ตัวอย่าง E-book :คู่มือพิชิตโรค มหัศจรรย์สมุนไพร กำจัดโรค ยาอายุวัฒนะ เมนูสมุนไพรบำบัดโรค สุขภาพดี บำรุงผิวพรรณสวย สมุนไพรคู่บ้าน

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 1 ]

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 2 ]

หนังสอื : คมู่ อื พิชติ โรค มหศั จรรยส์ มนุ ไพร กาจัดโรค ยาอายวุ ฒั นะ เมนสู มนุ ไพรสขุ
บาบดั โรค สขุ ภาพดี บารุงผวิ พรรณ สมนุ ไพรค่บู า้ น

จานวน : 225 หน้า
นักเขียน : อมรรัตน์ บุญฤทธ์ิ & Ami Lawyer
สร้างสรรคผ์ ลงานและจดั ทาโดย : อมรรัตน์ บุญฤทธ์ิ
สานักงานพมิ พแ์ ละผู้เขยี น : Amornrat Lawyer
148/54 ซอยออ่ นนุช 70/1 แขวงประเวศ เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร 10250
Tel .062-026-8557 ,083-293-5156 , ต่างประเทศ (USA) 609-7410887
ส่ังพมิ พต์ ดิ ตอ่ : @ Line ID: Amo5599 , ID:062026557 : Email [email protected]

ลขิ สทิ ธ์ิเป็นของ อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ อยา่ งถกู ตอ้ งตามกฎหมาย หา้ มทาซา้ คดั ลอก ดดั แปลง หรือ
เผยแพร่ โดยไม่ไดร้ บั อนญุ าตใดๆ หา้ มจาหน่าย ลอกเลียนแบบ สว่ นใดส่วนหนงึ่ รวมทงั้ จัดเก็บ
ถ่ายทอด สง่ ต่อหรือแชรห์ รือสาเนาโดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต ไม่ว่ารูปแบบใดหรือวิธีการใดๆ โดยถือ
เป็นการละเมิดลขิ สทิ ธิต์ ามกฎหมาย

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 3 ]

คานา

หากเราพดู ถึงพืชผกั ของดีในประเทศไทย ส่วนใหญ่พืชผกั เป็นสมุนไพรทั้งสนิ้ มี
สรรพคณุ เป็นยาบารุงสขุ ภาพและบาบดั โรคชน้ั ดี ซ่งึ เช่ือว่าคนไทยแทบทุกคนลว้ น
แลว้ รูจ้ ักพืชผักสมุนไพรไทยเป็นอย่างดีเพราะมีมาต้ังแต่สมัยโบราณเป็นพืชผัก
ทอ้ งถ่ินท่ไี ดร้ บั ความนยิ มในการปลกู ไวเ้ พ่ือรบั ประทานเองเป็นสมนุ ไพรค่บู า้ น โดย
พืชผักสมุนไพ รมีมาตั้งแต่ ในยุคสมัยก่ อนจนถึงปั จ จุบันถือ เป็ น ภูมิปั ญญาและ
ทรพั ยากรท่ีเป็นเอกลกั ษณ์ สะทอ้ นวฒั นธรรมไทย รวมถึงเป็นรากฐานเกษตรกรรม
ท่ีมีคุณค่าของประเทศไทย ทง้ั สมุนไพรไทยเป็นภูมิปัญญาไทยท่ีไดร้ บั การส่งั สม
สบื ทอด และพฒั นามาอยา่ งยาวนาน

รวมสุดยอดสมนุ ไพรหางา่ ยค่บู า้ น รวมสูตรอาหาร สูตรเครื่องดื่ม และสูตร
สมุนไพรบารุงผิวพรรณ โดยมีผลการวิจัยจานวนมากมายทัง้ ประเทศไทย
และตา่ งเทศเป็ นท่ียอมรับแล้วว่าเป็ นยาทางเลือกที่ช่วยบาบัดร่างกายได้ดี
ปลอดภยั

โลกแห่งยคุ เปล่ยี นไปเขา้ สสู่ มยั แห่งคนฉลาดเลอื กกิน ผทู้ ่ีดแู ลสขุ ภาพทั้งกายและ
จิตใจย่อมนาพาใหช้ วี ติ ผ่าสขุ มีสขุ ภาพดี การใหค้ วามสนใจในการดูแลสขุ ภาพจงึ
มีความจาเป็นมาก หากเราเร่มิ ตง้ั แต่การเลอื กกินอาหารท่ีมีคณุ ค่าประโยชนต์ ่อ
ร่างกาย การเลอื กพืชผกั สมนุ ไพรท่ีมีสรรพคุณใหป้ ระโยชนต์ ่อร่างกายท้งั เป็นยา
ตา้ นโรคหรือบาบัดโรคและช่วยบารุงสขุ ภาพท่ีดีใหก้ บั เราในสภาวะสมยั นี้ถือว่ามี
ความสาคญั มากเพราะเป็นการปอ้ งกนั โรคภยั ไขเ้ จ็บล่วงหนา้ ไดด้ ี

หากเราไดศ้ กึ ษาเรยี นรูพ้ ืชพันธส์ มุนไพรและเลือกนามาใชใ้ หเ้ หมาะสมตามสภาพ
รา่ งกายของเราอย่างเหมาะสมย่อมทาใหม้ ีสขุ ภาพร่างกายแข็งแรงตา้ นโรคภัยไข้

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 4 ]

เจ็บได้ในยคุ นีไ้ ดด้ ี นอกจากนีเ้ รายังสามารถพัฒนาเป็นเมนูอาหารเพ่ือสขุ ภาพ
สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั กับเราได้ดว้ ย การนาสมุนไพรไปพัฒนาต่อยอดเป็นการสรา้ ง
อาชีพ โดยเฉพาะเมนอู าหารเพ่ือสขุ ภาพกาลงั เป็นท่ียอมรบั และนิยมมากในสมัยนี้
หรอื แปรรูปเป็นผลิตภัณฑไ์ ม่ว่าจะเป็นอาหาร เคร่ืองด่ืม หรือครมี บารุงผิวพรรณ
โดยมีสว่ นผสมสมนุ ไพรสามารถประกอบเป็นธุรกิจท้ังในและต่างประเทศเป็นการ
สรา้ งมลู ค่าทางเศรษฐกิจใหก้ ับประเทศไทยเราไดอ้ ีกดว้ ย

ผู้เขียนจึงได้รวบรวมชนิดสมุนไพรต่างๆ ที่คนไทยและนานาชาติต่าง
ยอมรับและนิยมรับประทานเพราะให้ประโยชน์และมีสรรพคุณมากมาย
ทัง้ ให้คุณค่าเป็ นยาบารุงสุขภาพ บาบัดโรค โดยผู้ท่ีรักษาสุขภาพหรือมอง
หาอาชีพสรา้ งรายได้จากอาหารเคร่ืองดื่มหรือครีมดูแลผิวพรรณ คู่มือนี้จะ
ช่วยคุณได้ไม่ผิดหวังเพราะในข้อมูลเนือ้ หาหนังสือนีจ้ ะช่วยให้คุณเรียนรู้
ชนิดสมุนไพรท่ีหาง่าย หากคุณได้มีคู่มือนีอ้ ยู่คู่บ้านเป็ นเสมือนคุณมีหมอ
ประจาบา้ นช่วยเหลือดูแลสุขภาพให้กับคุณทาให้ห่างไกลจากโรคร้ายและ
ทาให้คุณมีภมู ิคมุ้ กนั ป้องกันต่อต้านจากโรคภัยไขเ้ จบ็ ใดๆ เป็ นอย่างดี

