คู่มือ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข (ฉบับสมบูรณ์ 15

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 39

ขน้ั ตอนท่ี ๔ : การสำ� รวจพน้ื ทดี่ ้วยคณะทำ� งาน แบง่ พ้นื ทร่ี ับผดิ ชอบ

วเิ คราะห์ จดุ เด่น จุดปรับปรงุ
๑) การส�ำรวจพื้นท่ีของวัด เพื่อทราบถึงสภาพปัจจุบันของวัด และก�ำหนดเป้าหมายท่ีจะ
ปรบั ปรงุ เรยี งล�ำดบั วา่ พืน้ ทไ่ี หนควรดำ� เนินการก่อน-หลัง
๒) การจัดทำ� แผนผงั หรือการออกแบบ เพื่อก�ำหนดขอบเขตและความรับผดิ ชอบ เพอ่ื สร้าง
ความเขา้ ใจและความสะดวกในการพฒั นาพน้ื ท่ี หากวดั ทมี่ แี ผนผงั อยแู่ ลว้ กส็ ามารถทจ่ี ะปรบั ปรงุ ให้
เหมาะสมกับบริบททเ่ี ปลยี่ นแปลงไป
๓) การวเิ คราะห์พ้ืนท่ี เพือ่ การพฒั นา โดยการวิเคราะหจ์ ดุ เด่น เอกลกั ษณข์ องวดั จุดที่ควร
ปรบั ปรงุ และสร้างแนวทางใหมเ่ พ่ือการพฒั นาพน้ื ทีใ่ ห้สวยงาม

ตัวอย่าง การวิเคราะห์ SWOT วดั โปง่ เหาะ ต.บ้านคา อ.บา้ นคา จ.ราชบุรี

S W O T

Strength Weakness Opportunity Threat

จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค

เจา้ อาวาสมีความมุง่ มัน่ ประชากรรอบบรเิ วณ การเดนิ ทางสะดวก การมสี ว่ นร่วมของชมุ ชน
พฒั นาวดั วดั นอ้ ย เปน็ ทางผา่ นสถานที่ท่อง นอ้ ย
ทางวดั เปน็ ศูนยก์ ารเรียน วดั มีจำ�นวนพระเณร เทยี่ ว นำ้ �พรุ อ้ น โปรง่ มีกิจกรรมระหวา่ งวดั กบั
พระปริยตั ธิ รรม จำ�พรรษาน้อย กระทิง ซง่ึ เปน็ โอกาสทนี่ ัก ชุมชนน้อย
มสี งั ขารพระอาจารยบ์ ญุ ท่องเทย่ี วพบเหน็ ชาวบา้ นไม่อยากเขา้
เลศิ ทช่ี าวบา้ นเลอ่ื มใส มสี ังขารพระอาจารยบ์ ญุ ร่วมเปน็ กรรมการวดั เกิด
ศรทั ธา เลศิ ที่ชาวบา้ นเลอ่ื มใส่ ความขดั แย้งระหวา่ งชาว
ศรทั ธาซ่ึงละสังขารแลว้ แต่ บ้านเอง
สงั ขารไมเ่ นา่ สามารถนำ�มา ขาดปจั จยั ในการพฒั นาวดั
ประชาสมั พันธใ์ ห้นกั ทอ่ ง
เทีย่ วแวะมากราบไวบ้ ูชา

40 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

ข้ันตอนท่ี ๕ : การจัดท�ำแผนการปรับปรงุ

๑) เลือกพืน้ ทที่ ทำการปรบั ปรงุ จากพ้นื ที่ ๙ แหง่ เช่น ป้ายชือ่ วดั บริเวณหน้าวดั การจดั การ
จารจร ห้องคลัง/วัสดุ ห้องน�้ำ การจัดการขยะ ระบบไฟฟ้าและการป้องกันอัคคีภัย โรงครัว และ
อาคาร เสนาสนะตา่ งๆ ภายในวดั
๒) การเตรยี มการปรับปรงุ เชน่ ภาพถ่ายกอ่ นการปรับปรุง กำ� หนดวันทีด่ ำ� เนินการปรบั ปรงุ
ผรู้ ับผดิ ชอบหลัก อปุ กรณท์ ีใ่ ช้ งบประมาณทใ่ี ช้ (ถา้ มี)
๓) การสร้างความรว่ มมอื กับภาคเี ครือข่ายในชมุ ชน

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 41

ขนั้ ตอนท่ี ๖ : พธิ เี ปดิ (Kick off) การทำ� ความสะอาดครง้ั ใหญ่ (Big Cleaning Day)

การด�ำเนินการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ก�ำหนดให้มีการท�ำความสะอาดครั้งใหญ่
ของวัดและชมุ ชน จ�ำนวน ๒ ครง้ั /ปี เพ่อื สร้างความร่วมมอื กับชุมชน องค์กรปกครองสว่ นท้องถนิ่
และหน่วยงานจบั คู่ โดยดำ� เนนิ การดงั นี้
๑) กำ� หนดวนั ทำ� Big Cleaning Day
๒) ประชาสัมพันธ์ใหก้ บั ชมุ ชนและหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
๓) กำ� หนดพธิ ีเปดิ ท่ีเปน็ รปู ธรรม
๔) ระบจุ ำ� นวนคน กิจกรรม และพน้ื ทด่ี �ำเนินการ
๕) ประมวลและสรปุ กิจกรรม

42 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

ข้ันตอนที่ ๗ : ตรวจประเมินพน้ื ที่ และสรปุ ผลการปฏบิ ตั ิงาน

รายงานสรปุ ผลการด�ำเนนิ การโครงการในภาพรวมของวัด ซง่ึ กำ� หนดให้มีขอ้ มลู ดังนี้
๑) การประชมุ กรรมการทเ่ี กีย่ วข้อง
๒) การปรับปรุงพืน้ ท่ี (จำ� นวนพ้นื ที่ทไ่ี ดด้ ำ� เนินการ)
๓) กิจกรรมท่ไี ดด้ �ำเนินการ
๔) ความรว่ มมือของฝา่ ยตา่ งๆ
๕) ผลท่ีเกิดข้ึน (เปรยี บเทยี บกอ่ น-หลงั ) (ดรู ายละเอยี ดแบบรายงานภาคผนวก)

ตวั อยา่ งการตรวจประเมนิ พื้นท่ี และสรปุ ผลการปฏบิ ัติงาน

๙ แนวปฏิบัติการพัฒนาพื้นท่ี สู่ วดั สรา้ งสุข

แนวปฏบิ ตั กิ ารพฒั นาพนื้ ทภี่ ายในวดั ๙ พน้ื ทน่ี น้ั เพอ่ื เปน็ มาตรฐานในการจดั การสง่ิ แวดลอ้ ม
ภายในวดั คอื
๑) ป้ายช่ือวดั บริเวณหน้าวัด และแผนผังวดั โดยสงั เขป
๒) การจดั การจราจร ป้ายจราจร และท่จี อดรถ
๓) การจดั ระบบคลังวสั ดุสงฆ์ และการควบคมุ การเบกิ -จา่ ยส่งิ ของ
๔) ห้องน�้ำ
๕) การจัดการขยะ
๖) สภาพแวดลอ้ มทัว่ ไป ไดแ้ ก่ ความเป็นระเบียบเรียบรอ้ ย ปลอดภยั ของพื้นท่ีเปดิ โล่งต่างๆ
การจดั การพื้นท่ีสีเขยี วภายในวดั เปน็ ต้น
๗) ระบบไฟฟ้าและการปอ้ งกันอคั คภี ัย
๘) โรงครัว
๙) การสุขาภิบาลอาคารเสนาสนะตา่ งๆ ภายในวัด

44 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดท่ี ๑ : ป้ายชอื่ วัด บริเวณหนา้ วดั และแผนผงั วัดโดยสงั เขป
๑. ปา้ ยช่อื วดั และบริเวณวัด
๑) ต้องมปี า้ ยช่ือวัดทมี่ ขี นาดเหมาะสม มองเห็นชือ่ วัด และอ่านได้อยา่ งชดั เจน
๒) ป้ายไม่ชำ� รดุ ทรุดโทรม และไม่มีสิ่งอื่นใดกดี ขวาง
๓) บริเวณหนา้ วัด แนวกำ� แพง ต้องสะอาดเรยี บรอ้ ย ไม่มสี ิง่ ใดกีดขวาง
๔) กรณีมกี ารควบคุมเวลาเข้าออก ให้ติดปา้ ยแสดงเวลาเปดิ - ปิดให้ชัดเจน
๒. แผนผงั วัดโดยสังเขป
๑) วัดตอ้ งมีแผนผงั แสดงที่ตง้ั อาคารสถานที่อยา่ งชดั เจน
๒) มขี นาดเหมาะสมตงั้ อย่ใู นจุดที่มองเห็นได้ชดั เจน
๓) มีการจดั ทำ� ปา้ ยชบ้ี ่งทิศทางการไปยังสถานท่ีต่างๆ ทสี่ ำ� คญั ๆ ภายในวัด

