ตาลของกุ๊ก

คานา สารบัญ

หนงั สือเล่มน้ีเป็น การรวบรวมเกี่ยวกบั ขอ้ มูลของภูมิ
ปัญญาทอ้ งถิ่นของจงั หวดั เพชรบุรีเพ่ือเป็นการอนุรักษ์
และสืบสานภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินเอาไว้ เกี่ยวกบั เร่ืองเล่าภมู ิ
ปัญญาทอ้ งถิ่นนวตั กรรมแพทยท์ างเลือก “ไมต้ าลตา้ นตึง”
จดั ทาข้ึนเพื่อศึกษาและรวบรวมองคค์ วามรู้และนาไป
ศึกษาต่อยอดนวตั กรรมนาไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์

ผจู้ ดั ทา
นางสาว ลลนา มาโชค

1 2
ข้อมูลทว่ั ไปจังหวดั เพชรบุรี ความเป็ นมาของตาลโตนด

จงั หวดั เพชรบุรีมีชื่อเสียงในฐานะแหล่งผลิต ตาลโตนดจดั เป็นไมต้ ระกลู เก่าแก่ตระกลู หน่ึงใน
น้าตาล เน่ืองจากมีตน้ ตาลหนาแน่น เป็นเมืองเก่าแก่ มี
ประวตั ิศาสตร์ยาวนาน เพชรบุรีเป็นเมืองท่ีเคยรุ่งเรือง โลกซ่ึงมีมากกวา่ 4,000 ชนิด เป็นตน้ ไมท้ ี่มีอายยุ นื
มาต้งั แต่สมยั โบราณและเป็นเมืองหนา้ ด่านท่ีสาคญั นบั เป็นร้อยปี และอยกู่ บั จงั หวดั เพชรบุรี มาต้งั แต่โบราณ
ของไทยในกลุ่มหวั เมืองฝ่ ายตะวนั ตก ปัจจุบนั มีวดั กาล และผลิตผลจากตน้ ตาลโดยเฉพาะน้าตาลโตนดยงั
เก่าแก่และบา้ นเรือนทรงไทยจานวนมาก เป็นส่วนผสมที่สาคญั ในการทาขนมหวานเมืองเพชร ซ่ึง
มีช่ือ เสียงต้งั แต่ อดีตจนถึง ปัจจุบนั ดงั คาสวดสุบิน
ผคู้ นในอดีตในเขตจงั หวดั เพชรบุรี ปรากฏ กมุ ารท่ีมีอายมุ ากกวา่ ร้อยปี กล่าววา่
หลกั ฐานในรูปของโบราณวตั ถุโบราณสถาน แหล่งท่ี
อยอู่ าศยั หลงเหลืออยทู่ วั่ ไปต้งั แตใ่ นช่วงท่ีเป็นชุมชน โตนดเตา้ แลจาวตาล เป็นเครื่องหวานเพชรบุรี
สมยั ก่อนประวตั ิศาสตร์พบหลกั ฐานแถบภเู ขาทาง กินกบั น้าตาลปี ของมากมีมาช่วยกนั
ตะวนั ตกในเขตอาเภอท่ายาง จวบจนสงั คมพฒั นาข้ึน ตาลโตนดมีชื่อเรียกกนั หลายชื่อดว้ ยกนั เช่น ตาล
ภายใตว้ ฒั นธรรมแบบทวารวดี กพ็ บร่องรอยของ ใหญ่ ตาลนาไทย ทางภาคเหนือเรียก ปลีตาล ภาคใต้
ชุมชนเหล่าน้ีในหลายพ้ืนท่ี เช่น กลุ่มผลิตรูปเคารพ เรียก โนด เขมร เรียก ตะนอย
หนองปรง ในเขตอาเภอเขายอ้ ย