ค่มู ือนี้ จะช่วยใหผ้ ู้อ่านหรือผทู้ ่ีรกั สขุ ภาพหรือผทู้ ่ีสนใจนาไปต่อยอดสรา้ งอาชีพ
ทา่ นสามารถใชป้ ระโยชนจ์ ากพืชพันธ์สมนุ ไพรชนิดต่างๆ ไปสรา้ งมูลค่าใหแ้ ก่ท่าน
มากมายตอ่ ไปได้

หนงั สอื เลม่ นี้ ทาขนึ้ ขออทุ ิศใหผ้ มู้ คี ณุ พอ่ คณุ แม่ ครูบาอาจารย์ ผมู้ ีพระคุณทกุ ท่าน
และผใู้ หค้ วามรูต้ าราสมนุ ไพรค่ปู ระเทศไทย และบรรพชนทกุ รุน่ สมยั แต่โบราณ

ดว้ ยความปรารถนาดี

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ & Ami Lawyer

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 5 ]

สารบญั

เปิ ดตารับสมนุ ไพรกาจดั โรค บาบดั รักษาโรค บารุงสขุ ภาพ _9
_10
บทท่ี 1 วิวฒั นาการความเป็นมาสมนุ ไพร ผลการวจิ ยั ทางวิทยาศาสตร์ _16
บทท่ี 2 ลกั ษณะประเภทของสมนุ ไพร _27
บทท่ี 3 สมนุ ไพรหาไดจ้ ากท่ีไหน _43
บทท่ี 4 สมนุ ไพรพืน้ บา้ น บาบดั โรค บารุงสขุ ภาพ _71
บทท่ี 5 เปิดตารบั สตู รยาสมนุ ไพร (ตาราโบราณ) “ยาอายวุ ฒั นะ” _72
ยาอายวุ ฒั นะ _73
โรคไตวาย _74
เสยี งแหบแหง้
ตกขาว (ของดมี ีกลน่ิ ) _75
โรคชกั เสน้ เลอื ดหวั ใจตบี โรคป่ วง
โรคกระเพาะ _89-92
เลอื ดกาเดาออก
โรคตบั แข็ง
โรคมะเรง็
โรคตบั อีกขนาด
โรครอ้ นใน อาเจยี น
โรคภมู ิแพ้
โรคหอบ หดื
โรคหวั ใจโต

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 6 ]

นมหลง (ปวดนมหรอื นมคดั ) _76
โรคกระเพาปัสสาวะอกั เสบ ปัสสาวะเป็นเลอื ด น่ิว
ไขท้ บั ระดู (มปี ระจาเดือนและมไี ข)้ _77
บดิ หวั ลกู (โรคบดิ ฯลฯ)
โรคลาไสเ้ นา่ ยาเทวดา _78-82
ผิวหนา้ ไม่เห่ยี วย่น _83
ผมสวย ผมออ่ นสลวย
อจุ จาระดี ระบบขบั ขา่ ย _86-88
ปวดศีรษะ ปวดลกู ตา หตู งึ _89-92
สมนุ ไพรกลมุ่ บาบัดรกั ษาทอ้ งอืด ทอ้ งเฟอ้ ขบั ถา่ ย นา้ หนกั อว้ น _93-95
โรคกระเพาะ _96-97
ระบาย _98-100
ถา่ ยพยาธิ _101-107
ไขห้ วดั
รดิ สดี วงทวาร _108
หอบหืด _109
ขบั ปัสสาวะ _110
แกช้ า้ ใน
แกฟ้ อกชา้ บวมโน _112-115
รกั ษาหวั แหว่ง
แกไ้ ข้ ขบั เสมหะ
หา้ มเลอื ด ใสแ่ ผลสด

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 7 ]

ยารกั ษา แผลเป่ือย เรอื รงั _116-118
แผลไฟไหม นา้ รอ้ นลวก _119-121
ขบั พษิ ตะขาบ
ดบั พษิ แมงป่ อง _122
ดบั พิษแมงมมู _123
_124
บทท่ี 6 เปิดตารบั รวมสตู รเมนสู มนุ ไพรยอดนิยม
_125
รวมสตู รเครอ่ื งด่มื สมนุ ไพรเพ่ือสขุ ภาพ
รวมสตู รอาหารสมนุ ไพรเพ่ือสขุ ภาพ _126
รวมสตู รบารุงผิวพรรณสวย (สวิ ฝา้ หนา้ ขาวใส อ่อนเยาว)์ _151
_179

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 8 ]

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 9 ]

[บบบ

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 10 ]

บทที่ 1 วิวฒั นาการความเป็ นมาสมุนไพร
ผลการวจิ ยั ทางวทิ ยาศาสตร์

วิวัฒนาการมนุษยแ์ ละยาบาบัดรกั ษาโรค เป็นส่ิงมีการ
พฒั นาไปพรอ้ มกบั การเปลย่ี นแปลงสงั คมมนษุ ย์ จากยคุ
สมัยหน่ึงเม่ือมีการเจ็บไข้ได้ป่ วยสมัยหน่ึงพ่ึงพายา
สมุนไพรจากธรรมชาติ จนสู่ยุคสมัยใหม่ ได้มีการคิด
คน้ คว้าวิจัยยาสมัยใหม่หรือพัฒนาส่ยู าทางการแพทย์
ปัจจบุ นั ท่ีเราเหน็ จนทกุ วนั นี้

ฉะน้ัน ความเจ็บไขไ้ ด้ป่ วยถือเป็ นส่ิงตามธรรมดาของ
ธรรมชาติชวี ิตของมนษุ ยท์ ุกคนจะตอ้ งไดพ้ บเจอหนีไม่พน้
โดยยคุ สมยั นีเ้ ม่อื พวกเรามีความเจ็บป่ วยเราก็มักจะว่ิงไป
หาซือ้ ยากินหรือไปหาหมอ หากมีเงินมากหน่อยก็ไป
โรงพยาบาลชน้ั ดีๆ ไมม่ เี งนิ ก็แคร่ า้ นขายยา น่ีก็วิถีแห่งชีวิต
มนุษย์ เม่ือเรามีความเจ็บป่ วยเราจะพยายามหาวิธี
ทางแกไ้ ขปัญหาสขุ ภาพ หรือแมเ้ รายงั ไม่เจ็บป่ วยเราก็มกั
พยายามมองหายาวิเศษต่างๆ เพ่ือบาบัดสขุ ภาพร่างกาย
และจติ ใจของเราใหส้ ามารถมชี ีวิตอย่รู อด

