กรณีศกึ ษา
Case Study
รา้ นขายยาเปน็ หนว่ ยหนึ่งของระบบสขุ ภาพท่อี ยู่ใกล้ชิดประชาชน โดยร้านขายยาไม่เพียงแค่ทาหน้าท่ี
ด้านการกระจายยาเท่านั้น แต่ยังมีบทบาทสาคัญเปรียบเสมือนเป็น “ท่ีพ่ึงด้านสุขภาพของชุมชน” เพราะ
นอกเหนอื จากการจาหน่ายยาแลว้ รา้ นขายยายังเปน็ แหล่งท่สี ามารถให้คาแนะนาในการดูแลสุขภาพ ตลอดจน
การแนะนาและการส่งต่อไปยังแพทยผ์ ู้เชีย่ วชาญตามความเหมาะสม และร้านขายยาส่วนใหญ่จะเปิดให้บริการ
ตลอดทง้ั วนั ประชาชนจงึ สามารถเข้าถงึ บริการด้านสุขภาพจากร้านขายยาได้ง่าย ทาให้ร้านขายยาเป็นสถานที่
บริการสาธารณสขุ ท่ีสาคญั ที่ประชาชนส่วนใหญ่นิยมใช้บริการ โดยพบว่า ผู้ป่วยในชุมชนไปซ้ือยาตามร้านขาย
ยามากข้ึน เพ่ือที่จะนามารักษาตนเอง โดยเฉพาะการเจ็บป่วยที่ไม่รุนแรง หรือเรียกพฤติกรรมนี้ว่าการใช้ยา
รกั ษาตนเอง เกิดความสะดวกสบายทางสุขภาพ
การกระจายของร้านขายยาในประเทศไทยมีการกระจุกตัวอยู่เฉพาะในพ้ืนที่ที่มีความเจริญทาง
เศรษฐกิจเป็นส่วนใหญ่ เม่ือพิจารณาถึงจานวนร้านขายยาของแต่ละจังหวัดพบความแตกต่างของปริมาณร้าน
ขายยาของจงั หวัดเลก็ กับจังหวัดใหญอ่ ย่างชัดเจน โดยเฉพาะในพ้ืนที่ชนบท และกึ่งเมืองชนบท การเลือกทาเล
ที่ตั้งจงึ เป็นสิ่งสาคัญ หลายครั้งมักเลือกทาเลในตัวเมืองใหญ่เพราะเห็นคนในชุมชนบริเวณนั้นหนาแน่น แต่ลืม
มองไปว่า กลุ่มคนท่ีกระจุกตัวอยู่หนาแน่นบริเวณน้ัน มีร้านขายยาอยู่เป็นจานวนมากแล้ว ซ่ึงถ้าจะลงทุนเปิด
ธุรกิจร้านขายยาขึ้นมาอีก จะต้องรับมือกับภาวะการแข่งขันทางการตลาดท่ีสูงข้ึน เมื่อสารวจแล้วพ้ืนที่ท่ี
ประชากรมวี ิถีชีวิตแบบก่งึ เมอื งกง่ึ ชนบท ท่ที าอาชีพเกษตรกร ปลกู พชื เศรษฐกิจหลักของประเทศ ประชากรใน
พน้ื ท่ีมีรายได้สูงมาก ยกตัวอยา่ งจากทางภาคใต้ ชว่ ง 10 ปที ่ผี ่านมา ราคายางและปาล์มน้ามันราคาสูงขึ้นอย่าง
มาก ทาให้ประชากรในพ้ืนที่มีรายได้และกาลังซื้อสินค้าต่างๆสูงตามไปด้วย ปัจจัยทางด้านสังคมที่ประชากรมี
วิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบสังคมเมืองมากข้ึน การเข้าถึงแหล่งข้อมูลความรู้ต่างๆ รวมทั้งด้านสุขภาพ ทาให้
ประชาชนหันมาให้ความสาคัญและใส่ใจการดูแลสุขภาพมากขึ้น พ้ืนท่ีชนบท และกึ่งเมืองชนบท จึงเป็นพื้นท่ี
น่าสนใจสาหรับการลงทุนทาธุรกิจขายยา
ธรุ กจิ รา้ นขายยาเปน็ ธรุ กิจท่มี ีการเจริญเติบโตอย่างต่อเน่ือง และมีลักษณะพิเศษแตกต่างไปจากธุรกิจ
อ่ืน เนื่องจากเป็นธุรกิจที่เก่ียวกับชีวิตและสุขภาพของประชาชน การให้บริการสุขภาพในร้านขายยาเป็น
จุดสาคัญอย่างย่ิงในระบบสาธารณสุขไทย เพราะเป็นแหล่งบริการด้านสุขภาพปฐมภูมิ (Primary Health
Care Unit) เมื่อประชาชนเริ่มเกิดอาการเจ็บป่วยนิยมไปซ้ือยามาจากร้านขายยาก่อนไปพบแพทย์
ซ่ึงร้านขายยาในประเทศไทยแบ่งตามการอนุญาตสถานประกอบการด้านยาตามระเบียบสานักงาน
คณะกรรมการอาหารและยา วา่ ด้วยเกณฑ์การพิจารณาเก่ียวกับสถานทขี่ ายยา
การลงทนุ ธุรกิจร้านขายยามีการลงทุนสูง ท้ังต้นทุนในการตกแต่งร้านใหม่ และต้นทุนค่าจ้างบุคลากร
นอกจากนก้ี ารประกอบธุรกิจร้านขายยาจะต้องมีเงินทุนหมุนเวียนในกิจการค่อนข้างสูง ซ่ึงจะใช้เป็นค่าใช้จ่าย
เก่ียวกับต้นทุนค่ายาและเวชภัณฑ์ ค่าจ้างบุคลากรภายในร้าน และค่าสาธารณูปโภคต่างๆ เน่ืองจากในช่วง
เริ่มต้นของกิจการจะมีรายรับน้อยกว่ารายจ่าย ทาให้ต้องมีเงินทุนหมุนเวียน ประกอบกับยังไม่เคยมีการศึกษา
ถึงพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและการใช้บริการที่ร้านขายยาของประชากรในพื้นที่ การลงทุนประกอบธุรกิจ
ส่งิ ที่ผูล้ งทนุ ทนุ ตอ้ งการคือ ผลกาไรจากการลงทุนน้ันๆ และความอยรู่ อดทางธุรกิจ และด้วยเหตุที่การลงทุนทา
ธุรกิจร้านขายยาท่ีมีรูปแบบการดาเนินกิจการที่ทันสมัย มีการให้บริการทางด้านเภสัชกรรมบริบาลที่ดีจะต้อง
ใช้เงินทุนเป็นจานวนมาก ดังนั้น ผู้ลงทุนควรมีการวางแผนโครงการและศึกษาความเป็นไปได้อย่างรอบครอบ
โดยเฉพาะการเปิดร้านขายยาในพืน้ ทที่ ีป่ ระชากรมวี ิถีชีวติ แบบกง่ึ เมืองกง่ึ ชนบท ว่าจะสามารถอยู่รอดได้หรือไม่
ในภาวะที่มีการแข่งขันทางการตลาดเพม่ิ มากขนึ้ เรื่อยๆ
จดั ทาโดย
นางสาว สิริกร บุดทะนะ
นางสาว กรณิ ฑา เหลืองออ่ น