นำเสนอการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนากำลังด้านสุขภาพ

วิทยาลัยชมุ ชนตาก

การจัดการศึกษา
เพอื่ พฒั นากาลังคนด้านสขุ ภาพ
ส่คู วามสาเรจ็ คุณภาพชีวิตดี มีงานทา

หน่วยจัดการศึกษามลู นิธิโรงพยาบาลบ้านตาก

• จงั หวดั ตากมสี ภาพพ้ืนทต่ี ิดตอ่ กบั ชายแดนพม่า
ครอบคลุม 5 อาเภอ (แมส่ อด, แมร่ ะมาด, พบพระ,
ทา่ สองยาง และอมุ้ ผาง)

• มกี ารเคลอ่ื นย้ายเข้าออกของประชาชนและแรงงานอพยพ
จากประเทศเพือ่ นบ้าน เสี่ยงในการแพร่ระบาดของ
โรคติดต่อต่างๆ

• ระบบสาธารณสุขเข้าไมถ่ ึงตอ้ งรอบรกิ ารจากภาครัฐ
เท่านน้ั

• การขาดแคลนกาลังคนในระดับ รพ.สต., สสช. สุขศาลา
ระดับชุมชน

• ยกระดบั คนในชมุ ชนให้มีความรู้ ดแู ลกนั เอง แทนทกี่ ลไก
ของรฐั นาความรกู้ ลับไปใช้ในท้องถิ่นเหมอื นสร้างเข่อื น

ปอ้ งกันสขุ ภาพในท้องถิ่น “โครงการเข่อื น

สุขภาพ (Health Dam)”

แนวคิดของคณะกรรมการสภาวิทยาลัยชมุ ชนตาก และ
นายแพทยพ์ ิเชฐ บัญญตั ิ

หลักสตู รฝึกอบรม หลกั สตู ร ส่รู นุ่ ...
6 เดอื น ประกาศนียบัตร 1 ปี
หลกั สูตรอนปุ รญิ ญา
- พนกั งานสขุ ภาพชุมชน - พนักงานสขุ ภาพชมุ ชน
ชายแดน (พสชช.) - สาขาวิชาสาธารณสุข
- พนักงานชว่ ยเหลอื คนไข้ ชมุ ชน
- ผู้ช่วยเหลอื คนไข้ - สาขาวชิ าการแพทย์
แผนไทย
- ผชู้ ่วยทนั ตกรรม
หลกั สตู รฝึกอบรม
3 เดือน

- พนกั งานวณั โรคชุมชน
- พนกั งานมาลาเรียชุมชน

จากร่นุ ...

กระบวนการดาเนินงานส่คู วามสาเรจ็

input • หลักสตู รที่ตอบโจทย์ process • กิจกรรมการ output ผสู้ าเรจ็
เรยี นการสอน การศึกษา
• ผูเ้ รยี นทแ่ี ตกต่างหลาย
ท้งั คุณวฒุ ิ วยั วฒุ ิ • การบรหิ าร
ภูมิลาเนา อาชพี ชาติ จดั การ
พันธ์

• ผู้สอนที่หลากหลาย
สาขาอาชีพเฉพาะดา้ น

• เครอื ข่ายความรว่ มมือ
สถานท่ี แหลง่ ฝึก

• วสั ดุ อปุ กรณ์ เครื่องมอื

ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
- ตาก
- เชียงใหม่ - อุบลราชธานี
- เชยี งราย
- แม่ฮ่องสอน - บุรีรมั ย์
- พะเยา
- เพชรบูรณ์ - ศรสี ะเกษ
- อุตรดติ ถ์
- ลาปาง - สรุ นิ ทร์
- ลาพนู
- นา่ น - นครราชสมี า
- สุโขทยั
- กาแพงเพชร - ชยั ภูมิ
- พิษณุโลก
- แพร่ - รอ้ ยเอด็

ภาคใต้ ภาคตะวันออก - สกลนคร
- ตรัง
- สงขลา - สระแก้ว - นครพนม
- ประจวบครี ขี ันธ์
- สรุ าษฎร์ธานี ภาคกลาง - ปราจนี บรุ ี - ขอนแกน่
- นครศรธี รรมราช - อทุ ยั ธานี - ฉะเชงิ เทรา

