พระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ไทย

ก่อนสมัยรัตนโกสินทร์
สมเด็จพระนารายณ์มหาราช

สมัยรัตนโกสินทร์
สมเด็จพระพุ ทธเลิศหล้านภาลัย

พระราชกรณียกิจ

ของ

พระมหากษัตริย์ไทย

โดย นางสาวศันศนีย์ วราเอกศิริ ชั้น ม.4/3 เลขที่ 36

ก่อนสมัยรัตนโกสินทร์

สมเด็จพระนารายณ์มหาราช พระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นพระราชโอรสใน
พระเจ้าปราสาททอง พระราชสมภพเมื่อวันจันทร์ที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๑๗๕ ครองราชย์
ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙ – ๒๒๓๑ ตลอดระยะเวลาครองราชย์ได้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจ
นานัปการ

พระองค์เป็นกษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถมาก
ทรงทำให้กรุงศรีอยุธยามีความรุ่งเรืองทั้งด้านการค้า
การต่างประเทศ การศึกษา วรรณกรรม และศิลปกรรม
จนในยุคสมัยนี้ถูกเรียกว่า "ยุคทองวรรณคดีสมัยอยุธยา"

-ทรงประกาศใช้กฏหมายพระราชกำหนดและกฎกหมายเพิ่ มเติมลักษณะ
รับฟ้อง

-ทรงส่งเสริมงานด้านวรรณกรรม เช่นสมุทรโฆษคำฉันท์ โคลงทศรถ
สอนพระราม โคลงพาลีสอนน้อง พระองค์ทรงเป็นกวีและทรงอุปถัมภ์
กวีในยุคของพระองค์อย่างมากมาย กวีลือนามแห่งรัชสมัยของ
พระองค์ได้แก่ พระโหราธิบดี หรือ พระมหาราชครู เป็นผู้ประพันธ์
หนังสือจินดามณี ซึ่งเป็นตำราเรียนภาษาไทยเล่มแรก และตอนหนึ่งของ
เรื่องสมุทรโฆษคำฉันท์ ส่วนกวีอีกผู้หนึ่งคือ ศรีปราชญ์ ผู้เป็นปฏิภาณ
กวี เป็นบุตรของพระโหราธิบดี งานชิ้นสำคัญของศรีปราชญ์ คือ
หนังสือกำศรวลศรีปราชญ์ และ อนุรุทรคำฉันท์ ด้วยพระปรีชาสามารถ
ทำให้สมเด็จพระนารายณ์ได้รับการถวายพระเกียรติเป็น "มหาราช"
พระองค์หนึ่ง

***วรรณกรรมที่สำคัญ คือ โคลงเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนาราณ์
มหาราช

-ทรงทำศึกสงครามกับเชียงใหม่และพม่า เมื่อ พ.ศ.๒๒๐๓ และได้
อัญเชิญพระพุ ทธสิหิงค์มายังวัดพระศรีสรรเพชญ์

-ด้านความสัมพั นธ์กับต่างประเทศนั้นเจริญรุ่งเรืองมาทั้งประเทศทาง
ตะวันออก เช่น จีน อินเดีย และประเทศทางตะวันตกที่สำคัญ ได้แก่
โปรตุเกส ฮอลันดา อังกฤษ และฝรั่งเศส ทั้งด้านการเชื่อม
สัมพั นธไมตรีและการป้องกันการคุกคามจากชาติต่างๆ

-คอนสแตนติน ฟอลคอน

ข้าราชการชาวกรีก

สมัยรัตนโกสินทร์

พระบาทสมเด็จพระพุ ทธเลิศหล้านภาลัย ทรงเป็นพระมหา
กษัตริย์ไทยองค์ที่ ๒ แห่งราชวงศ์จักรี มีพระนามเดิมว่า "ฉิม"
พระราชสมภพเมื่อวันพุ ธที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๓๑๐ เป็น
พระราชโอรสพระองค์ที่ ๔ ในพระบาทสมเด็จพระพุ ทธยอดฟ้า
จุฬาโลกมหาราช เสวยราชสมบัติเมื่อปีมะเส็ง พ.ศ. ๒๓๕๒ -
๒๓๖๗ ขณะมีพระชนมพรรษาได้ ๔๒ พรรษา

-ทรงตรากฎหมายห้ามสูบซื้อขายฝิ่ นใน พ.ศ.๒๓๕๔ และ พ.ศ.๒๓๖๒
โดยกำหนดบทลงโทษแก่ผู้สูบฝิ่ นไว้อย่างหนัก
-ทรงปรับปรุงกฎหมายพระราชกำหนดสักเลกเมื่อ พ.ศ.๒๓๕๓ เพื่อ
เรียกเกณฑ์ไพร่พลเข้ารับราชการ โดยลดเวลาให้ไพร่มารับราชการ
เพียง ๓ เดือน ทำให้ไพร่มีเวลาทำมาหากินส่วนตัวมากขึ้น
-โปรดเกล้าฯ ให้มีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดแจ้งด้วยการสถาปนาโบสถ์


และวิหารใหม่ เสริมพระปรางค์องค์เดิมให้ใหญ่ขึ้น และพระราชทานนาม

ใหม่ว่า “วัดอรุณราชวราราม”
-ทรงให้แปลบทสวดมนต์จากภาษาบาลีเป็นภาษาไทย เพื่อให้คนทั่วไป
เข้าใจคำสอนต่างๆได้ง่ายขึ้น
-ทรงฟื้นฟู พระราชพิธีวิสาขบูชาขึ้นมาใหม่เมื่อ พ.ศ.๒๓๖๐ ตามที่เคย
ปฏิบัติกันมาในสมัยสุโขทัย
-ทรงปรับปรุงท่ารำต่าง ๆ ทั้งโขนและละคร ซึ่งกลายเป็นต้นแบบมา
ถึงปัจจุบัน ทรงประพันธ์เพลง“บุหลันลอยเลื่อน”หรือ“บุหลันลอยฟ้า”
-ทรงพระราชนิพนธ์วรรณกรรมมากมาย เช่น ขุนช้างขุนแผน คาวี
สังข์ทอง อิเหนา ซึ่งถือว่าเป็นยุคทองแห่งวรรณกรรมและศิลปกรรม
-ทรงแกะสลักบานประตูวิหารพระศรีศากยมุนี ที่วัดสุทัศนเทพวราราม
ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร
-ทำการค้ากับจีนจนมีความเจริญรุ่งเรืองมาก รวมถึงมีพ่อค้าและ
ขุนนางจีนเข้ามาทำงาน