3.คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย

1

ก คำนำ การคิดคำนวณต้นทุน กำหนดราคาขายมีความสำคัญมากในธุรกิจงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ซึ่ง ผู้ผลิตต้องมีความรู้ในการคิดคำนวณต้นทุนและใช้แนวทางให้เหมาะสมในการกำหนดราคาขายผลิตภัณฑ์ เพื่อ ผลกำไรและความเจริญก้าวหน้าของธุรกิจ เอกสารประกอบการเรียนการสอนเรื่อง คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย เป็นส่วนหนึ่งของ รายวิชา งานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า รหัสวิชา ๑๔๐๓-๖๒๐๒ หลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นซึ่งเป็นอีกกลวิธี หนึ่งในการสอน โดยเอกสารเล่มนี้ผู้เรียนสามารถใช้ประกอบการเรียนรู้ด้วยตนเองได้ โดยเอกสารเล่มนี้ ประกอบด้วยจุดประสงค์ เนื้อหา ใบงานและแบบทดสอบหลังเรียน พร้อมเฉลย เอกสารประกอบการเรียนการสอนเล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน ผู้สอน โดยใช้เป็นแนวทางในการ จัดการเรียนการสอนตามหลักในการจัดการอาชีวศึกษา หากมีข้อเสนอแนะประการใดผู้เรียบเรียงยินดีน้อมรับ ไว้ด้วยความขอบคุณยิ่ง สุทธภา เฟื่องฟูขจร ผู้เรียบเรียง

ข สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข คำชี้แจงสำหรับผู้เรียน 1 ใบความรู้ที่ 3 2 หน่วยที่ 3 คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย 3 ใบงานที่ 2 9 แบบบันทึกกิจกรรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม 11 แบบฝึกหัด 12 แบบทดสอบ 14 อ้างอิง 16 ภาคผนวก 17 เฉลยแบบทดสอบ 18

1 คำชี้แจงสำหรับผู้เรียน ในการใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. เอกสารประกอบการเรียนการสอนเรื่อง คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย จัดทำขึ้นเพื่อส่งเสริมการ จัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ ซึ่งผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ ด้วยตนเองและยังสมารถประเมินผลการพัฒนาความก้าวหน้า ของตนเองได้อีกด้วย เอกสารเล่มนี้ผู้เรียบเรียงได้จัดแบ่งเนื้อหาตามลำดับดังนี้ ๑. การคำนวณต้นทุน ๒. การกำหนดราคาขาย ๓. วิธีการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ในการจัดการเรียนการสอนผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเองโดยการปฏิบัติ ตามคำแนะนำดังนี้ 1. ผู้เรียนต้องศึกษาเอกสารประกอบการเรียนรู้ด้วยตนเอง หรือร่วมปรึกษากับเพื่อนถ้ามีปัญหา ให้ปรึกษาครูผู้สอน ๒. ผู้เรียนต้องมีความซื่อสัตย์ไม่ดูเฉลยก่อนตอบแบบทดสอบโดยให้เขียนคำตอบในกระดาษอื่น ไม่ขีด ข้อความใด ๆ ลงในเอกสาร ๓. ผู้เรียนต้องศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ให้เข้าใจก่อนศึกษาเนื้อหา ๔. ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาเมื่อจบเนื้อหานี้แล้วให้ฝึกทำใบงานตามลำดับขั้นตอนและประเมินผลการ ปฏิบัติงานตามเกณฑ์ที่กำหนดแล้วบันทึกคะแนน

2 ใบความรู้ที่ 3 ชื่อหน่วย ๓ ชื่อวิชา งานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า สอนครั้งที่ ๒ ชื่อหน่วย คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย จำนวนชั่วโมง 2 ชื่อเรื่อง/ชื่องาน คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย ชั่วโมงรวม 8 จุดประสงค์การเรียนการสอน รายการสอน สมรรถนะประจำหน่วย ๑. แสดงความรู้เกี่ยวกับการคำนวณต้นทุนและ กำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ๒. คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงาน ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้าตามหลักและวิธีการ จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. ด้านความรู้ ๑.๑ บอกความหมาย ความสำคัญ ประเภทของต้นทุน และวิธีการคำนวณหาต้นทุนการผลิตแบบง่าย ได้ ๑.๒ บอกความหมาย วัตถุประสงค์ปัจจัยที่ควร คำนึงถึงในการกำหนดราคาและวิธีการกำหนดราคาขาย แบบง่ายได้ ๑.๓ อธิบายวิธีคำนวณต้นทุนงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์ จากผ้าได้ ๑.๔. อธิบายวิธีกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้าได้ ๒. ด้านทักษะ ๒.๑ คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้าตามหลักและวิธีการได้ ๓ ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย : เข้าห้องเรียน/ส่งงานตรงต่อเวลาที่ กำหนด ๓.๒ รับผิดชอบ : ปฏิบัติงานตามที่ได้รับมอบหมาย สำเร็จตามที่กำหนดโดยคำนึงถึงความปลอดภัยของตนเอง และผู้อื่น ๓.๓ จิตอาสา : ช่วยเหลือผู้อื่นด้วยกำลังแรงกายและ สติปัญญา ๓.๔ สามัคคี : ให้ความร่วมมือและรับฟังความคิดเห็น ของผู้อื่น ๑. การคำนวณต้นทุน 1.๑ ความหมายของต้นทุน ๑.2 ความสำคัญของการคำนวณ ต้นทุน ๑.๓ ประเภทของต้นทุน ๑.๔ วิธีการคำนวณหาต้นทุนการผลิต แบบง่าย ๒. การกำหนดราคาขาย ๒.๑ ความหมายของราคา ๒.๒ วัตถุประสงค์ของการกำหนดราคา ๒.๓ ปัจจัยที่ควรคำนึงถึงในการ กำหนดราคาขาย ๒.๔. วิธีการกำหนดราคาขายแบบง่าย ๓. วิธีการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคา ขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ๓.๑ วิธีคำนวณต้นทุนงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้า ๓.2 วิธีกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้า

