Guide to playing judo

PLAGUYIIDNEG TJOUDO

SIN6PS2OIT1M0TB6AO0WO13NA4CT1HAI

PREFACE

หนังสือเลม่ นีเปนหนังสือทใี หค้ วามรู้เกียวกบั กีฬายูโด
สามารถนําไปอา่ นแลว้ รู้เรองทสี าํ คญั เกยี วกับกีฬายูโดทคี วรู้
สามารถอ่านไดผ้ า่ นทางออนไลนส์ ะดวกอย่างแนน่ อน

จัดทําโดย
นายพิทวัส สินสมบูรณช์ ัย

CONTENTS

THE ORIGIN 1-3
TECHNIQUE 4-6
CLASSIFICATION
SKILL LEVEL 7
TRAINING PLACE 8
THE COSTUME 9
COURTESY 10
HOW TO SHOW RESPECT 11
REFERENCE 12
13

ทา นปรมาจารย จิโกโร คาโน

ผกู อตงั้ ศลิ ปะป องกันตัววชิ ายโู ด

ยูโด (Judo) เป็นศิลปะการป องกนั ตวั ประเภทหน่ึงทถ่ี อื กําเนิดจาก
ประเทศญป่ี นุ ปัจจบุ นั มีผนู ิยมฝึกหดั เลนกันอยา งแพรหลายไปทัว่ โลก ยโู ด
เป็นรปู แบบของการป องกนั ตัว เป็นศลิ ปะสว นหน่ึงของชาวญ่ปี นุ ทีม่ ีการ
ดัดแปลงปรับปรงุ แกไขใหท นั สมัย นอกจากจะเป็นการฝึกเพ่ือป องกันตัว
เองแลว ยงั เป็นการบริหารรางกายเพ่อื ให เกดิ ความแขง็ แรง ฝึกสมาธิให
มัน่ คง ผูฝึกจะไดร บั ประโยชนทงั้ ดา นรางกาย และสมาธิดานจิตใจอยางเตม็
ท่ี ไมว าจะเป็นการจโู จมคตู อ สู หรือการตงั้ รบั

ยูโดมีช่ือเต็มวา โคโดกนั ยโู ด (Kodokan Judo) เดิมทเี ดียวนัน้ พฒั นามา
จาก ยยู ติ สู (Jiujitsu) ซ่ึงเป็นวชิ าที่สามารถตอสูกบั คูตอสทู ี่มอี าวธุ ดวยมอื
เปลา และเป็นการ ทาํ ลายจดุ ออ นของคูตอสู ในประเทศญปี่ ุนมีการเลนยูยติ
สกู นั อยางแพรหลายมาก

1

ทานจิโกโร คาโน พบวา วชิ ายยู ติ สูแบบดัง้ เดิมนัน้ ไมสามารถทจ่ี ะฝึกอยา ง
เต็มกาํ ลงั ไดเ น่ือง เพราะวา เทคนิคอันตรายตางๆ เชน การจิม้ ตา การเตะ
หวา งขา การดงึ ผม และอ่นื ๆ อาจทําใหค ฝู ึกซอ มบาดเจ็บสาหัสจากการฝึก
ได รวมทงั้ การฝึกทเี่ รยี กวา กาตา (KATA: การฝึกแบบเขา คโู ดยทงั้ สอง
ฝายรกู นั และฝึกตามทาโดยที่ไมมีการขดั ขนื กนั ) แตเ พียงอยางเดียวก็ยัง
ไมไดประสทิ ธภิ าพทเี่ พยี งพอ เพราะเราจะไมสามารถคาดหวังไดว าศัตรขู อง
เราจะใหค วามรว มมอื ในทาที่เรา ฝึกมาโดยที่ไมม ีการขัดขนื