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 11 ]

หากเราจะนาสง่ิ ไหนมาบรโิ ภค พวกเราคงปฏิเสธไม่ได้
วา่ อาหารหรือเคร่อื งด่ืมหรือแมแ้ ต่ยาท่ีเราจะเลือกใช้
ในการบาบัดรักษาโรคน้ันหรือจะบริโภคเพ่ือเป็ น
อาหารเสริมหรือใช้เสริมความงามนั้น เราคงต้อง
เรียนรูแ้ ละศึกษาหาข้อมูลก่อนว่าส่ิงนั้นมีสรรพคุณ
อย่างไรและมีข้อแนะนาการใช้อย่างไร เราต้องมี
ความรอบคอบเสียก่อนเพราะส่ิงท่ีเราบริโภคเขา้ สู่
ร่างกายของเราในทันที หากไม่มีคุณค่าหรือไม่
ปลอดภัยมนั อาจเป็นพษิ ภัยต่อรา่ งกายเราได้

ดงั นน้ั ส่งิ หน่งึ ท่เี ราควรศกึ ษาหาขอ้ มลู ก่อนเสมอว่า มี
ผลงานวิจัยหรอื ไม่เพ่ือเป็นการรบั รองสรรพคุณใหก้ บั
เรา จึงเป็ นเง่ือนไขความสาคัญในการสรา้ งความ
เช่ือม่นั การยอมรบั และสรา้ งความม่นั ใจใหก้ ับเราได้
และหากเราจะนาไปตอ่ ยอดดา้ นธุรกิจหรือสรา้ งอาชีพ
เราควรมีท่ีอ้างอิงจากงานวิจัยเพ่ือแสดงความม่ันใจ
ใหก้ บั ลกู คา้ และผบู้ รโิ ภค เป็นการสรา้ งความน่าเช่ือถือ
เ ช่ื อ ม ต่ อ ไ ป สู่ก า ร น า ไ ป ใ ช้ป ร ะ โ ย ช น ์ไ ด้จ ริ ง อ ย่ า ง
กวา้ งขวาง ฉะนนั้ ผลงานวิจัยถือเป็นองคค์ วามรูด้ า้ น
ส มุ น ไ พ ร ทั้ ง ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ห รื อ น า น า ช า ติ จึ ง มี
ความสาคญั มาก

โดยผลงานวิจัยเป็นการมุ่งเนน้ การหาหลกั ฐานทาง
วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ม า ส นั บ ส นุ น ใ น ด้า น คุ ณ ภ า พ
ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และความปลอดภัยใหก้ ับ

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 12 ]

ตวั เราเอง คนท่ีเรารกั ลกู คา้ และผบู้ ริโภคทุกคน ซ่งึ
เป็นเร่อื งท่ีมีความจาเป็นอย่างมากสาหรบั การนาไป
แปรรู ปต่อยอดธุรกิจหรือ พัฒนาสมุนไพรเป็ น
ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ทั้งการเป็ นยา หรือผลิตภัณฑ์
สขุ ภาพอ่ืนๆ

ปัจจุบันมีผู้พยายามศึกษาค้นควา้ เพ่ือพัฒนายา
สมุนไพรให้สามารถนามาใช้ในรูปแบบท่ีสะดวก
ย่งิ ขนึ้ เช่น นามาบดเป็นผงบรรจแุ คปซูล ตอกเป็นยา
เม็ด เตรียมเป็นครีมหรือยาขี้ผงึ้ เพ่ือใช้ทาภายนอก
เป็นตน้ ในการศกึ ษาวิจัยเพ่ือนาสมนุ ไพรมาใชเ้ ป็น
ยาแผนปัจจบุ นั นน้ั ไดม้ กี ารวิจยั อยา่ งกวา้ งขวาง โดย
พยายามสกัดสาร สาคัญจากสมนุ ไพรเพ่ือใหไ้ ดส้ าร
ท่ีบริสทุ ธิ์ ศกึ ษาคุณสมบัติทางด้านเคมี ฟิ สกิ สข์ อง
สารเพ่ือใหท้ ราบว่าเป็นสารชนิดใด ตรวจสอบฤทธิ์
ดา้ นเภสชั วทิ ยาในสตั วท์ ดลองเพ่ือดูใหไ้ ดผ้ ลดีในการ
รักษาโรคหรือไม่เพียงใด ศึกษาความเป็นพิษและ
ผลขา้ งเคยี ง เม่อื พบวา่ สารชนิดใดใหผ้ ลในการรกั ษา
ท่ีดี โดยไมม่ ีพษิ หรอื มีพิษขา้ งเคียงนอ้ ยจึงนาสารนัน้
มาเตรียมเป็ นยารูปแบบท่ีเหมาะสมเพ่ือทดลองใช้
ต่อไป

โดยเขยี นไดร้ วบรวมสมนุ ไพรชนดิ ท่ีผ่านการวิเคราะห์
และผา่ นงานวจิ ยั เก่ยี วกบั ชนดิ ของสมนุ ไพรไทยมาให้

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 13 ]

โดยมีงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการโดย
นั ก วิจัย ชาว ไท ย แล ะ นั ก วิ จัย ต่ างชาติ 395
เรื่อง ตีพิมพ์ในวารสารที่มีอยู่ในฐานข้อมูล
นานาชาติ 223 เร่ือง ตีพิมพใ์ นวารสารวิชาการ
ในประเทศ 172 เรอื่ ง

เป็นการวิจัยเฉพาะชนิดพืชสมุนไพร มีมากกว่า 200
งานวิจัยเป็นท่ียอมรบั ในระดับนานาชาติได้ ย่ิงไป
กว่าน้ัน รายงานการวิจัยเก่ียวกับสถานการณ์
งานวิจัยดา้ นการแพทย์แผนไทย การแพทยพ์ ื้นบา้ น
และการแพทยท์ างเลือกหลายฉบบั สะทอ้ นใหเ้ ห็นถงึ
สดั สว่ นผลงานวิจยั ดา้ นสมุนไพรท่ีมีมากกว่างานวิจัย
ประเภทอ่นื ๆ ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 50

ทางเลอื กด้านสุขภาพ

คนส่วนใหญ่ของประเทศคร่งึ หน่งึ จะป่ วยดว้ ยโรคไม่
ติดตอ่ เรอื้ รงั อย่างนอ้ ย 1 โรค ย่ิงไปกว่าน้ัน ประเทศ
ไทยของเรากาลังเปล่ียนแปลงไปส่สู ังคมผูส้ ูงอายุ
(Ageing Society) จากข้อมูลของรัฐส่งผลให้เกิด
ภ า ร ะ ค่ า ใ ช้จ่ า ย ด้า น สุข ภ า พ ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ท่ี เ พ่ิ ม
สูงขึ้น ท้ังนี้หากจะลดภารค่าใช้จ่ายท่ีสูง การใช้
สมนุ ไพรไทยเพ่ือการบาบดั รกั ษาโรค และสรา้ งเสรมิ
สขุ ภาพของเรา สมุนไพรจึงเป็นทางเลือกหน่ึงท่ีจะ
ช่วยเสรมิ สรา้ งคณุ ภาพชีวติ ท่ีดใี หก้ บั ผคู้ นท่วั ไปได้

