สรุปความร้อน ม.1

ชที ครูโอม~ ความส เรจ็ มาจากความพยายามที่มาก นเ านน้ั สรุป พลงั งานความ อน ม.1 อนสอบ!!

สรุป พลงั งานความ อน (Thermal Energy)
ทบทวนความ เก่ียวกบั สสาร (Matter)

• สสาร คอื ____________________________________________________________
• สสารในชวี ติ ประจ วนั แ งออกเ น______สถานะ ไ แ ________________________
• อธบิ ายกระบวนการเปลย่ี นสถานะของสสาร อไปนี้

• จจยั ส คัญทีท่ ใ สสารสามารถเปลีย่ นสถานะไ คือ _________________________
• เพราะเหตุใดสสารจึงมกี ารเปลย่ี นสถานะ ___________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
• อธบิ ายจดุ หลอมเหลว (melting point)/จุดเดือด (boiling point)/จุดเยือกแข็ง
(freezing point)/จุดควบแ น (condensation point) พ อมท้งั การเปลยี่ นแปลงทเี่ กิดข้ึน
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
• พลงั งานความ อนสามารถท ใ อณุ หภมู ิของสสารเปลยี่ นแปลงไ หรอื ไ อ างไร
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 1 of 6





่ย่ม้ด้หำ้ร




้ร่น





้ด้หำำัป

่ต
่ก้ด็ป่บำ

ู้ร
้ร่ท้ลำ่ก้ร

ชีทครูโอม~ ความส เรจ็ มาจากความพยายามที่มาก นเ านัน้ สรปุ พลงั งานความ อน ม.1 อนสอบ!!
• ระบกุ ารเปล่ยี นแปลงของสถานะของสาร

ค ถามชวนคดิ ???
• พลงั งานความ อนจัดเ นสสารหรอื ไ เพราะเหตุใด

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

พลงั งานความ อน (Thermal Energy) : สัญลักษ ______

• พลงั งานรปู หนึ่งไ สามารถมองเหน็ ไ /รบั จากการสัมผสั

• ในระบบ SI ใ ห วยวัดความ อนเ น______________ แทนสัญลกั ษ วย__________

ห วยวดั ความ อนอื่นๆ _________________________________________________________

• มีแห งก เนดิ จากธรรมชาติ (ดวงอาทติ )

• เปลีย่ นรูปมาจากพลงั งานรูปอน่ื ไ จ !!! 1 cal = 4.2 J

• สามารถเคลื่อนท่ีไ ~การไหลของความ อน (Heat Flow)

1 แคลอรี เ ากบั ปรมิ าณความ อนซงึ่ ท ใ 1 กรมั มีอุณหภูมสิ ูงขึน้ 1°C

Concept!!!

~ สสารทุกชนิดมคี วาม อนในตวั มันเอง ความ อนในสสารสามารถเพ่มิ ขึ้นหรือลดลงไ ดงั น้ี
~ สสารไ รับความ อนหรอื ดดู พลังงาน__________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
~ สสารสูญเสยี ความ อนหรอื คายพลังงาน________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 2 of 6



้ร


้ร้ด
้ด้ร้ร
ำ้น้หำ้ร่ทำ
้ร้ด
้ด
์ยำ่ล
้ร่น
้ด์ณ็ป้ร่น้ช
ู้ร้ด่ม
์ณ้ร


่ม็ป้ร
ำ
่ท้ลำ่ก้ร

ชีทครูโอม~ ความส เร็จมาจากความพยายามที่มาก นเ านน้ั สรปุ พลังงานความ อน ม.1 อนสอบ!!

อุณหภมู ิ (Temperature) : สัญลกั ษ ______

• ระดบั ความ อนใันวัตถแุ ละชนดิ ~ ความ อนสงู (T สูง), ความ อน (T )
• ปริมาณสเกลา
• ในระบบ SI ใ ห วยวัดอณุ หภมู เิ น_______________ แทนสญั ลักษ วย__________
ห วยวดั อุณหภมู อิ ื่นๆ __________________________________________________________
• สตู รการเปลี่ยนห วยอุณหภูมิ

ตัวอ าง าอณุ หภูมิของอากาศใน องนอนมี าเ ากบั 25 องศาเซลเซียส จะมี าเ ากบั กีอ่ งศา
ฟาเรนไฮ และกเ่ี คลวิน
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