ทานจึงปรบั ปรุงการฝึกสว นใหญในโรงเรยี นของทานใหเ ป็นแบบ รันโดริ
(RANDORI) คอื การฝึกซอมแบบจรงิ โดยใชแนวความคดิ วา นักเรยี นสอง
คนใชเทคนิคตา งๆทีต่ นเรียนรูเพ่อื การเอาชนะอยางเต็มกําลัง ทงั้ นี้นักเรยี น
จะคนุ เคยกับความรสู กึ ตอ ตาน ขดั ขืนจากคตู อ สู การฝึกแบบนี้นักเรยี นจะ
สามารถพฒั นา รางกาย จติ ใจและความคลองตัวไดด กี วา เพ่ือทําใหการฝึก
ซอ มแบบรนั โดริมีประสทิ ธิภาพมากข้นึ ทา น จโิ กโร คาโน จําเป็นตองเอา
เทคนิครุนแรงท่ีกอ ใหเกดิ อันตรายบางสว นเชน การชก เตะ หัวโขก ในจูจิส
สอุ อกไป การลอ็ กสามารถกระทาํ ไดเพยี งแคขอศอก ซ่งึ ปลอดภัยกวา การ
ล็อกสนั หลงั คอ ขอ มือ หรือหวั ไหล เขาเรยี กการฝึกซอมแบบนี้วา ยูโด

2

ยูโดในปัจจบุ ันเป็นกฬี าสากลประเภทบุคคล มีหลกั การและวตั ถุประสงคค อื มุงบริหาร
รางกายและจิตใจใหม ปี ระสทิ ธภิ าพสูงสุด โดยใชแ รงใหน  อยทส่ี ุด เพ่ือสวสั ดิภาพและ
ประโยชนสขุ รว มกนั การฝึกยโู ดตองมกี ารฝึกการตอ สแู ละป องกันตัว ก็เพ่ือใหผ ูเขา รบั การ
ฝึกไดออกแรง ซ่งึ เป็นหนทางกอใหเกิดสมรรถภาพทางกายตามอดุ มคติของทา นจิโกโร
คาโน (Jigoro kano) ผูใหกาํ เนิดกฬี าประเภทนี้วา “Maximum Efficiency with minimum
Effort and Mutual Welfare and Benefit” คอื ยโู ดใชว ิธีการโอนออนผอนตาม หรอื ที่
เรยี กวา “ทางแหงความสุภาพ” “Gentleness or soft way” ทาํ ใหไดเ ปรยี บแกผทู ม่ี ีกําลงั
มากกวา เป็นวธิ ีการท่ีทาํ ใหคนตัวเลก็ กวา น้ําหนักน อยกวาและกําลังดอ ยกวา สามารถตอสู
กับผูทอ่ี ยใู นลักษณะเหนือกวาได

ในเรม่ิ แรก ทานจิโกโร คาโน ตองตอสกู บั อปุ สรรคจากบคุ คลหลายๆ ฝายเพ่ือใหเ กิดการ
ยอมรบั ในวชิ ายโู ด โดยเฉพาะจากบุคคลท่นี ิยมอารยธรรมตะวนั ตกบคุ คลพวกนี้ไมยอมรบั
วา ยูโดเป็น สิง่ ท่ีเกดิ ใหมและดกี วายยู ติ สู ในปี พ.ศ. 2429 กรมตาํ รวจญีป่ ุนไดจัดการ
แขงขันระหวางยูโดกับยูยติ สขู ้ึน โดยแบงเป็นฝายละ 15 คน ผลการแขงขันปรากฏวา ยโู ด
ชนะ 13 คน เสมอ 2 คน เม่อื ผลปรากฏเชนนี้ ทาํ ใหป ระชาชนเรมิ่ สนใจยโู ดมากข้ึน ทําให
สถานที่สอนเดมิ คบั แคบจึงตอ งมกี ารขยายหองเรียน เพ่ือตอ นรับผูที่สนใจ จนปี พ.ศ. 2476
จึงไดยายสถานที่ฝึกไปท่ซี ูอโิ ดบาชิ (Suidobashi) และสถานทนี่ ี้เองท่เี ป็นศนู ยก ลางของ
นักยูโดในโลกปัจจบุ ัน
ยูโดดาํ เนินการไปดวยดีและเร่ิมมมี าตรฐานอนั สมบูรณ ในปี พ.ศ. 2465 ไดตงั้ The
Kodokun Cultural Xociety ข้นึ หลงั สงครามโลกครัง้ ท่ี 2 ในปี พ.ศ. 2455 ไดก อ ตัง้
สหพันธย โู ดระหวา งประเทศข้นึ โดยมีประเทศตา งๆ ที่รวมกอ ตัง้ ครงั้ แรกประมาณ 20
ประเทศ
ในปี พ.ศ. 2499 สหพนั ธย โู ดระหวา งชาตไิ ดจัดใหม ีการแขง ขันเพ่อื ความชนะเลศิ ยูโด
ระหวา ง ชาติข้นึ โดยอยูในการอํานวยการของสหพนั ธย ูโดระหวา งประเทศโดโดกนั และ
หนังสอื พมิ พอ าซาอิซมั บุน ซ่งึ ทงั้ 2 องคก รชวยกันจัดการแขง ขันข้นึ มา

