เซลล์ว่านกาบหอย

บทนำ

แนวคิดที่มำเเละควำมสำคญั ในปจั จุบันวชิ ำวิทยำศำสตรก์ ลำยเป็นปจั จัย
สำคัญและมบี ทบำทในกำรดำเนนิ ชวี ติ ของมนษุ ยเ์ ปน็ อย่ำงมำก เชน่ กำร
สร้ำงตึกหรืออำคำรบ้ำนเรอื น กำรผลิตยำรกั ษำโรค และกำรทดลองตำ่ งๆ
อีกมำกมำย เรำจึงเกิดควำมสนใจเรียนรโู้ ครงสรำ้ งของเซลล์พชื โดยกำร
ใชก้ ลอ้ งจุลทรรศน์ส่องเซลล์ว่ำนกำบหอย

เซลล์ว่ำนกำบหอย

ก่อนท่ีจะมำรู้จักเซลลข์ องวำ่ นกำบหอยน้นั มำทำควำมรจู้ ักกบั ว่ำนกำบหอยกนั
ก่อน

ว่ำนกำบหอย ชื่อวทิ ยำศำสตร:์ Tradescantia spathacea ชอื่ อน่ื

(กำบหอยแครง, ว่ำนหอยแครง) เป็นพชื ที่จัดอยใู่ นวงศผ์ กั
ปลำบ (Commelinaceae) แตกพมุ่ เปน็ กอแนน่ นยิ มปลกู เปน็ พืชคลมุ ดนิ
ใบเด่ยี วรปู หอก โคนใบเปน็ กำบหุ้มลำต้น ใบด้ำนบนสีเขยี ว ด้ำนล่ำงสมี ว่ งอม
แดง ดอกช่อ ดอกย่อยสีขำวนวล มีกำบหุ้มสองอนั รองรับชอ่ ดอก รปู รำ่ ง
คล้ำยเรือหรือเปลอื กหอยสมี ่วงอมเขยี ว ผลรปู รแี ก่แล้วแตก เมล็ดขนำดเลก็
เปน็ พชื ทนแล้งไดด้ ี ใช้เป็นไม้ประดบั

กำรดเู ซลลว์ ำ่ นกำบหอย
1. นำกลอ้ งจลุ ทรรศฯ วำงไว้บนโตะ๊ เปต็ สวติ ส์เตรยี มทำกำรทดลอง

2. ใส่นำ้ ในบกิ เกอร์ทีเ่ ตรียมไว้แลว้ กรตี บริเวณหลังใบของว่ำนกำบหอย
ดว้ ยมดี กรตี เอำใบเฉพำะตรงท่เี ปน็ สีมว่ งพยำยำมไมใ่ หต้ ดิ สเี ขยี วแลว้
นำปวำงลงบนแผ่นสไลด์

3. นำหลอดหยดแลว้ ดดู น้ำกล่ันจำกบิทเกอร์ทเ่ี ตรยี มไว้มำหยดลงบน
แผน่ สสตท์ ่ีมเี ซลลว์ ่ำนกำบหอยวำงไวป้ ระมำณ 2 หยด

การดเู ซลลว์ ่านกาบหอย
นากลอ้ งจลุ ทรรศฯ วางไวบ้ นโตะ๊ เป็ตสวติ สเ์ ตรียมทาการทดลอง
ใสน่ า้ ในบกิ เกอรท์ ่เี ตรียมไวแ้ ลว้ กรีตบรเิ วณหลงั ใบของว่านกาบหอยดว้ ยมดี กรีตเอาใบเฉพาะตรงท่เี ป็นสมี ่วง

พยายามไมใ่ หต้ ดิ สเี ขยี วแลว้ นาปวางลงบนแผน่ สไลด์
นาหลอดหยดแลว้ ดดู นา้ กล่นั จากบทิ เกอรท์ ่เี ตรียมไวม้ าหยดลงบนแผน่ สสตท์ ่มี เี ซลลว์ ่านกาบหอยวางไว้

ประมาณ 2 หยด
ใชแ้ ผน่ ปิตปิตแผน่ สไลตโ์ ดยเร่มิ ปิตจากการใหด้ า้ นหนง่ึ ของกระจกปิตอย่ตู ดิ กบั นา้ บนแผ่นสไสตแ์ ลว้ ค่อยๆปิต

ในการปิดควรทามมุ 45 องศาเซลเซยี สแลว้ ปิตลงเร่อื ย ๆ จนแนบสนทิ
นาแผ่นสไสตไ์ ปวางบนแทน่ วตั ถทุ ่กี ลอ้ งจลุ ทรรศนป์ รบั แสงปรบั ความหยาบและความชดั ของกลอ้ งจลุ ทรรศน์

