โครงการวัดประชารัฐสร้างสุข วัดสว่างอารมณ์

๒ คำนำ โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข เป็นงานการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา โดยมุ่งเน้นการพัฒนาวัดให้ เป็นศูนย์การเรียนรู้และพัฒนาจิตใจของของประชาชน โดยใช้กลไกการสร้างสายสัมพันธ์ ความร่วมแรงร่วมใจของ วัด บ้าน ชุมชน และหน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่น เป็นแรงขับเคลื่อนโครงการ ด้วยอุดมการณ์และเจตจำนง ให้วัด เป็นสถาน สัปปายะ อำนวยสันติรสให้แก่ผู้เข้ามาพึ่งพาบำบัดทุกข์และเสริมสร้างความสุขทั้งแก่กายและใจ อัน จะนำไปสู่ความวัฒนาสถาวร ของชาติและสถาบวันพระพุทธศาสนา วัดสว่างอารมณ์ดำเนินการพัฒนาวัดด้วยวิถี ๕ส ตามพันธกิจของโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๖๔ และมีการพัฒนาปรับปรุงอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน โดยการทำงานแบบบูรณาการระหว่างวัด บ้าน ชุมชน ภาครัฐ และองค์กรต่างๆ ในการทำกิจกรรมร่วมกันทุกภาคส่วน ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและ พัฒนาภายในวัดสว่างอารมณ์จนเห็นเป็นเชิงประจักษ์ ขอกราบขอบพระคุณในความเมตตาของเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ ประธานฝ่ายสาธารณูปการ ของมหาเถรสมาคม และพระมหาเถระที่เมตตานุเคราะห์ในการให้กําลังใจ ในการดําเนินงานตลอดถึงให้คําแนะนํา ในการปฏิบัติจนเกิดผลการดำเนินงานที่น่าพึงพอใจ ขออนุโมทนา คณะกรรมการที่เกี่ยวข้อง คณะสงฆ์จังหวัด นครนายก นายอำเภอองครักษ์นายกองค์การบริหารส่วนตำบลองครักษ์ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลองครักษ์ผู้นำชุมชนบ้านเกาะวัด ที่ได้ร่วมกันสร้างพลังของการเปลี่ยนแปลงในการจัดการ สิ่งแวดล้อมวิถีพุทธที่ยั่งยืน พระครูประโชติธรรมานันท์ (เจ้าอาวาสวัดสว่างอารมณ์)

๓ สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ สารบัญ หมวดที่ ๑ ประสิทธิภาพการดำเนินโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุขวัดสว่างอารมณ์ ๑ ๑. ประวัติความเป็นมาของวัดสว่างอารมณ์ ๑ ๒. การแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ๔ ๓. การประกาศนโยบายโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ๗ ๔. การอบรมให้ความรู้ตามหลัก ๕ส เพื่อสร้างวัดสวยด้วยความสุข ๙ ๕. การสำรวจ จัดทำแผนผังวัด ชุมชน โรงเรียน และวิเคราะห์พื้นที่เพื่อการพัฒนา ๑๑ ๖. การจัดทำแผนปรับปรุงภายในวัด และชุมชน ๑๔ ๗. การจับคู่เพื่อการพัฒนาพื้นที่และการลงมือปฏิบัติ (Big Cleaning Day) ๑๖ ๘. การสรุปผลการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ๑๙ หมวดที่ ๒ การพัฒนาพื้นที่ ๙ แห่ง ภายในวัดสว่างอารมณ์ ๒๓ ๑. ป้ายชื่อวัด บริเวณหน้าวัด และแผนผังวัดโดยสังเขป ๒๓ ๒. การจัดการจราจร ป้ายจราจร และที่จอดรถ ๒๕ ๓. การจัดระบบห้องคลังวัสดุสงฆ์ และการควบคุมการเบิก-จ่าย สิ่งของ ๒๗ ๔. ห้องน้ำ ๒๙ ๕. การจัดการขยะ ๓๑ ๖. สภาพแวดล้อมพื้นที่เปิดโล่งในวัด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย ความปลอดภัย ๓๓ ๗. ระบบไฟฟ้าและการป้องกันอัคคีภัย ๓๔ ๘. โรงครัว ๓๖ ๙. การสุขาภิบาลอาคารเสนาสนะต่างๆ ภายในวัด ๔๑ หมวดที่ ๓ การส่งเสริมสุขภาพและสิ่งแวดล้อมภายในวัดสว่างอารมณ์ ๔๒ ๑. การพัฒนาฐานข้อมูลสุขภาพของพระสงฆ์ สามเณร และชุมชน ๔๒ ๒. การพัฒนาสถานที่วัดให้เป็นพื้นที่ส่งเสริมสุขภาพ ๔๓ ๓. การส่งเสริมกิจกรรมสุขภาพ ๔๓ ๔. การพัฒนาระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมภายในวัด และชุมชน ๔๕

๔ สารบัญ เรื่อง หน้า หมวดที่ ๔ การจัดการพุทธศิลปกรรมและทรัพยากรวัฒนธรรมภายในวัดสว่างอารมณ์ ๔๖ ๑. การพัฒนาข้อมูลพุทธศิลปกรรมและมรดกวัฒนธรรมภายในวัด ๔๖ ๒. การอนุรักษ์ บูรณปฏิสังขรณ์พุทธศิลปกรรมภายในวัดที่เหมาะสม ๔๗ ๓. การส่งเสริมกิจกรรมทางศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญา ๔๗ ๔. การส่งเสริมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์และพุทธศิลปกรรมภายในวัด ๔๘ ๕. การพัฒนาวัดให้เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านพุทธศิลปกรรม ศิลปวัฒนธรรม ๔๙ และภูมิปัญญา หมวดที่ ๕ การส่งเสริมการเรียนรู้ด้านจิตใจและปัญญา ๕๑ ๑. การจัดให้พื้นที่ของวัดเป็นสถานที่ส่งเสริมการเรียนรู้วิถีพุทธ ๕๑ ๒. การพัฒนาวัดให้เป็นศูนย์กลางของชุมชนเพื่อส่งเสริมการดำเนินชีวิตวิถีพุทธ ๕๒ ๓. การพัฒนากิจกรรมและการส่งเสริมการเรียนรู้ด้านคุณธรรม จริยธรรม ๕๓ ตามแนวพระพุทธศาสนา ๔. การจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา ๕๔ ๕. ส่งเสริมการเจริญวิปัสสนากรรมฐานให้กับประชาชน ๕๕ หมวดที่ ๖ ภาคผนวก ๕๖ ๑. ประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ๕๗ ๒. บันทึกข้อตกลงการลงนามความร่วมมือโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ๕๘

