BAB 5 T4 KSSM GENETIK

GENETIK

5.1 PEMBAHAGIAN SEL Kromosom

Sel struktur berupa
bebenang halus
Nukleus

DNA -terdiri drpd

Gen nukleotida
-terdiri drpd
Unit asas pewarisan struktur heliks
yg menentukan ciri-ciri individu ganda dua



Kromosom

 Setiap spesies mempunyai bilangan kromosom yg tetap
 Cth – manusia mempunyai 46 kromosom
 Setiap kromosom wujud secara berpasangan

(kromosom homolog)
 Susunan kromosom homolog dipanggil kariotip
 Di dalam sel manusia terdapat 2 jenis kromosom:
 a) autosom – membawa gen yg mengawal sifat

(warna mata, ketinggian, kumpulan darah)
 b) kromosom seks – membawa gen yg menentukan

jantina

23 pasang
kromosom

22 pasang autosom 1 pasang kromosom seks
(menentukan sifat ) (menentukan jantina)

•Menentukan sifat Kromosom Kromosom
seperti warna kulit, seks X seks Y
jenis rambut, berat
badan,ketinggian dll

XX – PEREMPUAN
XY – LELAKI

Autosom : 22 pasang = 44 kromosom
(menentukan sifat :warna kulit, jenis rambut)

Kromosom seks – kromosom ke - 23
(menentukan jantina)

MITOSIS DAN MEIOSIS

 Terdapat 2 jenis pembahagian sel yg berlaku dalam sel:

 a) Mitosis

 b) Meiosis PEMBAHAGIAN SEL

MITOSIS MEIOSIS

1 Berlaku dlm : 1 Berlaku dlm :
Manusia : __________________ Manusia : __________________
Tumbuhan :_________________ Tumbuhan :_________________

2 Menghasilkan ______ sel anak 2 Menghasilkan ______ sel anak
3 Bilangan kromosom sel anak 3 Bilangan kromosom sel anak

____________sel induk ____________sel induk
4 Kandungan genetik sel anak 4 Kandungan genetik sel anak

__________ sel induk __________ sel induk
5 Sel induk membahagi ______kali 5 Sel induk membahagi ______kali
6 Pindah silang __________________ 6 Pindah silang ______________

menyebabkan __________________







Kepentingana mitosis dan meiosis MEIOSIS

 MITOSIS

Proses pertumbuhan Menggantikan sel yg Sperma
rosak/mati

Penghasilan gamet

Ovum

Pembiakan aseks

PEWARISAN

 Pewarisan – pemindahan ciri drpd ibubapa kpd anak-
anaknya

 Ciri-ciri ini diturunkan dr ibubapa kpd anak-anak
melalui gen (unit asas pewarisan )

 Sepasang gen berada pd lokus (kedudukan) yg sama pd
kromosom homolog mengawal satu trait organisma

 Pasangan gen yg berada pd lokus yg sama dipanggil
alel

 Alel boleh hadir dlm bentuk dominan atau resesif
 Alel dominan – mempamerkan ciri yg dikawalnya dan

menutupi kesan alel resesif (huruf besar)
 Alel resesif – hanya menunjukkan ciri yg dikawalnya

apabila tiada alel dominan (huruf kecil)

Trait Dominan Trait Resesif
Rambut hitam Rambut perang
Penglihatan Normal Buta warna
Cuping telinga bebas Cuping telinga terlekat
Boleh menggulung lidah Tidak boleh menggulung lidah
Iris hitam Iris biru
Mempunyai lesung pipit Tiada lesung pipit

Mekanisme Pewarisan

 Gregor Mendel ( Bapa Genetik) – orang pertama yg
menemui mekanisme pewarisan

 Beliau menggunakan pokok kacang pea untuk kacukan
monohibrid

 Generasi pertama hasil kacukan dipanggil generasi
filial pertama (F₁)

 Apabila individu dari F₁
dikacukkan, generasi filial
kedua (F2) terhasil

 Genotip – maklumat genetik dalam sesuatu organisma
 Fenotip – ciri-ciri fizikal yg

dipamerkan pada sesuatu organisma

Meiosis
Persenyawaan

Pokok kacang pea tinggi Pokok kacang pea tinggi

Fenotip induk Tt X Tt
dariri F1 :

Meiosis :

Gamet :

Persenyawaan:
Genotip F₂

Fenotip anak
F₂ :



Penentuan jantina anak

Penentuan Jantina Anak

5.3 MUTASI

 Mutasi – Perubahan spontan dan rawak yg berlaku kpd
gen dan kromosom yg boleh menyebabkan perubahan
ciri kpd anak yg mewarisi bahan genetik terubahsuai
tersebut.

