BAB 2 fonologi

BAB 2:
BIDANG
FONOLOGI

2.2.3 DIFTONG

KONSEP DAN HURAIAN

 Diftong ialah rentetan dua bunyi vokal yang mempunyai
satu puncak kelantangan dan diucapkan dalam satu
hembusan nafas.

 Kelantangannya adalah pada vokal yang pertama.
 Diftong dianggap sebagai satu fonem.
 Semasa menghasilkannya, tidak wujud hentian yang

boleh memisahkan kedua-dua vokal itu sehingga
membolehkan terbentuknya dua suku kata.
 Kata lain, diftong membentuk satu suku kata sahaja.
 Berlaku geluncuran lidah daripada kedudukan
penyebutan sesuatu bunyi vokal kepada penyebutan
vokal yang lain.

RAJAH KEDUDUKAN DIFTONG BAHASA MELAYU

DEPAN TENGAH BELAKANG

Depan [ai] [au] Belakang
Sempit [i] [oi] Sempit [u]

Separuh Separuh
Sempit [e] Sempit [o]

[e]

Luas [a]

KETERANGAN RAJAH

 Anak panah menunjukkan arah geluncuran
lidah.

 Bahagian akhir anak panah menunjukkan had
geluncuran lidah.

 Sebagai contoh, semasa membunyikan diftong
[ai], walupun geluncuran lidah menuju ke arah
kedudukan semasa menbunyikan vokal [ai], tapi
lidah tidaklah dinaikkan terlalu tinggi,
sebagaimana membunyikan vokal [i].

CARA PENGHASILAN DIFTONG DALAM BAHASA MELAYU

Lambang Cara penghasilannya Contoh
dalam
/ai/ • Depan lidah pada mulanya diletakkan pada keadaan semasa perkataan
aidil, aising,
menghasilkan vokal [a]. haiwan,
• Kemudian kedudukan lidah digeluncurkan ke arah khairat,
ramai, salai
penghasilan vokal depan sempit [i] tetapi tidak setinggi
aurat, audio,
sewaktu membunyikan vokal [i]. raudah,
• Pita suara bergetar. tauliah,
rantau,
/au/ • Depan lidah pada mulanya diletakkan pada keadaan semasa pulau

menghasilkan vokal depan luas [a].
• Kemudian ia digeluncurkan ke arah penghasilan vokal

belakang sempit [u] tetapi tidak setinggi sewaktu

membunyikan vokal [u].
• Pita suara bergetar.

/oi/ • Belakang lidah pada mulanya diletakkan pada keadaan semasa oi (kata

menghasilkan vokal belakang separuh sempit [o]. seru),

• Kemudian lidah dgeluncurkan ke arah penghasilan vokal oikoid,

depan sempit [i] tetapi tidak setinggi sewaktu membunyikan oidium,

vokal [i]. boikot,

• Pita suara bergetar. amboi

PERBEZAAN ANTARA DIFTONG DENGAN VOKAL
RANGKAP

 Diftong ialah bunyi dua vokal yang sewaktu penghasilannya
berlaku geluncuran lidah dan vokal yang kedua tidak
dilafazkan dengan sepenuhnya. Bagi vokal rangkap, kedua-
dua vokal dilafazkan sepenuhnya.

 Dalam penyebutan vokal rangkap wujud artikulasi
tambahan tetapi ini tidak berlaku pada penyebutan
diftong.

 Dalam penyebutan diftong, kelantangan wujud hanya
pada vokal pertama, manakala dalam vokal rangkap,
kedua-dua vokal mempunyai kelantangan.

 Diftong hanya membentuk satu suku kata, manakala vokal
rangkap membentuk dua suku kata.

 Diftong hanya melibatkan rentetan vokal /ai/, /au/ dan /oi/,
manakala vokal rangkap boleh terdiri daripada rentetan
mana-mana vokal.