชนอำ เภอภูผาม่าน คำานำา
2 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ คำ�นำ� สารบัญ D-HOPE - ทำ�ความรู้จักดีโฮป D-HOPE - ทำ�ความรู้จักแชมป์เปียนประจำ�ชุมชน เมืองขอนแก่น แดนอีสาน แผนที่ขอนแก่น สถานที่ท่องเที่ยวภูผาม่าน แผนที่ท่องเที่ยวอำ�เภอภูผาม่าน ทำ�ความรู้จักบ้านเซินเหนือ แผนที่แชมป์บ้านเซินเหนือ โปรแกรมท่องเที่ยว 1 วัน โปรแกรมท่องเที่ยว 2 วัน แชมป์พานขันหมากเบ็ง แชมป์ทอผ้าและตัดเย็บใต้ถุนบ้าน แชมป์เครื่องดื่มเฉลียงทองทูโทน แชมป์มาลัยดอกไม้สด แชมป์อาหารพื้นถิ่น คั่วปลาเซินเหนือ แชมป์ขนมเฉลียงทองพับ แชมป์จักสานไม้ไผ่ แชมป์ตุงใยแมงมุม แชมป์สานใจใส่รัก แชมป์ควายทามชมค้างคาว คณะผู้จัดทำ� 1 2 3 3 3 4 4 5 6 8 9 10 11 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 สารบัญ
บ้านเซินเหนือ อำ�เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 3 D-HOPE (Decentralized Hands-on Program Exhibition) นิทรรศการแบบกระจายที่ผู้เข้าร่วมสามารถลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง เป็นการจัดกิจกรรมในชุมชนเพื่อมุ่งประชาสัมพันธ์ทรัพยากรท้องถิ่น และแชมป์เปียนประจำ ชุมชนให้เป็นที่รู้จักแก่สาธารณะชน โดยแชมป์ ประจำ ชุมชนที่สามารถใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในท้องถิ่นมาจัดทำ กิจกรรมที่เรียกว่าโปรแกรม เปิดโอกาสให้ผู้สนใจเดิน ท า ง เ ข้ามา ร่วมเรียนรู้ ร่วมปฏิบัติในชุมชน ที่แชมป์เป็นคนกำ หนดในชุมชน ดังนั้น ผู้ที่สนใจ จะเข้าร่วมโปรแกรมต้องเดินทางเข้าไปยังหมู่บ้าน เป็นการดึง คนซื้อไปยังหมู่บ้าน แชมป์เปียนประจำ ชุมชน คือ ผู้ที่มีความรู้มีทักษะโดดเด่นใน หมู่บ้านในการจัดกิจกรรมแบบดีโฮป (D-HOPE) จึงเสริมสร้าง ความสามารถของแชมป์เปียนประจำ ชุมชน ผ่านเวทีการประชุม เชิงปฏิบัติการที่ถูกจัดขึ้นหลายครั้ง ซึ่งรวมถึงการทดลองจัด โปรแกรมที่ผู้เข้าชมสามารถลงมือปฏิบัติได้จริง ช่วยให้ชุมชนได้ พัฒนาศักยภาพ เนื่องจากการคิดโปรแกรมที่ผู้เข้าชมร่วมลงมือ ปฏิบัติโปรแกรมหนึ่งขึ้นมา เพื่อช่วยกันหาทางออกเรื่องการ วางแผนการดำ เนินงานและการประเมิน เพื่อให้บรรดาแชมป์เปียน ประจำ ชุมชนสามารถพัฒนาศักยภาพด้านการท่องเที่ยว และ ชาวบ้านคนอื่น ๆ ในหมู่บ้านก็ยังสามารถสนับสนุนแชมป์เปียน ประจำ ชุมชน ซึ่งเป็นการส่งเสริมกลไกการสนับสนุนกันภายใน หมู่บ้าน และเป็นการสร้างเครือข่ายระหว่างลูกบ้านเพื่อเพิ่มศักยภาพ ของชุมชน แม้กระทั่งชุมชนเล็ก ๆ ที่ไม่เป็นที่รู้จักก็มีโอกาสแข่งขัน กับเมืองท่องเที่ยวขนาดใหญ่โดยไม่ต้องทุ่มลงทุนโครงสร้าง พื้นฐานได้ D-HOPE ทำ�ความรู้จัก ดีโฮป D-HOPE ทำ�ความรู้จักแชมป์เปียนประจำ�ชุมชน
