รำโนราบทสอนรำ ดวงฤทัย 15 เสร็จพร้อมส่ง

45

ขนั้ ท่ี 1 ขั้นที่ 2

ฉันน่ี บวร

เนื้อรอ้ ง พระรามจะวางศรไป ภาพท่ี 44 ฉันนีบ่ วร
อธิบายทา่ รำ

“พระรามจะวาง” ยืนรวมเทา้ พนมมือ หนา้ ตรง

“จะวางศรไป” ยนื ดว้ ยเทา้ ซ้าย กระทืบเท้าขวา ยกข้าง มือทัง้ สองปฏิบตั ทิ ่าวงลา่ ง จากนั้นมอื ซ้ายกำมือ
มือขวาเหยียดแขนตงึ ปลายน้ิวตง้ั ขนึ้ หนา้ ตรง

ขน้ั ที่ 1 ขั้นท่ี 2

พระรามจะวาง ศรไป

ภาพท่ี 45 จะวางศรไป

หมายเหตุ ชว่ งรอ้ งรับปฏบิ ตั ิทา่ เดินรำสองมือ โดย ย่ำเทา้ ขวา รำมอื ซา้ ยตั้งวงบน มือขวาส่งจีบหลัง เอยี ง
ขวา ย่ำเท้าซา้ ยรำมือขวาต้ังวงบน มอื ซา้ ยส่งจบี หลงั เอยี งซ้าย ตามจังหวะเพลง

20. เนอื้ รอ้ ง ศรออกไปจากแหล่ง

46

อธบิ ายทา่ รำ
“ศรออก”เทา้ ขวาวางหลงั มือซา้ ยจบั สะเอว มือขวากำน้ิวช้บี ้างสะเอวซ้าย ลักคอซ้าย “ไปจากแหลง่ ” ยนื
รวมเท้า พรอ้ มกบั เหยยี ดแขนขวาชีไ้ ปดา้ นหนา้ ลักคอขวา
“ศรออกไปจากแหลง่ ” ปฏิบัติซ้ำทา่ อีกคร้ัง

ขั้นท่ี 1 ขนั้ ท่ี 2
ศรออก ไปจากแหล่ง

ภาพที่ 46 ศรออกไปจากแหล่ง
อธิบายทา่ รำ
“ศรไปตก” ยืนรวมเท้า พนมมือ หน้าตรง
“ศรไปตกเขาใหญ่” มือท้ังสองตบเขา้ หากัน จากน้ันขาขวายกหนา้ จากน้ันนำมือท้งั สองแบมือแต่เขา่ ขวา
หนา้ ตรง

ขน้ั ที่ 1 ขนั้ ท่ี 2
ศรไปตก ไปตกเขาใหญ่

ภาพที่ 47 ไปตกเขาใหญ่

47

หมายเหตุ ชว่ งร้องรับปฏิบัติทา่ เดนิ รำสองมือ โดย ยำ่ เทา้ ขวา รำมือซา้ ยตั้งวงบน มอื ขวาสง่ จีบหลัง เอยี ง
ขวา ย่ำเทา้ ซ้ายรำมือขวาตั้งวงบน มือซ้ายส่งจบี หลงั เอียงซ้าย ตามจังหวะเพลง

สรปุ

โนราบทครสู อน เป็นบทโนราเบอื้ งต้นทผ่ี ู้ศึกษาสามารถเรยี นรู้ทา่ รำโนราในท่ายนื บทร้องจะมี 40
วรรค ทุกวรรคจะมีการร้องและการรับจังหวะที่เหมือนเดิมในจังหวะร่ายแตระ โดยมีการร้องรับของนัก
ดนตรีทุกคำ ทเ่ี ปน็ คำรอ้ งของท่ารำสดุ ทา้ ยของแต่ละบท ทบั จะตลี งจังหวะเท่งและกลองจะลงจังหวะตุ้งทุก
คร้งั ที่มบี ทร้อง โดยมเี นอื้ หาบทร้องจะตที ่ารำตามบทร้อง เช่น ทา่ สอนรำ ทา่ รำเทียมบา่ ท่าปลดปลงลงมา
ท่ารำเทยี มพก ทา่ วาดไวฉ้ ายอก ท่ายกหนกเปน็ แพนผาลา ทา่ ยกสงู เสมอหน้า ทา่ เรยี บช่อระย้าพวงดอกไม้
ท่าปลดปลงลงมาได้ ทา่ พระโคมเวยี น ทา่ กนกรปู วาด ท่ากระเชียรปาดตาล