3

TECHNIQUE

NAGEWAZA

1.นาเงวาซา (Nagewaza)เป็นเทคนิคเกย่ี วกบั การทุม ฃ
มีทา ทุมทีเ่ ป็นพ้นื ฐานอยู 12 ทา และแยกออกเป็นประเภทตามสวนของ
รางกายที่ใชท มุ นัน้ ๆซ่ึงไดแ กก ารทมุ ดว ยมือ การทมุ ดว ยสะโพก การปัดขา
การทมุ ดวยไหล การทุม ดวยสขี างและหลัง

4

KATAMAWAZA

2. กะตะเมวาซา (Katamawaza) เป็นเทคนิคเก่ยี วกบั การกอดรดั เพ่ือให
หายใจไมอ อก การจบั ยึดและการล็อกขอ ตอ เป็นเทคนิคทใ่ี ชข ณะอยกู ับพ้นื
เบาะ (tatami) เพ่อื ใหค ูตอ สูยอมจาํ นน กะตะเมะวาซายังสามารถแยกยอ ย
ออกไดอ ีก 3 ประเภท คอื โอไซโคมวิ าซา (Osaekomiwaza) ซ่ึงเป็นเทคนิค
เก่ียวกบั การกดลอ็ กบนพ้นื ชเิ มวาซา (Shimewaza) ซ่ึงเป็นเทคนิคการรัด
คอหรือหลอดลม และคันเซทสวึ าซา (Kansetsuwaza) ท่เี ป็นเทคนิคในการ
หักลอ็ กขอตอ ใหคตู อสยู อมจาํ นน

5

KATAMAWAZA

3. อาเตมวิ าซา (Atemiwaza) เป็นเทคนิคเก่ียวกบั การชกตอ ย ทบุ ตี ถีบ
ถอง สว นตางๆของรา งกายใหเ กิดการบาดเจบ็ พิการ หรอื ถึงแกช ีวิต ซ่ึงวธิ ี
การเหลา นี้จะใชใ นการตอสูป องกันตวั เทา นัน้ และไมเ คยจัดการแขงขัน

6

CLASSIFICATION

ยยู ติ สูในสมัยกอนนัน มีสาํ นักฝึ กสอนหลายแหง แตล ะแหงมีวิธกี ารแตก
ตางกันไป บางวธิ ี กไ็ มเหมาะสม ดงั นัน เมอื ทานปรมาจารยจิโกโร คาโน ได
ปฏิรปู มาเป็ นยูโดแลว จงึ ไดจําแนกสวน ยโู ดออกเป็ นสดั สว น เพอื ใหเหมาะ
สมและมีมาตรฐาน สะดวกตอการศกึ ษามากยิงขนึ ดัง รายละเอยี ดตอ ไปนี

7

SKILL LEVEL

ระดบั ความสามารถมาตรฐานของนักยูโดทงั้ สองเพศ (ชาย-หญิง) ไดถ ูก
กาํ หนดข้ึนโดยมีสขี องสายคาดเอวเป็นเคร่อื งหมาย ระดับความสามารถ
มาตรฐานดงั กลาวแบง ออกไดเ ป็น 2 ระดับใหญ คอื