๕ ๑. ประวัติความเป็นมาของวัดสว่างอารมณ์ วัดสว่างอารมณ์ตำบลองครักษ์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่ง ในจังหวัดนครนายก เดิมมีชื่อว่า วัดศิศะกระบือแขวงเมืองนครนายก สันนิฐานว่าวัดตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๓๗๘ จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้าน และอดีตเจ้าอาวาสวัด เล่าต่อกันมาว่าแต่เดิมพื้นที่บริเวณนี้ เป็นป่า และเป็นที่อยู่อาศัยของควายป่า ซึ่งชาวบ้านในพื้นที่เรียกกันว่า ควายแห หลังสงครามเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ ๒ ได้มีชาวบ้านอพยพมาจากผลักไห่ ลาดสะโด ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายมอญ และชาวไทย เชื้อสายจีนมาตั้งรกรากอยู่บริเวณนี้ แล้วได้ตั้งวัดขึ้นมาสังเกตได้จากเสาหงส์ที่พบในวัดสว่างอารมณ์ เพราะในความเชื่อของชาวมอญ หงส์นั้นเกี่ยวข้องกับตำนานการเกิดเมืองหงสาวดี อันเป็นเมืองหลวง ที่เจริญรุ่งเรืองยิ่งของอาณาจักรมอญ นอกจากนี้หงส์ในทางพระพุทธศาสนายังเป็นสัญลักษณ์ แห่งความบริสุทธิ์ และภูมิธรรมอันสูง ด้วยชาวพุทธเชื่อว่าหงส์เป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ สภาพพื้นที่เดิมของวัดครั้งก่อนนั้นพื้นที่รอบๆ และทั่วไปเป็นท้องทุ่งนา มีป่าต้นอ้อ ต้นโสน ต้นแขม ขึ้นเต็มทั่วพื้นที่ ซึ่งในฤดูน้ำจะถูกน้ำท่วมการเดินทางจะต้องใช้เรือเป็นพาหนะ จนถึงฤดูแล้งน้ำก็จะแห้งหมด ตลอดแนวลำคลอง ที่ผ่านหน้าวัดและคลองใกล้เคียง ต้องใช้เท้าเดิน ชาวบ้านบริเวณนี้และใกล้เคียง ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตรกรรม คือทำนาหว่านปีละ ๑ ครั้ง และจะใช้กำลังของกระบือ (ควาย) ไถที่ทำนาปลูกข้าว - ลากฟ่อนข้าว - ย่ำซังข้าว เพื่อให้ได้เมล็ดข้าว เพราะยังไม่มีเครื่องจักรกลทุ่นแรง เหมือนสมัยนี้ ชาวบ้านจึงต้องหากระบือ (ควาย) เลี้ยงไว้เพื่อใช้แรงงานทุกครั้งที่มีการทำนา เมื่อกระบือตายลง ชาวบ้านสงสาร และคิดถึงบุญคุณกระบือ (ควาย) ของตน จึงนำกระดูกส่วนหัว และเขาที่งามนั้นไปเก็บไว้ที่วัด และเป็นที่มาของชื่อเรียก วัดศิศะกระบือ สมัยนั้นก็เป็นได้ ปัจจุบันนี้ ผู้เฒ่าผู้แก่ก็ยังติดปากเรียกขานกันว่า วัดหัวควาย ต่อมาชาวบ้านเรียกกันว่าวัดสว่างอารมณ์

๖ จุดเด่นของวัด วัดสว่างอารมณ์ เป็นที่ประดิษฐานของ “หลวงพ่อเงิน” ซึ่งเป็นอดีตเจ้าอาวาสวัด ที่ชาวบ้านให้ความ เคารพศรัทธา โดยหลังจากที่ท่านมรณภาพแล้ว สานุศิษย์ และประชาชนที่เคารพนับถือ ได้ร่วมกันสร้างรูปหล่อ ขึ้นมา โดยมีความเชื่อกันว่าถ้าหากมาขอพรกับหลวงพ่อเงินจะสมหวังในสิ่งที่ตั้งใจ

