วัฒนธรรมประเพณีไทย

เรื่อง วัฒนธรรมและประเพณีไทย

นำเสนอ
ผศ.พงษ์พร พันธ์เพ็ง

นางสาว วิไลวรรณ ฉัตรชมพูชวริน
รหัสนักศึกษา 65181100227

สาขาสังคมศึกษา คณะมนุษย์ศาสตร์
และสังคมศาสตร์

มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง

เรื่อง วัฒนธรรมและประเพณีไทย

นำเสนอ
ผศ.พงษ์พร พันธ์เพ็ง

นางสาว วิไลวรรณ ฉัตรชมพูชวริน
รหัสนักศึกษา 65181100227

สาขาสังคมศึกษา คณะมนุษย์ศาสตร์
และสังคมศาสตร์

มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง

คำนำ

งานนี้จัดทำขึ้นจากความสนใจ โดยมีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาหาความ
รู้ที่ได้จากเรื่องวัฒนธรรมและประเพณีความเป็นไทย ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ
เอกลักษณ์ของความเป็นไทย วันสำคัญของแต่ละภาค และความสำคัญของ
ประเพณีไทยซึ่งมีความเกี่ยวข้อกับการปฎิบัติการสอนในสถานศึกษา จึงได้
ศึกษารวบรวมข้อมูลจากแหล่งเอกสารหรือเว็บต่างๆเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อ
ผู้ที่สนใจในเรื่องวัฒนธรรมประเพณีไทย
หวังว่าผู้เรีนยจะนำไปใช้ประโยชน์
หรือนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ของผู้เรียนได้

สารบัญ
1
2
สถานการณ์ปั ญหา 3-7
ภารกิจ 8
ฐานความช่วยเหลือ 9
แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม 10
บทสรุป 11
แบบทดสอบ 12
หนังสืออ้างอิง
ประวัติผู้จัดทำ

1

สถานการณ์ปั ญหา

ชาตรีเป็ นเด็กน่ารักที่อาศัยอยู่กับครอบครัวในชุมชนเล็กๆแห่งหนึ่ งชาตรีเป็ นเด็กที่จิตใจ
ดีชอบช่วยเหลือคนอื่ นเลยเป็ นที่รักของพ่อแม่คนในชุมชนต่างก็เอ็นดูชาตรีและในแต่ละ
ปี ในหมู่บ้านของชาตรีจะมีการจัดงานเกี่ยวกับวันสำคัญทางวัฒนธรรมประเพณีไทยเช่น

วันประเพณียี่เป็ง หรือเทศกาลลอยกระทงและประเพณีไหลเรือไฟ โดยที่หมู่บ้านของ
ชาตรีจะมีการจัดงานทุกปี เพื่ อระลึกถึงความเป็ นไทยชาตรีเป็ นคนที่ชื่ นชอบเทศกาลที่
เกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีไทยมากและครอบครัวชาตรีก็พากันเที่ยวงานเทศกาลของ
หมู่บ้านมีการจัดเกี่ยวกับความสำคัญของแต่ละภาคให้ได้รับชมมีทั้ง การแสดง การแต่ง
กาย และอาหารของแต่ละภาคได้เห็นความสวยงานความสำคัญและวิถีชีวิตของคน
แต่ละภาคที่มีความแตกต่างกันออกไป ทำให้ชาตรีได้ความรู้เพื่อเอาไปใช้ในการเรียน
การสอนจะได้มีการสืบทอดวัฒนธรรมไทยต่อไปในอนาคตข้างหน้ า

2

ภารกิจ

1.จากที่ได้อ่านเรื่องราวของชาตรีนักเรียนจะนำเอาไปใช้ในชีวิตประจำวันอย่างไร
2.วัฒนธรรมประเพณีไทยของแต่ละภาคมีความสำคัญอย่างไร ยกตัวอย่างมาหนึภาค
3.การแสดงของภาคเหนือและภาคใต้มีความแตกต่างกันอย่างไรบ้าง

3

ฐานความช่วยเหลือ

ประเพณีไทย เป็นกิจกรรมที่มีการปฏิบัติสืบเนื่องกันมา เป็นเอกลักษณ์และมี
ความสำคัญต่อสังคม เช่น การแต่งกาย ภาษา วัฒนธรรม ศาสนา ศิลปกรรม กฎหมาย
คุณธรรม ความเชื่อ ฯลฯ อันเป็นบ่อเกิดของวัฒนธรรมของสังคมเชื้อชาติต่างๆกลาย
เป็นประเพณีประจำชาติและถ่ายทอดกันมาโดยลำดับ หากประเพณีนั้นดีอยู่แล้วก็

