การศึกษารายกรณี (Case Study) ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ชั้น อ.3 เลขที่ 1 1. สภาพปัญหาของนักเรียน จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้กับนักเรียนพบว่า เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม จะมีพฤติกรรมนั่งเหม่อลอย สนใจสิ่งต่างๆรอบตัวที่ผ่านเข้ามา จะเล่นกับเพื่อนบางคนขณะครูสอนบ้าง บางครั้งจะเงียบและไม่ตอบคำถามครู เวลาให้ออกมาทำกิจกรรมนักเรียนก็จะขาดความมั้นใจในตนเอง 2. จุดประสงค์ในการศึกษา 1. เพื่อให้ทราบถึงสภาพปัญหา และสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นจริงเกี่ยวกับนักเรียน 2. เพื่อให้เข้าใจถึงปัญหาและศึกษาวิธีแก้ไขเกี่ยวกับปัญหาของนักเรียนอย่างถูกต้องเหมาะสม 3. เพื่อจะช่วยเหลือเด็กนักเรียนในเรื่องการเรียน และปรับพฤติกรรมของนักเรียนให้เข้ากับเพื่อน ร่วมห้องเรียน และสังคมภายนอกให้ดียิ่งขึ้น 3. สภาพทั่วไปเกี่ยวกับนักเรียน 3.1 ประวัติส่วนตัวและครอบครัว ชื่อ เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ชื่อเล่น ด้อง เกิด วันที่ 22 เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2559 ที่อยู่ปัจจุบัน บ้านเลขที่ 240/1 หมู่ 1 ซอย ถนน ตำบล หนองปลิง อำเภอ เมืองนครสวรรค์ จังหวัด นครสวรรค์ รหัสไปรษณีย์ 60000 โทรศัพท์บ้าน โทรศัพท์มือถือ 090 -3322628 บิดาชื่อ นายนพดล เณรยิ้ม อาชีพ - รายได้ต่อเดือน - บาท มารดาชื่อ นางสาวรุจิรา อ้นทรัพย์ อาชีพ - รายได้ต่อเดือน - บาท - -
ผู้ปกครองชื่อ นางสาวอัมพร บุญจิตร อาชีพ ค้าขาย รายได้ต่อเดือน 6,000 บาท ที่อยู่ปัจจุบัน บ้านเลขที่ 240/1 หมู่ 1 ซอย ถนน ตำบล หนองปลิง อำเภอ เมืองนครสวรรค์ จังหวัด นครสวรรค์ รหัสไปรษณีย์ 60000 โทรศัพท์บ้าน โทรศัพท์มือถือ 090 - 3322628 นักเรียนมีพี่น้องร่วมบิดามารดา 1 คน (รวมทั้งนักเรียนด้วย) ประวัติสุขภาพ อายุ 5 ปี น้ำหนัก 16 กก. ส่วนสูง 106 ซม. กรุ๊ปเลือด O 3.2 สภาพครอบครัวและฐานะทางเศรษฐกิจ นักเรียนอาศัยอยู่กับญาติฝ่ายแม่ ซึ่งแม่และพ่อนำเด็กมาทิ้งไว้ใต้ต้นโพธิ์อายุประมาณ 2 เดือน ซึ่งขณะนี้ตาที่นำมาเลี้ยงเสียชีวิตแล้ว ทำให้เด็กต้องอยู่กับยาย(ไม่ใช่ยายแท้) ในครอบครัวอยู่กัน 4 คน คือยาย ลูกของยายอีก 2 คน และตัวของเด็ก ฐานทางครอบครัว ค่อนข้างยากจน รายได้น้อยเพราะยายทำงานคนเดียว 3.3 ทัศนคติของบุคคลรอบข้างที่มีต่อนักเรียน - บิดา / มารดา พ่อแม่ทอดทิ้งลูก 3.4 ความคิดเห็นของครูที่ปรึกษาที่มีต่อนักเรียน - ด้านการเรียน เวลาเรียนชอบเหม่อลอย ไม่สนใจเรียน ทำงานช้า - ด้านพฤติกรรมและลักษณะนิสัย ขาดความมั่นใจในตนเอง เงียบขรึมไม่ค่อยพูด เล่นแรง - ด้านสุขภาพร่างกาย มีสุขภาพร่างกายสมบูรณ์แข็งแรงดี - ด้านสังคมและการอยู่ร่วมกับเพื่อนในชั้นเรียน สามารถปรับตัวเข้ากับเพื่อนได้เฉพาะบางกลุ่ม
