อุทยานพุเตย

จดั ทำโดย
สุธำสินี ทรัพย์ประเสริฐ



หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกเลม่ น้ีสร้างข้ึนเพอ่ื เป็น
การศึกษาธรรมชาติของอุทยานพเุ ตย และ
หวงั วา่ หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกเล่มน้ีจะช่วยเป็น
แนวทางได้

จดั ทำโดย
สุธำสินี ทรัพย์ประเสริฐ

หน้ำท่ี

บทท1ี่ 1-5
บทท2่ี 6-8
บทท3่ี 9-10
บทท4ี่ 11-13
บทท5ี่ 14-16

1

บทท่ี1

ประวตั ิควำมเป็ นมำ

ดินแดนแห่งขนุ เขา ป่ าหน่ึงเดียวที่
สมบรู ณ์ท่ีสุดของเมืองสุพรรณ
เป็นชายป่ าผนื สุดทา้ ยของป่ าหว้ ย
ขาแขง้ เป็นสถานท่ีที่เหมาะกบั นกั
เดินทางทีหลงใหลในธรรมชาติ
ความสงบเงียบป่ าเขาน้าตกความ
งดงามงามของดวงอาทิตยย์ าเชา้
ไอหมอกความหนาวเยน็ และวถิ ี
ชีวติ ของชนชาวกระเหร่ียง
อุทยานแห่งชาติพุเตย ต้งั อยใู่ นจงั หวดั สุพรรณบุรี มีเน้ือที่ 198,422 ไร่ จดั ต้งั
ข้ึนเน่ืองจากกรมป่ าไมเ้ ห็นวา่ พ้นื ท่ีป่ าเพอื่ การอนุรักษบ์ างส่วนในเขตป่ า
สงวนแห่งชาติ ป่ าองคพ์ ระ ป่ าเขาพุระกา และป่ าหว้ ยพลู ทอ้ งที่อาเภอด่าน
ชา้ ง จงั หวดั สุพรรณบุรี มีสภาพป่ าอุดมสมบูรณ์เป็นแหล่งตน้ น้าลาธารใน
การเกษตร ของจงั หวดั สุพรรณบุรีและจงั หวดั กาญจนบุรี

มีทิวทศั นส์ วยงาม สตั วป์ ่ าชุกชุม สมควรอนุรักษไ์ วเ้ ป็น
สมบตั ิของชาติ จึงแต่งต้งั ให้ นายพนั เทพ อนั ตระกลู
นกั วชิ าการกรมป่ าไม้ ไปทาการสารวจบุกเบิกเตรียมการ
ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ต้งั แต่ปี 2538

2

จนถึงปี 2541 จึงไดป้ ระกาศเป็น
อุทยานแห่งชาติลาดบั ที่ 84 ในราช
กิจจานุเบกษาเล่มท่ี 115 ตอนท่ี67
ก ลงวนั ที่ 30 กนั ยายน พ.ศ.2541
โดยใชช้ ่ือวา่ "อุทยานแห่งชาติพุเตย
ต่อมาไดม้ ีคาสัง่ กรมป่ าไมท้ ่ี
2421/2543 ลงวนั ท่ี 12 ธนั วาคม
พ.ศ. 2543 ใหโ้ อนงานวนอุทยาน
"ถ้าเขาวง" ซ่ึงอยใู่ นความรับผดิ ชอบของป่ าไมเ้ ขตนครสวรรค์ จานวน 8,125 ไร่
ผนวกเขา้ เป็นพ้ืนที่ส่วนหน่ึงของอุทยานแห่งชาติพเุ ตย โดยใหม้ ีการจดั การตาม
ระบบอุทยานแห่งชาติ

3

ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ

สภาพทวั่ ไปเป็นเทือกเขาสูงติดต่อกนั
สลบั ซบั ซอ้ นจุดสูงสุดท่ียอดเขาเทวดา
ระดบั ความสูง 1,123 เมตร เป็นตน้ น้า
ลาธาร ซ่ึงไหลลงอ่างเกบ็ น้าลาตะเพิน
ตามโครงการอนั เนื่องมาจาก
พระราชดาริมีคลองลาหว้ ยต่างๆเช่น
หว้ ยเหลก็ ไหล หว้ ยวงั น้าเขียว หว้ ยองค์
พระ หว้ ยท่าเด่ือ หว้ ยขมิน้ หว้ ยองคต
ซ่ึงเป็นลาน้าสายหลกั ของชาว
สุพรรณบุรี และเป็นตน้ กาเนิดของเข่ือน
กระเสียว