4 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ แผนที่ขอนแก่น เมืองขอนแก่น แดนอีสาน จังหวัดขอนแก่น อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 449 กิโลเมตร มีพื้นที่ 10,886 ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น 26 อำ เภอ เป็นเมืองที่มีประวัติ ความเป็นมายาวนาน มีการสืบทอดวัฒนธรรมล้านช้าง ทั้งทางด้านศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณีต่าง ๆ ในปัจจุบัน ขอนแก่นถือได้ว่าเป็นจังหวัดที่มี ความหลากหลายทางธรรมชาติ โบราณสถาน ศิลปะ และมรดกทางวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่น
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 5 สถานที่ท่องเที่ยวภูผาม่าน วัดเฉลียงทอง ต้นเฉลียงทอง วิวผาม่าน น้ำ�ตกตาดใหญ่ เฮือนไทภู ถ้ำ�ค้างคาว หนองสมอ ถ้ำ�ภูตาหลอ สระมรกต อ่างเก็บน้ำ�ห้วยม่วง
6 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ แผนที่ท่องเที่ยวอำ�เภอภูผาม่าน อำ เภอภูผาม่านแบ่งพื้นที่การปกครองออก เป็น 5 ตำ บล 42 หมู่บ้าน ได้แก่ ตำ บลโนนคอม (Non Khom) 8 หมู่บ้าน ตำ บลนาฝาย (Na Fai) 6 หมู่บ้าน ตำ บล ภูผาม่าน (Phu Pha Man) 9 หมู่บ้าน ตำ บลวังสวาบ (Wang Sawap) 10 หมู่บ้าน ตำ บลห้วยม่วง (Huai Muang) 9 หมู่บ้าน การเดินทาง จากกรุงเทพมหานคร ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1 จนถึงสระบุรี บริเวณหลักกิโลเมตรที่ 107 แยกขวา เข้าสู่ ทางหลวงหมายเลข 2 (มิตรภาพ) ผ่านจังหวัดนครราชสีมา ไปจนถึงจังหวัดขอนแก่น ระยะทางห่างของอำ เภอเมืองกับ อำ เภอภูผาม่าน 123 กิโลเมตร
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 7 ภูผาม่าน อุทยานขุนเขา ฝูงค้างคาวนับล้าน แลละลานถั่วเหลือง ลือเลื่องเครื่องดื่มสมุนไพร ตรุษไทเทศกาล
8 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ บ้านเซินเหนือก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2380 จากการอพยพมาจากแขวง หลวงพระบาง ประเทศลาว มายังอำ เภอด่านซ้าย จังหวัดเลย อำ เภอนครไทย จังหวัดเพชรบูรณ์ อำ เภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ และสิ้นสุดที่อำ เภอ คอนสาร จังหวัดชัยภูมิโดยการนำ ของหมื่นอร่าม กำ แหง และหลวงพิพิธ ภูมิเรศ ได้สร้างศาลพระภูมิขึ้นที่บริเวณต้นเฉลียงทอง พร้อมกับก่อตั้งบ้านเรือนขึ้น ซึ่งหมู่บ้านเซินเหนือถือเป็นหมู่บ้านแรกที่ถูกก่อตั้งขึ้นมาหมู่บ้านแรกในเขต พื้นที่อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น เป็นชุมชนที่มีความเก่าแก่มาก คนในชุมชนเซินเหนือและในพื้นที่อำ เภอภูผาม่าน มักเรียกกลุ่มตัวเองว่า “ชาวไทภู” ซึ่งหมายถึงชาวไทภูผาม่าน ชื่อดังกล่าวถูกประกอบสร้างขึ้น ภายหลังจากที่ภูผาม่านถูกยกฐานะให้เป็นอำ เภอเพื่อสร้างอัตลักษณ์ ให้กับ ท้องถิ่น “ไทภู” กลายเป็นคำ ที่คนในเซินเหนือและพื้นที่อื่น ๆ ของภูผาม่าน เลือกใช้ในการนำ เสนอตัวตนโดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการ ประชาสัมพันธ์กิจกรรมต่าง ๆ ของอำ เภอและการส่งเสริมการท่องเที่ยว เพื่อสร้างจุดเด่นให้กับชุมชนและเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ของชุมชน ด้วยเหตุนี้คำ ว่า “ไทภู” จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของคนในชุมชน เซินเหนือ หนังสือแนะนำ โปรแกรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของบ้านเซินเหนือ ตำ�บลโนนคอม อำ�เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น เป็นหนังสือนำ เสนอบริการ โปรแกรมท่องเที่ยวโดยชุมชน ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวสร้างเสริมประสบการณ์ การเรียนรู้ในชุมชนอย่างเข้าถึงด้วยการร่วมทำ กิจกรรมกับคนในชุมชน ได้รับประทานอาหารท้องถิ่น ได้เรียนรู้งานหัตถกรรม และเรื่องราวต่าง ๆ เปิดประสบการณ์การท่องเที่ยวแบบใหม่ ที่จะทำ ให้คุณประทับใจ ทำ�ความรู้จัก บ้านเซินเหนือ
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 9 วัดเฉลียงทอง แผนที่แชมป์บ้านเซินเหนือ แชมป์พานขันหมากเบ็ง แชมป์ทอผ้าและตัดเย็บใต้ถุนบ้าน แชมป์เครื่องดื่มเฉลียงทองทูโทน แชมป์มาลัยดอกไม้สด แชมป์อาหารพื้นถิ่น คั่วปลาเซินเหนือ แชมป์ขนมเฉลียงทองพับ แชมป์จักสานไม้ไผ่ แชมป์ตุงใยแมงมุม แชมป์สานใจใส่รัก แชมป์ควายทามชมค้างคาว 1 3 5 7 9 2 4 6 8 10 1 4 5 7 9 6 บ้านไทภู 89 หมู่ 2 วัดเฉลียงทอง 2 3 8 10
10 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ เนื่องด้วยกิจกรรมดังกล่าวเป็นการจัดกิจกรรมโดยคนในชุมชนเอง จึงต้องมีการติดต่อสอบถามและจองโปรแกรมล่วงหน้า เพื่อให้ชุมชนได้เตรียม พร้อมจัดกิจกรรมต้อนรับนักท่องเที่ยว 09.00 น. 09.20 น. 10.00 น. 12.00 น. 15.30 น. 10.30 น. 13.00 น. - ต้อนรับนักท่องเที่ยวโดยปราชญ์ชาวบ้าน - ชมบริเวณวัดเฉลียงทอง เล่าเรื่องชุมชน - นักท่องเที่ยวเลือกทำ 1 กิจกรรม 1. แชมป์พวงมาลัย 2. พานขันหมากเบ็ง - รับประทานอาหารว่าง (ขนมเฉลียงทองพับ+น้ำ เฉลียงทองทูโทน) - รับประทานอาหารกลางวัน อิ่มอร่อยกับอาหารพื้นถิ่น - พานักท่องเที่ยวเยี่ยมชมแหล่งท่องเที่ยวบริเวณใกล้เคียง อาทิ หนองสมอ ถ้ำ ค้างคาว โดยรถอีแต๊ก - เยี่ยมชมการทอผ้า ตัดเย็บใต้ถุนบ้าน - นักท่องเที่ยวทำ กิจกรรมตุงใยแมงมุม - เรียนรู้วิถีชุมชนผ่านกิจกรรม เลือก 2 กิจกรรม 1. ตุ๊กตาควายทามชมค้างคาว 2. สานใจใส่รัก 3. จักสานไม้ไผ่ วััดเฉลีียงทอง วััดเฉลีียงทอง บ้้านไทภูู โปรแกรมท่องเที่ยว 1 วัน
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 11 หมายเหตุ - สำ หรับชาวต่างชาติ ควรหาผู้ที่สามารถสื่อสารภาษาไทยเพื่อจองโปรแกรม - ค่าโปรแกรมไม่รวมค่าเดินทาง - ค่าโปรแกรมไม่รวมค่าล่ามแปลภาษา (กรณีนักท่องเที่ยวที่พูดภาษาไทยไม่ได้) 09.00 น. 06.00 น. 10.00 น. 08.00 น. 10.30 น. 13.00 น. 17.00 น. 10.45 น. 09.30 น. 11.45 น. 13.00 น. 12.00 น. 15.00 น. 09.20 น. 07.30 น. - ต้อนรับนักท่องเที่ยวโดยปราชญ์ชาวบ้าน - ชมบริเวณวัดเฉลียงทอง เล่าเรื่องชุมชน - ตักบาตรข้าวเหนียว เช้าเดียว 2 จังหวัด - กิจกรรมขนมเฉลียงทองพับ - กิจกรรมน้ำ เฉลียงทองทูโทน - นั่งรถอีแต๊ก ไปดริปกาแฟ ทานอาหารเช้า ชมวิวภูผาม่านสะท้อนน้ำ - รับประทานอาหารว่าง - กิจกรรมสานใจใส่รัก - กิจกรรมจักสานไม้ไผ่ - กิจกรรมตุ๊กตาควายทามชมค้างคาว - กิจกรรมตุงใยแมงมุม - กิจกรรมพานขันหมากเบ็ง - รับประทานอาหารเย็น - มีการละเล่นต้อนรับ - พานักท่องเที่ยวเยี่ยมชมวิถีชุมชนโดยรถอีแต๊ก - กิจกรรมการทอผ้าและตัดเย็บใต้ถุนบ้าน - กิจกรรมอาหารพื้นถิ่น คั่วปลา - รับประทานอาหารกลางวัน - เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ชุมชน - พูดคุยแลกเปลี่ยนความคิด - เดินทางกลับโดยสวัสดิภาพ - รับประทานอาหารกลางวัน อิ่มอร่อยกับอาหารพื้นถิ่น - นักท่องเที่ยวเข้าที่พักโฮมสเตย์ - พักผ่อนตามอัธยาศัย - กิจกรรมร้อยพวงมาลัย - ทานข้าวก้นบาตร วัดเฉลียงทอง สะพานบุุญผลา หนองสมอ วััดเฉลีียงทอง วััดเฉลีียงทอง วััดเฉลีียงทอง บ้้านไทภูู บ้้านไทภูู โปรแกรมท่องเที่ยว 2 วัน วันที่1 วันที่2
12 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ การทำำพานขัันหมากเบ็็งหรืือพานบายศรีีมีีมาตั้้งแต่่บรรพบุุรุุษ ทำำเพื่่อสัักการะสิ่่งศัักดิ์์สิ�ิทธิ์์�ในงานมงคลต่่าง ๆ ดั้้งเดิิมทำด้ำ ้วยใบตองสด ต่่อมามีีการประยุุกต์์ใช้้ใบลานแห้้งมาประดิิษฐ์์ เพื่่อเก็็บไว้้ได้้นานขึ้้น พานขัันหมากเบ็็งมีีความประณีีต สวยงาม และคงความเป็็นเอกลัักษณ์์ และวััฒนธรรมประเพณีีดั้้งเดิิม นางจันทร์ บุญชำนาญ พานขันหมากเบ็ง บายศรีเอิ้นขวัญ อยู่ดีมีสุข
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 13 นัักท่่องเที่่ยวเรีียนรู้้เรื่่องราว ของการทำำพานขัันหมากเบ็็ง ชมการสาธิิตการทำำขัันหมากเบ็็ง และลงมืือทำำบายศรีีดอกไม้้ด้้วย ตนเอง โดยสามารถนำำบายศรีีดอกไม้้ ที่่ตััวเองทำำ ไปกราบสัักการะ สิ่่งศัักดิ์์�สิิทธิ์์�ที่่วััดเฉลีียงทอง วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 5-10 คน - ได้ความรู้เกี่ยวกับการทำ พานขันหมากเบ็งและบายศรี - บายศรีดอกไม้ 1 อัน 10.00 น. - 15.00 น. 09 6847 4811 ศาลาการเปรีียญ วััดเฉลีียงทอง ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 59 บาท
14 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ชาวบ้้านเซิินเหนืือหรืือชาวไทภูู มีีเอกลัักษณ์์การแต่่งกายที่่สืืบทอด มาจากบรรพบุุรุุษ เป็็นการแต่่งกายที่่ตััดเย็็บจากผ้้าฝ้้ายทอมืือและ ผ้้าทอลายขิิดไทภูู ซึ่่งการทอผ้้าฝ้้ายและผ้้าขิิดไทภูู เป็็นภููมิิปััญญา ท้้องถิ่่น ที่่ยัังคงอยู่่ มีีความสวยงามและเป็็นอััตลัักษณ์์ นางปราณี เดชบำ รุง นางประนอม มีปัทมา ทอผ้าและตัดเย็บใต้ถุนบ้าน ผ้าควบสวย รวยเสน่ห์ เท่ทุกวัย ใส่ผ้าฝ้ายไป จะสวยเหมือนไทภู
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 15 เรีียนรู้้ขั้้นตอนการผลิิตผ้้าทอ เริ่่มตั้้งแต่่การปลููกฝ้้าย เก็็บฝ้้าย อิ้้วฝ้้าย ดีีดฝ้้าย ตีีล้้อ เข็็นฝ้้าย ย้้อมด้้วยสีีธรรมชาติิ นำำ ไปทอเป็็นผืืน จากนั้้นนำำ ไปแปรรููปเป็็นผลิิตภััณฑ์์ ต่่าง ๆ อาทิิ กระเป๋๋า เสื้้อ กางเกง หมวก เป็็นต้้น นัักท่่องเที่่ยวสามารถทดลองทำำ ขั้้นตอนต่่าง ๆ ตามความสนใจ และ ทำำกระเป๋๋าผ้้าฝ้้ายด้้วยตนเอง วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ ค่าบริการ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 10-20 คน - ความรู้ในเรื่องการทอผ้า ฝ้ายและผ้าขิดภูไท จนถึง การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ต่าง ๆ - เส้นฝ้าย 1 หลอด - กระเป๋า 1 ใบ - อาหารว่างและเครื่องดื่ม 9.00 น. - 17.00 น. 200 บาท 08 4145 2640 บ้้านไทภูู เลขที่่ 54/2 หมู่่ 2 ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า
16 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ เครื่่องดื่่มเฉลีียงทองทููโทน เป็็นเครื่่องดื่่มที่่ชาวบ้้านเซิินเหนืือ เป็็นเครื่่องดื่่มสำำหรัับต้้อนรัับผู้้มาเยืือนหมู่่บ้้าน ให้้รัับรู้้ถึึงสิ่่งที่่เป็็น เอกลัักษณ์์ของหมู่่บ้้าน คืือ ต้้นเฉลีียงทอง จึึงได้้นำำมาตั้้งเป็็นชื่่อ เครื่่องดื่่ม ใช้้สมุุนไพรและผลไม้้ท้้องถิ่่น ได้้แก่่ อััญชััน มะม่่วงหาว มะนาวโห่่ มะนาว มาสร้้างสรรค์์เป็็นเครื่่องดื่่มที่่อร่่อย สดชื่่น นางสายตรี จอดพรม เครื ่ องดื ่ ม อร่อยยกแก้ว ดื่มแล้วชื่นใจ เฉลียงทองทูโทน
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 17 นัักท่่องเที่่ยวเรีียนรู้้เรื่่องราว ของเครื่่องดื่่มเฉลีียงทองทููโทน ชมการสาธิิตการทำำและลงมืือทำำ เ ครื่่อ งดื่่มเฉลีียงทองทููโทน ด้้วยตนเอง เครื่่องดื่่มเฉลีียงทองทููโทน ทำำจากวััตถุุดิิบธรรมชาติิใน ท้้องถิ่่น ปลอดสารเคมีี มีีรสชาติิ อร่่อย ชื่่นใจ สีีสัันน่่ารัับประทาน วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 10-30 คน - ได้ความรู้เกี่ยวกับการทำ เครื่องดื่มเฉลียงทองทูโทน - เครื่องดื่มเฉลียงทองทูโทน 1 แก้ว 09.00 น. - 15.00 น. 09 5238 6630 บ้้านไทภูู เลขที่่ 54/2 หมู่่ 2 ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่นน จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 49 บาท
18 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ประเพณีทำี ำ ดอกไม้้ไหว้้พระ เป็็นประเพณีที่่มีีการสืืบทอดมาแต่่โบราณ มีีการประดิิษฐ์์ดอกไม้้จากธรรมชาติิ เพื่่อถวายพระ กราบไหว้้พ่่อแม่่ หรืือญาติิผู้้ใหญ่่ที่่เคารพ โดยมีีการถ่่ายทอดภููมิิปััญญาในการ ร้้อยมาลััยจากรุ่่นสู่่รุ่่น นางสุวารี เต็มวงษ์ มาลัยดอกไม้สด มาเที่ยวภูผาม่าน กราบสักการะหลวงปู่ลี ด้วยมาลัยหลากสี ที่วัดเฉลียงทอง
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 19 เรีียนรู้้การทำำพวงมาลััย ดอกไม้้สด ที่่ทำำด้้วยดอกไม้้ ใบไม้้ ที่่ปลููกเองในชุุมชน ประกอบกัับ ความคิิดสร้้างสรรค์์และฝีีมืือ ทำำ ให้้ได้้พวงมาลััยที่่สวยงาม ประณีีต น่่าสนใจ นัักท่่องเที่่ยวได้้นำำพวงมาลััย ที่่ทำำด้้วยตััวเองไปกราบสัักการะ หลวงปู่่�ลีีที่่เป็็นที่่นัับถืือของชาว เซิินเหนืือ วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 10-20 คน - ความรู้เกี่ยวกับ การทำ พวงมาลัยดอกไม้สด - พวงมาลัยดอกไม้สด 1 พวง 10.00 น. - 15.00 น. 06 2864 3719 ศาลาการเปรีียญ วััดเฉลีียงทอง ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 59 บาท