กอ่ นทำ� หลังทำ�

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 45
หมวดที่ ๒ : การจัดการจราจร ปา้ ยจราจร และทีจ่ อดรถ
๑) มีปา้ ยจราจร/สัญลกั ษณ์ เพ่อื ความสะดวก และปลอดภยั
๒) จัดสถานทจี่ อดรถใหเ้ ปน็ ระเบียบ
๓) ก�ำหนดแสดงเสน้ จารจรที่ชัดเจน
๔) มสี ถานท่รี องรบั ขยะ และไมป้ ระดับเพอ่ื ความสวยงาม

46 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดที่ ๓ : การจดั ระบบคลังวสั ดุสงฆแ์ ละการควบคมุ การเบกิ -จ่ายสิง่ ของ
๑) มปี า้ ยชอื่ หอ้ งคลงั วสั ดสุ งฆ์ และปา้ ยระเบยี บปฏบิ ตั กิ ารยมื -คนื สงิ่ ของ แสดงไวบ้ รเิ วณหนา้
คลังวัสดุสงฆ์
๒) มีแผนผังระบุต�ำแหน่งช้ันวางหรือจุดวางสิ่งของต่างๆ ภายในคลังสงฆ์ แสดงไว้ภายใน
บรเิ วณคลังสงฆ์
๓) ชน้ั วางสง่ิ ของจดั วางตามแผนผังทก่ี ำ� หนด และมีป้ายชี้บง่ ในแต่ละช้ัน
๔) สิง่ ของตา่ งๆ จดั วางตามป้ายชบ้ี ง่ บนชั้นวาง
๕) มเี อกสารส�ำหรบั ใช้ยมื - คืน ส่ิงของในคลงั วสั ดสุ งฆ์
๖) มีบัญชีควบคุมจ�ำนวนสิ่งของภายในคลังสงฆ์ ชั้นวางส่ิงของจัดวางตามแผนผังท่ีก�ำหนด
และมปี ้ายชี้บ่งในแตล่ ะชน้ั

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 47

หมวดท่ี ๔ : ห้องน้ำ�
๑) มกี ารแยกหอ้ งน�้ำระหว่าง พระ และฆราวาส
๒) ส�ำหรบั หอ้ งน้�ำฆราวาส จะแยก ชาย-หญงิ หรือไมก่ ไ็ ด้ (พิจารณาตามความเหมาะสม)
๓) มีปา้ ยหรือสัญลกั ษณช์ ีบ้ ่งการแยกห้องน�ำ้ พระ และฆราวาสชัดเจน
๔) ห้องน�้ำสะอาด อุปกรณ์ภายในห้องนำ้� พรอ้ มใช้งานไม่ช�ำรุดเสยี หาย
๕) มแี ผน และผู้รับผดิ ชอบการท�ำความสะอาดหอ้ งน้�ำ

48 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดท่ี ๕ : การจดั การขยะ
๑) เรมิ่ จากการลดขยะใหเ้ หลอื นอ้ ยทส่ี ดุ เพอ่ื ใหส้ ะดวกกบั การบรหิ ารจดั การ
๒) ควรมกี ารรณรงค์ ใหพ้ ทุ ธศาสนกิ ชนชว่ ยกนั ลดปรมิ าณขยะ หรอื หนั มาใชบ้ รรจภุ ณั ฑท์ ยี่ อ่ ย
สลายไดง้ า่ ย
๓) การคดั แยกขยะตามประเภทขยะ ไดแ้ ก่ ขยะทวั่ ไป ขยะรไี ซเคลิ ขยะอนิ ทรยี ์ เศษใบไม้ และ
ขยะอนั ตราย รวมถงึ การกำ� จดั อยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม และเกดิ ผลกระทบตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มนอ้ ยทสี่ ดุ เชน่
การจดั การขยะรไี ซเคลิ ถา้ วดั มกี ารคดั แยก สามารถนำ� ไปขายเพอ่ื สรา้ งรายได้ ขยะประเภทนไ้ี ดแ้ ก่
กระดาษ ขวดพลาสตกิ ขวดแกว้ เปน็ ตน้
๔) สรา้ งความเขา้ ใจใหแ้ กพ่ ทุ ธศาสนกิ ชนถงึ ปญั หาปรมิ าณขยะทวั่ ไปและขยะจากพวงหรดี เพอื่
ใหพ้ ทุ ธศาสนกิ ชนเลอื กใชพ้ วงหรดี ทส่ี ามารถนำ� มาใชป้ ระโยชนห์ ลงั เสรจ็ งานศพได้ และลดปรมิ าณขยะ
ทว่ี ดั ตอ้ งจดั การ เชน่ พวงหรดี ตน้ ไม้ พวงหรดี จากเครอ่ื งครวั ทงั้ จาน ชอ้ น ถว้ ย ชาม จกั รยาน เกา้ อ้ี ผา้ หม่
เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ เชน่ พดั ลม กานำ้� รอ้ น เครอ่ื งปน่ั อาหาร นาฬกิ า หมอ้ หงุ ขา้ ว เปน็ ตน้ สำ� หรบั พวงหรดี
ดอกไมส้ ด ดอกไมอ้ าจน�ำไปทำ� ปยุ๋ หมกั สว่ นโครงฟางพวงหรดี สามารถน�ำกลับมาเป็นโครงใหม่ หรอื
แยกจำ� หนา่ ย

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 49

หมวดท่ี ๖ : สภาพแวดล้อมทว่ั ไป (ความเปน็ ระเบียบเรยี บรอ้ ย ปลอดภยั
ของพ้นื ทเ่ี ปดิ โล่งและพน้ื ทสี่ ีเขียวภายในวดั )
๑) จดั สภาพแวดลอ้ มทว่ั ไปภายในวดั มคี วามสะอาด เปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ย รม่ รน่ื ปลอดภยั
พร้อมใช้งาน มีแสงสวา่ งอย่างเพยี งพอ
๒) สง่ เสริมให้วัดพื้นทีเ่ รยี นรู้ดา้ นศิลปวฒั นธรรมของชุมชน
๓) ปลกู ต้นไมย้ ืนต้น ไม้ประดบั และพืชสมนุ ไพร ภายในวัด
๔) รกั ษาความสะอาดอย่างต่อเน่อื ง

ตวั อย่างสภาพแวดลอ้ มทว่ั ไปภายในวดั

50 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดที่ ๗ : ระบบไฟฟ้า และการป้องกันอคั คภี ัย
๑) มกี ารฝึกอบรมความปลอดภัยจากระบบไฟฟ้า และการป้องกันอคั คภี ยั เปน็ ประจำ� ทุกปี
๒) สำ� รวจอุปกรณ์ไฟฟ้า ปลกั๊ สายไฟ ไม่ชำ� รดุ เสยี หาย
๓) มกี ารควบคุม หรือการเตือน ในจุดท่สี ุ่มเส่ยี งต่อการเกิดเพลิงไหม้
๔) มีอปุ กรณด์ ับเพลงิ ที่พร้อมใช้งาน ตดิ ตั้งในจุดเหมาะสมเห็นได้ชดั ในปริมาณทเี่ หมาะสม
๕) จัดหาเครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ทเี่ ก่ียวข้องใหเ้ พียงพอและพร้อมใช้งาน รวมทง้ั ระบตุ ำ� แหนง่
เพอื่ สะดวกตอ่ การใชง้ าน ไดแ้ ก่ สญั ญาณเตอื นภยั ถงั ดบั เพลงิ (Fire Extinguishers) โดยตดิ ตงั้ อปุ กรณ์
บริเวณจุดเสีย่ งหรือจุดทม่ี สี ามารถหยิบใชง้ านได้อยา่ งสะดวก เช่น ครัว กุฏิ ศาลาการเปรยี ญ เป็นต้น
โดยถังดบั เพลงิ ใหต้ ดิ ตง้ั ตามมาตรฐานท่ีก�ำหนดและสะดวกกับการน�ำมาใช้
๖) จัดเตรียมหมายเลขโทรศัพท์หน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง เช่น สถานีดับเพลิง สถานีต�ำรวจ
ส�ำนักงานไฟฟ้า เป็นต้น

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 51

หมวดท่ี ๘ : โรงครวั
๑) มีปา้ ยชอื่ โรงครัว
๒) สะอาด เป็นระเบียบเรียบรอ้ ย
๓) จัดการวัตถุดิบ และเศษอาหารให้ถกู สขุ ลกั ษณะ
๔) ภาชนะกกั เก็บน�ำ้ ดม่ื นำ้� ใช้สะอาด มีฝาปดิ มิดชดิ
๕) พ้นื ทซ่ี ักล้าง พรอ้ มใช้ สะอาดอย่เู สมอ ไม่มีคราบ หรอื เศษอาหาร
๖) มกี ารจัดเก็บอาหารให้ปลอดจากฝุน่ และสตั วน์ �ำโรค
๗) มีอุปกรณท์ ำ� ความสะอาดภายในโรงครวั

52 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข
หมวดที่ ๙ : อาคารเสนาสนะตา่ งๆ ภายในวดั
๑) มปี ้ายช่ือบอกอาคารสถานทีต่ า่ งๆ
๒) อาคารสถานท่ีโดยรวมมีความสะอาดเรียบร้อย
๓) มีระเบยี บปฏบิ ัตกิ ารใชอ้ าคารสถานท่ี
๔) มีอุปกรณ์ท�ำความสะอาดทเี่ หมาะสม
๕) มผี รู้ ับผิดชอบอาคาร