รักษาไว้เป็ นวัฒนธรรมประจำ

ประเพณีไทยให้ความสำคัญในการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวันเช่น มารยาทในห้องรับ
ประทานอาหาร การให้ความสำคัญกับผู้อาวุโส ผู้น้ อยต้องรู้จักสัมมาคารวะให้ความเคารพ
ผู้ใหญ่ ประเพณีจึงเรียกได้ว่าเป็นวิถีแห่งการดำเนินชีวิตของสังคม ที่รับเอาอิทธิพลมาจาก
สิ่งแวดล้อมภายนอกที่เข้าสู่สังคม

4
รับเอาแบบปฏิบัติที่หลากหลายเข้ามาผสมผสานในการดำเนินชีวิตโดยเฉพาะ
ศาสนา ซึ่งมีอิทธิพลต่อประเพณีไทยมากที่สุด วัดวาอารามต่างๆ ในประเทศไทย
สะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลของพุทธศาสนาที่มีต่อสังคมไทยและชี้ให้ เห็นว่าชาวไทย
ให้ความสำคัญในการ บำรุงพุทธศาสนาด้วยการสร้างศิลปกรรมที่งดงาม เพื่อใช้ใน
พิธีกรรมทางศาสนาตั้งแต่โบราณกาล อย่างไรก็ดีอิทธิพลจากศาสนาอื่นเช่น ศาสนา
พราหมณ์ และ การอพยพของชาวต่างชาติเช่น คนจีนก็มีอิทธิพลของประเพณีไทย

ประเพณีไทย แสดง ให้เห็นถึงการดำรงชีวิตที่สอดประสานกับฤดูกาลและ
ธรรมชาติอย่างชาญฉลาดของชาว บ้านในแต่ละท้องถิ่น ทั่วแผ่นดินไทย และความ
ผูกพันกับความเชื่อและพุทธศาสนาเช่นภาคเหนือ ประเพณีบวชลูกแก้วของคนไต
หรือชาวไทยใหญ่ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ภาคอีสาน ประเพณีบุญบั้งไฟของชาวจังหวัด
ยโสธรภาคกลาง ประเพณีทำขวัญข้าวจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ภาคใต้ ประเพณี
แห่ผ้าขึ้นธาตุของชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นต้น
วัฒนธรรมประเพณีไทยของชาติล้วนเป็ นส่วนหนึ่ งของอารยธรรมของไทยเป็ นสิ่งที่
แสดงถึงแนวความคิด ความเชื่อ และสะท้อนให้เห็นถึงวิถีการดําเนินชีวิตความเป็น
มาในอดีต ซึ่งมีความสําคัญพอสรุปเป็นสังเกตได้ดังต่อไปนี้

5
ประเพญีของแต่ละภาคแต่ละพื้นที่ท้องถิ่นนั้นจะมีประเพณีที่แตกต่างกันออกไป
แสดงให้เห็นถึงการใช้ชีวิต วัฒนธรรมที่เรียกว่าเป็นจุดเด่นของในภูมิภาคนั้นๆ นั่นเอง
ซึ่งในครั้งนี้ Sanook Campus เราก็จะพาเพื่อนๆ มาศึกษากันหน่อยว่า ประเทศไทยเรา
ในแต่ละภาคมีประเพณีอะไรบ้าง

ภาคเหนื อ
1.ประเพณียี่เป็ ง
2.ประเพณีทานขันข้าว
3.ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ
4.ประเพณีปอยส่างลอง
5.ประเพณีฟ้ อนผีปู่ย่า
6.ประเพณีสลากภัต

ภาคกลาง
1.ประเพณีตักบาตรดอกไม้
2.ประเพณีกวนข้าวทิพย์
3.ประเพณีตักบาตรเทโว
4.ประเพณีทำขวัญข้าว
5.ประเพณีกำฟ้ า
6.ประเพณีโยนบัว
7.ประเพณีเผาเทียนเล่นไฟ

6

ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนื อ

1.ประเพณีแห่ผีตาโขน
2.ประเพณีแห่นางแมว
3.ประเพณีบุญเบิกฟ้ า
4.ประเพณีบุญผะเหวด
5.งานประเพณีตีช้างน้ำนอง
6.ประเพณีแซนโฎนตา
7.ประเพณีทอดกฐิน