3 การคิดคำนวณต้นทุน กำหนดราคาขายมีความสำคัญมากในธุรกิจงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จาก ผ้า ซึ่งผู้ผลิตต้องมีความรู้ในการคิดคำนวณต้นทุนและใช้แนวทางให้เหมาะสมในการกำหนดราคาขายผลิตภัณฑ์ เพื่อผลกำไรและความเจริญก้าวหน้าของธุรกิจ ๑. การคำนวณต้นทุน 1.๑ ความหมายของต้นทุน ต้นทุน หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในการดำเนินการผลิตสินค้าทุกขั้นตอน หรือบริการ ๑.2 ความสำคัญของการคำนวณต้นทุน การคำนวณต้นทุนเป็นส่วนหนึ่งของระบบบัญชีและการเงินของกิจการ เป็นการบันทึกการวัดผลและ รายงานข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนของสินค้าของกิจการ โดยทั่วไปการคำนวณต้นทุนจะใช้เวลาและลงรายละเอียด มากในกิจการที่ผลิตสินค้า การคำนวณต้นทุนสามารถนำไปใช้ได้ในทุกกิจการเพราะมีความสำคัญต่อการบริหาร จัดการธุรกิจดังนี้ 1) เพื่อให้ทราบถึงต้นทุนการผลิตและต้นทุนขายของธุรกิจ 2) เพื่อสามารถนำต้นทุนทั้งหมดของกิจการมาเปรียบเทียบกับรายได้จากการขายเพื่อจะได้ทราบว่ามี กำไรหรือขาดทุนในการขายสินค้า 3) เพื่อคำนวณหรือตีราคาสินค้าคงเหลือที่ขายได้ไม่หมดว่ามีมูลค่าเท่าไหร่ 4) เพื่อใช้ในการวางแผนและควบคุมการซื้อสินค้าและจัดทำงบประมาณในการซื้อสินค้า รวมทั้ง ต่อรองราคากับผู้ขายวัตถุดิบ 5) เพื่อใช้ในการตัดสินใจว่าสินค้าใดควรขายต่อไปและสินค้าใดควรเลิกขาย (ในกรณีที่ผู้ผลิตมีสินค้า หลายชนิด) ๑.๓ ประเภทของต้นทุน 1) ต้นทุนผันแปร คือต้นทุนที่ผันแปรตามจำนวนหน่วยที่ผลิตหรือขาย เช่น วัตถุดิบ ค่าแรงทางตรง ค่าใช้จ่ายในการผลิตทางตรง เป็นต้น 2) คงที่คือต้นทุนที่เกิดขึ้นไม่ว่ากิจการจะได้ขายสินค้าหรือไม่ ต้นทุนนี้จะไม่เปลี่ยนแปลงตามจำนวน หน่วยที่ผลิตหรือขาย เช่น เงินเดือนพนักงานหน้าร้าน ค่าเช่าร้าน ค่าเสื่อมราคา ค่าประกันภัย เป็นต้น สรุป ต้นทุนการผลิตจะประกอบไปด้วยวัตถุดิบ+ค่าแรงงาน + ค่าใช้จ่ายในการผลิต ซึ่งทั้งสามรายการ นี้เป็นเพียงส่วนของการผลิตเท่านั้น หากเราจะคิดต้นทุนรวมของสินค้าแล้วเราจำเป็นต้องนำค่าใช้จ่ายในการ ขายและดำเนินการมารวมด้วยเช่น เงินเดือน , ค่าคอมมิชชั่นพนักงานขาย, ค่าแรงพนักงานขายหน้าร้าน, ค่า การตลาด (โฆษณา,แผ่นพับ), ค่าเช่าสำนักงานและร้าน, ค่าไฟฟ้าและน้ำประปา,ค่าโทรศัพท์, ค่าน้ำมันรถ, ดอกเบี้ย, ค่าเช่ารถ, ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตล็ด ฯลฯ เพื่อการคำนวณต้นทุนให้ใกล้เคียงความจริง หากเราคำนวณแค่ วัตถุดิบ ค่าแรงงานและค่าน้ำค่าไฟฟ้า ก็อาจทำให้เราได้ต้นทุนสินค้าที่น้อยกว่าความเป็นจริงและมีผลทำให้ตั้ง ราคาขายที่ต่ำไปและอาจขาดทุนได้ หน่วยที่ 3 คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย

4 ๑.๔ วิธีการคำนวณหาต้นทุนการผลิตแบบง่าย การคำนวณแบบง่ายๆนี้เหมาะกับผู้ประกอบการรายเล็กที่มีสินค้าหรือผลิตภัณฑ์น้อยชนิด ซึ่งเหมาะกับการคำนวณสินค้าประเภทโอทอปที่มีความชัดเจนในเรื่องการใช้วัตถุดิบ ค่าแรงงานต่อรอบการผลิต และไม่มีการเก็บสต๊อกวัตถุดิบไว้ การคำนวณจำเป็นต้องคิดเพื่อให้ทราบถึงต้นทุนผลิตต่อหน่วย และนำต้นทุน ผลิตไปรวมกับค่าใช้จ่ายในการดำเนินการเพื่อให้ทราบถึงต้นทุนรวมของสินค้าอีกครั้งหนึ่ง ๒. การกำหนดราคาขาย การกำหนดราคาขายเพื่อให้เป็นที่พอใจแก่ผู้ซื้อและมีผลกำไรพอควรมาสู่ผู้ผลิตนั้นมิใช่เรื่องง่ายนักทั้งนี้ เพราะผู้มีอำนาจในการตั้งราคาสินค้าจะต้องพิจารณาถึงปัจจัยหลาย ๆ อย่างประกอบกันกับการพิจารณาใน เรื่องต้นทุน ๒.๑ ความหมายของราคา ราคาถือได้ว่าเป็นสื่อกลางของการแลกเปลี่ยนและเป็นปัจจัยสำคัญอันจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลง การ เป็นเจ้าของ อีกทั้งสามารถสร้างความพึงพอใจให้แก่ผู้ซื้อและผู้ขาย ดังนั้นการตั้งราคาขายจึงกำหนดจากต้นทุน บวกกำไร ซึ่งถ้าผู้บริโภคไม่ยอมรับในระดับราคานั้น ผู้ผลิตก็ต้องตั้งราคาใหม่หรืออาจมีผลทำให้วงจรของ ผลิตภัณฑ์สั้นลง ด้วยเหตุนี้การกำหนดราคาขายจึงต้องคำนึงถึงกลุ่มเป้าหมาย เพราะในปัจจุบันสินค้าและ บริการในตลาดมักถูกกำหนดโดยผู้บริโภคเป็นสำคัญ แต่ในความเป็นจริงปรากฏว่าผู้บริโภคต้องการราคา ระดับหนึ่ง ส่วนผู้ผลิตก็ต้องการขายในราคาระดับหนึ่งซึ่งไม่ตรงกัน เพราะจุดมุ่งหมายของผู้ผลิตต้องการกำไรมาก ๆ ฝ่ายผู้ซื้อต้องการสินค้าราคาถูก คุณภาพดี ดังนั้นการกำหนดราคาให้เหมาะสมกับกลุ่มผู้บริโภคจึงเป็นสิ่งที่จำเป็น ราคา หมายถึง จำนวนเงินที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนเพื่อให้ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ (สินค้าและ/หรือบริการ) โดยผู้ซื้อและผู้ขายตกลงกันอย่างเหมาะสม ๒.๒ วัตถุประสงค์ของการกำหนดราคา ๒.๒.๑ เพื่อผลกำไร ซึ่งแบ่งได้ 3 ลักษณะ คือ ๑) มุ่งกำไรสูงสุด เป็นการตั้งราคากับสินค้าที่ง่ายต่อการเลียนแบบ หรือต้องการตั้งราคา เพื่อสร้างโอกาสหรือสร้างภาพลักษณ์หรือตราสินค้าให้สินค้าตัวเองอยู่ในระดับสูง หรือต้องการราคาเพื่อให้ได้ กำไรมาก ๆ ก่อนที่ผู้ผลิตรายอื่นมาแย่งชิงตลาดไปเสียก่อน ๒) มุ่งผลตอบแทนจากการลงทุนกิจการมุ่งผลตอบแทนจากการลงทุนจะกำหนด อัตราส่วนกำไรไว้แน่นอนเป็นร้อยละของทุน หรือจากยอดขายที่ได้รับ การกำหนดราคาแบบนี้สินค้าต้องมี ลักษณะพิเศษแตกต่างจากผู้ผลิตรายอื่น ๓) มุ่งกำไรพออยู่ได้ เป็นการตั้งราคาที่ผู้ผลิตไม่ต้องการแข่งขันกับผู้ใด โดยจะตั้งราคา ระหว่างกำไรต่ำสุดกับสูงสุด ซึ่งเป็นการตั้งราคาเพื่อมุ่งปริมาณการขายหรือเพื่อความอยู่รอดของกิจการ ๒.๒.2 เพื่อปริมาณการขายสูงสุด ซึ่งต้องการรักษาการถือครองทางการตลาด มักจะตั้งราคาต่ำ โดยเอากำไรแต่น้อย ทำให้สินค้าแพร่หลายสู่กลุ่มผู้บริโภคได้เร็ว ผลรวมของกำไรจึงสูงขึ้นด้วย ต้องการส่วนแบ่ง ตลาดมากที่สุดและต้องการครอบครองตลาดนั้นตลอดไป โดยที่ส่วนแบ่งทางการตลาดเป็นเครื่องชี้ความสำเร็จ ของธุรกิจต้องการสร้างภาพพจน์ให้กับกิจการ การจำหน่ายสินค้าในราคาต่ำจะช่วยสร้างค่านิยมบางอย่างให้กับ ผู้ซื้อ เช่น การขายสินค้าในราคาถูกทำให้ผู้บริโภคมองผู้ผลิตว่าไม่เอาเปรียบซึ่งช่วยให้การออกแบบผลิตภัณฑ์ ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ+ค่าแรงงาน+ค่าใช้จ่ายในการผลิต จำนวนสินค้าที่ผลิตในงวดนั้น = ต้นทุนต่อหน่วย (ชิ้น)

