KPI_19

ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับ
ข้อบกพร่องของ
ผลิตภัณฑ์

โดย ปภาภัสสร์ ขันธนิกร

วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์

1. เพื่ อทราบถึงลักษณะ สาเหตุ การแก้ไขป้องกัน
ของ DEFECTT

2. เบื้องต้นเพื่ อเพิ่ มความรู้ ความเข้าใจ ใน
DEFECT เพื่ อสามารถนำมาใช้ในการทำงานได้T

CONTENTS

04 08

Caster Fold Roll Mark

11 19

Rust Scratch

22 25

Sliver Spring Back

Caster

ลั ก ษ ณ

เป็นรอยแตกตามแนวรีด อาจจะพ

r Fold

ณะ

พบรอยแตกตามยาวได้ทั้งแผ่น



สาเหตุการเกิด

1.อัตราการเย็นตัวของแผ่นเหล็กที่ไม่
สม่ำเสมอ ส่งผลให้บริเวณขอบเหล็กเกิด
การแข็งตัวก่อน มากกว่าบริเวณตรง
กลางแผ่น เมื่อเหล็กอยู่ในสภาวะกึ่งแข็ง
กึ่งเหลว จึงทำให้บริเวณขอบเหล็กที่มี
การเย็นตัวสูงกว่าเกิดการดึงน้ำบริเวณที่
เป็นของเหลว ทำให้น้ำที่อยู่บริเวณกึ่งแข็ง
กึ่งเหลวถูกดึงไป จึงทำให้เกิดรอยแยก
ของเหล็กหรือ CRACK ขึ้น

สาเหตุการเกิด

2.เกิดจากสารฝังในอโลหะ NON METALLIC
INCLUSION ที่แทรกซึมเข้าบริเวณผิวโลหะ เมื่อ
ด้วยลูกรีดจะเกิดเป็น CRACK ในลักษณะแนวย
ลูกรีดที่สัมผัสกับผิวโลหะ

อถูกรีด
ยาวตาม

การแก้ไขข้อ

1.การควบคุมส่วนผสม

อบกพร่อง

มทางเคมี

Roll

ลั ก ษ

รอยยุบบุ๋มลงไปบนเนื้อเหล็ก ซึ่งจะเกิดเป็นช่ว

Mark

ษณะ

วงตามความยาว โดยรอยจะมีลักษณะเดียวกัน

สาเหตุการเกิด

เกิดจากเศษ SLAG INCLUSION หรือ
รีดเป็นจำนวนมากและเกิดการแข็งตัวข
กล่าว ในลักษณะที่เป็นการพอกตัวที่บริ
ลูกรีดจึงเกิดเป็นลักษณะ ROLL MARK
บนแผ่น

อเศษโลหะที่สะสมที่บริเวณผิวของลูก
ของ SLAG INCLUSION ที่บริเวณดัง
ริเวณผิวลูกรีด เมื่อทำการรีดเหล็กผ่าน
K หรือรอยกดทับของลูกรีดที่ผิวโลหะ

ก า ร แค ว ร ทำ ค ว า ม ส ะ อ า ด ชุ ด ลู ก

รีด ก่อนและหลังทำการ

ผลิต ข้อบก

แก้ไข กรณี สำหรับชิ้นงาน
กพร่อง สามารถทำการเจียร
แก้ไขได้(แต่ความหนา
ต้องอยู่ในมาตรฐาน)

RU

ลั ก

สนิมจะเป็นคราบบนแผ่นเหล็ก จะเริ่มจาก

ST

ษณะ

กบริเวณจุดหนึ่งและกระจายไปทั่วแผ่นเหล็ก

องค์ประกอบ

1.แอโนด (anode)
2.แคโทด (cathode)
3. สารละลายที่นำไฟฟ้า
4. การเชื่อมต่อทางไฟฟ้า

บของการเกิดสนิม

า (electrolyte)
า (electrical connection)

องค์ประกอบ

สำหรับ anode และ cathode คือโลหะหรือ
เหลือง โดยธรรมชาติแล้วโลหะ 2 ชนิดจะมี
ค่าศักย์ไฟฟ้าที่ต่ำกว่าทองเหลือง ซึ่งค่าศักย์
anode และทองเหลืองเป็น cathode
องค์ประกอบถัดไปคือ electrolyte ซึ่งเป็น
กระแสไฟฟ้าผ่านได้
ดังนั้นตัวกลางในที่นี้สามารถเป็นไปได้ทั้ง น้ำ