- สิ่งที่อยากให้ปรับปรุง - ความมั่นใจในตนเอง - การทำงานช้า 3.5 บุคลิกภาพทั่วไปของนักเรียน - ลักษณะทางร่างกาย (รูปร่าง หน้าตา การแต่งกาย กิริยา วาจา) รูปร่างผอมสูง การแต่งกายค่อนข้างเรียบร้อย - ลักษณะทางอารมณ์ (การแสดงออกทางอารมณ์ สดชื่น ร่าเริง หรือเงียบขรึม การควบคุม อารมณ์ ฯลฯ) เงียบขรึม ไม่ค่อยพูด - ลักษณะทางสติปัญญา (ความสามารถในการเรียน ความสามารถพิเศษ ความถนัดและ ความสนใจพิเศษ) มีความคิดสร้างสรรค์ในการทำงาน - ลักษณะทางสังคม (การปรับตัวเข้ากับเพื่อน ครู บิดา มารดาพี่น้องคนอื่นๆทักษะสังคม ในห้องเรียนและโรงเรียน) - เพื่อน เล่นกับเพื่อนบางคน เพราะเป็นคนเล่นแรง เลยมีเพื่อนน้อย - ครู ปฏิบัติตามคำสั่งได้และครูต้องพูดย้ำบ่อยๆ - บิดามารดาและญาติพี่น้อง ชอบเล่นคนเดียว เนื่องจากแถวบ้านไม่มีเด็กรุ่นเดียวกัน 3. พฤติกรรมที่ควรปรับปรุงแก้ไข (เรียงลำดับจากมากไปน้อย) - ขาดความมั่นใจในตนเอง - การทำงานช้า - เล่นแรง
4. การรวบรวมข้อมูลได้รวบรวมข้อมูลจากวิธีการต่อไปนี้ - การสังเกตพฤติกรรม - การเยี่ยมบ้านนักเรียน 5. สมมุติฐานของปัญหา จากการได้ศึกษารวบรวมข้อมูลของเด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม พบว่า เด็กไม่ได้อยู่ร่วมกับบิดามารดา ของตนเอง มีเพียงยายเลี้ยงมา ทำให้ขาดความมั่นใจในตนเอง ไม่กล้าแสดงความคิดเห็น บางครั้งเหมือน กลัวว่าจะพูดผิด ทำผิด เวลาตอบคำถามของครูแต่ละครั้งต้องมองครูก่อน 6. แนวทางการแก้ปัญหา - การดูแลเอาใจใส่ของครอบครัว ผู้ปกครองควรซักถามนักเรียนในแต่ละวันว่าเรียนอะไรบ้าง ลองให้ เด็กเล่าให้ฟัง และชื่นชมและให้กำลังใจ - ครูฝึกให้เด็กแสดงความคิดเห็นและเล่าเรื่องที่พบเห็นให้ฟัง - ให้แรงเสริมทางบวกกับเด็กทุกครั้งเมื่อเด็กทำกิจกรรมเสร็จ เช่น ให้คำชมเชย รางวัล
7. การติดตามผล เริ่มทำการศึกษาตั้งแต่วันที่4 กรกฎาคม 2565 ถึงวันที่ 30 กันยายน 2565 และได้ทำการติดตามผลเป็นช่วง ๆ ดังนี้ การติดตามผลในช่วงที่ 1 (สังเกตพฤติกรรมก่อนพบพฤติกรรมที่ควรแก้ไข) จำนวนไม่ต่ำกว่า 5 ครั้ง แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่1 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 4 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2565 เวลา 09.00 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเสริมประสบการณ์ พฤติกรรม เด็กร่วมกิจกรรมเสริมประสบการณ์ หน่วย ข้าว ครูซักถามเกี่ยวกับหน่วยการสอน เพื่อนๆ ร่วมกันแสดงความคิดเห็นแต่เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม นั่งเฉยไม่พูด ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ยังไม่คุ้นเคยกับคุณครู ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่2 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 15 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2565 เวลา 10.00 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ พฤติกรรม เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม นั่งทำงาน จากนั้นครูให้เล่าผลงานที่ทำเค้าไม่พูด ได้แต่มองหน้าครู ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ขาดความมั่นใจในตนเอง กลัวพูดผิด กลัวถูกตำหนิ ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่3 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 22 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2565 เวลา 10.40 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมกลางแจ้ง พฤติกรรม ครูพานักเรียนไปเล่นโยนลูกบอล บริเวณสนาม เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ไปเล่นกับเพื่อน รับลูกบอลแบบกล้าๆกลัวๆ ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ขาดความมั่นใจในการทำกิจกรรมต่างๆ ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่4 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 5 เดือน สิงหาคม พ.