BM A_ MUHAMMAD MUHSIN BIN ABD KADIR (Tugasan Pentaksiran Berterusan Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu)

INSTITUT PENDIDIKAN

PROGRAM PERSEDIAAN IJAZAH
Semester 2

BMMB
KESUSASTERAAN DAN

TUGASAN

NAMA P
MUHAMMAD MUHS

ANGKA
2021232

NO. KAD PE
030423

KUMPUL
BM

Pengakuan Pelajar :
Saya mengaku bahawa kerja kursus ini adalah hasil ker
setiap satunya saya jelaskan sumbernya.

Tandatangan :

Nama Pensyarah PUAN NOORAINI BINTI AB
Tarikh Serahan
4 / 04 / 2022 Tari
(Diis

Pengesahan Pelajar :
Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberik

Tandatangan :

GURU KAMPUS PERLIS

H SARJANA MUDA PERGURUAN
Tahun 2022

B 1104
KEBUDAYAAN MELAYU

N INDIVIDU

PELAJAR
SIN BIN ABD KADIR

GILIRAN
2310012

ENGENALAN
3080119

LAN/ UNIT
MA

rja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

Tarikh : 4 / 04 / 2022

B LATIF
ikh Terima
si oleh Pensyarah)

kan oleh pensyarah telah saya rujuki dan fahami.

Tarikh : 4 / 04 / 2022

Isi Kandungan
Penghargaan
Pengenalan
Pantun
Syair
Gurindam
Seloka
Penutup



Penghargaan

Pertama sekali, syukur ke atas hadrat Ila
serta menyiapkan tugasan pentaksiran berterusa
Melayu (BMMB1104) ini dengan jayanya. Walaup
tugasan ini, namun lama-kelamaan perkara ini sud
malah semua pelajar bak kata peribahasa alah bis

Kedua, saya ingin mengucapkan jutaan
tugasan pentaksiran berterusan ini, iaitu Puan
memberikan tunjuk ajar serta bimbingan dalam pro
tunjuk ajar yang diberikan tanpa rasa jemu oleh be
akhir proses saya menyiapkan tugasan pentaksira

Seterusnya, setinggi-tinggi penghargaan
yang telah banyak membantu saya dalam pelbag
Tanpa sokongan mereka sudah pasti saya tidak
dan cemerlang.

Akhir sekali, jutaan terima kasih juga
membantu saya dalam proses menyiapkan tuga
mahupun tidak langsung. Dengan adanya bantu
pentaksiran berterusan ini dapat saya lakukan de
kebaikan individu-individu yang terlibat dibalas den

ahi kerana dengan izin-Nya saya dapat melakukan
an bagi subjek Kesusasteraan dan Kebudayaan
pun terdapat pelbagai cabaran dalam menyiapkan
dah menjadi kebiasaan kepada bukan sahaja saya
sa tegal biasa.

terima kasih kepada pensyarah pembimbing bagi
n Nooraini binti Ab Latif kerana telah banyak
oses saya menyiapkan tugasan ini. Bimbingan dan
eliau amat membantu saya dari mula hinggalah ke
an berterusan ini.

n juga diucapkan kepada kedua ibu bapa saya
gai aspek terutamanya dari segi sokongan moral.
akan mampu melakukan tugasan ini dengan baik

saya ucapkan kepada semua rakan-rakan yang
asan pentaksiran berterusan ini secara langsung
uan daripada rakan-rakan seperjuangan, tugasan
engan lebih mudah. Moga-moga segala amal-amal
ngan pahala oleh Allah S.W.T.

PUISI MELAYU
TRADISIONAL

PENGENALAN

Masyarakat Merupakan
Eropah genre sastera
paling awal bagi
menggunakan semua bangsa di
puisi untuk
dunia
menghasilkan dua
buah epik yang Masyarakat Hindu
juga
berjudul Iliad dan
Odyssey. menggunakan
puisi untuk
melahirkan

Mahabharata dan
Ramayana.

Kesusasteraan
awal bagi bangsa

Arab pula
tertulis di dalam

bentuk puisi.

Orang Melayu
berbangga dengan
puisi milik mereka
yang dinamakan

pantun, syair,
gurindam, seloka.

PANTUN

Pantun didefinisikan sebagai BPBEAENNNTTTUUUKKN-
sejenis puisi lama yang
- Pantun dua kerat
biasanya terdiri daripada - Pantun empat kerat
empat baris dalam tiap-tiap - Pantun enam kerat
rangkap. Dua baris pertama - Pantun lapan kerat

merupakan pembayang - Pantun dua belas
maksud, baris seterusnya kerat

mengandungi maksud
pantun tersebut yang

digunakan untuk
menyampaikan pemikiran
dan perasaan sama ada
perasaan gembira, sedih,

rindu, serta marah.