ภาคใต้
1.ประเพณีให้ทานไฟ
2.ประเพณีสารทเดือนสิบ
3.ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ
4.ประเพณีลากพระ
5.ประเพณีอาบน้ำคนแก่
6.ประเพณีสวดด้าน
7.ประเพณีแห่นางดาน
8.ประเพณีกวนข้าวยาคู
9.ประเพณียกขันหมากพระปฐม
10.ประเพณีตักบาตรธูปเทียน

7

8

แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม

1)https://www.baanjomyut.com/library/thai_culture3/index.htm
2)https://www.gotoknow.org/posts/508581

9

บทสรุป

อิทธิพลจากต่างชาติต่อไทยนั้นมีมานาน เห็นได้จากหลักฐานโบราณวัตถุ
ศิลปะวัฒนธรรมประเพณีของไทย ส่วนใหญ่จะมีความเกี่ยวเนื่องกับศาสนาพุทธ
ผสมรวมศาสนา พราหมณ์กับฮินดู ปนด้วยความเชื่อเรื่องสิ่งลี้ลับเหนือธรรมชาติ
ศิลปะวัฒนธรรมและประเพณีไทย ประเทศไทยมีการติดต่อกับหลายเชื้อชาติทำให้
มีการรับวัฒนธรรมของชาติต่างๆเข้ามา แต่คนไทยสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้
อย่างเหมาะสมและปฏิบัติสืบต่อกันจนกลายเป็ นส่วนหนึ่ งในวิถีชีวิตของไทยการ
ท่องเที่ยวนั้น นอกจากจะก่อให้เกิดการสร้างงาน อันนำมาซึ่งรายได้ทั่วทั้งประเทศ
แล้วยังเป็ นส่วนหนึ่ งที่ช่วยเผยแพร่ชื่ อเสียงของประเทศไทยให้เป็ นที่รู้จักไปทั่วโลก

10

แบบทดสอบ

1) ประเพณี แห่ผ้าขึ้นธาตุ เป็นของภาคใด
ก.ภาคเหนือ
ข.ภาคอีสาน
ค.ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ง.ภาคใต้

2) พิธีกรรมใดที่เป็นของภาคอีสาน
ก.ลำผีฟ้ า
ข.ฟ้ อนผีฟ้ า
ค.เรียกขวัญข้าว
ง.ถูกทุกข้อ

3) ข้อใดเป็นประเพณีของภาคเหนือทั้งหมด
ก.ประเพณีแห่ผีตาขน ประเพณีแห่นางแมว
ข.ประเพณีให้ทานไฟ ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ
ค.ประเพณีฟ้ อนผีปู่ย่า ประเพณีทานขันข้าว
ง.ประเพณีตักบาตรดอกไม้ ประเพณีกวนข้าวทิพย์

4) การแต่งกายแบบถูกวิธีในวันสำคัญต่างๆทางวัฒนธรรมและประเพณีไทย
ก.เด็กหญิง ก ใส่กางเกงขาสั้นเข้าวัด
ข.เด็กหญิง ข ใส่เอวลอยไปวัด
ค.เด็กหญิง ค ใส่เสื้อยืดกางเกงขายาวไปทำบุญ
ง.เด็กหยิง ง ใส่กระโปรงสั้นเข้าวัด

5) การแสดงภาคเหนือแตกต่างจากภาคใต้อย่างไร
ก.ภาคเหนือฟ้ อนภาคใต้โขน
ข.ภาคเหนือระบำภาคใต้ฟ้ อน
ค.ภาคเหนือโขนภาคใต้ฟ้ อน
ง.ไม่มีข้อที่ถูก

11

หนังสืออ้างอิง

1)https://shorturl.asia/HQloO
2)https://www.gotoknow.org/posts/508581
3)https://www.baanjomyut.com/library/thai_culture3/index.htm

12

ประวัติผู้จัดทำ

ชื่อ นางสาววิไลวรรณ ฉัตรชมพูชวริน ชื่อเล่น ปิ้น เกิดวัน
อาคาร ที่ 14 เดือน พฤษภาคม พ.ส 2545 ที่อยู่ 6 จังหวัด ตาก
อำเภอ แม่ระมาด ตำบน สามหมื่น หมู่บ้าน ห้วยหลวง กำลังศึกษาชั้น
ปีที่1 มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์