พระพุทธ [โหมดความเข้ากันได้]

วิชา พระพทุ ธศาสนา พทุ ธสภุ าษิต
ส23103
เสนอ

คณุ ครอู รสา ศรภี า

ปญฺญาว ธเนน เสยฺโย พาโล อปรณิ ายโก

(ปัญ-ญา-วะ-ทะ-เน-นะ-เสย-โย) (พา-โล-อะ-ปะ-ร-ิ นา-ยะ-โก)

ปัญญายอ่ มประเสรฐิ กว่าทรพั ย์ คนโง่ คนพาล ไมค่ วรเป็ นผนู้ ํา

มีปัญญา ยอ่ มแสวงหาทรพั ยไ์ ดแ้ ละใชใ้ หเ้ กดิ ประโยชน์ มี บคุ คลผจู้ ะเป็ นผนู้ ําไดน้ น้ั จะตอ้ งเป็ นคนมีความรคู้ ก่ ู บั คณุ ธรรม
ทรพั ย์ แต่ขาดปัญญา ทรพั ยน์ นั้ ยอ่ มหมดไปโดยไรป้ ระโยชน์ ฉลาดมีปฏิภาณไหวพรบิ ลว่ งรเู้ ท่าทนั เหตกุ ารณ์ ซึ่งเราเรยี กคน

ประเภทน้ีว่า " บณั ฑิต "

อตฺตา หเว ชิตํ เสยฺโย ยถาวาที ตถาการี

(อตั -ตา-หะ-เว-ชิ-ตงั -เสย-โย) (ยะ-ถา-วา-ที-ตะ-ถา-กา-ร)ี

ชนะตนนน่ั แหละประเสรฐิ กวา่ พดู อยา่ งใด พึงทําอยา่ งนน้ั

แพเ้ ป็ นพระชนะเป็ นมาร แต่ดเู หมือนทกุ คนในสงั คม ในโลก เป็ นคนตรง อนั คนตรงนน้ั เมื่อจะพดู อะไรตอ้ งใครค่ รวญเสยี กอ่ นวา่
ไม่ว่าจะทําอะไรก็ตาม มกั ตอ้ งการเป็ นผชู้ นะอยรู่ าํ่ ไป โดยไม่รู้ ควรหรอื ไมค่ วร มีโทษหรอื ไม่

พิษภยั ของการเป็ นผชู้ นะ

สจฺจํ เว อมตา วาจา ททมาโน ปิ โย โหติ

(สจั -จงั -เว-อะ-มะ-ตา-วา-จา) (ทะ-ทะ-มา-โน-ปิ -โย-โห-ติ)

คําจรงิ เป็ นส่ิงไมต่ าย ผใู้ หย้ อ่ มเป็ นที่รกั

คือวาจาที่ดีและเป็ นความจรงิ ประกอบดว้ ยประโยชน์ ที่ ผใู้ หย้ อ่ ม ไมว่ ่าจะใหใ้ นลกั ษณะไหนกต็ าม
บคุ คลเม่ือประพฤติแลว้ จะพบแต่ความสขุ แต่การใหท้ ่ีประกอบไปดว้ ยกศุ ลที่กาํ เนินไปในทางแห่งความดี

อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตา ขนฺติ ตโป ตปสฺสโิ น

(อตั -ตา-นงั -ทะ-มะ-ยนั -ติ-ปัน-ทิ-ตา) (ขนั -ติ-ตะ-โป-ตะ-ปะ-สะ-สิ-โน)

บญั ฑิตยอ่ มฝึ กตน ความอดทน เป็ นตปะ (ตบะ) ของผพู้ ากเพียร

การฝึ กตนใหต้ รงต่อเวลา ตรงต่อหนา้ ท่ี ใหต้ ง้ั อยใู่ นศีลธรรม ผทู้ ี่มีความอดทน ยอ่ มเป็ นท่ีชอบใจของผอู้ ่ืน
และทําใจใหเ้ ขม้ แข็งพอท่ีจะสกู้ บั อํานาจฝ่ ายต่ําได้ เป็ นตน้

อกตํ ทกุ ฺกฏํ เสยฺโย กลฺยาณการี กลฺยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ

(อะ-กะ-ตงั -ทกุ -กะ-ตงั -เสย-โย) (กนั -ยา-นะ-กา-ร-ี กนั -ยา-นงั -ปา-ปะ-กา-ร-ี จะ-ปา-ปะ-กงั )