บของการเกิดสนิม

อวัสดุ 2 ชนิดที่แตกต่างกัน เช่น เหล็กและทอง
มีคุณสมบัติด้านศักย์ไฟฟ้าที่แตกต่างกัน เหล็กจะมี
ย์ไฟฟ้าที่ต่ำกว่านี้เองก็จะทำให้เหล็กต้องกลายเป็น

นตัวกลางระหว่าง anode และ cathode ที่ยอมให้

น้ำทะเล น้ำในแม่น้ำ น้ำประปา ดิน คอนกรีต

องค์ประกอบ

สำหรับองค์ประกอบสุดท้ายคือ electrical
โดยตรง
องค์ประกอบของการเกิดสนิมเหมือนกับวงจ
ไฟฟ้า จะพบว่ากระแสไฟฟ้าจะไหลจาก ano
ระหว่างโลหะทั้ง 2 ชนิด โดยกระแสไฟฟ้าจะ
ทางจาก anode ผ่าน electrical connecti
ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ตามมาคือ เหล็ก ที่เป็น
cathode จะไม่มีสนิมเกิดขึ้น

บของการเกิดสนิม

connection คือ โลหะทั้ง 2 ชนิดมาสัมผัสกัน

จรทางไฟฟ้า ดังนั้น การเกิดสนิมเป็นวงจรทาง
ode ไปยัง cathode ด้วยความต่างศักย์ไฟฟ้า
ะไหลผ่าน electrolyte ส่วน electrons จะเดิน
ion ไปยัง cathode ซึ่งก็จะครบวงจรไฟฟ้า และ
anode เป็นสนิม ส่วนทองเหลืองที่เป็น

ปัจจัยภายนอกที่ทำให้เกิดสนิมที่สำ

สำคัญ คือ ความชื้น และ ออกซิเจน

ประเภท

1 . ส นิ ม ทั่ ว ไ ป 2 . ส นิ ม G A L V A N I C

- Flash rust เกิดบน เมื่อโลหะสองชนิดสัมผัสกัน
ผิวเหล็กเปลือย โลหะที่ไวต่อการเกิดสนิม
มากกว่า ซึ่งจะมีประจุเป็น
-เกิดบนผิวเหล็กที่มีการ ลบ (anode) จะขึ้นสนิม
ทาสี ก่อนโลหะที่มีประจุเป็นบวก
(cathode)

ทของสนิ ม

3 . ส นิ ม ห ลุ ม 4 . ส นิ ม ต า ม ร อ ย แ ย ก

เมื่อเกิดสนิมปริมาณมาก สนิมเกิดขึ้นในช่องแคบ

รวมอยู่ในพื้นที่แคบ ระหว่างชิ้นส่วนเล็ก ๆ

สนิมที่พบในกระบวนก

1.Water Stains
เ ป็ น ค ร า บ น้ำ เ กิ ด ขึ้ น ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร เ ก็ บ เ ห ล็ ก
แ ผ่ น ม้ ว น ซึ่ ง เ ก็ บ เ อ า ไ ว้ ใ น ที่ ที่ น้ำ ส า ม า ร ถ ต ก ใ ส่
เ ห ล็ ก แ ผ่ น ม้ ว น ไ ด้

2.Oil Pressed
เ ป็ น ค ร า บ เ กิ ด ขึ้ น ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ข อ ง ผู้ ผ ลิ ต
เ ห ล็ ก ม้ ว น โ ด ย เ กิ ด จ า ก ก า ร รี ด ทั บ ค ร า บ น้ำ มั น
โ ด ย ลู ก รี ด ล ง บ น แ ผ่ น เ ห ล็ ก แ ล้ ว ทำ ใ ห้ เ กิ ด ค ร า บ

การ TMT

3.คราบสนิมบนแผ่นเหล็กลักษณะ (ตามด)
เ กิ ด จ า ก ส ภ า พ ข อ ง ผิ ว โ ล ห ะ ที่ มี ค ว า ม ไ ม่ ส ม่ำ เ ส ม อ โ ด ย
เ กิ ด จ า ก ก า ร แ ท ร ก ซึ ม ข อ ง อ า ก า ศ บ น ผิ ว โ ล ห ะ ที่ ม า จ า ก
SLAG INCLUSION หรือ NON METALLIC
INCLUSION ทำให้บริเวณผิวโลหะเกิดลักษณะผิวไม่
เรียบ และอาจมีหลุมฟองแก๊สตามผิวได้ ดังนั้นเมื่อมี
ส ภ า พ บ ร ร ย า ก า ศ ที่ เ ป็ น ปั จ จั ย ส่ ง ผ ล ใ ห้ เ กิ ด
CORROSION ที่บริเวณผิวโลหะ ( น้ำ + อากาศ
) ตกค้างหรือขังในที่ที่เป็นหลุมจึงสามารถทำให้เกิด
CORROSION ในลักษณะ CREVICE OR PITTING