บ ท ท่ี ๔

เกณฑแ์ ละตวั ชีว้ ัดการประเมนิ
โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข

54 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

การติดตามและประเมินผลการด�ำเนินการโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุขน้ัน คณะ
อนุกรรมการโครงการวดั ประชา รัฐ สรา้ งสุข และภาคที เี่ ก่ียวข้องไดก้ �ำหนดหลักเกณฑ์และตวั ช้วี ัด
ในการตดิ ตาม ประเมินผลการดำ� เนินการไว้เป็น ๕ หมวด เพือ่ เป็นแนวทางในการปฏิบตั ิ และการนำ�
หลักเกณฑ์ไปประเมินผลการด�ำเนินการของวดั ดังน้ี

๔.๑ หมวดการบรหิ ารจดั การโครงการ

หมวดนี้ มเี ปา้ หมายเพอื่ พฒั นากระบวนการของวดั และชมุ ชนในการดำ� เนนิ การตามโครงการ
โดยเน้นการประกาศนโยบาย การมีสว่ นรว่ มในโครงการ การให้ความรเู้ รอ่ื งหลกั ๕ส และ การลงมือ
ปฏบิ ัติการร่วมกนั เพอ่ื นำ� ไปส่กู ารพฒั นาพ้นื ที่ ๙ แหง่ ภายในวดั ใหม้ คี วามสวยงามไดม้ าตรฐานตาม
หลัก ๕ส และหลกั สัปายะ ๗ โดยมีขน้ั ตอน ดงั นี้
๑. การแต่งตัง้ คณะกรรมการโครงการ (คณะกรรมการ ๕ส)
๒. การประกาศนโยบาย
๓. การอบรมให้ความร้ตู ามหลกั ๕ ส เพื่อสร้างวัดสวยดว้ ยความสุข
๔. การส�ำรวจพ้นื ที่ จัดทำ� แผนผงั วดั และวิเคราะหพ์ ื้นท่เี พอ่ื การพัฒนา
๕. จัดทำ� แผนปรับปรุงภายในวัด
๖. ลงมือปฏบิ ัติ (Big Cleaning Day)
๗. สรุปผลการด�ำเนินงาน

๔.๒ หมวดการพัฒนาพน้ื ทภ่ี ายในวดั ๙ แห่ง

หมวดนี้ มเี ป้าหมายเพอ่ื พฒั นาความสะอาด ความสะดวก มาตรฐาน และความปลอดภยั
ของพน้ื ท/่ี อาคาร ๙ พื้นที่ภายในวดั เพ่ือให้มกี ารดแู ลอย่างทวั่ ถงึ วดั และชมุ ชนทีไ่ ด้ดำ� เนินการใน ๗
ขน้ั ตอนและมกี ารพฒั นาวดั ในพนื้ ที่ ๙ แหง่ นี้ จะถอื วา่ ไดเ้ ขา้ สเู่ กณฑม์ าตรฐานของโครงการวดั ประชา
รฐั สร้างสุข เพราะวา่ มกี ระบวนการพฒั นาระบบสาธารณปู การและสิง่ แวดลอ้ มภายในวัดตามความ
เหมาะสม ไดแ้ ก่
๑. ป้ายชอ่ื วัด บริเวณหนา้ วัด และแผนผังวดั โดยสงั เขป
๒. การจัดการจราจร ป้ายจราจร และท่จี อดรถ
๓. การจดั ระบบคลังวัสดสุ งฆ์ และการควบคมุ การเบิก-จา่ ยสง่ิ ของ
๔. ห้องน้ำ�
๕. การจดั การขยะ
๖. สภาพแวดล้อมพื้นทเ่ี ปดิ โลง่ ภายในวัด ความเปน็ ระเบยี บเรยี บร้อย ความปลอดภัย

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 55

๗. ระบบไฟฟา้ และการป้องกันอัคคภี ัย
๘. โรงครวั
๙. การสุขาภิบาลอาคารเสนาสนะตา่ งๆ ภายในวดั

๔.๓ หมวดการสง่ เสริมสขุ ภาพและการจดั การสงิ่ แวดล้อม

หมวดนี้ มุ่งพิจารณาถึงการพัฒนาวัดไปสู่การเป็นวัดส่งเสริมสุขภาพและการจัดการส่ิง
แวดล้อมท่ีดีมากย่ิงขึ้น โดยน�ำหลักการส่งเสริมสุขภาพและการจัดการสิ่งแวดล้อมมาประยุกต์ใช้กับ
หลกั ๕ส และหลกั สปั ปายะ ๗ เปน็ เครื่องมอื ในการด�ำเนนิ การ ดงั นี้
๑. การพัฒนาระบบการสอ่ื สารและพฒั นาฐานข้อมลู สุขภาพของพระสงฆ์ สามเณร และผ้ทู ี่
เกี่ยวขอ้ งในระดบั วัดและชุมชน
๒. การพัฒนาระบบการจัดการส่ิงแวดล้อมที่ครอบคลุมตามหลัก ๕ส และการจัดการสิ่ง
แวดลอ้ มในเรอ่ื ง ขยะ นำ�้ เสีย มลพิษจากเตาเผาศพ เปน็ ต้น
๓. การสง่ เสรมิ กจิ กรรมการดแู ลสขุ ภาพกายสขุ ภาพใจและอนามยั สง่ิ แวดลอ้ มภายในวดั เชน่
การตรวจสขุ ภาพประจ�ำปี การปรับปรงุ ส่ิงท่ีก่อใหเ้ กดิ ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพ เป็นต้น
๔. การจดั การสถานทแี่ ละกิจกรรมทเี่ อ้อื ต่อการส่งเสรมิ สุขภาพ เช่น มีตยู้ าสามัญประจำ� วัด
ห้องพยาบาล และมกี ารส่งเสริมกจิ กรรมสุขภาพ เชน่ ใหว้ ัดปลอดอบายมุข สรุ า บุหร่ี
๕. การพฒั นาวัดให้เปน็ แหลง่ ศึกษาเรยี นรู้ด้านการสง่ เสรมิ สุขภาพ วฒั นธรรมประเพณี และ
การจดั การสงิ่ แวดล้อม


๔.๔ หมวดการจดั การทรพั ยากรวฒั นธรรม

หมวดนี้ มีเป้าหมายเพ่อื รกั ษามรดกทางวัฒนธรรมหรอื พทุ ธศลิ ปกรรมที่มอี ยภู่ ายในวดั ให้ได้
รบั การจดั เปน็ หมวดหมู่ มกี ารเกบ็ รกั ษา การบรู ณปฏสิ งั ขรณใ์ หเ้ ปน็ ระเบยี บ สวยงาม เปน็ ทนี่ า่ เคารพ
สักการะ เพอ่ื นอ้ มน�ำไปสู่การสร้างศรัทธา การพฒั นาจติ ใจและปัญญา โดยมแี นวทางการบูรณาการ
หลักพทุ ธธรรมและหลักการอ่นื ๆ เป็นเครอ่ื งมือในการด�ำเนินการ ดงั นี้
๑. การพัฒนาระบบข้อมูลเกี่ยวกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์ โบราณสถาน โบราณวัตถุ
ศิลปวัตถุ พุทธศิลปกรรมภายในวดั เพ่ือเปน็ ความรู้พื้นฐานของวัดและชุมชน
๒. การออกแบบและปรบั ปรงุ ภมู สิ ถาปตั ยกรรม การทำ� ผงั บรเิ วณพน้ื ทโี่ บราณสถาน โบราณ
วตั ถุ ศลิ ปวัตถุ พทุ ธศิลปกรรมให้สอดคล้องกับประโยชน์การใชส้ อยและสุนทรยี ภาพ
๓. การอนรุ ักษ์ บรู ณปฏิสังขรณ์ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศลิ ปวัตถุ พทุ ธศลิ ปกรรมภายใน
วัดท่เี หมาะสม

56 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

๔. การส่งเสรมิ การเรยี นรูเ้ กี่ยวกับประวตั ิศาสตร์ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ พุทธ
ศิลปกรรมภายในวดั
๕. การพฒั นาวดั ใหเ้ ป็นแหลง่ ศึกษาเรยี นร้ดู า้ นการอนุรกั ษ์ สบื สานวฒั นธรรม ประเพณแี ละ
ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ิน