1.ระดบั ควิ (Kyu) คอื ระดับกอนสายดําทอ่ี าจเรียกวา นักเรียน
2.ระดบั ดงั้ (Dan) คอื ระดับทเ่ี รยี กวา ผูน ํา เป็นผซู ่ึงมีความสามารถสูง

ทัง้ ระดบั นักเรียนและระดบั ผูนํานี้ยงั แบงออกเป็นระดับยอยๆลงอีก

โดยมีสีประจาํ แตละระดับไวซ ่งึ แตล ะประเทศกาํ หนดไมเหมอื นกนั
การกําหนดระดบั ของนักยโู ดในประเทศไทยกาํ หนดไวดงั นี้

1.รองสายดาํ ชัน้ 5 สายคาดเอวสีขาว
2.รองสายดาํ ชัน้ 4 สายคาดเอวสีเขยี ว
3.รองสายดํา ชัน้ 3 สายคาดเอวสีฟ า
4.รองสายดาํ ชนั้ 2 สายคาดเอวสีน้ําตาล
5.รองสายดาํ ชนั้ 1 สายคาดเอวสีน้ําตาลปลายดํา
6.สายดํา ชนั้ 1 สายคาดเอวสดี ํา
7.สายดาํ ชัน้ 2 สายคาดเอวสีดาํ
8.สายดาํ ชัน้ 3 สายคาดเอวสดี ํา
9.สายดํา ชนั้ 4 สายคาดเอวสีดาํ
10.สายดํา ชัน้ 5 สายคาดเอวสีดํา
11.สายดํา ชัน้ 6 สายคาดเอวสีขาวสลับแดง
12.สายดํา ชัน้ 7 สายคาดเอวสีขาวสลับแดง
13.สายดํา ชนั้ 8 สายคาดเอวสีขาวสลบั แดง
14.สายดํา ชนั้ 9 สายคาดเอวสแี ดง
15.สายดาํ ชนั้ 10 สายคาดเอวสแี ดง

8

TRAINING PLACE

สถานที่ฝึก (โดโจ)
สถานทฝ่ี ึกยโู ดจะตอ งเป็นสถานทีก่ วา งขวาง อากาศถายเทไดส ะดวก ที่พ้ืนปู
ดวยเบาะ (Tatami) วางอัดแนนเป็นแผน เดียวกนั และมีผา คลมุ ใหด งึ อีกชัน้
หน่ึง โดยปกติเบาะยโู ดหรือเส้ือยโู ดแตล ะผนื จะมขี นาดยาว 6 ฟตุ กวา ง 3
ฟุตและหนา 4 นิ้ว เบาะทใี่ ชฝึกนี้ตอ งมคี วามยืดหยุนพอดไี มออนหรอื แข็ง
เกินไป ถาออ นเกนิ ไปจะทําใหพ ้ืนผวิ ไมเรยี บทาํ ใหเทาพลิกแพลงไดง า ย และ
ทาํ ใหการเคล่อื นไหวลาํ บาก แตถาแขง็ เกินไปเวลาลมอาจทําใหเกิดอนั ตราย
ไดงาย พ้นื ท่ีสาํ หรบั ปูเบาะยูโดทเ่ี หมาะสมควรเป็นพ้ืนไมทย่ี กสูงข้ึนโดย
เฉพาะ ไมค วรปกู ับพ้นื ซีเมนตห รอื พ้นื ดนิ ทีเดยี ว เพราะจะมคี วามยืดหยุน
น อยกอ ใหเกดิ การการบาดเจบ็ ไดงา ย

9

THE COSTUME

เคร่ืองแตง กาย (ยูโดง)ิ
เคร่ืองแตงกายในการฝึกยโู ดตอ งสวมชุดโดยเฉพาะทเ่ี รียกวา Judoji ซ่ึงมี
พ้นื ฐานมาจากการแตงกายของชาวญีป่ ุนมลี ักษณะดงั นี้