๗ ลำดับเจ้าอาวาส ลำดับ ที่ ชื่อ-ฉายา ตำแหน่ง ดำรงตำแหน่ง ๑ เจ้าอธิการมี จีนหุ่น เจ้าอาวาส (เจ้าณะแขวง) พ.ศ. ๒๓๗๘ - ๒๔๓๐ ๒ พระครูนุ่ม จันทร์เรือง เจ้าอาวาส (เจ้าณะแขวง) พ.ศ. ๒๔๓๑ - ๒๔๕๕ ๓ พระใบฎีกาเพิ่ม พุ่มพวง เจ้าอาวาส พ.ศ. ๒๔๕๖ - ๒๔๖๕ ๔ พระอาจารย์เฮง รัศมี ผู้ดูแล พ.ศ. ๒๔๖๖ - ๒๔๗๑ ๕ พระดี จันทร์เรือง ผู้ดูแล พ.ศ. ๒๔๗๒ - ๒๔๗๒ ๖ พระอาจารย์แช่ม เพาะบุญ ผู้ดูแล พ.ศ. ๒๔๗๓ - ๒๔๗๔ ๗ พระธรรมธรสวิง ทองใบ เจ้าอาวาส พ.ศ. ๒๔๗๕ - ๒๔๗๖ ๘ พระครูอนุกูลคณารักษ์ สิริสุขโข (เงิน เรวโต) เจ้าอาวาส (เจ้าคณะอำเภอองครักษ์) พ.ศ. ๒๔๗๗ - ๒๕๑๖ ๙ พระครูประภาตธรรมาภรณ์ เพาะบุญ (แกร รตนนาโถ) เจ้าอาวาส (เจ้าคณะตำบลศีรษะกระบือ) พ.ศ. ๒๕๑๗ - ๒๕๔๒ ๑๐ พระปลัดสง่า ม่วงศรี (สง่า สุวณฺโณ) เจ้าอาวาส พ.ศ. ๒๕๔๓ - ๒๕๔๙ ๑๑ พระครูประโชติธรรมานันท์ เพาะบุญ (โชติ โชติธมฺโม) เจ้าอาวาส (เจ้าคณะตำบลศีรษะกระบือ) พ.ศ. ๒๕๕๐ - ปัจจุบัน

๘ ๒. การแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์ ๒. การแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข เกิดจากการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา เพื่อให้พระพุทธศาสนา เป็นที่พึ่งทางจิตใจและเป็นหลักในการดำเนินชีวิต เนื่องจากภาวะวิกฤติทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และด้านสิ่งแวดล้อม ส่งผลต่อองค์กรทางพระพุทธศาสนาที่มีการปรับตัวล่าช้า และการประพฤติปฏิบัติ ของบุคลากรทางศาสนาเป็นเหตุนำมาซึ่งวิกฤติศรัทธา ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของพระพุทธศาสนาสังคมไทย มหาเถรสมาคม จึงได้ระดมความคิด กลั่นกรอง และเห็นชอบร่วมกันของคณะสงฆ์ทั่วทุกภูมิภาค ตามมติมหาเถรสมาคมในการประชุมครั้งที่ ๕/๒๕๕๙ (มติที่ ๑๐๖/๒๕๕๙) และในการประชุมครั้งที่ ๒/๒๕๖๐ เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๐ ที่มีมติเห็นชอบแผนแม่บทการปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาให้โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข เป็นหนึ่งในงานปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา วัตถุประสงค์เพื่อมุ่งพัฒนาให้เรียบร้อย รื่นรมย์ เป็นศูนย์การเรียนรู้และพัฒนาจิตใจของประชาชน มีแผนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบ โดยหัวใจ ของโครงการนี้ คือ กลไกการสร้างสายสัมพันธ์ความร่วมแรงร่วมใจกันของวัด ชุมชน และภาคีเครือข่านในท้องถิ่น ด้วยอุดมการณ์ร่วมกัน คือ ศรัทธาปสาทะใน “บวร” พระพุทธศาสนา และเจตจำนงให้วัดเป็นสถานสัปปายะ อำนวยสันติรสให้แก่ผู้เข้ามาพึ่งพาบำบัดทุกข์และเสริมสร้างความสุขทั้งแก่กายและใจ อันจะนำไปสู่ ความวัฒนาสถาวร ของชาติและสถาบวันพระพุทธศาสนา จากแนวนโยบายดังกล่าว วัดสว่างอารมณ์ จึงได้ดำเนินการตามพันธกิจของโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข โดยได้ดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๖๔ และมีการวางแผนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบ พัฒนาปรับปรุง อย่างต่อเนื่อง โดยยึดหัวใจวของโครงการฯ เป็นกลกไกสำคัญในการปฏิบัติ ด้วยการอาศัยความร่วมแรงร่วมใจ ระหว่างพลัง “บวร” บ้าน/ชุมชน วัด ภาคีเครือข่ายในท้องถิ่น โดยใช้ทั้งงบประมาณ การทุ่มเทกำลังกายกำลังใจ และความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทำให้วัดสว่างอารมณ์มีการเปลี่ยนแปลงในทุกด้านจนเป็นที่ประจักษ์แก่สายตา ของบุคคลทั่วไป ในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๖ วัดสว่างอารมณ์ ตำบลองครักษ์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข (กรรมการ ๕ส) ดังนี้ ๒.๑ วัดสว่างอารมณ์ ได้มีการจัดทำประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการ ๕ส เป็นลายลักษณ์อักษร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อร่วมกันพัฒนาวัดสว่างอารมณ์ให้เป็นศูนย์การเรียนรู้การพัฒนาจิตใจของประชาชน และมีเจตจำนงให้วัดเป็น “สถานสัปปายะ” อำนวยสันติรสแก่ผู้เข้ามาพึ่งพาบำบัดทุกข์และเสริมสร้างความสุข ทั้งแก่กายและใจ อันจะนำไปสู่ความวัฒนาสถาวร ของชาติและสถาบวันพระพุทธศาสนา ต่อไป ๒.๒ วัดสว่างอารมณ์ ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ครบทั้ง ๓ ฝ่าย ซึ่งประกอบใปด้วยตัวแทนจากวัด ชุมชน และภาครัฐ ดังนี้ ตัวแทนจากวัด ประกอบด้วย ๑. พระครูศาสนธรรมโกศล เจ้าคณะอำเภอองครักษ์ ๒. พระครูประโชติธรรมานันท์ เจ้าอาวาสวัดสว่างอารมณ์ (เจ้าคณะตำบลศีรษะกระบือ) ๓. พระนิวัฒน์ สุจิณฺโณ เลขานุการเจ้าคณะตำบลศีรษะกระบือ ๔. นายยุทธ พุ่มพวง ไวยาวัจกร วัดสว่างอารมณ์ ๕. นายเลิศ อิ่มเจริญ ไวยาวัจกร วัดสว่างอารมณ์