20 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ เมื่่อสมััยรุ่่นปู่่ย่� ่า ตายาย มีีการออกไปจัับปลาและล่่าสััตว์์เพื่่อนำำมา ทำำอาหาร เมื่่อได้้เนื้้อสััตว์์มา จะทำำ การถนอมอาหารให้้สามารถเก็็บไว้้ รัับประทาน ด้้วยการนำำ ไปย่่างไฟให้้แห้้ง และนำำ มาโขลกรวมกัับสมุุนไพร ได้้แก่่ ข่่า ตะไคร้้ ใบมะกรููด หอมแดง กระเทีียม ขมิ้้น จากนั้้นนำำ ไปผััดกัับ น้ำำกะทิิ เคี่่ยวต่่อจนน้ำำกะทิิแห้้งและปรุุงรส โดยเรีียกอาหารจานนี้้ว่่า "คั่่วเนื้้อ คั่่วปลา" นางจำปา สอนเงิน อาหารพืนถิ ้ ่ น คั ่ วปลาเซินเหนือ อาหารพื้นถิ่น กินเพลิน เซินเหนือ
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 21 ปััจจุุบัันนิิยมใช้้ปลาน้ำำจืืด จาก หนองน้ำำ ในท้้องถิ่่น มาปรุุงอาหาร จึึงใช้ชื่่ ้ อ "คั่่วปลาเซิินเหนืือ" ที่่ยัังคง สืืบทอดสููตรดั้้งเดิิม นัักท่่องเที่่ยวรัับฟัังเรื่่องราวของ "คั่่วปลาเซิินเหนืือ" ชมการสาธิิต วิธีิ ีการทำำ และทดลองทำำ ในขั้้นตอน ที่่ต้้องการ พร้้อมทั้้งชิิมคั่่วปลา ที่่แสนอร่่อยคู่่กัับข้้าวเหนีียวและผััก วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ เสาร์ - อาทิตย์ โปรแกรม 10-20 คน - ได้ทราบเรื่องราวและความรู้ เกี่ยวกับการทำ คั่วปลา - คั่วปลา 1 กระปุก 11.30 น. - 13.30 น. 09 3820 8567 ศาลาการเปรีียญ วััดเฉลีียงทอง ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 100 บาท
22 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ขนมทองพัับเป็็นขนมไทยที่่มีีมาแต่่โบราณ โดยมีีการประยุุกต์์ ให้้น่่าสนใจขึ้้น ผููกกัับเรื่่องราวของต้้นเฉลีียงทอง มีีการตั้้งชื่่อ ให้้น่่าสนใจ สอดคล้้องกัับชื่่อต้้นไม้้ประจำำหมู่่บ้้าน ผสมผสานสีีสััน จากธรรมชาติิ สีีเขีียวจากใบเตย สีีฟ้้าจากอััญชััน และรสชาติิที่่เป็็น เอกลัักษณ์์ เป็็นขนมของฝากของที่่ระลึึกจากบ้้านเซิินเหนืือ นางพิกุล ปกิรณะ ขนม หวานมัน กรอบ อร่อย เฉลียงทองพับ
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 23 นัักท่่องเที่่ยวรัับฟัังเรื่่องราว ของ "ขนมเฉลีียงทองพัับ" ชมการสาธิิตกรรมวิิธีีในการทำำ และทดลองทำำ ในขั้้นตอนที่่ต้้องการ พร้้อมทั้้งชิิม และได้้รัับขนมเฉลีียงทองพัับ กลัับบ้้านคนละ 1 ถุุง วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ ทุกวัน โปรแกรม 10-15 คน 10.00 น. - 15.00 น. 09 5056 8809 เลขที่่ 89 หมู่่ 2 ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 99 บาท สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ - เรียนรู้การทำ ขนมเฉลียง ทองพับ - น้ำ ดื่ม 1 ขวด - ขนมเฉลียงทองพับ 1 ถุง
24 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ มีีการเรีียนรู้้ภูมิูปัิ ัญญาการจัักสานจากการได้้เข้้าอบรม แล้้วนำำมา ต่่อยอดแปรรููปเป็็นผลิิตภััณฑ์์จากไม้้ไผ่่ ตั้้งแต่่การทำำตอกเส้้นจาก ไม้้ไผ่่จนนำำมาจัักสานเป็็นผลิิตภััณฑ์์ต่่าง ๆ อาทิิ กระติิบข้้าว ตะกร้้า หวด โมบาย เป็็นต้้น นายจรัส ฝอยอารี จักสานไม้ไผ่ สายใยไม้ไผ่ ด้วยใจไทภู