นอกจากน้ีจะเป็นการฝึกตีทา่ รำคน เชน่ ทา่ ฉันน่ีนอ้ งเอยเหวยนุช ท่าพระพุทธเจ้าห้ามมาร ท่าฉัน
น่ีนงคราญ ท่าพระรามจะขา้ มมหาสมทุ ร ทา่ ครุฑ ท่าหนุมาน ทา่ ทา่ ทา้ วเทวา ทา่ ข้ที า้ ชักรถ ทา่ ฤๅษดี าบด
ทา่ เอวกรม ท่านารายน้าวศร ทา่ วางศรไป ทา่ ศรออกจากแหล่ง ทา่ ศรไปตกเขาใหญ่

48

คำถามทบทวน

แบบฝกึ หัดท่ี 1 เร่อื ง รำโนราบทสอนรำ

***************************************************************************

คำช้ีแจง : ให้นกั เรยี นตอบคำถามและอธิบายตามสง่ิ กำหนดใหต้ ่อไปน้ี (10 คะแนน)

1. จงเขยี นประวตั /ิ ท่ีมา ของโนราบทสอนรำ
............................................................................................................................. .......................
.........................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ............................
.................................................................................................................................................. .......
............................................................................................................................ .............................
............................................................................................................................. ............................
.........................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ............................
..................................................................................................................................................... ....
............................................................................................................................. ............................
............................................................................................................................. .

2. ลกั ษณะการรา่ ยรของโนราบทสอนรำเป็นอย่างไร

....................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................... .............................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... ..................
.......................................................................................................................................................................

49

แบบฝึกหดั ท่ี 2 เรอ่ื ง เพลงประกอบการแสดง

**********************************************************************

คำชแ้ี จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามและอธบิ ายตามสง่ิ กำหนดใหต้ อ่ ไปน้ี (10 คะแนน)

1. ลักษณะการร้องเพลงสอนรำเป็นอย่างไร

............................................................................................................................. .......................

........................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
........................................................................................................................................ ........................
........................................................................................................... .....................................................
...............................................................

2. จงเขียนเนอ้ื เพลงโนราบทสอนรำ

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

50

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
.........................................................................................

แบบฝึกหดั ท่ี 3 เรื่อง องคป์ ระกอบของการแสดง

**********************************************************************

คำช้ีแจง : ให้นกั เรียนตอบคำถามและอธิบายตามส่ิงกำหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)

1. การขับรอ้ งเพลงโนราตอ้ งมลี ักษณะอยา่ งไรถงึ จะน่าฟัง

...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

51

2. เคร่ืองดนตรโี นรามอี ะไรบา้ ง

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
........................

แบบฝึกหัดท่ี 4 เรอ่ื ง ท่ารำ
**********************************************************************
คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามและอธิบายตามสงิ่ กำหนดให้ต่อไปนี้ (10 คะแนน)
1. จงอธบิ ายทีร่ ำท่ีปรากฏในรปู

............................................................................................................................. ..........................................
......................................................................................... ..............................................................................

52

2. จงอธบิ ายท่รี ำทป่ี รากฏในรูป

...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................

53

แบบทดสอบหลังเรียน

กล่มุ สาระการเรยี นรูศ้ ลิ ปะ สาระนาฏศิลป์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3

เร่อื ง โนราบทสอนรำ รหัสวิชา ศ23202 เวลา 10 นาที คะแนน 10 คะแนน

**********************************************************************************

คำชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลอื กคำตอบที่ถกู ทีส่ ดุ แล้วทำเครื่องหมาย (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. การแสดงโนราเปน็ ศลิ ปะการละเล่นของคนในแถบภาคใด

ก. ภาคเหนอื ข. ภาคกลาง

ค. ภาคอีสาน ง. ภาคใต้

จ.ภาคตะวนั ตก

2. ตามตำนานเชื่อว่าโนราเกิดขน้ึ ท่ีจงั หวัดใด

ก. สงขลา ข. นครศรธี รรมราช

ค. ตรงั ง. พัทลงุ

จ.กระบ่ี

3. ข้อใดคือเคร่ืองดนตรีทีใ่ ช้ในการแสดงมโนราท้ังหมด
ก. โหม่ง กรบั ปี่
ข. ป่ี ขลยุ ทบั
ค. ทับ โหมง่ ป่ี
ง. โหม่ง แตระ ปี่
จ. แตระ จะเข้ กลอง