การแก้ไขข้อบกพร่อง

การป้องกันสนิมด้วยกระแสไฟฟ้า กระตุ้นให้
เ ห ล็ ก มี ศั ก ย์ ไ ฟ ฟ้ า สู ง ก ว่ า บ ริ เ ว ณ ที่ เ ก็ บ เ ห ล็ ก
เ พื่ อ ล ด ก า ร สู ญ เ สี ย อิ เ ล็ ก ต ร อ น แ ล ะ เ สื่ อ ม ส ภ า พ
ด้ ว ย อ า ก า ศ

การเคลือบผิวเหล็กด้วยการชุบสังกะสี หรือ
ทาสีที่เหล็ก เพื่อป้องกันน้ำและอากาศสัมผัส
เ นื้ อ เ ห ล็ ก

ควรเก็บในที่ไม่มีความชื้น หลีกเลี่ยงบริเวณที่มี
น้ำ ควรเก็บในสถานที่ที่มีหลังคา

Scr

ลั ก ษ

เป็นรอยขีดข่วนเกิดขึ้นบนเนื้อเหล็ก บริเวณใดก็ได้บนเนื้อ
แสดงว่าเกิดที่อุณหภูมิ

atch

ษณะ

อเหล็ก หรือถ้ารอยขีดข่วนมีสีมัวหรือมี Scale อยู่ด้วย
มิสูง ระหว่างการรีด

สาเหตุการ

1.เกิดจากลูกรีดที่ใช้รีด มีเ
โลหะ เกิดรอยขีดข่วนบน
2.เกิดจากการสึกหรอขอ
3.เกิดจากอุปกรณ์การขน

รเกิด

เศษของโลหะที่ติดค้าง จึงทำให้เวลาทำการรีด
นโลหะ
งใบมีด
นย้าย เช่น โซ่

การแก้ไขข้

ทำความสะอาดชุดลูกรีดและอุปกรณ์ในก
ติดอยู่หรือไม่

ข้อบกพร่อง

กระบวนการผลิต ดูว่ามีสิ่งเศษสกปรก

Sli

ลั

เป็นรอย

ver

ลั ก ษ ณ ะ

ยกระจายทั่วแผ่น

สาเหตุก

เกิดจากการกำจัดเศษ SLAG INCLUSION ที่ไม่สะอาด
แล้วตกค้างที่บริเวณผิวโลหะ จึงเกิดการกดทับ ณ
บริเวณดังกล่าว

การเกิด

เกิดจากการกำจัดเศษ SLAG INCLUSION ที่ไม่สะอาด
แล้วตกค้างที่บริเวณผิวลูกรีดโดย SLAG INCLUSION
ยังไม่แข็งตัวแล้วเกิดการกดทับ ณ บริเวณดังกล่าวตาม
แนวยาวของลูกรีด

การแก้ไขข้อบกพร่อง

"การควบคุมส่วนประกอบทางเคมี ค่าทองแดง
(Cu) และดีบุก (Sn)

"การเปลี่ยนทิศทางการตัดงาน เพื่อหลีกเลี่ยง
Sliver

"ทำการเจียรแก้ไข

Spring

ลั ก ษ

เมื่อนำไปผ่านกระบวนการขึ้นรูป เหล็กจ

g back

ษณะ

จะมีลักษณะ โก่ง โค้งงอ ดีดตัวกลับคืน

สาเหตุ

วัสดุทุกชนิดจะมีการเปลี่ยนรูปในลักษณะทั้
แบบถาวร (รูปร่างเปลี่ยนไปแบบถาวร ไม่เ
จะเป็นแบบใดนั้นขึ้นอยู่กับแรงที่มากระทำ
โดยที่ถ้าแรงที่มากระทำกับวัสดุมากกว่าค่า
แบบถาวรก็จะเกิดขึ้นแต่ถ้าแรงที่มากระทำกั

วัสดุ วัสดุก็จ

ตุการเกิด

ทั้งแบบยืดหยุ่นได้ (รูปร่างกลับมาเหมือนเดิม) และ
เหมือนก่อนการเปลี่ยนรูป) ซึ่งการเปลี่ยนรูปดังกล่าว
ทำกับวัสดุและค่าการกลับคืนตัวแบบยืดหยุ่นของวัสดุ
าการกลับคืนตัวแบบยืดหยุ่นของวัสดุ การเปลี่ยนรูป
กับวัสดุไม่มากเกินค่าการกลับคืนตัวแบบยืดหยุ่นของ
จะกลับคืนสู่รูปร่างเดิม

กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่า