๙ ตัวแทนจากชุมชน ประกอบด้วย ๑. นายสุพจน์ ศรีรุ้ง กำนันตำบลองครักษ์ ๒. นายนายกอบลาบ ดาวแจ้ง ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๕ ตำบลองครักษ์ ๓. นายณคเรศ กลิ่นพิกุล ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๕ ตำบลองครักษ์ ๔. นางไพลิน คงประสิทธิ์ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๕ ตำบลองครักษ์ ตัวแทนจากภาครัฐ ประกอบด้วย ๑. นายชัยวัฒน์ เอี่ยมละออ ปลัดอาวุโสอำเภอองครักษ์ ๒. นายประเทือง ทองใบ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลองครักษ์ ๓. นายแพทย์สายัณห์ เรืองกิตติกุล ผู้อำนวยการโรงพยาบาลอำเภอองครักษ์ ๔. นายรังสิวุฒ ป่าโสม รักษาการ ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ ๕. นายสุเทพ พงษ์ธัญการ ปลัดอำเภอองครักษ์ ประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์

๑๐ ภาพ : การประชุมคณะกรรมการดำเนินงานวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์ วันพุธที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๖๖ และวันจันทร์ที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๖๖ ณ ศาลาสว่างเงิน วัดสว่างอารมณ์ ตำบลองครักษ์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

๑๑ ๓. การประกาศนโยบายเข้าร่วมโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์ ๓.๑ วัดสว่างอารมณ์ ได้มีการประกาศนโยบายเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อแสดงถึงการเข้าร่วมโครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข ดังนี้ - ติดตั้งป้ายประกาศนโยบายเข้าร่วมโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์ ภายในบริเวณวัดเพื่อประชาสัมพันธ์ให้สาธุชนได้รับทราบโดยทั่วกัน - ได้บันทึกข้อตกลงว่าด้วยความร่วมมือการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุขวัดสว่าง อารมณ์เป็นลายลักษณ์อักษร และติดตั้งภายในบริเวณวัด

๑๒ ๓.๒ มีการลงนามบันทึกข้อตกลงว่าด้วยความร่วมมือการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ระหว่างวัด หน่วยงานราชการ (ผู้แทนภาครัฐ) ผู้นำชุมชน ประชาชนตัวแทนวัด ภาพ : การลงนามบันทึกข้อตกลงว่าด้วยความร่วมมือการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วันอังคารที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๖ ณ ศาลาสว่างเงิน วัดสว่างอารมณ์ ตำบลองครักษ์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

๑๓ ๔. การอบรมให้ความรู้ตามหลัก ๕ ส เพื่อสร้างวัดสวยด้วยความสุข ๔.๑ วัดสว่างอารมณ์ มุ่งเน้นการอบรมให้ความรู้เรื่อง ๕ ส หลักสัปปายะ ๗ และหลักความรับผิดชอบ ต่อสังคม การมีวินัย สุจริต จิตอาสา รวมถึงมีการบริหารจัดการทรัพยากรภายในวัด มีขั้นตอนการดำเนินงาน โดยมอบหมายหน้าที่บุคลากรแบ่งเป็นฝ่ายต่างๆ ดังนี้ -ฝ่ายการจัดการจราจร ป้ายจราจร และที่จอดรถ -ฝ่ายการจัดระบบห้องคลังวัสดุสงฆ์และการควบคุมการเบิก-จ่ายสิ่งของ -ฝ่ายดูแลห้องน้ำ -ฝ่ายการจัดการขยะ -ฝ่ายโรงครัว/หอฉัน ภาพ : การอบรมให้ความรู้เรื่อง ๕ส เพื่อสร้างความเข้าใจในการดำเนินงาน โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์

๑๔ ๔.๒ มีการจัดทำเอกสารประชาสัมพันธ์ เพื่อถ่ายทอดความรู้ ๕ ส แก่บุคลากรที่เกี่ยวข้องและประชาชน ทั่วไป ดังนี้ ภาพ : เอกสารเผยแพร่ความรู้ดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ตามหลัก ๕ส วัดสว่างอารมณ์

๑๕ ๕. การสำรวจพื้นที่จัดทำแผนผังวัด และวิเคราะห์พื้นที่เพื่อการพัฒนา ๕.๑ มีการสำรวจและวิงเคราะห์พื้นที่วัด เพื่อหาแนวทางปรับปรุงพื้นที่ภายในวัด และกำหนดพื้นที่เป้าหมาย ที่จะปรับปรุงพัฒนาเรียงลำดับก่อน-หลัง โดยการวิเคราะห์จุดเด่น เอกลักษณ์ของวัด จุดที่ควรปรับปรุง และสร้างแนวทางใหม่ เพื่อการพัฒนาพื้นที่ให้สวยงาม ดังนี้ ภาพ : แผนผังแสดงพื้นที่ภายและอาคารเสนาสนะภายในวัดสว่างอารมณ์ ๑) เลือกพื้นที่ทำการปรับปรุงจากพื้นที่ ๙ แห่ง เช่น ป้ายชื่อวัด บริเวณหน้าวัด การจัดการจราจร ห้องคลัง/วัสดุ ห้องสุขา การจัดการขยะ ระบบไฟฟ้าและการป้องกันอัคคีภัย โรงครัว อาคารเสนาสนะต่าง ๆ ภายในวัด และจัดทำแผนผัง เพื่อกำหนดขอบเขตและความรับผิดชอบในการพัฒนาพื้นที่ ภาพ : แผนผังแสดงพื้นที่ทำการปรับปรุง ๙ แห่ง ภายในวัดสว่างอารมณ์

๑๖ ๒) การเตรียมการก่อนการปรับปรุง เช่น ภาพถ่ายก่อนการปรับปรุง กำหนดวันที่ดำเนินการปรับปรุง เพื่อให้สามารถดำเนินการได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ภาพ : เสนาสนะภายในวัดก่อนการดำเนินการปรับปรุง และพัฒนาพื้นที่