ใหอ้ ย่ใู นกาลงั ขยายท่เี หมาะสม

4ก.ารใชใก้ ชล้แอ้ ผงจน่ ลุ ปทรติ รศปนติ ส์ แอ่ ผงด่นเู ซสลลไค์ลสวตรงั เเโ์รก่มิดตจภยาาเกพรกทิ่มา่ไีลปดงั จ้ขิตายจกานำยนั้กตบ่ากสนั ำดุทรทกึ ใ่ี 1ห0xด้ ้ำ4น0หx นแลง่ึ ะข1อ0ง0%กรตะาจมลกาปดติบั อยู่
สรตุปผิดลกกบัารนท้ำดลบอนงแจผากน่ กสารไศกสึ ษตา์แเซลลว้ลวค์ า่ ่อนกยาๆบปหอติ ยใดนว้ ยกกำลรอ้ ปงจดิ ลุ คทรวรศรนท์ สำามมุมารถ4สร5ุปไดอด้ งงั ศนี้ำเซลลใ์ บว่าน
กาหเบซกหเลหอลยเซ่ยีมมลีียกั แสษลแณะลระูป้วทร่เีป่าปง็ตินคปลลาา้ งกยเใแรบบแ่อื บลเยะมเลซด็ๆลถล่วัว์ จ่าซนนง่ึ กเรแาียนบกหบวอ่าสยเมซนลรี ทิูปลทค์ มรุ งปมาีคกลใอบโรแพบลบาสคตือจ์ แาบนบวรนูปมทารกงภขอายงชใน่อเงซคลลลา้ ์ย

โครงสรา้ งภายในเซลลข์ องส่งิ มีชีวิตจะประกอบไปดว้ ย เย่อื หมุ้ เซลล(์ Cell membrane) ไซโทพลาสซมึ
(Cytoplasm) และ นวิ เคลยี ส (Nucleus) ซง่ึ เป็นส่งิ ท่ที าใหส้ ่งิ มีชีวิตดารงอยรู่ อดได้ ความแตกตา่ ง
ระหวา่ งเซลลพ์ ชื กบั เซลลส์ ตั ว์ คอื คลอโรพลาสต์ ผนงั เซลล์ และแวคิวโอล ถา้ ใชก้ าลงั ขยายมากขนึ้ สามารถ

มองเห็นได้ แต่ท่กี าลงั ขยาย 40 x จะไม่เห็น และจะเหน็ มนี อ้ ยมาก

5. นำแผ่นสไสตไ์ ปวำงบนแท่นวตั ถทุ กี่ ลอ้ งจลุ ทรรศน์ปรับแสงปรับควำม
หยำบและควำมชดั ของกลอ้ งจุลทรรศน์ใหอ้ ยูใ่ นกำลังขยำยที่
เหมำะสม

6. กำรใชก้ ลอ้ งจลุ ทรรศน์ส่องดเู ซลล์ควรเรมิ่ จำกกำลังขยำยตำ่ สุดที่ 10x
40x ตำมลำดับ

7. สังเกตภำพทีไ่ ด้จำกนัน้ บนั ทกึ

ภำพกำลงั ขยำย 10x

ภำพกำลังขยำย 40x

จำกกำรศกึ ษำเซลล์ว่ำนกำบหอยดว้ ยกล้องจลุ ทรรศน์ สำมำรถสรปุ ได้
ดงั น้ี เซลลใ์ บว่ำนกำบหอยมีลักษณะที่เปน็ ปำกใบและเซลลว์ ่ำนกำบหอยมี
รูปทรงปำกใบ แบบ คือแบบรูปทรงของช่องคลำ้ ยหกเหล่ยี ม และรปู ร่ำง
คลำ้ ยแบบเมลด็ ถั่ว ซ่ึงเรียกวำ่ เซลล์คุม มีคลอโรพลำสต์จำนวนมำก
ภำยในเซลล์ โครงสร้ำงภำยในเซลล์ของสิ่งมีชวี ติ จะประกอบไปดว้ ย เยอื่
หมุ้ เซลล์(Cell membrane) ไซโทพลำสซมึ (Cytoplasm) และ
นิวเคลยี ส (Nucleus) ซึง่ เปน็ สง่ิ ทท่ี ำให้สง่ิ มชี ีวิตดำรงอยูร่ อดได้ ควำม
แตกต่ำงระหวำ่ งเซลล์พืชกบั เซลลส์ ตั ว์ คือ คลอโรพลำสต์ ผนังเซลล์
และแวคิวโอล ถ้ำใช้กำลังขยำยมำกขึน้ สำมำรถมองเหน็ ได้ แตท่ ีก่ ำลังขยำย
40 x จะไมเ่ ห็น และจะเห็นมีน้อยมำก

กำรเปรียบเทยี บเซลล์พืชและเซลล์ว่ำนกำบหอย
เซลล์พชื

เซลลว์ า่ นกาบหอย

เซลลพ์ ชื เหมอื น เซลลว์ ำ่ นกำบหอย
ลกั ษณะ เหล่ยี ม กัน ลกั ษณะ เหลี่ยม
มี cell wall มี cell wall
มีออรแ์ กเนล ทัง้ หมด มีออรแ์ กเนล
มนี ิวเคลยี ส มีนวิ เคลยี ส

เรำจะเหน็ ไดว้ ำ่ เซลลพ์ ืชและเซลลว์ ำ่ นกำบหอยมลี กั ษณะ
เหมือนกันทุกประกำร จงึ สรปุ ได้ว่ำเซลลว์ ำ่ นกำบหอยเปน็ เซลล์
พชื ที่มลี กั ำณะของเซลลพ์ ชื เด่นชดั และครบถว้ น