ความชวั่ ไมท่ ําเสียเลยดีกว่า สตั วโ์ ลกยอ่ มเป็ นไปตามกรรม

เม่ือทําความชว่ั ไปแลว้ ยอ่ มเดือดเน้ือรอ้ นใจ ไปท่ีไหนคนอ่ืนก็ ทําดีไดด้ ี ทําชวั่ ไดช้ ว่ั ใครกระทําสิ่งใด ยอ่ มจะไดร้ บั กลบั อยา่ งนน้ั
รปู้ ระวตั ิ ยอ่ มรงั เกยี จ ไม่อยากคบหาสมาคมดว้ ย เหมือน
การคบมิตรเทียม ยอ่ มนําการเส่ือมเสียมาสตู่ น

อปปฺ มาโท อมตํปทํ จิตฺตสฺส ทมโถ สาธ ุ

(อบั -ปะ-มา-โท-อะ-มะ-ตงั -ปะ-ทงั ) (จิด-ตดั -สะ-ทะ-มะ-โถ-สาธ)ุ

ความไม่ประมาท เป็ นทางไม่ตาย การฝึ กจิตเป็ นความดี

การดํารงชีวิตไม่ควรประมาท ไมค่ วรชะลา่ ใจ ไมว่ ่าจะเป็ น การฝึ กจิตจึงเป็ นส่ิงท่ีดี มีประโยชนอ์ นั เหลือเช่ือ กอ่ เกิดความสขุ
การประมาทในวยั อยา่ งน่าอศั จรรย์ ทกุ ส่ิงอนั เลอเลศิ มาจากการฝึ กจิตทง้ั ส้นิ

อนตฺถชนโน โกโธ นตฺถิ พาเล สหายตา

(อะ-นดั -ถะ-ชะ-นะ-โน-โก-โธ) (นดั -ถิ-พา-เล-สะ-หา-ยะ-ตา)

ความโกรธกอ่ ความพินาศ ความเป็ นสหาย ไมม่ ีในคนพาล

การโกรธเป็ นปถุ ชุ นวิสยั การใหอ้ ภยั เป็ นวิสยั บณั ฑิต ความไม่ ถา้ ไม่ไดส้ หายท่ีดีพึงเที่ยวไปผเู้ ดียวดีกว่า เพราะความเป็ นสหายไม่มี
โกรธเป็ นลาภอนั ประเสรฐิ หยดุ โกรธใหท้ นั กอ่ นที่มนั จะ ในคนพาล
ลกุ ลาม

ขโณ โว มา อปุ จฺจคา โกโธ สตฺถมลํ โลเก

(ขะ-โน-โว-มา-อ-ุ ปัด-จะ-คา) (โก-โท-สดั -ถะ-มะ-ลงั -โล-เก)

อยา่ ปลอ่ ยกาลเวลาใหล้ ว่ งไปโดยเปลา่ ประโยชน์ ความโกรธเป็ นดงั สนิมในโลก

เราควรทําในสงิ่ ท่ีดี และควรทํา และเป็ นส่งิ ที่มีประโยชน์ เพื่อ ความโกรธเป็ นเชน่ กบั สนิมเกาะกินอาวธุ คือเป็ นสนิมของปัญญา
ไม่ใหเ้ วลาผา่ นไปอยา่ งละประโยชนใ์ ดๆ เพราะปัญญาเปรยี บประดจุ ดงั อาวธุ ความโกรธเม่ือเกิดข้ึนบ่อยๆ

ยอ่ มบดบงั บน่ั ทอนกาํ ลงั ความรู้

อสาธํ สาธนุ า ชิเน ยํ เว เสวติ ตาทิโส

(อะ-สา-ท-ุ สา-ท-ุ นา-ชิ-เน) (ยงั -เว-เส-วะ-ติ-ตา-ทิ-โส)

พึงชนะคนไมด่ ี ดว้ ยความดี คบคนเช่นใด ยอ่ มเป็ นคนเช่นนนั้

ถา้ เรามีกิเลสที่จะกระทํา พดู หรอื นึกคิดสงิ่ ใดที่ไม่ดีแลว้ ควร หากเราคนไมด่ ี หรอื ทําชว่ั เราอาจจะหลงผิดเป็ นคนไม่ดี และทําชว่ั
อยา่ งยงิ่ ที่จะมีปัญญาเขา้ ใจตามความเป็ นจรงิ และละสิ่งท่ีไม่ ไปดว้ ย หากเราไดค้ บคนดี ตงั้ ใจ ขยนั เราก็จะมีความขยนั ไปดว้ ย