๑๗ ๓) วิเคราะห์พื้นที่ภายในวัด เพื่อจัดลำดับความสำคัญในการดำเนินงาน การจัดพื้นที่และสิ่งของ โดยใช้ความร่วมมือ และร่วมแรงจากชุมชนในการการพัฒนาพื้นที่ ภาพ : คณะกรรมการฯ ให้คำแนะนำในการพัฒนาพื้นที่ภายในวัด

๑๘ ๖. การกำหนดแผนการพัฒนา/ปรับปรุงพื้นที่ภายในวัด ๖.๑ มีการจัดทำแผนพัฒนาปรับปรุงพื้นที่ภายในวัด ภาพ : แผนการปรับปรุง พัฒนา และการทำกิจกรรมของวัดสว่างอารมณ์

๑๙ ๖.๒ มีการระบุผู้รับผิดชอบการปรับปรุงพื้นที่ภายในวัด ดังนี้ . ๖.๓ วัด ชุมชน และองค์กรต่างๆ มีส่วนร่วมในการจัดทำแผนพัฒนาวัดร่วมกัน โดยมีคณะสงฆ์วัดสว่าง อารมณ์ คณะกรรมการวัดสว่างอารมณ์ ผู้แทนจากโรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ ผู้แทนจากสถานีตำรวจภูธรองครักษ์ ผู้แทนองค์การบริหารส่วนตำบลองครักษ์ ผู้แทนจากโรงพยาบาลองครักษ์ กำนันตำบลองครักษ์ ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๕ และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๕ เข้าร่วมประชุมฯ ภาพ : คณะกรรมการฯ ประชุมการจัดทำแผนปรับปรุงและพัฒนาวัดสว่างอารมณ์ ลำดับ สถานที่ดำเนินงาน ผู้รับผิดชอบ ๑ ปรับปรุงซุ้มประตูวัด พระสนธยา ปริชาโน ๒ ปรับปรุงลานจอดรถ พระไกรสร กนฺตวีโร ๓ ปรับปรุงโรงครัว พระจีรศักดิ์ อธิโต ๔ ปรับปรุงห้องสุขา พระอเนก จนฺทโก ๕ ปรับปรุงโบสถ์ พระโยธิน มกาวีโร ๖ ปรับปรุงแนวกำแพงวัด พระเสริม วิสุทฺโท ๗ ปรับปรุงศาลาการเปรียญ พระอเนก จนฺทโก ๘ ปรับปรุงวิหาร พระนิวัฒน์ สุจิณฺโน ๙ ปรับปรุงกุฏิหลวงพ่อเงิน พระโยธิน มกาวีโร

๒๐ ๗. การจับคู่เพื่อการพัฒนาพื้นที่และการลงมือปฏิบัติ(Big Cleaning Day) ๗.๑ วัดสว่างอารมณ์ ได้มีการวางแผนการทำความสะอาดครั้งใหญ่ (Big Cleaning Day) ของวัด และชุมชน อย่างน้อยปีละ ๒ ครั้ง โดยมีการประชาสัมพันธ์ผ่านไปยังผู้นำชุมชน หน่วยงานต่างๆ ในพื้นที่ ที่เกี่ยวข้องและผ่าน เว็บไซต์/Facebook ของวัด - มีการประชาสัมพันธ์ผ่านเสียงตามสาย - มีการประชาสัมพันธ์เชิญชวนชาวบ้านตำบลองครักษ์เข้าร่วมกิจกรรมทาง Facebook

๒๑ ๗.๒ มีการบรณาการความร่วมมือระหว่างวัด ชุมชน หน่วยงานภาครัฐ และองค์กรต่างๆ ในการร่วมกัน จัดทำ Big Cleaning Day โดยดำเนินการดังนี้ ๑. กำหนดวันทำ Big Cleaning Day (วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา/วันสำคัญของชาติ) ระบุจำนวนคน กิจกรรม และพื้นที่ดำเนินการ ภาพ : กิจกรรมโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข Big Cleaning Day วัดสว่างอารมณ์

๒๒ ๒. กำหนดพิธีเปิดที่เป็นรูปธรรม (kick off) พื้นที่ดำเนินงาน และมีการประมวลผลสรุปกิจกรรม ภาพ : พิธีเปิดกิจกรรมจิตอาสาพัฒนาวัดสว่างอารมณ์ และ Big Cleaning Day ภาพ : แผนผังแสดงจุดทำความสะอาด Big Cleaning Day ภายในวัดสว่างอารมณ์

๒๓ ๘. การสรุปผลการดำเนินงานโครงการวัด ประชารัฐ สร้างสุข ๘.๑ วัดสว่างอารมณ์ มีการสรุปผลการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ดังนี้ ๑) มีการจัดประชุมคณะกรรมการ ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงานพระพุทธศาสนา จังหวัดนครนายก ส่วนราชการในอำเภอองครักษ์ องค์การบริหารส่วนตำบลองครักษ์ โรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ เครือข่ายจิตอาสาในพื้นที่อำเภอองครักษ์ ภาพ : การประชุมคณะกรรมการดำเนินงานวัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์