๔.๕ หมวดการจดั การพืน้ ทจ่ี ิตใจและปญั ญา

หมวดน้ี มเี ปา้ หมายเพอ่ื ให้วดั เปน็ สถานท่พี ฒั นาจติ ใจและปัญญาตามหลกั การทางพระพทุ ธ
ศาสนาอย่างแท้จรงิ โดยมีข้ันตอนนับตง้ั แตก่ ารจัดการเชงิ พน้ื ท่ี การพัฒนากิจกรรมวถิ พี ทุ ธ และการ
สง่ เสริมการพฒั นาจิตใจและปัญญา โดยมขี ัน้ ตอน ดงั นี้
๑) การจัดให้พื้นที่ของวดั เชน่ อโุ บสถ วิหาร ศาลาการเปรียญ เปน็ สถานทีส่ ่งเสรมิ การเรียน
รวู้ ถิ พี ทุ ธ
๒) การพฒั นาวดั ให้เปน็ ศูนยก์ ลางของชุมชนเพอ่ื ส่งเสริมการดำ� เนนิ ชีวติ ตามแนววฒั นธรรม
ประเพณที างพระพทุ ธศาสนา
๓) การพฒั นากจิ กรรมและการสง่ เสรมิ การเรยี นรดู้ า้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรมตามแนวพระพทุ ธ
ศาสนา
๔) การจดั กิจกรรมไหว้พระ สวดมนต์ แสดงพระธรรมเทศนา บรรยายธรรม ปาฐกถาธรรม
ประจ�ำวันพระ หรือวนั อาทิตย์ และวันสำ� คัญทางศาสนา
๕) ส่งเสริมการเจรญิ วิปสั สนากรรมฐานใหก้ บั ประชาชน
วัดและชุมชนที่ได้ด�ำเนินการตามหมวดต่างๆ ทั้ง ๕ หมวด ถือว่าเป็นการด�ำเนินการท่ี
ครอบคลุมในทุกมิติของการพัฒนาวัดและสังคมตามแนวพระพุทธศาสนา เพราะมุ่งไปสู่การพัฒนา
จติ ใจและปัญญาเปน็ สิ่งสำ� คัญ และเปน็ การดำ� เนนิ การตาม ๓ พนั ธกิจของโครงการวัด ประชา รฐั
สรา้ งสขุ ไดแ้ ก่ ๑) การพฒั นาพน้ื ทที่ างกายภาพของวดั และชมุ ชนใหส้ ะอาด รม่ รน่ื สวยงาม เปน็ สถาน
ท่ีสปั ปายะ ๒) การพฒั นาพื้นท่ีทางสงั คมและการเรยี นรู้ของวดั และชุมชนดว้ ยวิถีวฒั นธรรมเชงิ พทุ ธ
๓) การพัฒนาพืน้ ทจ่ี ติ ใจและปญั ญาของวัดและชมุ ชนตามแนวพระพทุ ธศาสนา

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 57

๔.๖ ตวั ชี้วัดการประเมนิ โครงการวดั ประชา รัฐ สรา้ งสขุ

เกณฑก์ ารประเมนิ ทงั้ ๕ หมวดดงั กลา่ ว สามารถนำ� กำ� หนดตวั ชวี้ ดั ในการตติ ดามและประเมนิ
ผลโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ดังนี้

หมวดท่ี ๑ การบริหารจดั การโครงการ

ข้อที่ หลักเกณฑ์ ตวั ช้ีวดั

๑ การแตง่ ต้ังคณะกรรมการโครงการวัด มกี ารแต่งต้งั คณะกรรมการ ๕ส ทเี่ ปน็ ลายลกั ษณ์อักษร
ประชา รัฐ สรา้ งสขุ และน�ำ ไปประชาสัมพนั ธภ์ ายในวดั
(กรรมการ ๕ส)
คณะกรรรมการ ประกอบดว้ ยตัวแทนวัด ชมุ ชน และ
องคก์ รภาครฐั ครบทง้ั ๓ ฝา่ ย

๒ การประกาศนโยบาย มีการประกาศนโยบายเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรและแสดง
ถงึ การเข้าร่วมโครงการ

วัด ชมุ ชน องคก์ ร ท่เี ขา้ ร่วมโครงการมกี ารรับทราบ
นโยบายดงั กล่าวรว่ มกัน

๓ การฝกึ อบรมความรเู้ รอ่ื ง ๕ส มตี วั แทนวดั /ชุมชนไดร้ บั การอบรมความรู้ ๕ ส และขั้น
๔ การส�ำ รวจ จัดทำ�แผนผงั และ ตอนการด�ำ เนินโครงการ
บคุ ลากรมีความรู้ความเข้าใจในเรือ่ ง ๕ส แนวทางการ
วเิ คราะหพ์ ้ืนท่ี ด�ำ เนินโครงการ และสามารถถา่ ยทอดความรู้ ๕ส ได้
๕ มกี ารวเิ คราะห์พ้นื ทภ่ี ายในวัด มีการส�ำ รวจพ้นื ทป่ี รบั ปรุงและจัดท�ำ แผนผังภายใน
บรเิ วณวดั
(จดุ เด่น-จดุ ด้อย-แนวทางส่งเสริม- มกี ารวิเคราะหพ์ ืน้ ท่ีภายในวัด (จุดเดน่ -จดุ ดอ้ ย-
ปรับปรงุ ) แนวทางสง่ เสรมิ -ปรบั ปรงุ )
มีการจดั ทำ�แผนการพัฒนา/ปรบั ปรงุ พนื้ ท่ี พร้อมท้ัง
ระบุผ้รู บั ผดิ ชอบ และวนั ท่ดี ำ�เนนิ การปรับปรงุ
วดั ชุมชน และองคก์ ร มีส่วนร่วมในการจัดท�ำ แผน

๖ การลงมือปฏิบัติ Big Cleaning Day มกี ารวางแผน ประชาสมั พันธก์ ารทำ�กิจกรรม Big
Cleaning Day
มีการอธบิ ายหรอื แบ่งกิจกรรมและคณะทำ�งานสำ�หรับ
การจดั ท�ำ Big Cleaning Day
วัด ชุมชน และองคก์ ร มสี ่วนรว่ มในการจดั ท�ำ Big
Cleaning Day

58 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

ข้อที่ หลักเกณฑ์ ตัวชวี้ ดั
๗ การสรปุ ผลการดำ�เนนิ การ
รายงานสรุปผลการดำ�เนนิ โครงการตามแบบฟอร์มท่ี
ก�ำ หนดและครบถ้วน
รายงานสรปุ ผลมีผูล้ งนามรบั รองโดย วัด ชุมชน และ
องค์กรที่เข้ารว่ มกิจกรรม

หมวดที่ ๒ การพัฒนาพืน้ ท่ภี ายในวดั ๙ แหง่

ขอ้ ท่ี หลกั เกณฑ์ ตัวช้ีวดั

๑ ปา้ ยชื่อวัด บรเิ วณหนา้ วัดและ ปา้ ยชือ่ วดั ท่มี ขี นาดเหมาะสม มองเหน็ ช่อื วัดและอ่าน
แผนผงั วัดโดยสงั เขป ได้อยา่ งชัดเจน

บรเิ วณหนา้ วดั แนวก�ำ แพง สะอาดเรียบร้อย ไม่มสี ่ิงใด
กดี ขวาง

มีป้ายแสดงเวลาเปิด-ปิดประตูวัดอยา่ งชัดเจน

มีแผนผังแสดงทต่ี ั้งอาคารสถานท่ีภายในบรเิ วณวดั

มกี ารจดั ท�ำ ปา้ ยช้บี ่งทศิ ทางการไปยังสถานท่ตี ่างๆ ที่
สำ�คญั ภายในวัดในจุดที่มองเห็นไดอ้ ย่างชัดเจน

๒ การจัดการจราจร ป้ายจราจรและที่ มปี ้ายจราจร/สัญลกั ษณ์เพื่อการสญั จรภายในวดั
จอดรถ สถานท่จี อดรถมีความสะอาดและเป็นระเบยี บเรยี บร้อย

สถานท่จี อดรถมีแสงสว่างเพยี งพอ

๓ การจดั ระบบคลงั วัสดสุ งฆแ์ ละ การ มปี ้ายช่ือคลงั วัสดุสงฆ์และปา้ ยระเบยี บการยืม-คืน
ควบคุมการเบกิ -จา่ ยสิ่งของ สงิ่ ของ แสดงไว้หนา้ คลังวัสดุ

จดั วางสง่ิ ของตามแผนผังที่กำ�หนดและมีปา้ ยชีบ้ ่งใน
แต่ละช้ันวาง

มีเอกสาร-บัญชคี มุ ส�ำ หรับใช้ยืม - คืน ส่งิ ของในคลัง
วัสดสุ งฆ์

๔ หอ้ งน�้ำ มกี ารแยกหอ้ งนำ้� และแสดงปา้ ยหอ้ งนำ�้ พระสงฆ-์ ชาย-หญงิ

หอ้ งน้ำ�สะอาดอปุ กรณ์ภายในห้องน�ำ้ พร้อมใชง้ านไม่
ชำ�รุดเสยี หาย

มแี ผนและผู้รบั ผิดชอบการท�ำ ความสะอาดห้องน�้ำ

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 59

ขอ้ ที่ หลักเกณฑ์ ตวั ช้ีวดั

๕ การจัดการขยะ มีการคดั แยกขยะ(ขยะทว่ั ไป,ขยะรไี ซเคลิ ,ขยะอนั ตราย)