54

4. ข้อใดไม่ใช้บทร้องท่ีอยใู่ นบทมโนราบทสอนรำ
ก. สอนเจา้ เอยสอนรำ
ข. นกแขกเต้าบนิ เขา้ รงั
ค. วาดไว้ฉายอก
ง. รำสงู เสมอหนา้
จ. ทำเปน็ ฤๅษดี าบด

5. “.............. วาดไวใ้ หเ้ ป็นแล้วใหเ้ ป็นหน้าพรหม” ข้อความที่หายไปคือขอ้ ใด
ก. รำสงู เสมอหนา้
ข. สอนเจ้าเอยสอนรำ
ค. ทำเปน็ ฤๅษีดาบด
ง. ส่มี ุมปราสาท
จ. วาดไว้ฉายอก

6. ข้อใดไมใ่ ช่เคร่ืองแต่งกายมโนรา
ก. ปงิ้ คอ
ข. ปิง้ บ่า
ค. หางหงส์
ง. กำไลแพง
จ. พานโครง

55

7. พระบดิ าของนางนวลทองสำลชี อื่ ว่าอะไร
ก. พระยาสายฟ้าฟาด
ข. ขุนศรีศรัทธา
ค. เดก็ ชายน้อย
ง. ขนุ แผน
จ. พระยามาลา

8. ขุนศรีศรัทธามีชอ่ื เดิมวา่ อะไร
ก. เด็กชายใหญ่
ข. เด็กชายนอ้ ย
ค. เดก็ ชายนิด
ง. พลายงาม
จ. นายแดง

9. “ปลดปลงลงมาได้ ...............” ข้อความท่หี ายไปคอื ข้อใด
ก. ยกสงู เสมอหน้า
ข. ครูใหข้ า้ รำเทียมพก
ค. วาดไว้ฉายอก
ง. นารายนา้ วศร
จ. กนกโคมเวยี น10. “ทำรปู ท้าวเทวา ...........” ขอ้ ความท่หี ายไปคอื ขอ้ ใด
ก. ยกสูงเสมอหน้า
ข. ครูใหข้ ้ารำเทียมพก
ค. ขี่แต่มาชักรถ
ง. สอนเจา้ เอยสอนรำ
จ. รำเทยี มพรก

56

บรรณานกุ รม

57

บรรณานุกรม

ศาสตรแ์ ห่งครหู มอโนรา. (2556). บทกลอนและบทร้องของพธิ กี รรมโนรา. สืบคน้ เม่อื 2565 ตุลาคม :
10 จาก http://krunora.blogspot.com/2013/06/blog-post_7.html

ศาสตรแ์ หง่ ครหู มอโนรา. (2556). บทกลอนและบทร้องของพธิ กี รรมโนรา. สืบคน้ เม่ือ 2565 ตลุ าคม :
10 จาก http://krunora.blogspot.com/2013/06/blog-post_7.html

นางสาวชุรพี ร จำสอน. (2562). ท่ารำมโนราห์. สบื คน้ เม่ือ 2565, ตุลาคม : 20
จาก https://anyflip.com/xmeuv/zzih/basic

ศาสตร์ครหู มอโนรา. (2565). บทกลอนและบทร้องพิธกรรมโนรา สบื ค้นเม่ือ 2565, ตุลาคม : 20
จาก http://krunora.blogspot.com/2013/06/blog-post_7.html

มรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม. (2563). โนราโรงครู. สบื ค้นเม่ือ 2565, กันยายน 20
จากhttps://www.m-

culture.go.th/phatthalung/ewt_news.php?nid=3300&filename=King
พรรัตน์ ดำรุง และโลเวล สการ.์ (2563) ศลิ ปะการร้อง รำ ทผี่ กู พนั กับชีวติ . กรงุ เทพฯ : กล่มุ

สงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม กรมสง่ เสรมิ วฒั นธรรม.
จาก https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/2/bae72ee9

มโนราห.์ (ม.ป.ป.). สืบค้น 11 พ.ย. 64,
จาก https://sites.google.com/site/mnorahnoei/home

สถาพร ศรสี ัจจัง, บรรณาธิการ. (2544). โนรา : นาฏลักษณ์แหง่ ปกั ษใ์ ต.้ สงขลา : สถาบนั ทักษิณคดี
ศกึ ษา.