๒๔ ๒) มีการสรุปผลการปรับปรุงพื้นที่ วัดสว่างอารมณ์ ซึ่งได้ดำเนินการปรับปรุงพื้นที่จำนวนทั้งสิ้น ๙ จุด ได้แก่ - จุดที่ ๑ บริเวณซุ้มประตู มีการปรับปรุงพื้นที่ให้สะอาด ร่มรื่นสวยงาม มีการติดตั้งประตู เปิด-ปิด และแสดงเวลาเข้า-ออก ในบริเวณวัด -จุดที่ ๒ บริเวณลานจอดรถ มีการทำความสะอาด และแบ่งช่องจอดโดยการตีเส้นใหม่ให้ชัดเจน - จุดที่ ๓ โรงครัว มีการปรับปรุงการจัดเรียงภาชนะต่างๆ ให้เป็นระเบียบ เพื่อให้สามารถ หยิบใช้งานได้อย่างสะดวก - จุดที่ ๔ ห้องสุขา มีการปรับปรุงซ่อมแซมห้องน้ำให้พร้อมใช้งาน มีการแบ่งแยกห้องน้ำ ชาย ห้องน้ำหญิง ห้องน้ำผู้พิการ และมีการทำความสะอาดเพิ่มสุขอนามัยที่ดี ปลอดภัยจากเชื้อโรค - จุดที่ ๕ บริเวณโบสถ์มีการทำความสะอาดบริเวณนรอบอุโบสถ เพื่อให้เกิดความสะอาด - จุดที่ ๖ บริเวณแนวกำแพงวัด มีการตัดหญ้าและเก็บเศษไม้ออกจากพื้นที่ และใส่ตะแกรง ในช่องกำแพงรั้วที่ยังขาด - จุดที่ ๗ ศาลาการเปรียญ ได้ปรับปรุงพัฒนาพื้นที่ให้เป็นสถานที่สำหรับอบรม ศึกษาดูงานฯ บำเพ็ญกุศลทางพระพุทธศาสนา - จุดที่ ๘ วิหาร มีการปรับปรุงพัฒนาพื้นที่ให้สะอาด รวมทั้งจัดเรียงสิ่งของโดยรอบวิหาร ให้เป็นระเบียบ ดูสวยงามเป็นที่น่านับถือศรัทธาของประชาชน และเพื่อเป็นสถานที่พัฒนาจิตและปัญญา - จุดที่ ๙ กุฏิหลวงพ่อเงิน มีการทำความสะอาด ซ่อมแซมในส่วนที่ผุพังเสียหาย และทำความสะอาดพื้นที่ด้านล่างโดยรอบกุฏิให้เป็นระเบียบเรียบร้อย ๓) วัดสว่างอารมณ์มีการดำเนินกิจกรรม ดังนี้ -การให้ความรู้เรื่อง ๕ส หลักสัปปายะ ๗ ความรับผิดชอบต่อสังคม และจิตอาสาพัฒนาชุมชน - การพัฒนากิจกรรมวิถีพุทธให้เป็นศูนย์การเรียนรู้พระพุทธศาสนาและการพัฒนาสังคม - การยกระดับวัดสู่ความเป็นวิชาการและการปฏิบัติกรรมฐาน โดยมีการสอนปฏิบัติธรรม ภาพ : กิจกรรมวิถีพุทธ และการปฏิบัติธรรม วัดสว่างอารมณ์

๒๕ ๘.๒ มีการติดตามและรายงานผลการดำเนินงานโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข โดยคณะกรรมการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข วัดสว่างอารมณ์ ในพื้นที่ดำเนินการพัฒนาวัดสว่างอารมณืให้เป็นสถานสัปปายะ ๗ ด้วยวิถี ๕ ส ด้วยความร่วมมือกับทุกภาคส่วน ทั้ง วัด โรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานของรัฐ ในการจัดกิจกรรมทางศาสนา วันสำคัญสถาบันพระมหากษัตริย์ การพัฒนาพื้นที่ ๙ แห่ง ในวัด การส่งเสริมสุขภาพและสิ่งแวดล้อมในวัด การจัดการทรัพยากรภายในวัด และการส่งเสริมการเรียนรู้ภายในวัด เพื่อให้การพัฒนาวัดและดำเนินโครงการฯ เป็นไปด้วยความเรียบร้อย ภาพ : การประชุมคณะกรรมการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข และการติดตามการดำเนินงานโครงการฯ

๒๖ ๘.๓ มีการวิเคราะห์ผลการดำเนินโครงการวัด ประชา รับ สร้างสุข ดังนี้ - จากการวิเคราะห์ผลการดำเนินโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ของวัดสว่างอารมณ์ พบว่า วัดสว่างอารมณ์ได้รับการยอมรับว่าเป็นวัดที่มีสถานที่สวยงาม เป็นสัปปายะ เหมาะสมกับการเรียนรู้ ทางพระพุทธศาสนา และมีระบบบริหารจัดการภายในวัดที่เหมาะสมในเชิงประจักษ์ เหมาะสมเป็นวัดต้นแบบ ให้วัดต่างๆ ได้นำไปเป็นแบบอย่างต่อไป ภาพ : พระครูประโชติธรรมานันท์ (โชติ โชติธมฺโม) เจ้าอาวาสวัดสว่างอารมณ์ เป็นผู้มีความรู้ความสามารถ ในการบริหารจัดการ ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลศีรษะกระบือ

๒๗ วัดศรีจุฬา ได้มีการกำหนดแนวทางในการพัฒนาพื้นที่ภายในบริเวณวัด เพื่อเป็นมาตรฐานในการบริหาร จัดการสิ่งแวดล้อมภายในพื้นที่วัด จำนวน ๙ แห่ง ดังนี้ 1. ป้ายชื่อวัด บริเวณหน้าวัด และแผนผังวัดโดยสังเขป 1.1 มีการจัดทำป้ายชื่อวัดที่มีความเหมาะสม สามารถมองเห็นชื่อวัด และอ่านได้อย่างชัดเจน

๒๘ ๑.๒ มีการปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณหน้าวัด แนวกำแพง ให้สะอาดสวยงาม ไม่มีสิ่งใดกีดขวาง ก่อนทำ หลังทำ 1.3 มีการจัดทำป้ายแสดงเวลาเปิด –ปิด วัด เพื่อควบคุมเวลาเข้า-ออกภายในวัด อย่างชัดเจน

๒๙ 2. การจัดการจราจร ป้ายจราจร และที่จอดรถ 2.1 มีการจัดทำป้ายจราจร/ป้ายบอกทิศทางการไปยังสถานที่สำคัญภายในวัด ก่อนทำ หลังทำ