CPIARNI-TCUIRNI

Stuktur pantun terdiri daripada dua unit, iaitu
pembayang (sebagai kiasan) dan juga maksud

(sebagai isi yang sebenar).
Rangkapnya terdiri daripada baris atau kerat
yang berpasangan, contohnya dua kerat atau

empat kerat.
Skema rima pantun kebiasaannya berbentuk
ab;ab. Namun, terdapat juga skema rima yang

sama iaitu aa;aa.
Jumlah perkataan dalam setiap baris sekitar

tiga hingga lima patah perkataan.
Setiap rangkap pantun melengkapkan satu idea

yang hendak disampaikan.

FUNGSI PANTUN

Digunakan sebagai alat Digunakan untuk
untuk mendidik. meluahkan perasaan
seperti rasa rindu, rasa
Contohnya pantun orang kasih sayang dan juga
tua-tua yang menekankan
rasa cinta
adab dalam kehidupan
seharian.

Digunakan juga untuk Digunakan sebagai adat
hiburan seperti yang istiadat. Sebagai
contohnya adat
dilakukan oleh
masyarakat Melayu berpantun ketika merisik
terdahulu. Pantun untuk atau meminang
hiburan ini bersifat

jenaka dan juga
mengusik

JENIS-JENIS PANTUN

- Pantun - Pantun - Pantun
Nasihat Jenaka Teka-Teki

- Pantun - Pantun Adat - Pantun
Muda - Pantun Agama
Anak
- Pantun - Pantun
Dagang Kepahlawanan

CONTOH PANTUN

Kalau ada sumur di ladang,
Bolehlah hamba menumpang mandi,
Kalau ada umur yang panjang,
Bolehlah kita berjumpa lagi.

Lain dulang lain kakinya,
Lain orang lain hatinya

SYAIR

Syair merupakan sejenis karangan
bersajak. Setiap rangkap bagi syair ini
terdiri daripada empat baris yang sama
bunyi di hujungnya. Istilah kata ‘syair’ ini
berasal daripada kata ‘syi’r’ dalam bahasa

Arab yang membawa maksud puisi.

CIRI-CIRI SYAIR

Syair mempunyai
empat baris
dalam satu
rangkap

Keempat-empat baris
dalam satu rangkap

adalah kesatuan idea
namun rangkap

berkenaan tidak dapat
berdiri sendiri.

Skema rima
akhirnya sama
iaitu berbunyi

aa;aa.

Dalam satu baris
terdapat satu
hentian yang

ditandai dengan
jeda

Serangkap syair akan diikuti
rangkap seterusnya untuk
membawa satu kesatuan

yang lengkap sebagai satu
cerita atau pemerian
peristiwa.

FUNGSI

SYAIR

Sebagai alat untuk menyampaikan pengajaran ataupun
mendidik melalui cerita serta lagu terutamanya dalam

aspek agama, adab, tatasusila dan pelbagai lagi aspek
kehidupan

Sebagai hiburan yang disesuaikan dengan keadaan
tertentu. Oleh itu, syair biasanya dilagukan dalam majlis-
majlis seperti pesta, sambutan maulud dan juga upacara

adat istiadat
Kemerduan suara atau kelambutan nada syair berupaya
mengusik perasaan dan seterusnya meninggalkan kesan

yang mendalam kepada pendengar



CONTOH
SYAIR

Dengarlah para anak muda,
Rajinlah belajar sepanjang masa,

Ilmu itu tak akan habis dieja,
Untuk bekal sepanjang usia.

Ayuh ke sekolah tak perlu malas,
Belajar yang rajin di masing-masing kelas,

Jaga sikap jangan jadi orang culas,
Jangan biarkan hati berubah keras.

Ke sekolah luruskan niatmu,
Tekadkan hati mencari ilmu,
Tak ada rugi belajar tiap waktu,
Supaya baik masa depanmu.




JENIS-JENIS SYAIR
Syair Romantis

Syair Syair Sejarah
Agama Panji
Syair

Syair Kiasan

GURINDAM

Definisi JGEUNRISIN-JDEANMIS

Sejenis bentuk puisi yang Gurindam
terdiri daripada dua baris serangkap dua
dan dilengkapkan dengan baris
berbagai-bagai pengajaran. Gurindam
Istilah kata gurindam ini serangkap empat
berasal daripada bahasa baris
Gurindam bebas
Sanskrit dan telah
diperkenalkan oleh Raja Ali
Haji melalui “Gurindam Dua
Belas” yang dikarang pada

tahun 1846

BENGTUURKIN-BDEANMTUK

- Gurindam - Gurindam
bentuk bentuk tidak
terikat
terikat

CIRI-CIRI GURINDAM

- Jumlah rangkap dalam gurindam tidak
ditentukan.

- Jumlah baris dalam serangkap gurindam adalah
tidak tetap.