มปี ้ายแสดงการคัดแยกขยะและการรกั ษาความสะอาด

ภายในวดั

มกี ารตั้งถงั ขยะและปริมาณถงั ขยะอย่างเพียงพอ

มีระบบการจัดการขยะครบวงจรภายในวัด

๖ มีระบบการจัดการขยะครบวงจร สภาพแวดลอ้ มทั่วไปภายในวดั มีความเปน็ ระเบียบ

ภายในวัด เรียบรอ้ ย สะอาด

สภาพแวดล้อมทวั่ ไปภายในวดั มรี ะบบการดูแลรักษา

ความปลอดภัย

สภาพแวดล้อมทว่ั ไปภายในวดั มแี สงสวา่ งอยา่ งเพียงพอ

๗ ระบบไฟฟ้าและการป้องกนั อัคคภี ัย มกี ารส�ำ รวจอปุ กรณ์ไฟฟ้า ปลก๊ั สายไฟ สมำ่�เสมอ ไม่

ใหช้ ำ�รดุ เสยี หาย

มีการฝกึ อบรมความปลอดภยั จากระบบไฟฟ้าและการ

ปอ้ งกนั อัคคภี ยั

มีอุปกรณ์ดับเพลงิ ทีพ่ รอ้ มใชง้ าน ตดิ ตัง้ ในจุดเหมาะสม

๘ โรงครัว/หอฉนั มีปา้ ยชอ่ื โรงครวั /หอฉัน สะอาด เป็นระเบยี บเรียบรอ้ ย

มีการจดั การวัตถุดบิ อาหาร และเศษอาหารใหถ้ กู

สขุ ลกั ษณะ

มพี ้ืนท่ีซักล้าง อปุ กรณพ์ รอ้ มใช้ สะอาดอย่เู สมอ ไม่มี

คราบหรือเศษอาหาร

๙ อาคารเสนาสนะต่างๆ ภายในวัด มปี า้ ยชอ่ื อาคารและสถานทตี่ ่างๆ ภายในวัด

อาคารสถานทีม่ ีความสะอาดเรยี บร้อย

มีระเบยี บการใช้อาคารสถานท่ี

60 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดที่ ๓ การสง่ เสริมสขุ ภาพและสง่ิ แวดลอ้ มภายในวดั (วดั รอบรสู้ ขุ ภาพ)
ขอ้ ที่ หลักเกณฑ์ ตวั ชวี้ ัด

๑ การพัฒนาระบบการสือ่ สารและ มกี ารพฒั นาข้อมูลและการสอ่ื สารเพ่ือสง่ เสริมสขุ ภาพ
พัฒนาฐานข้อมูลสขุ ภาพของพระ ภายในวดั เชน่ ข้อมูลโรคระบาด เป็นต้น
สงฆ์ สามเณร และผู้ท่เี กย่ี วขอ้ งใน
ระดับวัดและชุมชน มฐี านขอ้ มลู สขุ ภาพพระสงฆ์ สามเณร และผอู้ าศยั ภายในวดั

๒ การพัฒนาระบบการจดั การส่งิ มกี ารพัฒนาปรบั ปรุงระบบการบ�ำบัดน�้ำเสยี -นำ้� ทิง้ ภายใน
แวดล้อมทคี่ รอบคลุมตามหลกั ๕ วัด เช่น บอ่ พกั น�ำ้ -บ่อดกั ไขมัน เปน็ ตน้
ส และการจดั การสิ่งแวดลอ้ มใน มกี ารปรับปรุงเตาเผาศพ (เมร)ุ ให้ได้มาตรฐานตามท่ี
เร่ือง ขยะ นำ�้ เสยี มลพษิ จากเตา กฎหมายก�ำ หนด
เผาศพ เป็นต้น

๓ การสง่ เสรมิ กจิ กรรมการดแู ล มกี ารตรวจสุขภาพประจำ�ปขี องพระสงฆ์ สามเณรและผู้
สขุ ภาพกายสุขภาพใจและอนามัย อาศยั ภายในวดั
ส่งิ แวดลอ้ มภายในวัด เช่น การ
ตรวจสุขภาพประจ�ำ ปี การ มกี ารควบคมุ มลพษิ จากควันธูปและกระดาษเงินกระดาษ
ปรบั ปรงุ สิ่งทก่ี อ่ ให้เกดิ ผลกระทบ ทองภายในวัดโดยมีปา้ ยประกาศแจ้งใหท้ ราบ

ต่อสุขภาพ เปน็ ต้น

๔ การจดั การสถานที่และกจิ กรรม มีต้ยู าสามญั ประจำ�วดั หรอื หอ้ งพยาบาลภายในวดั
ทเี่ อ้ือตอ่ การสง่ เสรมิ สุขภาพ
เช่น มีตูย้ าสามัญประจ�ำ วัด หอ้ ง มกี ารส่งเสริมกจิ กรรมเพื่อสุขภาพ เช่น ให้วัดปลอด
พยาบาล และมีการส่งเสรมิ อบายมขุ สุรา บหุ รี่ เป็นตน้

กิจกรรมสขุ ภาพ เช่น ใหว้ ดั ปลอด
อบายมุข สุรา บุหร่ี

๕ การพฒั นาวัดให้เป็นแหล่งศึกษา การพัฒนาวัดใหเ้ ป็นศนู ย์สง่ เสริมสุขภาพของชมุ ชน เชน่
เรยี นรู้ดา้ นการสง่ เสริมสุขภาพ จัดใหม้ ลี านวดั ลานกฬี า
และการจัดการส่ิงแวดลอ้ ม
การพฒั นาวดั ให้ต้นแบบการจดั การสง่ิ แวดลอ้ ม เช่น การ
จดั สวนและพ้นื ทส่ี าธารณะภายในบริเวณวัด

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 61

หมวดท่ี ๔ การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมและพทุ ธศลิ ปกรรม

ขอ้ ที่ หลักเกณฑ์ ตวั ช้วี ดั

๑ การพฒั นาระบบขอ้ มูลเก่ยี วกบั มกี ารพัฒนาและจัดทำ�ระบบข้อมลู เกยี่ วกับหลกั ฐาน
หลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ โบราณ ทางประวตั ิศาสตร์ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวัตถุ
สถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวัตถุ พุทธ พทุ ธศลิ ปกรรมภายในวดั
ศลิ ปกรรมภายในวดั เพอ่ื เป็นความรู้ มกี ารตัง้ คณะกรรมการในการอนรุ ักษ์ บรู ณปฏสิ ังขรณ์
พื้นฐานของวัดและชุมชน โบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศิลปวัตถขุ องวัด

๒ การออกแบบและปรบั ปรุงภมู ิ มกี ารออกแบบและปรบั ปรงุ ภมู สิ ถาปัตยกรรมภายใน
สถาปัตยกรรม การท�ำ ผงั บรเิ วณ วัด
พืน้ ทโี่ บราณสถาน โบราณวตั ถุ ศิลป มีการจดั ทำ�ผงั บริเวณพื้นท่โี บราณสถาน โบราณวตั ถุ
วตั ถุ พทุ ธศลิ ปกรรมใหส้ อดคลอ้ ง ศิลปวตั ถุ พทุ ธศิลปกรรมใหส้ อดคล้องกับประโยชนก์ าร
กับประโยชน์การใช้สอยและ ใชส้ อยและสนุ ทรียภาพ
สนุ ทรียภาพ

๓ การอนุรกั ษ์ บูรณปฏิสังขรณ์ โบราณ มกี ารด�ำ เนนิ การอนุรกั ษ์และบูรณปฏสิ งั ขรณ์ตาม
สถาน โบราณวตั ถุ ศิลปวตั ถุ พุทธ นโยบายและแผนผงั หรือแบบท่ีกำ�หนดไว้
ศิลปกรรมภายในวัดทเ่ี หมาะสม มกี ารสง่ เสริมให้ชมุ ชนและภาคีทีเ่ กี่ยวมสี ่วนรว่ มในการ
อนุรกั ษ์ บรู ณปฏิสังขรณ์ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ
ศลิ ปวตั ถุ พทุ ธศลิ ปกรรมภายในวัด

๔ การส่งเสริมการเรียนร้เู ก่ยี วกบั มีการจัดตั้งพิพธิ ภัณฑ/์ หอ้ งแสดง/หอ้ งเก็บรกั ษาโบราณ
ประวัตศิ าสตร์ โบราณสถาน โบราณ วัตถุ ศลิ ปวตั ถุ พทุ ธศลิ ปกรรมภายในวัด
วตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ พุทธศลิ ปกรรม
ภายในวดั มกี ารให้ความรู้แก่ประชาชน เยาวชน เกีย่ วกับ
ประวัติศาสตร์ และพุทธศิลปกรรม เพื่อให้เห็นคุณคา่
และความสำ�คญั ของทรัพยากรวฒั นธรรมภายในวดั

๕ การพฒั นาวดั ให้เป็นแหล่งศึกษา มกี จิ กรรมส่งเสรมิ การเรียนร้ดู ้านประวัตศิ าสตร์ การ
เรยี นรู้ดา้ นการอนรุ ักษ์ สืบสาน สืบสานวัฒนธรรม และภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน เช่น การน�ำ
วัฒนธรรม ประเพณแี ละภมู ปิ ญั ญา เท่ียวชมโบราณสถาน/พทุ ธศิลปกรรมภายในวัด
ทอ้ งถนิ่ การจดั งานฟ้ืนฟูวฒั นธรรม ประเพณีของวัดตาม
เทศกาลทีส่ �ำ คญั ทางพระพุทธศาสนาและประวัตศิ าสตร์
ของวดั