จาก https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/2/bae72ee9

ภาคผนวก

58

ภาคผนวก ก. แนวคำตอบ แบบฝกึ หัดท่ี 1 เรือ่ ง รำโนราบทสอนรำ

1. จงเขยี นประวัติ/ท่ีมา ของโนราบทสอนรำ

เปน็ ทา่ รำสำหรับฝึกหัดในทา่ ยืนรำของการรำโนรา สาระของท่ารำอธบิ ายรปู แบบการสอนมกี าร
ผสมทา่ รำมากข้นึ บทร้องจะมีทัง้ หมด 40 วรรค ทุกวรรคจะมีการร้องและการรับจงั หวะของตวั ตน้ เสยี ง
และมลี ูกคู่ร้องรบั ของน่าฟง้ ในทำนองเพลงทบั เพลงโทน ท่ารำเป็นการแนะนำให้รำในลักษณะต่าง ๆ เช่น
รำระดับหวั ไหล่ รำระดับชายพก การหมนุ ตัวในท่ารำ บางท่ารำสอนเร่ืองพุทธศาสนา บางท่ารำนำเอา
พฤติกรรมการทำงานในชีวิตประจำวัน บางท่ารำนำเสนอตัวละครในวรรณคดี เช่น พระราม หนุมาน ซึ่ง
ใหร้ ายละเอียดที่เพ่มิ ขึ้นตามลำดบั

2. ลกั ษณะการร่ายรของโนราบทสอนรำเป็นอย่างไร

การรำโนราบทสอนรำเปน็ พื้นฐานการฝกึ รำโนราในท่ายืน ต่อเนอ่ื งจากบทครสู อน นักเรยี นทกุ คน
หากตอ้ งการฝึกการรอ้ ง การปฏิบตั ิท่ารำบทสอนรำให้ถูกต้องสวยงามก่อนเปน็ อันดับแรก เทคนคิ การรำ
โนราบทสอนรำจะต้องมหี ลักการฝกึ ฝนที่ถูกต้องอย่างลกึ ซง่ึ จะได้มีความหมัน่ ใจที่สรา้ งสรรค์ท่ารำใหม้ ี
คุณภาพ

แนวคำตอบ แบบฝึกหัดท่ี 2 เร่ือง เพลงประกอบการแสดง

1. ลกั ษณะการร้องเพลงสอนรำเป็นอยา่ งไร

เพลงประกอบการแสดงบทสอนรำ จะร้องในทำนองเพลงทับ เพลงโทน ประกอบด้วยผูร้ ้องท่ีเป็นต้นเสียง
และลูกครู่ ้องรบั ประกอบทำนองดนตรี

บทร้องสอนรำ เปน็ การรอ้ งลกั ษณะเพลงทบั เพลงโทน ซึ่งต้องประกอบด้วย ต้นเสียง และลูกครู่ ้องรบั
ก่อนฝกึ การร้องควรเขา้ ใจเนื้อหาของเพลงรอ้ ง

2. จงเขียนเนื้อเพลงโนราบทสอนรำ

สอนเอยสอนรำ ครูใหข้ า้ รำเทียมบ่า

ปลดปลงลงมาได้ ครูให้ขา้ รำเทียมพก

วาดไว้ให้ฉายอก ยกหนกเปน็ แผนผาหลา

รำท่าชสู งู เสมอหนา้ เรยี กช่อระยา้ พวงดอกไม้

59

ท่าน้ปี ลดปลงลงมาได้ ครูใหท้ ่ารำท่ารำโคมเวียน

รำทา่ กระหนกรปู วาด วาดไว้ใหเ้ หมือนรูปเขียน

รำท่ากระหนกโคมเวยี น รำท่ากระเชยี รปาดตาล

ฉันนี้นอ้ งเอยเหวยนุด พระพุทธิเจ้าห้ามมาร

ฉันน้นี งคราญ พระรามจะข้ามสมุทร

รำเลน่ ให้สูงสดุ เรยี กว่าญาครุฑร่อนมา

ครุฑเหลยี วเหน็ นาค ครฑุ เหอมันราปีกถ้า

ทำรูปพระยาครุฑ ลงุ ยดุ เอานาคนาคา

ครุฑเฉยี วเอานาคได้ พารอ่ นส่ดู าวเวหา

ทำรปู หนุมาน ทะยานไปเผากรุงลงกา

ทำรูปทา้ วเทวา ขี่ขแี่ ต่มาชกั รถ

ทำรปู ฤๅษีดาบส ลลี าจะเขา้ อาศรม

แนวคำตอบ แบบฝึกหัดที่ 3 เร่อื ง ท่ารำ

1. จงอธิบายที่รำท่ปี รากฏในรูป

ทา่ ยกข้าง การยนื ด้วยขาขา้ งใดข้างหนงึ่ ยนื รับนำ้ หนักย่อเข่า ขาข้างท่ยี กแบะขาไปดา้ นข้าง สว่ นของขาพบั
ตง้ั แตเ่ ข่าถงึ ข้อเท้า แบะออกข้าง

