พันธะเคมี
พันธะเคมี (แรงยึดเหนี่ยวภายในโมเลกุล) • พันธะไอออนิก (Ionic bond) • พันธะโคเวเลนต์(Covelent bond) • พันธะโลหะ (Metallic bond)
• สัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิส การแสดงจ านวนเวเลนต์อิเล็กตรอนของธาตุด้วยจุด
• กฏออกเตต octet rule – อะตอมหรือไอออน ที่มีการจัดเรียงอิเล็กตรอนตาม แบบก๊าซเฉื่อย โดยจ านวน อิเล็กตรอนวงนอกเท่ากับแปด He 1s 2 Ne Ar Kr Xe [He]2s 2 2p 6 [Ne]3s 2 3p 6 [Ar]4s 2 4p 6 [Kr]5s 2 5p 6 Noble gas Noble gas notation
• กฏออกเตต Na 11e - 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 Na+ 10e - 1s 2 2s 2 2p 6 Na2+ 9e - 1s 2 2s 2 2p 5 Na12e - 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 not stable not stable Stable (octet rule)
พันธะไอออนิก (Ionic bond)
Ionic bond • การเกิดพันธะไอออนิก 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 1s 2 2s 2 2p 6 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 การเกิดพันธะไอออนิกของโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) 1 โลหะ + อโลหะ → พันธะไอออนิก กฎออกเตต
Ionic bond • การเกิดพันธะไอออนิก การเกิดพันธะไอออนิกของแมกนีเซียมฟลูออไรด์ (MgF2 ) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 1s 2 2s 2 2p 5 1s 2 2s 2 2p 5 1s 2 2s 2 2p 6 1s 2 2s 2 2p 6 1s 2 2s 2 2p 6
Ionic bond • การเกิดพันธะไอออนิก 2 กลุ่มไอออนบวก + กลุ่มไอออนลบ → พันธะไอออนิก แอมโมเนียมคลอไรด์ แอมโมเนียมไนเตรต
เมื่อโลหะรวมตัวกับอโลหะ แล้วโลหะให้อิเล็กตรอนแก่อโลหะ เพื่อให้แต่ละอะตอมมีเวเลนซ์อิเล็กตรอนครบ 8 หรือเป็นไปตาม กฎออกเตต อะตอมของโลหะก็จะกลายเป็นไอออนบวก ส่วน อะตอมของอโลหะกลายเป็นไอออนลบ ไอออนที่มีประจุตรงกันข้ามนี้จะดึงดูดกันด้วยแรงทางไฟฟ้า (electrostatic force) ยด ึ เหน ี ่ ยวอะตอมทง ั ้ สองเข ้ า ด้วยกัน เกิดเป็ นพันธะไอออนิก และเรียกสารประกอบท ี ่ เกด ิ จากอะตอมยด ึ เหน ี ่ ยวก ั นด ้ วยพน ั ธะไอออน ิ กว่า สารประกอบไอออนิก Ionic bond
การเขียนสูตรและเรียกชื่อสารประกอบไอออนิก Ionic bond
Ionic bond เนื่องจากโครงสร้างของสารประกอบไอออนิกมีไอออนบวก และไอออนลบอยู่ต่อเนื่องกันไปทั้งสามมิติ ไม่สามารถแยกออกเป็นโมเลกุลได้ จึงถือว่าสารประกอบ ไอออนิกเป็นสารประกอบที่ไม่มีสูตรโมเลกุล • การเขียนสูตรสารประกอบไอออนิก สูตรอย่างง่าย หรือ สูตรเอมพิริคัล (empirical formula)
หลักการเขียนสูตรสารประกอบไอออนิก 1. เขียนสูตรของไอออนบวกไว้ข้างหน้าไอออนลบ 2. น าประจุบวกและประจุลบมาคูณไขว้เพื่อหาอัตราส่วน อย่างต่ า 1 2 N a + C l - = N aC l 1 1 C a 2+ B r - = C aB r2 1 2 Fe 3+ O 2- = Fe2 O 3 2 3
หลักการเรียกชื่อสารประกอบไอออนิก 1. เรียกชื่อไอออนบวกตามด้วยชื่อไอออนลบ 2. ไอออนบวก - มีเลขออกซิเดชันค่าเดียว การเรียกชื่อไอออน เหล่านั้น ให้เรียกชื่อตามชื่อธาตุ 1 2 - มีเลขออกซิเดชันมากกว่า 1 ค่า คือกลุ่มโลหะแทรนซิชัน ให้เรียกธาตุนั้นและระบุเลขออกซิเดชันของไอออนนั้น เป็นเลขโรมันไว้ในวงเล็บหลังชื่อธาตุ 33 . ไอออนลบเปลี่ยนพยางค์ท้ายเป็นไ-ด์( -ide )
ไอออนบวก ไออออนลบ Na+ sodium ion Clchloride ion K + potassium ion Br- bromide ion Mg2+ magnesium ion S 2- sulfide ion Ca2+ calcium ion H - hydride ion Al3+ aluminium ion O 2- oxide ion ตัวอย่างชื่อไอออนบวกและไอออนลบของธาตุ
ตัวอย่างชื่อไอออนบวกและไอออนลบที่เป็นกลุ่มอะตอม ไอออนที่เป็นกลุ่มอะตอม ชื่อ NH4 + ammonium ion CN- cyanide ion NO2 - nitrite ion NO3 - nitrate ion HSO4 - hydrogen sulfate ion OH- hydroxide ion
SO4 2- sulfate ion SO3 2- sulfite ion S2O3 2- thiosulfate ion H2 PO4 - dihydrogen phosphate ion HPO4 2- hydrogen phosphate ion PO4 3- phosphate ion HCO3 - hydrogen carbonate ion CO3 2- carbonate ion ไอออนที่เป็นกลุ่มอะตอม ชื่อ
ไอออนที่เป็นกลุ่มอะตอม ชื่อ MnO4 - permanganate ion Cr2O7 2- dichromate ion CrO4 2- chromate ion ClO- hypochlorite ion ClO2 - chlorite ion ClO3 - chlorate ion ClO4 - perchlorate ion
ตัวอย่าง การเรียกชื่อสารประกอบไอออนิกบางชนิด สารประกอบ การเรียกชื่อ NaNO2 NaNO3 NaHCO3 Mg(OH)2 Ba3 (PO4 ) 2 Al2 (SO4 ) 3 CuS sodium nitrite sodium nitrate sodium hydrogen carbonate magnesium hydroxide barium phosphate aluminium sulfate copper(II) sulfide
กิจกรรม Sr2+ SO4 2- 12 Al3+ PO4 3- 3 Cr3+ SO4 2- Fe2+ O 2- 45 Mn7+ O 2-
จงอ่านชื่อสารประกอบ Al2 (SO4 ) 3 aluminium sulfate
จงอ่านชื่อสารประกอบ Co(OH)2 Cobalt(II) hydroxide
จงอ่านชื่อสารประกอบ Al2 (CrO4 ) 3 aluminium chromate
จงอ่านชื่อสารประกอบ FeBr3 Iron(III) bromide
จงอ่านชื่อสารประกอบ Ca3 (PO4 ) 2 calcium phosphate
+ 3 + 2 + 1 + 5+4