62 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

หมวดท่ี ๕ การจัดการพน้ื ทีจ่ ติ ใจและปญั ญา

ขอ้ ที่ หลกั เกณฑ์ ตัวชวี้ ัด

๑ การจัดใหพ้ ื้นที่ของวัด เช่น อโุ บสถ การจัดใหพ้ ้ืนทีข่ องวดั เชน่ อุโบสถ วหิ าร ศาลา
วหิ าร ศาลาการเปรยี ญ เป็นสถานทส่ี ง่ การเปรยี ญ เป็นสถานท่ีสง่ เสริมการเรยี นรู้วิถพี ุทธ
เสริมการเรียนรูว้ ิถพี ทุ ธ
การจดั ใหม้ ีศนู ยเ์ รียนรู้ หอ้ งสมดุ หรือมุมหนังสอื
ธรรมะ ภายในวัด

๒ การพัฒนาวัดให้เป็นศนู ย์กลางของ การอบรมและส่งเสริมให้ประชาชนดำ�เนนิ ชีวิต
ชุมชนเพือ่ ส่งเสรมิ การด�ำ เนนิ ชวี ิตตาม ตามแนวพระพุทธศาสนาและปรชั ญาเศรษฐกจิ
แนววฒั นธรรม ประเพณที างพระพุทธ พอเพียง
ศาสนา มีการสง่ เสริมกลมุ่ และองคก์ รชุมชน เชน่ การออม
ทรพั ย์ ธนาคารความดี เปน็ ตน้

๓ การพฒั นากิจกรรมและการสง่ เสรมิ การพัฒนากจิ กรรมและอบรมดา้ นคณุ ธรรม
การเรยี นรดู้ า้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรมตาม จริยธรรมตามแนวพระพุทธศาสนาแก่ประชาชน
แนวพระพุทธศาสนา
การจดั ต้งั หรือเข้ารว่ มเป็นเครือข่ายชุมชน
คณุ ธรรม หมบู่ ้านรกั ษาศลี ๕ หรอื หน่วยอบรม
ประชาชนประจำ�ตำ�บล (อ.ป.ต.)

๔ การจัดกิจกรรมไหว้พระ สวดมนต์ การจดั กจิ กรรมไหวพ้ ระ สวดมนต์รว่ มกบั
แสดงพระธรรมเทศนา บรรยายธรรม ประชาชนเป็นประจ�ำ
ปาฐกถาธรรมประจ�ำ วันพระ หรอื วัน การแสดงพระธรรมเทศนา การบรรยายธรรม
อาทติ ย์ และวนั สำ�คัญทางศาสนา ประจ�ำ วันพระหรือวนั อาทติ ยแ์ ละวันส�ำ คญั ทาง
ศาสนา

๕ สง่ เสรมิ การเจริญวิปัสสนากรรมฐานให้ มีการสง่ เสริมอบรมการเจรญิ วิปัสสนากรรมฐาน
กบั ประชาชน ให้กับประชาชน

การจดั ใหม้ ีห้อง/ศาลา/อาคารปฏบิ ตั กิ รรมฐาน
สำ�หรับประชาชน

บ ท ที่ ๕

การติดตาม และประเมินผล
โครงการ วดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ

64 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

๕.๑ การติดตามและประเมินผลโครงการวดั ประชา รัฐ สร้างสขุ

เพอ่ื ใหโ้ ครงการวัด ประชา รฐั สร้างสขุ บรรลุเปา้ หมายตามทีก่ �ำหนดไว้ คือ “การสรา้ งวัด
สวยด้วยความสขุ ” ดังนั้น คณะกรรมการและคณะอนุกรรมการที่เกย่ี วข้อง จึงกำ� หนดรูปแบบการ
ติดตาม ประเมินผลการดำ� เนินการโครงการ ดงั น้ี

๑) นำ� แผนยทุ ธศาสตร์ เอกสารโครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ เสนอตอ่ มหาเถรสมาคมและ
คณะสงฆเ์ พอื่ พจิ ารณาใชเ้ ปน็ แนวทางการบรหิ ารจดั การตามโครงการและการบรหิ ารตามแผนแมบ่ ท
การปฏิรปู กจิ การพระพทุ ธศาสนาของคณะสงฆ์
๒) แตง่ ตง้ั คณะกรรมการ และหรอื อนกุ รรมการเพอ่ื รว่ มขบั เคลอื่ น ตดิ ตาม และประเมนิ แผน
ยุทธศาสตรข์ องโครงการวดั ประชา รฐั สร้างสุข ฯ
๓) สง่ เสรมิ ใหค้ ณะสงฆแ์ ละภาคที เ่ี กย่ี วขอ้ งในแตล่ ะจงั หวดั ไดม้ กี ารแตง่ ตงั้ คณะกรรมการขบั
เคลอ่ื นและตดิ ตามโครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ ในระดบั จงั หวดั และอำ� เภอ เพอ่ื มหี นา้ ทใ่ี นการนำ�
แผนยทุ ธศาสตร์ไปสู่การปฏิบัติ
๔) พฒั นาระบบและกลไกลการตดิ ตาม ประเมนิ ผล และสรา้ งเกณฑช์ ว้ี ดั ในการประเมนิ ความ
สำ� เรจ็ ของการด�ำเนินการตามแผนทีก่ ำ� หนดไว้
๕) พัฒนาและปรับปรุงแผนยุทธศาสตร์โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข เป็นระยะๆ ให้
สอดคลอ้ งกบั การเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกิจ สงั คม การเมือง สิง่ แวดลอ้ มและยุทธศาสตร์การพัฒนา
๒๐ ปีของชาติ
๖) สนบั สนนุ ใหค้ ณะสงฆ์ วัด ภาครัฐ เอกชน ชมุ ชน และภาคที ่เี ก่ียวข้องในทกุ ระดับจัดทำ�
แผนปฏิบตั กิ าร โครงการ และกิจกรรมให้สอดคลอ้ งแผนยทุ ธศาสตรโ์ ครงการประชา รัฐ วัดสร้างสขุ
และแผนการปฏริ ูปกิจการพระพทุ ธสาสนาของคณะสงฆ์และนโยบายรฐั บาล
๗) ส่งเสริมการจดั ท�ำฐานข้อมลู และสรปุ ผลการดำ� เนินการโครงการในระบบสารสนเทศของ
คณะสงฆ์และภาคที ี่เกี่ยวขอ้ ง
๘) เสรมิ สรา้ งองคค์ วามรแู้ ละกระบวนการทเ่ี หมาะสมในการดำ� เนนิ การตามแผนยทุ ธศาสตร์
ทีก่ ำ� หนดไว้
๙) ส่งเสริมการสื่อสารสังคมเพ่ือสร้างขบวนการจิตอาสาและการพัฒนาสังคมตามแนว
พระพุทธศาสนาและโครงการวดั ประชา รฐั สร้างสขุ