5 ใหม่ง่ายขึ้นและตลาดยอมรับสินค้าใหม่ได้เร็วขึ้น ป้องกันการแข่งขัน ในการนำสินค้าใหม่ออกสู่ตลาดการตั้ง ราคาขายต่ำทำให้สินค้าเข้าสู่ตลาดเป้าหมายได้ง่ายขึ้น และป้องกันการเกิดปฏิกิริยาโต้ตอบจากคู่แข่งขัน ๒.๒.3 เพื่อเสถียรภาพของราคา การตั้งราคาแบบมุ่งเสถียรภาพ จะตั้งราคาระดับใดระดับหนึ่งให้ คงที่อยู่เสมอ ซึ่งจะไม่เปลี่ยนไปตามความต้องการของผู้บริโภคหรือราคาต้นทุน ถ้าต้นทุนสูงผู้ผลิตก็ยอมรับ กำไรน้อยลง แต่ถ้าต้นทุนต่ำผู้ผลิตก็จะกำไรสูงขึ้น โดยยึดหลักถ้อยทีถ้อยอาศัยมากกว่าการมุ่งประโยชน์ ด้าน กำไรฝ่ายเดียว ๒.๓ ปัจจัยที่ควรคำนึงถึงในการกำหนดราคาขาย มีทั้งปัจจัยที่สามารถควบคุมได้และควบคุมไม่ได้ โดยนำมาพิจารณาประกอบการตัดสินใจได้ ดังนี้ ๒.๓.๑ วัตถุประสงค์ในการกำหนดราคา (Objective) ผู้มีอำนาจในการตั้งราคาจะต้องเข้าใจถึง วัตถุประสงค์ของกิจการว่าต้องการอะไร เช่น ต้องการต่อสู้กับคู่แข่ง ก็ควรจะลดราคาให้ต่ำกว่าคู่แข่งเพื่อการยึด ครองตลาด หรือต้องการให้ได้กำไรสูงขึ้นโดยเพิ่มยอดขายให้มากที่สุดและได้กำไรต่อหน่วยต่ำ ฯลฯ ๒.๓.๒ ลักษณะของสินค้าหรือบริการ (Character of the Product or Services) การทำให้ตัว สินค้าแตกต่างไปจากคู่แข่งก็จะทำให้ผลิตภัณฑ์ของเราขายได้ ถึงแม้ว่าราคาจะแตกต่างกันก็ตาม ดังนั้นการ พิจารณาถึงลักษณะพิเศษของผลิตภัณฑ์หรือการให้บริการที่แตกต่างกันทำให้เราสามารถตั้งราคาได้ แตกต่างกันด้วย ๒.๓.๓ ปัจจัยเกี่ยวกับต้นทุน โดยเฉพาะการตั้งราคาสินค้าโดยทั่วไปจะพิจารณาถึงต้นทุนการผลิต และ ต้นทุนการตลาดหรือบางครั้งเรียกว่าต้นทุนการจัดจำหน่ายบวกกำไรพอสมควรหรือกำไรโดยปกติที่กิจการควรได้ ๒.๓.๔ ปัจจัยทางการแข่งขัน ลักษณะสภาพตลาดของไทยส่วนใหญ่เป็นการแข่งขันไม่สมบูรณ์ โดยมีการทำผลิตภัณฑ์ให้แตกต่างกัน เพื่อการตั้งราคาสินค้าให้สูงกว่าคู่แข่ง นอกจากนี้ผู้ผลิตยังต้อง คอย ระมัดระวังเกี่ยวกับปฏิกิริยาของคู่แข่ง เพื่อการรักษาตลาดของตนไว้ ๒.๓.๕ ปัจจัยทางภาวะเศรษฐกิจ สภาพเศรษฐกิจที่ซบเซาหรือรุ่งเรืองย่อมส่งผลถึงการคาดคะเน ยอดขายในอนาคตได้ และในยามที่เศรษฐกิจรุ่งเรืองผู้ผลิตจะต้องรับผิดชอบต่อการผลิตสินค้าให้ทันกับความ ต้องการที่เพิ่มขึ้นด้วย ๒.๔. วิธีการกำหนดราคาขายแบบง่ายซึ่งมีหลากหลายวิธ๊ดังนี้ ๒.๔.๑ กำหนดราคาสูงไว้เช่น สินค้าที่ผูกขาดในตลาดหรือสินค้าที่มีความนิยมระยะเวลาสั้น ๆ หรือสินค้าที่มีความสามารถในการผลิตจำกัด ๒.๔.๒ เปลี่ยนแปลงราคาได้ตามอุปสงค์และอุปทานของตลาด เช่น หน้ากากอนามัยจากผ้า ตั้ง ราคาขาย ๓๕ บาท เมื่อขายได้จำนวนมากอาจลดเป็น ๓๐ บาท ได้ ๒.๔.3 กำหนดราคาให้ถูกไว้เพื่อให้ได้ส่วนแบ่งตลาด ๒.๔.4 ลดราคาสินค้าบางอย่างเพื่อให้ได้ส่วนแบ่งตลาด ๒.๔.5 กำหนดราคาโดยใช้หลักจิตวิทยา เช่น 79, 89 , 99,…. เพื่อให้ลูกค้าคิดว่าไม่แพง ๒.๔.6 กำหนดราคาตามตลาด โดยดูจากสินค้าประเภทเดียวกันของแหล่งผลิตอื่น ๒.๔.7 กำหนดราคาตามคุณภาพของสินค้า กล่าวคือมีความหลากหลายของสินค้าตามแต่ คุณภาพให้เลือกสำหรับผู้บริโภคที่มีรายได้ต่างกัน เช่น มาลัยตุ้มชำร่วยในรูปแบบต่าง ๆ ๒.๔.8 ลดราคาจากที่ได้กำหนดไว้เดิมบางชนิด เพื่อให้ลูกค้ารู้สึกว่าไม่เอาเปรียบ ๒.๔.9 ตั้งราคาเพื่อการต่อรอง กรณีที่ลูกค้ามีการต่อรองได้ ๒.๔.๑๐ ต้องกำหนดราคาขายให้สูงกว่าต้นทุนรวมของสินค้า เช่น เข็มกลัดดอกกุหลาบจากผ้า ทอเกาะยอ ต้นทุนค่าวัสดุและค่าแรง 20 บาท ต้องตั้งราคาขาย 30 - 40 บาท