๓๐ 2.2 มีการจัดสถานที่สำหรับจอดรถที่มีความสะดวกเหมาะสม และปลอดภัย ภายในบริเวณวัด 2.3 มีการกำหนดแนวทางการจอดรถที่เป็นระเบียบ ก่อนทำ หลังทำ

๓๑ 3. การจัดระบบคลังวัสดุสงฆ์และการควบคุมการเบิก-จ่ายสิ่งของ 3.1 มีการจัดทำป้ายชื่อคลังวัสดุสงฆ์ ป้ายระเบียบการยืม-คืนสิ่งของไว้หน้าห้องคลังวัสดุ ก่อนทำ หลังทำ 3.2 มีการจัดวางสิ่งของตามแผนผังที่กำหนดและมีป้ายบ่งชี้ในแต่ละชั้นวาง ก่อนทำ หลังทำ

๓๒ 3.3 มีการจัดทำเอกสารบัญชีคุมสำหรับใช้ยืม - คืน สิ่งของในคลังวัสดุสงฆ์

๓๓ ๔. ห้องน้ำ (แยกชาย-หญิง-สะอาด-สะดวก-ปลอดภัย) 4.1 มีการแยกห้องน้ำออกเป็นสัดส่วนระหว่าง พระและฆราวาส และมีการจัดทำป้ายห้องน้ำแยก สำหรับพระสงฆ์ ฆราวาสชาย หญิง อย่างชัดเจน 4.2 ห้องน้ำภายในวัด สะอาด มีอุปกรณ์ภายในห้องน้ำพร้อมใช้งาน ไม่ชำรุดเสียหาย ก่อนทำ หลังทำ

๓๔ ๔.๓ มีการมอบหมายผู้รับผิดชอบในการดูแลทำความสะอาดห้องน้ำ ก่อนทำ หลังทำ ก่อนทำ หลังทำ

๓๕ 5. การจัดการขยะ (การคัดแยกขยะ - การใช้หลัก ๓R) วัดสว่างอารมณ์มีการรณรงค์ให้พุทธศาสนิกชนช่วยกันลดปริมาณขยะ โดยการคัดแยกขยะตามหลัก ๓ Rคือ Reduce การลดปริมาณขยะที่สร้างขึ้น เช่น งดการใช้พลาสติกแบบ Single use ที่ใช้เพียงครั้งเดียวแล้วทิ้ง Reuse การนำกลับมาใช้ใหม่ ค้นหาวิธีใหม่ๆ ในการใช้สิ่งต่างๆ ที่แทนการถูกโยนทิ้งไป Recycle การเปลี่ยนสิ่งที่เก่าและไร้ประโยชน์ ให้เป็นสิ่งใหม่ที่มีประโยชน์ ซึ่งวิธีนี้เป็นการดำเนินการเพื่อลดปริมาณของเสียที่เกิดขึ้น โดยมีการดำเนินการ ดังนี้ ๕.๑ มีการกำหนดตำแหน่งที่ตั้งของภาชนะสำหรับใส่ขยะที่ชัดเจน/เหมาะสม โดยแบ่งเป็นแถวขยะ ๓ R เพื่อให้สามารถรองรับขยะทั่วทั้งวัดได้ ก่อนทำ หลังทำ ๕.๒ มีการคัดแยกตามประเภทขยะ ได้แก่ ขยะทั่วไป ขยะเปียก ขยะรีไซเคิล และขยะอันตราย รวมถึง การกำจัดอย่างถูกต้องเหมาะสม โดยมอบหมายผู้รับผิดชอบดูแล ก่อนทำ หลังทำ

๓๖ ๕.๓ มีการจัดหาภาชนะและถังขยะ สำหรับใส่ขยะอย่างเพียงพอต่อการใช้งาน ก่อนทำ หลังทำ

๓๗ 6. สภาพแวดล้อมพื้นที่เปิดโล่งภายในวัด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย ความปลอดภัย ๖.๑ วัดสว่างอารมณ์มีการจัดสภาพแวดล้อมภายในวัดอย่างเป็นระเบียบ เปิดโล่งไม่มีจุดอับสายตา และสะอาด สวยงาม ๖.๒ สภาพแวดล้อมทั่วไปภายในวัดมีแสงสว่างอย่างเพียงพอ มีความปลอดภัย พร้อมใช้งาน

๓๘ 7. ระบบไฟฟ้าและการป้องกันอัคคีภัย (แสงสว่างและระบบป้องกัน) ๗.๑ วัดสว่างอารมณ์มีการส่งเสริมการศึกษาหาความรู้เรื่องความปลอดภัย และการป้องกันอัคคีภัย ให้บุคลากรในวัดจากช่องทางต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเอกสารเผนแพร่ความรู้ สื่อออนไลน์ ฯลฯ ภาพ : การอบรมป้องกันภัยของวัดสว่างอารมณ์ ๗.๒ มีการมอบหมายผู้รับผิดชอบในการดุแลอุปกรณ์ไฟฟ้า ปลั๊ก สายไฟ อย่างสม่ำเสมอ ไม่ให้ชำรุดเสียหาย มีระบบตัดไฟอัตโนมัติ เมื่อพบความเสียหายจะดำเนินการแก้ไขโดยด่วน ก่อนทำ หลังทำ

๓๙ ๗.๓ วัดมีการจัดหาอุปกรณ์ดับเพลิงที่พร้อมใช้งาน ติดตั้งในจุดที่เหมาะสม สามารถหยิบใช้งานได้สะดวก รวดเร็ว เช่น ในกุฏิเจ้าอาวาสและพระสงฆ์ ศาลาการเปรียญ โรงครัว โบสถ์ เป็นต้น ก่อนทำ หลังทำ