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 14 ]

อีกทงั้ ชว่ ยลดค่าใชจ้ ่ายดา้ นสขุ ภาพในภาพรวมของเรา
การใชย้ าสมนุ ไพรไทยพืน้ บ้านท่ีหาง่ายและปลอดภัย
เช่น ยาขมิ้นชัน สาหรบั บรรเทาอาการแน่น จุกเสียด
ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาฟ้าทะลายโจร สาหรับบรรเทา
อาการเจ็บคอ และอาการของโรคหวัด เช่น เจ็บคอ
ปวดเม่อื ยกลา้ มเนือ้ ฯลฯ
สาหรับผตู้ ้องการใช้สมุนไพรพัฒนาเขา้ สู่ธุรกิจตลาด
สมนุ ไพรทงั้ ในและต่างประเทศ ตอนนีเ้ ร่มิ มีผตู้ ่ืนตัวเขา้
มาทาธรุ กจิ อาหารเสรมิ เพ่อื สขุ ภาพ โดยมีสตู รสมุนไพร
ต่างๆ และมีการขยายตัวมากขึน้ ท้ังนี้การกาหนด
สมุนไพรท่ีมีสรรพคุณและมีศักยภาพ ต้องมีการ
พิจารณาใน 3 ประเด็น ได้แก่ ประเด็นด้า น
ศกั ยภาพ ดา้ นความตอ้ งการ และดา้ นความน่าสนใจ
ในอนาคต คณุ ก็สามารถทาไดส้ รา้ งอาชีพสรา้ งอนาคต
จากพชื ผกั สมนุ ไพรท่ีมใี นประเทศไทย

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 15 ]

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 16 ]

บทที่ 2 ลกั ษณะประเภทของสมนุ ไพร

ส มุ น ไ พ ร มี ห ล า ก ห ล า ย ช นิ ด แ ล ะ มี ส ร ร พ คุ ณ ม า ก ม า ย
แตกตา่ งกนั บางชนิดมีสรรพคณุ เช่นเดียวกัน สมุนไพรถือ
เป็นยาทางเลือกในการบาบดั รกั ษาและป้องกันโรคท้ังใน
รู ปแบบของยาและผลิตภัณฑ์อาหารเสริมท่ีเป็ นกระแส
นิยมของคนท่วั ไปในปัจจบุ ัน และหากพดู “สมนุ ไพร” เช่ือ
ว่าหลายคนคงจะคิดว่าเป็นแค่พืชผักหรือตน้ ไมท้ ่ีมาจาก
ธรรมชาติมันทาให้เรารูส้ ึกปลอดภัยในการเลือกใช้ แต่
หลายครัง้ ก็เราไม่ได้ศึกษาชนิดของแต่ละสมุนไพรว่ามัน
เหมาะกับธาตุหรือสภาพภายในต่างกายของเราก่อน
หรอื ไม่ และบางครงั้ ก็มีหลายครง้ั นามาใชอ้ ย่างไม่ถกู ตอ้ ง
หรอื ไม่ถกู วิธี ก็อาจทาใหเ้ กิดโทษต่อตวั ของเราหรอื ผใู้ ชไ้ ด้
เช่นกัน ฉะน้ัน ในแต่ละสมุนไพรเราต้องศึกษาและ
รับประทานให้เราเหมาะสมกับสภาพร่างกายของเรา มี
ปรมิ าณไมม่ ากเกินไป

เรามารู้จั กความหมายคาว่ า “ สมุ นไ พ ร ” ตาม
พระราชบัญญัติผลิตภัณฑส์ มุนไพร พ.ศ. 2562 กันสัก
หน่อยคะ ตามกฎหมายดังกล่าวได้ใหค้ วามหมายของ
“สมุนไพร” หมายความว่า ผลิตผลธรรมชาติท่ีไดจ้ ากพืช
สตั ว์ จุลชีพ หรือแร่ ท่ีใช้ ผสม ปรุง หรือแปรสภาพ เป็น

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 17 ]

ผลิตภัณฑ์สมุนไพร และ “ผลิตภัณฑ์สมุนไพร”
หมายความว่า
(1) ยาจากสมุนไพร และให้หมายความรวมถึงยา
แผนไทย ยาพัฒนาจากสมุนไพร ยาแผนโบราณท่ีใช้
กบั มนษุ ยต์ ามกฎหมายวา่ ดว้ ยยา หรอื ยาตามองคค์ วามรู้
การแพทย์ทางเลือกตามท่ี รัฐมนตรีโดยคาแนะนาของ
คณะกรรมการประกาศกาหนด เพ่ือการบาบัด รกั ษา และ
บรรเทาความเจ็บป่ วยของมนษุ ย์ หรอื การป้องกนั โรค

(2)ผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรหรือผลิ ตภัณฑ์ที่ มี
ส่วนประกอบสาคัญท่ีเป็ นหรือแปรสภาพ จาก
สมุนไพร ซ่งึ พรอ้ มท่ีจะนาไปใชแ้ ก่มนุษยเ์ พ่ือใหเ้ กิดผล
ต่อสขุ ภาพหรือการทางานของรา่ งกายใหด้ ีขนึ้ เสริมสรา้ ง
โครงสรา้ งหรือการทางานของรา่ งกาย หรอื ลดปัจจัยเส่ยี ง
ของการเกิดโรค

ฉะน้ัน จากพระราชบัญชีกฎหมายดังกล่าว หาเราจะ
เลอื กใชย้ าสมุนไพรเพ่ือการบาบัดรกั ษา เราควรศึกษาหา
ความรูห้ รอื ไดร้ ับคาแนะนาจากผู้เช่ียวชาญเฉพาะด้าน
จากชนิดสมุนไพรเพราะจะช่วยต้ังตารับยาหรือวิธีการ
บ ริห าร ยาท่ี ถูก ต้อ ง เ ห มา ะ สม ท่ี เ ฉพ า ะ กั บ บุค คล แ ล ะ
อาการของโรคอกี ดว้ ย

อมรรตั น์ บุญฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 18 ]

ลกั ษณะสมุนไพรโบราณตามความเชื่อว่า :
นับต้ังแต่สมัยโบราณเราทราบกันดีมาตลาดว่า พืช
สมนุ ไพรนน้ั มคี ณุ คา่ และมีสรรพคณุ ทางยามากมายหลาย
หลายชนิดซ่งึ คนโบราณเช่ือกันอีกดว้ ยว่า ตน้ พืชไมต้ ่างๆ
เป็นพืชท่ีมีสารท่ีเป็ นตัวสรรพคุณทางยาด้วยกันท้ังสิ้น
เพียงแต่วา่ พชื แต่ชนิดอาจคณุ ค่าทางยามากนอ้ ยแตกต่าง
กว่ากนั เทา่ นน้ั