- Gurindam lazimnya terdiri daripada dua baris
serangkap.

- Rangkapnya terbahagi kepada unit syarat atau
induk kalimat pada baris pertama dan jawab atau

anak kalimat pada baris kedua.
- Skema rima hujung adalah sama, iaitu a;a.
Kebiasaannya mengandungi pernyataan yang

serius untuk memberi pengajaran.

FUNGSI GURINDAM

Digunakan untuk tujuan pendidikan
berdasarkan isi-isi gurindam tersebut.

Unsur-unsur pendidikan yang biasa
ditekankan ialah agama, nilai murni dan

pelbagai lagi.
Digunakan untuk hiburan bagi masyarakat

Melayu terdahulu.
Berfungsi sebagai dokumentasi gambaran

masyarakat yang dapat memancarkan
kreativiti dan estetika serta dayai
telektual dalam menangani hal-hal
kehidupan.

Digunakan sebagai media komunikasi
antara ahli masyarakat, terutama dalam

majlis-majlis yang formal.

CONTOH GURINDAM

1. Cari ilmu wajib hukumnya
Bahkan sampai ke negeri China

2. Jika berilmu janganlah angkuh
Nanti dirimu akan terjatuh

3. Jadi orang pintar memang perlu
Tapi juga harus bijak selalu

SELOKA

Sejenis puisi yang mengandungi
ajaran seperti sindiran, jenaka,
dan pelbagai lagi. Seloka juga
beerti berseloroh, berjenaka atau

menyindir. Istilah perkataan
seloka ini berasal daripada

perkataan Sanskrit iaitu
‘shloka’

CIRI-CIRI
SELOKA

a) Karangan berangkap yang memakai
pertentangan bunyi rima hujung yang
bebas.
b) Terbahagi kepada unit pembayang
(induk kalimat) dan unit maksud (anak
kalimat).
c) Rangkapnya dan jumlah baris dalam
satu rangkap adalah tidak tetap.
d) Wujud secara berima dan juga tidak
berima.
e) Mengandungi unsur jenaka atau
gurau senda.

JENIS-JENIS
SELOKA

-Seloka sindiran -Seloka mengejek
-Seloka menempelak -Seloka nasihat
-Seloka pengajaran -Seloka khayal
-Seloka gurau senda

FUNGSI
SELOKA

1) Bersesuaian dengan sifat halus orang
Melayu, puisi seloka digunakan untuk

mengkritik sebarang perlakuan negatif anggota
masyarakat tanpa menyinggung perasaan
seseorang individu.



2) Sebagai pengajaran ataupun panduan bagi
anggota masyarakat.



3) Seloka juga digunakan untuk menyindir,
mengejek, menempelak seseorang, melahirkan
rasa benci terhadap sesuatu kelakuan manusia,

memberi pengajaran dan panduan kepada
seseorang dan juga berfungsi sebagai alat

kawalan sosial.



4) Untuk mencerminkan rasa tidak puas hati
mereka terhadap seseorang yang digambarkan
melalui seloka. Contohnya, seloka Pak Kaduk,

Lebai Malang.



CONTOH
SELOKA

SELOKA PAK KADUK
Aduhai malang Pak Kaduk,
Ayamnya menang kampung tergadai,
Ada nasi dicurahkan,
Awak pulang kebuluran,
Mudik menongkah surut,
Hilir menongkah pasang,
Ada isteri dibunuh,
Nyaris mati oleh tak makan,
Masa belayar kematian angin,
Sauh dilabuh bayu berpuput,
Ada rumah bertandang duduk,
Rumah runtuh awak menumpang.

PENUTUP

Kesimpulannya, puisi Melayu
tradisional adalah sebuah susunan
perkataan dalam bentuk karangan
yang berangkap. Ianya juga dikenali
sebagai puisi lisan yang terus
berkembang dalam kesenian rakyat.

Puisi Melayu tradisional boleh dikenal pasti
melalui ciri-ciri mereka yang tersendiri.
Antaranya ialah menggunakan bahasa
yang kental, mengandungi nilai-nilai murni
serta menimbulkan rangsangan dan kesan
kepada pengalaman dan perasaan.

Selain itu, ciri puisi Melayu tradisional ini
juga mempunyai bentuk tertentu, berkerat-
kerat atau berurutan dalam baris yang
sejajar dan juga ungkapan kata dan
bahasa dipengaruhi oleh unsur muzik, lagu,
intonasi, kadensa, rentak, irama dan
keharmonian bunyi.

Akhir sekali, karya-karya puisi Melayu
tradisional ini seharusnya dipelihara oleh
masyarakat Melayu tidak kira lapisan
umur. Hal ini dikatakan demikian kerana
karya ini mempunyai sejuta satu
keunikannya yang tersendiri.

Sekian, terima
kasih