4

พนั ธุไ์ มแ้ ละสตั วป์ ่ า มีสภาพเป็นป่ าดิบช้ืน

พนั ธุ์ไมท้ ี่ทีอยใู่ นอทยาน
พเุ ตย เช่น ป่ าสนสองใบ
ป่ าเตง็ รัง เป็นตน้ อุทยาน
แห่งชาติพเุ ตยมีสตั วป์ ่ า
อาศยั อยมู่ ากมายหลาย
ชนิดดว้ ยกนั
สตั วท์ ี่มีเป็นจานวนมากในพ้ืนที่ ไดแ้ ก่ เลียงผา นกเงือก ชะนี ลิงลม
สภาพภมู ิอากาศ สภาพอากาศ มีลมมรสุมพดั ผา่ นตลอดปี เกิดฤดูกาล
3 ฤดู คือ ฤดูฝน ประมาณ เดือนพฤษภาคม ถึงกลางเดือนตุลาคม ฤดู
หนาว ประมาณปลายเดือนตุลาคม ถึงเดือน กมุ ภาพนั ธ์ และฤดูร้อน
ประมาณกลางเดือนกมุ ภาพนั ธ์ ถึงกลางเดือนพฤษภาคม อุณหภูมิ
เฉลี่ยโดยทว่ั ไปประมาณ 25-30 องศาเซลเซียส แต่ในฤดูหนาวจะมี
อุณหภมู ิประมาณ 10 - 15 องศาเซลเซียส และที่หม่บู า้ นกระเหรี่ยง
ตะเพนิ ค่ีน้นั มีอุณหภมู ิประมาณ 5-6 องศาเซลเซียส

5

สภำพภูมอิ ำกำศ

สภาพอากาศ มีลมมรสุมพดั ผา่ นตลอดปี เกิดฤดูกาล 3 ฤดู คือ
ฤดูฝน ประมาณ เดือนพฤษภาคม ถึงกลางเดือนตุลาคม ฤดู
หนาว ประมาณปลายเดือนตุลาคม ถึงเดือน กมุ ภาพนั ธ์ และฤดู
ร้อน ประมาณกลางเดือนกมุ ภาพนั ธ์ ถึงกลางเดือนพฤษภาคม
อุณหภมู ิเฉลี่ยโดยทวั่ ไปประมาณ 25-30 องศาเซลเซียส แต่ใน
ฤดูหนาวจะมีอุณหภมู ิประมาณ 10 - 15 องศาเซลเซียส และท่ี
หมู่บา้ นกระเหรี่ยงตะเพินค่ีน้นั มีอุณหภูมิประมาณ 5-6 องศา
เซลเซียส

6

บทท่2ี

สถานที่ในอุทยานพเุ ตย

ป่ ำสนสองใบธรรมชำติ
มีประมาณกวา่ 1,300 ตน้ อยบู่ นเทือกเขาพุเตยเป็น ป่ าแปลกมหศั จรรย์

เพราะป่ าสนจะเจริญเติบโตในพ้นื ที่ภูเขาสูงชนั มีความสูงจาก
ระดบั น้าทะเล 1,000 เมตรข้ึนไป แต่ป่ าสนแห่งน้ีเจริญเติบโตบนพ้ืนท่ี
ที่มีความสูงจากระดบั น้าทะเลเพียง 763 เมตรเท่าน้นั สภาพป่ าสมบูรณ์
มาก จนไดร้ ับเลือกใหเ้ ป็นศนู ยแ์ ม่พนั ธุ์ไมส้ นสองใบในภาคกลาง บาง
ตน้ มีขนาดใหญ่วดั ไดถ้ ึง 2-3 คนโอบ ห่างจากที่ทาการหน่วยพิทกั ษ์
อุทยานฯ ที่ 1 (พเุ ตย) ประมาณ 12 กิโลเมตร

7

วนอทุ ยำนถำ้ เขำวง, ถำ้ พหุ วำย
จาก อ.ด่านชา้ ง ไปทาง อ.บา้ นไร่-บ.สะนา แยกซา้ ยไปวนอุทยานฯ
ห่างจากที่ทาการหน่วยพิทกั ษอ์ ุทยานฯ ท่ี 1 (พุเตย) รวมระยะทาง 52
ก.ม. ผา่ นวดั ถ้าเขาวง

นำ้ ตกตะเพนิ คน่ี ้อย
เป็นน้าตกขนาดเลก็ อยใู่ กลก้ บั หมู่บา้ นตะเพนิ คี่ มีน้าไหลตลอดปี
เป็นความงดงามทางธรรมชาติ ท่ีคนภายนอกไม่ค่อยไดม้ ีโอกาสไป
สัมผสั เหมาะสาหรับผทู้ ี่รักการเดินทางแบบผจญภยั เลก็ ๆ

