แฟ้มสะสมผลงานวิชาศิลปะไทย

แฟ้มสะสมงาน

รหัสวิชา 2300-1006 วชิ าศิลปะไทย

ผ้จู ัดทา

นาย วรพงศ์ ศรีวลิ ัย

เสนอ

อาจาร์ยเดชา มง่ิ ระกูล

ประจาภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2562
วทิ ยาลยั เทคโนโลยกี ารจดั การเพชรเกษม

บัวหลวง

บวั หลวงพนั ธุด์ อกสีชมพู ดอกขนาดใหญ่ ดอกตูมเป็นรูปไข่ ปลายเรียวสีชมพู

สตั ตบงกช ดอกมขี นาดใหญ่ ดอกตูมเป็นรูปไขท่ รงป้อม สัตตบตุ ย์ ดอกมขี นาดใหญ่
ดอกตูมเป็นรูปไข่ทรงป้อม คลา้ ยบวั พนั ธุส์ ตั ตบงกช

กะจังตาอ้อย

มที รงตวั เสน้ อ่อนเรียวท้งั ซ้ายและขวาปลายยอดแหลมมบี าก (คอื หยกั ) ท้งั สองขา้ ง เม่อื
อยเู่ ฉพาะตวั เดี่ยวๆ เรียกว่า "ตาออ้ ย"

ลายแข้งสิงห์

ทรงของแขง้ สิงห์อยใู่ นรูปสี่เหลีย่ มทแยงมมุ หรือยาวกว่ารูปส่ีเหลี่ยมทแยงมมุ เลก็ นอ้ ย
แตต่ อ้ งไมแคบกว่าส่ีเหล่ียมทแยงมุม

กะจังใบเทศ

มที รงภายนอกอ่อนเรียวเหมอื นกระจงั ตาออ้ ย แต่ภายในตวั มีสอดไสต้ ้งั แต่ หน่ึง-สอง-
สาม ข้นึ ไป กระจงั ใบเทศมวี ิธีแบ่งตวั ได้ หรือสอดไสไ้ ดห้ ลายวธิ ี

เมือ่ ตวั ยง่ิ โตข้นึ ก็ยงิ่ แบ่งตวั มากข้นึ และใส่ตวั ซ้อนมากข้นึ

กะจงั ปฏญิ าณ

มีทรงอยใู่ นรูปสี่เหล่ียมผืนผา้ กวา้ งสองส่วน สูงสามส่วน ตอนบนมีทรงเหมือนกระจงั
ใบเทศ แลว้ ต่อกา้ นลงมาอีกคร่ึงส่วนซ้ายและขวา แตภ่ ายในตอนล่างมกี าบท้งั ซา้ ยและ
ขวา เช่นเดียวกบั กระจงั ใบเทศวิธีแบง่ ตวั มีเป็นลาดบั คลา้ ยกระจงั ใบเทศ ตวั โตข้นึ กม็ ี

การแบง่ ตวั มากข้นึ ไป

ลายพ่มุ ทรงข้าวบณิ ฑ์

เป็นลายทรงพ่มุ มโี ครงภายนอกคลา้ ยดอกบวั สดั ส่วนถอดออกจากรูปส่ีเหล่ียมผืนผา้
กวา้ ง 2 ส่วน สูง 3 ส่วน ตอนบนเป็นรูปกระจงั ใบเทศยอดต้งั ข้ึน ตอนลา่ งเป็นกระจงั ใบ
เทศกลบั ยอดลงมา แตเ่ ลก็ กวา่ ส่วนบน 1 เท่า ระหว่างตอ่ กนั มี ตวั ห้ามโดยใชบ้ วั เล็กๆ

ภายในตรงกลางเขยี นเป็นทรงพุ่มเลก็ ๆ โดยเลียนแบบตามโครงภายนอกรอบนอก
ประกอบดว้ ยแขง้ สิงหต์ ่อๆกนั เหมอื นใบเทศ สอดไส้และบากแบ่งตวั เพื่อความ

เหมาะสม

ลายประจายาม

เป็นลายไทย พ้นื ฐานอกี ประเภทหน่ึง นอกเหนือจากลายกระจงั และลายกระหนก เป็น
ลายท่ีใชส้ าหรบั การออกลาย ผกู ลาย (ประดิษฐล์ าย) สาหรบั ลายอืน่ ๆ ตอ่ ไป เช่น ลาย

รกั ร้อย ลายหนา้ กระดาน ลายประจายามกา้ นแยง่ และลายราชวตั ร เป็นตน้

ลายกระหนก 4 แบบ

กระหนก 3 ตวั พ้นื ฐานแมบ่ ทของลายไทย พ้ืนฐานการเขียนลายไทยทผ่ี ูเ้ ขียนตอ้ งหดั
เขยี นใหไ้ ดก้ อ่ น นอกจากลายประจายาม นนั่ ก็คือ การเขียน "กนก 3 ตวั " หรือท่ีเราเรียก
กนั ว่า "กระหนกนาง" ลายกระหนกเปลวเป็นแมล่ ายกระหนกอนั ดบั ที่ ๒ ในขบวนแม่

ลายท้งั สี่ไดร้ บั ความบนั ดาลใจและประดิษฐ์ข้ึนมาจากยอดสะบดั ของเปลวเพลิง จึง
เรียกช่ือลายวา่ "กระหนกเปลวเพลงิ "ลายกระหนกใบเทศเป็นแมล่ ายกระหนกอนั ดบั ที
๓ในขบวนแม่ลายกระหนกท้งั สี่ประดิษฐ์มาจากใบฝา้ ยและเถาไมน้ ามาเขียนผกู เป็น
ลายลายกระหนกหางโตเป็นแมล่ ายลาดบั ท่ี ๔ไดค้ วามคิดประดิษฐ์ลายมาจากรูปทรงพู่

หางสิงโตนามาเขียนเป็ นลายกระหนก

ลายช่อหางโต

ลายช่อหางโต ตามแบบที่นิยมในศิลปะอยธุ ยาตอนปลาย ถงึ รัตนโกสินทร์ตอนตน้
เป็ นอิทธิพลของศิลปะจีน

ยอดเถาลาย

ประดิษฐ์เป็นลายหรือภาพสาหรับใช้ตอนยอด หรือตอนสดุ ของลายก้านขดในรูป
เดียวกนั หรือลกั ษณะเดยี วกนั ในเถาลายทม่ี ีขดหลายขดจะต้อง

ประดิษฐ์ใหมใ่ ห้เหมือนกนั ช่างเขียนลายนิยมยกยอ่ งกนั วา่ เป็นลายทอี่ ย่ใู นขนั้ สงู สดุ

ลายสิงห์

ภายในตวั จะมกี ารรวมลายไทยตา่ งๆ มาผสมผสานให้เกิดความสวยงาม