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 25 นัักท่่องเที่่ยวรัับฟัังเรื่่องราว เกี่่ยวกัับภููมิิปััญญาจัักสาน พร้้อม ทั้้งชมการสาธิิตขั้้นตอนการทำำ จัักสานไม้้ไผ่่ ตั้้งแต่่การจัักตอก จากไม้้ไผ่่เป็็นเส้้น การจัักสานเป็็น ผลิิตภััณฑ์์ต่่าง ๆ นัักท่่องเที่่ยวลงมืือจัักสาน ไม้้ไผ่่เป็็นรููปสััตว์์ อาทิิ กบ นก วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 10-20 คน - ได้ความรู้เกี่ยวกับการ จักสานไม้ไผ่ - ได้ตุ๊กตาจักสานไม้ไผ่ 10.00 น. - 15.00 น. 09 2638 3389 ศาลาการเปรีียญ วััดเฉลีียงทอง ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 99 บาท
26 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ ตุุงใยแมงมุุม เป็็นธงชนิิดหนึ่่งที่่ทำำจากเส้้นด้้ายผููกโยงกัันคล้้ายใย แมงมุุม เป็็นสััญลัักษณ์์ความเชื่่อเกี่่ยวกัับโชคลาภของคนอีีสาน นิิยม ใช้้แขวนประดัับตกแต่่งบ้้าน และเพื่่อช่่วยปััดเป่่าสิ่่งไม่ดี่ ีออกไปและเปิิดรัับ สิ่่งดีี ๆ เข้้ามา นางสาวธนภรณ์ จันทร์ช่างทอง ตุงใยแมงมุม พัดตุงสีสันสดใส ยิ่งพัดยิ่งเย็นสบาย สไตล์เซินเหนือ
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 27 นัักท่่องเที่่ยวรัับฟัังเรื่่องราว เกี่่ยวกัับความเชื่่อ และภููมิิปััญญา ในการทำำตุุงใยแมงมุุม พร้้อมทั้้ง ชมการสาธิิตวิิธีีการทำำพััดตุุง ใยแมงมุุม นัักท่่องเที่่ยวลงมืือทำำพััดตุุง ใยแมงมุุมด้้วยฝีีมืือตััวเอง เพื่่อ เป็็นของที่่ระลึึกถึึงบ้้านเซิินเหนืือ วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 5-10 คน - ความรู้เกี่ยวกับเรื่องราว และวิธีการทำ ตุงใยแมงมุม - พัดตุงใยแมงมุม 1 อัน 09.00 - 15.00 น. จองโปรแกรมล่่วงหน้้า 08 8957 0949 ค่าบริการ 120 บาท บ้้านไทภูู เลขที่่ 54/2 หมู่่ 2 ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น
28 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ จากภููมิิปััญญาในการจัักสานแบบดั้้งเดิิมที่่ใช้้วััสดุุธรรมชาติิทำำ ปััจจุุบัันพััฒนาโดยการใช้้วััสดุุใหม่่แทนวััสดุุจากธรรมชาติิที่่หาได้้ยาก ได้้งานหััตถกรรมที่่มีีความคงทน แปรรููปได้้หลากหลายรููปแบบ สีีสััน สวยงาม ฝีีมืือประณีีต มีีลวดลายที่่เป็็นเอกลัักษณ์์ นางวงเดือน สอนลา วัสดุคงทน สีสันสดใส ลวดลายสวยงาม สานใจ ใส่รัก
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 29 นัักท่่องเที่่ยวชมตััวอย่่างงาน จัักสานจากเส้้นพลาสติิกเป็็น ผลิิตภััณฑ์์ต่่าง ๆ อาทิิ ตะกร้้า กระเป๋๋า ที่่ใส่่ของ และการจัักสาน ลวดลายต่่าง ๆ ที่่หลากหลาย ชมการสาธิิตการจัักสานเส้้น พลาสติิกลวดลายต่่าง ๆ สาธิิต การจัักสานเป็็นที่่ใส่่ของ พร้้อม ทั้้งให้้นัักท่่องเที่่ยวลงมืือตกแต่่ง ลวดลายบนที่่ใส่่ของเอง วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ ทุกวัน โปรแกรม 5-10 คน - ได้ความรู้เกี่ยวกับการ จักสานพลาสติก - จักสานพลาสติก (ที่ใส่ของ) 1 ชิ้น 10.00 น. - 15.00 น. 08 0766 3455 ศาลาการเปรีียญ วััดเฉลีียงทอง ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า ค่าบริการ 120 บาท