8

นำ้ ตกตะเพนิ คใ่ี หญ่

เป็นน้าตกขนาดเลก็ มีสองช้นั ความสูงประมาณช้นั ละ 5-6 เมตร มี
น้าไหลตลอดปี เพราะเป็นตน้ น้าและบ่อน้าผดุ ที่เกิดข้ึนเองตาม
ธรรมชาติ และยงั มีถ้าท่ีสวยงามท่ียงั อยรู่ ะหวา่ งการสารวจ

9

บทท3่ี

กำรเดนิ ทำง

หน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานฯ พเุ ตยที่ 1 (ดา้ นวงั คนั -ป่ าขี) อยหู่ ่างจาก
อาเภอด่านชา้ ง ประมาณ 33 กิโลเมตร ใชเ้ สน้ ทางหลวงหมายเลข
333 เดินทางจากอาเภอด่านชา้ งถึงบา้ นวงั คนั ประมาณ 15
กิโลเมตร และเล้ียวซา้ ยท่ีสามแยกบา้ นวงั คนั ถึงบา้ นป่ าขี
ระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร แลว้ เดินทางต่ออีก 3 กิโลเมตร
เป็นทางลาดยางตลอด ระยะทาง กรุงเทพ – หน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยาน
ฯ ท่ี 1(พเุ ตย-ป่ าขี) 210 ก.ม.

10

สถานท่ีพกั ส่ิงอานวยความสะดวก และ
การเตรียมตวั

อุทยานแห่งชาติพุเตย มีบา้ นพกั ไวบ้ ริการนกั ท่องเที่ยว และสถานที่กาง
เตน็ ทส์ ะอาด นกั ท่องเท่ียวควรเตรียมอุปกรณ์ในการพกั แรมไปดว้ ย เช่น
เตน็ ท์ ถุงนอน เปลสนามฯลฯแต่หากนกั ท่องเที่ยวประสงคจ์ ะคา้ งแรม ใน
กรณีท่ีไม่ไดเ้ ตรียมอุปกรณ์พกั แรมไปดว้ ย ทางอุทยานฯ ไดป้ รับปรุง
บา้ นพกั ราชการไวเ้ ป็นหอ้ งพกั รับรองนกั ท่องเที่ยวชว่ั คราว และมีเตน็ ท์
ใหบ้ ริการ อาหารควรเตรียมไปเอง นกั ท่องเที่ยวสามารถข้ึนไปกางเตน็ ท์
บนเขา้ สนได้ ตอ้ งเตรียมอุปกรณ์ใหพ้ ร้อม ขา้ งบนจะไม่มีส่ิงอานวยความ
สะดวก
สถานที่กางเตน็ ทม์ ี 3 จุดใหญ่ๆ ไดแ้ ก่
หน่วยพิทกั ษอ์ ุทยานฯ พุเตยที่ 1 (ดา้ นวงั คนั -ป่ าขี)
ท่ีทาการอุทยานฯ พุเตย (ดา้ นปลกั ประดู่-หว้ ยหินดา)
หน่วยพิทกั อุทยานฯ พเุ ตยที่ 3 ตะเพนิ ค่ี (ดา้ นปลกั ประดู่-ตะเพนิ คี่)

11

บทท4ี่

การเดินทาง

รถยนต์
จากกรุงเทพฯ ใหใ้ ชเ้ สน้ ทางหลวงหมายเลข 340 (บางบวั ทอง-
สุพรรณบุรี) จนกระทงั่ ถึงทางแยกเขา้ สู่อาเภอเดิมบางนางบวช
ระยะทางประมาณ 150 กิโลเมตร จากน้นั ใหเ้ ล้ียวซา้ ยผา่ นอาเภอ
เดิมบางนางบวช ระยะทางประมาณ 33 กิโลเมตรแลว้ เล้ียวขวา
อีกคร้ังเขา้ สู่เส้นทางหลวงหมายเลข 733 มุ่งหนา้ สู่ตวั เมืองอาเภอ
ด่านชา้ ง ระยะทางประมาณ 40 กิโลเมตร
จากกรุงเทพฯใชเ้ สน้ ทางหลวงหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) เขา้
สู่ตวั จงั หวดั นครปฐม จากน้นั ใหเ้ ล้ียวขวาท่ีสามแยกมาลยั แมน
เขา้ สู่เส้นทางหลวงหมายเลข 321 มุ่งหนา้ สู่อาเภออทู่ อง
ระยะทางประมาณ 70 กิโลเมตร และจากอาเภออู่ทอง ใหใ้ ช้
เสน้ ทางหลวงหมายเลข 333 เขา้ สู่อาเภอด่านชา้ ง อีก 50
กิโลเมตร