• เครือ่ งมือทีใ่ ส หรับวดั อณุ หภมู ิ เรยี ก า______________________________________
• หลักการท งานของเทอ มอมิเตอ คอื ________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
• สารท่นี ิยมใ บรรจุในเทอ โมมเิ ตอ ~ ปรอท แอลกอฮอ และอเี ธอ
• จุดหลอมเหลว (Melting Point) คอื ________________________________________
___________________________________________________________________________
• จดุ เยอื กแขง็ (Freezing Point) คอื _________________________________________
___________________________________________________________________________
• จุดเดอื ด (Boiling Point) คอื _____________________________________________
___________________________________________________________________________
• จุดควบแ น (Condensation Point) คอื ___________________________________
___________________________________________________________________________

พลงั งานความ อน งผลท ใ สารมกี ารเปล่ียนแปลงไ หลายลักษณะ ดังน้ี
1. การเปลีย่ นแปลงอณุ หภูมขิ องสาร
2. การเปลย่ี นแปลงสถานะของสาร
3. การขยาย/หดตัวของสาร

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 3 of 6




้ด้หำ่ส้ร

่น






์ร์ล์ร์ร้ช


์ร์รำ
่วำ้ช




์ต่ท่ค่ท่ค้ห้ถ่ย

่น
่น
้ด์ณ็ป่น้ช
์ร
ำ่ตำ่ต้ร้ร่ต้ร
์ณ่ท้ลำ่ก้ร

ชที ครโู อม~ ความส เรจ็ มาจากความพยายามที่มาก นเ าน้นั สรุป พลงั งานความ อน ม.1 อนสอบ!!

พลงั งานความ อนกบั การเปลี่ยนแปลงอณุ หภูมิของสาร~ ความ อนจ เพาะ (C)

• ความ อนทท่ี ใ สารมีอณุ หภูมเิ ปล่ียนไป 1 ห วย โดยสถานะของสารไ เปลยี่ น เรยี ก า
ความจุความ อน (heat capacity : C )

• ความ อนทท่ี ใ สารมวล 1 ห วยมอี ณุ หภมู เิ ปลีย่ นไป 1 ห วย โดยสถานะของสารไ
เปล่ียน เรยี ก า ความจุความ อนจ เพาะ (specific heat capacity : c)

• ห วยของความจคุ วาม อน ________________________________________________
• ค นวณหาความ อนท่ีท ใ สารมีอุณหภมู เิ ปลย่ี นไป โดยสถานะของสารไ เปลีย่ น จาก

สตู ร โดย Q = ปริมาณความ อนที่สารไ รบั /สูญเสีย จ !!!
(cal หรือ J)
~ C แข็ง = 0.5 cal/g °C
Q = mc T m = มวลของสาร (g หรอื kg) ~ C = 1 cal/g °C
c = ความ อนจ เพาะของสาร (cal/g°C) ~ Cไอ = 0.48 cal/g °C

T = อณุ หภมู ขิ องสารท่ีเปลย่ี นไป (°C)

อุณหภมู ิทีเ่ ปล่ียนไปหาไ จาก Tมาก – T อย

ตัวอ าง อนเงินมมี วล 60 กรัม อุณหภูมิ 25 °C น ไปแ ใน อนจนมีอุณหภูมิเ น 60 °C อน
เงินไ รบั ความ อนจาก อนเ าไร (ความจคุ วาม อนจ เพาะของเงนิ = 0.05 cal/g °C)
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

พลังงานความ อนกับการเปลี่ยนแปลงสถานะของสาร~ ความ อนแฝง (L)

• ความ อนมีผลท ใ สารเปลี่ยนสถานะ โดยอุณหภูมขิ องสารไ เปลยี่ น

~ Solid———> Liquid (ดูด E) ~ Liquid———> Solid (คาย E)

~ Liquid———> Gas (ดดู E) ~ Gas———> Liquid (คาย E)

• ความ อนทีท่ ใ สารมวล 1 ห วย ไ รบั หรือสูญเสยี เพ่ือเปล่ียนสถานะ โดยอุณหภมู ขิ อง
สารไ เปล่ยี น เรียก า ความ อนแฝงจ เพาะ (L)

• การเปลีย่ นสถานะ
ของสาร สามารถเขียน
เ นแผนภาพไ ดังนี้

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 4 of 6


ำ้ร


้ด้ร
้น้ด


ำ
้ด็ป


ำ้ร่ว่ม้ด่น้หำ้ร


่ม้หำ้ร
้ร้ร



ำ้ร่ท้รำ้น้ร้ด้ช็ป้รำ้น่ชำ้ช่ย
่ม้หำ้รำ
้ร่น
ำ้ร่ว่ม่น่น้หำ้ร
้ร่ว่ม่น้หำ้ร
ำ้ร้ร่ท้ลำ่ก้ร

ชที ครูโอม~ ความส เร็จมาจากความพยายามท่มี าก นเ าน้ัน สรุป พลังงานความ อน ม.1 อนสอบ!!

