2. สรุป พ.ร.ฎ.วิธีการการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546

สรุปสาระสาคัญ
พระราชกฤษฎกี าว่าด้วยหลกั เกณฑ์และวิธีการบรหิ ารกิจการบ้านเมอื งที่ดี

พ.ศ. 2546 และทีแ่ ก้ไขเพ่มิ เตมิ พ.ศ. 2562

การบรหิ ารกิจการบา้ นเมอื งที่ดี

การบริหารกิจการบา้ นเมอื งท่ีดี ได้แก่ การบรหิ าราชการเพ่ือบรรลุ
เปา้ หมาย ดังต่อไปนี้

1. เกิดประโยชนส์ ขุ ของประชาชน

2. เกดิ ผลสัมฤทธต์ิ ่อภารกจิ ของรัฐ

3. มปี ระสิทธภิ าพและเกิดความคุ้มคา่ ในเชงิ ภารกจิ ของรัฐ

4. ไม่มีขนั้ ตอนการปฏิบตั ิงานเกินความจาเป็น

5. มกี ารปรับปรุงภารกจิ ของส่วนราชการให้ทนั ต่อสถานการณ์

6. ประชาชนได้รับการอานวยความสะดวกและไดร้ ับการตอบสนองความตอ้ งการ

7. มกี ารประเมนิ ผลการปฏิบัตริ าชการอยา่ งสม่าเสมอ

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 1

การบรหิ ารราชการเพอื่ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ุขของประชาชน

การบริหารราชการเพื่อประโยชน์สุขของประชาชน หมายถึง การปฏิบัติ
ราชการท่มี ีเป้าหมายเพื่อให้เกิดความผาสุกและความเป็นอยู่ท่ีดีของประชาชนความสงบ
และปลอดภัยของสังคมสว่ นรวม ตลอดจนประโยชนส์ งู สดุ ของประเทศ

มแี นวทางการบริหารราชการดังต่อไปน้ี
1. การกาหนดภารกิของรฐั และส่วนราชการต้องเป็นไปเพ่ือวัตถุประสงค์ และ
สอดคลอ้ งกบั แนวนโยบายแหง่ รฐั และนโยบายของคณะรัฐมนตรที ี่แถลงตอ่ รฐั สภา
2. การปฏิบัติภารกิจของส่วนราชการต้องเป็นไปโดยซ่ือสัตย์สุจริตสามารถ
ตรวจสอบได้ และมงุ่ ใหเ้ กิดประโยชนส์ ขุ แก่ประชาชนท้ังในระดับประเทศและท้องถนิ่
3. ก่อนเร่ิมดาเนินการส่วนราชการต้องจัดให้มีการศึกษาวิเคราะห์ผลดีและ
ผลเสยี ให้ครบถว้ นทุกดา้ น
4. ให้เป็นหน้าที่ของข้าราชการท่ีจะต้องคอยรับฟังความคิดเห็นและความพึง
พอใจของสังคมโดยรวมและประชาชนผู้รับบริการ เพ่ือปรับปรุงหรือเสนอแนะต่อ
ผูบ้ ังคบั บญั ชา เพ่ือให้มกี ารปรบั ปรงุ วิธปี ฏบิ ัติราชการใหเ้ หมาะสม
5. ในกรณีที่เกิดปัญหาและอุปสรรคจากการดาเนินการ ให้ส่วนราชการ
ดาเนนิ การแก้ไขปญั หาและอปุ สรรคน้นั โดยเร็ว

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 2

การบริหารราชการเพือ่ ใหเ้ กิดผลสัมฤทธ์ติ ่อภารกจิ ของรฐั

1. ก่อนจะดาเนินการตามภารกิจใด ส่วนราชการต้องจัดทาแผนปฏิบัติ
ราชการไว้เป็นการลว่ งหนา้