12

จากอาเภอด่านชา้ งใชเ้ สน้ ทางสาย 333 (ด่านชา้ ง-บา้ นไร่)ไปอีก
15 กิโลเมตรกจ็ ะพบทางแยกเขา้ บา้ นวงั ดินเขา้ ไปท่ีบา้ นป่ าขีด
อีก 15 กิโลเมตร (ทางลาดยาง) แลว้ ต่อดว้ ยทางลูกรัง จากบา้ น
ป่ าอีเขา้ สู่ท่ีทาการอุทยานแห่งชาติพุเตย อีก 3 กิโลเมตร

13

ขนาดพ้ืนท่ี
198422.00 ไร่
หน่วยงานในพ้นื ที่
ที่ทาการอุทยานแห่งชาติพเุ ตย
หน่วยพิทกั ษอ์ ุทยานแห่งชาติที่ พต.1 (พุเตย)
หน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานแห่งชาติที่ พต.2 (พุกระทิง)
หน่วยพิทกั ษอ์ ุทยานแห่งชาติท่ี พต.3 (ป่ าผาก)

14

บทท5ี่

ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ

สภาพทวั่ ไปเป็นเทือกเขาสูงชนั ติดต่อกนั สลบั ซบั ซอ้ นมีจุดสูงสุด คือ
ยอดเขาเทวดา มีระดบั ความสูง 1,123 เมตร อุทยานแห่งชาติพเุ ตยจึง
เป็นพ้นื ท่ีตน้ น้าสาคญั ของตน้ น้าลาธารหลายสาย เช่น หว้ ยตะเพิน
หว้ ยใหญ่ หว้ ยองคพ์ ระ หว้ ยขนุน หว้ ยชลอม หว้ ยขมิน้ ซ่ึงเป็นสายน้า
หลกั ของชาวสุพรรณบุรี กาญจนบุรี ท้งั ยงั เป็นตน้ น้าเข่ือนกระเสียว
อ่างเกน็ ้าลาตะเพนิ อาณาเขตติดต่อดา้ นทิศเหนือ:อาเภอบา้ นไร่
จงั หวดั อุทยั ธานี อาณาเขตติดต่อดา้ นทิศใต:้ หว้ ยตะเพิน หว้ ยน้าเขียว
และอ่างเกบ็ น้าลาตะเพนิ ตามโครงการพระราชดาริ อาณาเขตติดต่อ
ดา้ นทิศตะวนั ออก:หว้ ยซบั ปลาก้งั หว้ ยชะลอม หว้ ยขมิ้น อาเภอด่าน
ชา้ ง จงั หวดั สุพรรณบุรี อาณาเขตติดต่อดา้ นทิศตะวนั ตก:อาเภอศรี
สวสั ด์ิ จงั หวดั กาญจนบุรีลกั ษณะภมู ิอากาศ

15

สภำพภูมอิ ำกำศ

มีมรสุมพดั ผา่ นตามฤดูกาล 3 ฤดูคือ ฤดูฝน ประมาณเดือน
พฤษภาคม ถึงเดือนตุลาคม มีฝนตกชุกตลอดฤดูกาล
ฤดูหนาว ประมาณเดือนตุลาคม ถึงเดือนกมุ ภาพนั ธ์ มีสภาพอากาศ
หนาวเยน็ ตลอดฤดูกาล มีอุณหภมู ิต่สุดเฉ่ีลยประมาณ 7-15 องศา
เซลเซียล
ฤดูร้อน ประมาณเดือนกมุ ภาพนั ธด์ ถึงเดือนพฤษภาคม อุณหภูมิใน
เวลากลางวนั จะมีประมาณ 30-37 องศาเซลเซียลและในเวลา
กลางคืนมีอุณหภูมิประมาณ 23-28 องศาเซลเซียล
พืชพรรณและสัตวป์ ่ า
ป่ าดิบแลง้ ป่ าเบญจพรรณ ป่ าเตง็ รัง และป่ าสนสองใบ กระจายพนั ธุ์
อยใู่ นพ้นื ท่ีส่วนต่างๆของอุทยานตามลกั ษณะภูมิประเทศ ท่ี
เหมาะสมแกการกระจายพนั ธุข์ องป่ าชนิดน้นั ๆ โดยเฉ่ีลยมีความ
หนาแน่นประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ ของพ้ืนที่ พรรณไมท้ ่ีเด่นไดแ้ ก่
พระเจา้ หา้ พระองค์ ตน้ ผ้งึ ยางนา ยางน่อง เหียง พลวง แดง ชิงชนั
ประดู่ มะค่าโมง ไผป่ ่ าต่าง ๆ และพนั ธุ์ไมส้ นสองใบ

แหล่งทมี่ ำ

http://www.suphan.biz/Phutoeinationalpark.htm
https://travel.mthai.com/blog/55638.html
https://travel.kapook.com/view199606.html
http://park.dnp.go.th/visitor/nationparksho
w.php?PTA_CODE=1084