ความ อนแฝงทจ่ี ะมกั เจอใน อสอบ ม.1 มี 2 วง คอื
1. ความ อน เปล่ียนสถานะจากของแข็งเ นของเหลว เรยี ก า ความ อนแฝงของการ

หลอมเหลว (Latent heat of Fusion : Lf)
2. ความ อน เปล่ยี นสถานะจากของแหลวเ นไอ เรยี ก า ความ อนแฝงของการกลายเ น

ไอ (Latent heat of Vaporization : Lv)

• ห วยของความ อนแฝง __________________________________________________
• ค นวณหาความ อนท่ีท ใ สารสถานะเปล่ยี นไป โดยอณุ หภูมขิ องสารไ เปล่ยี น จาก

สตู ร โดย Q = ปริมาณความ อนทีส่ ารไ รับ/สูญเสีย (cal หรือ J)
m = มวลของสาร (g หรือ kg)

Q = mL L = ความ อนแฝงจ เพาะ (cal/g)

จ !!!

~ ความ อนแฝงจ เพาะของการหลอมเหลวของ = 80 cal/g
~ ความ อนแฝงจ เพาะของการกลายเ นไอของ = 540 cal/g

ตัวอ าง จงหาปริมาณความ อนทท่ี ใ แขง็ มวล 250 กรัม อุณหภมู ิ 0 องศาเซลเซียส กลายเ น
หมดพอดี (ความ อนแฝงจ เพาะของการหลอมเหลวของ = 80 cal/g)

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

อสอบ ม.1 ออก อย!!! แข็งกลายเ นไอ โจท ทส่ี ารมกี ารเปลีย่ นแปลงทง้ั อุณหภมู ิและ
สถานะ ใ เขียนการเปล่ยี นแปลงของสารท่ี
Q1 Q2 Q3 เกดิ ข้นึ ตามล ดบั อ างรอบคอบ โดยระลึกไ
เสมอ า “ าสถานะเปล่ียนอุณหภมู ิ องไ
เปลย่ี น” และ “ าอุณหภมู เิ ปลย่ี นสถานะ อง
ไ เปลย่ี น” แ วพจิ ารณาการค นวณความ
อนแ ละ วง องใ สตู รใด

โจท มกั จะใ หาปรมิ าณความ อนท่ี แข็งใ เพอ่ื กลายเ นไอ หาจากผลรวมของความ อนแ ละ วงที่สารใ ในการเปล่ียนแปลง

• ความ อน วงที่ 1 (Q1)
~ แขง็ 0°C ดูดความ อนเพ่อื ใ เปลย่ี นสถานะเ น 0°C
~ หาปริมาณความ อน วงนี้จาก__________________________________________________________________

• ความ อน วงท่ี 2 (Q2)
~ 0°C ดูดความ อนเพื่อท ใ อุณหภูมเิ พม่ิ ขน้ึ จาก 0°C ไปเ น 100 °C
~ หาปรมิ าณความ อน วงนีจ้ าก__________________________________________________________________

• ความ อน วงท่ี 3 (Q3)
~ 100 °C ดูดความ อนเพอ่ื ใ เปลย่ี นสถานะเ นไอ 100 °C
~ หาปรมิ าณความ อน วงนจ้ี าก__________________________________________________________________

• เพราะฉะนนั้ ปรมิ าณความ อนท่ี แข็งใ เพ่อื กลายไปเ นไอ หาไ จาก________________________________________

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 5 of 6

้ช่ช่ต้รำ้น็ป้ชำ้น้ร้ห์ยำ้น็ปำ้น้ช้ต่ช่ต้รำ้ล่ม้ต้ถ่ม้ต้ถ่ว้ว่ยำ้ห์ย่บ้ขำ้ร

้ด้ร
ำ้น็ปำ้ร
ำ้นำ้ร
ำ็ป้ร่ว็ป่่ีท้ร
้ร่ว็ป่่ีท้ร
่ช้ข้ร
้ดำ้น็ป้ชำ้น้ร
่ช้ร
ำ้น็ป้ช้รำ้น
่ช้ร
่ช้ร
็ป้หำ้รำ้น
่ช้ร
่ช้ร
ำ้น็ป้ช้รำ้น
่ช้ร



ำ้นำ้รำ้น็ปำ้น้หำ้ร่ย

่ม้หำ้รำ
้ร่น ่ท้ลำ่ก้ร

ชีทครูโอม~ ความส เรจ็ มาจากความพยายามทม่ี าก นเ าน้นั สรุป พลังงานความ อน ม.1 อนสอบ!!