- นครสวรรค์

- ชยั นาท

- สระบุรี

- นครปฐม

- กาญจนบุรี จานวน 39 จงั หวัด ครอบคลมุ พื้นท่ี 50.64 % ของประเทศไทย
- กรุงเทพมหานคร

อาจารย์พเิ ศษที่เป็ นบคุ ลากรเฉพาะทางหลากหลายสาขาอาชีพ

นายแพทย์
ทันตแพทย์
พยาบาลวิชาชพี
นักกายภาพบาบดั
นกั วชิ าการสาธารณสขุ
นักวิชาการคอมพวิ เตอร์
เภสชั กร
สาธารณสุขอาเภอ
ผูช้ ว่ ยสาธารณสุขอาเภอ
แพทย์แผนไทย
เทคนิคการแพทย์
วทิ ยาจารยช์ านาญการ



 สานกั งานสาธารณสุขจงั หวัดตาก

(โรงพยาบาลชุมชน สานกั งานสาธารณสขุ อาเภอ

และโรงพยาลบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตาบล ทัง้ 9 อาเภอในจังหวัดตาก)
 มูลนิธโิ รงพยาบาลบ้านตาก
 สานักงานสาธารณสขุ จังหวัดเพชรบูรณ์
 มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลอสี านวิทยาเขตสกลนคร
 มหาวทิ ยาลัยรามคาแหง (สโุ ขทยั )
 สานักงานสาธารณสุขจงั หวัดกาญจนบรุ ี









กระบวนการจัดการเรียนการสอนท่ีเน้นการนาไปใช้งาน

กระบวนการฝึ กประสบการณ์ท่ีเน้นความเป็ นมาตรฐานของหลักสตู ร

กิจกรรมเตรยี มความพร้อมกอ่ นออกฝึกประสบการณ์วิชาชพี
กจิ กรรมการฝกึ งานในแหล่งฝึกท่ีได้มาตรฐาน
กจิ กรรมสัมมนาหลังฝกึ ประสบการณ์วชิ าชีพ
กิจกรรมสอบประมวลความรู้ (comprehensive) วิชาเฉพาะ

ผลงานเชิงประจักษ์

ผลงานเชิงประจักษ์

1 ทศวรรษ กับการพฒั นากาลังคนด้านสขุ ภาพ

หนว่ ยจัดการศึกษามลู นธิ ิโรงพยาบาลบา้ นตาก วิทยาลัยชมุ ชนตาก

800 758 แรกเขา้

700 สาเร็จการศึกษา
600 คงอยู่

500 505
456

400

300 281 269
266

200

100 50 81
อนปุ ริญญาสาขาวชิ าสาธารณสุขชุมชน อนุปริญญาสาขาวชิ าการแพทย์แผนไทย
0

ประกาศนยี บัตรพนกั งานสุขภาพชมุ ชน

1 ทศวรรษ กับการพฒั นากาลังคนด้านสขุ ภาพ

หนว่ ยจัดการศึกษามลู นธิ ิโรงพยาบาลบา้ นตาก วิทยาลัยชมุ ชนตาก

1,800 1,544 แรกเขา้
1,600

1,400 สาเร็จการศกึ ษา
1,200 คงอยู่

1,000 991

800

600

400

200 131

-

การพฒั นากาลังคน (พ.ศ.2549-2563)

ผลการติดตามการมงี านทาของผูส้ าเรจ็ การศึกษา มงี านทา
วา่ งงาน
ว่างงาน, 221
มงี านทา, 770

ผลการติดตามการมงี านทาของผูส้ าเร็จการศึกษา

งานดา้ นสาธารณสุข/
แพทยแ์ ผนไทย
งานอ่นื ๆ

งานอนื่ ๆ , 220

งานดา้ นสาธารณสุข/
แพทยแ์ ผนไทย, 550

เส้นทางอาชีพ

• เจ้าหน้าทส่ี าธารณสขุ • ผู้ชว่ ยพยาบาล • พนักงานชว่ ยเหลอื คนไข้
• เจ้าหน้าที่ห้องเอก็ ซเรย์
• เจ้าหน้าทคี่ อมพิวเตอร/์ ไอที • เจา้ หนา้ ทีบ่ นั ทึกขอ้ มูล • เจ้าหน้าท่ีเปล
• เจา้ หนา้ ทมี่ าลาเรีย
• เจ้าหน้าทีห่ ้องยา • เจ้าหน้าทห่ี อ้ งบัตร
• พนกั งานขบั รถ
• พนกั งานทาความสะอาด • เจ้าหน้าทีค่ วบคมุ โรคโดย • เจ้าหนา้ ท่กี ายภาพบาบดั
• เปิดคลนิ ิกแพทย์แผนไทย แมลง สาหรบั นักกฬี า