ดีนน้ั เสยี

ปสฺสทฺธิยา อสติ ทกุ ฺขํ วิหรติ โกธํ ฆตฺวา สขุ ํ เสติ

(ปัด-สดั -ทิ-ยา-อะ-สะ-ติ-ทกุ -ขงั -วิ-หะ-ระ-ติ) (โก-ทงั -คะ-ตะ-วา-ส-ุ ขงั -เส-ติ)

เม่ือใจไม่สงบ ยอ่ มอยเู่ ป็ นทกุ ข์ ฆา่ ความโกรธได้ อยเู่ ป็ นสขุ

การท่ีใจของเราไมส่ งบนน้ั เกิดจากการที่เราอาจจะทําอะไร เมื่อฆา่ ความโกรธไดแ้ ลว้ ยอ่ มไมเ่ ศรา้ โศก...การอยรู่ ว่ มกบั บคุ คลหมู่
ผิดพลาดไปและไปถึงการท่ีเราไมม่ ีสมาธิใจว็อกแหว็ก มากนนั้ ตอ้ งระมดั ระวงั เรอื่ งคําพดู อยา่ ใหม้ ีการบาดหมางกนั

เสยฺยโํ ส เสยฺยโส โหติ อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ

(เสย-ยงั -โส-เสย-ยะ-โส-โห-ติ) (อดั –ตา – หิ – อดั –ตะ–โน – นา–โถ)

คบคนดี ยอ่ มพลอยมีสว่ นดีไปดว้ ย ตนแลเป็ นท่ีพึ่งของตน

ถา้ เราเลือกคบคนดีๆ ความเป็ นมงคลกจ็ ะเกดิ จะมีแกต่ น้ ราจะตอ้ งพึ่งตนเอง คือ ทําสิ่งต่าง ๆ ดว้ ยตนเองไมค่ อยใหผ้ อู้ ื่นทํา
นนั่ เอง ไมต่ อ้ งไปหาหรอื เสรมิ มงคลที่ไหนหรอก ความดีหรอื ให้ เพราะผอู้ ื่นไมส่ ามารถที่จะใหเ้ ราพึ่งตลอดเวลาได้

มงคลก็เกิดข้ึนไดใ้ นการคบคน

มาตา มิตฺตํ สเก ฆเร อตฺตา ว เสยฺโย ปรมา

(มา-ตา–มิด–ตงั –สะ–เก–คะ–เร) (อตั -ตา-วะ-เสย-โย-ปะ-ระ-มา)

มารดาเป็ นมิตรในเรอื นของตน ตนเองนนั่ แหละ่ เป็ นสิ่งสาํ คญั

มารดาหรอื ท่ีเราเรยี กกนั วา่ แม่ เปรยี บเสมือนเป็ นมิตรใน การที่คนเรากาํ ลงั จะทําความฝันไมว่ า่ จะในเรอ่ื งใดเรอ่ื งเลก็ หรอื เรอ่ื ง
เรอื น เพราะแมเ่ ป็ นผมู้ ีไมตรหี รอื มีเมตตาต่อลกู คอยให้ นอ้ ยอาจจะตอ้ งคิดว่ามนั ตอ้ งมีสง่ิ สาํ คญั ท่ีจะทําใหเ้ ราไปถึงจดุ นน้ั ได้
กาํ ลงั ใจ ชว่ ยแกไ้ ขปัญหา และใหค้ ําปรกึ ษาแกล่ กู เป็ นเหมือน แต่ท่ีจรงิ แลว้ การท่ีเราจะไปถึงจดุ นน้ั ไดต้ วั เองนน้ั แหละคือสิ่งสาํ คญั

เพ่ือนของลกู ท่ีอยใู่ นบา้ น

จดั ทําโดย นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3/12
เด็กชายณฐั วฒั น์ โตเจรญิ เลขท่ี 5
เด็กชายธนธรณ์ แกน่ แกว้ เลขที่ 7
เด็กชายธีรเทพ เกตแุ กว้ เลขที่ 8
เด็กชายพงษเ์ มธี ภแู ช่มโชติ เลขที่ 26
เด็กชายอนญุ าณ แสวงมงคล เลขท่ี 31

ขอบคณุ ที่รบั ชม