2. การกาหนดแผนปฏบิ ัติราชการของสว่ นราชการ ต้องมีรายละเอียดของ
ข้ันตอนระยะเวลาและงบประมาณท่ีจะต้องใช้ในการดาเนินการของแต่ละขั้นตอน
เปา้ หมายของภารกิจ ผลสมั ฤทธิข์ องภารกิจ และตัวชี้วัดความสาเร็จของภารกิจ

3. ส่วนราชการต้องจัดให้มีการติดตามและประเมินผลการปฏิบัติตาม
แผนปฏิบัติราชการตามหลักเกณฑ์ และวิธีการท่ีส่วนรวมราชการกาหนดขึ้น ซึ่ง
ต้องสอดคล้องกับมาตรฐานที่ ก.พ.ร.กาหนด

4. ในกรณีที่การปฏิบัติภารกิจ หรือการปฏิบัติตามแผนปฏิบัติราชการ
เกิดผลกระทบต่อประชาชน ให้เป็นหน้าที่ของส่วนราชการที่จะต้องดาเนินการ
แก้ไขหรอื บรรเทาผลกระทบนน้ั หรอื เปลย่ี นแผนปฏิบัติราชการใหเ้ หมาะสม

แผนปฏิบตั ริ าชการ

- ส่วนราชการตา่ งๆ เปน็ ผ้จู ดั ทา โดยจดั ทาเป็นแผน 5 ปี
- ในวาระแรก (ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 – 2565)

ใหท้ าเปน็ แผน 3 ปไี ปก่อน วาระตอ่ ๆ ไป คอ่ ยใชเ้ ป็นแผน 5 ปี
- แผนปฏิบัติราชการจะตอ้ งสอดคลอ้ งกับ

- ยุทธศาสตรช์ าติ - แผนแม่บท - แผนปฏิรปู ประเทศ
- แผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ
- นโยบายที่ ค.ร.ม. แถลงตอ่ สภา - แผนอืน่ ๆ ท่ีเกีย่ วขอ้ ง

3

การโอนงบประมาณ

1. เม่ือกาหนดรายละเอียดการโอนงบประมาณในแผนปฏิบัติราชการไว้
อยา่ งไร ให้ถือปฏบิ ตั ติ ามนนั้
2. หากอยากทาแตกตา่ งจากแผนฯ หรอื เปน็ การโอนงบประมาณจากแผนฯ
ที่ลงมือทาแล้วแต่ไม่บรรลุเป้าหมาย จะสามารถโอนงบประมาณได้ต่อเมื่อ
ค.ร.ม. อนมุ ตั ใิ ห้ปรับแผนฯ ให้สอดคล้องก่อน

เหตุผลที่ ค.ร.ม. จะสามารถอนุมตั ใิ ห้ปรับแผนฯ ได้

1. งานตามแผนฯ เดิมไมบ่ รรลผุ ล
2. การใชง้ บประมาณตามแผนฯ เดิมหมดความจาเป็น
3. งานตามแผนฯ เดมิ ไม่เปน็ ประโยชน์หากปฏบิ ตั ติ ่อไป
4. หากปฏบิ ัติงานตามแผนฯ เดมิ จะสนิ้ เปลืองงบประมาณ
5. มคี วามจาเปน็ หรือ ไมอ่ าจหลกี เลยี่ งได้

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 4

การบริหาราชการอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและเกดิ ความคมุ้ คา่
ในเชิงภารกิจของรฐั

เพ่ือให้การปฏิบัติราชการภายในส่วนราชการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ใหส้ ว่ นราชการกาหนด ดงั น้ี

1. เปา้ หมายแผนการทางาน
2. ระยะเวลาแลว้ เสรจ็ ของงานหรอื โครงการ
3. งบประมาณทจี่ ะต้องใช้ในแต่ละงานหรือโครงการ
4. ตอ้ งเผยแพร่ให้ข้าราชการและประชาชนทราบท่ัวกันดว้ ย