30 หนังสือแนะนำ�การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ เนื่่องจากในอำำเภอภููผาม่่านมีีค้้างคาวเป็็นจำำนวนมาก และวิิถีีชีีวิิต ของคนในหมู่่บ้้านยัังมีีการเลี้้ยงควายและอนุุรัักษ์์ไว้้ ซึ่่งเป็็นสิ่่งน่่าสนใจ จึึงนำำเรื่่องราวมาสื่่อผ่่านของที่่ระลึึก เป็็นตุ๊๊กตาควายทามและตุ๊๊กตา ค้้างคาว ตััดเย็็บด้้วยมืือ ทำำจากเศษผ้้าทอซึ่่งเหลืือจากการเย็็บตััด เสื้้อผ้้า มาประดิิษฐ์์เป็็นตุ๊๊กตาเพื่่อสร้้างรายได้้ให้้กัับชุุมชน นางเพิ่มศรี ภาวจันทึก ควายทามชมค้างคาว ตุ๊กตาน้อย น่ารัก ภูมิใจ ทำ�ด้วยมือ
บ้านเซินเหนือ อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 31 นัักท่่องเที่่ยวรัับฟัังเรื่่องราว เกี่่ยววิิถีีชีีวิิตของชาวเซิินเหนืือ พร้้อมทั้้งชมการสาธิิตวิิธีีการทำำ ตุ๊๊กตาควายทาม และค้้างคาว นัักท่่องเที่่ยวลงมืือตกแต่่ง ตุ๊๊กตาด้้วยตััวเอง เมื่่อทำำเสร็็จ ได้้รัับตุ๊๊กตาเป็็นของที่่ระลึึก วัน เวลาที่ดำ เนินการ จำ นวนที่รับได้ / รอบ ค่าบริการ สถานที่ สิ่งที่นักท่องเที่ยวจะได้รับ เสาร์ - อาทิตย์ โปรแกรม 5 - 10 คน - ทราบถึงวีถีชีวิตของคน บ้านเซินเหนือ - ความรู้ในการทำ ตุ๊กตาผ้า จากมือ - ตุ๊กตาพวงกุญแจ 1 ตัว 10.00 น. - 15.00 น. 129 บาท 09 2638 3389 บ้้านไทภูู เลขที่่ 54/2 หมู่่ 2 ตำำ บลโนนคอม อำำเภอภููผาม่่าน จัังหวััดขอนแก่่น จองโปรแกรมล่่วงหน้้า
ชื่อหนังสือ หนังสือแนะนำ การท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ “บ้านเซินเหนือ” จัดทำ โดย สำ นักงานพัฒนาชุมชนอำ เภอภูผาม่าน ที่ว่าการอำ เภอภูผาม่าน ชั้น ๒ ตำ บลภูผาม่าน อำ เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น โทรศัพท์ ๐๔๓ ๓๙๖ ๑๒๑ โทรสาร ๐๔๓ ๓๙๖ ๑๒๑ ที่ปรึกษา นายไกรสร กองฉลาด ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น นางสาวอัญชนิดา กมลเพ็ชร พัฒนาการจังหวัดขอนแก่น นายสามารถ เพชรปิ่นเมือง นายอำ เภอภูผาม่าน คณะผู้จัดทำ ๑) นางยุภาพร ทีบุตร พัฒนาการอำ เภอภูผาม่าน ๒) นางสาวพัชโลบล สวัสดี นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำ นาญการ ๓) นายปิยพงษ์ คงมี นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำ นาญการ ๔) นางสาวปทิตตา โพธิจันทร์ นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ ๕) คณะกรรมการหมู่บ้านและประชาชนบ้านเซินเหนือ คณะผู้จัดทำา
E-BOOK SCAN HERE สำ�นักงานพัฒนาชุมชนอำ�เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น ที่ว่าการอำ�เภอภูผาม่าน หมู่ที่ 2 ตำ�บลโนนคอม อำ�เภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น 40350