พืชสมุนไพร มกี ารแบ่งเป็ น 5 ประการ ดงั นี้

ประการแรก : “รูป” ไดแ้ ก่ ใบไม้ ดอกไม้ เปลอื กไม้ แก่น
ไมก้ ระพีไ้ ม้ รากไม้ เมลด็

ประการท่ีสอง : “สี” ไดแ้ ก่ สีของใบไม้ เม่ือเรามองแลว้
เราจะเห็นวา่ เป็นสี เช่น สีเขียวจากใบไม้ สเี หลือง สแี ดง
สสี ม้ สมี ว่ ง สนี า้ ตาล สดี า

ประการท่ีสาม : “กล่ิน” ไดแ้ ก่ พืชท่ีใหค้ วามรูส้ กึ ว่า มี
กล่นิ หอม เหม็น หรอื กลน่ิ อย่างไร

ประการที่สี่ : “รส” ไดแ้ ก่ พืชท่ีใหค้ วามรูส้ กึ ว่า มีรส
อย่างไร รสจืด รสฝาด รสขม รสเค็ม รสหวาน รสเปรยี้ ว
รสเยน็

อมรรตั น์ บุญฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 19 ]

ประการท่ีห้า : “ชื่อ” ไดแ้ ก่ช่ือนั้นทาใหเ้ รารูว้ ่าคืออะไร
หรอื ในพืชสมนุ ไพรกลมุ่ นนั้ ๆ มีช่อื อยา่ งไร หรอื ใหเ้ รารูเ้ ป็น
อย่างไร เช่น ขิงเป็นอย่างไร ข่า เป็นอย่างไร ใบขี้เหล็ก
เป็นอย่างไร
พชื สมุนไพร แบ่งตามลักษณะประเภทไม้ได้ดงั นี้
1. ประเภทไมล้ ม้ ลุก เชน่ ฟ้าทะลายโจร ขิง ขมนิ้ ว่าน

หางจระเข้ หญา้ ปักกงิ้ แมงลกั ว่านนา้
2. ประเภทไม้พุ่ม เชน่ พญายอ กระเจีย๊ บแดง

เสลดพงั พอนตวั ผู้ มะแวง้ ตน้ หญ้าหนวดแมว
ทองพนั ช่งั
3. ประเภทไม้ต้น เช่น สะเดา ขเี้ หลก็ อบเชย กานพลู
มะขามแขก การบรู ฝร่งั
4. ประเภทไมเ้ ถา เชน่ มะแวง้ เครอื บอระเพ็ด บวั บก
พลู อญั ชนั หางไหลแดง

อมรรตั น์ บุญฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 20 ]

สรุป ความหมายสมุนไพรทีใ่ ช้เป็ นยา

สมนุ ไพรไม่ว่าจะเป็นส่วนท่ีมาจากพืชวตั ถุ สตั วว์ ัตถุ หรือ
ธาตวุ ตั ถกุ ็ตาม เวลาจะนามาใชเ้ พ่ือบรโิ ภค หรอื เพ่ือการ
รักษาตามกรรมวิธีจาเพาะอันใดก็ตาม พอจะจาแนก
รูปแบบของสมนุ ไพรท่ีใชเ้ ป็นยาไดด้ งั นคี้ ือ

1. รูปแบบท่ีเป็ นของเหลว : ยาเหล่านี้มักได้จาก
กรรมวิธีต่างๆ กนั เชน่ ยาตม้ คอื ห่นั ตน้ ยาแลว้ ตม้ กับนา้ ยา
ชงเป็นยาแหง้ ห่นั เป็นชิน้ เล็กๆ ค่ัวแลว้ นาไปชงกับนา้ น้า
ค้ันสมุนไพรเตรียมโดยการเอาต้นสมุนไพรสดๆ ตาให้
ละเอียด เติมนา้ แลว้ คัน้ เอานา้ ยามารบั ประทาน และยา
ดองเตรยี มโดยบดสมนุ ไพรใหแ้ หง้ ห่อดว้ ยผา้ ขาวบาง ดอง
ในสรุ า

2. รูปแบบท่ีเป็ นของแข็ง : ยาปั้นลกู กลอน เตรียมโดย
ห่นั ตน้ ไมย้ าสดใหเ้ ป็นแว่นบางๆ ตากแดดใหแ้ หง้ บดเป็น
ผง ผสมกับนา้ ผึง้ หรือนา้ เช่ือม 1 ส่วน ป้ันเป็นลกู กลมๆ
เล็กๆ ขนาดเสน้ ผ่าศูนยก์ ลาง 1 เซนติเมตร ปั้นเสร็จผ่ึง
แดดจนแหง้

3. รูปแบบกึ่งแข็งกึ่งเหลว : สมนุ ไพรเหล่านีจ้ ะทาใหอ้ ยู่
ในลกั ษณะพอทรงตวั ได้ มกั ใชเ้ พ่ือการรกั ษาภายนอก เช่น
ยาพอก เตรยี มโดยใชต้ น้ สดตาใหแ้ หลกหรอื เหลว

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 21 ]

4. รูปแบบอ่ืนๆ ที่มีลักษณะการใช้พิเศษ เช่นใชว้ ิธี
รมควนั เพ่ือรกั ษาโรคของทางเดินหายใจ หรือการรมควนั
เพ่ือรกั ษาแผล และใหม้ ดลกู เขา้ อใู่ นสตรภี ายหลงั คลอด

ฉะน้ัน “พืชสมุนไพร” เป็นส่ิงท่ีอยู่คู่กับคนไทยเรามา
ต้ังแต่สมัยโบราณมานับพันปี แต่วิวัฒนาการทาง
การแพทยพ์ ัฒนาเขา้ สู่การแพทยแ์ ผนปัจจบุ นั สมนุ ไพรก็
ไดพ้ ัฒนาแปรรูปมาใหเ้ ราเห็นหลายหลายแบบ และเร่ิม
เขา้ มามีบทบาทในชีวิตของเรามากขนึ้ โดยเฉพาะยคุ แห่ง
โรคโควิด-19 ท่ีมีการแผ่กระจ่ายไปท่ัวโลกสรา้ งความ
เสยี หายและสญู เสยี ใหช้ ีวติ ผคู้ นไปท่วั โรค สมนุ ไพรไทยเรา
กก็ ลบั มามบี ทบาทท่ชี ดั เจนในการช่วยเหลอื ชีวติ ของหลาย
คน ตวั ผเู้ ขียนเองก็ถือว่าอย่ใู นความเส่ยี งในช่วงท่ีใชช้ ีวิต
ในกรุงเทพมหานครในช่วงปี 2562 มีการแพรร่ ะบายโควิด
ในพืน้ ท่ีมีผไู้ ดร้ บั เช่ือจานวนมาก แต่ผเู้ ขียนเองโชคดีท่ีนา
สมนุ ไพรไทยมาทาเป็นอาหารและเคร่ืองด่ืมรับประทาน
ทกุ ๆ วนั ลดความเสย่ี งและปลอดภัยตน้ ทนุ ต่า