ศ. 2565 เวลา 10.20 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเล่นตามมุม พฤติกรรม ครูปล่อยให้นักเรียนเล่นตามมุมอิสระ แต่เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม ชอบออกมาเล่นคน เดียวไม่เล่นรวมกับเพื่อน ความคิดเห็นของผู้สังเกต ครูควรจัดกิจกรรมให้นักเรียนเล่นรวมกับเพื่อนและกล้าที่จะเล่นกับเพื่อนมากขึ้น ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่5 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 19 เดือน สิงหาคม พ.ศ. 2565 เวลา 14.30 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเกมการศึกษา พฤติกรรม เวลาให้เล่นเกมการศึกษา นักเรียนจะดูเพื่อนเล่นมากกว่าที่จะเล่นเองเพราะว่ากลัวตนเอง จะเล่นผิด ความคิดเห็นของผู้สังเกต ครูควรให้คำแนะนำและแรงเสริมทางบวก แล้วให้นักเรียนได้ลงมือทำเอง ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
การติดตามผลในช่วงที่ 2 (ช่วงปรับแก้ไขพฤติกรรม) จำนวนขึ้นอยู่กับกิจกรรมที่นักศึกษาออกแบบ ว่าจะดำเนินการปรับแก้ไขพฤติกรรมกี่ครั้ง แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่1 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 2 เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 09.10 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเสริมประสบการณ์ พฤติกรรม เด็กร่วมกิจกรรมเสริมประสบการณ์ หน่วย หิน ดิน ทราย ครูซักถามเกี่ยวกับหน่วยการเรียน การสอน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม เริ่มกล้าตอบคำถามและร่วมกิจกรรมกับเพื่อนในห้องมากขึ้น ความคิดเห็นของผู้สังเกต ครูจัดกิจกรรมทำให้เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม เริ่มมีความมั่นใจในการตอบคำถามมากขึ้น ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่2 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 9 เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 10.10 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ พฤติกรรม เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม นั่งทำงานระบายสีและจากนั้นครูให้เล่าผลงานที่ตนเองทำ เริ่ม กล้าที่จะพูดมากขึ้น ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม เริ่มมีความมั่นใจในตนเอง กล้าที่จะพูดมากขึ้น ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่ 3 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 16 เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 10.40 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมกลางแจ้ง พฤติกรรม ครูพานักเรียนไปเล่นโยนลูกบอล บริเวณสนาม เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม กล้าทำ กิจกรรมร่วมกับเพื่อนมากขึ้น ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม มีความมั่นใจในการทำกิจกรรมต่างๆมากขึ้นกว่าเดิม ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่4 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 23 เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 10.20 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเล่นตามมุม พฤติกรรม ครูปล่อยให้นักเรียนเล่นตามมุมอิสระ เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม เริ่มไปเล่นกับเพื่อนมากขึ้น และพูดคุยกับเพื่อน ความคิดเห็นของผู้สังเกต เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม มีความมั่นใจในการที่จะเล่นกับเพื่อนมากขึ้น ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
แบบบันทึกการสังเกต การบันทึกการสังเกตครั้งที่5 ชื่อนักเรียน เด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม อายุ 5 ปี เพศ ชาย วันที่ 30 เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 เวลา 14.40 น. สถานที่ โรงเรียนวัดหนองปลิง ห้องเรียนอนุบาล 3 กิจกรรมที่สังเกต กิจกรรมเกมการศึกษา พฤติกรรม เมื่อครูจัดกิจกรรมเด็กชายกรินทร์ เณรยิ้ม มีกล้าที่จะเล่นเกมการศึกษามากขึ้น ความคิดเห็นของผู้สังเกต ครูคิดว่านักเรียนมีความมั่นใจในตนเองและร่วมกิจกรรมกับผู้อื่นมากขึ้น ลงชื่อ นางสาวพัชรพร สิทธิบำรุง ผู้สังเกต ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
8. การให้ความช่วยเหลือมีดังนี้ - ให้เด็กออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนบ่อยๆ เพื่อส่งเสริมความมั่นใจในตนเอง - ฝึกให้เด็กทำงานร่วมกับผู้อื่นมากขึ้น - กระตุ้นให้เด็กคิดและบอกเล่าผลงานของตนเองให้เพื่อนและครูฟัง - ให้แรงเสริมทางบวกกับเด็ก 9. ข้อเสนอแนะ/ปัญหาและอุปสรรค ในการศึกษาเด็กเป็นรายกรณี ข้อมูลบางส่วนยังไม่สมบูรณ์ เพราะผู้ให้ข้อมูลไม่ชัดเจน และการแก้ไขปัญหาก็ควรร่วมมือกันทุกฝ่าย ทั้งครู ผู้ปกครอง และตัวนักเรียน 10. การทำการศึกษารายกรณีครั้งนี้มีประโยชน์ ดังนี้ ทำให้ครูสามารถแก้ปัญหาเด็กที่ขาดความมั่นใจในตนเอง และปรับพฤติกรรมไปในทางที่ดี อีกทั้ง ส่งเสริมให้เด็กได้แสดงความสามารถและนำเสนอผลงานของตนเอง
ภาคผนวก
รูปภาพนักเรียน รูปภาพการเยี่ยมบ้านนักเรียน
รูปภาพการทำกิจกรรมในห้องเรียนและนอกห้องเรียน
อ้างอิง ใช้ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอีริคสัน (Erik Erikson) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของน้องด้อง โดยใช้ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอีริคสัน ความละอาย สงสัย เป็นผลจากการพัฒนาบุคลิกภาพในขั้นนี้ ล้มเหลว เนื่องจากเด็กไม่ได้รับโอกาสที่ จะทดลองความสามารถของตนเองโดยอิสระ โดยการกระตุ้นให้เด็กทํากิจกรรมที่เด็กยังไม่พร้อมที่จะทํา หรือในทางกลับกันห้ามเด็กทํากิจกรรมที่เขาสามารถทําด้วยตนเองได้ ซึ่งเป็นการปิดโอกาสในการค้นคว้า ประสบการณ์รอบตัวของเด็ก เด็กจะสงสัยในความสามารถของตนเอง และเกิดความละอายที่ไม่สามารถ ทํากิจกรรมที่ถูกกระตุ้นให้ทําได้สําเร็จ และจะพัฒนาลักษณะของการไม่กล้าลงมือทําอะไร ไม่กล้าตัดสินใจ ไม่เป็นตัวของตัวเอง จะแสวงหาความช่วยเหลือจากบุคคลอื่น และอาจพัฒนาเป็นพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ หรือหวาดระแวงได้ สรุปผลการเชื่อมโยงกับทฤษฏีของสกินเนอร์ การสร้างแรงเสริมทางบวก โดยให้คำชม หรือรางวัลกับเด็ก เวลาที่เด็กออกมาทำกิจกรรม เพื่อเป็น การสร้างแรงจูงใจให้เด็กอยากทำกิจกรรมจนเกิดเป็นทักษะความมั่นใจในตนเอง