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 65

๕.๒ รปู แบบการติดตามและประเมนิ ผลโครงการวัด ประชา รัฐ
สรา้ งสุข

รูปแบบการตดิ ตามและประเมนิ ผลโครงการวดั ประชา รฐั สร้างสุขนนั้ สามารถติดตามและ
ประเมนิ ผลทง้ั ในระดบั วดั ตำ� บล อำ� เภอ จงั หวดั ภาค หน และระดบั ประเทศ โดยเปน็ หนา้ ทข่ี องคณะ
กรรมการท่ีคณะสงฆไ์ ดแ้ ต่งต้ังข้ึนเพ่ือทำ� หน้าทใี่ นการตดิ ตามประเมนิ ผลการด�ำเนินการวดั ทเ่ี ข้ารว่ ม
โครงการในแตล่ ะพนื้ ที่ มงุ่ เนน้ การนำ� หลกั การ ๕ส และหลกั สปั ปายะ ๗ มาเปน็ เกณฑใ์ นการประเมนิ
ผล และการใช้หลักเกณฑ์และตัวชวี้ ัดโครงการวดั ประชา รฐั สร้างสขุ จำ� นวน ๕ หมวด เป็นแนวทาง
ในการตดิ ตามประเมินผล โดยมีแนวทางดงั นี้
๑) ตระหนกั ถึงความส�ำคัญของการด�ำเนนิ การตามโครงการวัด ประชา รฐั สรา้ งสขุ เปน็ การ
ทำ� ความเขา้ ใจรว่ มกนั ของผเู้ กยี่ วขอ้ งทกุ ฝา่ ยวา่ ทำ� ไมตอ้ งมกี ารประเมนิ ผล ซง่ึ จะชว่ ยใหเ้ กดิ การเรยี น
รู้อะไรบา้ ง ที่สามารถนำ� ไปพัฒนางาน และก�ำหนดแนวทางการทำ� งานให้ดขี นึ้ ได้
๒) ยึดหลกั การมีสว่ นร่วมของทกุ ฝ่ายที่เกีย่ วข้องกับโครงการ โดยเนน้ การมีสว่ นร่วมทั้งพระ
สงฆ์ ผนู้ �ำชุมชน ประชาชน และกลุ่มเป้าหมายทเี่ ก่ียวขอ้ งกบั โครงการ
๓) ไมย่ ึดมาตรฐานของทมี ประเมิน หรือใครคนใดคนหนง่ึ แตใ่ ช้มาตรฐานทีท่ กุ ฝา่ ยร่วมกนั
กำ� หนด ผู้ให้ขอ้ มูลในการประเมิน จะแยกเป็น ๓ ฝา่ ย หลักๆ ไดแ้ ก่ พระสงฆ์ ชาวบา้ น ผปู้ ฏบิ ัติงาน
ในพื้นท่ี และทีมประเมนิ ผลจากคณะกรรมการภายนอก
๔) เนน้ กระบวนการเรยี นรรู้ ว่ มกนั มากกวา่ การชถ้ี กู ชผี้ ดิ เปน็ กระบวนการสรา้ งความสมั พนั ธ์
ระหวา่ งผเู้ กย่ี วขอ้ ง ใหไ้ ดท้ ราบเงอื่ นไข ขอ้ จำ� กดั และศกั ยภาพของกนั และกนั เพอื่ ปรบั ปรงุ งานสเู่ ปา้
หมายของโครงการได้
การน�ำหัวใจส�ำคัญของการติดตามประเมินผลแบบมีส่วนร่วมมาหารือร่วมกันระหว่างผู้
เกี่ยวข้องในการปฏิบัติการติดตามประเมินผล จะช่วยท�ำความเข้าใจถึงหลักการการด�ำเนินการร่วม
กัน และน�ำไปพฒั นากระบวนการให้มคี วามสอดคล้องต่อไป
โดยคณะกรรมการดำ� เนนิ งาน ๕ส ตอ้ งมกี ารแตง่ ตง้ั คณะกรรมการตรวจประเมนิ ผลการดำ� เนนิ
งาน ๕ส ซึง่ การตรวจประเมินนน้ั มวี ัตถุประสงค์ดว้ ยกัน ๒ ประเด็นคือ เพื่อพิจารณาถงึ การรกั ษา
ระดบั การดำ� เนินงาน ๕ส เป็นไปตามมาตรฐานหรือไม่ และแสวงหา หรือค้นหาวธิ ีการปรับปรงุ อยา่ ง
ต่อเนื่อง

66 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

๕.๓ คุณสมบัติของคณะกรรมการผู้ตรวจประเมินโครงการวดั
ประชา รฐั สรา้ งสขุ

คณะกรรมการผู้ตรวจประเมินโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข เป็นคณะกรรมการร่วมที่
คณะสงฆ์ได้แต่งต้ังขึ้น นับต้ังแต่คณะกรรมการในระดับวัด ต�ำบล อ�ำเภอ จังหวัด ภาค หน และใน
ระดับประเทศ โดยมีคุณสมบัติท่ีเก่ียวข้อง ดังนี้
๑) เข้าใจระบบ วัตถุประสงค์ เป้าหมาย และพันธกิจ โครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข
และวิธีการ ๕ส เป็นอย่างดี
๒) รู้ภาระหน้าท่ี ข้ันตอน และกระบวนการท�ำงานของพื้นที่หรือวัดที่เข้าไปตรวจประเมิน
๓) มีทักษะในการฟัง การจับประเด็น สรุปใจความ และการต้ังค�ำถาม เพื่อค้นหาความ
เป็นจริง
๔) มีความเป็นกลาง และยุติธรรม
๕) มีความประนีประนอม ยืดหยุ่นตามบริบทของวัดและพ้ืนที่ตรวจประเมิน
โดยหน้าท่ีของคณะกรรมการผู้ตรวจประเมินโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข มีดังน้ี
๑) ศึกษาข้ันตอนการท�ำงาน หรือภารกิจของวัดและหน่วยงานที่จะไปตรวจประเมิน รวม
ถึงหน้าท่ีของผู้ปฏิบัติขอบเขตความรับผิดชอบ สภาพแวดล้อมในพื้นที่นั้น ๆ และอุปกรณ์ วัสดุ
เคร่ืองมือท่ีใช้
๒) จัดท�ำแผนการตรวจประเมินตามเกณฑ์ท่ีก�ำหนดไว้
๓) เตรียม ประเด็นค�ำถาม Check list ที่จะใช้ในการตรวจประเมินพื้นที่วัด
๔) ชี้แจงขั้นตอนวัตถุประสงค์ในการตรวจประเมิน แก่วัดหรือพื้นท่ีที่ไปตรวจอย่างตรงไป
ตรงมา
๕) สรุปผลการติดตาม การตรวจประเมิน และตัวอย่างที่ดีทีได้พบ หรือ Best practice ที่
เกิดขึ้นในพ้ืนที่ปฏิบัติงานระหว่างการตรวจประเมิน

๕.๔ เทคนิคการตรวจประเมินโครงการวดั ประชา รัฐ สร้างสุข

การตดิ ตามและการตรวจประเมิน ๕ส มปี ระเดน็ ท่ีต้องค�ำนึงถึง ดังน้ี
๑) Location วัดหรือสถานทีต่ รวจประเมินในพ้ืนท่ปี ฏบิ ัตงิ าน วา่ พื้นที่นน้ั ทำ� ภารกิจอะไร
สภาพแวดลอ้ มมลี กั ษณะอยา่ งไร ผปู้ ฏบิ ตั ติ อ้ งรบั ผดิ ชอบทำ� หนา้ ทอี่ ะไรบา้ ง และจะตอ้ งวสั ดุ อปุ กรณ์
อะไร ท่เี อ้ือประโยชนต์ ่อการทำ� งาน

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 67

๒) Situation สถานการณ์ หรอื สภาพความเปน็ จรงิ ทไี่ ปตรวจประเมนิ ณ ขณะนนั้ วา่ มอี ะไร
เกิดข้ึนบา้ ง โดยใชป้ ระสาทสมั ผสั ทงั้ ๔ คอื ตา หู จมูก กาย สมั ผสั
๓) Evidence หลกั ฐานท่เี ปน็ รปู ธรรม เชน่ การพิจารณาจากเอกสาร การสังเกตการ
บันทึกผลการปฏิบัติงาน หรือทีเ่ รียกทัว่ ไปว่า แบบฟอรม์ การสมั ภาษณ์ผู้เกย่ี วข้อง
๔) Requirement ขอ้ กำ� หนดหรอื เกณฑก์ ารประเมนิ ทเี่ กยี่ วขอ้ งในการนำ� มาพจิ ารณาในการ
ตรวจประเมิน คือ เกณฑ์การประเมิน ๕ส มาตรฐาน ๕ส ที่ก�ำหนดข้ึน ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
กฎหมาย ระเบียบท่ีเก่ยี วขอ้ ง เชน่ กฎหมายความปลอดภัย กฎหมายการจดั การสงิ่ แวดล้อม การ
จัดการทรพั ยากรวฒั นธรรม เป็นตน้
๕) Best Practice ตัวอยา่ งทีด่ ี ในการตรวจประเมิน คณะกรรมการผ้ตู รวจประเมนิ ตอ้ ง
ค้นหาตวั อย่างหรอื แบบอย่างทด่ี ีของวดั หรอื พ้ืนทตี่ ่างๆ ทไี่ ด้พบ เพราะการตรวจประเมนิ ท่ดี ีตอ้ งจบั
ถูกมากกว่าการจับผิด การจับถูกคือพยายามค้นหาจุดที่ควรยกย่อง ส่วนจุดท่ียังไม่ดีหรือไม่ได้
มาตรฐาน ก็ถอื ว่า เป็นโอกาสในการปรับปรงุ (Opportunity for Improvement : OFI) การคน้ หา
แบบอยา่ งทดี่ ี หรอื ตวั อยา่ งทด่ี ี จะนำ� ไปสกู่ ารขยายผลตอ่ ใหแ้ กพ่ นื้ ทอ่ี น่ื ๆ ซง่ึ เปน็ การทำ� ใหก้ ารพฒั นา
ปรบั ปรงุ วดั หรอื ชมุ ชนเปน็ ไปไดย้ า่ งรวดเรว็ และขอ้ สำ� คญั เกดิ การแลกเปลยี่ นการเรยี นรู้ (Knowledge
Sharing) เกดิ ข้ึนภายใน