• ผู้ชว่ ยเภสัชกร • ผู้ชว่ ยทนั ตกรรม

• ก้ภู ัย • การแพทยฉ์ ุกเฉิน(EMS)

• เปดิ รา้ นนวดไทยเพอ่ื • ผชู้ ว่ ยแพทย์แผนไทย
สขุ ภาพ

เส้นทางอาชีพ

• กจิ การส่วนตัว (โรงงานผลิตยา • เปิดรา้ นให้บรกิ าร • เปิดคอรส์ ลา้ งพิษตบั
สมนุ ไพร)
การแพทย์ทางเลือก
• เป็นวิทยากรการนวดไทย
ตามหนว่ ยงาน • เป็นครฝู ึกอบรมหลักสตู ร • ประกอบอาชีพหมอนวด

• กจิ การสวนสมุนไพร/ปลกู / การนวดไทย ทัง้ ในประเทศและ
จาหน่าย
ต่างประเทศ

• เปน็ ลา่ มในโรงพยาบาล • รบั ราชการในตาแหน่ง

(จงั หวัดตาก จงั หวัด นกั วชิ าการสาธารณสขุ ,

กาญจนบรุ )ี แพทยแ์ ผนไทย

ในหนว่ ยงานกระทรวง

สาธารณสุข

เส้นทางอาชีพ จานวนคน

คุณวฒุ ิระดับอนปุ รญิ ญา วชช.ตาก 35
เข้าสูต่ าแหน่งในระบบราชการ 15

สาธารณสขุ ชมุ ชน
การแพทยแ์ ผนไทย

การสอบใบประกอบวิชาชีพแพทย์แผนไทย

ข้นึ ทะเบยี นสอบผา่ นไดใ้ บประกอบวิชาชีพ จานวนคน
แพทยแ์ ผนไทย 4 ด้าน 26

ผดุงครรภไ์ ทย

เภสัชกรรมไทย 3

การนวดไทย 4

เวชกรรมไทย -

กว่า 1 ทศวรรษกับการจัดการศึกษาและแนวโน้มการจัดการศึกษาเพอ่ื พฒั นากาลังคนด้านสขุ ภาพ

400 ได้รบั รองสถาบนั จากสภาการแพทยแ์ ผนไทยให้ถ่ายทอดความรู้ ฝึกอบรมวิชาชีพการแพทยแ์ ผนไทย 4 ดา้ น

350 หลักสูตรจัดการศกึ ษาทผ่ี า่ นถงึ ปจั จุบัน (เวชกรรมไทย เภสัชกรรมไทย ผดุงครรภไ์ ทย และการนวดไทย)
 ประกาศนยี บตั รพนกั งานสขุ ภาพชุมชน
337 แนวโนม้ หลกั สูตรจัดการศึกษาด้านสขุ ภาพในอนาคต
300  อนปุ รญิ ญา  ประกาศนยี บตั ร เช่น ผู้ชว่ ยแพทยแ์ ผนไทย
ผู้ชว่ ยทันตกรรม
- สาขาวชิ าการแพทย์แผนไทย  อนปุ รญิ ญา
250 - สาขาวชิ าสาธารณสุขชมุ ชน
252

- สาขาวิชาการแพทย์แผนไทย

200 - สาขาวิชาสาธารณสุขชุมชน
 หลกั สตู รสัมฤทธิบัตร เชน่ สปาไทย
175 174
134  หลักสูตรฝกึ อบรมอาชีพ
150 - นวดไทยเพอ่ื สขุ ภาพ 150 ชม

100 116 - นวดฝา่ เทา้ เพือ่ สขุ ภาพ 60 ชว่ั โมง
98 ฯลฯ

50 64 62
43 36 34

23

0 00

ปี 2549 ปี 2550 ปี 2551 ปี 2552 ปี 2553 ปี 2554 ปี 2555 ปี 2556 ปี 2557 ปี 2558 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563