2. จงอธบิ ายท่ีรำที่ปรากฏในรูป

60

“รำทา่ กระเชยี รปาดตาล” ยืนชิดเท้า พนมมือระดับอก หน้าตรง
“ปาดตาล” วางส้นเท้าขวาไปด้านหนา้ มือขวาจบี คว่ำ มอื ซา้ ยต้ังวงลา่ ง จากนั้นสลบั เทา้ สลับมอื จนหมด
จังหวะ

61

ประวัติวิทยากร

ชื่อ นางสาว นันชนนั หนูพรหม ชอ่ื เล่น พงษ์

เกิดวันท่ี 8 มกราคม 2539 สัญชาติ ไทย ศาสนา พทุ ธ

การศกึ ษา ปริญญาตรี คณะศิลปกรรมศาสตร์ นาฎศิลป์ไทย (พระ) มหาวิทยาลัยราชภฏั สงขลา

มีพ่ีน้องรว่ มกนั 3 คน นส.นวลจันทร์ เปน็ บตุ รคนสุดท้องเลน่ โนราหม์ าตงั้ แต่อายุ 9 ปี มีความถนัดดา้ นการ
รำ ขับบทโนราหแ์ บบฉบับโบราณ ต้ังแต่อายุ 15 ปี

ประสบการณ์ทำงาน ได้ร่วมแสดงโนราห์กบั หลายคณะในภาคใต้ เช่น โนราหว์ เิ ชยี รศรชยั โนราหน์ ้อม
โบราณศิลป์ โนราห์หนูเขยี นเสียงทอง และอีกมากมาย ซ่งึ แต่ละคณะจะมีวิธกี ารเล่นทแ่ี ตกตา่ งกันบ้าง
ได้รับใบประกาศเกียรติคณุ เชิดชเู กยี รติผู้ดูแลอนุรักษ์ศิลปะวฒั นธรรมพืน้ บ้าน สาขานาฎยศาสตร์ จาก อ.
สมบัติ แก้วสจุ ริต ณ จ.สระแกว้ 2563

62

ประวัตผิ ู้เรียบเรียง

นางสาว ดวงฤทัย ยุทธไชย
ประวตั ส่วนตวั

เกิดวนั ท่ี 2 กันยายน 2545 อายุ 20 ปี
เปน็ บตุ รคนที่ 2 มพี น่ี ้อง 2 คน
อยบู่ ้านเลขที่ 112/4 ม.5 ต.กำแพงเซา อ.เมอื ง จ.นครศรีธรรมราช 80280
ช่องทางการติดตอ่
เบอร์โทรศัพท์ : 0825077090
Facebook : ดวงฤทยั ยุทธไชย
ประวัติการศึกษา
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1-6 โรงเรียนวดั ชัน
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 1-6 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยนครศรีธรรมราช
ปัจจุบันกำลงั ศกึ ษาอยู่ท่ี มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครศรธี รรมราช

63

ประวัตผิ เู้ รยี บเรียง

นางสาว กรกนก นุ่นแก้ว
ช่ือ-สกลุ นางสาว กรกนก นนุ่ แกว้ ช่อื เลน่ เฟิรน์ อายุ 20ปี

เกิดเมือ่ 6 ตลุ าคม 2545 สญั ชาติ ไทย เชอื้ ชาติ ไทย

ทอ่ี ยู่ หอปาลม์ ม่ี อพารท์ เมน้ ท์ 19/12 หม่7ู ตาบลท่างวิ้ อาเภอเมืองนครศรีธรรมราช
จงั หวดั นครศรธี รรมราช 80280

ประวตั ิการศกึ ษา
กาลงั ศกึ ษา ระดบั ปรญิ ญาตรี มหาลยั ราชภฏั นครศรีธรรมราช คณะครุศาสตร์ สาขา
นาฏศลิ ป์ ชนั้ ปีท่ี 2