๕.๕ การรายงานผลโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสขุ

๑) วัดท่ีเข้ารว่ มโครงการฯ ด�ำเนนิ การตามหลกั ๓-๕-๗-๙ และพัฒนากจิ กรรม พืน้ ท่ขี องวดั
และรปู แบบการดำ� เนนิ การตามทค่ี ณะกรรมการฝา่ ยสาธารณปู การของมหาเถรสมาคม คณะกรรมการ
หรืออนุกรรมการท่เี ก่ียวขอ้ ง ได้จัดทำ� คมู่ ือมาตรฐานและเกณฑช์ ีว้ ดั ผลการดำ� เนนิ การของโครงการ
๒) จัดท�ำฐานข้อมูลโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข ของวัดตามคู่มือ แนวปฏิบัติ เกณฑ์
มาตรฐานและตัวชว้ี ัดของโครงการวัด ประชา รัฐ สร้างสุข
๓) กำ� กบั ตดิ ตามและประเมนิ ผลการปฏบิ ตั งิ านตามแผนงานและกจิ กรรมทกี่ ำ� หนดไว้ อยา่ ง
นอ้ ย ๗ ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน และการพฒั นาพน้ื ท่ี ๙ แห่งภายในวัด
๔) สรุปวิเคราะห์การด�ำเนินการตามแผนงานท่ีก�ำหนดไว้ โดยมีการเปรียบเทียบก่อน-หลัง
การดำ� เนินการอย่างนอ้ ยปลี ะ ๒ คร้ัง
๕) จดั ทำ� รายงานแล้วสง่ ตอ่ คณะสงฆ์และหน่วยงานเก่ยี วข้องตามลำ� ดบั ชน้ั โดยน�ำแบบฟอรื
มการรายงานผลในหนังสือเลม่ น้ี

68 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

สรปุ

คณะกรรมการฝา่ ยสาธารณปู การและคณะอนุกรรมการขบั เคลอ่ื นโครงการประชา รฐั
วดั สรา้ งสขุ เปน็ คณะกรรมการทไ่ี ดร้ บั การมอบหมายจากมหาเถรสมาคม โดยมงุ่ มน่ั การดำ� เนนิ
การตามแนวทางการปฏริ ปู กจิ การพระพทุ ธศาสนา ๖ ดา้ น ตามวสิ ยั ทศั น์ คอื “พทุ ธศาสนม์ น่ั คง
ดำ� รงศีลธรรม นำ� สงั คมสันตสิ ขุ อย่างย่งั ยนื ” และการด�ำเนินการตามแผนยุทธศาสตรช์ าตทิ ว่ี า่
“มัน่ คง มงั่ คงั่ ย่ังยนื ” อยา่ งเปน็ รปู ธรรม เพ่ือยกระดบั คณุ ภาพชีวติ และจติ ใจของประชาชนใน
สงั คมไทย เพอื่ ใหส้ งั คมไทยเปน็ ศนู ยข์ องการเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนาและวทิ ยาการดา้ นตา่ งๆ ท่ี
มีคณุ คา่ ต่อมวลมนุษย์ มุ่งมน่ั ในการท�ำหนา้ ทใี่ หก้ ารปกครอง การศาสนศกึ ษา การเผยแผ่ การ
สาธารณปู การ การศกึ ษาสงเคราะห์ การสาธารณสงเคราะห์ และกจิ การอืน่ ๆ ให้มคี วามมั่นคง
อันจะเปน็ ประโยชน์ตอ่ การส่งเสรมิ พระพุทธศาสนาและการพัฒนาสังคม
ดงั นน้ั ภายใตแ้ ผนยทุ ธศาสตรข์ องโครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ คณะกรรมการขบั
เคลอ่ื น ฯ จึงเช่ือม่ันได้ว่าจะน�ำไปสู่การบรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายของพระพุทธศาสนา
ตามพระพุทธพจน์ที่ว่า “ภิกษุท้ังหลาย พวกเธอจงเท่ียวจาริกไปเพ่ือประโยชน์และความสุข
แกค่ นหมมู่ าก เพอื่ อนเุ คราะหโ์ ลก เพอื่ ประโยชนเ์ กอ้ื กลู และความสขุ แกท่ วยเทพและมนษุ ย์ ขอ
จงอยา่ ไดไ้ ปรวมทางเดยี วกนั สองรปู จงแสดงธรรมงามในเบอ้ื งตน้ งามในทา่ มกลาง งามในทสี่ ดุ
จงประกาศพรหมจรรยพ์ ร้อมทง้ั อรรถทั้งพยัญชนะ ครบ บรสิ ทุ ธิ์ บรบิ รู ณ์ สตั วท์ ั้งหลายจำ� พวก
ที่มีธลุ คี อื กิเลสในจกั ษนุ อ้ ยมีอยู่ เพราะไมไ่ ดฟ้ งั ธรรมย่อมเสอื่ ม ผู้รทู้ ่วั ถงึ ธรรมจักมี ดูกอ่ นภกิ ษุ
ท้ังหลาย แม้เราก็จักไปยังต�ำบลอรุ เุ วลาเสนานคิ ม เพื่อแสดงธรรม” ทง้ั น้ี เพ่ือมุ่งสกู่ ารสง่ เสริม
พระพุทธศาสนา การพัฒนาสังคม การท�ำนุบ�ำรุงศิลปวัฒนธรรมไทย การพัฒนาองค์ความรู้
และกระบวนการท่สี ร้างสรรคแ์ ละเกดิ ประโยชนต์ อ่ สังคมในวงกวา้ งสืบตอ่ ไป

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก: บนั ทกึ ขอ้ ตกลง (MOU) วา่ ดว้ ยความรว่ ม
มอื โครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ
ภาคผนวก ข: คำ�สง่ั แต่งตงั้ คณะอนุกรรมการโครงการ
วดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ
ภาคผนวก ค: แบบประเมนิ โครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ
ภาคผนวก ง: แบบรายงานโครงการวดั ประชา รฐั สรา้ งสขุ



ภาคผนวก ก

บนั ทึกข้อตกลง (MOU) ว่าดว้ ยความรว่ มมือโครงการวดั ประชา รัฐ สรา้ งสขุ

72 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 73

74 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

ภาคผนวก ข

คำ�ส่ังแต่งตงั้ คณะอนกุ รรมการโครงการวดั ประชา รัฐ สรา้ งสขุ

76 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 77

78 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 79

80 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 81

82 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 83

84 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข 85



ภาคผนวก ค

แบบประเมินโครงการวัด ประชา รฐั สรา้ งสขุ

88 คู่มือและแนวปฏิบัติ โครงการ วัด ประชา รัฐ สร้างสุข

แบบฟอร์มตรวจประเมนิ โครงการ วัด ประชา รฐั สร้างสขุ

ชอื่ วดั ท่ีตรวจประเมิน...........................................................ตำบล………………………………..………………………………….
อำเภอ…………………………………………………….….…จังหวดั ..........................................................................................
วนั ท่ตี รวจประเมนิ ……………………………ประเภทกำรตรวจ : ประเมินตนเอง.......... คณะกรรมกำรตรวจ...................
ชื่อผ้ตู รวจประเมิน……………………………….ตำแหน่ง………………..…………………หนว่ ยงำน……..………………………………

หมวดที่ ๑ การบริหารจดั การโครงการ (๓๐ คะแนน)

ข้อที่ หลกั เกณฑ์ ตัวช้วี ัด คะแนน มี ไมม่ ี

๑ กำรแตง่ ตัง้ คณะกรรมกำร มกี ำรแตง่ ตงั้ คณะกรรมกำร ๕ ส ที่เป็นลำยลักษณ์ ๒
โครงกำรวดั ประชำ รฐั อกั ษร และนำไปประชำสัมพันธภ์ ำยในวดั ๒
สรำ้ งสขุ (กรรมกำร ๕ส) คณะกรรรมกำร ประกอบด้วยตัวแทนวดั ชุมชน ๒
และองคก์ รภำครัฐ ครบทั้ง ๓ ฝำ่ ย ๒
๒ กำรประกำศนโยบำย มกี ำรประกำศนโยบำยเปน็ ลำยลกั ษณ์อักษรและ ๒
แสดงถงึ กำรเขำ้ ร่วมโครงกำร ๒
วดั ชมุ ชน องคก์ ร ท่ีเข้ำรว่ มโครงกำรมกี ำร
รับทรำบนโยบำยดงั กลำ่ วร่วมกัน ๒
๓ กำรฝกึ อบรมควำมรเู้ รอ่ื ง มตี ัวแทนวัด/ชมุ ชนได้รับกำรอบรมควำมรู้ ๕ ส ๒
๕ส และข้ันตอนกำรดำเนนิ โครงกำร ๒
บุคลำกรมีควำมรู้ควำมเขำ้ ใจในเรื่อง ๕ ส แนว
ทำงกำรดำเนินโครงกำร และสำมำรถถำ่ ยทอด
ควำมรู้ ๕ส ได้
๔ กำรสำรวจ จดั ทำแผนผงั มีกำรสำรวจพืน้ ทปี่ รบั ปรงุ และจดั ทำแผนผงั
และวิเครำะหพ์ น้ื ท่ี ภำยในบรเิ วณวัด
มกี ำรวเิ ครำะห์พ้นื ทภ่ี ำยในวัด (จุดเด่น-จุดดอ้ ย-
แนวทำงส่งเสริม-ปรบั ปรงุ )
๕ กำรกำหนดแผนกำร มกี ำรจัดทำแผนกำรพฒั นำ/ปรับปรงุ พืน้ ที่ พร้อม
พัฒนำและปรบั ปรงุ พืน้ ท่ี ทั้งระบผุ ู้รบั ผิดชอบ และวนั ทีด่ ำเนนิ กำรปรับปรงุ