 Terdapat 2 jenis mutasi:
 a) mutasi gen
 b) mutasi kromosom

MUTASI GEN MUTASI KROMOSOM

1. Buta warna 1. Sindrom Down
-Seseorang tidak dapat -seseorang mempunyai 47
membezakan warna kromosom
terutamanya warna hijau dan (Trisomi kromosom no 21)
merah.
- Gen resesif. •Contoh:-
-terdapat pada kromosom- X 2. Sindrom Klinefelter

2. Albinisma -disebabkan oleh kehadiran
-gen yang mengawal warna kulit 3 kromosom jantina
gagal menghasilkan pigmen (XXY).
melanin -lelaki dengan sifat seperti
-seseorang albino mempunyai:
i. kulit yang cerah perempuan 
ii. Mata‘Pink’ perkembangan buah
iii. Rambut putih dada , testis yang kecil,
mandul.
3. Hemofilia
-Darah gagal membeku 3. Sindrom Turner
-Mempunyai hanya satu
kromosom X (XO)
-tiada ovari
-Ciri seks sekunder gagal
berkembang secara
normal

Sindrom Down
3 kromosom pada kromosom ke - 21



Sindrom Klinefelter

• lebih bilangan kromosom
seks (jumlah kromosom 47)
• mempunyai 44 + XXY
• mempunyai payudara
• testis kecil
• mandul

Faktor yang menyebabkan mutasi gen dan
mutasi kromosom

Penyakit Gangguan Gen

 Contoh – Hemofilia (kegagalan pembekuan darah pd
luka)

 Alel resesif yg membawa penyakit hemofilia terdapat
pd kromosom X

 Trait kegagalan pembekuan darah adalah gen
terangkai seks

 Jika tiada alel resesif pada kromosom X, maka tiada
lah penyakit gangguan gen

PEWARISAN PENYAKIT
GANGGUAN GEN

FENOTIP INDUK Bapa Ibu
(Normal) (Pembawa
Hemofilia)

GENOTIP INDUK
PERSENYAWAAN
GENOTIP ANAK

FENOTIP ANAK Anak Anak lelaki Anak Anak lelaki
perempuan (Normal) perempuan (Hemofilia)
(Pembawa)
(Normal)

Kaedah mengesan penyakit gangguan gen

 Terdapat 2 kaedah iaitu:
 a) kaedah amniosentesis
 b) kaedah kariotip



Aplikasi Penyelidikan Genetik dalam meningkatkan
kualiti kehidupan

 1. Sains Forensik – penyiasatan jenayah yg
mengenalpasti kronologi sstu kejadian berdasarkan
bukti saintifik melalui analisis bukti fizikal

 2. Terapi gen – kaedah utk membaiki gen-gen mutan
(abnormal/cacat) yg menyebabkan penyakit spt sistik

fibrosis, hemofilia dan anemia sel sabit dgn
menyisipkan gen normal ke dlm sel atau tisu badan
pesakit utk menggantikan gen yg rosak.

 3. Genealogi Genetik – kajian pengumpulan genetik utk
menentukan salasilah atau susur galur tentang
keluarga, keturunan dansejarahnya. Ujian DNA
digunakan.



5.4 TEKNOLOGI KEJURUTERAAN GENETIK

 Kejuruteraan genetik – pengubahsuaian genetik
sesuatu organisma

 Kejuruteraan genetik biasanya dikaitkan dgn DNA
rekombinan, organisma termodifikasi genetik (GMO)
dan terapi gen

 Teknologi DNA rekombinan – menggabungkan 2 spesies
yg berbeza utk menghasilkan 1 ciri genetik baharu.

 Cth – DNA tumbuhan dikombinasikan dgn DNA bakteria

DNA manusia dikombinasikan dgn DNA kulat
 Cth DNA manusia yg dikombinasikan dgn DNA bakteria

ialah dlm penghasilan insulin yang dapat membantu
orang yg menghidap diabetes melitus (kencing manis)



Organisma Termodifikasi Genetik (GMO)

 Organisma (haiwan, tumbuhan, bakteria atau virus) yg
terubahsuai secara genetik

 Tujuan – utk meningkatkan kualiti komersial spt :
 1. daya rintangan yg tinggi terhadap serangan perosak

atau penyakit
 2. Buah yg besar dan nilai nutrisi yg lebih tinggi
 3. kurang penggunaan racun perosak (mengurangkan

masalah pencemaran alam sekitar)



5.5 VARIASI

 Variasi – perbezaan ciri antara individu drpd spesies yg
sama

 Terdapat 2 jenis variasi iaitu variasi selanjar dan
variasi tak selanjar

 Variasi selanjar – variasi yg menunjukkan perbezaan
ciri yang tidak jelas/ketara antara individu dlm populasi
yg sama

 Variasi selanjar :

1. kuantitatif (boleh diukur) dan diwakili oleh taburan
normal

2. ditentukan oleh faktor genetik dan dipengaruhi oleh
faktor persekitaran



Variasi tak selanjar

 Variasi yg menunjukkan perbezaan ciri yg ketara/jelas
antara individu dlm populasi yg sama

 Variasi tak selanjar :
 1. ditunjukkan oleh graf berbentuk diskrit (carta bar)
 2. kualitatif
 3. ditentukan oleh faktor genetik

Cap ibu jari Lekapan cuping telinga



VARIASI SELANJAR DAN VARIASI TAK SELANJAR



Kepentingan Variasi

1. Membolehkan organisma menyesuaikan
diri terhadap perubahan persekitarannya

2. Membolehkan kita membezakan dan
mengecam individu dlm spesies yg sama

3. Membenarkan pemilihan semula jadi
(Organisma dgn ciri yg sesuai akan terus
hidup)

4. Membantu organisma dalam
penyamaran