6 ๓. วิธีการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ๓.๑ วิธีคำนวณต้นทุนงานศิลปะประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า โดยคำนวณต้นทุนจากวัสดุอุปกรณ์ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน และค่าแรงในการผลิตชิ้นงาน ดังนี้ ๓.1.๑ ค่าวัสดุคำนวณโดยการแยกรายละเอียดของวัสดุทั้งหมดที่ใช้ประกอบเป็นชิ้นงานต่อหน่วย แล้วนำมารวมกันเป็นค่าวัสดุทั้งหมด แบบกำหนดราคาวัสดุผลิต (1 หน่วย) ลำดับ ที่ รายการสินค้า รายการวัสดุ จำนวน ราคา/ หน่วย เป็นเงิน 1 ลักษณะชิ้นงาน .................................. .................................. .................................. .................................. ................................. 1 ……………………… 2 ……………………… 3 ……………………… 4 ……………………… ๕............................ ๖............................ ๗............................ ๘............................ ๙............................ ๑๐......................... ๑๑.......................... ๑๒.......................... รวมค่าวัสดุ ๓.๑.2 ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน ได้แก่ ค่าพาหนะ ค่าเสื่อมราคาของอุปกรณ์ ค่าไฟฟ้า ค่าน้ำ ค่า บรรจุภัณฑ์ ค่าเช่าสถานที่ และอื่น ๆ โดยเฉลี่ยคิดเป็น 1 หน่วย ลำดับที่ รายการ จำนวนเงิน หมายเหตุ 1 2 3 4 5 6 ค่าพาหนะ ค่าเสื่อมราคาของอุปกรณ์ ค่าบรรจุภัณฑ์ ค่าไฟฟ้า ค่าน้ำ ค่าเช่าสถานที่ อื่น ๆ รวม หมายเหตุ : รายการต่าง ๆ เปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสม 3.๑.๓ ค่าแรงงานคนงานและผู้ประกอบการ ปกติจะคิดวันละ 8 ชั่วโมง คนละ 200 บาท/วัน (ชั่วโมงละ 25 บาท) หรือ/หน่วยหรือ/คน โดยนำค่าวัสดุค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานและค่าแรงรวมกัน จะเป็น ต้นทุนรวมในการผลิต ดังนั้น ต้นทุน = ค่าวัสดุ + ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน + ค่าแรงงาน