ลาต้น 3 ดอก 4

ตาลโตนดเป็นพืชลาตน้ เด่ียว ข้ึนจากพ้ืนดินเพียง ดอกออกดอกเป็นช่อ ดอกตวั ผแู้ ละดอกตวั เมียแยกกนั
ตน้ เดียว ไม่มีการแตกหน่อ มีขนาดใหญ่เสน้ รอบวง อยคู่ นละตน้ ช่อดอกตวั ผจู้ ะมีลกั ษณะเป็นงวงยาว
ประมาณ 2-4 ฟุต ผวิ ดาเป็นเส้ียนแขง็ มีความสูงจาก ประมาณ 30-40 เซนติเมตร โดยมีกระโปง ห่อหุม้ อยู่
พ้ืนดินถึงยอดประมาณ 25-30 เมตร จากขอ้ มูลของผทู้ ี่มี ภายในกระโปงจะมีช่อดอกตวั ผปู้ ระมาณ 3-5 ช่อ การ
อาชีพเก่ียวกบั ตาลกล่าววา่ ตน้ ตาลจะเริ่มต้งั สะโพก ออกของกระโปงจะออกเวียนรอบคอประมาณ 10-15
หลงั จาก ปลกู ประมาณ 3-5 ปี มีความสูงประมาณ 1 กระโปงต่อตน้ ใน 1 ช่อดอก ประกอบดว้ ยดอกตวั ผมู้ าก
เมตร และจะเพ่ิมความสูงประมาณปี ละ 30-40 นอ้ ยแลว้ แต่ความสมบรู ณ์ของช่อดอก ส่วนดอกตวั เมียจะ
เซนติเมตร ออกจากกระโปงเหมือนกนั จะรู้วา่ เป็นดอกตวั ผหู้ รือดอก
ตวั เมีย เมื่อออกกระโปงแลว้ เท่าน้นั
ใบ ผล
มีลกั ษณะยาวใหญ่เป็นรูปพดั ใบจะมีใบยอ่ ยเรียกวา่
ผลจะเกิดกบั ตน้ ตวั เมียเท่าน้นั โดยจะออกเวียนรอบ
Segment จะแตกจากจุดๆเดียว ขอบกา้ นใบจะมี ตน้ ตามกาบใบ คือ 1 กาบใบจะออก 1 กระโปงใน 1 ปี จะ
หนามแขง็ และคมติดอยเู่ ป็น แนวยาวคลา้ ยใบเลื่อย ยอด ออกประมาณ 10-12 กระโปง ใน 1 กระโปง จะมีช่อดอก
ตาลประกอบดว้ ยใบตาลประมาณ 25-40 ใบมีสีเขียวเขม้ 1-3 ทะลาย และใน 1 ทะลายประกอบดว้ ยผลตาลอ่อน
ลอ้ มรอบลาตน้ เป็นรัศมีประมาณ 3-4 เมตร ใบแก่สี ประมาณ 1-20 ผล และใน 1 ผลจะมี 2-4 เมลด็ (เตา้ )
น้าตาลหอ้ ยแนบกบั ลาตน้ ใน 1 ปี จะแตกใบประมาณ
12-15 ใบหรือเฉลี่ยเดือนละ 1 ใบ

5 6

สายพนั ธ์ุของต้นตาลในจงั หวดั เพชรบุรี 2.ตาลป่ า ตาลป่ า มีผลเลก็ ขนาดตาลไข่ มีผล
เขียวคล้า มีเตา้ 1-2 เตา้ ลาตน้ สีเขียวสด กา้ นใบ
ตน้ ตาลในจงั หวดั เพชรบุรี ยงั แบ่งออกไดเ้ ป็น 2 ยาว (บางคนเรียกวา่ ตาลกา้ นยาว) พบแถบเขา
พนั ธุ์ ดงั น้ี แด่น อาเภอบา้ นลาด และในเขตอุทยานแห่งชาติ
แก่งกระจาน ตาลป่ ายงั ไม่เป็นที่รู้จกั กนั มากนกั
1.ตาลบ้าน ตาลบา้ น มีจานวนเตา้ ตาลในแต่ละผล เพราะมกั ข้ึนอยใู่ นป่ าประโยชน์ของตน้ ตาล ตน้
1-4 เตา้ แบ่งสายพนั ธุย์ อ่ ยไดอ้ ีก 3 พนั ธุ์ คือ ตาลเป็นตน้ ไมค้ ู่บา้ นคู่เมืองเพชรบุรี ที่แขง็ แรง
ตาลหมอ้ มีผลขนาดใหญ่ ผวิ ดาคล้า ตาลไข่ มีผลสีขาว ยนื ยง สามารถทนแลง้ ทนฝน และกระแสลม
เหลือง ผลขนาดเลก็ กวา่ แต่เตา้ ตาลใหญ่ขนาดใกลเ้ คียง ร้อนหนาวตามสภาพดินฟ้ าอากาศไดเ้ ป็นอยา่ งดี
กบั ตาลหมอ้ (มีเน้ือหุม้ เตา้ ตาลบาง) ตาลจาก มีผลใน ไม่ตอ้ งบารุงรักษามากนกั นอกจากตน้ ตาลจะให้
ทะลายแน่นคลา้ ยทะลายจาก ประโยชนใ์ นการทาน้าตาลโตนดแลว้ ส่วนต่าง
ๆ ของตน้ ตาลยงั มีประโยชนใ์ นดา้ นต่าง ๆ อีก