การ ายโอนความ อน (Heat Transfer)

• ความ อน ายโอนจากวัตถทุ ่ีมีความ อนสูง (Tสูง) ไป
วตั ถุทีม่ คี วาม อน (T ) เสมอ อาจมตี ัวกลางหรือไ มตี วั กลาง
กไ็ มี 3 แบบ คอื

~ น ความ อน (Conduction) = องสมั ผัส
• อาศัยตัวกลางของแข็ง ไ แ พวกโลหะ างๆ
• ความ อนเคลอ่ื นที่ านตัวกลางโดยทต่ี วั กลางไ ไ เคลอ่ื นท่ีไป วย
• แ งวัตถุตามความสามารถในการน ความ อนออกเ น 2 ประเภท
1. วตั ถตุ วั น ความ อน (heat conductor) วตั ถทุ ่ียอม
ใ ความ อนไหล านไ ดี (เพชร/เงิน/ทองแดง/เหล็ก)
2. วตั ถฉุ นวนความ อน (heat insulator) วัตถุท่ีไ ยอม
ใ ความ อนไหล านหรอื ไหล านไ อย (ไ /พลาสติก/แ ว)

~ พาความ อน (Convection) = เคลอื่ นท่ไี ป วย
• อาศยั ตัวกลางทเ่ี นของเหลวหรือแ ส โดยเคล่อื นท่ีไปพ อมกับความ อน
• การ ม
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• การเกดิ ลม
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

~ การแ รงั สี (Radiation) = ไ มีตวั กลาง
• ไ องอาศยั ตัวกลางในการ ายโอนความ อน
• งพลงั งานความ อนในรูปคล่ืนแ เหลก็ ไฟ า
• วตั ถุที่มีสเี มจะดดู และคายความ อนไ ดกี าวตั ถทุ ีม่ สี ี อน
• วัตถุทมี่ ีพื้นผิวเรยี บมนั วาว ดดู ความ อนไ อยแ สะ อนความ อนไ ดี

สมดุลความ อน (Thermal equilibrium)

• เม่ือน วัตถุสองชนดิ ขน้ึ ไปที่มี T างกนั มาสมั ผสั กนั /ผสมกนั จะเกิด
การ ายเทความ อน (Tสูง—->T ) จนกระทัง่ วัตถทุ งั้ สองมี T เ ากนั จงึ หยดุ

ายเทความ อน เรยี กสภาพนี้ า สมดลุ ความ อน
>>>สามารถค นวณหาอุณหภูมิผสม (อณุ หภูมิสุด าย) จาก

ปรมิ าณความ อนที่วัตถุTสูงคาย = ปรมิ าณความ อนทวี่ ัตถTุ ดดู

Qคาย = Qดดู หรือ Qลด = Qเพ่ิม

ตัวอ าง จงหาอุณหภมู ผิ สมระห าง มวล 80 กรัม อณุ หภมู ิ 100°C กับ มวล 30 กรมั อุณหภมู ิ 25°C

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

For educational purposes only. No intention to infringe any copyright or trademark. 6 of 6

ำ่ต้ร้ร


ำ้นำ้น่ว่ย
้ทำ
้ร่ว้ร่ถ
่ทำ่ต้ร่ถ
่ตำ
้ร
้ด้ร้ท่ต้น้ด้ร
่อ่ว้ด้ร้ข
้ฟ่ม้ร่ส
้ร่ถ้ต่ม
่ม่ผ







ำ้น้ต
้ร้ร๊ก็ป
้ด้ร
้ก้ม้น้ด่ผ่ผ้ร้ห
่ม้ร
้ด่ผ้ร้ห
้รำ
็ป้รำ่บ
้ด้ด่ม่ผ้ร
่ต่ก้ด
้ต้รำ
้ด
่มำ่ตำ่ต้ร
ู่ส้ร่ถ้ร
้ร่ถ่ท้ลำ่ก้ร