บท11

¡ÒäǺ¤ÁØ ¡ÒÃà¨ÃÔ­àµÔºâµáÅСÒÃ

µÍºÊ¹Í§¢Í§¾×ª
ชัน กลุ่ม/หอ้ ง หวั ขอ้ หวั ขอ้

วันที บทเรยี นที

การเคลือนไหวแบบนิวเทชนั (nutation movement)
เปนการเคลือนไหวของการหมุนแกวง่ ของยอดพชื ขณะทีมกี ารเจรญิ เติบโต

จะเกิดทีปลายยอด
อันเนืองมาจากปลายยอดมกี ารแบง่ เซลล์สองด้านของลําต้นไมเ่ ท่ากันจะเหน็ ได้ชดั เจนเมอื พชื พนั หลัก

อุปกรณ์การเรยี นทีจําเปน การเคลือนไหวเขา้ หาแรงโน้มถ่วงของวโลัตกถ(gุปraรvะitrสoงpคism์ก)ารเรยี นรู้

รากของพชื จะเจรญิ ไปในทิศเดียวกับแรงโน้มถ่วงของโลก
เมอื พชื มลี ําต้นและรากทอดนอนไปตามพนื

ออกซนิ จะลําเลียงไปทางด้านล่างมากกวา่ ทางด้านบนในราก

การตอบสนองต่อการสมั ผสั (thigmotropism)
การตอบสนองต่อการสมั ผสั ของพชื มหี ลายรูปแบบ เชน่

ใบไมยราบเมอื ถกู สมั ผสั
ใบจะหบุ เนืองจากทีโคนของใบมดี ต่อมรบั สมั ผสั เมอื ถกู กระต้นุ จะสง่ ความรูส้ กึ ไป

ยงั ใบ
ทําใหใ้ บหบุ ได้หรอื ต้นหมอ้ ขา้ วหมอ้ แกงลิงเมอื แมลงตกลงไปฝาใบจะปดทันที

การตอบสนองต่อนาํ (hydrotropism)
การตอบสนองของพชื ต่อปรมิ าณนาํ

สงั เกตไดจ้ ากพชื ทีเจรญิ เติบโตในบรเิ วณทีแหง้ แล้ง เชน่
พชื ในทะเลทรายซงึ บรเิ วณทะเลทรายในแต่ละปจะมฝี นตกเฉลียนอ้ ยกวา่ 250มลิ ลิเมตรต่อป

ดงั นนั พชื ทีขนึ ในทะเลทรายจะต้องมกี ารปรบั ตัวเพอื ตอบสนองต่อปรมิ าณนาํ ทีมนี อ้ ย
โดยจะมพี ชื บางชนดิ ลดขนาดของใบหรอื เปลียนใหอ้ ยูใ่ นรปู ของหนามเพอื ลดการสญู เสยี นาํ

การตอบสนองต่อสารเคมี (chemotropism)
เปนการตอบสนองของพชื โดยการเจรญิ เขา้ หาหรอื หนี

จากสารเคมบี างอยา่ งทีเปนสงิ เรา้
เชน่ การงอกของหลอดละอองเรณูไปยงั รงั ไขข่ องพชื โดยมี

สารเคมบี างอยา่ งเปนสงิ เรา้

¡ÒäǺ¤ØÁ¡ÒÃà¨Ã­Ô àµÔºâµáÅСÒÃ

µÍºÊ¹Í§¢Í§¾ª×
ชัน กลุ่ม/หอ้ ง หวั ขอ้ หวั ขอ้

วันที บทเรยี นที

การเบนเนอื งจากแสง(phototropism)
เปนการเบนของพชื โดยมแี สงซงึ เปนสงิ เรา้ ภายนอกมกั พบไดก้ ับพชื

ทีปลกู ในรม่ ซงึ สามารถจาํ แนกไดส้ องประเภทคือ
1.การเบนเขา้ หาแสง 2.การเบนออกจากแสง

อุปกรณ์การเรยี นทีจําเปน การพกั ตัวของเมล็ด (seed dวoัตrmถaุปnรcyะ)สงค์การเรยี นรู้

หมายถึง

สภาพทีเอมบรโิ อในเมล็ดสามารถคงสภาพและมชี วี ติ อยูไ่ ด้โดยไมเ่ กิดการงอก ระยะพกั ตัวของเมล็ดเนืองมาจาก