1.เส้อื คลา ยเส้อื กโิ มโน ถักดว ยดายดบิ สีขาวหนาแข็งแรงทนทาน แตออ น
นิ่มไมล ่ืนมอื สามารถซักไดแ ละใชไ ดนาน สว นแขนและลาํ ตัวกวา ง
หลวม ตัวยาวคลุมกน แขนยาวประมาณคร่งึ แขนทอนลางเส้ือยโู ดทด่ี ี
ตองมลี ักษณะเบาบางแตแขง็ แรง การเบาบางจะชว ยใหการระบายความ
รอนในรา งกายดขี ้นึ ประเทศญป่ี นุ นับวาเป็นประเทศผผู ลิตเส้ือยูโดทีด่ ี
ท่ีสดุ ในโลก

2.กางเกง มีลกั ษณะคลายกางเกงจนี เป็นผา ดบิ เชนกนั ทเ่ี อวมรี อ ยเชือกรดั
เอว กางเกงตอ งหลวมพอสบายยาวประมาณคร่ึงขาทอนลา ง

3.สายคาดเอว เป็นผา เย็บซอนกันหนาประมาณ 0.5 เซนตเิ มตร กวา ง
ประมาณ 2 นิ้ว ยาวใหค าดเอวได 2 รอบ เหลอื ชายไวผ กู เง่ือนพิรอด
(Reef Knot) แลวเหลือชายขา งละ 15 เซนตเิ มตร สาํ หรบั สายคาดเอวนี้
เป็นเคร่ืองแสดงระดบั ความสามารถมาตรฐานของนักยูโดดวย

10

COURTESY

วชิ ายโู ดเป็นวชิ าแหง ความสภุ าพออนโยน และหองฝึกยูโดนัน้ เป็นท่ีรวมของ
ผูทีส่ นใจตอ ความสภุ าพ นอกจากนัน้ หองฝึกยูโดยังเป็นทสี่ ํารวมรางกายและ
จติ ใจ ผูทีเ่ ขาไปในหอ งฝึกยูโดจึงควรสาํ รวมกริ ิยาวาจาใหส ุภาพและเหมาะ
แกสถานที่ เชน ไมพูดเสยี งดังเกินไป ไมกลาวคาํ หยาบคาย ไมต ลกคะนอง
ไมส ูบบุหร่ี ไมสวมรองเทาข้นึ ไปบนเบาะยโู ด เป็นตน ระหวา งการฝึกซอ ม
หรอื ฟังคาํ บรรยายจากครอู าจารยควรฟังดวยความเคารพ นอกจากนัน้ ควร
เคารพเช่ือฟังคาํ แนะนําของครูอาจารย และปฏิบตั ติ ามระเบียบแบบแผนของ
หองฝึกทก่ี าํ หนดไวโ ดยเครงครัด ทงั้ นี้กเ็ พ่อื รกั ษาไวซ่ึงระเบยี บประเพณีและ
วฒั นธรรมอันดงี าม กับทัง้ เป็นการอบรมนิสยั มารยาทและจิตใจของตนเอง

11

HOWRETSOPESCHTOW

วิธที าํ ความเคารพ แบบทา นัง ใหนังทับเทา ทอ นลางทงั สองของเรา ลําตัวตรง
มอื ทังสองวางทตี น ขาเป็ นทา เตรียม เรมิ วางฝ ามอื ควาํ ลง ขางหน า หางจาก
เขาเล็กน อย บดิ ปลายนิวเขามากลางลําตวั เลก็ น อย โคงตวั กม หัวลง โดยอยา
ใหกน ยกขนึ แลว เหยยี ดตัวขึนใหมใ นทาเดมิ

แบบทา ยนื ยืนลาํ ตวั ตรงสนเทา ชิดกนั ปลายเทา แยกกนั ทาํ มมุ ประมาณ
องศา แขนทังสองวางทอดลงขางลาํ ตัว โคง ตัวกมหวั ลงพอสมควร ใหน ิงอยู
ชวั ขณะหนึง แลวเหยียดตัวขึนในทาเดมิ

12

REFERENCE

https://sites.google.com/site/prawatikilayudo/pra
wati-kila-yudo
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%
B8%B9%E0%B9%82%E0%B8%94

13

14