ความหมายของแพทย์ทางเลอื ก 7 8

แพทยท์ างเลือก(Alternative Medicine) ความหมายในทางปฏบิ ตั ิ ที่เขา้ ใจง่ายๆหมายถึง
คือ การรักษาพยาบาลอีกรูปแบบหน่ึง แตกต่างไปจาก การแพทยท์ ี่ยงั ไม่ไดส้ อนในโรงเรียนแพทย์ อะไรท่ีมี
การแพทยแ์ ผนปัจจุบนั (Conventional การเรียนการสอนในโรงเรียนแพทย์ ถือเป็น
Medicine) ซ่ึงผทู้ ่ีใหก้ ารรักษา จะตอ้ งสาเร็จ การแพทยก์ ระแสหลกั เป็นการแพทยแ์ บบแผน ถา้
การศึกษาวิชาชีพแพทย์ และไดร้ ับใบประกอบโรค อะไรที่ยงั ไม่ไดน้ ามาสอนแสดงวา่ เป็นการแพทย์
ศิลปะ เป็นแพทยท์ ว่ั ไป หรือแพทยเ์ ฉพาะทาง ส่วน ทางเลือก
แพทยท์ างเลือก เป็นวิทยาการผสมผสานใหใ้ กลเ้ คียง
กบั การดารงชีวิตของมนุษย์ มิใช่การแพทยท์ ่ีใหก้ าร โดยสรุป การแพทยท์ ี่คนส่วนใหญ่ยอมรับคือ
รักษาโดยใชย้ าแผนปัจจุบนั ผใู้ หก้ ารรักษา ไม่ การแพทยแ์ ผนปัจจุบนั ส่วนการแพทยแ์ บบอ่ืน เช่น
จาเป็นตอ้ งจบวฒุ ิทางการแพทยแ์ ผนปัจจุบนั แต่เป็นผทู้ ี่ ภูมิปัญญาชาวบา้ น ทอ้ งถิ่น การแพทย์ อินเดีย หรือ
ผา่ นการอบรม และไดร้ ับการฝึกฝนจนเป็นท่ีชานาญใน การแพทยจ์ ีนซ่ึงไม่ไดเ้ อามาสอน ในโรงเรียนแพทย์
แต่ละสาขา จึงถือเป็นการแพทยท์ างเลือก เช่น การฝังเขม็ ยา
สมุนไพร การนวด การจดั กระดูกสนั หลงั การฝึก
สมาธิ เป็นตน้