การใช้สมุนไพร เราต้องเลือกใช้ ขนาด และวิธีการใช้ท่ี
ถกู ตอ้ งเหมาะสมดังกับตัวเราท่ีป้องกันอาการขา้ งเคียงของ
การใช้สมุนไพร เช่น กระแสข่าวโซเชียล เร่ืองการ
รบั ประทานฟ้าทะลายโจร เพ่ือป้องกันโรคไวรัสโควิด-19
ดว้ ยการรบั ประทานฟ้าทะลายโจร โดยผู้เชียวชาญดา้ น
สมุนไพรได้ออกมาให้ขอ้ เท็จจริงว่า “ฟ้าทะลายโจรเป็ น

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 22 ]

สมุนไพรท่ีไดร้ ับการศึกษาว่ามีฤทธ์ิในการรักษาไขห้ วัด
ธรรมดา (common cold) อาการไอ เจ็บคอในโรคติดเชื้อ
เ ฉี ย บ พ ลั น ข อ ง ร ะ บ บ ท า ง เ ดิ น ห า ย ใ จ แ ล ะ มี แ ค่ เ พี ย ง
การศึกษาฤทธ์ิในการตา้ นไวรสั กลมุ่ ไขห้ วัดเฉพาะในหลอด
ทดลองและสัตว์ทดลองเท่านั้น และไม่แนะนาให้นามา
รับ ป ระ ท า น เ พ่ื อ เ ส ริ ม สร ้า ง ภู มิ คุ้ม กัน ห รื อ รับ ป ระ ท า น
ติดต่อกนั เกนิ 7 วนั ”

ดงั นน้ั หากเราจะใชส้ มนุ ไพรเราควรมีความเขา้ ใจและรูว้ ิธีใช้
สมุนไพรได้ถูกต้องและปลอดภัยนอกจากการศึกษา
รายละเอียดเก่ียวกับสมุนไพรน้ัน ๆ แลว้ เราจะต้องเลือก
ขนาดชนิดใหเ้ หมาะสมต่อการนามาใช้กับตัวเรา และรูถ้ ึง
การใชอ้ ย่างถูกต้อง หรือมีหลกั ในการเลือกใชย้ าสมุนไพร
หรอื ผลติ ภัณฑส์ มนุ ไพร

โดยผู้รู้ผู้เชียวชาญตา่ งให้หลักการวิธีเลือกใช้สมุนไพร
ไว้ดังนีว้ า่ :

ความถกู ต้องของชนิดนัน้ คือ “ต้นสมนุ ไพร”

ดว้ ยสมุนไพรส่วนใหญ่มีช่ือท่ีพอ้ งหรือเรียกเหมือนหรือซ้า
กัน โดยเราอาจเห็นว่ามีช่ือเฉพาะทอ้ งถ่ิน ท่ีอาจเรียกช่ือ
แตกตา่ งกนั ทง้ั ท่ีกเ็ ป็นพชื ชนิดเดียวกัน หรือบางครง้ั เราเห็น
ช่ือเหมือนกันเลยแต่เป็ นพืชคนละชนิด ดังนั้น เราจะใช้
สมุนไพรอะไรก็ศกึ ษาและเลือกใชใ้ ห้ถูกตอ้ งตามชนิดและ

อมรรตั น์ บุญฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 23 ]

ตน้ จริงๆ โดยผเู้ ชียวชาญไดใ้ หว้ ิธีการใชช้ ่ือพฤกษศาสตร์
ของพชื แตล่ ะชนดิ เป็นช่ือเรยี กเพ่ือป้องกนั ความสบั สน และ
ตรวจสอบเอกลกั ษณพ์ ืชโดยเปรียบเทียบกับตัวอย่างพืชท่ี
อยู่ในสวนพฤกษศาสตรห์ รือในหนังสือพฤกษศาสตร์ท่ี
เช่อื ถอื ได้

ความถกู ต้องของ “ส่วนของพืชสมุนไพร”

ถูกส่วน คือ ส่วนของพืชสมุนไพรแต่ละส่วนราก ดอก ใบ
เปลือก ผล หรือเมล็ด หรือความสุก แก่ อ่อน ดิบของ
สมุนไพร อาจมีองค์ประกอบทางเคมีหรือสาระสาคัญท่ี
เหมือนหรือแตกต่างกันได้ หรือในพืชบางชนิดส่วนต่าง ๆ
ของพืชอาจมีสาระสาคัญท่ีเหมือนกันแต่มีปรมิ าณแตกต่าง
กัน จึงทาให้ความแรงหรือประสิทธิภาพในการรักษา
แตกต่างกันได้ หรือในพืชบางชนิดบางส่วนใช้เป็ นยา
บางสว่ นมพี ษิ

ความถกู ต้องของ “ขนาดพชื สมุนไพร”

ถกู ขนาด คือ ขนาดการใชท้ ่ีเหมาะสมไม่มากเกินไป โดย
แมว้ ่ายาสมนุ ไพรหลายชนดิ จะไม่เป็นอนั ตราย แต่เม่ือไรเรา
รบั ประทานท่ีมีปรมิ าณหรือขนาดของการใชท้ ่ีเพ่ิมมากเกิน
ขนาดมันสง่ ผล บางครงั้ มนั อาจเกิดอนั ตรายต่อร่างกายได้
หรือผลการรกั ษา โดยเฉพาะในเด็กเล็กท่ีมีความทนต่อยา
นอ้ ยกว่าผใู้ หญ่ และระยะเวลาการใช้ ท่ีไม่ให้ใชต้ ิดต่อกัน

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 24 ]

นานเกินกวา่ คาแนะนาท่ีกาหนดควรหยุดยาเพ่ือใหร้ า่ งกาย
ได้พักและกาจัดยาออกจากร่างกาย หากจาเป็ นหรือมี
ความประสงค์ท่ีจะใช้สมุนไพรเป็ นเวลานาน ควรมีการ
ตรวจรา่ งกายท้ังก่อน ระหว่าง และหลงั การใชส้ มุนไพรเป็น
ระยะๆ ได้แก่ ตรวจการทางานของตบั เช่น ตรวจเอนไซม์
ตบั (AST, ALT) การทางานของไต (BUN, Cr) ความดัน
โลหิต ระดบั นา้ ตาลในเลอื ด เป็นตน้

ความถกู ต้องด้าน “วธิ ีใช้”

คือ วิธีการใชย้ าหรอื การนาสมนุ ไพรมาปรุงประกอบยาให้
ถกู ตอ้ งถกู ตามหลกั เช่น บางชนิดตอ้ งใชต้ น้ สด ค้ันนา้ ตม้
เค่ียว ตม้ กบั นา้ หรือดองเหลา้ เป็นต้น ในกรณีท่ีตอ้ งการ
ปรบั เปล่ยี นเป็นวิธีอ่ืนท่ีแตกต่างจากวิธีโบราณหรอื ดั้งเดิม
จาเป็นตอ้ งศึกษาถงึ ประสทิ ธิภาพและความปลอดภัยก่อน
จะใช้จริง เน่ืองจากสารเคมีท่ีอยู่ในพืชแต่ละชนิดมีความ
หลากหลาย การเปล่ียนวิธีเตรียมยาอาจทาให้สารท่ีถูก
สกดั ออกมาแตกตา่ งกนั ซง่ึ บางครง้ั อาจเกิดอนั ตรายได้