การลดขั้นตอนการปฏิบตั ิงาน

ส่วนราชการต้องจัดให้มีการกระจายอานาจการตัดสินใจเก่ียวกับการสั่ง
การอนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติราชการ หรือการดาเนินการอ่ืนใดของผู้
ดารงตาแหน่งใดให้แก่ผู้ดารงตาแหน่งท่ีมีหน้าท่ีรับผิดชอบในการดาเนินการใน
เรื่องนั้นโดยตรง เพื่อให้เกิดความรวดเร็วและลดขั้นตอนการปฏิบัติราชการ
ทั้งน้ี ในการกระจายอานาจการตัดสินใจดังกล่าวต้องมุ่งผลให้เกิดความสะดวก
และรวดเร็วในการบริการประชาชน

ให้ส่วนราชการดาเนนิ การ ดงั นี้ ประกาศใน 1. ที่ทาการของหนว่ ยงาน
1. จดั ทาแผนภมู ิขั้นตอน 2. ระบบสารสนเทศของหน่วยงาน
2. ระยะเวลาการดาเนินการ
3. รายละเอียดการดาเนินการ

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 5

งานท่ีสว่ นราชการมภี ารกิจดังต่อไปน้ี

1. การบรกิ ารประชาชน
2. การประสานงานกับสว่ นราชการดว้ ยกนั

งานทตี่ ้องประสานงานกับส่วนราชการด้วยกนั

1. ใช้ แพลตฟอร์มดิจิทัลกลาง ท่ีสานกั งานพฒั นารัฐบาลดจิ ิทลั (องคก์ าร
มหาชน) จัดทาขึน้

2. สานักงานพฒั นารัฐบาลดิจิทัล จะตอ้ งจัดทา แพลตฟอร์ม ใหเ้ สร็จ
ภายใน 90 วัน นับแตว่ นั ท่ี พ.ร.ฏ. นีม้ ผี ลบังคบั ใช้
(นับแต่วนั ท่ี 30 เม.ย. 62)

เมอื่ แพลตฟอร์ม เสรจ็ แล้ว

ใหห้ วั หน้าส่วนราชการนา แพลตฟอรม์ มาใช้กบั งาน
บริการประชาชน และงานทตี่ ้องประสานงานกับสว่ นราชการ
ดว้ ยกนั ภายใน 2 ปี นับแต่วนั ท่ี แพลตฟอรม์ เสร็จ

***หากทาไมท่ นั ในกาหนด ใหร้ ายงาน ก.พ.ร.

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 6

ศูนยบ์ รกิ ารร่วม

ในกระทรวงหน่ึง ให้เป็นหน้าท่ีของปลัดกระทรวงท่ีจะต้องจัดให้ส่วน
ราชการภายในกระทรวงท่ีรับผิดชอบปฏิบัติงานเก่ียวกับการบริการประชาชน
ร่วมกันจัดตั้งศูนย์บริการร่วม เพ่ืออานวยความสะดวกแก่ประชาชน เพื่อให้
ประชาชนสมารถติดต่อสอบถาม ขอทราบข้อมูล ขออนุญาต หรือขออนุมัติใน
เรื่องใด ๆ ท่ีเป็นอานาจหน้าที่ของส่วนราชการในกระทรวงเดียวกัน โดย
ตดิ ตอ่ เจา้ หน้าที่ ณ ศูนยบ์ ริการร่วมเพียงแหง่ เดียว

ให้ผวู้ ่าราชการจังหวัด นายอาเภอ และปลดั อาเภอผู้เป็นหวั หน้าประจา
ก่ิงอาเภอ จัดให้ส่วนราชการที่รับผิดชอบดาเนินการเก่ียวกับการบริการ
ประชาชนในเรอื่ งเดียวกนั หรอื ต่อเน่อื งกันในจงั หวดั อาเภอ หรือก่ิงอาเภอน้ัน
ร่วมกนั จัดตงั้ ศนู ยบ์ รกิ ารรว่ มไว้ ณ ศาลากลางจังหวัด ท่ีว่าการอาเภอ หรือ
ทวี่ ่าการก่งิ อาเภอ หรือสถานทีอ่ ่นื ตามทีเ่ ห็นสมควร โดยประกาศใหป้ ระชาชน
ทราบ

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 7

การปรบั ปรงุ ภารกิจของสว่ นราชการ

ใหส้ ว่ นราชการทบทวนภารกจิ ของตนวา่
1. มีความจาเปน็ หรือไม่ ?
2. สมควรยกเลกิ หรอื ไม่ ?
3. สมควรปรบั ปรุง หรือไม่ ?
4. สมควรเปลี่ยนแปลง หรือไม่ ?