7 ๓.2 วิธีกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า เมื่อคำนวณหาต้นทุนของชิ้นงานได้แล้วให้นำมาคิดเพิ่มกำไรตามที่ต้องการโดยใช้ร้อยละของต้นทุน ปกติจะคิดร้อยละ 20-80 ตามความยากง่ายของผลิตภัณฑ์ ดังนั้น ราคาขาย = ต้นทุน + กำไร การกำหนดราคาขาย (ต่อหน่วย) ลำดับที่ รายการ ราคา หมายเหตุ 1 2 3 ค่าวัสดุ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน ค่าแรงของผู้ประกอบการและคนงาน ต้นทุน + กำไร รวมต้นทุน ต้องการกำไร ……% เป็นเงิน ราคาขาย/หน่วย

8 อย่างการคำนวณต้นทุน และการกำหนดราคาขายเข็มกลัดดอกกุหลาบจากผ้าทอเกาะยอ/ชิ้น ๓.๒.๑ ค่าวัสดุ ลำดับ ที่ รายการ สินค้า รายการวัสดุ จำนวน ราคา/ หน่วย เป็นเงิน 1 เข็มกลัดดอก กุหลาบจาก ผ้าทอเกาะยอ 1. ผ้าเกาะยอ 2. แป้นพิน 3. ผ้ากุ๊น 4. ด้ายเย็บผ้า 5. กาวยาง ๑ ชิ้นเล็ก ๑ อัน ๑ /๘ หลา 1 /๕๐ หลอด 1 /๓๐ หลอด ๕ 3.00 ๒๐.00 ๑๘ ๓๐ ๕.๐๐ ๓.๐๐ ๒.๕0 ๐.๓๖ ๑.00 รวมค่าวัสดุ/อัน ๑๑.๘๖ 3.2.๒ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน/อัน ลำดับ ที่ รายการ ราคา หมายเหตุ 1 2 3 ค่าโทรศัพท์ ค่าถุงพลาสติก ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า 5.00 1.00 1.00 รวม ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน/พวง 7.00 ๓.๒.3 ค่าแรงคนทำ 1 คน/อัน คนละ 10.00 บาท เป็นเงิน 10.00 บาท ลำดับ ที่ รายการ ราคา หมายเหตุ 1 2 3 ค่าวัสดุ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน ค่าแรงคนทำ ๑๑.๘๖ 7.00 10.00 ปรับเป็น ๓5.00 บาท รวมต้นทุน/อัน ๒๘.๘๖ ต้องการกำไร 20% เป็นเงิน ๐๕.๗๗ ราคาขายเข็มกลัด/อัน ๓๔.๖๓

9 ใบงานที่ 2 ชื่อหน่วย ๓ รหัสวิชา ๑๔๐๓-๖๒๐๒ ชื่อ วิชา งานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า สอนครั้งที่ ๒ ชื่อหน่วย คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย จำนวนชั่วโมง 2 ชื่อเรื่อง/ชื่องาน คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ชั่วโมงรวม 10 จุดประสงค์การเรียนการสอน รายการสอน สมรรถนะประจำหน่วย ๑. แสดงความรู้เกี่ยวกับการคำนวณต้นทุนและ กำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ๒. คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงาน ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้าตามหลักและวิธีการ จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. ด้านความรู้ ๑.๑ บอกความหมาย ความสำคัญ ประเภท ของต้นทุนและวิธีการคำนวณหาต้นทุนการผลิตแบบ ง่าย ได้ ๑.๒ บอกความหมาย วัตถุประสงค์ปัจจัยที่ควร คำนึงถึงในการกำหนดราคาและวิธีการกำหนดราคา ขายแบบง่าย ได้ ๑.๓ อธิบายวิธีคำนวณต้นทุนงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้าได้ ๑.๔. อธิบายวิธีกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้าได้ ๒.ด้านทักษะ ๒.๑ คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงาน ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้าตามหลักและวิธีการได้ ๓ ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย : เข้าห้องเรียน/ส่งงานตรงต่อเวลาที่ กำหนด ๓.๒ รับผิดชอบ : ปฏิบัติงานตามที่ได้รับ มอบหมายสำเร็จตามที่กำหนดโดยคำนึงถึงความ ปลอดภัยของตนเองและผู้อื่น ๑. คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงาน ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้าตามประเภทที่กำหนด (ตามใบงานหน่วยที่ ๑) ตามแบบการคำนวณ ต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์จากผ้ารายการ ดังนี้ ๑. รายการค่าวัสดุ ๒. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน/ชิ้น (ผู้เรียนกำหนดราคาตามความเหมาะสม) ๓. ค่าแรงคนทำ 1 คน/ชิ้น

10 จุดประสงค์การเรียนการสอน รายการสอน ๓.๓ จิตอาสา : ช่วยเหลือผู้อื่นด้วยกำลัง แรงกายและสติปัญญา ๓.๔ สามัคคี : ให้ความร่วมมือและรับฟังความ คิดเห็นของผู้อื่น

11 แบบบันทึกกิจกรรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม Participatory Learning (PL) รายวิชา งานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า รหัสวิชา ๑๔๐๓-๖๒๐๒ หน่วยที่....................ชื่อหน่วย............................................................................................................ ชื่องาน......................................................................................กลุ่มที่................................................. ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ ขั้นประสบการณ์ สมาชิกเล่าประสบการณ์การออกแบบและประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า เป็นรายบุคล ๑...................................................................................................... ๒...................................................................................................... ๓...................................................................................................... ๔...................................................................................................... ๕...................................................................................................... ขั้นสะท้อนคิดและอภิปรายผล ๑. ประสบการณ์เดิม ........................................................................................................ ๒. ประสบการณ์ใหม่ภายในกลุ่ม ........................................................................................................ ๓. ที่ครูสาธิตตามบทเรียนในห้องเรียน ........................................................................................................ ขั้นความคิดรวบยอด ๑. แนวคิดการออกแบบชิ้นงาน ........................................................................................................ ๒. วัสดุที่ใช้ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ๓. วิธีทำ ........................................................................................................ ๔. ประโยชน์ ........................................................................................................ ขั้นทดลอง/ประยุกต์แนวคิด ประสบการณ์ที่ได้รับระหว่างการจัดการเรียนรู้ ....................................................................................................... ...................................................................................................... .......................................................................................................

12 แบบฝึกหัด การคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า กลุ่มที่...............ชื่องาน.........................................สมาชิกกลุ่ม เลขที่ ................................................ คะแนนเต็ม ๕ คะแนน คะแนนที่ได้................................................................................................ ๑. รายการค่าวัสดุ ๒ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน/ชิ้น(ผู้เรียนกำหนดราคาตามความเหมาะสม) ลำดับที่ รายการสินค้า รายการวัสดุ จำนวน ราคา/ หน่วย เป็นเงิน 1 ....................... ....................... .................... ๑.................................. ๒.................................. ๓.................................. ๔.................................. ๕.................................. ๖.................................. ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ........................ ................ ................ ................ ................ ................ ................ ............. ............. ............. ............. ............. ............ รวมค่าวัสดุ/ชิ้น ลำดับที่ รายการ ราคา หมายเหตุ ๑. ๒. ๓. ๔. ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... ......... ................................................................................... ... .................... .................... .................... .................... .............................. ............................... ............................... ............................... รวม ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน/พวง 3 ค่าแรงคนทำ 1 คน/ชิ้น คนละ..................บาท เป็นเงิน ..................บาท ลำดับที่ รายการ ราคา หมายเหตุ 1 2 3 ค่าวัสดุ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน ค่าแรงคนทำ รวมต้นทุน/อัน ต้องการกำไร ๓๐% เป็นเงิน ราคาขาย/อัน

13 เกณฑ์การให้ระดับคะแนน คำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า (หน้ากากอนามัยจากผ้า) ตามรายการ ที่กำหนด ถูกต้องจำนวน ๑๔ รายการขึ้นไป ระดับคะแนน ๕ คะแนน ถูกต้องจำนวน ๑๐ - ๑๓ รายการ ระดับคะแนน ๔ คะแนน ถูกต้องจำนวน ๘ - ๑๐ รายการ ระดับคะแนน ๓ คะแนน ถูกต้องจำนวน ๕- ๗ รายการ ระดับคะแนน ๒ คะแนน ถูกต้องจำนวน ๒-๔ รายการ ระดับคะแนน ๑ คะแนน ถูกต้องต่ำกว่า ๒ รายการ ระดับคะแนน ๐ คะแนน