ความถกู ต้องของการใช้ให้ “ตรงกับโรค”

คอื เราตอ้ งเลือกชนิดสมุนไพรใหถ้ กู ตอ้ งกับอาการหรือโรค
เช่น หากตอ้ งการบรรเทาอาการทอ้ งผูก ก็ตอ้ งใชส้ มนุ ไพรท่ี
มฤี ทธ์ิชว่ ยระบาย ถา้ ไปใชส้ มนุ ไพรท่ีมีรสฝาดจะทาใหท้ อ้ ง
ย่ิงผูกมากขึน้ หรือถา้ หากจะใช้ร่วมกับการรกั ษาโรค หรือ

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 25 ]

มุ่งหวังผลเพ่ือการรักษาโดยตรง แนะนาให้หรือขอ
คาแนะนาจากผูเ้ ช่ียวชาญ เช่น แพทย์แผนไทยประยุกต์
แพทยแ์ ผนไทย หรือเภสชั กร เป็นตน้ เพ่ือความปลอดภัย
และประโยชนส์ งู สดุ

นอกจากผู้ เชียวชาญให้หลักการพิจารณาและ
ข้อแนะนาก่อนการเลือกใช้หรือขณะใช้สมุนไพรหรือ
ผลติ ภัณฑส์ มุนไพร โดยมีตัวอย่างเชน่ ดังนี้

1. ควรศึกษาว่าผลิตภัณฑน์ ั้นประกอบด้วยสมุนไพรชนิด
ใดหรือมีสว่ นประกอบของสมนุ ไพรใด หากมีอาการไม่
พงึ ประสงคเ์ กิดขนึ้ จะไดท้ ราบว่าเกิดจากสมนุ ไพรชนิด
ใด และเก็บขอ้ มลู ในการระวังการใชต้ ่อไป

2. หม่ันสังเกตความผิดปกติท่ีอาจเกิดขนึ้ ระหว่างการใช้
สมนุ ไพรหากเกิดอาการผิดปกติเกิดขนึ้ ในระหว่างการ
ใชส้ มนุ ไพร ควรหยดุ ใช้ และปรกึ ษาแพทยห์ รือเภสชั กร

3. หญิงมีครรภ์หรือให้นมบุตร และเด็กไม่ควรท่ีจะใช้
สมุนไพรถ้าไม่จาเป็ น โดยเฉพาะสมุนไพรท่ียังไม่มี
ขอ้ มลู ยืนยันความปลอดภัย เน่ืองจากสารบางชนิดใน
สมุนไพรสามารถผ่านรก ขบั ออกทางนา้ นม หรือมีผล
ต่อการเจรญิ เติบโตได้

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 26 ]

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 27 ]

บทท่ี 3 สมนุ ไพรหาไดจ้ ากที่ไหน

สมุนไพร เราจะหาได้จากที่ไหนและมีอะไรบ้าง เรา
มาทาความรู้จกั กนั

โดยเราสามารถแบง่ สมนุ ไพรไดเ้ ป็น 3 กลมุ่ ประเภท โดย

แบง่ ตามลกั ษณะของสมนุ ไพร คือ กลมุ่ ท่ีหน่งึ จากแร่งธาตุ
กลุ่มท่ีสองจากพืช กลุ่มท่ีสามจากสัตว์ ซ่ึงมีการใช้
ประโยชนท์ ่ีแตล่ ะชนิดแตกตา่ งกนั ออกไป

โดยสมุนไพร แบ่งเป็ นกลุ่มประเภทมีแหล่งท่ีหาได้
โดยธรรมชาตดิ งั นี้

1.สมนุ ไพรจากแรธ่ าตุ
คือ สมุนไพรท่ีเกิดขนึ้ จากแรธ่ าตุ เป็นทรพั ยากรท่ีไดจ้ าก
ธรรมชาติ ธรณีวิทยา ทรพั ยก์ รจากธรรมชาติ พวกหิน ดิน
เหล็ก ทองคา และสินท่ีเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ โดยมี
ผลการวิจัยคณุ ประโยชน์ดา้ นการบารุงร่างกาย และการ
บาบดั รกั ษาโรค ซ่งึ สมนุ ไพรประเภทแรธ่ าตุเราเห็นไดจ้ าก
ในท้องตลาดท่ัวไปและมักมีใหเ้ ห็นในครัวเรือนในการ
นาไปปรุงอาหารดว้ ยเช่นกนั เชน่ พมิ เสน , เกลอื , สารสม้
,การบรู , นา้ ตาล เป็นตน้

2.สมุนไพรจากพชื
คือ สมุนไพรท่ีมาจากพืชมีจานวนหลายหลายชนิด มี
สรรพคุณแตกต่างกนั และบางชนิดมีสรรพคุณเหมือนกัน
โดยมีคณุ ค่าทางยาและอาหารอย่างมาก ซ่งึ มีผลการวิจยั

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 28 ]

สมนุ ไพรท่ีเกดิ จากพืชบางชนิดบาบดั รกั ษาโรค และในบาง
ชนดิ ใหค้ ณุ ค่าท่ีมีประโยชนร์ ่างกาย เป็นยาอายุวฒั นะช่วย
บาบัดบารุงสขุ ภาพร่างกายอย่างดี โดยมีใหเ้ ราเห็นมาก
ท่ีสดุ และคนไทยแทบทกุ บา้ นอาจเคยเหน็ และไดร้ บั ประทาน
มาบางแลว้ เช่อื ว่าหลายคนยงั คงรบั ประทานและเห็นจนทกุ
วันนี้ โดยวิถีชีวิตคนไทยส่วนใหญ่ทาอาหารกินเองและได้
นาพืชผักสมุนไพรนามาใช้ประโยชนเ์ ป็นส่วนประกอบใน
การปรุงอาหาร ถือว่าเป็ นกลุ่มสมุนไพรท่ีมีมากท่ีสุด
มากกว่าในสมุนไพรในกลุ่มประเภทอ่ืน โดยกลุ่มพืช
สมุนไพร สามารถแบ่ง ออกแยกย่อยได้อีกมากมาย
ตัวอย่างเช่น มะนาว ,ขิง ,ข่า,ผักบุง้ ,ตะไคร้ ,พริกไทย ,
ชะอม, หัวหอมใหญ่ , ตาลึง ,ค่ืนฉ่าย , มะเขือเทศ ,
มะขามป้อม , เตย , ชะพลู ฯลฯ