สาเหตใุ ดสาเหตหุ นึงหรอื หลายสาเหตรุ วมกัน

กรดแอบไซซกิ (abscisic
acid)

เปนฮอรโ์ มนพชื ทีพบมากในใบทีแก่จดั ตา เมล็ด ในผลทกุ ระยะ
และบรเิ วณหมวกราก สภาวะขาดนํากระต้นุ ใหพ้ ชื สรา้ งกรดแอบไซซคิ ได้มากขนึ

ความเครยี ด(sress)
ความเครยี ดในความหมายทีเกียวขอ้ งกับพชื
เปนสภาวะความเครยี ดทีเกิดจากปจจยั ภายนอก ไดแ้ ก่
สภาวะแวดล้อมทีไมเ่ หมาะสมต่อการเจรญิ เติบโต
สง่ ผลใหพ้ ชื มกี ารเจรญิ เติบโตทีผดิ ปกติไปจากเดมิ
โดยสภาวะแวดล้อมนนั ประกอบดว้ ยสงิ ทีไมม่ ี

จบิ เบอเรลลิน (gibberellin)
เปนฮอรโ์ มนพชื ทีมโี ครงสรา้ งโมเลกลุ ขนาดใหญ่
ควบคมุ การเจรญิ เติบโตและมอี ิทธพิ ลต่อกระบวนการทาง

พฒั นาการรวมทังการยดื ของขอ้
การงอก การพกั ตัว การออกดอก การแสดงเพศ

¡ÒäǺ¤ØÁ¡ÒÃà¨ÃÔ­àµÔºâµáÅСÒÃ

µÍºÊ¹Í§¢Í§¾ª×
ชัน กลุ่ม/หอ้ ง หวั ขอ้ หวั ขอ้

วันที บทเรยี นที

ไซโทไคนนิ (cytokinin)
เปนกล่มุ ของสารควบคมุ การเจรญิ เติบโตทีมบี ทบาทสาํ คัญในการควบคมุ
การแบง่ เซลล์ การขยายตัวและการเปลียนแปลงของเซลล์พชื มผี ลต่อการขม่ ของตายอดการเจรญิ ของตาขา้ ง และการชราของใบ

อุปกรณ์การเรยี นทีจําเปน แนสติกมูฟเมนต์ (nastic mวoัตveถmุปeรnะt)สงค์การเรยี นรู้

เปนการตอบสนองของพชื ทีทิศทางของการเคลือนไหวของพชื ไมถ่ กู กําหนด

โดยทิศทางของปจจยั ภายนอกทีมากระต้นุ

บราสซโิ นสเตอรอยด์ (brassinosteroid)
เปนสารกล่มุ สเตียรอยด์ทีออกฤทธติ ่อการเจรญิ เติบโตของพชื ได้หลากหลาย

พบครงั แรกในละอองเรณูของพชื ตระกลู ผกั กาด ในปจจุบนั
พบสารกล่มุ นีแล้วมากกวา่ 60 ชนิด นอกจากนัน BR ยงั มโี ครงสรา้ งคล้ายฮอรโ์ มน

ทีควบคมุ การลอกคราบของแมลง

พชื ดนิ เค็ม (halophyte)
ความเค็มกับการเจรญิ เติบโตของพชื 1 ความเครยี ดออสโมติก เปนภาวะที

พชื ต้องใชพ้ ลังงานสงู ในการดดู นา้ จากดนิ ขนึ มาใช้

2 ความเปนพษิ ของธาตบุ างชนดิ คือพชื ดดู ธาตบุ างชนดิ ขนึ ไปสะสมมากเกิน
ความต้องการ พชื แสดงอาการขอบใบไหมแ้ ละลกุ ลามเขา้ เสน้ กลางใบในทีสดุ

3 ความไมส่ มดลุ ของธาตอุ าหาร

พลั ไวนัส (pulvinus)
กล่มุ เซลล์ทีมขี นาดใหญ่ ผนังเซลล์บาง

มคี วามไวสงู ต่อสงิ เรา้ ทีมากระต้นุ
อยูบ่ รเิ วณโคนก้านใบของพชื บางชนิด เชน่ ต้นไมยราบ