ปั จจัยสนับสนนุ ส่คู วามสาเร็จ

• สภาวิทยาลัยชุมชนตาก/ผบู้ ริหาร ทใี่ ห้ความสาคญั

• ภาคเี ครือขา่ ยภายในจังหวดั และต่างจังหวัดทีใ่ ห้การสนบั สนนุ และความรว่ มมือเป็นอยา่ งดี

–อาคารสถานท่ี ผ้เู สยี สละ ทมุ่ เท และช่วยขับเคลื่อนจัด
–วัสดุ/อุปกรณ์ การศกึ ษาแตล่ ะรุ่นให้จบไปอยา่ งมคี ุณภาพ
–บุคลากร/อาจารย์พเิ ศษ

–งบประมาณ

–แหลง่ ฝกึ ประสบการณ/์ แหลง่ เรยี นรู้

• หน่วยงานตน้ สังกดั ทเ่ี หน็ ความสาคัญของการพฒั นาศักยภาพ/ส่งเสรมิ /สนับสนนุ บุคลากรในสังกดั

ใหเ้ ขา้ มาศึกษา

• หลกั สูตรตอบสนองความตอ้ งการของชุมชนอยา่ งแทจ้ ริง

ข้อจากัด / ปั ญหา / อุปสรรค

ขาดห้องปฏิบัตกิ าร / ห้อง LAB ทเี่ ปน็ สดั ส่วน
ขาดบคุ ลากรประจาเฉพาะทาง/ผเู้ ช่ียวชาญเฉพาะด้าน
ไมม่ รี ะเบยี บการเบิกจ่ายคา่ ตอบแทนแหล่งฝกึ ประสบการณ์
วิชาชีพ

ข้อเสนอแนะ / ความต้องการสนับสนนุ

ความชัดเจนเร่ืองอาจารย์ประจา
หลักสูตร กรณีอาจารยพ์ เิ ศษ ทม่ี ี
หน่วยงานต้นสังกัดและอยูใ่ นระบบ
ราชการ
ระเบยี บ ประกาศ หรอื แนวปฏบิ ตั ิ
การใช้เงินรายไดส้ ถานศกึ ษาสาหรับ
เปน็ ค่าตอบแทนแหล่งฝึก











หอ้ งเรยี น ห้องปฏบิ ตั กิ าร
ที่สมบูรณแ์ บบ ทส่ี มบูรณ์แบบ

แหล่งผลติ ยา
สมนุ ไพร

ศนู ยเ์ รียนรู้
การแพทย์แผนไทย

คลินิกบริการ บรกิ ารวิชาการ/
ฝึกอบรมระยะสน้ั

แหลง่ ฝึก ห้องบรกิ ารตา่ ง ๆ
ประสบการณ์
วิชาชีพเตม็ รปู แบบ

ระยะที่ 1 • จดั การเรียนการสอน (หลกั สตู รอนปุ รญิ ญา, ประกาศนยี บัตร)
ปีงบประมาณ 2563-2564 • ปรับปรุงอาคาร / ห้องเรียน / หอ้ งปฏบิ ตั ิการตามมาตรฐานการใช้งาน
• มคี ลนิ กิ บรกิ ารทางการแพทย์แผนไทย (นวดไทย ผดุงครรภ์ไทย)
ระยะที่ 2 • จัดการเรยี นการสอน (หลักสตู รอนุปรญิ ญา, ประกาศนยี บตั ร,สมั ฤทธิบัตร)
ปงี บประมาณ 2565 • ใหบ้ รกิ ารวชิ าการ/ฝกึ อบรมวชิ าชพี ระยะสน้ั
• มคี ลินกิ บริการทางการแพทยแ์ ผนไทยครบวงจร
ระยะที่ 3 • มีคลินกิ บริการทางการแพทย์แผนไทยครบวงจร
ปงี บประมาณ 2566 • แหล่งฝึกประสบการณ์วชิ าชีพเต็มรปู แบบตามมาตรฐานสภาวชิ าชพี แพทย์แผนไทย

ระยะที่ 4 และมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสุข
ปงี บประมาณ 2567
• มแี หล่งผลิตยาสมนุ ไพรในชมุ ชน
• เป็นศนู ย์การเรียนรแู้ ละใหบ้ ริการดา้ นการแพทยแ์ ผนไทยครอบคลมุ 4 ดา้ น

เต็มรูปแบบ (เภสัชกรรมไทย ผดุงครรภ์ไทย การนวดไทย เวชกรรมไทย)