3.สมนุ ไพรประเภทสตั ว์
คือ สมนุ ไพรประเภทนี้ เกิดจากส่วนประกอบของสตั ว์ โดย
สัต ว์บ า ง ช นิ ด สา ม า ร ถ ใ ห้คุ ณ ค่ า ป ร ะ โ ย ช น์ใ น ก า ร บ า รุ ง
รา่ งกาย บาบดั รกั ษาโรค ก็มีการใชเ้ พ่ือรบั ประทานกันมาก
ในบา้ งประเทศหรือมนษุ ย์บางเผาพนั ธ์ซ่งึ มีความเช่ือเร่อื ง
การกินเนือ้ สตั ย์ ก็ถือเป็นเร่อื งของความเช่ือดว้ ยส่วนหน่ึง
โดยมคี วามเช่อื เร่อื งสมนุ ไพรจากสตั ยม์ ีมากมายท่ีเก่ียวขอ้ ง
กบั สตั วท์ ่ีมีคนนามาใชป้ ระโยชน์ อาทิ สตั วบ์ ก สตั วน์ า้ สตั ว์
อากาศ สตั วค์ รง่ึ บกครง่ึ นา้ โดย สมนุ ไพรจากสตั ย์ มีใหเ้ ห็น
ในหลายประเทศ เชน่ หฉู ลาม,นา้ ผงึ ,กระเพาะปลา ฯลฯ

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 29 ]

แหล่งหาสมุนไพรจากพืชผลสวนครวั โดยท่วั ไป :
คือ สมุนไพรประเภทนี้นิยมปลูกเป็ นพืชผลสวน
ครัว หรือชาวสวนชาวไร่นิยมปลูกเพื่อรับประทาน
หรือแ บ่งขาย เ นื่อ งจาก คน ไท ยส่วน ให ญ่นิยม
ปลูกพืชสมุนไพรไว้ใช้ประโยชน์เองไม่ว่าจะเป็ น
อาหาร ยาทางเลือก โดยปลูกคู่เป็ นผักส่วนครัว
ภ า ย ใ น รั้ว บ ้า น ห รือ ทา เ ป็ น ส ว น ส มุน ไ พ ร เ พื่อ
จาหน่าย ซึ่งเป็ นผักสวนครัว ปลูกง่ายโตเร็ว คน
ไทยผู้อยู่ตามชนบทส่วนใหญ่มักปลูกเพื่อใช้เป็ น
เครื่องปรุงอาหารและถือเป็ นเทศชั้นดี โดยมีวิธี
ป ลูกแ ละ ดูแ ลก็ไ ม่ยุ่งยาก เ ป็ น พืชสมุน ไ พ รที่มี
ป ร ะ โ ย ช น ์ต่อ ร่า ง ก า ย แ ล ะ ก า ร ป ล ูก พืช ผัก
สมุน ไ พ ร ไ ว้เ พื่อ ใช้รับ ป ระ ท าน เ อ ง เ ป็ น กา รล ด
ค่าใช้จ่ายประหยัดเงินในกระเป๋ ของเราได้อย่างดี

ผเู้ ขียนจาไดเ้ ม่ือครงั้ ผเู้ ขียนยังเด็กครอบครวั ผเู้ ขียนอยู่
ตา่ งจงั หวัดไดป้ ลกู พืชผกั สมนุ ไพรไวร้ บั ประทานจานวน
มากและญาติพ่ีนอ้ งรวมถงึ เพ่ือนบา้ นทุกหลงั คาก็มีการ
ปลกู ไวห้ ลงั บา้ นเช่นเดียวกัน คนต่างจงั หวดั โดยเฉพาะ
คนสมยั โบราณมกั อายยุ ืนมากกว่าสมัยนีเ้ น่ืองจากนิยม
กินผกั พชื สมนุ ไพรเป็นการบารุงสขุ ภาพบดั บดั โรค

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 30 ]

โดยสมุนไพรจากพืช ทนี่ ิยมปลกู ในสวนครวั เรือนมากในประเทศไทย ดังนี้
กะเพรา (Holy Basil)

ชีวิตคนชนบทมกั ปลกู กะเพราติดบา้ นไวเ้ สมอ การปลกู กระเพราถือเป็นผักสวน
ครวั ที่นิยมกนั มากใชเ้ วลาปลกู มีอายปุ ระมาณ 70 วนั ก็สามารถเก็บมาใช้
ประโยชนไ์ ด้ โดยเก็บส่วนยอดและใบมาทาอาหารได้ และหากเราเด็ดยอดก็ยิ่ง
แตกยอดใหม่ทดแทน
ชาวสว่ นไรมักแนะนาใหเ้ ก็บหรอื ตดั ช่อดอก และเม่ือออกดอกเก็บไม่ทนั มนั มียอด
แก่ก็ใหต้ ดั ออกบา้ งเพ่ือช่วยยืดอายขุ องตน้ เราจะเห็นว่ากะเพรามีกลิ่นและรสท่ี
รุนแรงมากหากคนท่ีไม่เคยกินมาก่อน คนไทยนิยมนามาใชป้ รุงแต่งกล่นิ และดบั
คาวในอาหารจานเนือ้ กะเพราะท่ีนิยมปลกู มีทง้ั กะเพราะขาว ซ่งึ มีใบสเี ขียว และ
กะเพราะแดงท่ีมีใบสีม่วงเขม้ แกมนา้ ตาล

อมรรตั น์ บญุ ฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 31 ]

สรรพคุณกระเพรา : ตวั อย่างเช่น แกท้ อ้ งอืดทอ้ งเฟ้อ ในแง่คณุ ค่าทางอาหาร
มีเบตา้ แคโรทีนสงู เสริมดว้ ยแคลเซียมและฟอสฟอรัส ช่วยบารุงกระดูกและฟัน
เป็นตน้
ตะไคร้ (Lemongrass)

ตะไครแ้ ม่ครวั รูจ้ ักกนั ดีเมนตู ม้ ยาหรือเคร่อื งแกงตอ้ งมีตะไคร้ ตะไคร้ปลกู เป็นผัก
สวนครวั โดยมกั ปลกู ลงดินและปลกู ในภาชนะก็ได้ ตะไครใ้ ชป้ รุงกล่นิ รสแกงหรอื
ยาใหห้ อมเป็นสมนุ ไพรชนั้ ดี ความหอมจากนา้ มนั หอมระเหย
มีสรรพคุณ ตัวอย่างเช่น ลดการบีบตวั ของลาไส้ แกจ้ ุกเสยี ดแน่นทอ้ ง ควรกิน
เสรมิ กนั ไปในอาหารใหส้ มดลุ กลิ่นหอมของตะไครย้ ังช่วยไล่ยงุ ไลแ่ มลงบาง
ชนิดไดด้ ว้ ย ยังมีสรรพคุณหลายอย่าง น่ีแค่ตัวอย่าง ฯลฯ

อมรรตั น์ บุญฤทธ์ิ : Ami Lawyer [ 32 ]

อมรรตั น์ บญุ ฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 33 ]

E-book ราคาปกติ $19 เหลือเพยี ง $16 บาท
ราคาพเิ ศษเฉพาะส่ังซอื้ ผ่านเวบ็ ไซตเ์ ทา่ นั้น
สนใจสามารถตดิ ตอ่ ผา่ นช่องทาง Line หรอื เพจ แจง้ ช่ือหนงั สือและแคบ
เวบ็ ไซตน์ ี้ ขอราคาพิเศษตามนีไ้ ดเ้ ลยคะ

อมรรตั น์ บุญฤทธิ์ : Ami Lawyer [ 34 ]