๔๐ 8. โรงครัว (การจัดวางเป็นระเบียบ - สะอาด - ปลอดภัย) ๘.๑ วัดสว่างอารมณ์ มีการจัดทำป้ายโรงครัว หอฉัน แยกเป็นสัดส่วน โดยเน้นความสะอาด เป็นระเบียบ เรียบร้อย ได้แก่ ห้องครัวสว่างแจ้ง ห้องครัวสว่างมาก ห้องครัวสว่างที่สุด และห้องครัวสว่างจ้า ห้องครัวสว่างแจ้ง ก่อนทำ หลังทำ

๔๑ ห้องครัวสว่างมาก ก่อนทำ หลังทำ

๔๒ ห้องครัวสว่างที่สุด ก่อนทำ หลังทำ

๔๓ ห้องครัวสว่างจ้า ก่อนทำ หลังทำ

๔๔ ๘.๒ มีการจัดการวัตถุดิบ และเศษอาหารให้ถูกสุขลักษณะ มีน้ำใช้ น้ำดื่มสะอาด มีฝาปิดมิดชิด ก่อนทำ หลังทำ ๘.๓ มีการดูแลปรับปรุงพื้นที่ซักล้างให้พร้อมใช้อยู่เสมอ มีอุปกรณ์ที่สะอาดพร้อมใช้งาน ไม่มีคราบสกปรก หรือเศษอาหารติดภาชนะ โดยมีแม่บ้านและพระผู้ได้รับมอบหมายประจำห้องครัวคอยดูแล ก่อนทำ หลังทำ

๔๕ 9. การสุขาภิบาลอาคารเสนาสนะต่างๆ ภายในวัด ๙.๑ วัดสว่างอารมณ์มีการจัดทำป้ายชื่ออาคารและสถานที่ต่างๆ ภายในวัด ภาพ : เสนาสนะภายในวัดที่มีการจัดทำป้ายชื่ออาคาร ๙.๒ วัดสว่างอารมณ์เน้นการดูแลรักษาความสะอาดของอาคารสถานที่อย่างสม่ำเสมอ และมีระเบียบปฏิบัติ สำหรับผู้ที่เข้ามาขอใช้อาคารสถานที่อย่างเหมาะสม มีอุปกรณ์ทำความสะอาด และมีการมอบหมายผู้ดูแลประจำอาคาร

๔๖ วัดสว่างอารมณ์ มุ่งพิจารณาถึงการพัฒนาวัดไปสู่การส่งเสริมสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมภายในวัดที่ดียิ่งขึ้น โดยการนำหลักการส่งเสริมสุขภาพและการจัดการสิ่งแวดล้อม มาประยุกต์ใช้กับหลัก ๕ส และหลักสัปปายะ 7 เป็นเครื่องมือในการดำเนินการ ดังนี้ ๑. การพัฒนาฐานข้อมูลสุขภาพของพระสงฆ์ สามเณร และชุมชน โดยการจัดทำฐานข้อมูลพระภิกษุสามเณร และมีการส่งเสริมตรวจสุขภาพประจำปีของพระภิกษุ สามเณร ภายในวัด และจัดทำฐานข้อมูลสุขภาพ เพื่อความแข็งแรงและปลอดภัย ภาพ : ฐานข้อมูลพระภิกษุ – สามเณร และฐานข้อมูลสุขภาพของพระในวัด

๔๗ ๒. การพัฒนาสถานที่วัดให้เป็นพื้นที่ส่งเสริมสุขภาพ เช่น มีตู้ยาสามัญประจำวัด ห้องพยาบาล ภาพ : ตู้ยาสามัญประจำวัดสว่างอารมณ์ ๓. การส่งเสริมกิจกรรมสุขภาพ เช่น ให้วัดปลอดอบายมุข สุรา บุหรี่กัญชา - มีการติดป้ายประชาสัมพันธ์ส่งเสริมกิจกรรมสุขภาพ เป็นวัดปลอดอบายมุข สุรา บุหรี่ อย่างเคร่งครัด ภายในบริเวณวัด ภาพ : ป้ายประชาสัมพันธ์แสดงจุดยืน วัดสว่างอารมณ์เป็นสถานที่ปลอดอบายมุข สุรา บุหรี่

๔๘ - มีการส่งเสริม และสนับสนุนให้เด็ก และเยาวชน ต่อต้านยาเสพติด ภาพ : การรณรงค์ต่อต้านยาเสพติดโรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ เนื่องในวันต่อต้านยาเสพย์ติดโลก วันที่ 26 มิถุนายน ๒๕๖๖ ๔. การพัฒนาระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมภายในวัด และชุมชน - วัดสว่างอารมณ์มีการแยกขยะเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม ภาพ : ถังคัดแยกขยะภายในวัด

๔๙ ๕. การพัฒนาวัดให้เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านการส่งเสริมสุขภาพ - วัดสว่างอารมณ์ เข้าร่วมการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพ ประจำวัด, อสว.) หลักสูตร ๗๐ ชั่วโมง กรมอนามัย ภาพ : วัดสว่างอารมณ์เข้ารับการอบรมพระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด หลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก ระหว่างวันที่ ๑๘ - ๒๑ เมษายน ๒๕๖๖ ณ ศาลาการเปรียญ วัดอุดมธานี พระอารามหลวง ตำบลบ้านใหญ่ อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก

๕๐ การจัดการพุทธศิลปกรรมและทรัพยากรทางวัฒนธรรมภายในวัด โดยวัดสว่างอารมณ์ มีการจัดการพุทธ ศิลปกรรมและทรัพยากรวัฒนธรรมภายในวัด ดังนี้ 1. การพัฒนาฐานข้อมูลพุทธศิลปกรรมและมรดกวัฒนธรรมเช่น ปูชนียวัตถุ-สถาน ภายในวัด - วัดสว่างอารมณ์ มีการจัดการจัดทำฐานข้อมูล ปูชนียวัตถุ เช่น พระเครื่อง พระบูชาของวัดอย่างมีระบบ ภาพ : ฐานข้อมูลปูชนียวัตถุภายในวัดสว่างอารมณ์