14 แบบทดสอบ หน่วยที่ ๓ การคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย คำชี้แจง จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว (คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐นาที) ๑. ต้นทุนมีกี่ประเภท ก. ๒ ประเภท ข. ๔ ประเภท ค. ๖ ประเภท ง. ๘ ประเภท ๒. การคำนวณต้นทุนมีความสำคัญอย่างไร ก. เพื่อให้ทราบถึงต้นทุนการผลิต ข. เพื่อใช้ในการวางแผนและควบคุมการซื้อสินค้า ค. เพื่อคำนวณหรือตีราคาสินค้าคงเหลือที่ขายได้ไม่หมด ง. เพื่อให้ทราบถึงต้นทุนการผลิตและต้นทุนขายของธุรกิจ ๓. ต้นทุน หมายถึงข้อใด ก. จำนวนเงินกู้ที่ลงทุนค่าวัสดุในการผลิตสินค้า ข. จำนวนเงินที่จ่ายไปเพื่อใช้ในการผลิตสินค้า ค. จำนวนเงินที่จ่ายไปเพื่อใช้ในการผลิตสินค้าในทุกขั้นตอนจนเปลี่ยนเป็นสินค้า ง. จำนวนเงินที่จ่ายไปกับการแปรสภาพวัตถุดิบจนเปลี่ยนสภาพเป็นสินค้าพร้อมขาย ๔. ค่าประกันภัย จัดอยู่ในต้นทุนประเภทใด ก. ต้นทุนทางตรง ข. ต้นทุนคงที่ ค. ต้นทุนผันแปร ง. ต้นทุนทางอ้อม ๕. ข้อใด หมายถึง ราคา ก. มูลค่าของสินค้าที่กำหนดในรูปจำนวนเงินอย่างเหมาะสม ข. มูลค่าของบริการที่กำหนดในรูปจำนวนเงินอย่างเหมาะสม ค. มูลค่าของผลิตภัณฑ์ที่กำหนดในรูปจำนวนเงินอย่างเหมาะสม ง. มูลค่าของผลิตภัณฑ์และบริการที่กำหนดในรูปจำนวนเงินอย่างเหมาะสม ซึ่งผู้บริโภค ๖. วัตถุประสงค์ของการตั้งราคาเพื่อมุ่งผลกำไรสูงสุดเหมาะสำหรับสินค้าประเภทใด ก. สินค้าที่ง่ายต่อการเลียนแบบ ข. สินค้าที่มีขายตามฤดูกาลและได้รับความนิยม ค. สินค้าต้องมีลักษณะพิเศษแตกต่างจากผู้ผลิตรายอื่น ง. สินค้าต้องมีลักษณะพิเศษและลูกค้าให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก

15 ๗. การทำให้ตัวสินค้าแตกต่างไปจากคู่แข่งเป็นปัจจัยที่ควรคำนึงถึงในการกำหนดราคาขายข้อใด ก. ปัจจัยเกี่ยวกับต้นทุน ข. ปัจจัยทางภาวะเศรษฐกิจ ค. วัตถุประสงค์ในการกำหนดราคา (Objective) ง. ลักษณะของสินค้าหรือบริการ (Character of the Product or Services) ๘. การตั้งราคา 79, 89 , 99,…. เพื่อให้ลูกค้าคิดว่าไม่แพงคือวิธีการกำหนดราคาขายแบบใด ก. ตั้งราคาเพื่อการต่อรอง ข. กำหนดราคาตามตลาด ค. กำหนดราคาตามคุณภาพของสินค้า ง. กำหนดราคาโดยใช้หลักจิตวิทยา ๙. ข้อใดคือวิธีการคำนวณหาต้นทุนการผลิตแบบง่าย ก. ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ+ค่าใช้จ่ายในการผลิต+ต้นทุนต่อหน่วย (ชิ้น) ค่าแรงงาน = จำนวนสินค้าที่ผลิตในงวดนั้น ข. ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ+ค่าแรงงาน+ค่าใช้จ่ายในการผลิต จำนวนสินค้าที่ผลิตในงวดนั้น = ต้นทุนต่อหน่วย (ชิ้น) ค. ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ+ค่าแรงงาน+ต้นทุนต่อหน่วย (ชิ้น) จำนวนสินค้าที่ผลิตในงวดนั้น = ค่าใช้จ่ายในการผลิต ง. ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ+ค่าแรงงาน+ต้นทุนต่อหน่วย (ชิ้น) จำนวนสินค้าที่ผลิตทั้งหมด = ค่าใช้จ่ายในการผลิต ๑๐. ข้อใดคือวิธีการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายงานประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์จากผ้า ก. ต้นทุน = ค่าวัสดุ + ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน + ค่าแรงงาน ราคาขาย = ต้นทุน + กำไร ข. ต้นทุน = เงินกู้+ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน + ค่าแรงงาน ราคาขาย = ต้นทุน + กำไร +ค่าประกันภัย ค. ต้นทุน = เงินกู้+ ดอกเบี้ย+ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน + ค่าแรงงาน ราคาขาย = ต้นทุน + กำไร ง. ต้นทุน = ค่าวัสดุ + เงินกู้+ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน + ค่าแรงงาน ราคาขาย = ต้นทุน + กำไร +ค่าประกันภัย

16 อ้างอิง 1. ธนวรรณ แสงสุวรรณ . (มปป.) . นโยบายราคา . คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชีจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย . สืบค้นจากhttps://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/sms/market/unit5/ MENUUNIT5. html 2. กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม . การคำนวณต้นทุนแบบง่าย . กรุงเทพ : รามคำแหง. สืบค้น จาก https://bsc.dip.go.th/th/category/account2/fs-productcost. 3. วรรณา วงศ์วิวัฒน์ . (2562) . การบัญชีต้นทุนเบื้องต้น . กรุงเทพ : สำนักพิมพ์เอมพันธ์.

ภาคผนวก

18 เฉลยแบบทดสอบ หน่วยที่ ๓ การคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขาย คำชี้แจง จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว (คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐นาที) ข้อ คำตอบ ข้อ คำตอบ ๑ ก ๖ ก ๒ ง ๗ ง ๓ ค ๘ ง ๔ ข ๙ ข ๕ ง ๑๐ ก