9 10

ภูมปิ ัญญาเมอื งเพชร “ตาล ต้าน ตึง” ไมต้ าลดา้ นตึง มีประโยชน์สาหรับผสู้ ูงวยั กลุ่มคนท่ี
ไม่ชอบออกกาลงั กาย โชเฟอร์ขบั รถทางไกลใช้
ไมต้ าลตา้ นตึง ตามความหมายแบบพ้ืนบา้ นคือ เวลานานๆ มกั จะปวดบริเวณกลา้ มเน้ือขา น่อง ขอ้ เทา้
“กา้ นใบตาลนามา ใชเ้ ป็นอุปกรณ์ช่วยไม่ให้ กลา้ มเน้ือส่วนหลงั และเอว ปวดบริเวณตน้ คอและ
กลา้ มเน้ือ เสน้ เอน็ ซ่ึงหลงั จากเสร็จงานไร่นา” ช่วง หวั ไหล่ คลายอาการปวดไดด้ ีมาก โดยเฉพาะ
หนา้ แลง้ ชาวบา้ นพากนั ไปหาเกบ็ ใบตาลท่ีร่วงหล่น สุภาพสตรีที่สวมใส่รองเทา้ สน้ สูง ประจา ไมต้ าลตา้ น
ลงมาเพียงปี ละคร้ัง จากน้นั จะนามา ตดั ความยาว ตึง จะช่วยลดปัญหา อาการปวดกลา้ มเน้ือน่อง ขาหรือ
ราว 1 เมตรและตกแต่งขดั เงา ใชเ้ ชือกสอดร้อยกบั เป็นตะคริวไดด้ ี นางสวง อารีกิจ อายุ 54ปี ผชู้ ่วย
ท่อยางยาว 16 นิ้ว เพ่ือรองและรัด สน้ เทา้ ปรับให้ ผใู้ หญ่บา้ นหมู่10 ตาบล ช่องสะแก หวั หนา้ กลุ่ม “ตาล
พอดีกบั สน้ เทา้ แต่ละคนไดด้ ว้ ยการคลายขยายเชือก ตา้ นซ่ึง” วสิ าหกิจ ชุมชนตาบล ช่องสะแกเปิ ดเผยวา่
ท่ีปลายแต่ละขา้ งมีลกู ประคาไมท้ ่ีขวางรูท้งั 2 ขา้ ง ปัจจุบนั พบผคู้ นทว่ั ไปโดยเฉพาะผสู้ ูงอายุ มกั จะปวด
ของส่วนปลายใหก้ ระชบั ไม่หลุดเม่ือมีการโยกดา้ ม เมื่อยกลา้ มเน้ือและกระดูก ในส่วนต่างๆของร่างกาย
กา้ นตาลสามารถโยกไดท้ ุกมุมองศา ตนจึงร่วมกบั คนในชุมชนก่อต้งั กลุ่มวิสาหกิจชุมชน
ข้ึนมาโดยร่วมกนั นา กา้ นตาลหรือ ทางตาล มาผลิต
เป็นอุปกรณ์เสริมเพื่อช่วยแกป้ ัญหากลา้ มเน้ือแขง็ ตึง
ขอ้ เข่าเสื่อม เสน้ เลือดขอด และส่วนอ่ืนๆ ของร่างกาย

บทสัมภาษณ์ 11 12

บทสมั ภาษณ์ นางสวง อารีกิจ ผชู้ ่วยผใู้ หญ่บา้ นหมู่ -ทาไมถงึ คดิ ทาไม้ตาลต้านตงึ มีแรงบันดาลใจอะไรถงึ ทา
10 ตาบล ช่องสะแก อาเภอ เมือง จงั หวดั เพชรบุรี
หวั หนา้ กลุ่ม “ตาลตา้ นตึง” ป้ าสวง อารีกิจ เป็นตวั แทน อสม. กเ็ กิดแรง
บนั ดาลใจในการคิดคน้ นวตั กรรมที่ใชก้ บั ผสู้ ูงอายุ
เพราะผสู้ ูงอายนุ ้นั ชอบกินยา และมีอาการปวดแขง้
ปวดขาบ่อย ป้ าสวงกไ็ ดค้ ิดนวตั กรรมข้ึนมา โดยใช้
วสั ดุในทอ้ งถิ่นในชุมชน กค็ ือตน้ ตาล โดยการนากิ่ง
ของตน้ ตาล นามาทาเครื่องออกกาลงั กาย โดยใช้
วิธีการ จากการศึกษาดูงานกไ็ ดน้ าส่ิงท่ีไดศ้ ึกษาจาก
การดูงาน นามาปรับใชก้ บั คนในชุมชน ท่ีผสู้ ูงอายุ
ชอบกินยาเวลาปวดขา ป้ าสวงกค็ ิดวา่ จะปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมในการลดกินยา ถา้ กินยามากๆน้นั มีผลต่อ
ร่างกาย ต่อ ตบั และ ไต โดยใชว้ ิธีการออกกาลงั กาย
โดยใช้ “ไมต้ าลตา้ นตึง”