หลักในการพิจารณาทบทวน คือ จะต้องสอดคล้องกบั …

1.แผนปฎิรปู ประเทศ 1 งบประมาณ
2.แผนแม่บท 2 ความคมุ้ คา่ ของภารกิจ
3.แผนยุทธศาสตรช์ าติ 3 สถานการณ์อน่ื ๆ
4.แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
5.นโยบายที่ ค.ร.ม. แถลงต่อสภา
6.แผนอืน่ ๆ ทเี่ กีย่ วขอ้ ง

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 8

หากมีกรณีตอ่ ไปนี้

ยกเลิก / โอน / รวม

ส่วนราชการ ท้ังหมด หรอื บางส่วน

ห้าม

จัดต้ังสว่ นราชการท่มี ีภารกิจเดยี วกนั /คล้ายกนั

เว้นแต่

1. มเี หตุผลหรอื ความจาเปน็ ต่อความมัน่ คงหรือเศรษฐกจิ
2. เพอ่ื ผลประโยชน์ส่วนรวมของประชาชน
***ท้งั กรณีท่ี 1. และ 2. ก.พ.ร. ตอ้ งเห็นชอบกอ่ นจึงต้งั ส่วนราชการได้

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 9

การอานวยความสะดวกและการตอบสนองความต้องการของประชาชน

ในการปฏิบัติราชการที่เกี่ยวข้องกับการบริการประชาชนหรือติดต่อ
ประสานงานในระหว่างส่วนราชการกัน ให้ส่วนราชการกาหนดระยะเวลาแล้วเสร็จ
ของงานแตล่ ะงานและประกาศให้ประชาชนและข้าราชการทราบเปน็ การทว่ั ไป

เม่ือส่วนราชการใด ได้รับการติดต่อสอบถามเป็นหนังสือจากประชาชนหรือ
จากส่วนราชการด้วยกันเกี่ยวกับงานที่อยู่ในอานาจหน้าที่ของส่วนราชการน้ัน ให้
เปน็ หนา้ ท่ขี องสว่ นราชการน้นั ทจี่ ะต้องตอบคาถามหรอื แจง้ การดาเนินการให้ทราบ
ภายใน 15 วนั

การประเมินผลการปฏบิ ัตริ าชการ

ส่วนราชการต้องจัดให้มีคณะผู้ประเมินอิสระดาเนินการประเมินผลการ
ปฏิบัตริ าชการของสว่ นราชการทงั้ หมด 4 ดา้ น ดงั น้ี

1. ผลสมั ฤทธข์ิ องภารกจิ
2. คณุ ภาพการให้บรกิ าร
3. ความพงึ พอใจของประชาชนผรู้ บั บรกิ าร
4. ความคมุ้ คา่ ในภารกจิ

ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองท่ีดี

พ.ศ. 2546 นนั้ ในสว่ นนิยามของคาว่า "ส่วนราชการ" หมายความว่า ส่วนราชการ

ตามกฎหมายวา่ ด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรมและหน่วยงานอื่นของรัฐที่อยู่ใน

กากบั ของราชการฝ่ายบรหิ ารแต่ไม่รวมถงึ องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น

พระราชกฤษฎีกาฉบับน้ีกาหนดเพียงว่า "ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินจัดทา

หลักเกณฑ์การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีตามแนวทางของพระราชกฤษฎีกาน้ี" โดย

อย่างน้อยต้องมีหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการลดข้ันตอนการปฏิบัติงานและการอานวยความ

สะดวกและการตอบสนองความต้องการของประชาชน

สอบขา้ ราชการทอ้ งถ่นิ By Thurakan 10