13 -วสั ดุทใี่ ช้ทาไม้ตาลต้านตงึ มอี ะไรบ้าง 14

ไมต้ าลตา้ นตึง เชือก ลูกปัด สายยาง

-ในระยะเวลา 1 วนั สามารถทาไม้ตาลต้านตงึ -ไม้ตาลต้านตงึ มีประโยชน์อย่างไร

ประมาณกอ่ี นั ใชใ้ นการคลายเสน้ แกโ้ รค เหน็บชา ตะคริว แก้
กระดูกทบั เสน้ หรือนามาเป็นเครื่องออกกาลงั กาย
จะทาเป็นตามออเดอร์ท่ีลูกคา้ สงั่ ประมาณวนั ละ 50
อนั ต่อ 1 วนั

-สามารถหาไม้ตาลได้มาจากท่ีไหนบ้าง

หาไดจ้ ากคนในชุมชน นาเอามาขาย เป็นรายไดเ้ สริม
ใหก้ บั คนในชุมชน

-มชี ่องทางการจาหน่ายทางไหนบ้าง 15 วธิ ีทาและข้นั ตอนการทา 16
“ไม้ตาลต้านตงึ ”
จะจดั จาหน่าย ทาง Facebook Line หรือ
ไปต่างจงั หวดั ออกบูธตามจงั หวดั ต่างๆกจ็ ะจดั 1.ไปหาทางตาลจากตน้ ตาลโตนดและนามาตดั เฉพาะ
จาหน่าย ส่วนแขง็ ๆยาวประมาณ 1 เมตร 10 เซนติเมตร ไม่เกิน
1 เมตร 50 เซนติเมตร
ตาลต้านตงึ

086 - 1637326

086 - 1637326

-กลุ่มคนวยั ใดทีม่ ีการซือ้ ไม้ตาลต้านตงึ มากท่ีสุด
มีทุกวยั วยั ทางาน มีท้งั นกั ศึกษา และนกั กีฬา

17 18

2. ใชม้ ีดเกบ็ เส้ียนดา้ นขา้ งของทางตาลเพ่อื ลดการ 3.จากน้นั ใชเ้ ครื่องเจียร เจียรอีกรอบเพื่อความมนั่ ใจ
เจบ็ จากเส้ียนท่ีอยบู่ ริเวณโดยรอบเวลาจบั และ วา่ เส้ียนที่มีอยบู่ ริเวณรอบขา้ งหมดแลว้ และเจียรให้
เพ่ือใหเ้ ป็นทรงท่ีสวยงาม เรียบเนียนท้งั ทางของทางตาล

19 20

4.จากน้นั นาทางตาลท่ีไดไ้ ปทาแชลค็ เคลือบทาง 5.จากน้นั ทางตาลท่ีไดม้ าเจาะรูเพ่ือร้อยเชือกใส่ใน
ตาลเพื่ออายกุ ารใชง้ านท่ียาวนานและสีสนั สดใส การยดึ ขา แขน เทา้ ต่างๆ และนามาพนั เชือก
สวยงาม และตากไวใ้ หแ้ หง้ ปลายทางตาลดา้ นท่ีใชจ้ บั เพ่ือลดการล่ืนในการจบั

21 วธิ ีการใช้งานไม้ตาลต้านตงึ 22

6.จากน้นั เจาะรูอีกฝั่งแลว้ นาเชือกร้อยใส่รู
พร้อมใส่ท่อแอร์ หรือ สายยางท่ีตดั ไวเ้ พ่ือลด
การเจบ็ ขณะจบั หรือสวมใส่กบั สน้ เทา้ เป็นอนั
เสร็จสิ้น

นง่ั หลงั ตรง ใชไ้ มต้ าลพาดไหล่ ตึงตา้ นแรงกน้
เพ่ือผอ่ นคลายกลา้ มเน้ือไหล่ หลงั และแขน

23 24

ใชไ้ มต้ าลนวด บริเวณเอวดงั ภาพ แกป้ วดหลงั นง่ั เหยยี ดขาตรงวางสน้ เทา้ ใส่ห่วงยาง ขา
ปวดเอว ตึง ดึงไมต้ าลเขา้ หาตวั

25 26

นอนราบกบั พ้ืน ยกขาท่ีใชไ้ มต้ าลข้ึน 30 นอนราบกบั พ้ืน ยกขาท่ีใชไ้ มต้ าลข้ึนให้
องศา สุดเท่าที่สามารถทาได้

การต่อยอด นวตั กรรม 27 28

29 30

29 30

31 32